Groots n tot oi yan dollartekort Kracht en tegenkracht HET ROTTERDAMSCH PAROOL GOED IN STRAATSBURG Economische eenheid met overzeese gebieden Republikeinen richten nu uitdaging tot Stevenson Nieuw Perzisch voorstel in olie-conflict C.N.Y, publiceert program van sociale wensen Weer overval op Britse auto met postzakken Franse marine rouwt om „Sibyüe" Egyptische gezant in Den Haag ontslagen Protest tegen gratie voor Willy Lages Democratisch candidaat zou geheim gratificatiefondsbeheren Bpitten van ijskap óp Groenland verlost Leden van Politburo vormen delegatie naar partijcongres Gesneuveld in Korea "iritteh krijgen tien dagen tijd-om .ja" of ..neen" te zeggen Zware brand woedde op Groninger scheepswerf Maatschappelijke structuur moet worden vernieuwd in Christelijke zin Zit achter ..zorgvuldige" berovingen één centrale organisatie Nu en dan buien Zaroebin overhandigt geloofsbrieven 12e Jaargang, no. 227 Red. en Adm. Lange Haven UI, Schiedam Tel. 693Q0 -.Abonn.prijs: per week 0.47 per kwartaal fr.OS, losse nummers 0.10 Opgericht door de Stichting „Het Parool" DE SCHIEDAMMER yrij dag 26 September 1952 Uitgave N.V. De Nieuwe Pers - Postgira 393644 Bankier: Anssterdamsche Bank te Rotterdam Directeur: B. de Vne* Hoofdredacteur: Sj. van der Schaaf TOTJLON. v».n alle Franse oorlogsschepen en marinegebon- wen waait de vlag halfstok uit rouw vóór de 48 opvarenden van de duikboot „Sibylle", aie In de Middellandse Zee is gezonken. Aangezien concrete: aanwijzingen ontbreken, veronderstellen deskundi gen dat het duikroer of de ballast- tanks van de „Sibylle" onklaar zijn geraakt toen 'de duikboot Woensdag- morgen om 7 uur. dook. Daardoor is de' boot gezonken op een diepte van 700 meter. Toen de boot eeh diepte van 300 meter- bereikte moeten de klinknagels van de scheepshuid zijn gesprongen er. de bemanning door de ontzettende - druk- van het binnenstro mende water zijn gedood, aldus deze veronderstelling. Het ontsnappen met het ,,Davis"-apparaat is volgens deze deskundigen slechts mogelijk tot op een diepte van 60 meter. De Franse Middellandse zeevloot, die in Toulon is gestat!onneerd, is -na het brengen van een laatste hulde aan de beman ning van de „Sibylle" in Toulon te ruggekeerd. Marine-vliegtuigen heb ben kransen afgeworpen op de plek waar Donderdag de grote olievlek is waargenomen. CAIRO. Vijf Egyptische am bassadeurs... en gezanten en- een tiered onderstaatssecretarissenen hoge •Linctionarisseh uit dé rege- ringsdienst zijn ontslagen door ge neraal -.Naguib in het eerste sta dium van diens zuivering in de re- geringsdiensten. Onder degenen, die zijn ontslagen, behoort ook de Egyptische-gezant te Den Haag Sadek, oom van ex-koningin Nar- riman. Voorts werden de 'ambas sadeur in Spanje, de gezant bij het Vaticaan en de gezanten- in Por tugal en Brazilië aan de dijk ge2et. Tegen Nahas, de leider van 'de "Wafd, dreigt op het ogenblik een aanklacht, dat hij zijn medewer.- king.-; zou ^hebben verleend bij hét verstrekken ..van ^staatsgelden aan ex-koning Faroek teh bedrage van 91.000 Egyptische ponden,- buiten 's konings salaris om. Recordvlucht New York Frankfort in 11,56 uur AMSTERDAM, De super 6-clip per „Goodwill" van de Pan Ameri can World Airways,gezagvoerder Larscn, heeft Donderdag een nieuw snelheidsrecord gevestigd door het traject New York—'•Frankfort zonder tussenlandingen af te leggen, in elf uur en 56 minuten. Dit betekent dat de „Goodwill" heeft gevlogen met'n •gemiddelde snelheid van 485. kilome ter per uur. Er waren tachtig passa giers aan boord plus een bemanning van zeven leden. (Van een onzer redacteuren) STRAATSBURG. Een in de Straatsburgse politieke wereld reeds oude gedachte is door de debatten van gisteren nieuw leven ingeblazen. Nauwere samenwerking en zo mogelijk alge hele integratie van de economieën der Westeuropese landen met de economieën van de met hen verbonden overzeese ge biedsdelen en koloniën wordt voorgesteld, als het belangrijkste middel om de dollarschaarste te overwinnen. De Britse liberaal Lord Layton heeft het plan, dat thans is opgesteld, gedoopt met de naam „Straatsburgplan" en het ook aan de Overzeese gebieden zelf in hun eigen belang dringend aanbevolen. Aan het Comité van Ministers) band aan de rivaliteit, die tussën wordt aanbevolen haar politiek in de twee wereldoorlogen bestond deze op dë volgende beginselen te tussen Duitsland en ^Engeland om baseren: l. Vergroting van de productie van grondstoffen in de overzeese ge bieden in het bijzonder van die, wel ke Europa thans uit het dollargebied moet invoeren. markten ovei-zee. Deze rivaliteit, die zonder integratie gevaar loopt thans weer te herleven, is voor een niet gering deel oorzaak ge weest van de tweede wereldoorlog. Aanvaarding van dit plan kan eèn 2. Aanvaarding van een politiek 1 derde wereldoorlog voorkomen, van economische expansie. f j Inderdaad behoort dit „Straats- 3. Aanwending van de mogelijk heden, in alle leden-staten van de Raad van Europa aanwezig, om de overzeese gebieden verder uit te rus ten en tot ontwikkeling te brengen. 4. Het verschaffen van faciliteiten in de overzeese gebieden voor het vestigen van ondernemingen, ook van die Europese landen, die geen overzeese gebiacfen hebben. 5. Coördinatie van investerings projecten volgens de gebieden en volgens de producten. 6. Vestiging van verwerkende in dustrieën in de overzeese gebieden zelf en van industrieën voor lokale consumptie. Het Comité van Ministers wordt verder aanbevolen, onderhandelingen te openen met de regeringen van de betrokken landen voor de vestiging van een Europese ontwikkelingsbank voor de overzeese gebieden, die nauw samenwerkt met de Wereld bank. Langlopende contracten die nen te worden geslotenover de prij zen der grondstoffen. Ten slotte wordt aanbevolen een syste.em -van preferente rechten in te voeren tussen de landen van het Britse Ge menebest enerzijds èndeEuropese landen inethtóf" bvërzéese gebieden anderzijds. De economische „Commis sie krygt de instructie om dit plan voor te leggen aan de ministerscon ferentie der Gemenebest-landen, die in November in Londen zal worden gehouden. Lord Layton was ongetwijfeld de beste spreker over het Straatsburg-j plan. Europa is geen bestaanbare) economische eenheid meer.. Onze huidige afhankelijkheid van de Verenigde Staten moet verdwijnen. Het tijdstip voor dit plan is gun stig, gezien de aanstaande Gemene best-conferentie. Het sterlinggebied j is reeds monetair verbonden met de Europese, landen door de Betalings Unie. f Lord Layton vond het bijzonder belangrijk, dat dit rapport was aangeboden door een Duitser (Semler) en herinnerde in dit ver- burg-plan" tot het beste, meest con crete en meest wezenlijke, wat wij tót nu toe bier in de Assemblee hebbengehoord. Voor een groot deel is dit te danken aan het voor treffelijke rapport dat over alle aspecten van het probleem werd ingediend door een commissie van deskundigen, waarin helaas geen enkele Nederlander 'zitting had, ofschoon in de opsomming der overzeese gebieden Nieuw-Guinea, de Nederlandse Antillen eh,Surina me, en de Nederlands-Indonesische Unie uitdrukkelijk' worden ge noemd. Weer. een van de vele be wijzen, dat Nederland in hét gehele werk van de Assembleeniet zwaar genoeg (wij bedoelen kwalitatief) is vertegenwoordigd'. Éen. andér be wijs hiervan lag in het feit, dat in het gehele debat over., de overzeese gebieden geen enkel Nederlands geluid is vernomen; ,1 Bij de stemming over het", plan bleken.de Italianen zich te-onthou den. De gehele.Assemblee was ver der voor. De Italiaan Caron'.had nl. een amendement voorgesteld waar in op grootscheepse emigratie van Euro pa naarde overzeese- .gebieden .drerd- aangedrongen, :^dïé door de rapporteur was afgewezen.T. Op tveg naar het Legioen Haarlemse jongelui stalen auto: zes maanden geëist HAARLEM. Voor de Haarlemse rechtbank hebben twee jongelui van omstreek? 20 jaar terecht gestaan, die in April van dit jaar hei plan hadden opgevat dienst te nemen in het Franse Vreemdelingenlegioen. Zij zouden liftend naar Parijs gaan. maar ontvreemdden in Haarlem een auto, die zij in het Brabantse grer.splaatsje Putten in een garage stalden. Een van hen werd door zijn vader uit Parijs teruggehaald. De ander neeft inderdaad enige tijd in het Vreem delingenlegioen gediend en daar min der prettige ervaringen opgedaan. De officier van Justitie sprak van een misplaatste kwajongensstreek en eiste tegen beiden zes maanden ge vangenisstraf met aftrek van voor arrest, De béide verdedigers drongen op clementie aan. De rechtbank zal 9 October uitspraak doen. AMSTERDAM „Verenigd Ver zet 19401945" heeft bij de minister van Justitie, miLA. Donker, ir. een telegram geprotesteerd tegen de gra tieverlening aan de chef van de voor malige Sicherheitspolizoi te Amster dam. Willy Lages. I bet telegram wordt o.a. gezegd, dat *':renigd Verzet" ..de gratiever lening van de beul Lages een bele diging acht aan ben. die vielen in de strijd voor de vrijheid van hun land." Het telegram wordt beslater, met de eis deze gratieverlening ongedaan te maken. NEW YORK. De voornaamste adviseur van Eisenhower, Adams, gouverneur van "New-Hampshire, heeft de democratische candidaat voor het presidentschap, Stevenson, uitgedaagd verantwoording af te leggen van de'betalingen, die'"uit het voor hem gevormde fonds in Illinois zpn verricht, indien hij niets te verbergen heeft. Stevenson wil trachten het feit te verdoeze len, dat hij 'over een particulier fonds beschikte om kerstgratifica ties te verstrekken en geregeld maandelijkse betalingen te dóen aan democraten'- ónder de ambtenaren, die dit verdienen, aldus Adams. Het Amerikaanse blad „New York Telegram"publiceert onder een kop, die de ;gehele breedte van de eerste pagina beslaat, verklaringen van Kinney,' ex-directeur van bet staatsinkoopbureau. Volgens Kinhéy beschikt Stevenson- nog over, een ander fonds dan waarvan hij enkele dagen geledenhét bestaan erkende. Dit andere fonds, 'door particulie ren' bijëóngebra dit, zou .honderd duizend .-dollar groot zijh. Het zou gediend .hebben voorliefdadigheids- LONDEN. De negen Engelsen,' die meer dan een week; in: Groen land ;.op een - ijsplateau hebben door gebracht, zijn, door een reddings- vliegtuig meegenomen. Zij hebben sinds verleden-.week Dinsdag be schutting gevonden in-) de romp van. e.eti transportvliegtuig van de Brit se ^luchtmacht, dat een noodlanding moést maken. Drie inzittenden, die bij de,, landing verwondingen oplie pen zijn rèeds Woensdag door' een amphihisch vliegtuig opgehaald eh bevinden zich in eon ziekenhuis van de Amerikaanse basis Thule. uitgaven van gouverneur Stevenson, voor het bestrijden van de onkosten van ontvangsten en voor de verkie- zingsactïe van parlementsleden van Illinois, die achter Stevenson ston- den. Op zijn wekelijkse persconferentie heeft president Truman zijn eis herhaald,, dat alle regeringsambtena ren, de Congresleden inbegrepen, die éen salaris ontvangen groter dan 10.000 dollar per jaar, een openbare verantwoordingafleggen van hun totale inkomen uit alle bronnen. In antwoord op een vraag zei de pre sident, dat hij in de tijd dat hij senator was, nooit over een geheim fonds had beschikt. Hij had het toen zeer- moeilijk gevonden om rond te komen. Tegenwoordig ontvangen de senatoren een veel groter salaris. LONDEN. Radio Moskou heeft Donderdag door laten schemeren dat de hele afschaffing van het polit- buro bij het komende communis tische partijcongres in wezen niets om het lijf heeft Maarschalk Stalin en de elf mannen die tezamen -het politburo vormen, veranderen ai- leen de naam van hun dictatuur in praesiüium. Dit bleek uit een uit zending van radio-Moskou, waarin bekend wordt gemaakt dat maar schalk Stalin en de rest>met alge mene stemmen zijn gekozen tot ge delegeerden van Moskou voor het negentiende partijcongres dat op 5 October geopend wordt. DEN HAAG. De regering maakt bekend, dat tot haar leed- Het vraagstuk. „Vliegende Scho tels" is weer in liet middelpunt van de belangstelling gekomen door enige gelijkluidende verkla- ringen van Britse luchtvaartauto riteiten, die „vreemde voorwer penin de tucht hebben gezien. Bij de Amerikaanse - luchtmacht zullen nu speciale caniera's in ge bruik worden genomen, die zijn vervaardigd ont het -raadsel ae baas te worden. LONDEN. De 30(H) woorden bevattende boodschap van dr. Mossaöeq aan Churchill, die hier gisteren ontvangen werd, wordt thans door het Foreign Office bestudeerd. Van. officiële zijde ïs er nog geen commentaar. Natuurlijk moeten Eden, die nog op reis is en Churchill, die gisteravond van zfin va can tie terugkeerde, eerst zelf kennis nemen van de Perzische tegenvoorstellen, die aan het slot van de woordrijke nota worden ontvouwd. Ook ligt het voor de hand dat overleg met de Verenigde Staten zal worden gepleegd. Men kan echter reeds vrijwel als zeker aannemen, dat deze Perzische voorstellen hier onmogelijk een gun stig onthaal kunnen vinden en in bun huidige vorm voor.de Britse re dering ten enenmale .-aanvaardbaar züll en bHj kert^te zijn. '-ijl7 Dc vier condities, waarop dr Mos- sadeq zich bereid verklaart dc kwt:s- tic van schadeloosstelling aan het Internationale Hof voor te leggen i en die binnen tier. dagen tijd in hun geheel vooraf door Engeland moeten worden geaccepteerd zijn: 1. Schadeloosstelling blijft beperkt tot de eigendommen van de Anglo- Iraanso in Perzië op het tijdstip van de nationalisatie (dus geen schade loosstelling voor verlies var. good will en. concessierechten). 2 Het hof zal de schadeloosstelling volgens bepaalde specifieke metho den vaststellen, waarbij zekere arti kelen uit de terzijde gestelde cunces- sies weer wel zullen gelden. 3. De Anglo-Iraanse moet schade loosstelling betalen voor verliezen, veroorzaakt door het belemmeren van de verkoop van „Iraanse olie" iDe Perzische contra-eisen, die uit hoofde van deze ttvee laatste voor waarden kunnen worden gedaan zul len een eventuele schadeloosstelling aan de Angio-Iraanse vermoedelijk geheel en al compenseren!) 4. De Anglo-Iraanse moet beginnen om onmiddellijk 49 millioen, in dol lars inwisselbare ponden sterling te betalen. (Deze som is het verschil tussen het bedrag, dat de maatschap pij onder dc concessie van1933 be taalde en. dat, wat zij zou hebben moeten betalen als de nieuwe conces sie van 1949 door het Perzische par lementindertijd was goedgekeurd. De Anglo-Iraanse heeft deze gelden in de tijd, toen de kans op een ver gelijk nog niet helemaal uitgesloten was. aanvankelijk toch opzij gelegd, doch zij zijn later ter bestrijding van Rook en zwaveldampen kolken op, terwijl een nieuwe vulkaan uit de diepten van de Stille Oceaan ver rijst. Het kleine vulkanische eiland ligt tien kilometer van de Bayon- ■naisa-rijfen (250 kilometer van Tokio). door de Perzische kwestie geleden verliezen gebruikt). Het valt waarnemers hier op, dat Mossadeq. met geen enkeL woord in gaat op het voorstel in de boodschap ,van...Ch.urchill-„ enTruman, dat on middellijk ,mfet de Angfe-Iraahsc on derhandelingen zouden worden ge opend om de olie weer te Laten vloei en. Sommigen trekken uit de kras heid van zijn voorstellen de conclu sie, dat dr Mossaaeq met het gevaar van de communistische bedreiging voortdurend aan het bluffen is, want, zo -redeneren zij, hij zou dergelijke voorstellen nooit hebben gedaan als er onmiddellijk gevaar voor een re volutie was. HOOGEZAND. Donderdagmiddag ontdekte men op een van de groot ste scheepswerven aan het Win- schoterdiep, die van Bodewes- Seheepswc-rven N.V. in reus- hoek, begin van brand. Onmiddel lijk werd de brandweer van Hoo- gezand en Sappemeer gewaar schuwd, maar als gevolg van de strafte wind, stond de grote con structiewerkplaats van de werf in iminder aan geen tijd in lichter laaie. Met vele stralen bestreecT "men het vuur, maar men kon niet ver hinderen, dat de grote werkplaats een prooi der vlammen werd. Een op stapel staande kustvaarder kon worden behouden. Omtrent de oor zaak van de brand tast men nog in het duister. De schade is niet te schatten, alle tekeningen voor het in aanbouw zijnde schip en voor daarna te bouwen schepen zijn in vlammen opgegaan. .UTRECHT. Het CNV stelt zich achter de publiekrechtelijke crganL salie, wanneer, de vrije organisaties de draagsters van deze publiekrech telijke lichamen zijn en blijven. Aan het zelf-doen der bcdrjjfsgenoten moet een ruime plaats worden gegeven. Men verlangt «en wetswijziging om mogelijk te tnakeyi, dat ook van niet-georcaniseerde bedryfsgenoten bijdragen zullen kimnen werden gevergd. Betreffende de rechtsvorm van de onderneming verlangt men een zodanige medezeggenschap vah de ar beid, dat deze een hém toekomende plaats en verantwoordelijkheid wordt verzekerd. Aldus, blijkt uit een sociaal-poli tiek programma, dat dezer dagen het licht heeft gezien en waarin het CNV uiting heeft gegeven aan dat gene wat.naar zijn overtuiging strekken kan tot een verbetering en vernieuwing van de gegeven maat schappelijke structuur, opdat deze meer dan thans hét geval is aan de Chrisfcélijk-sociale eisen van recht en gerechtigheid zal gaan beant woorden. Van de in dit - program' naar voren gebrachte punten noemen wij: de. 48-urige werkweek voor winkel personeel, verbod van fabrieksa r- beid door meisjes beneden 16 jaar. verbod van huisindustrie behoudens speciale vergunning, .'en scherp toe zicht hierop, bevordering van de Zondagsrust, verbód yan loonarbeid voor gehuwde vrouwen niel-kost- winsters, tegengaan van cumulatie .door pensioen -en loon, récht- op wezen oo 20 September 1952 tijdens tenminste twee weken vacantie of gevechtshandelingen. in Koreais j drie weken voor personen onder 18 gesneuveld de soldaat T. Bajerna, jaar, verplichte ouderdomsverzeke- geboren'22 Juli 1929 en afkomstig I ring. een algemeen pensioenfonds uit Blokker. Hij was ongehuwd. boven "-dé bedrijfspensioenfondsen voor alle bedrijfstakken en de be vordering van een goed-functionne- rend georganiseerd overleg. (Van onze correspondent) LONDEN. De Engelse onderwereld bedrijft de laatste tyd met grote animo een nieuwe en. zeer lucratieve sport: het gappen van aangetekende zendingen uit postzakken. Nog is de grote roof van 21 Mei. toen uit een postauto, die van het Paddington Station naar het hoofdkantoor op weg was, in de vroege ochtend 200.000 pond werden weggehaald niet opgelost, of er komt weer bericht van nieuwe geslaagde overvallen. Gisteren was het 14000 pond uit een trein tussen Bamsley en Doncaster, 14 Mei was het 10-500 pond uit een trein van Brighton naar Londen en zo lükt het voort te gaan. De grote roof van 21 Mei veroor zaakte een geweldigeberoering. De sportieve instincten van vele En gelsen waren gekwetst .dooi' hét feit, dat de" niéts. Vermoedende brave post-ehauffeur. en. zijn begeleider door de onverlaten, die 'met velen waren, met "een hard voorwerp op het hoofd werden geslagen. Chauvinisten jammerden- dat blijk baar buitenlandse gangstermetho den:- in de (fatsoenlijke?) Engelse onderwereld, aan het- binnendringen waren. Als men echter de. reporta ges varv die overval bestudeert, valt juist op, dat. het karwei zo keurig, ja men zóu zélfs bijna zeggen, zo elegant werd uitgevoerd. Kenmerk van de overval was niet zozeer „gangsterdom" als wel hyperzorg- vuldige voorbereiding en organisa tie, waarbij aan alles, letterlijk al les was gedacht. En de uitvoering is niet „Amerikaans", maar doet aan de inheemse „commando-techniek" denken met de typische Engelse trekken van -.zwijgende efficiency en vermijding van lawaai, -of onno dig misbaar. Dit is het wat zekere ongerust- Van Vrijdagavond tot Zaterdagavond: Half tot zwaar be wolkt met nu en dan buien. Langs deWad- denkust aanvankelijk nog stormachtige, ove rigens krachtige en in het Zuiden van het land tijdelijk tot ma tig afnemende Zuid- Westelijke tot Weste lijke wind. Wéinig verandering in tem peratuur: 27 Sept. Zon op 13 35 m onder 18-u 27 m. Maan op 15 u 53 m on der 23 u ld m, HET WEER VAN VANMORGEN 7 OCR Oslo Mist W. 1 7 C 2 mm 6 Stockholm Zw bew. ZAV.4 14 Helsinki Motregen 2.6 10 12 - Edinburgh Geh. be^v. W.Z.W. 10 12 0.1 Londen Onbew. tv .z.w, a 16 0,4 KopenhagenZw bew. ZAV. 10 15 4 Amsterdam Régenbul Z.W. 10 15 19 Zurich Licht bew W.Z.W. 7 21 fi Locarno 17 Genève Licht bew. Z.W. 1 21 15- Parijs Licht bew. Z.W, S 14' '14 Bordeaux Motregen W.Z.W.4 18 4 Nice 21 Berlijn Half bew. Z.W.4 18"' 3 Frankfurt Half bew. Z.W. 8 13 .11 Milnchen Geh, bew Z.W. 5 10 3 Wenen Zw bew. W. 12 22 0 Luxemburg Zw bew. W.Z.W. 13 14. 12 GxenoWe 24 Insbrucb Regen Windstil 20 4 heid wekt. Zit achter die overval len een grote, centrale organisatie, die systematisch de zwakke plek ken uitzoekt en als een militaire staf rationeel de overvallen plant? Deze zomer werd het plotseling een rage van het publiek, om voorge licht door de kranten eerst te ont dekken en vervolgens schande te gaan spreken over het feit dat ap al die ontelbare stations v&n het dichte Engelse spoorwegnet de post blijkbaar niet goed bewaakt werd. De postzakken lagen zomaar op de perrons en niemand die er op lette. Twee ondernemende, of onverschil lige, slechts door hun dynamische redactiechef, tot activiteit gedwon gen journalisten dat zeiden zij althans ter zitting, probeerden zelfs voor een goede story op Euston station ook zo'n zak te stelen. Doch toen werkte alles prachtig en in een oogwenk werden zij in de kraag gepakt. De magistraat vond het zeer ongepast en veroordeelde hen tot tien guineas boete. WASHINGTON. De" nieuwe Sowjet-ambassadéur in de V.S.^ Za roebin, heeft Donderdag zijn ge loofsbrieven op het Witte Huis overhandigd. Hij gaf president Truman de ver zekering, dat de Sow jet-Unie te zamen met Amerika voor wereld vrede en goede betrekkingen tus sen beide landen zou streven. President Truman antwoordde, dat de Verenigde Staten slechts ge voelens van de meest vriendschap pelijke aard voor de Sowjet-Unie hebben, Na het onderhoud, dat drie mi nuten duurde, zei Zaroebin. slechts tot verslaggevers „Het is niet waar, dat de Sowjet-Unie een haatcam pagne tegen de V.S, voert" HET verslag van hBt onderhoud tussen Stalin <ea de leider van de Italiaanse linkse socialisten Nenni, door Richard Crossman opge tekend uit de mond van de laatste en n verkorte vorm gepubliceerd in de JMew Statesman and Nation, vindt een welkome aanvulling in de verklaring van de Amerikaanse ambassadeur in Moskou, George F. Kennan, omtrent de ijskoude sfeer, waarin de Weste lijke diplomaten in de Russische hoofdstad teven en het ontbreken van atle tekenen van toenadering tot de democratische landen. Het komt hier op neer, dat Rusland er voorshands niet aan denkt, de koude oorlog en. de druk op het Westen tc laten ver slappen. Dit feit is belangrijker en ook geloofwaardiger dan de verzeke ring van Stalin, dat hij in de Atlan tische samenwerking en de Enropese Defensiegemeenschap geen gevaar ziet voor Rusland. Het voor de hand lig gende van deze verklaring beseft ieder, die zich voorstelt welk een in druk het zou -hebben gemaakt, indien Stalin het tegenovergestelde had ge zegd, Zijn weinig vleiende beoor deling omtrent de geveebtswaarde van de Amerikaanse troepen zie men in hetzelfde propagandistische licht. Het vooruitzicht op nog een aantal jaren internationale spanning met allé daaraan verbonden lasten, zorgen en onzekerheden is weinig aanlokkelijk voor de Westelijke landen. Het ware echterverkeerd te menen, dat zoiets afkoopbaar zou zijn zonder ondermij ning van de grondslagen van de Wes telijke samenleving. Het is een punt, waarover wij al eerder hebben ge schreven. De moeilijkheid zit hem hierin, dat niet vak te zien hoe een compromis mogelijk ware tussen de totalitaire Oostelijke opvattingen en strevingen en het Westelijke stand punt. Men kan tot tussenoplossingen komen over grenzen, over handel, over wederzijdse verplichtingen; maar een zichzelf respecterend Westen kan Duitsland niet prijsgeven aan commu nistische overheersing, kan Oostenrijk niet in de steek laten, kan niet ophou den de geestelijke vrijheid 'als hoogste goed te beschouwen en als zodanig onophoudelijk en krachtig te propa geren. LET op, dat de hoop van Stalin, ondanks zijn ostentatief uitgaan van de onweerstaanbaarheid of althans onverslaanbaarheid van de communistische legers, niet is geves- tigd op een gewapende botsing. On- t veranderlijk wachten de Russen op de bun door de theorie voorspelde econo mische crisis in het Westen, die, naar zij menen, hun althans de Europese landen als een rijpe appel in de- schoot zal doen vallen. Men hale hier over niet de schouders op. Het ïs nut tig te bedenken, dat de noodlottige loop, die de internationale gebeurte nissen in de dertiger jaren zijn gaan nemen, tea zeerste ïs bevorderd door de wanhoop en verwarring als gevolg van de ontzaglijke economische crisis. De noodzaak, een herhaling hiervan te voorkomen, dringt zich wel aan ieder op, nog los van de dreiging uit het Oosten- Zedelijke beginselen ver liezen een deel van huil kracht, wan neer zij geen bescherming bieden tegen armoede, ontwrichting en mate riële ineenstorting. Ziehier het zwakke punt dergenen, die toornen tegen alle vormen van staatsinmenging in het economisch leven en alle heil verwachten van zo groot mogelijke bedrijfsvrijheid. Het verleden geeft hun geen gelijk, en de toekomst kan daardoor in hen niet al te veel vertrouwen stellen. Als de Rus sen iets hebben bewezen, dan ïs het wel dat crises in oorzaak en gevolg te beteugelen zijn. Het is de zedelijke taak van de Westelijke landen en een daad van zelfbehoud tevens, natio naal en internationaal door goede ordening, die gezonde initiatieven niet onderdrukt, de economische ont wikkeling in de hand te houden. BIJ alles wat ïbans in het Westen geschiedt, boude men voor ogen, dat de kracht, die de Russen ons pogen te doen voelen, slechts kan worden beantwoord met het uitoefe nen van tegenkracht. Tegenóver de Russische propaganda met op de ach tergrond de sterke legers en de ver vaarlijke oorlogsindustrie, moeten wij niet aileen een bepaald aantal divi sies stellen, maar vooral onze zede lijke overtuiging, op haar beurt weer steunend op een«solied economisch bestel, cd dc wervende kracht van de geestelijke vrijheid. Dit biedt onein dig veeï meer perspectief en veilig heid ook dan het volgen van de weg van de minste weerstand, bestaande in het toegeven aan de druk. Want dan ontstaat een ongelijkheid van krachten, die zoals in de jaren voor 1940 is gebleken, de ernstigste gevol gen kan hebben. Er is goede reden om te hopen, dat warneer het Westen met overtuiging en met energie voet bij stuk houdt, het uiteindelijk de sterkste zal blijken. Dictatoren sterven,, dictaturen ver gaan met de tijdde weg voorwaart* en omhoog ïs steeds geweest die naar de vrijheid.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1952 | | pagina 1