Assemblée adviseert een
Europees bouwfonds
HET ROTTERDAMSCH PAROOL
Aantal vluchtelingen
meer dan 40 millioen
KLEIN WERK" I STRAATSBURG
Coördinatievereist van
internationaal verkeer
Reisgids voor winterdienst
van de Spoorwegen
Bemiddeling conflict „De
Ommelandenmislukt
Vrouwen willen ook eens
een vrouw als minister
Zesde verslag verschenen
van de parlementaire
enquête-commissie
TRIEST VERHAAL
Marine tekent
contract voor
mijnenvegers
Schuman en Eden
niet voor 4 Nov.
naar New York
ij koud met
kans op buien
Vrij
Mr G. J. VAN HEUVEN GOEDHART:
Assimilatie is het
belangrijkste punt
Wisselend bewolkt
Baanvak Arnhem—Zutfen geëlectrificeerd
vele andere verbeteringen bereikt
Burgerluchtvaart in
West-Duitsland wordt
voorbereid
Bestuur coöperatie teil personeel, tijdens
de staking geworven, niet ontslaan
N1PO-ENQUETE WIJST UIT:
bouwen
Zuid-Afrika vraagt
Nederlandse
specialisten
12e Jaargang, no. 228
Red. en Adm. Lange Haven 141, Schiedam
Tel. 69300 - Abonn.prijs: per week ƒ0.47
per kwartaal ƒ6.05, losse nummers 0.10
Opgericht door de Stichting „Het Parool"
DE SCHIEDAMMER
Zaterdag 27 September 1932
Uitgave N.V, De Nieuwe Pers - Postgiro
398644 Bankier; Amsterdamsche Bank
te Rotterdam Directeur: B, de Vries
Hoofdredacteur: Sj. van der Schaaf
STRAATSBURG. De Europese Assemblée heeft Vrijdag: stappen onder
nomen om de worden van de tweede wereldoorlog te helen. Daartoe werd
«en voorstel aangenomen om een Europees fonds in het leven te roepen
voor de financiering van huizenbouw en een voorstel tot verlening ran
prioriteit aan investeringen, die ten goede komen aan de oplossing van het
vraagstuk der vluchtelingen. Verder stelde de Assemblée voor internatio
nale overeenkomsten te sluiten voor de bescherming van kinderen in oor
logstijd. Unaniem werd ook een aanbeveling aan de ministers aangenomen,
waarin de instelling van een Europese raad voor internationaal transport
wordt geadviseerd.
Deze Europese raad zal zich moe
ten bezighouden met de coördinatie
van het internationale verkeer per
spoor, te water en over de weg.
Het plan is in hoofdzaak gebaseerd
op hei voorbereidende werk, dat de
Nederlander thans minister Van
de Kieft in de voorgaande zitting
heeft verricht.
Overigens was het voor de Assem
blée de dag van het „kleine werk".
Zij heeft een groot aantal adviezen
opgesteld, waaronder een advies tot
v '-ming van een commissie van hoge
s .btenaren der ministeries van So
ciale Zaken, die met de Assemblée
nauw contact zal houden..Een advies
tot het sluiten van culturele conven
ties, een advies tot verbetering der
voorlichting onhrent het werk van
de Raad van Europa en een advies
tot bevordering van migratie.
In de resolutie over het vluchte
lingenvraagstuk wordt voorgesteld,
dat de voorlopige internationale com
missie voor migratie (Provisional
Inter-Governmental Committee for
the Movement of Migrants from.
Dertien werven kunnen
aan de slag
DEN HAAG. Op de hoofdafde
ling materieel van het ministerie
van Marine, is in tegenwoordig
heid van tal van autoriteiten
het contract, betreffende het bou
wen van 32 mijnenvegers voor de
Koninklijke Marine, getekend door
de minister van Marine Ir C. Staf
enerzijds en de oudste directeur
van Wilton-Eijenoord ir S. van
West anderzijds.
Wilton-Fijen oord fungeert als
hoofdaannemer. De contracten tus
sen de hoofdaannemer en de ove
rige deelnemende werven werden
terstond na de ondertekening van
het hoofdcontract getekend.
De werven zijn: N.V. G. de Vries
Lcntsch te Amsterdam. De Haan en Oer-
lemans te Heusdcn, E. J. Smit en Zn,
N.V. te Westerbroek (Haogezandj, N.V.
Gebr. Pot te Bolnes. N.V. Schecpsbouw-
un ie te Groningen, N.V. Werf Gusto te
b'édam, j. en K. Sroit's Schecpsbouw-
wpf. N.V. te. Kinderdijk. L. Smit en Zn
te Kinderdijk,. N.V. Arnhemse Stoom
sleephelling Maatschappij te- Arnhem,
Werf De Woord te- Alblasserdam, Ver-
schure (ni Co's'scheepswerf cn machine
fabriek N.V: te, Amsterdam, scheepswerf
De Groot ea Van Vliet te Slikkerveer en
de Haarlemse Scheepsbouw Maatschappij
te Haarlem.
Na de ondertekening overhandig
de vice-admtraai F. Stam aan ir
Va»* W4-si-"-,eèn. dhèque ten bedrage
van 10 pet vdn de totale bouwsom,
die circa 140.OOC.000,— bedraagt.
Van de 32 mijnenvegers worden er
18 gebouwd voor Amerikaanse re
kening, de overige 14 worden be
kostigd uit het tegen-waarde fonds.
NEW YORK. De Franse en
Britse ministers van buitenlandse za
ken hebben besloten niet voor de
Amerikaanse presidentsverkiezingen
(op 4 November) naar New-York te
gaan voor het bijwonen van de Al
gemene Vergadering der VJf.» die
14 October begint, aldus wordt uit
gezaghebbende bron te New York
vernomen.
De ministers zijn van mening, dat
het „politiek verkieslijk" is tot na
de verkiezingen te wachten.
WAT VOOR WEER?
DE BILT Het KJV.M.I. deelt
mede: Ons land heeft zich de laat
ste dagèn zeer dicht bij enkele ac
tieve depressies bevonden, die dan
ook niet nagelaten hebben hun
stempel op het weer te drukken.
De voornaamste depressie lag Vrij
dag boven de Noordzee en veroor
zaakte aan onze kitst de eerste
herfststorm. Langs de Wadden
eilanden kwamen gemiddelde wind-
snelheden van 86 km per uur voor.
In de afgelopen nacht nam de wind
echter weer snel af. Dit nu was
het gevolg uan een. ticeede depres-
rie, dié van de oceaan komende met
storm en regen West-Frankrijk bin
nentrok.
Behalve een afneming van de
wind bracht deze storing ook een
tijdelijk afnemen van de buiigheid
met zich' mee, waaruit weer eens
blijkt, dat een depressie niet altijd
een ongunstige invloed op het weer
heeft. De depressie trekt nu over
Oost-Frankrijk naar Duitsland en in
verband daarmede zal de westelijke
luchtstroming over ons tand weer
in kracht toenemen, Ook de kans op
buien toprdl weer iets groter, ter-
wijl de temperaturen aan de lage
kant blijven.
Europei nog vier a vijf jaar langer
haar werk zal verrichten cn de mid
delen daartoe /.ai ontvangen. Het
program van de PICMME, volgen-
het welk 137.000 personen naar het
buitenland geholpen zourlon wor
den, zal waarschijnlijk afgewerkt
kunnen worden. Bij de regeringen
van het Saargebied. Turkije, Groot-
Brittannie. IJsland en Ierland is een
dringend beroep gedaan ook tot de
PICMME toe te treden. De Assem
blee heeft hierbij haar waardering
uitgesproken voor het werk van de
Hoge Commissaris voor het vluchte-
lingentvezen der Verenigde Naties,
de heer Van Heuven Goedhart.
De politieke commissie aer Assem
blée heelt haar goedkeuring gehecht
aan het werkplan, dat de Nederland
se afgevaardigde Van der Goes van
Naters heeft opgesteld voor de be
handeling van het Saarvraagstuk
door de Assemblée. De Saarkwestïe
zal in de Assemblée niet besproken
worden vóór de heer Van der Goes
niet zijn rapport gereed is.
De raadgevende vergadering heeft
ten slotte een aanbeveling aangeno
men. dat alle leden-staten de Con
ventie van Genève van 1949 over de
bescherming van burgers in oorlogs
tijd bekrachtigen en practische maat
regelen nemen en gegevens uitwis
selen over de beste methodes om
burgers te evacueren en te bescher
men.
Nieuwe kabinetsformateur
in Libanon
BEIROET. De nieuwe president
van Libanon Sjamoen heeft Vrijdag
avond ex-premier Moenia verzocht
een kabinet te vormen. Deze op
dracht werd een feit, nadat oud-pre
mier Yafi er niet in geslaagd bleek
en zulks had geweigerd.
DEN HAAG. „De kans om nag vluchtelingen te laten emigreren naar
landen die opnemingsnrogdijkheden bieden, wordt steeds geringer. Al deze
landen zoals Australië, staan op de grens van een inflatie, omdat hun pro
gramma van publieke werken, als de aanleg van wegen, het bouwen van
huizen, en scholen, geoai gelijke tred heeft kunnen houden met dé aanwas
van de bevolking. Vandaar dat zij de toelating van immigranten reeds tot
de helft of meer hebben beperkt". Dit vertelde de Hoge Commissaris voor
het Vluchtelingen wezen, mr G. J« van Heuven Goedhart, tijdens een uit
eenzetting voor het Haagse contactcentrum op voorlichtingsgebied in
Pulchri Studio.
De heer Van fieuven Goedhart
sprak met waardering over het
voortreffelijke werk dat dc UNRRA
en de International Réfugié Orga
nisation (IRO) reeds hadden ver
richt maar leverde critiek op het
feit dat de IRO had verklaard, het
vluchtelingenprobleem geheel te
kunnen oplossen. Naast het feit dat
het verzadigingspunt voor de opne-
mingslanden was genaderd, werd
het duidelijk, dat het aantal vluch-
Een fluwelen mutsje met een dub
bele rij munten is de nieuwste
creatie wan de ontwerpster Simone
Mirman. Het mutsje was te zien op
een show in Londen. Van Simone
wordt beweerd, dat se wel eens
hoeden voor prinses Margaret
maakt.
Staatssecretaris van Oorlog
naar Korea
DEN HAAG. De staatssecretaris
van Oorlog, mr. F. J. Kranenburg,
zal in de tweede helft van October
een bezoek brengen aan de Neder
landse eenheden die deelnemen aan
de krijgsverrichtingen van de Ver
enigde Naties op Korea.
Van Zaterdagavond
tot Zondagavond:
Wisselende bewolking
niet plaatselijk enke
le "buien, Matige tij
delijk vrij krachtige
wind tussen Zuid-
West en Noord-West.
Ongeveer dezelfde
temperaturen als van
daag.
28 Sept. Zon op 6 u
36m order 18 u 25 m.
Maan op 16 u 24 on
der
29 Sept. Zon op 8 u
38 in onder 18 u 22 m.
Maan op 36 u 47 m on
der'Ou* 39 nri.
HET WEER VAN VANMORGEN 7 UUR
Station
Weer
Wtna m/s
Gisteren
in
Oslo
Regen
Z.O. 6
9C
16
Stockholm
Zw. bew.
Z. 6
14
II
Helsinki
Geh. bew.
Z. 2
14
.7
Edinburgh
Zw. bew.
Z.Z.W.4
14
I)
Zw. bew.
W.N.W. 4
18
I)
Kopen bagenRegcnbui
Z.Z.W. 12
13
0,2
Z.4
14
Ziirlch
Regen
Windstil
17
2
N.W. 1
20
Geb. bew.
Z.W. 6
16
4
Parijs
Regen
N.S
16
IB
Regen bui
W.N.W. 1
10
Nice
Onweer
N.S
27
14
Berlijn
Half bew.
Z.2
15
0
Frankfurt
Regen
0.2
18
Münehen
Zw. bew.
Z.O. 5
15
Nevel
Windstil
15
2
Lu^e.nöurE Regen
Z.O. 4
12
12
Regenbui
N.N.0.4
0.3
Innsbruck
Gch. bew.
Windstil
17
0.5
telingen per jaar nog met 30.000 tot
40.000 personen toeneemt. Boven
dien ontdekte men, dat West-
Europa overbevolkt is.
De taak van. het kantoor van de
Hoge Commissaris is thans drie
ledig: a) de migratie van de vluch
telingen; b> de assimilatie van de
vluchtelingen in hun huidige om
geving; c.) de hulp van de groep,
die hulpeloos is en waarvoor de
eerste mogelijkheden niet kunnen
geiden.
De assimilatie noemde de heer
Van Heuven Goedhart het belang
rijkste punt. Hij wees daarbij op
het prachtige werk, dat door de
kerken en andere organisaties op
dit gebied wordt verricht. Hij legde
er de nadruk op. dat het mandaat
van zijn kantoor zich over de hele
wereld uitstrekt en meer dan twee
millioen vluchtelingen omvat waar
voor de Ver. Naties 750.000 dollar
beschikbaar hebben gesteld. Naar
schatting zijn, er in de gehele we
reld veertig millioen vluchtelingen-
Met enkele voorbeelden wees hij
erop dat de reehtbescherming van de
vluchtelingen een ander moeilijk
terrein vormt. Desgevraagd ver
klaarde de heer Van Hëuven Goed
hart tenslotte niet van mening te
zijn. dat de kwestie van de Ambo
nezen in Nederland onder betman-'
daat van zijn organisatie valt.
De jonge koning Feisal ran Irak
(tweede van links) teas twee da
gen de gast van koningin Elisabeth
'van Engeland. De koningin. ko
rting Feisal, de hertog van Edin
burgh, prinses Anne en de prins
zegent van Irak (midden) maken
een wandeling bij het Schotse
Balmoral Castle.
UTRECHT. De nieuwe reisgids var de Nederlandse Spoorwegen, die
Zondag 5 October ran kracht wordt, legt getuigenis af ran de voortschrij
dende electrifïcatïe. Met ingang van 5 Januari 1953 ral namelijk het baan-
ROW De West-Duitse rege- vak Arnhem—Zutfen in electrische exploitatie woiden genomen. Dat be-
maatschappij zal worden opgericht,
welke al het voorbereidende werk
zal moeten doen voor de wederin
voering van de burgerluchtvaart in
YVest-Duitsland, zo deelde de West-
Duitse minister voor Vervoer, dr
Seebohm. mede.
Het kapitaal van de nieuwe maat
schappij. dat 6 millioen R.M.. groot
zal zijn, zal door de federale rege
ring en door de regeringen der sta
ten worden bijeengebracht. De
maatschappij zal' de naam dragen
„Gesellschaft fucLuftverkehrsbe-
darf". Zij zal contracten mogen slui
ten met buitenlandse firma's voor
da aankoop van -fbesteUen. Minister
Seebohm verwacht niet, dat de be-
zettingsmogendheden de oprichting
van de nieuwe maatschappij zullen
verbieden.
het nieuwe spoorboekje is opgenomen, hel betekent óók de opheffing van
de N.S. autobusdienst ArnhemZutfen op genoemde datum, alsmede de
opening van een nieuwe halte Arnhem—Velperpoort, waar zowel de elec
trische als de diesel-electrische treinen (op één uitzondering na) zullen
stoppen.
treinen, verbeteringen bereikt. Een
daarvan is, dat Nijmegen op werk
dagen een latere reisgelegenheid
naar het westen krijgt. Ter opvul
ling van hei hiaat tussen Zwolle en
Deventer wordt de NS autobus
dienst ZwolleDeventer v.v. aan
gepast.
"Wat in het nieuwe spoorboekje
voorts opvalt is een mededeling
inzake de treinenloop op Zaterdag:
27 December. De Kerstdagen vallen
dit jaar op Donderdag en Vrijdag.
Dit heeft waarschijnlijk tot gevolg,
dat op Zaterdag 27 December het
bedrijfsleven voor een groot ge
deelte zal blijven stil liggen. De
N.S. verwachten op deze dag geen
vervoer van enige omvang. De
treinen zullen daarom rijden als op
Zondag.
Hieronder volgen nog enige wij
zigingen, die October ingaan;
Inmiddels wordt tussen Olst er
Zwolle hard gewerkt aan öe elec-
trifLeering van het resterjnde ge
deelte van het traject Arnhem-
Zwolle. Vanwege de werkzaam
heden moeten en deze maatregel
duurt tot en met 4 Januari 1953
enige treinen worden opgeheven.
Het gevolg is, dat een aantal diesel-
electrische treinstellen vrijkomt,
dat terstond bij het ingaan van de
nieuwe „dienstregeling tussen Venlo
en Eindhoven kan gaan rijden.
Overigens worden op diverse tra
jecten door inlegging van nieuwe
treinen of doorvoering van oude
(Van onze correspondent)
GRONINGEN. De laatste be
middelingspoging welke in het con
flict tussen de coöperatieve tuivel-
productenfabriek „De Ommelanden'
en de Alg. Ned. Agrarische Bedrgfs-
bond, is gedaan, blijkt vastgelopen.
Nadat Rijksbemiddelaar mr Bor
ger, veertien dagen geleden zijn po
gingen om partijen tot elkander te
brengen, had opgegeven, probeerde
üe directeur van het Gewestelijk
Arbeidsbureau, drs W. v. d. Mast,
het opnieuw. Bijna veertien dagen
heeft hij getracht een oplossing in
het conflict te brengen.
.,De Ommelanden" heeft nu aan
de bemiddelaar kenbaar gemaakt
dat de ANAB een paar maal heeft,
gezegd te vrezen, dat de stakende
arbeiders niét naar ander werk
kunnen worden bemiddeld en buiten
AMSTERDAM. Dc Nederlandse vrouwen zijn van mening, dat
ook eens een vrouw minister moet vierden. Dat i$ het resultaat van
een enquête, die 't Nederlands Instituut voor de Publieke Opinie heeft
gehouden. Op de vraag ..Zoudt u het een goed of geen goed idee vin
den a!s ook eens ccn yroutu in ons land minister werd?" antwoordde
55 „Een goed idee". 16 zei: „Geen góed idee" en 29
oordeel.
elke sociale voorziening zouden val
len. ..De Ommelanden" heeft zien
bereid verklaard medewerking ie
geven aan arbeidsbemiddeling door
G. A. W. De ANAB heeft ook. aldus
,.De Ommelanden", o.m. de eis ge
steld, dat bij opheffing van de sta
king alle nieuwe personeel zou moe
ten worden ontslagen. Dit acht „De
Ommelanden" niet aanvaardbaar.
De ANAB heeft vannacht in een
persconferentie gezegd het te be
treuren dat elkè redelijke poging
om tot overleg te komen met „De
Ommelanden" ook nu weer heeft
gefaald. Het voorstel van de bemid
delaar kwam neer op opheffing van
dc staking èn het conservatoir be
slag, dat op de goederen van „De
Ommelanden" is gelegd. „De Om
melanden" zou zich o.m. verbinden
het vroegere bedrijfsverband, dat
door de staking verloren ging, te
herstellen door aüe werknemers,
die op 21 Augustus 1952 in dienst
van „De Ommelanden" waren,
weer in dienst te nemen,
„De Ommelanden" zou zich ook
verplichten de gedurende de sta
king in dienst getreden werkne
mers te ontslaan,
De ANAB heeft, nu „De Omme
landen" ook op deze laatste bemid
delingspoging niet is ingegaan, be
sloten verscherpte maatregelen te
nemen.
SANTIAGO. Elf personen zijn
Vrijdag om het leven gekomen door
het instorten van een steiger op de
tiende etage van een bouwwerk te
had geen Santiago (Chili).
IN* HET WESTEN
Op de „oude lijn," AmsterdamHaar
lem— Rotterdam—Dordrecht worden eni
ge verbeteringen fngevoerd en krijgen
voorts enige zeer zwaar bezette treinen
ter ontlasting een trein voor zich
ingelegd. Op bet traject Hoek van Hol
landMaassluisRotterdam worden eni
ge treinen opgeheven wegens geringe
bezetting in de winter. Dc Maandag tot
en me: Vrijdag rijdende beurstreit. thans
Rotterdam DP vertrek 15.47 Gouda
Amsterdam CS aankomst 17.04 kon later
worden gelegd en gaat daardoor op eer.
gunstiger tijdstip rijden, namelijk Rot
terdam DP vertrek 16.16 Amsterdam
~5 aankomst 17.30.
De halfuur dienst Rotterdam Hofplein
—Den Haag HS wordt, zoals gebruike
lijk itl de winterdienst, op werkdagen
na 20 uur weer tot een uur dienst terug
gebracht.
Schacht, adviseert Naguib:
Laat „arbeidsdienst"
irrigatiewerken
CAIRO Schacht heeft de Egyp
tische regering aangeraden éen
„arbeidsdienst" van een jaar in te
stellen voor alle valide Egyptenaren
en deze arbeidsdienst grote irrlga-
tiewerken ic- laten uitvoeren.
Schacht zou verder 'als- zijn me
ning te kennen gegeven hebben,
dat geen der crote vraagstukken
van het Midden-Oosten opgelost
zou kunnen worden zolang voor de
Perzische oliekwestie geen oplos
sing is gevonden.
Nader wordt gemeld, dat Schacht
uit Cairo is vertrokken en naar
West-Duitsland terugkeert.
„Hoe komt het volgens u. dat
wij in ons land nog nooit een
vrouwelijke minister gehad heb
ben?" heeft het NIPO verder ge
vraagd. Daar is heel wat commen
taar op gekomen, hoewel 47 pet
van dc vrouwen het niet wist Dit
zijn de belangrijkste antwoorden:
„Vrouwen doen er zelf geen
moeite voor, stellen zich geen
candidate, doen niet 1 genoeg) aan
politiek," 8 pet.; „ons land is te
conservatief, staat in dit opzicht
achter bij andere landen," 8 pet;
„vrouwen kunnen het niet, zijn er
niet voor opgeleid, er zijn te wei
nig vrouwen die dat kunnen," 6
pet; „tegenwerking van de man
nen," 5 pet; „de mannen zijn de
baas. vrouwen hebben niets te
vertellen," 5 pet; „dat is tegen de
gewoonte, mannen vinden het
vreemd," 4 pet; „de mannen stel
len geen vertrouwen in vrouwen,
denken dat we te dom zijn," 2 pet.
Andere opmerkingen zijn: „Wij
vrouwen zijn. te bescheiden", „de
Grondwet laat dit niet toe", „wij
zijn niet bijdehand genoeg", „de
mannen durven het niet aan". „wij
worden nooit gevraagd".
Er. zijn ook vrouwen, die het
helemaal niet erg vinden, dat Ne
derland nooit een vrouwelijke mi
nister heeft gehad. Deze groep is
echter sterk in de minderheid. Hier
zijn haar belangrijkste argumen
ten; „Dat is niet nodig, er zi»^
mannen genoeg en mannen kun
nen het. beter", 4 pet.; „dat is geen
beroep voor vrouwen, vrobweo ho
ren in het huishouden", 3 pet; „er
is geen behoefte aan vrouwen als
minister", 1 pet.
DEN HAAG- Bij de Stichting
Landverhuizing Nederland is een
verzoek binnengekomen om Neder
landse afgestudeerden voor een aan
zienlijk aantal specialistische vaca
tures bij het departement van land
bouw van de Unie van Zuid-Afrika.
Van de candid aten wordt verwacht,
dat zij bereid zijn zich voorgoed in dc
Unie te vestigen. In November a.s.
zullen Zuid-Afrikaanse autoriteiten
hier tc lande de sollicitanten, die
zich voor deze vacatures aanmelden,
ontvangen.
Goed en kwaad heeft de Parlementaire Enquête-Commissie weer afge
wogen in haar zesde verslag, dat vandaag is verschenen. Het behandelt de
vertegenwoordiging van Nederland in het buitenland cn het beleid ten
aanzien van Nederlanders, die tengevolge vin de oorlog hulp nodig hadden.
Het verslag is 512 pagina's dik, de verhoren vergen 1059 bladzijden cn er
zijn 227 pagina's bijlagen.
Er volgen nu nog twee delen. «Het militair beleid in 1940—1945" en
„Londen en de verzetsbeweging"
De Enquête-Commissie zal binnenkort aap de Tweede Kamer een voorstel
doen, om af te zien van een onderzoek naar alles wat zich in Nederlandsch-
Indië heeft afgespeeld Een der voornaamste argumenten is, dat hot thans
niet meer moge tijk is onderdanen van de Republiek Indonesië te horen.
De Enquête-Commissie heeft haar voorzitter, mi Donker, en het lid mr
Algera verloren, doordat beiden tot minister zijn benoemd, terwijl mr
Stokvis het communistische lid na de verkiezingen niet meoi in de
Kamer ia teruggekeerd Bij de uitreiking van de verslagen aan de parle
mentaire pers heeft de vice-voorzttler. mr Schijthuis, het drietal hulde
gebracht voor 't uitnemende werk dat zij in de Commissie hebben verricht.
Overzichten uit het rapport vinden onze lezers elders in dit blad.
Het zesde deel van hel verslag
der Parlementaire Enquêtecom
missie Regeringsbeleid 1940
1945, handelend over de hulp en steun
aaa daarvoor in aanmerking komende
Nederlanders in binnen- en buiten
land, is een relaas van onmacht en
onwetendheid meer dan van onwil,
van onbekwaamheid en gebrek aan
fantasie meer dan van slordigheid en
ongeïnteresseerdheid»
De commissie sluit zich grotendeels
aan bij het rapport-Cleveringa, waar
in, gelijk bekend, veel critiek voor
komt op het beleid van een aantal Ne
derlandse diplomaten in het buiten
land gedurende de oorlogsjaren.
Daarentegen distancieert zij zich van
het z.g. rapport Vorrink en met name
van de krasse conclusie, dat door
formalisme en bureaucratie duizen
den Nederlanders het leven hebben
verloren die, naar menselijke bereke
ning, bij tijdige hulpverlening waren
gered. Er is in dit deel wel sprake
van formalisme en bureaucratie en
ook wel van dringend nodige hulp die
niet kwam; maar het verband tussen
een en ander is vrijwel nooit kunnen
worden vastgesteld. Het rapport-Vor-
rink steunt voor een deel op onjuiste
inlichtingen, verklaart de commissie.
Het verslag zegt beslist niet: het
moet uitgesloten worden geacht, dat
meer mensen hadden kunnen worden
gered. Het noemt zelfs gevallen, waar
in de mogelijkheid daartoe uitdrukke
lijk wordt opengehouden; en het
noemt ook functionarissen, die vol
gens de commissie anders en beter
hadtjen kunnen aandelen. Maar het
vermijdt vergaande aantijgingen. Het
vastleggen voor de geschiedenis van
schuld van Nederlanders aan de dood
van Nederlanders moet steunen op
onwrikbare feiten. En die heeft de
commissie niet kunnen vinden.
.Ondanks deze omstandigheid is dit
zesde deel geen aangenaam en hart
verheffend verhaak Er komen enige
lichtpunten in voor; maar ze rijn ta
melijk zeldzaam. Het is met de hulp
aan Nederlanders in het buitenland,
krijgsgevangenen en gedeporteerden,
niet naai'wens gegaan. Anderen kre
gen meer dan zij: anderen hadden
veel sterker het gevoel, dat aan hen
werd gedacht, dan rij. Dat lag ook
aan het feit, dat Nederland het met
rijn bezettingsautoriteiten niet had
getroffen; het lag ook aan de omstan
digheid, dat van alle Westelijke vol
ken deNederlanders het minst wer
den ontzien; het lag, na September
1944, ook aan de spoorwegstaking.
Maar meer dan eens moet de commis
sie toch een gemis a*n inzicht en acti
viteit vaststellen bïj de Londense
autoriteiten en bij de Londense pak
kettencommissie van het Rode Kruis.
Men ontkomt niet aan het gevoel
dat de Londense regering zo
zeer is vervuld geweest van
de algemene oorlogvoering en haar
eisen, dat rij de belangen van de in.
benarde toestand verkerende landge
noten geneigd was niet te zien. De
Britten hebben sterk geschermd met
het argument, dat "bet zenden van
voedsel naar het vasteland alleen
maar de Duitse oorlogsinspanning ten
goede kwam; en de Nederlandse lei
dende figuren te Londen schijnen lan
ge tijd onvoldoende te hebben ge
poogd hen er van te overtuigen, hoe
zeer uitzonderingen op de algemene
regel geboden waren. En de conclu
sie. dat regering en het z.g. London
Committee vooral tegen het einde van
de oorlog te weinig overtuigd zijn ge
weest van de naamloze ellende van de
in de kampen opgesloten landgenoten,
gaat wel aanmerkelijk minder ver dan
wat het rapport-Vorrink stelde; maar
rij wijst toch in dezelfde richting.
Het falen van een aantal diploma
tieke vertegenwoordigers van Neder
land blijkt uit dit verslag opnieuw
zonneklaar. De aandacht wordt er op
gevestigd, dat vorming en opleiding
van deze mensen ben nu juist niet
voorbestemde voor de werkzaam
heden, waarvoor rij zich nu ineens
zagen gesteld; maar hiermee is niet
alles gezegd. Naar 002e meaning heeft
de aJ tc eenzijdige samenstelling van
het Nederlandse corps diplomatique
zich in de oorlogsdagen ernstig ge
wroken. Het kan geen verwondering
wekken, dat functionarissen op hoge
posten, uitgekozen en op geschiktheid
beoordeeld met andere maatstaven
dan bekwaamheid alleen, in kritieke
perioden tekortschieten. Het is te ho
pen. dat deze les zal worden verstaan.
Als er ergens vernieuwing en door
stroming nodig is. dan is het wel in de
diplomatieke dienst.
De lezing van dit deel zal niemand
veel bevrediging schenken. Üe com
missie deelt hier en daar eens een
pluim uit, maar is over het geheel
critisch gestemd, wat moeilijk anders
kon in een historie welker verloop zó
weinig tot voldoening aanleiding
geefl als die van de hulp aan Enge
landvaarders. krijgsgevangenen en ge
deporteerden. Het it waar, dat Neder
land de wind tegen had; maar het
onbevredigende van het geval is. dat
er niet is uitgehaald wal er deson
dank® nog inzat. En dat de commissie
grove schuld bij feitelijk niemand wet
tig cn overtuigend heeft kunnen aan
tonen, is maar een schrale troost.