mm
HET ROTTERMMSCH PAROOL
Vrees voor Duitsland speelt
plan-Eden in de kaart
Mm
leiderschap
BMf
Dalende kansen voor een
souverein Klein-Europa
Werktijd van 48 uur moet
maximum zijn
Vliegtuigen speuren naar
68 schipbreukelingen
Dieren maken ruimtevaart
Britse vakbonden wijzen
politieke actie af
sigaren
steeg 30 pet
Ontwerp Rijtijdenbesluit brengt
Wysjinsky zal Sowjet-
delegatie bij V.N.
leiden
geen verbeteringen
Joao Costa" verging bij Azoren
Amerikaans schip
redt twaalf man
van vlotten
'reel bewolking
Bevan vergroot
zijn invloed
Kennan keert naar
Moskou terug
..Rebel" Bevan laat op partij-congres
- alle stokpaarden paraderen
,12e Jaargang, no. 230
Red. en Adm, Lange Haven 14!, Schiedam
Tel. 69300 - Abann.prijs: per week ƒ0.47
per kwartaal ƒ6.05, losse nummers ƒ0.10
Opgericht door de Stichting „Het Parool"
DE SCHIEDAMMER
Dinsdag 30 September 1952
Uitgave N.V. De Nieuwe Pers - Postgiro
398644 Bankier; Amsterdamsche Bank
te Rotterdam Directeur: B. de Vries
Hoofdredacteur: Sj. van der Schaaf
(Van een onzer redacteuren)
STRAATSBURG. „Ik durf te voorspellen, dat, als een soort
van geassocieerd lidmaatschap gelegenheid krijgt zich te ont
wikkelen, de verhouding tussen Engeland en de Kolen- en Staal
gemeenschap nauwelijks te onderscheiden zal -zijn van een
volledig lidmaatschap". Met deze woorden introduceerde de
34-jarige Britse conservatief Amery in de Assemblee te Straats
burg de concrete uitwerking van de zogenaamde Eden-voor
stelling. Hij trad op.als rapporteur van de politieke.commissie
ïn plaats van mej. Marga Klompé, die om gezondheidsredenen
haar taak onlangs moest neerleggen. De heer Amery wist op
duidelijke en bijzonder intelligente wijze de voorstellen zo toe
te lichten,-dat de hoorder wel de indruk moest krijgen, dat
Engeland eigenlijk de grootste voorvechter der Europese een
heid is.
„Er is in sommige kringen een nei
ging omtover de voorstellen van.
Eden te spreken, alsof zij éen plotse
linge verandering van de Britse po
litiek tegenover Europa inhouden. In
feite vormen zij slechts een. nadere
uitwerking van. dé voorstellen be
treffende .een Kolen- en Staalge
meenschap hier in''de raad gedaan
door de heren MacMillan en Ecoles
en het voorstel voor een Europees
leger van- Duncan Sandys, Wij aan
vaarden de vorming van een fede-
ratie der zes landen", aldus Amery,
„maar wil deze eenheid leiden tot
een grotere "'eenheid in Europa, dan
inoet zij Voeren- tót' de vestiging van
een soort gemenebest-verhouding
tussen de groep van zes(Frankrijk,
Duitsland, Italië, Benelux) en de an
dere Europese landen. Dit nu is juist
de bedoeling van het Eden-plan.
Het zou zeer gevaarlijk zijn, indien
iemand serieus zou menen, dat de
Britse politiek tegenover Europa be
ïnvloed zou kunnen worden door
een reeks van voldongen feiten.
Even gevaarlijk zou het. zijn, indien
men de banden, die Engeland met
de rest van Europa verbindt, zou
onderschatten. Om redenen, die ik
Jner niet behoef te herhalen, zijn
wij niet bereid in" een gemeenschap
te treden, die een dermate grote
overdracht van souvereiniteit zou
inhouden, dat zij onze verhouding
tot de vrije landen van het gemene
best zou verzwakken. Er is echter
geen. enkele reden om aan te nemen,
Accijns ging omlaag
AMSTERDAM. - De accijnsver
laging en de 'daaruit voortvloeiende
prijsverlaging van sigaren en seno-
ritas hebben dé afgelopen maan
den, aldus de Vakgroep Sigaren-
industrie, ten. volle aan haar doel
beantwoord. De omzet fe met ruim
30 pot toegenomen, de werkgele
genheid steeg ten opzichte van 1951
met ongeveer 20 pet.
In 1351 werden per maand op de
binnenlandse markt gemiddeld 49,4
millioen. sigaren .en 10.7 millioen
senoritas Verkocht. Over de maan
den Juni tot en met Augustus van
dit jaar bedroeg dit maandelijks ge
middelde .66.2 millioen sigaren en
Ï2 millioen senoritas. In totaal dus
over 1951. rond 60 millioen sigaren
on senoritas per maand tegenover
78.2 millioen stuks in de afgelopen
maanden. Een toeneming van ruim
30 pet. Ook al stelt men een deel
van deze vermeerdering op reke
ning van de zgn, herbevoorrading,
aan blijft er toch een reële con-
sumptievergroting over van on zijn
minst 20 pet.
Ten minste ,1500 arbeiders, van
wie het grootste deel werkloos was,
zijn in dé afgelopen maanden weer
in de sigarenindustrie opgenomen.
Een. aantal jongeren in de fabrieken
kon in de. vakopleiding worden op
genomen.
dat deze associatie met de zes lan
den niet zo nauw zou kunnen zijn,
dat zij in de practijk nauwelijks
van volledig lidmaatschap aou zijn.
te onderscheiden."
Ziehier de Britse houding tegen
over de federatie der zes landen
nog eens klaar en duidelijk gefor
muleerd. In beginsel zijn de voor
stellen van Eden reeds in Mei door
de Assemblée aanvaard. Er zijn bij
de nadere uitwerking twee stromin
gen: van de ene kant de Italianen,
sommige Duitsers en enige verwoe
de Franse federalisten, die slechts
een minimum-interpretatie willen
aanvaarden, omdat zij hun wantrou
wen niet kunnen overwinnen. Van
de andere kant de Franse, Belgi
sche en tot op zekere hoogte ook
de Duitse socialisten onder aanvoe
ring vooral van de Fransman Guy
MoHet, die de politiek van Eden zo
strikt mogelijk wensen uit te voe
ren.
Een van de belangrijkste motieven
hierbij is de vrees voor een Duitse
hegemonie in de federatie der zes.
Dit werd wel het best tot uitdruk
king gebracht door de Belgische
socialist, de oud-hoogleraar der
Gentse universiteit, Larock. Enge
land, zo ongeveer kunnen we zijn
betoog samenvatten, heeft bewezen
een krachtige vredespolitiek te voe
ren. Eon continentale federatie met
één leger, waarin grote Duitse con
tingenten zijn opgenomen, loopt het
gevaar de vredespolitiek om te bui
gen tot een politiek van agressie
naar het Oosten, juist vanwege de
verdeeldheid van Duitsland. Zowel
in Duiteland als in Italië staat de
democratie en daardoor de. vredes-
Zie verder pag. 3
Begin November:
Bolsward en Delft
stemmen over Raad
van Europa
AMSTERDAM. Bolsward en
Delft gaan begin November weer
ter stembus. De ingezetenen zullen
oproepingskaar ten ontvangen en
er zullen op diverse punten in de
ze stadjes stemhokjes worden op
gericht, waarin men zich zal kun
nen uitspreken vóór of tegen de
Raad van Europa.
Bolsward en Delft zijn voor dit
referendum uitgekozen om de po
litieke samenstelling van hun be
volking.
De gemeentebesturen zullen de
organisatie daarvoor bespreken
met vertegenwoordigers van de
vijf grote politieke partijen, de
grote vakcentralen en de stands
organisaties.
Vóór de stemming plaats vindt
zullen vooraanstaande figuren uit
de Europese Beweging naar Bols
ward en Delft trekken om bet pu
bliek omtrent deze kwestie voor te
lichten, vóór het eer? uitspraak
doet. Ook in andere landen wor
den dergelijke referenda gehouden,
CHAUFFEURS ZIJN VAN MENING:
MOSKÓu i De Russische minis
ter van Buitenlandse Zaken,
Wysjinsky, zal de Sowjet-delegatie
voor de Algemene Vergadering der
v.N, leiden. De Algemene Verga
dering begint 14 October te New
York.
Ook Eisenhower zal zijn
financiën openbaren
NEW YORK. —Generaal Eisen
hower, de Republikeinse candidaat
v_°°r het presidentschap van de
Verenigde Staten, heeft Maandag
meegedeeld, dat hij zijn gehele fi
nanciële toestand openbaar zal ma-
j' Êaat dus 1x1 °P de bedekte
uitdaging van de Democratische
candidaat Stevenson.-
(Van onze correspondent)
DEN BOSCH. „Chauffeurs maken doorgaans een 55-urige werkweek.
Ter beveiliging van de openbare weg en ter voorkoming van vermoeidheid
by de chauffeurs, klemt de noodzaak de werktjjd te beperken tot 48 uur
per week. Het ontwerp van het nieuwe rijtijdenbesluit, waarin gesproken
wordt van 54 icplaats van 48 uur per weeM Is meer te zien als een ver
slechtering dan een verbetering. Vele onsociale werkgevers knoeien inel
de werkboekjes en bedrijven aldus oneerlijke concurrentie op de rug van
hun werknemers. Werktijden van 80 tot 90 en zelfs 100 uren per week zya
geen zeldzaamheid."
Aldus de heer A. "Wijsman, voor
zitter van de Bedrijfsgroep Weg
vervoer „St. Rafaël" op de algeme
ne vergadering dezer organisatie in
hotel „Noord Brabant" in Den
Bosch, waar hij onder bijval van
alle aanwezigen een krachtig pro
test liet horen tégen het ontwerp
van het nieuwe Rijtijdenbesluit De
vergadering ging er mee accoord
de actie voor een 48-urige werk
week energiek voort te zetten, me
de om een afdoend controlesysteem
daarop te verkrijgen.
Volgens de heer Wijsman heersen
ook bij het internationale vervoer
ongelooflijke misstanden. Er is dan
ook In internationaal verband over
leg gaande voor een regeling van
de arbeidstijden. De extra drukte,
aldus de heer Wijsman, mag niet
worden, opgevangen door aantasting
van de Zondagsrust van het per
soneel.
Voorts werd er ter vergadering
o.a. de aandacht op gevestigd, dat
ons land ongeveer 10.000 onderne
mers telt in het beroepsgoederen-
vervoer en dat een dergelijke' ver
snippering noodzakelijk moet leiden
tot een wurgende concurrentie.
SCHEVENINGEN RADIO. Het
Amerikaanse schip „Compass" heeft
op 38.47 graden N.B. en 25.33 gra
den W.L. (ten Westen van de Azo
ren) twaalf opvarenden opgepikt
van het Portugese schip „Joao Cos
ta", dat precies een week geleden
met een bemanning van tachtig
koppen aan boord den Zuidoosten
van de Azoren is gezonken. Zij be
vonden zich op drie kleine vlotten.
Volgens hun mededelingen zouden
de 68 overigen zich nog op zee be
vinden.
Aanvankelijk was het de bedoe
ling van de gezagvoerder van de
„Compass" de nasporïngéh naar hén
zelf ter hand te n^men. Latter, sein-
de-fnj echter, dat-zijh."-6chip-te-lahg—
zaam was om het zeegebied, waarin
dc schipbreukelingen zich moeten
bevinden op doelmatige wijze af te
zoeken- Nog later meldde hij,, dat
de „Compass" wegens machinesto
ring het zoeken volledig had moe
ten staken. Het schip verzocht alle
naburige schepen om scherp uit te
zien naar overlevenden van de „Joao
Costa" en koers te zetten naar de
plaats van de scheepsramp.
Portugese en Amerikaanse vlieg
tuigen zijn thans opgestegen om
naar de schipbreukelingen uit te
Europese «taalproductie
blijft op record-niveau
GENÈVE, In het kwartaal
bulletin voor staalstatistieken, dat
Maandag in Genève werd gepubli
ceerd wordt gezegd, dat de pro
ductie van ruw staal in Europa
(excl, de Sowjet-Unie) in het
tweede kwartaal van 1952 het re-
cordniveau, dat in het eerste
kwartaal van dit jaar werd be
reikt, gehandhaafd heeft. Men
raamt, dat in het tweede kwartaal
van 1952 de West-Europese pro
ductie van ruw staal zich bewogen
heeft op een jaarniveau van on
geveer 61-,90 millioen metr/ton,
tegen een niveau van 62,42 mil
lioen metr/ton in het eerste kwar
taal. -
Van Dinsdagavond
tot Woensdagavond:
Overwegend zwaar
bewolkt" met aanvan
kelijk regen en later
enkelebuien, Krach
tige tot matige wind
in hoofdzaak tussen
Oost en Zuid. Iets ho
gere temperaturen.' in
de nacht en ochtend.
1 Oct. Zon op e u 41
m onder 18 u 18 m;
Maan op 17 u 20 m 'on
der a u 41 m.
HET
WEER VAN
VANMORGEN 1 UUR
Max.temp «ee.tsl
Station
Weer
Wind m/s
Glsleren
tn 24 u.
Oslo
Geh bew. Windstil
12 C
0 mm
Stockholm
Mist
Windstil
13
0
Helsinki
Zw. bew.
NU
10
0.1
Edinburgh
Zw. bew.
N. 4
11
0
Londen
Regen
0.4
14
KopenhagenZw. bew.
Z.S
13
0,3
Amsterdam Zw. bew.
Z.4
12
4,5
Zürich.
Motregen
Z.Z.0.1
15
Locarno
Geh. bew.
Z. 1
10
7
Genève
Zw.. bew.
Windstil
15
1
.Parits
Regen
0.3
14
1
Bordeaux
Zw, bew.
Z.W. 7
17
4
Nice
Zw. bew.
N.N.W. 4
22
16
Berlin
Zw.bew,
W J5. W. 2
14
0.1
Frankfurt
Half bew.
Z.Z.0.5
13
8
Milnchen
Half bevv.
Windstil
14
0,4
Wenen
Licht bew.
O.N.0.3
18
1
Luxemburg Zw. bew.
Z.Z.O.5
11
5
Grenoble
Geh. bew.
Z.W. 7
19
0
Innsbruck
Geh. bew.
Windstil
15
2
Apen en witte muizen
waren de eerste aardse
wezens die lea end van
een duizelingwekkende
ruimtevaart terugkeer
den. Enkele apen ble
ken. het experiment
niet te hebben over
leefd. In de kop van
een Amerikaanse ra
ket, die onlangs -ruim
zeventig kilometer het
luchtruim werd inge
schoten, registreerden
ingenieus ingebouwde
filmcamera's dg reac
ties van de proefdie
ren. Deze reacties zijn
wan grote waarde voor
het wetenschappelijk
onderzoek. De foto's
boven zijn de eerste,
ge trommel; de andere
muis klemtzich vast
die zijn vrijgegeven aan een plankje. Dit
voor publicatie. De bo- was het ogenblik waar-
uenste helft werd ge
maakt op het moment,
waarop de neus van de
op' de zwaartekracht
ivas opgeheven. Enke
le
onderste helft van dc
foto is gemaakt, even
nadat het toestel, ge
remd door de parachu
tes, begon te vallen.
De zwaartekracht was
toen weer hersteld: de
onderste muis rust op
de wand ven de trom
mel. de andere rit op
het plankje.
FOTO ONDER: een
oan de aapjes dat de
tocht overleefde, kijkt
een beer je wantrou
wend neer op firirh
Gienapp, de man die
de inpctcifckelde re-
gistreerappnraien in de
betrekkelijk kleine
ruimte heeft gecon
strueerd.
De Amerikaanse
lucfttmacfit, die het ex
periment uituoerde,
verklaarde, dat men
na bestudering van de
filmsr er nog meer van
zien. Van Ponta Delegadi op de
Azoren is bovendien een Portugees
patrouillevaartuig uitgevaren. De
„Joao Costa1-' is een vaartuig, uit
gerust voor de grote, kabeljauw
vangst.
Minister Donker spreekt
op Reclasseringsdag
AMSTERDAM. Vrijdag 3 Oc
tober a.s. van. 19.50 tot 20 uur zal
de minister van Justitie, mr L. A.
Donker, voor de V.P.R-.Ö. een toe
spraak houden in verband met de
Nationale Reclasseringsdag. Gede
tineerden van de jeugdgevangenis
tc Zutphen zullen voor muzikale
omlijsting van. deze toespraak zor
gen.
MORECAMBE. Aneurin Bevan,
de linkse Laboorleider, heeft een
nieuwe overwinning op de conser
vatieve vleugel van de party be
haald, Van de zeven zetels, welke
de plaatselijke partijen in debe
stuurscommissie bezetten, verover
de hij, met zjjn volgelingen, er zes.
In plaats van de vorige minister
van Buitenlandse Zaken, Morrison,
en de gewezen minister van Finan
ciën, Hugh Dalton, zijn Harold Wil
son en Richard Crossman, beiden
aanhangers van Bevan, vanmorgen
gekozen. Bevan kreeg ruim 100.000
stemmen meer dan bij de vorige
bestuursverkiezing. De andere „Be-
vanieten" zijn mevrouw Barbara
Castle, Tom Driberg en Ian Mikar-
do, die allen reeds in het bestuur
zaten. Dit verandert overigens niets
aan het fe**i dat de vakbonden, die
overwegend tegen het „Bevanisme"
zijn gekant, in het 25 leden tel
lende partijbestuur de overhand
•behouden.
SUIKERCAMPAGNE is begonnen.
Iedere dag weer worden ongeveer
drie millioen kilo suikerbieten de
fabriek in Halfweg binnen ge
voerd. Ruim 600 arbeiders'werken
in hoog tempo om de bleek-gele
bieten van de kleiresten te ont
doen, -ze in stukken te snijden, te
koken en wit te persen en het
daardoor verkregen dikke sap in
te dampen tot suiker.
Ridgway in Parijs:
Westelijke strijdmacht
nog ontoereikend
PARIJS. „Indièn er thans
oorlog zou komen, zouden wij een
verdedigende krijg moeten strijden
of, met andere woorden, een ver
tragingstactiek moeten toepassen.
De verenigde Westelijke strijd
krachten in Europa zijn thans nog
over de gehele linie ontoereikend
om op gelijke voet het hoofd te
kunnen bieden aan een kraebtigë
-aanvaller", zo sprak generaal Ridg-
way te Parijs.
„Het Westelijk geallieerde op
perbevel dringt er bij de regerin
gen der staten-leden van het
Noord-Atlantisch Pact op aan ons
een absoluut minimum aan strijd
krachten ter beschikking te stel
len. Wij kunnen ons niet met min-
'dëftevreden" steHen "en zolang ik'
commandant ben, zullen wij ook
aan dit minimum vasthouden", zei
Ridgway,
WASHINGTON. Het Ameri
kaanse ministerie van Buitenland
se Zaken heeft Maandag bekend
gemaakt, dat Kennan, die door het
Moskouse blad „Prawda" een „las
teraar onder het mom van een
diplomaat" is genoemd, naar Mos
kou terug zal keren om zijn werk
zaamheden als ambassadeur te her
vatten.
De woordvoerder van het mi
nisterie, McDermott, zeide, dat niet
de Sowjet-regering zelf tegen
Kennans verklaringen had gepro
testeerd. Kennan heeft de vorige
week, het leven in Moskou ver
geleken met de tijd, dat hij in
1942 door de nazi's in Berlijn was
geïnterneerd.
(Van onze Londense correspondent)
MORECAMBE. Over de eerste dag van het Labourcongres hing giste
ren de spanning van de stemming voor het hoofdbestuur, die gedurende de
middaguren geschiedde. Tot half vfjf konden de stembiljetten worden inge
leverd. Hoewel in de grote schouwburgzaal, waar het congres zich afspeelt,
van het uitbrengen der stemmen zélf niets te bemerken viel, (het gebeurt
onopvallend en schriftelijk in een zjjzaaltje), was de atmosfeer toch blijk
baar met electricitell geladen, die op" een betrekkelijk onverwacht punt tot
een heftige en gewelddadige ontlading kwam.
ogenblikken later overtugiA. is geraakt,
raket, waarin de dieren begon de neus van de 'dat menselijke wezens
zich bevonden, zelfstan- raket te vallen en in staat zijn, de krach-
dig door de ruimte openden zich de para- ten te weerstaan waar-
kliefde., De muis links chutes, waaraan het aan de ruimtevaarder
zweeft door de voorste hele toestel naar de bij grote snelheden
helft van een tweedeli- aarde terugzweefde. De blootstaat.
Dat geschiedde tijdens een debat
over een lange „samengestelde"
resolutie, die eén „campagne tegen
de regering" tot onderwerp had. In
de laatste zinsnede van die reso
lutie werd het congres uitgenodigd,
„de vakbeweging te steunen, wan
neer deze tot industriële actie
wordt gedreven om de levensstan
daard van haar leden te verdedi
gen." In deze betrekkelijk onschul
dig aandoende woorden lazen ech
ter de leiders van de grote vak
bonden een listig opgezette „linkse"
en communistisch geïnspireerde
val, om van het congres een soort
machtiging te' verkrijgen voor het
gebruik van het stakingswapen
voor politieke doeleinden. Zij wier
pen dus het enorme gewicht van
I hun stemmenblokken tegen de door
wantroü- twee plaatselijke labourafdelingen
ingediende en gesteunde resolutie
in de weegschaal en deden zulks
nadrukkelijk, plomp en vierkant.
De wijze, waarop dat gebeurde
Deakin van de Transportunie met
zijn „Jullie zullen naar ons hebben
te luisteren als je geld van öe vak
bonden wilt. krijgen," Lawther van
de mijnwerkers met zijn „zelfs al
hadden jullie 'n mandaat (om ons'in
industriële'actie të drijven) zouden
wij het niet accepteren'* werkte
op de afgevaardigden der plaatse
lijke afdelingen danig irriterend.
Zo was het slechts onder grote
protesten en luide spreekkoren van
„boe, boe," dat de vakverenigings-
leiders zich verstaanbaar konden
maken. Doch .zij zijn daaraan ge
wend én kunnen tégen een stootje
en de een na de ander, Crawford
van de schoenmakers. Deakin, Fig-
giris van de spoorwegmannen en
ten slotte Lawther, kwamen met
hun nadrukkelijk „neen".
Bij een schriftelijke stemming
werd de resolutie met 3.986.000
tegen 1.728.000 stemmen verworpen.
(Met dus ongeveer twee millioen
onthoudingen).
Aan het einde van de middag
was het de beurt aan Bevan. Hij
sprak namens het bestuur over een
samengestelde resolutie over werk
loosheid en was daartoe aange
zocht in de sfeer van verzoening
en ?.an elkaar lijmen der brokken,
die aan een congres pleegt vooraf
te gaan. De resolutie was niet om
streden en Bevan had dus met een
enkel woord kunnen volstaan. Hij
gébruikte echter zijn vol half uur
voor een demonstratie van zijn
oratorische gaven, die zijn aanhan
gers toe verrukking en zijn tegen
standers tot onbehaaglijk luisteren
bracht.
Bevan zag de kans om in zijn
rede over werkloosheid al zijn
stokpaarden naar buiten te bren
gen en te laten paraderen. Zo
sprak hij over de kortingen in de
Gezondheidsdienst, over de Krupps.
over het bewapeningsprogramma,
een en ander opgeluisterd met
vegen uit de rijke pan van zijn
welsprekendheid aan het adres van
de televisie op Bevan gericht. De
andere leden van het bestuur
kwamen dus van zelf in de scha
duw en zaten daar muisstil.
DE verwachtingen van de West*
duitse sociaal-democraten over
het resultaat van de eerstvol*
gende verkiezingen in de Bondsrepu
bliek zijn hoog gespannen; en ver
moedelijk niet ten onrechte. Het lijkt
niet uitgesloten, dat de sociaal-demo
cratische partij de grootste groep
wordt in de Bondsraad en daardoor
de plaats gaat innemen, die thans de
christclijk-democratische partij van
Adenauer vervult. De verkiezingen
zijn pas volgend jaar en er kan voor
dien natuurlijk nog veel veranderen;
maar toch heeft men in de bladen al
een plaatje gezien met de vermoede
lijke kerngroep van het nieuwe kabi
net: Oilenbauer. Bondskanselier, Car
lo Schmidt, minister van Binnenland
se Zaken en prof. Reuter, minister
van Buitenlandse Zaken.
Deze foto was genomen tijdens het
congres van de partij, dat vorige week
te Dortmund is gehouden. Op dit con
gres waren ook buitenlandse gasten
aanwezig; en enkelen van hen staken'
hun critïek op de Duitse partij niet
onder stoelen of banken. Het verwek
te enige beweging; maar of het ge
holpen heeft?
In het herstellend Duitsland heeft
de sociaal-democratische partij een
grote taak. Er is alles aan gelegen,
dat het opruimen van de ruïnes en de
wederopbouw gepaard gaan aan een
verdwijning van misverstanden en het
postvatten van gezonde democratische
ideeën bij een volk, dat dóór zijn
staatkundige onvpigroeidheid en zijn
marcheren achter van waandenkbeel
den bezeten leiders zoveel rampspoed
heeft gebracht over de wereld.
DE Duitse eenheid, tot stand ge
bracht in de vijftiger en zesti
ger jaren van de vorige eeuw,
was geen gelukkige eenheid. In plaats
van een vrijwillige samenvoeging te
zijn van verschillend geaarde landen
en culturen, betekende zij de zege van.
de stramme cn autoritaire Pruisische
geest in een conglomeraat, waarin,
het, naar het verleden wel had bewe
zen, aan vrolijker en kleuriger scha-
keringen niet ontbrak. Voor deze laat
ste was echter sindsdien weinig plaats
meer. Bismarck was onvergelijkelijk
veel groter dan Wilhelm II en Wil
helm II had meer zin. voor traditie en
culioor dah'Hitlermaai- "allen had
den zij toch deze opvatting gemeen,
dat het recht door macht wordt be
paald. Bloed en ijzer hadden de Duit
se eenheid gesmeed en zouden verder
het lot van Duitsland bepalen.
Ziehier het grote misverstand. Bis-
mareks persoon en Bismarcts succes
hebben enige generaties van Duitsers
verblind; en nog is de begoocheling
niet geheel geweken. De taak van .de
sociaal-democraten krijgt tegen deze
achtergrond nog meer relief. Het spij
tige van het geval is echter, dat juist
zij in deze dagen het luidst roepen om
de Duitse eenheid en in hun propa
ganda het sterkst appelleren aan de
zelfde gevoelens, die Hitier zo gena
deloos en zo schandelijk heeft ge
ëxploiteerd. Niet dat de Duitse her
eniging een slechte zaak ware, bet feit
doet zich echter voor, dat zij slechts
kan worden, gekocht met concessies,
die een verdere democratische ont
wikkeling van Duitsland vrijwel on-
mogëlijk zouden maken. Een herha
ling alzo ran datgene, wat naar bittere
ervaring heeft geleerd, de vorige maal
zo volledig is mislukt.
De Duitse sociaai-democxatie heeft
in haar opkomst bekwame leiders ge
had; doch zij waren theoretici,'die in
het keizerrijk niet de kans kregen tot
het voeren van practische politiek. De
republiek van Weimar kent mensen
ais Otto Braun, Karl Severing, Her
mann Miiller, vlijtige en gewetens
volle mannen, zonder echter een
spoor van het geniale en visionnaire,
dat staatslieden in gevaarlijke en be
wogen tijden moet kenmerken. In de
grote crisis zijn zij te kort geschoten.
EN nu bestrijden Ollenhauer en de
zijnen Adenauer," niet alleen, om
dat die de eenheid uit bet oog
zou verliezen, maar ook omdat ze,
naar ze zeggen, een groot-Europa en
geen klein-Europa willen; ook omdat
zc de Kolen- en Staalgemeenschap on
bevredigend achten. De critische
woorden-van de Nederlandse en Fran
se gasten op bet congres le Dortmund
betroffen vooral deze negatieve hou
ding. En zo het juist is, wat wordt
gefluisterd, dat het hier eigenlijk al
leen maar een tactiek betreft, bedoeld
voor het winnen van zoveel mogelijk
stemmen, dan maakt dat de dingen
eer erger dan beter. Het is de taak
van de Duitse sociaal-democratie
een nieuwe geest en nieuwe geestdrift
te wekken; en dan is het in de steek,
laten van de idee der Europese fede
rale eenwording op opportunistische
gronden een verschijnsel, dat rondweg
ontstellend moet worden genoemd.
Vandaar, dat wij twijfelen aan 01-
lenhauers leiderscapaciteiten en niet
zouden durven voorspellen, dat Duits
land bij een sociaal-democratische
verkiezingsoverwinning de weg zal
opgaan naar een snelle democratise
ring. Politieke partijen ontkomen
nooit aan concessies; maar het ideaal
blijde zuiver, het blazoen onbevlekt.
ij weten niet, of dit bij de Duitse
sociaal-democraten het geval is.