JOEGO-SLAVIË
niet meer taboe
voor toeristen
Vogels uit Scandinavië en zelfs
uit Siberië komen hier langs
EEN VACANTIELAND WAAR MEN ZICH
NOG PIONIER KAN VOELEN
Toen was alles Vermaakscentrum
HARTJE STAD
Vrijdag 10 Oetoler 1952
Manon
Vóór wij die
dinars konden
uitgeven...
Geen druk-sfeer
Redelijke prijzen
DE GROTE TREK IS WEER BEGONNEN
A1?? vM Arr ifC
Waarnemers zijn nu paraat
r
Jeugdconcert in de
Koninginnekerk
Slovenië: staalkaart
van schoonheid
tfeï '*ft
5
(Van een onzer verslaggevers)
IN Joegoslavië kan de toerist ziek nog pionier
voelen, een soort ontdekkingsreiziger, een gast W&mmm
van het land in plaats van de gerede buit, die hij fppffipH
voor de toeristenindustrie in zoveel andere landen
vormt. De kans, dat u, mijmerend bij een wilde
waterval in de besneeuwde Kranjska Gora, door WÊÊÊÊÈÊ-
uw overbuurman-uit-de-straat wordt gepraaid, is
verblijdend gering (dat kan men van Rivièra of
Tirol niet beweren!), de kans, dat den Daimatische
visser u voor het gezamenlijk gebruik van een fles
sliwovic uitnodigt, redelijk groot. Want deze men-
sen kennen nog één
van die oeroude,
elders uitstervende
gebruiken: gastvrij
heid. Het streelt
onze ijdelheid
laten we dit rond
uit bekennen
maar een buiten
lander en vooral
een bezoeker uit
dat kleine Neder
land is hier
MEER dan tien jaren van vol
ledige isolatie hadden Joego
slavië, toeristisch gesproken, van
de kaart geveegd. In de periode löïlü IS Hier eeil Ul
na de laatste oorlog, toen de mees- teressante verseMj-
te landen van West-Europa roet
steeds minder reserve hun gren- t:i/
zen openden voor de springvloed men graag C
van popelende vacantiegangers. zoekt. Het viel ons op met welk
bleef Joegoslavië taboe voor toe- - j
risrrie, een intense nieuwsdorst men
De verklaring voor die streng hij geheel toevallige ont-
gehandhaafde afsluiting moest men moetingen onder een stort-
natuurlijk minder zoeken in de vlneri van vraapn hpónlf
desolate noodtoestand, waarin het V10^ va" Be?„r
land door een onvoorstelbaar bloe- „rioe staat het met Walche-
•dige en. destructieve oorlog ach- ren? Werd Delft in de oorlog
gebombardeerd? Is de Noord-
Narodne Repubiike jugosiavije be- oost Polder al gereed? Men
heerste. Misschien was Joegosla- bïeek nog niet ZO slecht se-
vië m die eerste tijd materieel nog ;nfnrmflaJ
niet in staat buitenlanders op een ïhformeerd te Zijn, maar Wilde
behoorlijke manier te ontvangen, details weten. De gesprekken
maar zeker is, dat het principieel waren doorgaans vrij openhar-
«W>t contend was van vivpmria rint-
tig, cntisch, ook als de politiek,
Daimatische in feesttooi
niet gediend was van vreemde pot
tenkijkers.
Dit is nu veranderd. Twee jaar
geleden, dus na de breuk met Mos
kou, druppelden de eerste, met bij
zondere visa en/of harde valuta
gewapende toeristen het land weer
binnen. En dit voorjaar trad Joe
goslavië toe tot de Europese reis-
deviezen-overcenkomst, die Neder-
zelfs Tito.aan de beurt
kwam.
eerlijk te zijn, toen we met
onze trouwe Fiat op dit zo lang
«cvven»uuiat, uiC afgesloten land toehuppelden, be-
landers in staat stelt jaarlijks tot kroop ons steeds sterker de vrees
een bedrag van 400 in buitenland- *er dezelfde onaangename druk-
se valuta armer te worden; nu dus S®?? de eenheidsstaat aan te
--v in dinars treffen, die voor de oorlog reeds het
ook in cunars, verblijf in Duitsland tot een kwel-
Maar voör wij die dinars mder- jing maakte. Bij de Oostenrijkse
daad konden spenderen, deze zo- grens verzekerde men ons, dat we
mer toen we een autoreis voorbe- onmiddellijk escorte zouden krijgen
reidden naar Joegoslavië! Ik zal de van een politieke commissaris af een
lezer het relaas van onze talloze andere loerende functionaris. Nu, aan
inlormatietochten naar reisbureaux de Joegoslavische kant wachtte ons
en banken hesparen, al waren de de anticlimax; strikt normale passen-
ervaringen, daarbij opgedaan, bijna en devïezencontróle, die men ook in
even verrassend als het bezoek aan Nederland toepast, geen visitatie en
Slovenië zelf. Het - bleek ons na- niet de minste belangstelling voor
meljjk, dat die instellingen beter onze omvangrijke bagage. .En ge-
gemformeerd waren inzake de Hg- durende de hete tocht heeft zich geen
ging der golflinks in Kameroen of enkele onduidelijke figuur met ons
de deviezenpesitie van Mauritius uv1 1 l.
dan omtrent de waarde van de di- TI«;Snc iSSft
nar en het bestaan van hotels in
t -inVsiiana de «Jh» die we er doorbrachten, was
te kort om een generaliserend oor-
Een treffend bewijs van onkun- deel te geven. Evenmin zouden wij
de leverde de Nederlandse Bank, willen beweren, dat 't volk in de-
die slechts cheques afgeeft op de zelfde soort vrijheid leeft als wij
staatsbank te Belgrado, daarmee kennen.
ten onrechte de indruk wekkend, Men vergete niet, dat het pro
dat men na de grenspassage in het ces van losweking uit de „Russische
uiterste Noordwesten bij Podkoren stijl", die dit land toch een aantal
of Ratece Planice eerst 700 km jaren beheerst heeft, neg lang niet
naar de hoofdstad kan reizen om voltooid is.
de nodige dinars op te nemen; Maar onze persoonlijke ervaring is,
men mag nu eenmaal slechts 500 <tat de buitenlandse toerist kan gaan
dinar in contanten invoeren. en staan, waar hy wil. Géén spandoe-
Welïswaar verstrekt de legatie ken met schreeuwende partyleuzen,
in Den Haag een gestencild pa- geen irriterende jeugdformaties. op
piertje, waaruit blijkt, dat Putnik, straat en behalve militaire, weinig
een soort staats-V.V.V,, die in de {-frfef rrad j
.rl07,', i4d-o Dp de muur van de Grad, de heu-
meeste plaatóen filialen bezat, deze V€]burcht boven Ljubljana, levendi-
cheques vlot realiseert, maar men hoofdstad en cultureel middelpunt
kan van de argeloze toerist toch van sloveniëi waar men ]angs d(f ba.
werkelijk niet verwachten, dat hy rokpaleisjes en drukke cafe's even
zich reeds voor het inwinnen van getuig j^an flaneren als in Parijs,
de eerste informaties naar buiten- dronken we onze turska kava (Turk-
lanüse kanselarijen spoedt! se koffie), die geserveerd wordt in
Laat deze gebrekkige service grappige koperen steelpannetjes. In
echter niemand afschrikken, het een venster, waar eens de burcht-
illustreert slechts de vaagheid en vrouwe achter het borduurraam zat,
onbekendheid, die het toerisme hing een jonge vrouw de was op. Be
naar en in Joegoslavië, in z'n be
ginstadium van herleving, omgeeft.
En breekt men eenmaal door die
barrière van betrekkelijke onze
kerheid heen, dan wordt men wel
bijzonder goed beloond!
neden ons op het voorplein werd een
krijtend Sloweentje in z'n biezen
wiegje in slaap gezongen. De Grad
wordt nu immers bewoond door kin
derrijke arbeidersgezinnen.
In de avondlucht kwam een vlieg
tuig aanzoemen. Het daalde op een
open terrein even. buiten de stad. Op
goed geluk reden we in de richting
van het vliegveldje. Het was een be
scheiden geval in de trant van ons
vroegere luchtba /entje Haamstede,
maar in een hoek van het terrein
stond een aantal militaire jachttoe-
stellen. Niemand, die op ons lette,
toen we het veld op liepen, géén con
trole op camera's, wat men toch zou
kunnen verwachten.
Aan de oever van het romantische
meer van Bied, met een wit kerkje
op het miniatuureilandje middenin,
sloegen we tegen middernacht on
der tamelijk verdacht gemanoeu
vreer met schijnwerpers en .zaklan
taarns onze tent op. Een paar hon
derd meter verder lag de zomer-villa
van Tito. Geen politieman of andere
nieuwsgierige kwam die nacht en de
volgende morgen poolshoogte nemen.
HET schijnt achteraf enigszins
overdreven deze voorbeelden aan
te moeten dragen om een indruk te
geven van de bewegingsvrijheid van
de vacantieganger. Ik heb echter
geconstateerd dat een groot aantal
poteutiele Joegoslavië-bezoekers
weerhouden wordt door de vrees,
dat men daar als een soort vogelvrij
verklaarde rondtrekt. "Waarom de
legatie in Nederland dan zo vlot visa
verstrekt, vraagt men zich blijkbaar
niet af.
Natuurlijk is Joegoslavië geen pa
radijs. Er wachten u evengoed te
leurstellingen als in een ander land.
Het wcgenstelsel is in het Noord
westen redelijk goed hoewel men
beter alleen de hoofdwegen kan hou
den maar behalve de autostrada
naar Beograd biedt het meer Zui
delijke deel verkeerstechnisch gezien
weinig aanlokkelijke perspectieven.
Een auto, althans een particuliere
wagen, is nog steeds iets bijzonders
op de weg, garages zijn schaars en
een benzinepomp vindt men heel
vaak op slot. Maar die benzine kost
ongeveer 48 ct. per liter, dat is min
der dan u in enig ander land behal
ve het onze betaalt. Vrijwel alle
bedrijven zijn eigendom van de staat
en het meisje, dat uw hotelkamer
schoon houdt, is dus eigenlijk een
ambtenares. Toch is de hotelservice
goed, met de persoonlijke inslag van
een particulier bedrijf.
In Opatij a (in de Italiaanse tijd;
Abbazzia), de mooiste badplaats aan
de Kvarner Rivièra, 8 km ten Noor
den van Rijetia (Fiume). betaalden
we m een overbodig-luxueus hotel
met allerlei extra comfort ongeveer
9 gulden voor volledig pension. Maar
De opera „Manon" is weliswaar
niet Massenet's meesterwerk, maar
ze heeft sinds haar ontstaan in 1884
steeds repertoire gehouden. Dat is
zeer wel verklaarbaar, want het
werk bevat een rijkdom aan elegan
te, zangerige melodieen en er spreekt
een innige en gevoelige lyriek uit,
die ook in bet orchestraïe heel dik
wijls tot uitdrukking komt.
Donderdagavond heeft de Neder-
Iandsche Opera na enige jaren Ma
non weer eens voor het voetlicht
gebracht en de wijze waarop dit ge
schiedde viel zeer te loven.
In de eerste plaats gaf het optre
den van Frans Vrcons in de rol van
Des Grieux de voorstelling zeer veel
cachet. Zijn zingen en acteren ston
den op een hoog peil. Het was een
boeiende creatie, die deze tenor tot
een kunstenaar van groot formaat
stempelde. Louise de Vries vertolk
te de titelrol, behoudens een soms
vocaal minder geslaagd moment
(soms had haar toonvorming iets ge-
knepens) overigens zeer overtuigend
en intelligent. In het vierde bedryf
bereikte ze een prachtig hoogtepunt
en kon haar prestatie met die van
Vroons zeker op een lyn gesteld wor
den. Wat onwennig bleek Gerard
Holthaus zich zo nu en dan in de rol
van Lescaut te gevoelen, maar hij
zong deze in elk geval sonoor en
met begrip.
Christine (Pousette) Cora Canne
Meyer (Javotte) en Gré Landzaat
vormden een zeer te waarderen en
semble en Siemen Jongsma, als graaf
Des Grleux, Jan Voogt als de Mor-
fontaine en Paolo Gorin als De Bré-
tigny voldeden over het algemeen
genomen goed.
Een zeeT aantrekkelijk element bij
de opvoering was zeker het orkest;
het produceerde onder leiding van
de begaafde dirigent Charles Bruck
een voortreffelijk geacheveerde
klank, die deze fijnzinnige partituur
prachtig tot haar recht deed komen.
Ook het koor en het ballet ver
richtten uitmuntend werk en de
Mise en scène van Abraham van der
Vies en de décors en costumes van
Gerard Hordijk verleenden het ge
heel heel dikwijls veel fleurigheid
en kleur.
De volle schouwburg heeft aan
haar ingenomenheid met veet bijval
uiting gegeven.
H. v. BORN
TOKIO. Japan wenst zijn in
voer uit Indonesië, in het bijzonder
wat betreft hout, ijzerets, suiker en
rubber, uit te breiden. Het zal daar
om een handelsmissie naar Indone
sië zenden om tot verdere econo
mische samenwerking tussen beide
landen te komen.
<*r-
Wrj
Voor de vogelvrienden heeft het
jaar drie hoogtepunten: de broed
tijd en de tijden van het komen, en
het gaan der vogels, dus de voor-
jaamrek en de herfsttrek. Be
voorjaarstrek neemt in ons land
nooit zulke grootse vormen aar.
als de najaarstrek; niet alleen dat
er veel minder vogels terugkeren
van de vaak verre en gevaarlijke
reis, maar bovendien is de richting
waarin de vogels dan in het alge
meen vliegen Noordoost, zodat vele
van. die gevleugelde reizigers ons
land letterlijk en figuurlijk links
laten liggen. In de herfst verkeren
wij daarentegen in een bijzonder
gunstige positie voor het waarne
men van de trek; de vogels vliegen
dan in Westelijke of Zuidwestelij
ke richting, zodat een groot deel
van de uit de Scandinavische en
Baltische landen, uit Noord-Rus
land en Siberië komende vogel-
massa's ons land passeert.
Vroeg of laat stuiten deze vogels
op de zee en daar de meeste trek
kers er een afkeer van hebber,
grote watervlakten over te steken,
buigen zij bij de kust gekomen iets
af van hun oorspronkelijke rich
ting om de kustlijn te gaan vol
gen. en zo af te zakken naar
Frankrijk, Portugal, Spanje of ver
der nog, via Gibraltar naar tro
pisch- en. Zuid-Afrika. Een deel
van het trekkershair vliegt echter
de Noordzee over om in Zuid-
Engeland en Zuid-Ierland te gaan
overwinteren.
Nu, in deze weken, is de grote
najaarstrek weer in volle gang en
De kleindochters van deze dames
verlangen naar een modem Ver
maakscentrum
9IIUIIHÜÜllltHtlliflUiRIUlLirnnillli!ln.lli -l mauw Wk. KMI» wiilil»
Het eerste Jeugdconcert van het
Philharmonisch Orkest had bijna
moeten worden uitgesteld, doordat
Flipse plotseling ziek was gewor
den. Om echter teleurstelling te
voorkomen had hij toch „even" het
bed verlaten zodat het concert door
gang kon vinden.
Uiteraard was de toelichting op
de te spélen werken iets meer sum
mier dan gewoonlijk, maar de uit
voering ervan was daarom niet min
der. Direct al kwam Berlioz' ouver
ture Benvenuto Cellini boeiend tot
klinken en kreeg Weber's Auffoxde-
rung zum Tanz, een fraaie door
zichtige vertolking. Terecht bracht
Flipse op deze middag, die met Fin-
landia van Sibelius werd besloten,
ook de ten onrechte weinig uitge
voerde Slavische Mars van Tschai-
kowsky ten gehore, een krachtig
melodieus stuk. dat dirigent en or
kest alle recht deden wedervaren.
Even als de vorige jaren, bleek
ook thans weer de belangstelling
voor deze concerten groot te zijn.
De Koninginnekerk was geheel be
zet, en de jeugdige toehoorders
luisterden met grote aandacht en
uitten nun ingenomenheid met dtt
aantrekkelijke musiceren in veel
applaus. H. VAN BORN
Dansers aan de
Adriatiscke Zee
lïlWff jrffiVMm'IWK
men kan het ook veel bescheidener
doen, kamperen en bijv. in een res
taurant eten; een maaltijd: 2.50,
dranken: dubbeltjes- en kwartjes-
werk.
DAN is er nog de Putoik, het offi
ciële toeristenbureau, dat geïn
formeerd is over alle mogelijke en
onmogelijke kwesties, met haast
Amerikaanse efficiency werkt en be
schikt over een zeer voorkomende
vele talen sprekende staf. Over de
taal hoeft men zich, in Sloven ie al
thans, niet erg bezorgd te maken:
de meeste bewoners en vooral de
leden van de oudere generatie, ver
staan en spreken Duits, aan de kust
ook Italiaans; in de hotels en derge
lijke établissementen kan men meest
al met Engels en Frans terecht.
De afstand van Nederland tot de
Joegoslavische N.W. grens is niet
veel groter dan AmsterdamNice.
Wie met alles op één kaart wil zet
ten, kan zijn basis kiezen in de om
ringende landen: Italië of Oosten
rijk en vandaar uit een korte trip
door Joegoslavië maken. Slovenië
is dan het meest voor de hand lig
gende gebied cn een circuit van
slechts een paar honderd kilometer
leidt van de bosrijke Julische Alpen,
via 't oud-moderne Ljubljana langs
het merkwaardige Karstgebied met
de grotten en onderaardse rivieren
van Postojna naar de weelderig be
groeide Adriatische zeekust. Zelden
vindt men binnen een betrekkelijk:
klein gebied, zo'n rijke staalkaart
van toeristische evenementen.
Boven het oude centrum
van Ljubljana uit toren
de Grad, de middeleeuwse
burcht, die nu bewoond
wordt door arbeidersge
zinnen.
Nee, met die Rotterdammers
rondwandelen door de zanderige
wederopbouwwoestenij is geen hap
je geweest eind September begin
October 1952- De Blitse rekenaars
zonden een koerier per arreslee
om ons gelukkig te maken
met het bericht, dat het in geen
tweeëneenhalve eeuw zo koud. za
nat en zo winderig was geweest in
Rotterdam en dat men zwembaden
had aangetroffen met ingevroren
badjuffrouwen: zoiets is niet leuk,
net zo weinig leuk als met hupse,
onverwoestbare Rotterdamse o.v.d.-
ers rond te klauteren van bouw
put tot bouwput, want je legt het
in snelheid bij ze af.
Bij het diepzinnig ontworpen win
kelcentrum liepen al die viermaal-
meerderjarigen mekaar te knijpen:
„Weet je nog?, toen Willemientje
gekroond werd? Wat had die Fouts-
ma de boel hier mooi gemaakt! Elk
huis een lap fluweel, elk raam een
tapijtje, elk dakvenster een vlag.
elke kruising een erepoortje met
draperieen met veel gouden kwas
ten, koorden, franjes, sterren...,
weet je nog?"...
Roep dan zulke, elkaar met her
inneringen opwindende o.v.d.-ers
niet achterna, dat ze goed. moeten
bedenken, dat het Toen de rijke,
blije tijd was, want dat is èn niet
waar èn onbillijk, want het was de
tijd, dat je voor 35 cent of twee
kwartjes per week op een fabriek
kon komen werken met 1 gulden
gratificatie met Nieuwjaar en de
boodschap, dat als je het volgend
jaar, als je 15 werd en drie of
vier kwartjes per week ging ver
dienen, je je gratificatie verspeel
de
„En toch hadden wij per stuk
meer lol in ons leven dan tegen
woordig jullie met 2'n allen bi)
elkaar'-, roepen de o.v.d.-ers ach
terom, en zij houden, de scharnie
ren van hun kaken vast van het
lachen om rode Teun die Lamme
tje Groen op stelten zette, - om de
vetpotjes-hos in de Keerweerlaan
en om. de oranje pantalon van
moeke Zoetebier „boven" het Wal
halla. Moeke Zoetebier klom d'r
ramen uit en sprong van boven af
in de wachtende Jan Fleïzier jan-
toerlesjoer met haar beentjes door
de vloer. Zij moet zich voortbe
wogen hebben op Francquïpslen,
zó degelijk...
Moeke Zoetebier deed in haar
tijd jubelende rondritten met vrien
den en magen, hongerige en dor
stige magen. Aan het begin van de
rit hield zij twee knipbroden van.
9 cent van de fijne bakker Peterse
tegen haar machtige boezem ge
prangd en niet eerder mocht er
gesmikkeld en gesmakt worden
vóór de magere landauerknol het
gesmeerde kappïe had gekregen en
iedereen „effe stil" was geweest,
want moeke Zoetebier wist hoe
het hoorde - ..alle ete begint met
bidde, al ben-je nóg zo dronkend",
was een harer, ordeKevende pret-
prïncïpes.
„Weet-je nog, dat moeke eens-op-
'n-keer om het hardst gerejea heb
met de sjokoladewagen?" giebelt
een der o.v.d.-ers.
Of ze het nog weten! Ds sjoko
ladewagen alias de zespyper alias
de dievenkar met achterin- en ach
teruitgang en twee zitplaatsen voor
de handhavers van het oubollig
gezag van omstreeks 1900 was een.
soort zegekar van het Recht, .Een
kar die haar klanten rammelend
vervoerde van-huis-naar-galg via
de Noordsingel. Moeke Zoetebier
heeft eenmaal met een juichend
volgeladen doorzakkende landauer
om het hardst gereden met deze
officiële boosdoeners-calèche en zij
heeft het gewonnen. Onder de
poort van het nog nieuwe gerechts
gebouw heeft zij toen en aan alle
rossinanten en aan de gekarabijnde
veldwachters rauwe wortelen ver
strekt, rauwe wortelen, en een kom
metje boerenjongens. De afgebeul
de paarden waren verstandig; die
namen èn de wortelen èn de boe
renjongens tot zich, maar de veld-
■achters alleen maar de ...boe
renjongens. De boeven in de kar
kregen niks. Want moeke Zoetebier
was ordelievend en hield niet van
„geintjes waar je kwaad mee kon"
dat was trouwens da roem en
de roep van haar florissant bedrijf
in de Zandstraat en deszelfs filiaal
op de Dijk. In het laatste hing een
groot deurkarton, dat spottend met
de vele Rotterdamse opschriften
van „English Spoken", „On parte
francais" en .Man spricht Deutsch"
komisch annonceerde in krijtige
hanepoten „English Love", „Amour
frangais", „Deutsche Liebe", het
geen volgens onze onvolprezen,
strenge meester niet onaardig,
vrij taalzuiver en politiek een
vondst was, waar men in het Vre
despaleis meer aan zou hebben dan
in dat wonderlijk gerenommeerde
zeelieden-kwartier. Wij gaan ver
der, wie volgt?"...
Zeeliedenkwartier. Onze o.v.d.-
ers draaiera een rondje tussen de
sobere Waalse kerk met 'r Rich-
ter's Baukastentorentje. het nieuwe
sjieke Schotse kerkje, het Ooghj-
öersziekenhuis met smok-randjes
het Leger des Hells-casino.
„Moet het hier komen?" vragen
zij verbaasd, en zij schudden hun
resp. eerwaardige hoofden.
„Jr. jóh". spot de oudste, „omdat
dit de enige hoek in Rotterdam is
ir het ,.On parle francais", en
het „English spoken" nog opgaat,
en als ze je een blauw oog slaan
ben je zó bij dr Flieringa, en als
je oprecht berouw krygt dan
maar naar de Hallelujahoeder!"
„Nou je 'n 'et zegt, zeien de an
deren, „misschien heb dat er ach
ter gezeten. Maar moeke Zoetebier
loopt blauwe plekken op als ze hier
moet rondzwieren!" en hij bedoelde
het plastischer dan het klonk. Mnar
moeke Zoetebier is niet meer.
DEN HAAG. Het hoofdbestuur
van het Nederlandse Rode Kruis
heeft het volgende telegram ver
zonden aan het Britse Rode.Kruis
te Londen: „Diep ontroerd door het
spoorwegongeluk in uw land. be
tuigen wy uw vereniging al ons
medeleven en onze beste wensen
voor het welslagen van de pogingen
om bijstand to verlenen en het
leed te verzachten."
De grote trek is begonnen. De
trekkers hebben zich in grote
groepen verzameld.
de vogelvrienden hebben het er
druk mee. Het trek-waamemen te
een liefhebberij, die vooral de
laatste jaren zeer in zwang is.
Geen wonder, want het is een in
teressante en gezonde sport, waar
in practisch iedereen, die graag
buiten, in de natuur verkeert, veel
pleizier kan vinden. Men moet er
echter niet tegenop zien vroeg op
te staan, want de grootste vogel-
drukte heeft gewoonlijk plaats in
de eerste uren na zonsopgang. Een
rechtgeaard trekwaarnemer zorgt
er dan ook voor bij het krieken
van de dag in hei veld te zyn, het
liefst nog aan de kust.
In vergelijking met vroeger Is er
tegenwoordig al heel wat over de
vogeltrek bekend. Veel hierover
is men aan de weet gekomen door
het ringonderzoek. hebt waar
schijnlijk al eens iets over dit rin
gen van vogels gehoord of gele
zen? Jonge vogels in het nest en
ook oude vogels, die speciaal voor
dit doel op de ^trek in netten wor
den gevangen, 'krijgen een Echt
aluminium ringetje aan de poot en
worden dan, na geregistreerd te
zijn, weer vrijgelaten. Op het rin
getje is een nummer en een.
adres aangebracht, zodat zo'n ge
ringde vogel dus individueel ken
baar is geworden. Wanneer zo'n
vogel later dood of levend weer in
mensenhanden komt, wordt het
mogelijk met zekerheid enkele
zaken betreffende het dier te we
ten te komen. bijv. welke richting
hij volgde op de trek, welke af
stand hij aflegde en soms ook hoe
lang hij er aver deed, waar "de
vogel broedde of waar hij over
winterde, enz„ enz.
Zo weet men thans, dank zij
vele „terugmeldingen", met zeker
heid, dat de in de herfst zo mas
saal bij ons doortrekkende vinken
afkomstig zijn uit Noorwegen en
Zweden en dat zy voor het me
rendeel de Noordzee oversteken
om in Engeland en Ierland de
winter te gaan doorbrengen. Ook
heeft het ringonderzoek uitgewe
zen, dat de meeste spreeuwen, die
over het Noorden en Westen van
ons land trekken, afkomstig zijn
uit Noord-Duitsland, het Baltische
gebied, Finland en Zuid-Scandina-
vië, en dat deze vogels eveneens
naar Engeland en Ierland doorgaan
om het barre jaargetij te ontvluch-
Waarnemers van de trek op hun.
post.
ten. Zoals bleek zijn er ook onder
de leeuweriken, roeken en kauw
tjes vele „Engelandvaarders".
Of de vinken, spreeuwen, enz.,
direct zee-ingaan als zij aan de
kust komen of dat zij afzwenken
en de kustlijn gaan volgen om
later, verderop, de oversteek te
maken, hangt af van verschillende
omstandigheden, waarbij vooral de
windrichting van groot belang is.
Is de wind Oost o? Noordoost, dan
schijnen de omstandigheden byzon-
der geschikt te z,jn voor trek over
zee; de in een breed front vanuit
het binnenland op grote hoogte
aanvliegende vinken en spreeuwen
bijv. steken dan zonder aarzelen
zee-in. Bij wind uit het Zuiden of
Westen wordt de zeetrek echter
sterk onderdrukt; de vogels gaan
dan de kustlijn volgen om eerst op
een plaats, waar de kust al te ver
afbuigt van hun voorkeursricfctmg,
de overtocht te wagen: soms ge
beurt dit pas in. Frankrijk, bij
Kaap Gris-Nez, waar het Kanaal
het smalst is. Bij deze voor zee-
trek ongunstige winden komt de
afkeer der landvogels voor brede
watervlakten trouwens reeds in het
binnenland tot uiting. o.a. aan het
IJsselmecr, waar de vogels zich
dan op sommige plaatsen duidelijk
uit hun koerg laten dringen. Bij
zonder ingewikkeld is het trek-
beeld op die dagen vooral in het
gebied der Zuid-Hollandse en
Zeeuwse eilanden, waar veel
vogels, vooral vinken, doo~ de zee
gaten van hun oorspronkelijke
richting afgeleid worden en soms
ver landwaarts terecht komen,
zoals bleek toen nabij Den Haag
geringde vinken bij Antwerpen
werden teruggevangeu,
SIMON DE WAARD.
