Beelden uit een roerige periode
van de Franse kunst
In Crooswijk ivordt een zeer
oude schuld afgelost
PLEIDOOI VOOR HET LEVEN:
„Morgen begint een nieuwe dag"
r
Oorlogsweduwen bieden de
Garoet een Kerstkist aan
VEEL SCHOONS TE ZIEN IN BOYMANS
Harald Kreutzberg in
de Schouwburg
Laatste Zondag
COURBET:
wegbereider van
impression n ism e
Na Holland
Festival
Giraudoux' Ondine
in Rotterdam
Kleuter maakte val
van vijf meter
r~
v_.
ROTTERDAMSE BIOSCOPEN
Robert Taylor importeert 150
vrouwen in een mannenvallei
Fietsende schaatser
25 jaar in zaken
Weerzien met
G. A. Stahl
Aanwinst voor
Boymans:
Zaterdag 22 November 1952
5
D TENTOONSTELLING van een eeuw
Franse kunst, die in Boymans wordt ge
houden, is de weerspiegeling van een grote
verzameling uit het Parijse Petit Palais, die
haar ontstaan dankt aan een particuliere col
lectie. Legaten en schenkingen hebben er toe
bijgedragen, dat dit Museum van Schone Kun
sten van de stad Parijs op de duur een verza
meling kon aanleggen, waarin, het systema
tisch karakter het ging winnen van de toeval
lige verrijkingen. De ongelijkheid blijft ook op
deze tentoonstelling niet verborgen, maar daar
tegenover staat een zo grote verscheidenheid
van waardevol werk, dat men enkele leemten
beroemde
PABLO PICASSO
,JDe Dwaas
Onder de dansers van thans neemt
Harald Kreutzberg een volstrekt
aparte plaats in, gelijk hij vroeger
steeds een zeer individualistische
verschijning is geweest. Daarbij
speelt de overweging, dat hij dit
jaar de 5 kruisjes passeerde en
zich desondanks beweegt met de
vitaliteit en de lenigheid van een
jonge man, bepaald een veel min
der belangrijke rol dan het feit, dat
hij één van de zeer zeldzame dans
kunstenaars is, die de toorts van
Laban's „moderne, vrije dans" uit
handen van Mary Wigman overge
nomen nog steeds brandende houdt.
Het mag dan zijn, dat dit vuur
isu niet meer die helle weerschijn
ontmoet als in. de vooroorlogse
bloeiperiode van de expressionisti
sche dans, toch biedt een optreden
van Kreutzberg ook nu nog de al
leszins interessante ontmoeting met
een sterke artistieke persoonlijkheid
In de Schouwburg bracht hy gis
teren een programma, dat thans
ook nieuwe nummers bevatte
■waarin de danser zijn virtuositeit
in het gebruik van tal van decora
tieve attributen als makers, wijde
gewaden en zelfs in het geraffi
neerde Divertimento a la commedia
dell' arte een theatergordijn-cri-
noline wederom op geraffineerde
wijze bewees.
Kreutzberg is ook een meester
met zijn handen, uiterst subtiele ex
pressiemiddelen, waarmee hij vaak
veel meer bereikt dan met de ge
hele rest van zijn bewegingselemen
ten.
Tot de nieuwe dansen behoorden
o.a, ook de twee puntige Japanse
gedichten, Boze Droom en een fan
tastische wals. geïnspireerd op E.
Th. A, Hoffmann. In de eerste
„jaarcyclus" na de pauze trof de
boeiende uitbeelding van de zich
bevrijdende mens en de dierlijke
oer-verschbning van Pan.
Het licht-humoristische slotnum
mer „Uit een oude kalender" oogst
te natuurlijk weer veel succes bij
het niet zeer talrijke, maar uiterst
dankbare publiek, dat ook hulde
kon brenger» aan Kreuteberg's trou
we begeleider aan de vleugel en
componist Frïedrich Wilckens.
H. F. REEDIJK.
Be Bond van Verenigde Begrafe
nisondernemers te Rotterdam heeft zich
tot de minister van Sociale Zaken ge
wend met het verzoek de vakgroep be
grafeniswezen op te heffen. Voorts
heeft deze bond zich tot de minister \'an
Financiën gewend met het verzoek het
te bewerkstelligen, dat van begrafenis
sen tot een bedrag van ƒ200.geen om
zetbelasting behoeft te worden betaald.
Het kerkjaar eindigt. De laat
ste Zondag van het kerkelijk
jaar. Dag van inkeer en stilte.
Dag uan gedachtenis dergenen
die ons voorgingen. Waar zijn
zij gebleven„Bevorderd tot
heerlijkheid," zegi het Leger des
Heils in blijmoedig geloof. „Tot
hun cade ren verzameld", meldt
het Oude Testament. .Aarde tot
aarde, asse tot asse, stof tot stof",
klinkt de stem der kerk by het
open graf. Daar blijft het niet
by. Want dat is alleen maar het
constateren van een ervaringsfeit.
Wie dezer dagen in onze Sint
Laurens de mannen bezig zag met
het opgraven der graven heeft rrt
de honderden schedels en ontel
bare beenderen de waarheid turn
onze menselijke vergankelijkheid
aanschouwd. Twee gave gouden
oorringetjes accentueerden dat
nog ten overvloede. Toch, er ts
meer: „in die vaste en zekere hoop
der opstanding tot eeuwig leven
door onzen Heer Jezus Christus."
Daaraan denken uiy, nu het kerk
jaar eindigt. Laatste Zondag. Het
klinkt zo weemoedig. Maar dat ts
het «iet. Zondag u>tl zeggen; Dag
van de opstanding. Van het
eeuwig leven. „Die in Mij gelooft,
zal leven, al ware hij ook gestor
ven," Dat zegt Christus. Ook op
Dw laatste Zondag.
F, OBERMAN
van.
namen nauwe
lijks merkt. Er
is in deze wer
ken van Franse
meesters uit de
negentiende en
twintigste eeuw
bijzonder veel
schoons te zien.
En wie er oog
voor heeft, kan
in deze en de^volgende maand
in Boymans enkele uren rus
tig genieten van schilderijen
en sculpturen, die men in het
gunstigste geval slechts uit re
producties heeft leren kennen.
OURBET is op deze expositie
J een hoogtepunt. Van hem •zijn
de meeste schilderijen aanwezig,
wat wel voornamelijk te danken is
aan de schenkingen van 2ijn doch
ter. Hij is niet alleen hoogtepunt,
maar ook middelpunt, want om hem
heen groeperen zich andere, beroem
de tijdgenoten, die beslist niet altijd
rijn mindere zijn geweest. Integen
deel! Maar Courbet is, èn door zijn
revolutlonnair élan èn door zijn
luidruchtige levenswandel, toch wel
de meest spectaculaire onder hen.
Zijn realisme betekent een mijlpaal
van. de revolutie in de kunst zijner
dagen, Courbet was tot geen com
promis bereid en hij verzette zich
met alle kracht tegen de conventies
van zijn tijd. Wat hy wilde, klinkt
ons nu nogal simpel in de oren: de
wereld zo weergeven als hy haar
zag! Hij wenste, om z»jn eigen woor
den te gebruiken, van niemand an
ders een leerling zijn dan van de
natuur zelf. Het ging bij hem niet
om de schoonheid, maar om de
waarheid.
Dat was revolutionnair, het ruiste
lijnrecht in tegen de schoonheids
opvattingen van zijn tijd, de officiële
kunst van de academies. Delacroix
was de eerste rebel, die daartegen
storm had gelopen: Courbet zou de
tweede zijn Wij bekijken deze ont
wikkeling thans uiteraard op een
ander niveau. Wij herkennen in
Courbet nu een begenadigd en tem-
{leramentvol kunstenaar, wiens pa-
et ons nog steeds boeit. De zware
en donkere kleuren en de afwijken
de composities in het magistrale
doek „Dames aan de oever van de
Seine" bezitten een bekoring, die
ver uitstijgt boven een alleen maar
harmonieuze iangschikking. Cour
bet houdt van grote formaten. In de
prachtige ruimte van ..Siesta" is zijn
toets vrij en ontspannen. Als por
tretschilder kunnen wp hem bewon
deren :n een voortreffelijk zelfpor
tret met zwarte hond en een teder
portret van Juliette Courbet.
D AU MIER:
altijd menselijk
pEN ONMISBARE schakel als
-1—Delacroix ontbreekt hier jam
mer genoeg. Het wordt enigermate
vergoed door een aantal karakteris
tieke Daumiers, olieverf en aquarel.
Daumier is een van die heerlijke fi-
luren, van wie men nimmer genoeg
:an krijgen. Hoe genadeloos ook zijn
spot is. hy büjft menselijk. In het
halfduister van zijn schilderijen
gloeit altijd weer dat vreemde
licht, waarin mens en dier
tot schimmen vervagen. Er zijn
trouwens meer voorbeelden van de
werkwijze en de artistieke opvat
ting van grote kunstenaars uit die
periode. Ingres b v. en Constantin
Guvs. beiden met tekeningen.
Maar op Courbet valt men steeds
weer terug. Hij is de wegbereider
van de derde omwentelingsgolf in
Frankrijk, die van het impressionms-
me, Edouard Man et en zJJn vrienden
ontwikkelden het proces, dat een
maal op gang was gebracht, verder.
Deze fase in de schilderkunstige
ontwikkeling wordt op deze ten
toonstelling vertegenwoordigd door
belangrijke figuren als de reeds eer
der genoemde Manet, maar ook door
Monet. Pisarro. Sisley. Renoir. Co-
rot. Degas en Toulouse Lautrec. Het
is misschien niet ondienstig in her
innering te roepen, wat een criticus
in 1876 over een expositie van de
impressionnisten schreef:
,J?e Rue le Peletier is een door
rampen bezochte straat. Na de brand
in de Opéra is daar nu alweer een
andere catastrophe. Er is een ten
toonstelling geopend bij Durand-
Rueï, die naar men beweert, schil
derijen beu at. Ik ging er binnen
en mtfn verschrikt oog aanschouw
de iets a/schuuieiyks. Vijf of zes
gekken, onder wie een vrouw, heb
ben zich bij elkaar aangesloten en
s te tien hun werk ten toon. Ik heb
mensen voor deze schilderyen zien
schudden van het lachen, maar mijn
hart bloedde, toen ik de stukken
zag. Deze guasi-artisten noemen
zich revolutionnaire .Impressionnis
ten". Zij nemen een kwast, verf en
een stuk doek, smeren daar op
goed geluk een paar klodders kleur
op, en ondertekenen dan het héle
ding met hun naamHet is een be
goocheling van dezelfde soort alsof
de inwoners van een krankzinni
gengesticht stenen opraapten aan de
kant van de weg en zich verbeel
den diamanten gevonden te hebben."
HONORÉ DAUMIER
„De prentenverzamolaar"
VUILLARD:
verrassend resultaat
\\J IJ LACHEN daar nu om, maar
toch kan deze critiek tot lering
strekken. Tijd en opvattingen ver
anderen sneller dan wy denken.
Worden onze tegenwoordige ab
stract en voorstellingloos werkende
kunstenaars ook niet voor gek ver
sleten?, Het werk der impressionnis
ten heeft ontegenzeggelijk zijn fris
heid en spontaniëteit behouden. Er is
een gehele reeks bijzonder fraaie
landschappen van de reeds genoem
den, onder wie ook onze landgenoot
Jongkind niet ontbreekt. Aparte fi
guren als Cézanne en Gauguin, die
hun eigen richting zochten, comple
teren het beeld van deze roerige pe
riode, waarbij van de eerste het
Dortret van de kunsthandelaar Am-
broise opvalt. Op deze man hebben
trouwens ook Renoir en "Ronnard
hun krachten beproefd. Van Bon-
nard zijn voorts een aantal uitste
kende schilderiien aanwezig, waar
onder „De Tuin", een wemeling van.
kleuren en neigend naar het ab
stracte.
Een opmerkelijk werkstuk van
Vuillard is een viertal decoratieve
panelen voor het huis van dr Va-
quez. Met de ietwat stugge en droge
lijmverf bereikte hij een verrassend
resultaat Maar wij nadeTen nu al
een latere periode, die wordt be
heerst door namen aI's Rouault, Cha
gall. Utrillo. Matisse en Picasso, kun
stenaars. die. met de winst van het
impress!onnisme. naar nieuwe wegen
zochten Een spectaculair doek is
.De Droom" van Chagall. Van Ma
tisse zijn er fijne, trefzekere pen
tekeningen; van Picasso een bron
zen buste „De Dwaas" uit 1905. Van
de plastieken moet het forse beeld
..Penelope" genoemd worden van
Bourdelle; een rustige buste van
Despiau en torso's van Malfray en
Rodm.
Er zou over deze tentoonstelling,
waarover men zich oprecht mag
verheugen, nog htcl veel te zeggen
zijn, doch wjj moeten het hierbij la
ten. Een gelegenheid om haar te be
zoeken. zal men in elk geval moeten
benutten.
L. W. S.
Van „Ondine", het toneelsprook
je in 3 bedrijven van Jean Girau
doux naar de vertelling van F. de
la Motte Fouqué geeft de Haagsche
Comedie een enkele voorstelling in
de Rotterdamsche Schouwburg,
Woensdag 26 November.
De première van dit stuk, waar
van de montering zeer omvangrijK
en tijdrovend is, ging op 14 Juni
j.1. t.g.v. het Holland Festival m
Den Haag.
Heieen Pimentd en Paul Steen
bergen spelen de hoofdrollen van
Ondine en de ridder. Tot de 20 me
dewerkenden behoren verder: Jan
Retei. Marie Meunier, Bob de Lan
ge, Elisabeth Andersen, Willy Haak,
Ann Hasekamp.
Cees Laseur regisseerde het spel,
waarvoor Nicolaas Wijnberg décors
en costuums ontwierp en Jurnaan
Andriessen muziek schreef. De ver
taling is van J. W, F. "Werumeus
Buning.
De vierjarige Bob W. die in de
Meerkoetstraat woont, is gistermid
dag om halfzes in het trappenhuis
van zijn ouderlijke woning van de
2e étage op de vyf meter lager
liggende vloer gevallen. Hij was tij
dens zijn spel over het voor de ra
men aangebrachte rasterwerk ge
klommen. Bob werd met vermoe
delijk oen beenbreuk naar het Zui
derziekenhuis vervoerd.
Trampassagiers werden
doorelkaar geschud
Remmen moest vanmorgen om
kwart voor negen de bestuurder
van een tramsteï van lijn 4 om een
aanrijding te voorkomen. De passa
giers werden door elkaar geschud.
De 20-jarige typiste Meta V., wo
nende Mathenesserdijk. viel en brak
haar sleutelbeen. In het Coolsmgel-
ziekenhuis is het meisje opgenomen.
M ver Rotterdams meest be-
schreven en besproken
stadsdeel, Crooswijk, bgt op
nieuw een rapport op onze
schrijftafel. Al is het bedoeld
als jaarverslag van de Her-
vormd-kerkelyke activiteiten
onder onvermoeide leiding van
ds G. van Veldhuizen, net is
meer. Vijfentwintig dichtbe-
typte ellen bevatten een be
langwekkende sociografische
schets van verleden, heden en
toekomst van de wyk met heel
veel bekende, maar ook nieuwe
gegevens en conclusies.
Crooswijk is een probleem en het
is dat geworden door een ge
meenschappelijke schuld van
overheid, burgerij en kerken.
Ds Van Veldhuizen laat hei
met by het poneren van deze
stelling: hy toont het aan. Het
kerken*erk was er nooit impo
nerend; wereldoorlog, goldrush.
vermaak, crisis en malaise
heeft velen doen vervreemden.
De weinig royale bebouwing,
de invasie van binnenstadsge
zinnen in Mex 1940, mobilisatie
en hongerwinter hebben net
noodlottige proces voltooid. Nu
is er nood in Crooswijk, nood
door schuld. Het is meer een
schuld van nalatigheden dan
van wandaden maar niettemin
een schuld die afgelost moet
worden.
LP n met dat aflossen is ds Van
L-' Veldhuizen dan nu vyf jaar
bezig; hy overigens met alleen.
Van samenwerking met sociale
diensten. Volkshuis, jeugdwerk,
vormen van bejaardenzorg en
andere organisaties maakt het
rapport dankbaar gewag, al
pleit het warm voor samenspel
tussen alle groepen om de
doublures en het doorkruisen
van eikaars werk te voorko
men. Veel geschiedt nog te in
cidenteel, te weinig vakkundig;
tijdsbesteding in zinvolle vorm
wordt te weinig aangepakt.
Ideaal is, aldus het rapport, een.
contact tussen alle gequahfi-
ceerde organisaties: humanis
tische, protestantse en rooms
katholieke, waarbij het vrije
verenigingsleven zich zou kun
nen aansluiten en in ieder ge
val gebruik zou kunnen maken
van de service Op zaalgebied,
welke een tweede Hervormd
centrum plan Spiegelnisser-
straat en een gerestaureerd
Volkshuis zouden kunnen leve
ren. Zo zouden alle positieve
activiteiten kunnen worden ge
bundeld en dit zou de gezamen
lijke arbeid zeer ten goede ko
men.
I1 alloze ogenschijnlijk droge
cijfers geven een duidelijk
beeld van de Crooswyker en
zyn wijk. Het is vaak bemoedi
gend voor zover het de menta
liteit van de Crooswyker be
treft, ontmoedigend als het gaat
over de gevolgen van oorlog en
woningnood. Niet alleen de
jeugd, ook de ouderen hebben
die gevolgen te torsen. Wie wil
helpen met effect, moet daarom
de gehele gezinnen betrekken
in zijn activiteiten, niet alleen
een of twee leeftijdsgroepen.
Dit vereist een njk geschakeerd
verenigingswerk met sociaal
maatschappelijke takken. Dit
verklaart waarom het kerke-
werk van ds Van Veldhuizen
zich met werkloosheidsbestry
ding bezig houdt, met boks
clubs en autobustochten, met
Zondagschoolwerk en verple
ging van ouden van dagen. Een
zo groot mogelijke staf van des
kundige medewerkers, liefst
specialisten, goede lokaliteiten
en bereidheid tot dienstbetoon
zyn. de voorwaarden voor het
slagen van dit werk. Om over
de financiële zyde ervan maar
te zwijgen,
Volslagen leken als wij zijn op
het gebied van maatschap-
pehjk werk en sociale zorg zul
len wij ons niet wagen aan een
beoordeling van bet werk van
ds Van Veldhuizen en zyn elf
medewerksters (-kers). Trou
wens. Crooswijk is in zekere
zin experimenteel gebied en de
toekomst zal nog moeten Ieren
of deze gespecialiseerde arbeid
meer resultaat zal hebben dan
het werk in andere wijken, die
speciale aandacht evenzeer be
hoeven, Jaffa, Zwaanshals,
Knuskadekwartier, Oud Delfs-
havec, Katendrecht, Zuidplem.
Het enige wat wij kunnen zeggen
is: hoed af voor deze dominee
die over voldoende moed en
fantasie beschikt om met tra
ditionele middelen te breken,
een eigen weg durft gaan al
eist die weg veel opoffering,
veel geduld, veel geld. Hij
delft een schuld, waar de ge
meenschap verantwoordelijk
voor is. Hij en alle anderen,
humanisten, gereformeerden,
rooms katholieken, die in
Crooswijk: werken, verdienen
respect ,maar bovenal steun.
Het meisje Pier Angeli in „Mor
gen begint een nieuwe dag".
ET'EN FILM met een moraal is „Morgen begint een nieuwe dag". Met
-Fs zuidelijke welsprekendheid getuigt „Domain «n altro giorno"
tégen de zelfmoord, vóór het leven. Het leveit, dat, zo betoogt men. <zl-
t,jd waard is om geleefd te worden, zelfs op z'n meest tragische diep
tepunten. De ernstige, soms toanrschuurande toon tuin het icydiopipc
verhaal herinnert aan die andere Italiaanse probleem-film met soort
gelijke titel: Morgen is te laat", waarin het falen der scxuele jougd-
voorlichting behandeld werd. Nog een andere overeenkomst: ook in
deze film treedt de jonge actrice Piere An ge li op, wier frisse, natuur
lijke spel men naderhand nog in „Teresa" heeft kunnen betoon deren.
DITMAAL vormt Haar geschiedenis ech
ter slechts eén var. de epsioden. waar
uit de film is opgebouwd, een van de
schrijnende voorbeelden, waarmee een
dokter de wanhopige jonge vrouw Lmda
confronteert. De dokter „betrapte" haar
juist, toen zij radeloos een einde aan
haar leien wilde maken door in de
Tiber te springen. Om Linda van die
fatale dwanggedachte te genezen, neemt
de dokter haar mee op z'n nachtelijke
ronde langs een aantal zelfmoordge
vallen
Telkens krygt men dan in een „flash
back" dc tragische geschiedenis te zien,
die tot de fatale daad geleid heeft een
oude trouw, die zich bet leven benam,
omdat buien haar enige kameraad in
haar eenzame bestaan, vergiftigd had
den; een long meisje dat uit het raam
sprong, toen een louche kerel haar in
't nauw bracht, een ander jong meisje,
dat een zelfmoordpoging deed nadat
men haar pasgeboren kindje had ont
voerd
Het is een dramatische les. die de
verbijsterde Linda op deze „excursie"
krijgt, maar ccn, die heilzaam werkt.
Zij put er mouwe kracht uit om het
teven iveer te aanvaarden.
De manier, waarop de regisseur van
de film, Leonide Moguy. zijn idee uit
gewerkt heeft (vooral in de breedte,
weinig in de diepte) is wat langdradig
en bedacht Maar hy wint onze sympa
thie door zijn bescheiden nawoord: „als
deze film er heeft toe mogen bijdragen,
dat slechts een mensenleven gered
wordt, is zij alle moeite en zorg ten-
volle waard geweest!" In CAPITOL.
Cineac, Colosseum en
Victoria
Ongekende mogelijkheden voor huwe-
Itjksbureaux zouden er in Ï&51 in een
vruchtbare vallei ergens in Califormè
hebben gelegen. Een dikke honderd man
Waren daar bezig kostelijk koren, te ver
bouwen, doch voor henzelf ontbraken
de „wartels om hen vast te houden",
in casu de vrouwen. Helaas bestonden
in die tijd klaarblijkelijk geen huwe
lijksbureau*., zodat de baas van de
vallet op andere middelen znn om echt
genoten voor zijn mannen te verkrijgen.
Hy haalde Robert Taylor er bij en deze
verklaarde zich bereid zo'n 150 vrouwen
uit Chicago door woeste gebieden naar
de vruchtbare vallei te transporteren
Hoe dit merkwaardige transport werd
uitgevoerd, kunt u zien in „Opmars der
vrouwen", een filmische mengeling van
sensaties en gciaren. droefheid (om een
beetje te huilen) en humor (om eens
flink te lachen). Uiteraard is de humor
in deze film het meest ie waarderen
Behalve Robert Taylor speelt de
vurige Denise Darcel ook een der
rollen In de hoofdrollen echter: „De
vrouwen.1"
Prinses
„Sprong In het hellevuur" Is een titel,
die mets teteel zegt over deze byzonder
pakkende en suggestieve film, waann
middenin de z:edcndo baaierd van bos
branden in Amerika, het werk van de
speciale parachutisten-brandweercorpsen
wordt geschilderd. Het gegeven kan met
anders dan zeer origineel worden ge
noemd en deze opvallende factor, samen
met knap spel Richard Widmark
heeft de hoofdrol plus een uitsteken
de technicolor en ccn, entourage die
geen brokje decor nodig had. maken er
een rolprent van, die we -u van harte
kunnen aanbevelen.
Rex
Achter titel en aankondiging van
„Levend begraven", het verhaal van de
rover, die de duivel en het noodlot
tartte, zou een laagste klas (Italiaanse)
knokfllm vermoed kunen worden. Het
is echter een kundig gefilmde en niet
slecht vertolkte geschiedenis, die zich
voltrekt in het feodaal-revoluticmnalre
Italië van Garibaldi.
Een jonge graaf (knappe rol van, Paul
Muller) perst zyn stiefmoeder geld af,
dry ft haar in de dood. begraaf* znn
lieftallige stiefzuster (Willy Vitale) in
de kelder, waar zy stom wordt en leeft
in de hoop de haatdragende gouvernante
te trouwen Een jong schilder, dc ge
liefde van de stiefzuster Eva, tetens
een vurig opstandeling die zich schaart
onder dc saan van Garibaldi, weet met
zijn troepen juist op het laatste moment
een moord op liet meisje te very delen
Zij trekt zyn aandacht daar zij stom
is doof een melodie van Verdr
melodie geliefd by de opstandelingen.
Als onderdeel van de landelijke
actie van het Comité ..Kerstfeest op
Zee" dat reeds enige jaren ernaar
streeft aan zoveel mogelijk Neder
landse koopvaardijschepen, die tij
dens de Kerstdagen buitengaats
vertoeven, een zg. Kerstkist te zen
den met o a. voor alle opvarenden
een eenvoudig geschenk en een
persoonlijke groet, hebben de in
Schiedam wonende weduwen van
in de oorlogsjaren omgekomen zee
varenden gezamenlijk de inhoud
van een complete kist voor haar
rekening genomen. Door het Comité
werd deze kist. bestemd voor de
..Garoet" van de Kon. Rotterdam-
sche Lloyd die genoemd is naar
een vroeger Lloydschip, dat in 1944
Op weg van Goa naar Zuid-Afrika
werd getorpedeerd, waarbij 88 van
de 98 bemanningsleden, onder wie
ook de gezagvoerder kapitein F. de
Raadt, om het leven kwamen
gistermiddag er.kele uren voor het
vertrek naar Indonesië aan de ge
zagvoerder van het schip, kapitein
P, Olivier uit Den Haag. aan boord
aangeboden. Namens het comité
Een bekend wielrenner en
schaatsenrijder uit vroeger jaren
heeft een feit herdacht dat hij vijf
entwintig jaar lang een zaak in
rijwielen en schaatsen dreef. „Ja
nus" van Herpen heeft er nooit
aan gedacht deze artikelen na zyn.
sportloonbaan aan de wilgen te
hangen: „hy ging er in handelen",
„Janus" in de maatschappij be
kend als de heer Adr. van Her
pen kreeg tijdens zyn zaken-
jubileum vele handen te schud
den, Samen met zyn vrouw ont
ving hy zyn vele zaken- en sport-
relaties m zyn werkplaats achter
de zaak aan de Noordmolenstraat.
„Janus" heeft niet alle sport
voor goed vaarwel gewuifd. De
Rotterdamse schaatsenrijders wor
den nog steeds door hem getraind,
maar verder houdt hij zich by
z'n tubes en Friese doorlopers.
Met al die sportieve vrienden
moest het wel zeer gezellig wor
den tijdens de receptie.
was hierbij ook aanwezig d< J. W.
Schokklng, predikant van de varen
de gemeente van de Ned. Hervorm
de Kerk, Bij deze gelegenheid heeft
kapitein Olivier namens de gehele
bemanning zijn bijzondere dank
uitgesproken, voor wat "hij noemde
het sympathieke gebaar van deze
zeemansweduwen, die ofschoon de
wrede zee haar het liefste dat zij
hadden ontnomen had. niettemin
iets hebben willen doen voor de
vele zeevarenden, die de Kerst
dagen ver van huis in een vreemde
haven of ergens op de Oceaan
moeten vieren.
Robcrr Taylor en Denise Darcel
li ebben elkaar reeós gevonden eer
de „Opmars der vrouwen" (haar
dc mennen'.) te» emde is.
In Cineac, Colosseum en Victoria
In het begin van de dertiger
ren maakten wij voor het eer-
kennis met de Duitse kunstschil.de
G. A. Stahl Hij had, net op tyc.
2yn biezen gepakt voor de naderen
de vloedgolf van het Natiomaal-
Socialisme in zijn vaderland en
was naar ons land uitgeweken om
het lot te ontgaan, dat weldra zo
vele van zijn collega's met voor
uitstrevende opvattingen over kunst
zou treffen. In Rotterdam, waar hy
zich vestigde, zette hij zijn werk vry
en onbedreigd voort. De kennisma
king met dit werk, expressionistisch
van aard en kleurgevoelig, was een
zeer aangename. Wij waren het ex
over eens, dat m Stahl een karak
tervol kunstenaar stak, die, als hij zijn
mogelijkheden bleef benutten, toe
komst had. In kring ït "33 ontmoet
te hy daarom veel waardering.
Het noodlot achterhaalde hem in
'40. toen zyn landgenoten het nodig
oordeelden ook in ons land schoon
schip te houden. Br volgden moei
lijke jaren want de uniform lag
voor hem klaar. Heelhuids uit dte
oorlogshel gekomen, keerde hy na
de bevrijding naar ons land terug
als statenloös burger. Nu woont hy
in Edam, waar kei hom allerminst
makkelijk valt zyn hoofd boven
water to houden, temeer, omdat
Stahl tezeer in zijn kunst opgaat
om een materiele basis te organi
seren. Thans exposeert hy dan,
dank zij de vlotte medewerking van
vele otide vrienden, m hef Scbie-
landshuis. Het weerzien met Stahl's
werk bevestigt de vroegere indruk
ken: Hij kan wat en hy is een per
soon lykheid. De kleur m deze com
posities van figuur en landschap is
nog steeds bepalend voor het gees
telijke klimaat waarin hij leeft.
Hier vinden wjj een peinzend, so
ber gamma van grond kleuren,
ontsproten aan een zielenadeL waar
van de kenmerkende eigenschappen
rust en bezonkenheid zyn-
Breitner's ..Oorringetje"
Voor de zoveelste maal kan de
geschiedschrijving van het museum
Boymans er van gewagen, dat het
museum waardevolle vrienden be
zit die telkens op tastbare wijze
blijk geven van hun vriendschap,
want thans weer vermeldt de lijst
van „ten geschenke ontvangen
kunstwerken" een meesterwerk van
G. H. Breitner, „Het Oorringetje".
Dit schilderij behoort tot de serie
zogenaamde Japanse meisjes in
kimono, een van Breitner's bekend
ste modellen, Geesje Kwak, heeft
ervoor geposeerd. Een vriend van
jict Museum Boymans heeft het
doek, sampn met de Erasraus-stich-
ting aan de Stichting Museum Boy-
mans aangeboden en zo komt het
veilig en waardig binnen Van der
Steur'5 wanden te prijken.
De schilder had een periode van
ernstige ziekte achter de rug toen
hy, 2estig jaar geleden, een nieuw
atelier betrok aan de Lauriers
gracht te Amsterdam. Hij liet zijn
voorliefde voor breed-geperuseelde
stadsgezichten varen en zette zich
aan de vernieuwing van het Haagse
impressionisme door nauwgezet
kleine doeken op te zetten vol zelf
ben wang en bezinning. Van heden
af hangt het „Oorringetje" in het
aanwinsten zaaltje. Boymans komt
steeds beter in zyn „eigen mensen"
te zitten, want ook Breitner was
van geboorte een Rotterdammer.
