Schiedams dialect was een vergeten taaltje Als de avond is gevallen m&e* C 3 S.S.R. Slagers Toevallige ontdekking brengt meer licht a<;k.\f)a Schied. Slagers Reclame Courantenreclame J. H. v. Duyl wint P. v. d. Water-beker DE A VONT UREN VAN KAPITEIN ROB r~ Spaanse vrijwilligers voor Korea Bonn ontkent bestaan geheime organisatie onder Ramcke Israëlische regering in geldzorgen SCHIEDAM K. van Vuuren Weekreciame halfwas schaver KANTOORBEDIENDE (Vr.) 2 PANDEN is niet te vervangen 2 Woensdag 7 Januari .1953 Enkele jaren geleden zond een oude stadgenoot ons een beknopte ver handeling over het eigen taaltje dat de Schiedammers uit vroeger dagen bezigden. Hoewel hij het als kind nog dagetüks had horen gebruiken, was deze bejaarde Schiedammer echter niet meer in staat er een volledige proef van ie geven. Dat wy onze lezers er thans iets meer over kimmen vertellen, danken w\i aan een toevallige ontdekking in de oudheidkundige verzameling van het Stedelijk Museum, waarin conservator D. Schwager- mann kortgeleden een velletje papier aan,trof, waarop een. verhaal „De Brandersknecht" in het oorspronkelijke Schiedamse dialect was afgejtrukt. Over de herkomst van het ook van enkele verklarende handtekeningen voorziene papiertje is niets naders bekend. Tot dusver muosten wij hel. wat onze kennis omtrent hel oude Sctuedamsr diaieci betreft. nog steeds alleen stellen met de weten schap dat men verzuimde de letter „H" bij het begin van een woord uit te spreken, maar deze letter steeds nodeloos toevoegde wanneer een woord aanving met een klinker. Vandaar dat aardige grapje over de Schiedamse treinconducteur, die tot dagelijkse plicht had de stations san te kondigen. Bij het naderen van Den Haag roept de man steeds maat* weer ..Den. Aag. Den Aag waarop hem duidelijk wordt ge maakt dat hij verzuimt de ,.H" uit te spreken. „O. dat is niets", zegt de man daarop gevat," die komt er hij Hamsterdam wel weer oij". Ook voor de niet in Schiedam ge boren stadgenoot zal het Jezen van het verhaal dat thans aan de ver getelheid werd ontrukt, wel geen moeilijkheden opleveren, al zal de aan de Schie geboren en getogen lezer meer 'aanknopingspunten vin den en wellicht ook tal van beken de klanken horen, wij denken bij voorbeeld aan de nog vaak ge bruikte uitgang van een woord zo als in „bokkebaretjes". Misschen is het goed hier nog even aan te stip pen dat met. Bersweld het Broers- veld wordtbedoeld, trappeere wil zeggen betrappen en een schoeman- tel is een schoudermantel, die tegen heet einde van de vorige eeuw- veelvuldig werd gedragen. Dat het .verhaal zich lang gele den afspeelt, valt o.a. ook af te lei den aan de „niemve keukes op te Brandurreve (Verbrande Ervenï", een buurt die nu rijp voor de sloop is. In het stikkezakkie nam men het stik (brood) mee naar bet werk. Behalve het taalkundige aspect toont ..De Brandersknecht" ook uit historisch oogpunt kwaliteiten, voor al \yat betreft het sociale leven van de destijds in' deze stad dominren- de werknemers-groep. Uit de op merking van de schrijver dat Hein Pot en de zijnen, altijd langs maar nimmer dooi- de Plantage gingen, menen wij te mogen opmaken dat dit laatste dan dus blijkbaar een privilege was dat aan de meer' ge goeden was gegund. Tenslotte nog dit: het ofstoke, of opstoken was een bezigheid die de ambtenaren bij tijd en wijle en dan altijd onverwachts van de branders knechts overnamen om zo te' onder zoeken of de moutwijn niet te „straf", was. Zou dit het geval- zijn. dan wachtte de brander-een'hoge boete. De schrijver laat doorschemeren dat-men inde bedoelde branderij, die eertijds in de Boteerstraat 'was te "vinden, op diebewuste dag waarop, de geschiedenis zich af speelt, niet helemaal aan. de eisen had voldaan. „De Brandersknecht" „Hein Pot is zooveul as onder- knecht in-de branderai „de Peli kaan". Die 'm kenne. noemen 'm al lemaal „Ein de Lip", om redeswil, as tat ie zoo'n dikke onderlip eit, en ai wort er niet naidig om ook. as 'm zoo noeme, want in Schiedam, dat weet ie ook we], eit ielek 'n scheldnaam, as tie maar' 't minste an z'n gezicht scheelt. Sommige noerre ze wel na de scheldnaam van der vader. Nou,'Ein de Lip'tan is vroeger' boerekr.echt geweest, maar toe die ou we tij er geworde .was, eit ie eerst 'n jaar of va if an de pomp geloope of, zooas tie wel is zeit, eit ie va if jaar verkeering gcad mit de aizere juffrouw en nou is tie dan onder- knecht. Weet je waarom dasse die loi ouwe-tijers noeme? Ka ik. as ze 'savens na ois qane. dar, Joope ze ordenaar effetjes bij de klopper an, om te zegge, oe laat datte ze ge klopt motte worde. Dan doene ze maar effe de deur open en roepe dan meestal: „ouwe tijd" m deur dien wech iete ze ouwe-tijers. Ein is 'n stevige karei van zoo wat 'n feertig jaar. Z-n gezicht ziet 'tl beetje bleek in dat kê-je nog zoo- veuls te meer zien. omdat ie zwarte bokkebareljes draagt. IJ eit anders 'n goed stik brood, al mot ie der ard voor werke, in bai em tois ziel et dej- altaid netjes oit, want ie eit 'n flink waif. Dan eit ie noch drie kindere twee jonges, die op 't schooi in 't Bersveld gane, in ééne maid, die al op de naiwinkei gaat. In de branderai drinkt Ein wel is 'n borreltje, want dat doene ze alle maal, maar ze ebben 'm nog nooit gezien, dattie nie bai z'n pozitieve was, in de erreberg komt ie nooit, want ij ken 20 in de branderai ge- nog kraige. Sundaags, dat eit ie nog-a} is veul voor 'n gewoonte, dan gaat ie mit z'n vrouw in de kindere koiere. Dan trekt ie z'n sundagse spuHe-n-an, in z'n vrouw doet er paarse schoemantel om. in zoo gane ze dan langs de plantazie (maar nooit der deur) na 't entje van' !t oofd in dan de eigeste weg brom. As ze tois komme. dan drinke ze 'n glasie bier of 'n kommetje koffie in ete der 'n scharretje bai. Mit te kurrnes gaat ie ook mit z'n vrouw en kindere broedertjes ete, of ze gane-n-is in 'n spul. in sewaile gaat ie mit z'n vrouw alleen na de oïl> voering van et mannekoor voor 'n vaifie. 't Is dus geen kwaje vent, maar der benne toch mense. die Ein nie laien mach; dat benne de ke rn ieze, Want, ziet ie, die loi die komme ier de boel maar opvrete. in ze doene niks as iederendeen koe- jeneeren in kaike of ze geen mens t ra pp eer e kenne. Op tut oogenblik is Ein knapjes in z'n schik, want van ochtend ebbe ze 'n paar kemieze te pakke gead. in nou die gunter z'n zwager Janes ziet ankomme, kraigt. ie veul zin om et em is te veertelle, allewel da) z'n eer gezeid eit, daltie der maar over zwaige mot. „A, die Janes!" zeit Ein. ,,A, die Ein!", zeit de andere. ,.Jö", zeit Ein, „me ebbe van ochend 'n mooi grappie gead." „Bel. wat was tat dan" „Bel, om 'n uur of tien. toe zag ik, datter twee kemieze binné kw'amme. Den. ééne was zeker 'n nieuwe, want tiè koh ik.niet, maar deb andere, dat was tie lange. vei t, die op te Brandurreve in één van dié nieuwe keukes gewëUnd eit, schoin over meuje Bet. Je weet wel, zoo'n lange, rooie karei, ai draacht aitaaid 'n intflessie op 't lepèl 'van z'n jas. Nou ik doch, meschien kom me ze wel ofstoke, in daarom gong ik na de keuke in zee taugé de maid: „Hantje! roep is an méneer!" Nou, meneer die kwam bai, me, in toe zee ik teugen 'm, datter zooveul as twee kemieze wazze. Bel nou, zee die, zou ie denke, dassc Zellc ofstoke? Ja, zeg ik, dat weet ik nie, maar et zou wel kenne. Nou, zeit ie, toe die effetjes geprakkezeerd ad, ga jai maar weer na de bran derai in hou se maar 'n beetje an do praat, ik zai trek komme. „Han tje," ziet ie toe teuge de maid," eb- bie van ochtend niet en am ge kookt?" „Ja, meneer", zeit ze toe. Nou dat was zoo, want ik ad er 's ochcnd vroeg zeiver eet water dervoor gegeven. Toe doch ik, wat mot dat nou bedoye. in ik wach noch effe, in toe oor ik em teuge de maid zegge; „dan mot jc trakkie mit dien am op 'n schuttel is in de branderai bai me komme, in dan mot je amme vrage. waar of ie 'm zette mot." Hafijn! toen liep ik gauw wt:ch in wulhc gonge 'r. praatje make mit de cere ke mieze over die toinman. die z'n eigenzeiveds verdaan eit. in toen kwam 'meneer binnen. ..Morrege eere!" „Goeje morregei" zee je ze allebei „Oe vare de eere?" - ..Eeel goed. dank ie!" zee de nieu we; „me komme es baj je kaike." ..Bel. dat is pet ent." zee meneer, in toe kwam net de maid mit de am bïnne. „Meneer," zee ze. „nou is tie klaar, waar mo'k 'm nou zette?" „La'm is effe kaike," zee meneer ..i.i ziet er goed oit!" ..Jonges ja." zee de man met et intflessie." das 'n lekker ammetje!" „Ja." zee z'n kammeraari. ,,'t is effelief 'n lekker ammetje!" „As te cecre liefheb berij ebbe, om der is van te proe ve" „Bel zeker, bel zeker, mit plezier!" „Nou. ga tan maar is mi mme mee." In toe gonge ze alle drie na de keuke: maar me neer die kwam gauw brom.' in wat- tie toe eit oitge voord. dat weet ik nie. maar zoo wat 'n alf uur der na toe kwamme ze weer terug in ze doch te nie meer om ofstoké. maar ze zee je teugo meneer, onderwijl dasse der mond afveende: „Nou, meneer ij eit lekker gesmaakt, je wo**d wel bedankt voor je vrinde- likheid!" „Niks te hrrianke!" zee meneer, .,'t is allemaal tot ie dienst.,., in tot de maine." zee die derbij, toe dis de deur achter der gat dichtdoe." „Nou Janes! wet tc ruste jö-' leg ie stikkezakkie mam- onder je kusse. want we mnttc mor- rege weer vroeg an de slag. Wat men moet weten: Apothekers-nachtdienst: Apotheek C. I. Jansen, Swammerri am singel 41. BeJlen bij ongeval: G.G. en G.D., Tuinlaan 89. Telefoon 69290, Tentoonstellingen: 20 December—18 Januari. Stede lijk Museum. Da 10—5. Zo. 2—5 uur: Schilderijen uit de zeven tiende. negentiende en twintigste eeuw (verzameling B. de Geus v. d. Heuvel.) Toneel; 8 Januari, Passage-theater, 8 u: „Comedia" brengt voor de Kunstkring „De Ander". 10 Januari, Musis Sacrum, 8 uur: Ton eel ver. „Tot Steun in den Strijd" met „Tehuis voor Dak lozen". Films: Passage, Da. 2 en'8 uur: Lime light (alle leeft.). Monopol e, Da. 2, 7, 9 uur: La Traviata. Bijeenkomsten: 9 Januari. Musis Sacrum, 8 uur: VA R A-aetherforum 10 Januari, Volksgebouw, 8 uur: Feestavond vereniging „Gruno", In café „Centrum" vond gister avond de eindstrijd plaats van het biljarttournooi om de P. v. d, Wa ter-beker. Deze wisseiprijs ging naar J. H. v.-Puyi.rle secretaris van het hlljartdistrict Schiedam, die dc beslissirigsparty tegen L, v. d. Water in twintig beurten uit maakte. Voordien wist C. Köneman nog zijn partij tegen v. d. Water in elf beurten te winnen. De totale uitslag was: 1. J. H. v. Duvl, 2400 car. .12 p. moy 24.49; 2. C. Köneman, 1802, 10 17.00; L. v. d, Water. 993, 8, 10.45 4, W. Barvoets 1898 6, 18.42; 5. L. Coenradi 728, 4. 5.97; 6.' N. v. d. Plas. 1087, 2, 817; 7. M. Kooy 748, 0, 5.38. Boven de serie van honderd kwa men ditmaal J. H. v. Duyl (162) W. Barvoets (141) en C, Köneman (122). Na afloop heeft de voorzitter van het district de heer J. v. Dam de prijzen uitgereikt. Schoorsteen geveegd maar toch brand Hoewel de schoorsteen eerst in het najaar van 1952 was geveegd, kwam er gistermiddag toch nog brand ten huize van de familie v. G., Zwarte- waalsestraat 35.. Volgens het onder zoek is het stoken van eierkolen in de haard als oorzaak aan te nierken. De brandweer kvvam er onder lei ding van de heer De Jager aan te pas. Ouden van Dagen steunen ,,De Hoop'"-fonds In dc gisteren gehouden vergade ring heeft het hoofdbestuur var. de Algemene Bond van Ouden var. Dagen 'ocrlotcti een bedrag var. f 50.beschikbaar tc stellen voor het fonds ..De Hoop moet varen". Schaakclub „Schiedam" Voor de wintercompetitie van de schaakclub ..Schiedam" werden, de volgende partijen gespeeld. GROEP 1: B, Lader—W. Kievit 01; P. LamG. M. Groen 1—0; P. Roozer.brckI. Btjlno 01; J. Mooier—P. Westerveld Vi. GROEP 2 A: J. Rovije—L. de Bruin Yi 's: W. Hoogen.laiv.—C. Vrijland 10; J. v. a. Brugge--L. IJzendoorn 01; A. v. Etter.—J. Wapenaar 0; J. v. d. Velden— M. Hersöach 0t. GROEP 2B; J. Tim morsD v IJzendoorn 93: C. Slsgmoole:'.— J. don Boer 1(1; W. Scheliebcek J. v. d. Linden 1—0. Zestig jaar getrouwd Aan het Spinhuispad 3 zullen Maandag 19 Januari de heer J. J. Meure èn mevrouw G. H. Meure* Van der Stap hun zestigjarig hu- i welijksfeest vieren. Beide oudjes genieten nog een goede gezondheid. Vijj jarrtu.nu-tuc: bediende i.Vi;, Pot ..d" ni;crrn jujfran/r''. ofwel de r.0 brnekpomp. iiviirt»in dc o?;de Sr?;ird:7;:!.tc brenderijen cv welwater wee naar boucn werd pcimald. V'cn ol die pompen is er nog slec/ifs mi onor. nï. in Mf- d-r's ..Zwaantje" aan dc (Yoord- n?st, waar ook dcce bijconder /Jtuiic 'oio werd peniofiki. Wcu- «cer wr bcdcnUn» dat dc hertie- ninp van dc pomp slecht.* bestond ::il hei J;i?cr. ê;i inrer lopen r.tci de grote ijzeren zwengel, dan er ivaar weinig .fatifrrsie voor nodig om de troosteloosheid van dit werk ie peilen. En dan pij/, jaar en soms nog uiei langerdag in. dag uit... Burgerlijke stand GEBOREN: Cornells J. z. v. W. Esbach en J. Mouthaan; Johannes z. v. J, v. Gerven en C. L. v. d. Broek: Arnoldus P. z. v. Q. P. Ham en H. G. de Vette; Helia C. d. v. A. v. d. Velden en A. C. Terleth: Comelis J. A. z. v. C, Vreeswijk en J. A, LÖke; Aartje d. v. L. Hage- stein en J. M. B. v. d. Wal, OVERLEDEN: A. P. Snceks, 27 j. 2091 Rob wordt arg wanend en besluit het pakket, dat de kapitein hem heeft meegegeven te openen. Hij kan het haast niet geloven, dat deze zo'n smerige streek met hem zou willen uithalen Maar wat oude Bill ge zegd heeft, blijkt maar al te waar; het pak bevat geen tabak, maar am pullen cocaïne! Wanneei de douane Rob daarm 'e zou betrappen, zou dat voorlopig wel het einde van zijn vrijheid beteke nen. Woedend gooit Rob de rommel overboord. ..En wat doen we nou?" zegt Bill, die de riemen heeft laten rusten. „Ik ga terug aan boord zegt Rob. ..en tk zal die kapi- zulke doeleinden niet leen. Ik naai mijn pullen heb en dan zeg ik hem adieu. Lk tein wei even duidefiik maken, dat ik mij voot op, vraag drie maanden gage. die ik nog tegoed vuiligheid niets te maken hebben!' Lk wil met die MADRID. Het Spaanse katho lieke dagblad „Ya" meldt dat zich dezer dagen talrijke jeugdige Span jaarden op het ministerie van Landsverdediging hebben gemeld, om als vrijwilliger naar Korea te worden gezonden. Het Spaanse staatshoofd en de regeringsleider, generaal "Franco, heeft kortgeleden in een aan een Amerikaans' journalist toegestaan onderhoud verklaard, dat hij „ge negen is Spaanse vrijwilligers, die onder hun eigen' officieren zouden dienen.- toe te staan aan de Kore aanse oorlog deel te nemen." Vol gens „Ya" hebben de ambtenaren van het Spaanse ministerie van Landsverdediging evenwel nog geen opdracht ontvangen om lijsten vart Korea-vrij-willigers aan te leggen. Vooral wanneer het felle daglicht heeft plaats gemaakt voor de don kerte u<m de avond, toaarin de lij nen vervloeien en ook het meest bottiouatlige de scfiyn uan het pit toreske kan ophouden, is het goed toeven in het oude Schiedam ach ter de Schie, waarvan we in de afgelopen jaren al ueeï moesten missen en waarvan we steeds meer zullen zien verdwijnen. Op de grens van rité"'ctTd'e stad met z'n eigen sfeer staat het Zakkendra- gershtdsje, dat ook het nieuwe Schiedam hopenlijk nog uaak mag zien zoals'wij dat zagen op een doordeweekse ouond, toen de lich ten juist waren ontstoken. (Advertentie i. M.) BONN. Een woordvoerder van het West-Duitfle ministerie van Jus titie heeft Dinsdag berichten in'de Nederlandse pera. dat de ont vluchting van de zeven Nederland se oorlogsmisdadigers uit de gevan genis te Breda georganiseerd zon zyn door een grote neo-naziatischa organisatie onder leiding van de voormalige generaal der parachutis ten Ramcke, „klinkklare onzin" ge noemd. Zowel het •ministerie van Justitie als het bureau; voor de nationale veiligheid te Keulen hadden onder zocht, wie by de ontvluchting de personen achter de schermen wa ren. Ook de voormalige parachutis ten-generaal Ramcke zelf heeft de berichten in de Nederlandse peré ten stelligste tegengesproken. TEL AVTV. Zes dagen na het begin van het nieuwe jaar was de Israëlische regering nog niet in staat het salaris over December aan haar ambtenaren te betalen. Daar de schatkist leee is. heeft de regering medegedeeld, de sala rissen over December in de loop van Januari te zullen betalen. De vakbond, van ambtenaren eist ech ter onmiddellijke betaling en dreigt met een Donderdag te houden waar- schuwingsstakïhg "van één uur, in dien geen maatregelen worden ge troffen. LONDEN. Het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken .had voor dc 49-jarige atoomgeleerde prof. C. F. Powell een lezingenserie in West- Duitsland georganiseerd. Naar ver nomen wordt, heeft dit .ministerie de professor thans meegedeeld dat de "reïs hief kan doorgaan' wegens zijn betrekkingen met de Britse vredesbeweging?": Prof. Powell, die in 1950 de No belprijs voor natuurkunde kreeg, i* hoofd van de afdeling natuurkunde van dé universiteit van Bristol. Hef adres in Schiedam voor pasfoto's HOOGSTRAAT 106 TEL. 66720 In 1 dag of desgewenst in 1 uur klaar. van 814 Januari HAKSTCARBONADE per 500 gram f 1.68 LUNCH WORST (eerste soort) 100 gram f 0.31 OHZE RECLAME !S WERKELIJK VOORDEEL Deze letters herkent U op de raambiljetten Gevraagd op machinefabriek: Aanmelden: N.V. DE KOMEET Buitenhavenweg 90 - Schiedam gevraagd op Handelskantoor te Schiedam. Bekend met typen. Brieven onder no. S 697 bureau van dit blad 5—17 JANUARI BIESJES 250 gram f 0,58 ons bekende heerlijke koekje BOTERHAMKORRELS 230 gram van 0.55 voor 0,45 BOTERHAMVLOKKEN 250 gram van 0,58 voor 0,45 CHOCOLADE REPEN melk en puur3 stuks 0,25 ZWARX-WIT hocstdragée 150 gram j 0,25 KATJES-, KNOOPJES- en SALMIAK DROP 100 gram 0,28 JUJUBESDROF 100 gram 0,33 CLOSETROLLEN 3 stuks van 0.42 voor f 0,32 HUISHOUDZEEP dubbel stuk voor f 0,31 TOILETZEEP 2 grote stukken voor f 0,35 „H O Y" VLEESWAREN ZIJN DE BESTE ROOKWORST „IIOY" 150 gram per stuk f 0,53 ROOKWORST RECLAME KWALITEIT 190 gram per stuk i 0,79 MAGER EOTERHAMSPEK 100 gram f 0,40 GEROOKT VET SPEK 100 gram 0,32 LEVERPASTEI blikjes 200 gram van J 0,73 voor t 0,63 LEVERPASTEI blikjes 100 gram van 0,44 voor 0,38 j Van 1 Sept. '52 tot Maart '53 5% voste JUB8LEUM- 1 miB /i KORTING NIET OM HET GEWIN MAAR VOOR HET GEZIN ONZE FILIALEN ZIJN GEVESTIGD: Kethelstraat 24 Groeneiaan 55 Singel 210 West Frankeiandsestrast 72 J. A. Aib Thymslraat 35 BoerbaaveJaan 27 Rotterdamsedtjk. flatgebouw Jepenlaan 51. Kethe). Te.efoon 08314 Telefoon 6^315 Telefoon 68780 Telefoon 68747 Telefoon 67321 Telefoon 6677(1 Telefoon 6625? TE KOOP (ook per stuk) op nette stand, zeer geschikt voor zelf bewoning of sa menwoning. Ruime hypo theek beschikbaar. Brieven onder no. S 696 aan. het bureau van dit blad éb Geslepen glasplaten voor Uw meubelen, etalage's, kortom voor alle doelein den.Van Katwijk*» 'ashan- del, Lange Kerksu-aat 38, directe glasimport, dus laag ste prijzen. Tel. 68735. Feestzaal „Marijke", de ge zelligste zaal voor Uw brui loften, geen verplichtingen, prima piano. In Jan. div. datums vrij. Te bevr. N. v. Wijk. Hoogstraat 122, Tele foon 66216. Een blijvende herinnering zijn die prachtige foto's ge maakt op Uw trouwdag bij en in stadhuis, kerk en in de feestzaal door Foto-Re portage-Dienst B. v. d. Mast P.K.O.-laan 158 a. tel. 88509. Het Radiohnis, Hcogstr. 92, Telef. 63944. Amroh Pin-up onderdelen. Radio bouw schema's. Alle soorten radio buizen. Snoer, stekkers, fit tingen, stopcontacten, scha kelaars eh. verder alles op clectrisch gebied. Erkende Philips Radio en Philishave reparatie-inrichting. Het Radiohuis, Hoogstr. 92, Telef. 68044. Philips radio's 136.—, 155.—, 162.—. f 198.—, 245.—, 295.—. 345.—, 348.— enz. Elec- tri?che gramofoons j 68. 79.-—, 98.—, .f 195.-r- enz. T.nlips «meerapparaten 47.Voor iedere beurs! Radio. gramofoons en scheera pparaten worden ook op termijnbetaling ge leverd. Gevraagd in klein gezin een huishoudster. Brieven met volledige gegevens onder no. S 698 bur. v. d. blad. Leerling-banketbakker ge vraagd bij Banketbakkerij De With, Rotterd.dijk 244.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1953 | | pagina 1