Getroffen, geschrokken, niet uit het veld geslagen
J
:ms3 'ff
Wij hebben
niets te
verbergen
i-
Luchtwachtdienst bouwt
geheime yéentraal-post
SR
vOSSSÈÏÏ^tell
'K°^s ^üc4t ï01*
Militaire geheimen? Men
er gul mee
was
Collega's van
Elfferich aan
het woord
c?e Gfie-p(3a5*' 5^
S?.
doorgeven
':r"nins
Vreugde bij de
Spaarbank
Zaterdag 24 Januari 1953
PIJNLIJK, heel pijnlijk-
heeft het ons getroffen.,
dat onze collega Elfferich, ar
geloze leerling, zo abrupt ach
ter slot en grendel is gezet. Hij
hoort niet in de cel omdat hij
niet meer heeft gedaan dan dit:
hij heeft een journalistieke op
dracht van zijn chef naar be
horen uitgevoerd. Het is triest,
dat juist hèm dit lot is over
komen, want naar onze stellige
overtuiging verdient hij dit
niet in het minst.
Wij rijn ook wel geschrokken om
dat wij niet konden vermoeden dal
officiële instanties in het vrije Ne
derland tot een dergelijke handel
wijze in staat zouden zijn. Een col
lega wordt vriendelijk uitgenodigd,
zich even bij de marechaussee te
vervoegen; niets vermoedend geeft
hij aan deze uitnodiging gevolg....
om in de cel te worden gestopt.
Journalistiek schijnt een gevaarlijk
beroep te worden.
Niettemin, wij zyn niet uit het
veld geslagen. Dat er niets ver
keerds is gepubliceerd, wisten wy
al, anders hadde» wij het niet ge
daan. Maar voor wie nog zou kun
nen twijfelen, stapelen de bewijzen
zich op. In vorige edities gaven wij
er al een bloemlezing van; in dit
nummer hebben wij de zaak rond
gemaakt. Naar onze mening staat
het nu wel onomstotelijk vast; er
rijn geen geheimen gepubliceerd.
Het stormt, maar,.., in het gebrui
kelijke glas water.
Van alle kanten
TEKENEND voor de situatie is
het gemak, waarmee wjj al de-
ze bewijzen hebben kunnen verza
melen. voor zover wij ze niet in ons
bezit hadden, werden ze ons van
allerlei kapten spontaan ter hand
gesteld en toegezonden. Kranten,
tijdschriften, officiële organen en
folders bereikten ons in verheugen
de hoeveelheden en met steeds toe
nemende frequentie. In al die publi
caties, waarvan iedereen al eerder
heeft kennis kunnen nemen, staat
hetzelfde, of meer. te lezen als in
het gewraakte artikeltje. Wat wij
al wisten, moet nu toch wel ieder
een duidelijk zijn: eigenlijk heeft
dat artikeltje niets om het lijf. Het
is. een samenvatting van. bekende
dingen, meer niet.
Tékenend voor de situatie rijn ook
de talloze reacties uit het publiek,
die ons hebben bereikt: de verba
ring is veel groter dan de veront
waardiging. Men zegt: „Het is een
schandaal, dat zo'n jongen is gear
resteerd." Maar veel vaker horen
wij: „Hoe is het mogeliik, dat dit is
gebeurd!" Men snapt dit niet, want
men dacht, dat zoiets in Nederland
tot de volstrekte onmogelijkheden
behoorde.
Tekenend voor de situatie Is ten
slotte vooral, dat de luchtmachtstaf
door het gebeurde allerminst is ge
schokt en dat. naar ons bekend is,
de hoogste luehtmachtautori teilen
zich over onze publicatie zich in het
zeheel niet hebben opgewonden.
Waarom zou een plaatselijk blad
niet een artikel mogen publiceren,
dat een aantal bekende gegevens
samenvat en wellicht interessant is
omdat er in wordt beschreven, hoe
een bepaald plaatselijk belang
wordt gediend?
Belang gediend
J)AT laatste: hier wordt een plaat-
selijk belang gediend, is dan
ook het énige motief voor déze pu
blicatie geweest. Er wordt vaak ge
klaagd over het gebrek aan belang
stelling bij de bevolking voor haar
eigen bescherming in oorlogstijd.
doeltreffender middel
Knl-pe&J.- uit de folder
,fKorps uxcbtwacivtdieiteV11
In samenwerking met de navjgatiestaüons van de
Luchtmacht heeft het Korps, Luchtwachtdienst de -■
taak er voor te zorgen, dat geen enkel vliegtuig
zich onopgemerkt boven Nederlands grondgebied
kan bewegen. Dit Korps speelt bovendien een
belangrijke rol bij het veilig thuis brengen van
eigen in moeilijkheden verkerende tliegiuïgen en
bij het beveiligen van de hincerbcvolkinj? doT het
Aw va*1 1
«Oe wee
va»
0U
ERGENS IN ROTTERDAM,
Betonnen gebouw!(gas-, bom- en scherf vrij)
aan de/rand van de stad
KIJKEN. LUISTEREN,
wErgéns in RottjWam", aan
de rand Tan
Parool"-- van
«Het sciireer,waat.
19 Hoveabsr X95 tea^es-
11 een operatia-
,-ten van Dan
geheel «e^fef, dat heh
drie dagen kun item
bouwd es naar men vai^lkert, mak
kelijk te camouflergirzifn. Om Rot
terdam vemjzéor postten aan de
aai» waalbaven (misschien op de vei-
rfp/dod ling) en ,aan de Schinkel, De pos-
t -r. /f v wordt ten worden onderling verbonden
voor de Luchtwachtdienst, de m*t telefoonlijnen èn kunnen auto-
Vrijwilligersorganisatie die in I Ba"sch sesprekken volg-n.
oorlogstijd de/aak heef! alleVrepmxlr tafel
vMsgtltighewegingen boven Op ,'e ceattaal-post „erge® a.-i
Nederland te signaleren en ini.de ran"* van de stad" komen de*
^"/te brengen „f het toe-1 rttiaSJSTuT
stelten van vnend of van vy. j vrijwillig werkzaam, zullen in d>
and lijn, een centraal-post ee» j centraal-post om een
r fc revormde tafel
bouwd.
o»sc*rrJ"ovei
v an-
Slogeievallert
De N.V. Koninklijke Rotterdam-
I se Beton.- en Aanneming Maat
schappij vh. Van Waning en Co
IJ is de bouwer, die in dit geval na
tuurlijk niet aan de weg timmert,
-naar'rustig voort gaat met de ar-
gw*TwTi'i"* *rn- een zwaar ge-
wapen d-be (01111®» bouwsel, zonder
vensters en volkomen gas-vvy,
bom-vry en scherf-vrij. zat zyn.
Het lag in de bedoeling het gebouw
eind. Maart, klaar te hebben, maar
Kanmg Winter stoorde zich me*
.aan defensie-doeleinden, en maakte
dat het wei begin Mei wordt voor
de centraal-post gereed is,
Moor met bouwen kon worden
igonnen ging geruime tijd heen,
rint eerst kon de Luchtmacht met
met d.e gemeente Rotterdam 101
een vergelijk komen over de vraag
Ir "Moe
begor
I wint
gevormde f,afo1 riffl deze
,.plottingtablfit!«imaarop een kaart
van het gebied der groep en verder
genummerde vakken zijn geschil-'
derd. kunnen metalen symbooltjes
worden gezet, waaruit alle gegevens
over passerende toestellen kunnen
worden afgelezen. Ehkele meters
boven de tafel is een balkon waar
officieren nauwlettend toekijken -
hoe de toestand in hun gebied zich-
ontwikkelt. Op het balkon bevindt
zich ook de aïarmerings-offioter.
die zo nodig direct zijn maatri
len neemt.
De binnengekomen gegevpffs wor
den ook op het „long xpnge'' bord.
(men gebruikt een Engels systeem'1
aangebracht. Dit is verticaal. -De
symbooltjes zyn hier magnetisch
en blijven kleven. De meldingen
worden door de centraal-post door
gestuurd naar de diverse staven
etc. Dit geschiedt m het Engels.
Over de gsheimaa van. de
SaplcttiAgt,able" kan aen alle
[bijzonderheden lazen in de,
tepchura "De Milva iets voor- V
in de folder "Van harte nslkom
bij' ds Hilva" en in het damss-
i blad "Libelle" van 26 Sejjtember-j
i 1952, allen geïllustreerd met
I foto's. Knipsel uit Libelle»-
ik^t-tafel" en boven achter ©en 1
usfcracfe. "Voorts bevindt zich in j
deze ruimte nog een. groot zoge:
naamd „long-range-bond", waarbij j
zich ook weei^iraoiiillende menaen 1
opbouden^me aanwezigen dragen
kop telkens, waaraan een micro- j
foot^Bevesrigd ia. Z\j hebben oon- j
met de lucbtwachtpoaten, die
lat.-
•iifcet*
e®he.
■&nA5!
"os
o^cr
y-o*
t M. 1
may1
1
Wie heeft een
om meer publieke belangstelling te
wekken tot zijn. beschikking (fan de
journalist, wiens simpele publica
tie in tienduizenden gezinnen komt?
Hier was dan een aanleiding. Wat
doet dan de journalist? Hij wendt
rich tot de officiële instantie, de
?nige, cfie hem betrouwbare gege
vens verschaffen kan, welke hij voor
het verantwoord samenstellen van
zijn artikel nodig heeft. Hij ver
wacht niet, bij deze officiële instan
tie militaire geheimen te zullen ver
nemen. Hij verwacht wel gegevens,
che voor publicatie geschikt zijn.
Met de aldus verkregen gegevens
stelt hij een artikel samen Publi
ceert h« dat meteen! Wel nee! De
journalist Is een accuraat en ge
wetensvol man, dus wil hij graag,
dat, dezelfde officiële instantie zijn betrouwbare en verantwoorde wijze als Elfferich te werk is gegaan, heh-
a ruk el controleert. Hij laat bet le- jgtj erover mee en hij wordt gear- ben wij beschreven, wat onze re
zen; voor alle zekerheid leest hij het rcsteerd. Maar wie oorlogsmiadadi- dactie in de aftelopen dagen heeft
?ers heJp£ ontvochten, blyft op bewogen. Het waren spannende da-
vrije voeten. gen, maar nee. uit het veld geslagen
Haarlemse scholieren, luchtvaart- waren wjj niet. De zaak, waarvoor
clusie is gekomen, dat zyn artikel enthousiasten. hebben geen enkele Elfferich is opgepakt, is een eerlijke
voor publicatie geschikt ia geeft hn moeite om werktekeningen in han- zaak, waaraan alle geheirarinnig-
"~v" "T"' den te krijgen van Engelse vliegtui- held vreemd is.
gen. Zij reconstrueren daar de vol-
ledige tekeningen voor een. vlieg
tuig uit. dat strikt geheim blijkt te
zijn. Deze jongens zyn niet gearres
teerd. Elfferich met zyn simpel ar-
waar het gebouw zou komen te j Alle vrijwilligers, zowel mannen
staan. In het gebouw komt «en mn- als meisjes ressaiteren direct on-
chmekamer. die voornamelijk zatder het Commando Luchtverdeai-
dicnen om m govai van nood eigen 1 ging en krijgen de bekende grijze
e^rgie op te wjekken. Een, der acht uniform. De ..balkon-officieren"
rf*ndelijkc groepen van de Lucnt- zijn ook vriiwilligers, nml. reserve-
wachtdienst fric vijfde) zal in het officieren Het gebied van de Rot-
gebouw zijn hoofdkwartier hebben terdamse groep ia ongeveer
Deze groep bestaat uit een. groot groot als Zuid-Holland,
aantal posten, die elk zullen wor
den bemand met zestien tot twin;
tig personen. Veipn Vte* deze rijn
reeds in opleiding cnVowtvangeti
onderricht van een kleif\beroeps-
team, dat allerlei plaatseV avond
aan avond afreist en de Bumnea.
o.a. leert vliegtuigtype» te hi
nen.
Geen raddt
p« posten zullen (eventueel) de'
vliegtuigen gaan ontdekken op ge-
i en gehoor, dus zonder Radar,
i-v.m. Jfdodc hoeken" by gebruik
van ^adar op lage hooien. Over
j bestrijken gebiod zijn de
zo verdeeld, dat elk vlieg-
heneden. vierduizend voet on-
elle weersomstandigheden bin
nen gehoor of gezicht moet zijn.
Da vrijwilligers moeten gezien
de werkwijze beschikken over
I uitstekende oren en ogen en önder-
i gaan daarom «en strenge .medische
keuring,
Men. streeft er naar het peil
i V£TL J}et Korps LuchtwachtdiéhRt
(KD.D., gemeenzaam uitgelegd els:
kijken, luuteren, -doorgeven...,) zo
te krijgen dat elke vliegtuigbewe
ging binnen luttele minuten in cods
bjj de bevelhebber wordt gemeld,
die dan zijp. maatregelen kan ne
men.
1 De K.L.Dri>d8ten worden zoveel
mogelijk ingericht op bestaande
inn waarnemingen van vEegtuigeu j
nauwkeurig doorgeven aan nefe j
centrum) Aan de hand van die mei-
dingen wordt met "behulp van in»
struinentjes de gang vaa het vlieg-
i tuig uitgestippeld op de tafel en op
het long-range-bord en het is niet
overdreven, wanneer wy zeggen,
dat het vliegtuig prak
tisch van seconde tot
seconde wordt gevolgd
in zijn bewegingen! L>e
mensen, die boven
achter de balustrade
zitten, leze» de be
vindingen van. de
tafel of en geven deze
I door aan de verschil
lende instanties van
i- de luchtmacht, zodat
I inrijd van oorlog
I onzunhjellijk maatre-
gelen getroffen kunnen
worden. Het ia wer
kelijk te ingewikkeld,
om u te vertellen,
jioe dit alles in zijn
werk gaat, maarteen
wij enige tijd toege
keken hadden, werd
het ons heel duidelijk,
dat, het zo goed als
uitgesloten, is, "dat een
vliegtuig aan de aan
dacht kan ontsnappen.
n^-PseX
k» ',schtd.i.
er
ena t"
nten; zija die niet aanwe-
heeft men de beschikking
„Luchtwacht-torens"
en
'""d bSL't ^em''nesPlJme,,; -
'aai v.W Xgf tefl«oren;
f"n Post "Cl"'tVaehtirn f "VCls- enZ- De
nG<imen.
^Óke
telefonisch voor aan de officiële
voorlichtingsdienst. Pas als hij na
deze dubbele controle tot de con-
het door naar de zetterij. Zo, en niet
anders is het gegaan.
gewaarborgd
kijkposten spelen hier een grote
rol. Vermoedelijk komen er in de
kring Zaanstreek een stuk of vijf.
De uitkijkposten zijn hoge punten
als daken van fabrieksgebouwen
e.d. en zyn de volle vier en twintig
uur van een etmaal bezet: de men
sen lossen elkander bij toerbeurt
af.
Groot en klein
Op de 16e Augustus 1952 publi- telefoonverbindingen
Ons zusterblacf uit Amsterdam, ceeide Het Vrije Volk in Zaandam is.
„Het Parool vertolkte gisteravond om volgende ee«evens over
ook ónze gevoelens toen het o.m. Bescherming Bevolking"* Maar ook met de telefoon nan er
schreef: „Waarom heeft de Justitie iets mis gaan- Die prachtige vinding
zich niet tot de redactie-chef of des- „Ten eerste «rijgt de kring Zaan- dJe mobilofoon heet. wordt mge-
gewenst onmiddellijk tot de hoofd- streek een centrale commandopost, schakeld. De Zaandamsc politie
redacteur gewend? Was hier werke- van waaruit elk bevel gegeven zal heeft reeds verscheidene mcbilo- Mja v,,n groi
lijk sprake van het openbaar maken worcien en waar aue mnentmgen foons ter beschikking: twee in wa- derland zyn er acht van die radar
van geheimen? Was het nodig om de samen zuilen «omen. Het wordt een gens, een in de haven boot. een vas- stations practisch klaar, zij bestry-
.verdachte" meteen vast te houden? en 3eer beschermd ge- te post op het bureau van politie. keri ons ^ole „luchtgebied".
„Hei Parool" besluit: „WD aoujen "moÓU het ooit door een of ao- ot'dn^óf v°?r™crkennmgsXagenf, ™tuurJJ,f «ip»
richt. Er is geen enkele journalist gen: het ging erom. een Rotterdams wel wensen, dat het in deze zaak dere oorzaak onklaar geraken, dan met mobtlofoons uitgerust, bij. 0:1 n"^" ^.^2»
voor gearresteerd. Maar als er aan belang te dienen. Wat tegen het ar- tot een strafvervolging kwam, zodat ^2. e.r TdlS> t?*"tchT DIp verkennin-swa-ens zullen er fo het hete Sbfed van fcoJS
oMhfmïïrti? SS -SuSSi Sw Sdü; StlSJitï ™S.'n to opoohuur uit de éook™ ae'ecomma„dopost'*o»e? qhuev.er to, de M.ódellandso Zee door roder
beet dat streng geheim. bevat het met. De wijze, waarop de kan worden gedaan. Het lijkt ons. kunnen nemen. tiemanschaooenwa-en van Zaan „befcOKen
In dat inchtwachtbunkc-tje ko- gegevens zyn verkregen, was cor- dat zijdelings de gehele Nederland-
men geen dikke kanonnen waarover reet; zy zyn van officiële instanties se ers ^aarmee gebaat zou zijn. r*" V" —o-- rf_. H,„
zo uitvoerig op persconferenties afkomstig. De gegevens zijn juist; p bruis,.o teletoonlimen in d» s»rnnd nor ofnni^t n. dat c! i.
wordt gesproken, geen apparaten, zij zijn gecontroleerd^ door dc des- Maar zou de officier (van Justitie)
(~)p ENIWETOK hebben de Ame
k-' rikanen een atoombom tot ont- ti keltje wel!
ploffing gebracht; in centraal
Australië spatte een Engelse water- XT/rtf tinrv tnaor
stoïbom uit elkaar; op Thule blijkt
een geheime vliegbasis te zijn inge-
richt. Over al tdeze gebeurtenissen j EGEN HET MOTIEF tot deze
heeft de wereldpers uitvoerig be-
oubïicatie is niets in te bren-
die uranium verwerken of zwaar kundigen. Tenslotte: de verantwoor- alsnog tot het inzicht komen, dat er splitst
water, neen, het hoopt een station- deliike instanties hebben toestem- onvoldoende gronden zyn om te begin
netje te worden, dat eventueel kan mtng gegeven tot publicatie. Wat vervolgen, dan ligt het onzes im
- vi Rp bescherming van de wj)_rnen_meer^ zlens_Jn elk geval op de
hureerbevolking. Ten bate van. de
Bij dit arhke! stond een. kadertje
met de volgende inhoud:
Radar-ogen. die een 129 km ver
kunnen kijken, zullen, in bet kader
van de luchtmachtdlenst, voor de
„bescherming bevolking" in oorlogs
tijd van groot belang zyn Voor Nc-
„v...—,. tiemanschappenwagen van Zaan- „bekeken'
D» commandopost komt te staan dam. De bemanning bestaat uit: de Als straks ook de organisatie in
op een plaats, waar reeds 30 onge- commandant, de chauffeur en acht West-Duitsland geheel klaar is. zal
bruikte telefoonhtnen in d» grond por'cfonisten. dat rijn dus man- letterlijk elke machine, die o.v. de
liggen. Zonodig kunnen deze ge- schappen^ die_stuk voor jstuk over Poolse grens passeert, reeds
Orden ïn 160, zodat van het een walkie-talkie" beschikken; de na leer d zyn m Amsterdam, Brussel
f een groot aantal vaste bekende handige, draagbare zend- of Parijs!"
en ontvangtoestellen. De verken- Men ziet. Het zouden militaire ge-
B-r.an een duidelijk antwoord te verkrij- tungswagens zullen als eerste taak heimen genoemd kunnen worden.
HetRotterdanisch Parool" heeft eêri Kamerlid''aan de minister van gen op veel wat nu vreemd aan- hebben, uit te JdJden tijdens een maar tot zeer kort geleden was men
»v,miU|, x '-ii udic v.x11 uv ,,"x, j ,1
goede zaak deelt een journalist op niets te verbergen. Even openlijk Justitie vragen te stellen, tenettiüe Joet.
bombardement. De luister- en uit- er by zonder gul mèe.
De 100 millioen is
gepasseerd
Het door de Spaarbank te Rotter
dam aan haar 350,062 inleggers ver
schuldigde bedrag overschreed op
23 Januari 1953 de 100 millioen.
In 1937 werd de ƒ50 millioen be
reikt, in de oorlog daalde het tegoed
echter weer tot 30 millioen in 1941,
maar daarna volgde in 12 jaar een
stijging met. ƒ70 millioen tot de hui
dige mijlpaal van 100 millioen.
Het typische spaarbank-kar akte?
van deze gelden blykt duideiyk uit
het feit. dat het gemiddelde tegoed
per inleggers slechts ƒ285 bedraagt.
De spaarder, door wiens inleg de
100 millioen werd bereikt, werd
met een extra inleg van ƒ100 be
dacht. Voorts stortte de spaarbank
ƒ100 op elk nieuw boekje, dat op
deze dag genomen werd voor een
kind van hoogstens een maand oud.
