f
Twee radarstations op proef
in Rotterdamse haven
C
3
Schiedamse ambtenaren
voetballen goed
Promoverend H.B.S.S. hield
receptie voor
kampioenschap
Brandweerman Bronsgeest
werd onderscheiden
Architect Waiter Gropius
bezielde 30 jaar geleden
hele West-Europese kust
Hun elftal behaalde in Amersfoort zelfs
de vierde prijs
Wandeltochten van
„Hercules"
Postzegelruilbeurs
voor de jeugd
Vallende plank werd
noodlottig
A(,KM)A
DE A VONT UREN VAN KAPITEIN ROB
Veertig jaar deed hij
zijn plicht
Idealist en baanbreker - van Duitsland
naar Amerika geëmigreerd thans 70 jaar
Verloor U iets?
Sigarenwinkeliers
voor f 1600
bestolen
VOORSTEL B. EN W. AAN GEMEENTERAAD
In toekomst loodsen zeven
stations schepen binnen
Het gevolg van H.M.
de Koningin
Animo voor sparen
neemt toe
SCHIEDAM
NETTE MEISJES
Stoomwasserij „DE PAUW"
DE ROEP IS: WIJ KOMEN TERUG
FAVORIET SLA GE RIJ EN
Slagerij ABMA,
Slagerij POOT,
Slagerij v. d. MEER,
WE
2
Dinsdag 2 Juni 1953
rij dag en Zaterdag hebben ambtenaren van. de Gemeen te-Secretarie
deelgenomen aan een door de gemeente Amersfoort georganiseerd voetbal-
to urnooi, waarvoor een tiental gemeenten zich had laten inschrijven. Er
werd gespeeld op het fraai gelegen sportpark „Birkhoven". Onze ambte
naren, waaronder Jan van Schijndel, wisten beslag te leggen op de vierde
prys, een fraai bekertje, door overwinningen op Emmen (2—0) en Lelden
(10). Van Wingerden tweemaal en Bronneman éénmaal, zorgden voor de
doelpunten.
Door nederlagen tegen Amers
foort, dat met twee elftallen deel
nam, en Hilversum moest worden
gekampt tegen Almelo om de derde
en vierde prijs, welke ontmoeting
slechts door hefc benutten van een
strafschop, toegekend wegens een
hands-geval, door Almelo met 1—0
Werd gewonnen.
Met dit al lieten de Schiedamse
ambtenaren steden als 'sHertogen-
bo^cb, Veendam, Enschedé. Arn
hem, Leiden. Hilversum Cn Emmen
achter zich. Voor elke wedstrijd
werd het elftal opnieuw samenge
steld uit de vijftien ambtenaren die
de tocht meemaakten.
Zondag 21 Juni organiseert
„Hercules" 10 en 15 km wandel
tochten op het bijzonder mooie
parcours te Oostvoorne.
De persoonlijke beloningen be
staan uit iets specifieks van Oost
voorne. Verder zijn er ook grocps-
prijzen en extra prijzen voor de
groepen, die de beste indruk ma
ken.
Deze wandeltochten staan zo
wel open voor individuele wande
laars als militaire- en burgergroe-
pen, scholen en sportverenigingen.
Verenigingen die er een gezel
lig weekeinde van willen maken,
kunnen reeds op Zaterdagmiddag
in Oostvoorne terecht, 's Avonds
wordt daar een grote revue opge
voerd.
Inlichtingen en inschrijving bij
J. Dettmeyer, Spoorstraat 28 en
C. Vitscher, Schip 112, vóór 7 Juni.
Deze maand wordt de postzegel
ruilbeurs gehouden op Woensdag
middag 3 Juni, van half drie tot
vier uur in gebouw „Irene", Nwe
Haven 155. In de maanden Juli
en Augustus wordt geen postze-
gelruiïbeurs gehouden. In Septem
ber begint men weer opnieuw.
Inenting in Kethel
Woensdag, 3 Junj van 4 tot 4.30
uur, is er in het Gebouw van het
Groene Kruis aan de Schiedarase-
weg in Kethel gelegenheid de
kinderen van zes maanden tot zes
jaar te laten inenten tegen diph-
terie» kinkhoest en tetanus, ge
combineerd in een injectie.
Maandagmiddag heeft aan boord
van de „Pendrecht" op de werf
Wilton Fijcnoord te Schiedam een
ongeval plaats gevonden, waarbij
de 4l-jange A. den Hoedt, Frede-
nkstraat 166 te Rotterdam, is ge
dood.
De oorzaak van het ongeval was
een plank die van een stelling
schoof toen de Vlaardinger J. C. S.
deze betrad. Van acht meter hoog
te kwam de plank in de machine
kamer van het schip terecht op het
hoofd van Den Hoedt, die vermoe
delijk een schedelbasisfractuur op
liep. Bij aankomst in het gemeente
ziekenhuis bleek hij reeds te zijn
overleden.
GESLAAGD,
Bij het te Amsterdam door de
Nederlandse bond van onbezoldig
de opsporingsambtenaren en be
wakingspersoneel gehouden exa
men zijn voor het bedrijfspolïtie-
arploma geslaagd de controleurs
Van Teylmgen en Westerdijk en
de bewakingsbeambten Verschoor,
Kieboom. Korte, Beekman, Aard
se, Voogt en De Man, allen in
dienst bij de afdeling Beveiliging
van de Werf Wilton Fijenoord,
alhier.
Wat men moet weten:
Apothekers-nachtdienst:
Gouka, Hoogstraat 29.
Bellen by ongeval: G.G en G.D.
Tumlaan 89. Telefoon 69290.
Tentoonstellingen:
23 Mei—15 Juni Stedelijk Mu
seum, Wo., Za.. Zo. 2—5 uur:
Werk leden kunstenaarsgemeen
schap S 45.
Films:
Passage, da. 2 en 8 uur: De
wrede zee (14 jrO-
Monopole. da. 2, 7, 9 uur: The
underworld Story (18 jr.).
Bijeenkomsten::
6 Juni Beyersbergen, 35 uur:
Receptie t.g.v. 40-jartg bestaan
bouwvereniging „Eendracht".
Weer een rijwiel
ontvreemd
Ten nadele van mejuffrouw C.
D. is Maandag een damesnjv. iel
gestolen. De fiets was in de na
middag neergezet voor het pand
van de Hema aan de Rotterdamse-
dijk.
G.T.B.-NIEUWS
Woensdagavond om 7.15 uur
speelt G.T.B. 2 een wedstrijd tegen
Rozenburg 2 op het tweede veld
van Boshoek.
Burgerlijke Stand
Overleden: W. G. den Burger, 52
j., vr. van A, W. Zwaard.
Geboren: Johanna M.. d. v, W. v.
Doesburg en G. Lupker; Cornelia,
d. v. P. Waardenburg en A. E.
Fortman: Cornelia J. M. Th., d- v.
M. J. Bouwer en J C. H. van As;
Johannes A„ z. v. A. P. M. Peeters
en W. Hamerslag: Ronald A. J., z.
v. A. Post en W. Dekker; Robert
z. v. L. A. de Borst en A. v. Wag-
tendonk; Wilhelmina d. v. L. Schul-
tinga en A. W. Prins: Johanna E.
P. M-, d. v. A. F. de Lange en E.
G. Koeling; Veronique A. F. M. d.
v. L. H Geerdes en E. J. Th ,M. v.
Thiel; Elise d. v. J, F, v. d. Zee en
J, Bosman.
2212 Wanneer Jack in
het ravijn kijkt, ziet hij
tot zijn grote verwonde-
rnig, dat de vrachtauto
er nog goed in afgeko
men: een paar stevige
bomen hebben de wagen
in zijn val gestuit en hii
ziet noe de Arabieren er
uit krabbelen. Hij loopt
snel naar de andere
auto. waar hy met ge
juich wordt ontvingen.
„Dat was wel op het
nippertje. Jack", zegt
Marga „Ja, jongen",
zegt mr Morris, .ik dacht
niet, dat het je zou luk
ken er nog uit ie sprin
gen Maar laten we zor
gen, dat we nu snel ver
der rijden." Rob wil nog
proberen de inhoud van de vrachtauto te red
den, want daarin zitten alle kostbare flitnappara-
ten. Dan ziet hij echter, dat ook monsieur Alexan
der vrijwel ongedeerd uit het wrak kruipt en
samen met de twee Arabieren naar boven klimt, snel mogelijk weg te komen en te trachten de
En elk ogenblik kunnen nu ook de partouilles in 1 grote weg te bereiken, voor zij m een nieuw
de buurt zijn. Nee, het is beter te proberen zo l gevecht worden gewikkeld.
Kampnoen. HBSS recipieerde Maandagavond ln Hotel Beyersbergen. De
piitikn van bestuur en spelers stonden op extra-opgewekt en daar was
alle reden toe. In een zeer succesvol seizoen hadden zü roet vlag en wim
pel de top bereikt en met even veel bravour werkte men zich door de pro
motie-competitie. Het gevolg is, dat men nu, na 'n zeven en twintig-jarig be
staan, de hoogste top heeft bereikt. Dat de sympathieke Zaterdagmiddag-
club zeer veel sportvrienden heeft, bleek eerst duidelijk op deze receptie.
Van alle kanten ontving men gelukwensen. Er waren veel telegrafische
felicitaties bij en persooni jcïe handdrukken, maar ook een niet onaanzien
lijk aantal sprekers, die voor het gehoor van de zeer druk bezochte re
ceptie ln enthousiaste h'woordingen de loftrompet staken over de presta
ties van HBSS, zowel op het sportveld als op het gebied van het karakteris
tieke verenigingsleven.
Allereerst was daar mr. P. van
Bochove, die als vertegenwoordiger
van het gemeentebestuur en als voor
zitter van de Gemeentelijke Sport-
commissie hulde bracht aan het eer-
In het raam van een feestelijke
bijeenkomst van de brand .veerlie
denvereniging „Vriendschap z« ons
doel" is gisteravond in de grote
zaal van de R.K. Volksbond de
brandweerman A. L, Bronsgeest
gehuldigd in verband met zijn 40-
jarig jubileum bij de Schiedamse
brandweer. Burgemeester Peek was
persoonlijk aanwezig om hem de
verleende Koninklijke onderschei
ding, de bronzen ere-medaille van
de Orde van Oranje-Nassau op te
spelden en de verdiensten van de
heer Bronsgeest te schetsen. Na
tuurlijk werd het gehele oorps in
deze huldiging betrokken.
De burgemeester vond in deze bij
eenkomst een welkome gelegenheid
nog eens te getuigen van zyn ver
trouwen in brandweercommandant
ir S. Moesker en zijn mannen.
Schiedam kan trots zijn op dit
corps, dat in het gehele land een
uitstekende naam heeft.
Uitvoerig sprak mr Peek over
de nieuwe taak in het raam van
de Bescbermirg Burgerbevolking,
van welke organisatie de brand
weer eigenlijk de ruggegraat vormt.
Voor de jonge generatie, die het
nieuwe corps zal moeten vormen,
hoopte de burgemeester op eenzelf
de bezieling en toewijding al? bij
de oude garde, waarvan jubilaris
Bronsgeest zo'n uitstekend verte
genwoordiger is.
De achttienjarige glazenwasser
Bronsgeest werd destijds „ont
dekt" door de vroegere brandweer
commandant Krijger, die met hem
een uitstekende keus deed.
Nadat de versierselen van de
Kon. onderscheiding waren opge
speld, kreeg ir Moesker gelegen
heid de waardering van het corps
voor Bronsgeest uit te spreken In
deze onderscheiding zag de com
mandant het gehele corps geeerd.
Hij herinnerde niet alleen aan de
moeite en opoffering die Brons-
geest in dienst van de brandweer
steeds had betoond, maar ook aan
het levensgevaar, waarin hij vaak
had verkeerd, o.a aan boord van
de „Petrakis Ncmikos". waarbij m
1936 op de werf Witton-Fyenoord
Schiedammers 't slachtoffer werden
van een noodlottige ontploffing
Bronsgeest behoorde toon tot dege
nen, die zich aan dek van het schip
begaven.
Naast de reeds eerder ver*:regen
brandweermedaille ontving de ju
bilaris nog een gesp en een oorkon
de van de Vereniging van Brand
weercommandanten. De heer A
Jongst* voor/ittor van VZ.OD,
bood als corpsgeschehk een elec-
trisch scheerapparaat aan Voor
mevr. Bronsgeest, die door ziekte
afwezig was. waren er bloemen,
die de dochter voor haar in ont
vangst nam.
Wat de omlijsting van deze hul
diging betreft, er was alle moeite
aan besteed. Tegen een zelfvervaar
digde achtergrond een getrouwe
afbeelding van de grote magirus-
wagen zong een koortje onder
leiding van de heer Veenman en er
is nog een klucht opgevoerd. In
„De rare familie" speelden mee de
dames W. Vendeioo-Clements, G.
van Wolferen. J. Hazelebach-Bram-
kamp, A. Kooyman en de heren
P. de Ruiter, L. v. d. Most, M. P.
F. Dielrmans, G. J. C Ezerman en
J. Dtelemans, Als souffleusc trad
op mevr. J, Soeters-Willebrand. De
heer J. v. d. Moer had de regie.
Tenslotte nog dit voor degenen,
die tussen acht en negen uur langs
de West vest of Lange Haven gaan
de misschien argwanend de brand-
weersirenes hebben beluisterd: die
hoorden er gisteravond ook bij.
ste elftal. Namens de Schiedamse
Bond voor Lichamelijke Opvoeding
kwam de heer H. J. Scheffers naar
voren. Een ander lichaam van impor
tantie in onze stad is de Schiedamse
Gemeenschap die zich het vertegen
woordigen door de beer M. Koopman.
H.B.S.S, is voortgekomen uit de
Christelijke Jonge Mannen vereniging
en als zodanig nog steeds aangesloten
bii de federatie van Scoiedamse C.J.
MV.s. Vanzelfsprekend hoorde men
ook uit deze hoek zeer enthousiaste
woorden. Zusterverenigingen uit de
Zaterdagcompetitie, waartegen men
menig keertje had strijd geleverd, ga
ven eveneens acte de présence. De
heer B. D. W. Meiden feliciteerde de
H.BS.S.'ers namens de K.N.V.B. Van
kerkelijke zijde was er een afgevaar
digde van de Hervormde Jeugdraad,
terwijl ook namens de Schiedamse
scheïdsrechtersvereniging gelukwen
sen werden overgebracht. Een zeer
sympathiek geluid hoorden de aan
wezigen uit de mond van de voorzit
ter van Heerjansdam. Deze club
moest m de slotfaze van de promotie
competitie het onderspit delven tegen
de Schiedammers.
Een groot aantal bloemstukken en
geschenken betekende een fraaie af
sluiting van de vele blijken van be
langstelling. die H.BS.S. m deze tijd
ontvangen heeft. Voorzitter K Eibers
dankte iedere spreker persoonlijk
voor zijn woorden.
(Van een onzer redacteuren)
w -*■ SN MAN die een geheel hoofdstuk vertegenwoordigt in de
ia geschiedenis der kunst van West-Europa, is 18 Mei zeven-
Langzamcrhandtakregen de Sparta- 3aar geworden: Walter Gropius. Hij is onverbrekelijk ver-
slagmensen ^vat op de Schiedam- bonden aan een poging tot vernieuwing, een poging tot een
idealistische opbloei, niet alleen van de architectuur, maar
evenzeer van de beeldende en nijverheidskunsten.
„Schiedam'Miandbal
verloor
Het eerste honkbal negental van
Zwart-Wit te Schiedam schijnt al
leen by warm en zonnig weer
tot bijzondere prestaties te kun
nen komen. Zaterdag j.l. kwam
het spel niet boven het mid
delmatige uit. Een tweede oorzaak
van het slechte spel, naast het
winderige weer, moet wel gezocht
worden m de zwakke leiding die
bij deze wedstrijd door de hoofd-
scbeidsrechter gegeven werd en
waardoor sommige spelers zich uit
hun concentratie lieten halen.
De twee eerste tnmngs lieten
zich bijzonder gunstig aanzien,
want door flinke slagen (waar
onder een home-run van P. Smit)
werden 6 punten gescoord waar
werper en lieten zich niet onbe
tuigd, zodat zy in de 3e inning
profilerende van veldfouten van
de Schiedammers, de stand weer
gelijk maakten (66). Toen ging
het met de zwart-witten, gedepri
meerd door enkele foutieve beslis
singen van de scheidsrechter snel
bergafwaarts, terwijl de Rotter
dammers, moreel gesteund door
de snelle wegwerking van hun
achterstand steeds beter slag- en
veldwerk vertoonden, waardoor
zij tenslotte een nuttige 14—10
overwinning konden behalen.
Door deze uitslag heeft Schie
dam de aansluiting met de kop
lopers gemist en zullen zij de vol
gende wedstrijd toch zeker moe
ten winnen om niet te ver ach
terop te raken.
Te bevragen bij het Hoofdbureau van
Politie (tussen S12 30 uur en 2—6 uur)
grijs jongensjasje: kinderportemonnaie:
Te bevragen bij de vinders ceintuur,
P. v. d. Geer. Copernicusstraat 9b; wit
piastic regenmantel. Mak kin ga. Italtaan-
sestraat 21a; groene ceintuur. M Mon
ster, Boerhaaveiaan 96b: zilveren ram
melaar met bijtring, Klemekoort. Brug
manstraat 53: plastic étui mei voetba,-
plaatjes W EIgers. Lange Smselstraat
17: broche. J SCholten. Den Bcrnmelae-
straat 7; kralen ketting. L de Jong.
Celfcwsstraat 35-, paarlen armband. H.
Scheffers. B.K laan 253; rode portemon-
naie. T. Wiegel, Jan Steenstraat 9: arm.
bandje, B. Fiool], 7ocirneses*raat 8:
bruin linnen tas I Eijsberg, Vlaardm-
gerdyk lB9b: rood kindertasje. G Ve-
ringmeUer. v. Esveldstraat 14: kinder
portemonnaie. N Elshof, Plein Een
dracht 17b: zwarte portemonn3ie J v.
d. Berg. Thomas Kempisstraat 26b;
speelgoedaapje, P Schoonhoven, W de
Zwijgerlaan 9: postduiven-diploma t n v
Gebr Kalk, W. v. d Vlies, v. Leeuwen-
hoeckstraat 34a; zakje pijptabak Gem.
Plantsoenendienst. B.K laan- stuk lever
plm 3 k.g.. Openbaar Slachthuis: brum
lederen kmderschoentie. Weeda. Bovie-
siraat 54a: 1 bos sleutels. Bokhorst Dam
5: postduif no. 693605. T Mons'er. Som-
melsdijksestraat 13: Lipssleutel, A Ni la
ments verdriet. Lange Kerkstraat 52b:
slots'euteltje C Zandstra. Herenstraat
41b; kinderzonnebril en rozenkrans. J.
Huigen. Nieuwe Buurt Ql.
Twee sigarenwinkeliers in Blij -
dorp werden Zaterdagavond het
slachtoffer van inbrekers. Bij W.
G. aan de Stadhoudersweg nam
men uit een dressoir f 265 weg en
uit de winkel I 175.De winke
lier G. J. van O. aan de Staten-
weg bij wie ook verleden jaar
werd ingebroken mist uit 'n geld
kistje in zijn winkel f 1168, Al zijn
kamers werden doorzocht.
Per 1 November zullen twee radarslations btf de ingang van de Waal
haven en bfj de Petroleumhaven, worden opgesteld om ook bij slecht zicht
de schepen in de gelegenheid te stellen het Rotterdamse havenbekken te
kunnen binnenvaren. Hoewel deze radarstations nog een experimenteel
karakter hebben, vormen zü twee van de zeven posten die in het grote
radar-plan langs de Nieuwe Waterweg zyn geprojecteerd. De kosten van
de huur van de radar-apparatuur in de proefstations zal hoogstwaarschijn
lijk door het bedrijfsleven worden betaald. De gemeente zou de behuizing
en een mobiele installatie moeten betalen, waarmee 100.000.-— is ge
moeid, voor investering van welk bedrag B. en W. de goedkeuring van de
gemeenteraad vragen.
Na een lange tijd van voor be-1 stations gebou
reiding is het de technici van het het voordeel
Nederlandsen Radar Proefstation
te Noord wijk gelukt om de voor
de navigatie van de scheepvaart
zo belangrijke hchtenlyn op het
radarscherm tP brengen. Men be-
hoeft nu de loodsen slechts met
een kleine draagbare radio-telcfo
nie installatie uit te rusten om
hen bij slecht zicht via de walsta-
tions de juiste positie van het
schip ten opzichte van deze lich
ten lijn mee te deler, waardoor
een juistere beloodsing wordt be
werkstelligd
Om deze navigatiemethode aan
«e praktnk te kunnen toetsen wor
den aan de ingang van de Waal
haven en bn de Petroleumhaven
(Pakhmsmeesteren) twee proef-
I, die bovendien
"•den, dat in de
experimentele periode personeel
voor de bediening van de overige
stations kan worden opgeleid.
Voor een goede opleiding denkt
mer. 10 a 12 maanden nodig tc
hebben. De technische employé's
van het Nederlanrisch Radar
Proefstation hebber reeds enige
ervaring met proe. -omingen, die
zij aan de monding van de Waal
haven hebben verricht; o a, is
daar geëxperimo teerH met de
veerboot van de Rotterdamse
Droogdok Maatschappij, die vol
met arbeiders by dikke mist werd
0 ver geloodst. Behalve dat de gro
te scheepvaart van de twee proef
stations kan profiteren, hebben
ook de scheepjes die arbeiders
naar op stroomliggende schepen
moeten bvengen, voordeel van de
aanwijzingen die bn slecht zicht
vanaf de wal worden gegeven.
Langs de gehele Waterweg zijn
door het Ncderlandsch Radar-Proef
station met een mobile apparatuur
proeven genomen en zijn van de
radarbeelden foto's gemaakt, die
een handleiding vormden om te
komen tot het vaststellen van de
plaatsen waar langs de rivier de
radarposten moeten worden opge
steld. Hierbli 1$ men tot de vol
gende plaatsbepaling van de zeven
stations gekomen. De eerste komt
op de Semaphore m Hoek van
Holland, no. twee by de ingang
van het Spuikanaal op het eiland
Rozenburg, de derde in het ge
bouw van Dirkzwager m Maas
sluis, het vierde en vijfde station
zijn de nu in te richten posten aan
de Petroleumhaven en de Waalha
ven, het zesde komt aan de Shus-
jesdyk *n de zevende by het Tun-
nelgebouw op de Parkkade
De kosten van het gehele radar-
mstallatie zouden f 1482 000,bo
dragen. voor welke uitgave even
eens de goedkeuring van de raad
wordt gevraagd.
Met de radar-beveiliging langs
de Nieuwe Waterweg bouwt Rot
terdam aan het grootste radar-pro
ject in geheel Europa, en, naar een
technicus van het Nederlandsch
Radar Proefstation ons vertelde,
wellicht van de gehele wereld dat
ten dienste van de civiele scheep
vaart staat.
Gropius, een architect die voor
eerst gewone, conventionele paden
zou volgen, kwam in 190? op het
bureau te werken van Peter Beh-
ren. waar hy tot 1910 zou blijven.
Het voorbeeld van Behren zal hem
een impuls gegeven hebben Behren,
die, ofschoon niet zó consequent als
later Gropius. toch reeds een ver
nieuwer was. In 2913 kreeg Gropius
opdracht een fabriek te Alfeld te ont
werpen voor de Fagus Werke Hier
zou hij voor de architectuur geheel
nieuwe vondsten sindsdien talloze
keren herhaald door anderen toe
passen.
Voor de eerste keer bijvoorbeeld
werd hier een gevel geheel van
glas ontworpen met slechts smalle
stalen banden als steun. Zo zijn
ook de hoeken, eveneens van glas
zonder steunende constructie, vele
malen herhaald. De pure kubus
vorm was hier Gropius' uitgangs
punt, waarbij het verschil tussen
interieur en exterieur wegviel.
Octave Mirbeau, die in 1889 reeds
sprak van „combinaison aériennes",
van gebouwen, waarin de zon en
de lucht onbelemmerd toegang
hadden, zou hier zyn droom ver
wezenlijkt zien. Het werkstuk zou
een tijdperk inluiden, waarin de
„aetheriaiisatie", zoals Frank Lloyd
Wright dit noemde, tot het uiterste
toepassing zou vinden. Een tijdvak
ook van „nieuwe zakelijkheid" in
de bouwkunst van staalconstruc
ties en zakelijke planmng.^Voor de
We rkbund-ten toonstelling in 1914
ontwierp Gropius een gebouw,
waar een andere vondst, een spi
raalvormige trap in een glazen
trappenhuis, een klassiek voorbeeld
zou worden, dat we dan ook elders
regelmatig kunnen ontmoeten.
Bauhaus
GROPIUS' naam is vooral ver
bonden met die van het Bau-
haus. In de Goethe-stad Weimar be
stond een kunstnijverheidsschool,
die van 1904 tot 1914 geleid werd
door de architect Henn v. d. Velde.
Deze raadde Gropius aan als zyn
opvolger; diens benoeming is waar
schijnlijk de laatste daad geweest
van de toen nog regerende vorst. In
April 1919 Verscheen het manifest
van het Bauhaus, dat eindigde met
de zin: „Willen, bedenken, schep
pen wij gemeenschappelijk het nieu
we gebouw der toekomst, waarin
alles één zal zyn: architectuur,
beeldhouwkunst en schilderkunst,
dat uit de millioenen handen der
handwerkers eens naar de hemel zal
opstijgen als het kristallen zinne
beeld van een nieuw, komend ge
loot'"
Boven aan het manifest prijkte
ook een houtsnede van Feininger:
een kathedraal onder drie sterren
(de drie genoemde kunsten de
kathedraal is vanouds het zinne
beeld van gemeenschapskunst).
We mogen, sceptisch geworden na
zoveel teleurstellende jaren, glim
lachen om de
taal, die ons nu
wat gezwollen
aandoet Maar
vergeten wij
met, dat dit ge
loof en deze
verwachting er
althans in 1919
waren. Men
voelde zich ge
plaatst m een
nieuwe tyd met
een uitzicht op
eon nieuwe toe
komst. In elk
geval, Gropius
toog met de grootste geestdrift aan
het werk. bijgestaan door drie kun
stenaars van naam, Feininger, Klee
en Kandinsky. „Leraar" werd men
niet meer genoemd, men onder
scheidde „Foimmeister" cn „Tech
nischer Meister" dit onderscheid
lussen leraars m kunstvakken en
nyverheidsvakken lijkt ons een in
consequentie van het zo principiële
Bauhaus, dat geen verschil tussen
kunsl en handwerk erkende en
dan waren er natuurlijk de leerlin
gen
De eerste vier jaren waren verre-
iveg de moeilijkste voor het Bau
haus. dat we moeten zien niet als
een kunstnijverheidsschool, maar als
ccn schepping van een geestelijke
en idealistische structuur ln 1923
trad het Bauhaus pas in de open
baarheid met epn tentoonstelling
van zyn resultaten, ptactische op
drachten op eigen ateliers uitge-
voerd Daar vielen ook voor het
eerst de woorden „functioneel" en
„woonmachine", die sind.sdien haast
tot gemeenplaatsen geworden zyn.
Weerklank
moeten ons nu voorstellen,
dat er zoiets als een „Kultur-
knmpf" ontbrandde De weerklank
was encirm, zowel in positieve als
1 negatieve zin. De regering werkte
GROPIUS
zó sterk tegen, dat de oprichting
van een soort „vriendenkring tot
steun aan het Bauhaus" nodig bleek.
De architect Behrens, Einstein en
Gerard Hauptmann maakten o.a.
deel hiervan uit. De officiële tegen
werking bleek zó sterk, dat in De
cember 1924 alle „Formmeister" ont
slag namen, terwijl de leerlingen
zich met hen solidair verklaarden.
Direct kwamen er verschillende
aanbiedingen van elders om daar
het Bauhaus te vestigen en in het
voorjaar van 1925 werd dit inder
daad naar Dessau verplaatst. Er
waren daar grote moeilijkheden met
de huisvesting; eigen ateliers en
woongelegenheid voor de leraren
moesten geschapen worden. Daar
ontstond ook de nieuwe naam: „Das
Bauhaus, Hochschule für Gestal-
tur.g." In December 1926 volgde de
mwijding van het nieuwe gebouw,
maar reeds waren verschillende le
raren heengegaan, zoals Itten, een
der bekwaamsten en de beeldhou
wer Gerard Marcks. En in 1928
volgde ten slotte ook Gropius
Over Das Bauhaus zónder Gro
pius kunnen We kort zyn. Na de
Zwitserse directeur Hannes Meyer
kwam de leiding aan da Nederland
se Mies van dr Rohe, die het geheel
tot nieuwe bloei wist te brengen.
In 1932 verkregen in Dessau de na
zi's de meerderheid en Mies van
der Rohe poogde toen in Berlijn de
zaak drijvende te houden. Daar liet
echter Göring in 1933 dadelijk het
Bauhaus sluiten. Weinig echter kon
hy bevroeden, dat deze daad tot
opheffing van „dit broeinest van
kultuur-bolsjewisme" tot gevolg
zou hebben een uitzaaiing der
ideeën van het Bauhaus. De beste
Bij het bezoek aan
Rotterdam
B11 het bezoek, dat de Koningin
morgen aan Rotterdam brengt, zal
het gevolg van Hare Majesteit als
volgt zijn samengesteld: mr K. P.
van der Mandele, kamerheer in bui
tengewone dienst, mevrouw N.
SmittAvis, particulier secretares
se en de heer W. J. Baron van Heec-
keren van Molecaten, particulier se
cretaris. Bovendien zal de commis
saris der Koningin in de provincie
Zuid-Holland, mr. L. A. Kcsper, het
gehele programma meemaken.
In Mei 1853 werd bij de Spaarbank te
Rotterdam (op 1.000,— afgerond) inge
legd 5.424 000,— en terugbetaald
t 4.020.COO,—Er was dus een inlegover
schot van 1.404 000.—.
Sinds het begin van dit jaar werd in
totaal ingelegd 27.006.000,en terug
betaald 17.715.000.gevende een in~
legoversehot van 9 291.000,-—. Indien
men deze cijfers vergelijkt met die van
dezelfde periode van 1352. toen inleg en
terugbetaling respectievelnk 18.516 000,-
en f 16 256 000.— bedroegen, dan blijkt,
dat vooral de inleg aanzienlijk hoger is
geweest dan vorig jaar-
Aan het einde van Mei 1933 was aan
354 065 inleggers f 107 131 000,— verschul
digd.
Door middel van Gpaarbusjes werd in
gelegd f 98 000,—, terwijl door leerlingen,
van 335 scholen 62.000,— werd gerpaard.
In 101 bedrijven werd door leden van
het personeel ruim 39 000,— gespaard.
Brandweerconcours aan de
Wilgenpias
Het brandweerconcours, dat de
vereniging van brandweer hoofden.
Hïllegersberg, Terbregge en Schïe-
broek op 27 Juni organiseert, zal
worden gehouden op het terrem aan
het eind van de Wilgcnplaslaan. De
wedstrydcommissie heeft een aan
trekkelijk programma samengesteld,
dat bestaat uit de gebruikelijke
oefeningen en een plezierig prac-
tisch gedeelte.
leerkrachten immers-verlieten Duits
land en vestigden zich m den.
vreemde, waar zij meestal aan
kunstscholen gingen werken.
Gropius zélf ging in Amerika wo
nen en dc geweldige belangstelling
in de USA voor de moderne rich
tingen in de kunst is zeker niet in
de laatste plaats aan Gropius' in
vloed en werkzaamheid toe te
schrijven.
WIJ VRAGEN
VOOR ALLE AFDELINGEN
Prettige werkkring Hoog loon Aanmelden:
Stadhouderslaan 3 Schiedam
Woensdag wederom dat heerlijke gekruide gehakt
voor 1.42 per 509 gram
De gehele week magere doorregen varkenslappen
a 1.25 per 500 gram
Heerlijke verse worst, bereid uit enkel varkensvlees,
prima, 1.68 per 500 gram
"X KOMT UIT DE
RUBENSPLEIN 5 - TEL. 67808
BKOERSVELD 159 - TEL. 68327
HOOFDSTRAAT 141, TEL. 8778?
Het Rusthuis van de Geref.
Kerk, Nieuwe Haven 153.
vraagt een net meisje voor
huishoudelijk werk. Aanm.
by de Directrice.
Net. meisje 20 jaar zoekt dito
vriendin. Br. nr. S 852, bur.
van dit blad.
Grote serie verstelbare Li
berty fauteuils in prachtige
modellen. Compleet m. kus
sens va. 37.50, Wilson, Gr
Visserijstraat 80-97-99-101.
4 chique salonfau^uils met
riet opzij, prachtige bekle
ding. zwaar verend 250
3Ï0.380.—. Wilson, Gr.
Visserijstraat 80-97-99-101.
Fotorcportagedienst B. v. d.
Mast, thans tijdelijk geves
tigd: Singel 80. Tel. 66909,
Te koop: moderne damesjai,
wijnrood, te klein gekocht,
maat 42, gekost 89voor
25 Te bevr.: Warande
77 b, Schiedam, na 6 uur.
Verf. Jeveka lakverf 2.45;
Uilenspiegel iakemail ƒ2.70;
Victoria-Japan lak 3.20;
Jeveka grondverf 180;
Victorie-grondverf 2.30;
plamuur v.a. 1.Vaispar,
ripolin, teolin blank en in
kleuren Teoflux autolokken
alle kleuren in voorraad-
„De Verfspecialist", J. van
Katwijk, tegenover Passage,
Broers veld 37.
„Redstm" plastïclak in alle
kleuren, hoge glans en sterk
voor keukens badkamers,
enz. 4.23 per kilobus. .De
Verfspecialist", J. v. Kat
wijk, tegenover passage,
Broersveld 37.
New-White, plastiek muur-
vei f voor plafonds, muren,
gangen. In 1 x sneeuwwit.
Alléén echt in bckerverpak-
kme en naam New-White.
AUéén-verkoop voor Schie
dam: J. van Katwijk's verf
handel, Broersveld 37 te
genover Passage
Te koop: crèmekleurige En-
„.ïLe wagen, leVtiiis «.vaiidel-
wagen m keurige staat, prijs
40Van 's-Gravcnzande«
straat 32 b.
Te koop: zga.n. kinderstoel
met leerbekleding. Hoog
straat J20 b.
