Algemene vorming vraagt de
aandacht in eerste leerjaren
meeste
JP
m
Bij de tekenles werd andante
uit vioolsonate gespeeld
Valdispert
15
Eerste eeuwfeestconcert
Rotte s Mannenkoor
Toen haalden we schotsen uit de singel
Wilhelm Backhaus solist in
Bramhs tweede concert
HARTJE
STAD
Ed. Flipse: jeugdconcerten (zijn)
eigenlijk niets nieuws voor ons
Schoolmuziek: r N
jong vak
Jeugdconcerten
MARILYN MONROE SLAAT
MOORE IN MANCHESTER
Commerciële TV moei
overwegend Brits van
toon en stiji zijn
Marineschip voer in
haven Den Helder de
veerboot aan
r
Staf le Legercorps
gaat naar Apeldoorn
'A
PANORAMA
\Jancser
(J z'A
erf
ert
Zaterdag 6 Maan 1954
7
Tot deze zwart-wit tekening
werd een meisje uit de 5e klas
geïnspireerd door het beluisteren
van een langzaam deel uit een
vioolsonate. Een prachtige vorm
van expressie!
T N het leerplan voor de openbare scholen voor gewoon la-
■*- ger onderwijs komt een alleraardigst hoofdstuk voor, dat is
gewijd aan het doel en de verdeling der stof van het leervak
„Zingen". Wij hebben de vorige keer reeds uiteengezet, dat
van de navolging al dezer zorgvuldig overwogen punten meest
al heel weinig terecht komt. Verwijten mogen we dat de leer
krachten nauwelijks. Het geven van een muziekles eist een
andere voorbereiding dan die, welke de meeste onderwijzers
en onderwijzeressen ontvingen, zodat zij zich niet capabel
voelen, dit zo belangrijke vak goed te onderwijzen.
MET dat al staat echter de
seh ooimuziekleraar voor het
probleem, een zeer heterogeen ge
zelschap wat de voorbereiding be
treft te moeten lesgeven. En dat
zeJfs zo. dat tn korte tijd (hoog
stens 50 minuten per week) een zo
goed mogelijke basis moet worden
gelegd vóor m u z iekbegrip.
Schoolmuziek een jong vak en
er wordt door de zeer bekwame
leerkrachten, die op het ogenblik
de lessen aan de middelbare meis
jesscholen geven, nog veel geëx
perimenteerd. zij het dan altijd
volkomen verantwoord. Waar allen
het echter over eens zijn, is, dat
de eerste leerjaren nog voor een
groot deel moeten worden benut
voor de algemene muzikale vor
ming. Hoevec-l verscheidenheid
daarin te brengen is, ontdekten we.
toen we in het moderne muziok-
zaaltje met volledige outillage van
een MMS in Kralingen achter el
kaar twee lessen aan kinderen van
dezelfde leeftijd (2de klassers) be
woonden.
Dit muziokzaaltje bestaat uit
twee van elkaar verschillende ge
deelten. De en« helft wordt in be
slag genomen door tafelt jen en stoe
len (die bij volksdansen tegen de
kant kunnen worden gezet) en een
radio met pïck-up installatie. Ver
der gewone en muziekborden te
gen ae wand. In de andere helft
staat een vleugel en m een kring
zijn lessenaars opgesteld, waarach
ter de meisjes bij het zingen gaan
staan. 4
Zingend, al aan niet met slag-
werkbegeleiding, begon de eerste
les, waarvan wij getuige mochten
zijn. In "t lied kwam de koekoeks-
xoep voor: een kleine terts, wisten
de leerlingen. Dit was een prachtig
punt om op voort te bouwen. Ten
eerste werd het slot van dit lied
(zie notenvoorbeeld) op het bord
en in de boekjes genoteerd, nadat
rhythme en notennamen gevonden
waren. Ten tweede werd de koe
koek uit Carnaval des Animanx
van Saint Saëns gedraaid, waarbij
de kinderen ontdekten, dat deze
componist een gróte terts als koe-
koeksmotief gebruikt. Grote en
kleine tertstoonladdcrs, muziek in
majeur en mineur konden naar
aanleding hiervan ter sprake komen
en de jeugd had weer veel geleerd.
Luisterles"
DE andere 2de klas kreeg meer
een luisterles. Na 't zingen van
enkele liederen werd uit de hier
gebruikte werkboekjes een melodie
op notennamen gezongen (getrof
fen van de balk. zoals dat heel).
Het bleek het thema van het laat
ste deel uit Beelh ovens symphonie
Pastorale te zijn. Wat was logischer
dan de kinderen nu de gramofoon-
plaat van dit symphoniedeel te Ia-
ten horen? Muisstil was het in de
klas. Bijna niemand, die zich durf
de verroeren
De lessen van de hogere klas
sen zijn steeds meer op dit luis
teren ingesteld, waarbij toelich
tingen over vorm en tijd van-
ontstaan verhelderend werken
Typisch voor deze school is oofc
de samenwerkina tussen de do
centen onderling. Tijdens de te
kenles words een andante uit
een trioolsoiiafe gespeeld, Hierop
geïnspireerd ontstaan de won-
derlijkste tekeningen. Welk een
prachtige vorm van expressie!
En dan die opuoerinp alsfoneel-
stuk van het hoekje Erik van
God/ried Bom ons.' Docenten Ne
derlands bewerkten het boek tot
toneelstuk en studeerden het in.
een muziek docent com pon eerde
de muziek erbij en leidde fcoor
en orkest De tekenlerares ont
wierp décors en costuums enz.
enz.
Docenten werken samen
Het is ook nog niet zo lang ge
leden, dat docenten en leerlingen
van een HBS in Schiedam iets
dergelijks presteerden Zi\ kwamen
tot een op zeer goed peil staande
opvoering van Purcclls opera Dirto
and Aeneas, een toch allesbehalve
gemakkelijke opgaaf. Koor en or
kest repeteerden daartoe met animo
buiten de schooltijden en waarom
ook met? Is hpt n -t een grote vol
doening. geheel met eigen krachten
iels moois tot stand te kunnen
brengen? Iets. waar nog lang aan
kan worden teruggedacht door de
senen, die de opvoering bijwoonden
Met twee aspecten van het mu
ziekonderwijs op school zuilen
we ons deze keer bezighouden:
de eigenlijke muzieklessen op de
middelbare meisjesscholen (waar
deze lessen een verplicht onder
deel van het rooster vormen) en
de jeugdconcerten van het ït.
ph, O. onder leiding van Eduard
Flipse, die facultatief zijn, maar
niettemin door duizenden meis
jes en jongens van middelbare
scholen worden bezocht. "Wij
hebben de leraren schoolmuziek
en de heer Flipse aan het woord
gelaten cn hun interssante ge
gevens zijp in dit vierde artikel
over muziekles op schooi ver
werkt.
en dat voor de medespelenden stel
lig één van de schoonste school
herinneringen zal blijven?
Ook op deze Schiedamse school
Js de samenwerking voortreffe
lijk. Toen de muziekdocent gra-
mofoonplaten van Wagners „Die
IVI eist ersin ger von Niirnhreg"
had aangeschaft, bleek de le
rares Duits bereid, de gehele
Meisiersmger met de klas te
lezen. Het leren van vreemde
talen kan trouwens op de mu
ziekles voortdurend worden be
nut door het zingen van liede
ren uit andere landen.
Het algemeen vormende muziek
onderwijs wordt hier in de lagere
klassen op beslist originele wijze
onderwezen. Men werkt hier na-
muisstil tras het in de klas,
toen een gramojoonplaat werd
gedraaid
melijk met gekleurde noten, die
door plaats en kleur de functie (do,
re. enz.) aangeven. Men sluit hier
mee aan op het kleurtjessysteem,
dat de lezer zich van bespreking van
lessen op lagere scholen zal her
inneren.
Belangrijk en activerend is het
muzïekuur. dat in enkele centraal
gelegen middelbare scholen zo te
gen "de vacanties door de leerlingen
zelf wordt Verzorgd. Zij, die een
instrument bespelen, mogen samen
een programma maken en voor de
medeleerlingen uitvoeren. Dit
dus eigenlijk een combinatie van
het actieve en passieve muziekon
derwijs en vormt onze schakel tot
het vertellen over een zeer belang
rijk onderdeel de], muzikale opvoe
ding tijdens de schooljaren: d?
jeugdconcerten door het Rotterdams
Fhilharmonisch Orkest onder lei
ding en met toelichting van Eduard
Flipse.
IJ ET geven van jeugdconcerten
tl*1 is eigenlijk niets nieuws voor
ons", vertelt de heer Flipse, in 1927
zijn n?e pnncp begoit»en. maar toen
uias het nog geen gemeentelijke in-
stelhng. Nu geven wtj jcupcicon-
ccrien in Rotterdam, Delft, Leiden
en Dordrecht, en wij doen het met
vreugde, ook al wordt het bijna een
belasting van ons werk. Opvoeden
tot het begrip van schoonheid is
moeilijk en verantwoordelijk.
Moeilijker en verantwoordelijken
omdat nog lang mei allo kinderen
muziekles op school ontvangen en
dus alles van ons moot komen, wat
natuurlijk niet kan m vier con
certen. De jeugd heeft een onbe
grensde aandacht die weliswaar
vastgehouden moet worden, maar
die geen vooringenomenheid kent.
Als er echte- verzoeken komen,
dan betreft dat meestal composities
uit de prae-klassieke of klassieke
periode. Laatst vroeg men in Dordt
om een herhaling van Moussorgski's
Tableaux d'une Exposition. Dat
vind ik bewonderenswaardig. Het
werk duurt 35 minuten!
Mede door de radio heeft de
jeugd veel meer begrip van en. in
teresse voor de instrumenten. Je
kunt die kinderen trouwens toch
niets wjj'smaken? Toen ik eor> keer
vertelde, dat Benvenuto Cellini leef
de van 15001570 kreeg ik daags
daarop een briefje: „Mijnheer, hét
was erg mooi gisteren, maar U hebt
zich toch vergist, want Benvenuto
stierf in 1571...." Dat vond ik
leuk, want ik had interesse ge
wekt, or»k voor de historie.
Eigcntyk is het concert op zich
zelf niet eens het belangrijkste.
Belangstelling moeten wij wek
ken. Daarom speel ik ook ge
rust delen uit symphonieën op
een jeugd concert. Er moet altijd
een verlangen blijven.... Mijn
grootste beloning is het terug
zien van deze jongelui op onze
grote concerten".
ELLY SALOMÊ
I
-uu
>saG - <oe<s
MANCHESTER Een advies aantiirapen. tuilde niet apprecieerden van
brmten tor*, am 4, een reads lid Men. of d om vm iielich
omstreden Britse beeld- faet mrso wan Mo ore af-
homoer Henry Moore ko'mstig was uit het ''fooPen mn fotosi-m
moest het gisteren inde kuis van j0hn Christie, Marilyn Monroe
eerste ronde afleggen dg \oorgeT van Natting
tegen de bevallige vor- mit dic een reeks
men van tie Holly mood- buitengewoon gruwelij-
se filmster Marilyn ke moorden isopgehan-
monroe. gen, „Een stelletje kin-
De strijd wond plaats deren met een hoop
in de stemmige raads- stenen zou er meer van
zaal van de gemeente- terecht hebben pe
ntad wan Manchester, bracht'zei wethouder
Ronald JVToss. Maar toen
De comissie wan de ge- spr0„p dg hser w K
Ültlf;'Eïo~J*ÜSfftt nftnfrnon Blnns, ondervoorzitter De raad verwiern een
«J» MnnrX aedra- van de? kunstcommtssie, motie, strekkende tot
'-"edZ zijn zetel op. Hij aankoop van het torso
?7«flo «In betoonde dat het torso dat wan Moore, wel
tI ,T„l fldhZJcT Moore "een Vrach- verstaan - en wees
Londense kunsthandel, stuk werk>> vjas en dg zaak ierug Haar de
Toen de vroede wade- merkte sarca-'sfiscli op, commissie woor de mu
ren het debat over het dat de lieden, die het sea.
Er volgde een pijnlij
ke stilte en toen vroeg
een raadslid terwijl hij
Binns scherp aanzag,
op vernietigende toon:
„Wilt u soms zeggen,
dat Marilyn Monroe
geert kunstwerk is?"
Over enkele dagen zal Rotte's
Mannenkoor de eerbiedwaardige
leeftijd van 100 jaar hebben bereikt.
En hoe zou men dit eeuwfeest beter
kunnen vieren dan door het geven
van een aantal concerten, dat met de
grootste zorg door koor en dirigent
is voorbereid?
Het eerste jubileumconcert, gister
avond in de ltivièrahal, heeft reeds
iets van de spanningen kunnen ontla
den, tvaarin bestuur en leden van
Rotte's Mannenkoor verkeren sinds
het ogenblik, dat men begon met de
voorbereiding van deze luisterrijke
eeuwfeestviering. Het koor zong tij
dens dit concert a cape! la-werken in
drie groepen en de grootste lof, die
nenkoor en dirigent Jos Vranken
(Advertentie IM.)
kan toezwaaien is wel, dat men de
afzonderlijke, totaal verschillende
stijlen uitstekend wist te realiseren.
Zeer mooi klonken de ernstige wer
ken van da Palestrip.a en Sweelinck,
grote zekerheid sprak uit de vertol
kingen van de qua intonatie heel
moeilijke koorwerken van Pizzetti,
Dallapiccola en Bossi. Overtuigend
klonk eveneens de Russische groep,
die het succesvoile einde van het
concert vormde. Het is duidelijk ge
bleken. dat deze honderdjarige wel
zeer jong van hart is gebleven. Wil
men nog een kleine verbetering, dan
zou dat de tenorklank betreffen, die
soms opener, helderder zou kunnen
zijn. Ook hoede men zich voor een
al te enthousiast forte.
De harpiste Margot Broeders, die
de instrumentale intermezzi zou ver
zorgen, was helaas plotseling door
ziekte verhinderd, medewerking aan
dit concert te verlenen. In "haar
plaats trad nu de Amsterdamse har
piste Phia Berghout op. Men kan
zich de klank van dit koninklijk in
strument nauwelijks mooier denken
dan zoals men het door baar hoort
bespelen. De volmaakte technische
beheersing en voorname artisticiteit
van haar spel dwingen de grootste
bewondering af. De zangsolist Leo
Ketelaars heeft eveneens veel succes
geoogst, hetgeen niet te verwonderen
was na de weergave van bij het pu
blick zozeer geliefde werken als het
recitatief en de aria uit LTn ballo de
Maschera van Vcrdi cn Triste est le
steppe van Gretchaninov. Tbea Roos
begeleide hem aan de vleugel.
Het zeer druk bezochte concert
werd bijgewoond door burgemeester
Van Waisum en diens echtgenote.
ELLY SALOMé
DEN HAAG. De minister
zonder portefeuille mr. Luns, zal
op 10 dezer naar Parijs vertrekken
om daar een voordracht te hou
den voor het „comité parlemen
taire francais du commerce en
l'académie diplomatique interna
tionale".
LONDEN. De programma's van
de commerciële televisie in Enge
land moeten „overwegend Brits ia
toon en stijl" zijn en mogen geen po
litieke inslag hebben. Dit staat in heé
Vrijdag door de Engelse regering ge
publiceerde wetsontwerp. Het nieu
we systeem zal, zo verwacht men,
over een half jaar voor ongeveer d«
helft van het land ingevoerd worden.
De wet sell rij ft de programma-sa
menstellers en de adverteerders
voor. wat ze doen en laten mogen.
Volgens de belangrijkste bepaling
moeten advertenties duidelijk te on
derscheiden zijn van programma's»
Waarschijnlijk zullen zij van een
uur zendtijd slechts vijf minuten ia
beslag mogen nemen.
Godsdienstige uitzendingen mogen
slechts plaats vinden na goedkeuring
van een com missie, waarin de voor
naamste godsdienstige richtingen in
Engeland vertegenwoordigd zijn. De
programma's zullen onder toezicht
staan van de nieuwe televisieraad,
die behalve over de ad verten tie-on-
kosten de beschikking krijgt over 'n
regeringssubsidie van 750.000 pond.
DEN HELDER. Tijdens het
binnenlopen in de haven te Den
Helder heeft hr. ms. torpedoboot-
jager „Slamix" de veerboot „dr.
Wage maker", die aan de Texelse
steiger gemeerd lag. aangevaren.
De reizigers hadden de veerboot
verlaten en het personeel kon op
tijd worden gewaarschuwd.
De „Marnjx" kwam met de
voorsteven in aanraking met de
veerboot, het uitstekende anker
schuurde langs de overkapping van
het tweede klasse bovendek, die
ernstig werd beschadigd. De davits
werden van het dek gerukt. Ds
„Marnix" liep een halve meter
boven de waterlijn schade aan de
voorsteven op en is inmiddels ge
repareerd.
De oorzaak van de aanvaring is
waarschijnlijk het uit zijn roer
Jopen van het oorlogsschip.
(Van onze correspondent)
APELDOORN. De staf van
het Eerste Legercorps, dat staat
ondr commando van de luitenant-
generaal A. T. C. Opsomer, zal
zeer binnenkort naar Apeldoorn
worden overgeplaatst.
De leden van deze staf zijn mo
menteel verdeeld over een aantal
gebouwen en kazernes in Den
Haag en Scheveningen, doch zij
zullen vermoedeliik nog voor 1
Mei van dit jaar het moderne
rieuwe kant oor gehouw achter de
Koning Willem III-kazerne ta
Apeldoorn kunnen betrekken.
%a fioeinirf i.s rut
(Advertentie I.M.
dan i.« dat memtal ren tfkeo van
orrtOMieil, U bent dan outka en
behalte U zelf ook ander tot last.
Twee of drie ValdSapcrt-drBjèea
gr»en U innerlijk etcnuicht.
Vsldisperl ia een zuiver natuur
product, ronder cheniforhe toe-
voegingen en daardoor absoluut
onschadelijk. De drnpéeizijnvol-
komen ronder reuk of airuak.
Flacon mei 30.100 en 200 dragees
Vraagl Uw Apolbefcer o\ Drogist
Rond de lessenaars stam de
meisjes, als er gezongen wordt.
«li
Figuren als de vergrijsde meester-
pianist Wilhelm Backhaus behoren
tot die zeldzame klasse, welke met
slechts uit enkelen bestaat, doch die
tevens tot bet verleden gaat beho
ren en wellicht eenmaal geheel zal
ophouden te bestaan. Het is de voor-
biie tijd, waarin de romantiek wel
iswaar overheersend was, maar ook
de grootheid van geest, het geloof in
zichzelf, in de kunst als religieus mo
ment en het hieruit voortvloeiende
absolute begrip er voor En het is
hier zeker niet dat kolossale pianis
tisch kunnen, dat zo geweldig impo
neert In dat opzicht zijn we heel wat
gewend en om ons lot het Philhar-
momsche Vrijdagavond te bepalen,
waarop Backhaus het tweede piano
concert van Brahms speelde: we heb
ben het in de loop der jaren tech
nisch wei meer zo briljant horen
spelen, maar wc herinneren ons met
het zo persoonlijk en groots van al
lure gehoord te hebben zo als een op
de voorgrond tredend helder belicht
piano werk toch tegelijkertijd m vol
komen versmelting met hot orkest,
waardoor dus de onverbrekelijke
eenheid van het symphonische ka
rakter van deze compositie op ideale
wij7e gerealiseerd werd En doordat
Backhaus deze klinkende totaliteit
geheel klaar voor de gr est bleek te
hebben staan, kwam door dit per
soonlijk sterk geestelijke overwicht
dat zeldzame contact tot stand, dat
een vertolking tot een hoogtepunt
kan leiden ver uitkomende boven de
matei ie. Toen men de kunstenaar ten
slotte geestdriftig en opvallend lang
applaus schonk, kon hjj terecht het
orkest en zijn dirigent Flipse hierin
betrekken, want de veeleisende bege
leiding sloot zich bij dit aristocrati
sche spel prachtig aan.
De Dansflilsen van Sem Dresden
brachten de hedendaagse klank op
deze avond. Het schrijven van een
vloeiende melodiek bleek voor ons
gevoel althans in deze compositie de
componist weinig gelukt te zijn. De
kracht van deze muziek ligt dan ook
veel meer in het harmonische ele
ment en in de zoor persoonlijke in
strumentatie. Er zit ook veel vaart
in en ze bronst bovendien menige
verrassende inventie, zodat men al
wordt men dan niet subjectief er door
getroffen, toch geboeid naar deze
kleine werkjes luisterde. De spon
tane uitstekend klinkende uitvoering
voldeed zeer.
De altercharmantste Symphonic
Concertante in Bes van Haydn open
de dit Schouwburgconcert op pro
bleemloze wijze. Het orkestspel had
men vooral in de boekdelen soms iets
opener en lichtvoetiger gewenst, het
geen het speelse karakter van dit
werk nog wel ten goede zou zgn ge
komen, Maar men kreeg anderzijds
toch een getrouwe en sympathieke
weergave ervan te horen.
SaJvatnre Tomasso, viool, Samuel
Brill, cello, Simon Houttuin, hobo en
Adam Schlebaum, fagot hebben zich
hierin met veel succes van hun so
listische taak gekweten.
H. VAN BORN
Intrekking wetsontwerp
bed rij fs ver ei inni n zen
Dp ministers van Economische Za
ken, van Financiën, van Wederop
bouw en Volkshuisvesting, van Ver
keer en Waterstaat van Landbouw.
Visserij en Voedselvoorziening en
van Sociale Zaken en Volksgezond
heid hebben de voorzitter van de
Tweede Kamer medegedeeld, dat zij
het wetsontwerp „Regeling betref
fende beperking van de mogelijk
heid van vestiging en uitbreiding
van ondernemingen in geval van
buitengewone omstandigheden" (be-
drufsvergunningenwet brutengewo-.
ne omstandigheden) hebben inge
trokken.
JJ ART JE STAD komt er
niet onder uit: hij moet
een brief uit Doorn vrij
wel i'n er tens o vermelden
en mier nemen, net nu hij
bezig was zich te concen
treren op lectuur van vroe
ger, Die brief uit Doorn
is vein ir. C. Spr. en hij
is helemaal geschreven in
dp toon die wij, oue Rot
terdamse jongens, zo ge
zellig vinden en die ons
onderscheidt Van alle mo
gelijke andere mensen in
de wereld.
„Mijn icas ook een Rot
terdamse schoolmeester",
schrijft hij„hij was nl.
eerst? onderwijzer aan de
school van meneer P. Ha-
verhorst. aanvankelijk in
een bijna onbereikbare
gribus in de Baanlater op
de Schiedamse singel ach
ter het schaal van De Heer,
jongeheren school vnnrop
klompenschoal achteraan"
in één zinnetje zet de
briefschrijver ons midden
in het begin van een Hart
je Stadie roman van Hoe
het was. Waar het was.
Wat het was
„Ook mijn broer", ver
volgt hij. „kwam bij het
onderwijs terecht Ro
denburg. Kreikcn, Vos
hoek Eendrachtsweg-Nieu
we Binnenweg (dit zal
wel als Wpstersingel-
Nieuwe Binnenweg be-
"I1''"""i"'WÜUiWI'W,!CT,«CTI
iii!!J:iJH!!i;i:.iiiu!.:iijiiiiii[f>:!r1!j{:!t::i:iiiiii:jiiitiiu:!i!iriitiJi]]iJiiii
doe ld zijn>. Mijn vader
heeft ook nog jarenlang
les gegeven in figuur
zagen „op" de Galerij, on
der auspiciën van meneer
Groen evpld. Jacobusstraat
(vader van de latere
dokt Pr Groen eveld). De
„gekke schoolmeester" die
het voor één cent per uur
deed, i.s zeker een van
zijn opvolger? geweest"
'dit laatste in vprband
met een Hartje Stad van
e jaren terug; be-
dnnk, o lezer, dat wij
met nat h ermr» erin gen
ii eerpennen onderdehand
al vier drukbezette jaren
bezig zijn dit tussen
twee adembalingshaak-
jes).
„Daar op de Galerij".
■1*volgt ir C. Spr., „heb
ik zelf ook het figuurza
gen geleerd. Ik ben een
jaar of tien ouder dan u,
dus ik heb een nog iets
ouder Rotterdam gekend:
de Goudse Singel bij
voorbeeld lag nog geheel
„hoed"; er Was één hoed
die rossig haar had en
altijd „loerde" op pen
ning] oze honden en daar
om noemden wij hem,
wreed en oneerbiedig,
„rooie hondjesdief" en
wij kenden een versje op
hem „Directeur van
dp eerste vijfjarige in de
Kortenacrstraat was de
Sinus, cLw.z. de heer Me-
nalda van Schouwenburg,
en directeur van de eer
ste driejarige was de
Frieg Holwerda, vader
van de latere professor
Holwerda", (een genie,
doch lichamelijk zo ge
handicapt, dat hij zich
door een bediende de re
monstrantse kerk moest
Jalen binnendraeent, en
de .handel sschooldi ree-
taur Toose js later in
Doorn gaan wonen. Me
neer Toose was gehuwd
mei; een lerares, juffrouw
Preckmeyer. De heer
Toose overleed op hoge
leeftijd. 37 jaar. epn me
vrouw Toose is weer in
actieve dienst gekomen
bij een christelijk ly
ceum
„De beroemde school
van Kolff van Oosterwijk
was in mijn jongensjaren
op het toenmalige Cou-
wenburg's Eiland" dat ook
wel met een oudere naam
het Colchos Eiland werd
genoemd: na de demping
werd dat alles in Pom
pei. hu rgsmgeJ verdoopt"
(welke naam Pompenburg
in 1953 onder bet viaduct
doorschoof en het Hof
plein westwaarts opduw
de naar „het Weena toe).
„De „jongeherensehool"
in de Jonker Fransstraat
stond onder meneer Kort-
p<=»n tot aan de Óostpoort mulder, bijgenaamd „kor-
tne" (Hartje Stad heeft teprop". Op de hoek van
tedere herinneringen aan de Karnemelkshaven had-
de demping). ,.Een politie- je een houtkoper!}, in de
agent was voor ons een Rotte, vlak daarbij, lag
het bootje naar Terbreg-
ge. een pendant van het
Delftse bootje (de Delft-
se koffiemolen"). Tocht
jes naar Terbregge <De
Prins!) en naar Delft wa
ren ons een feest'"
„Een van de eerste kap
pers ute de gruwfilijk-
moderne tondeuse invoer
de, was barbier Drees op
de hoek bij de Opperste
brug. Mijn vader ging
naar een iets deftiger
kapper, vooraan op de
Delftse Vaart, bij Ver-
sluys wiens tarieven iets
boven de stuiver lagen
(de voorganger dus van
de door Hartje Stad ge
noemde kapppr Sizno met
het hand-brede scheer
mes). In een pand tus
sen de Verlengde Delftse
Vaart en de Weste Wa
genstraat had je vroeger
de apotheek van Helder
man en Kramer dok
ter De M eye re's recepten
werden nergens zo secuur
klaargemaakt als daar"
(„niet. waar", strijdt Hart
je Stad tegen, „bii Bul-
terman en Cohen op de
Hoogstraathoek tegenover
het oude Raadhuis, ging
het misschien nog wel
secuurder toe en je kreeg
er een halve centimeter
meer laurierdrop").
Onze briefschrijver he»ft.
het daarna over Van Die-
ten's Filateli stenparadijs
om even met ons stil te
staan in de Guldensklep
in de Passage; „die Gul-
densklep was een gui-
densbazar, waar alle ar
tikelen één of twee gul
den kostten, geschikt voor
tantes- en op oesj aardag en.
De Guldens klep had een
zoon die het ver gebracht
heeft en nu al weer een
gepensionneerd hoofdin
genieur is van een van
de voornaamste Rotter
damse scheepsbouwbedrij-
Torn In mos teek ons
toet teven welerl5 tedere dag
kermis
vrnEn herinnert
7.1ch nog rie deftige, hoga
herenhuizen aan de Cool-
singel, tussen Aert van
Nesstraat en Kruiskade,
waar de dienstboden 's Za
terdags met een koperen
spuit uit volle emmers
water de ruiten deden?"
(Hartje Stad heeft het
hierover gelukkig al ver
schillende malen en tel
kens in een andere toon
aard gehad; hij is dus
blij met dit onvoorziene
brvesligings-getuigonis uit
Doorn». „Voor de huis
deur oen "stnpp van eni
ge treden, en achter die
deur een brede marme
ren gang. 's Winters vis
ten wij graag een ijs
schots uit de singel bij
het Eaambruggetje. hesen
het ding met man-en-
macht de straat over, zet
ten 'm tegen een vin de
deftige hrrenlvuisdeuren
aan en dan; bescheiden,
net echt', aanbellen
tot groot genoegen van
de katoenen dienstbode
die plechtig opendeed",
„nat oude Ra a mbrug-
getje. van tegenover Ti-
vol i. heb ik later naar
Schiedam zien verhuizen,
waar het als Rotterdams
afleggertje dienst moest
doen over een van de
noordelijke grachtjes, niet
ver van het station
tussen 1935 en 1943 ben
ik er nog menigmaal over
heen gereden
Ziezo; nu hebben hon
derden-en-honderden ouë
Rotterdammers weer stof
tot herinneringen opha
len en na-mijmeren. Na
mens hen: onze dank aan
ir C. Spr. te^Doorn; 'twas
fijn die brief te mogen
ontvangen!
