Theodor
Plievier:
schrijven met een machine
ft
Bij de Spaarbank viel
de honderdduizend
DES boekte vorig jaar
gunstige resultaten
SVV mag niet glibberen
op
Limburgse klei
TONEELSCHRIJVEN
ALS HANDWERK
Poging tot inbraak
Zilveren jubileum
brandweerlieden-
HBSS-niemvs
DHS gaat naar
Belvedère
Cluten ba komt
in de Doelen
PPSC-riiemvs
Vriend redde jongen
uit Maashaven
"H-&t €ccjt bpj tlu?"
iruxrt Hje4~eftCfpe*^[
Scholieren brengen boeken
naar de BARK
AGENDA
Kamerlid Hofstra
sprak voor PvdA
Staat benadeeld voor
vijfduizend gulden
Conflict laiidtedmici
bijgelegd
Meisje overleden na
ongeval
.Laagkerk' werd door
windstoot gegrepen
1
Donderdag 18 Maart 1954
Gisteren „viel" bü de Spaarbank Anno 1820 de 100.000. Hel was niet de
hoofdprijs uit de Staatsloterij, wam daarin belegt de Spaarbank de spaar
gelden niet. Toch was het een gebeurtenis in de geschiedenis dezer instel
ling, welke het vermelden «eer zeker waard is.
Namelijk werd door de Spaar
bank boekje nummer 100.000
het honderdduizendste boekje sinds
de oprichting op 4 Januari 1820
uitgereikt. Dit wil zegden, dat
de Spaarbank nu ook even zovele
boekjes in omloop heeft. Zóveel
inwoners telt onze stad nog lang
niet. T*et wil wel zeggen dat alle
verse ui vingen in dc bevolking
der stad ook bij de Spaarbank
worden geregistreerd. Kinderen
worden geboren, waarvoor de
ouders een babyboekje krijgen:
oude van dagen ontvallen en op
heffing der spaarrekening is
meestal het gevolg: inwoners gaan
en hun tegoed wordt overgeschre- j Ongewenste bezoekers hebben
ven naar de spaarbank in de i vannacht getracht in te breken in
nieuwe plaats van inwoning: in-! de womn-» van c. T. C. van B. W.
woners komen en nieuwe spaar- K- aan de Prins BernharcUaan
geopend. Elke
nieuwe spaarvormen, welke door
deze oudste spaarinstelling in onze
ft ad wordt ontwikkeld om dc
spaarzin ander dc bevolking te
bevorderen, heeft daar zeker een
belangrijk aandeel in.
De jonge spa ar ster in quaes tie
werd verrast met een eerste inleg
door de Spaarbank van 25,en
een verdubbeling van de op het
beekje gekweekte rente gedurende
twee jaren.
rekeningen worden
dag is er iets van ciie aard. doch
de vaste lijn in al deze wisselin
gen voor de Spaarbank Is. nat het
aantal spaarders in de 134 jaren
van haar bestapn in steeds sterker
mate is gegroeid, vooral na de
eerste wereldoorlog.
In de eerste eeuw van het be
staan der Soaarbank is de groei
van het aantal spaarders slechts
zeer geleidelijk gegaan. Eind 1820
telde de Spaarbank 175 „Bewijzen
van Aandeel", zoals de spaarbank
boekjes in die tijd werden ge
noemd. Ten tijde van het 50-jarig
bestaan was dit aantal gegroeid
tot 1.819, maar bij_ het eeuwfeest
va ren er reeds 11.501.
Wit men over deze spaarders-
cijfers een goed oordeel verkrijgen,
dan moet men ze stellen tegen
over het aantal inwoners in de
genoemde jaren. Dan kan men
zien of de Spaarbank haar positie
onder de Schiedam se bevolking in
de loop der jaren heeft weten te
handhaven. Het navolgende staatje
geeft hiervan een beeld.
Aantal Aantal Aantal
inwoners spaarders spaarders
p. 100 Inw.
eind 1820 10.800 175 1.6
1870 19.723 1.819 9
1920 40.481 12.918 32
1950 73.603 36.515 50
1953 75.568 45.844 60
Uit de laatste kolom volgt zeer
duidelijk, dat de Spaarbank zich
na 1920 steeds hechter in het
Schiedamse gezinsleven heeft we
ten te verankeren. Vooral de stij
ging van 1950 op 1953 is opval
lend, omdat het voor de Spaarbank
immers o'eecs moeilijker moet
worde'> c n nieuwe bevolkings
groep*'» t-jt spaarzin te brengen.
De actieve propaganda met alle
De dieven moesten echter voor de
keukendeurt blijven staan, die zij
ondanks heftige pogingen niet kon
den openen.
VLAARDINGEN De Vlaar-
dingse Vrijwillige Brandweerlie
denvereniging ..Door Oefening
Vaardig", die volgend jaar 2;» ja.tr
bestaat, treft reeds thans voorbe
reidingen om het zilveren jubileum
op grootse wijze te vieren. Er komt
een feest weck, waarvan hot hoog
tepunt wordt een .ationaal con
cours voor de A. rij willige Brand
weerlieden vereniging. De data
zijn nog niet definitief vastgesteld,
doch vallen omstreeks eind Mei
begin Juni 1955.
Burgerlijke Stand
Géborén: Elisabeth A. M., d.v. A.
J. ter Braak en D. A. F. Wolf: le
venloos kind van L. M, v. d. Vliet
en W. W. den Ridder
Overleden: A. G. de. Koek. 76 j.
weduwe van B. B J. Keven aar.
Het eerste elftal van HBSS heeft
a.s. Zaterdag een vrije dag. Toch
betekent dat niet, dat HBSS niet
verlangend zal uitzien naar de uit
slagen van de andere wedstrijden.
HBSS staat n.l. nog dicht bij de
rode-lantaarn-dra.eer cn wil zo spoe
dig mogelijk enkele treden hogerop.
Het zal in dc komende weken heus
nog wel gaan spannen daar onder
aan de ranglijst. De stand is hier:
RVVH 13 punten uit 12 wedstrijden.
HBSS 10 uit 14. Gr Lindt 8 uit 11.
SHO 8 uit 13 cn Zuidland 7 uit 13.
Op Spieringshoek zal HBSS 2 de
strijd aanbinden togen het sterke
Quick Boys 2. waarvan in Katwijk
met 5—2 werd verloren. Aanvang
4,15 uur.
Zondag a.s. moeten de Geel
zwarten naar Rotterdam, om daar
op Varkenoord Belvedère te gaan
bekampen.
Na de mooie overwinning van
i Zondag on het goede spel is het
j vertrouwen voor de komende ont-
j moetin gen weer iets verstevigd.
Belvedère is echter een tegenstan-
j der, die niet te onderschatten is.
I want dat heeft de wedstrijd in
i Schiedam teel bewezen. Er zal dus
met volle overgave gespeeld moe-
i ten worden om beide punten te
1 veroveren en öe mooie plaats op de
ranglijst te kunnen handhaven. Nu
cr weer gebleken is. dat de voor
hoede productief kan 2ijn. hebben
wc goede hoop op een gunstig
resultaat.
Het verdere programma luidt:
FSV Pretoria 3—E>HS 3. 11 uur;
DHS 5—Zuidersler 3 .12 uur: DHS
7Singel kwartier 3. 9.30 uur.
Juniores: DHS aDOTo a, 4 uur;
DHS cDRZ c. 2.30 uur.
Voorzitter Schriel kon in zijn openingswoord van de. door de ledenraad
van de Coöperatie D.E.S. gehouden 51ste Jaarvergadering gewagen, dat de
I)-E.S. weer een goed boekjaar achter de rug heeft. Alle afdelingen hebben
gunstige resultaten bereikt en het ledental is behoorlijk toegenomen. De
verbouwingen van de brood- en banketbakkerij zijn inmiddels voltooid en
reeds hebben de Ledenraadsleden, personeel en vele leden een bezoek aan
deie inrichtingen gebracht. Allen waren vol lof, zowel over de outillage,
als de hygiënische inrichting en met aandacht werd het bakproces zowel
van brood, als banket gevolgd. Op een aantal Donderdagen worden steeds
groepen leden in de gelegenheid gesteld de bedrijven te bezichtigen. Er is
zeer grote belangstelling voor.
Hoewel niet tot het boekjaar be- ger Van Dam. die op zo tragische
lorende. stand dc voorzitter een wijze om het leven kwam.. Staande
ogenblik stil bij een drietal sterfge
vallen. die de Coöperatie binnen
korte tijd hebben getroffen. Eerst
overleed de heer J. van Dijk, die
secier* rie instelling van dc Leden
raad daarvan deel uitmaakte. Dan
is overleden de hee»* A. C, Putters,
die 33 jaar penningmeester is ge
weest. waaraan een periode van
drie jaar als commissaris vooraf
ging. En nog vers in het geheugen
ligt het overlijden van broodbezor-
Zondag staat er voor de Kood-
Groenen weer zo 'n lastige uit
wedstrijd op het programma en wel
legen het Heerlense WH '16. Een
blik od de ranglijst zou het tegen
deel kunnen beweren, doch schrij
ven wij deze eerste regels, omdat
de praktijk tot op heden heeft be
wezen, dat SVV in de Limburgse
klei slecht weg kan komen.
Wanneer de nederlagen, die tot
op heden daar zijn geleden, als goc.
de lessen moeten worden be
schouwd, dan zijn de SW-ers ge
waarschuwd en goed gewaarschuwd,
zodat aangenomen mag worden, dat
zij weer niet in het valletje zul
len lopen.
Mochten de Rood-Groenen het tot
een overwinning weten te brengen,
dan zouden de kansen aanzienlijk
worden versterkt en worden de
resterende wedstrijden alsmaar van
groter belanp.
Dit is echter al te ver gepraat.
Eerst wachten we de berichten af
boe het Zondag in Heerlen afloopt
en daarna kunnen we dan wel weer
Karei Schol ten Sr.. de onver»
rnoeibare leider van het clubhuis
St.. Joris Doelen schrijft ons:
Nu de JUHABA en BEFA achter
de rug zijn en hopenlijk met veel
succes vragen wij Uw aandacht voor
de CLUTENBA (clubhuis tentoon
stelling. bazar) die in het clubhuis
wordt gehouden op 2223 en 24
April 1954. De voorbereidingen zijn
in volle gang, een aantal prijzen
wordt gemaakt door de clubhuis
led cn en in de moeder kring, die
«ïfce Dinsdag bijeen komt.
Wil de Clutenba slagen dan is do
medewerking van vele stadgenoten
onontbeerlijk. In de-komende we
ken zullen een aantal medewerkers-
esters) (behoudens toestemming van
de S.M.C.f de winkels bezoeken met
het verzoek iets voor de bazar ie
geven. Wij weten dat in de 5 jaar
dat het clubhuis heeft gewerkt in
Schiedam, medeleven en sympathie
j? gegrond voor deze belangrijke in
stelling. U kunt dit medeleven om
zetten in een daad door voor de ba
zar wat te maken of te kopen, op
te bellen 68338, van daar uit wordt
wel gezorgd dat Uw vriendelijk aan
bod in ontvangst wordt genomen.
Met aller medewerking wordt de
Clutenba een succes.
zien. Van belang is. dat dc SVV-ers
doordrongen zijn van het feit. dat
WH '16~ geenkatje is om zonder
handschoenen aan te pakken.
Het 2e elftal speelt om 19 uur
thuis tegen DFC 2.
werd een ogenblik stilte in acht
genomen.
De jaarverslagen van secretaris
en penningmeester werden na breed
voerige bespreking goedgekeurd.
Ook was dit het geval met het
verslag van commissarissen.
De aftredende bestuursleden de
heren J. Oostlander en J. M. van
Pelt werden bij acclamatie herko
zen.
Tn de vacature, ontstaan door het
overlijden van de heer A. C. Put
ters. werd de heer T. Kalkhoven
benoemd, terwijl als commissaris
werd gekozen de heer Joh. Schiller.
Aan de aftredende commissaris,
de heer B. J. J. Westdijk. werd
dank gebracht voor de door hom
in het belang van de Coöperatie ver
richtte werkzaamheden.
Tot slot werden op voorstel var
bestuur en commissarissen de bedra
gen vastgesteld voor de fondsen
voor uitkeringen aan leden bij ge
zinsvorm eerderi si g. overlijden, hulp
behoevende lenen en aan enkele
plaatselijke sociale instellingen.
De elftallen van PPSC spelen Za
terdag de volgende wedstrijden:
PPSC 1RAS 1 terrein Boshoek
4.15; PPSC 2—'TSB 2 terrein Boshoek
2.30: HBSS 6—PPSC 3 terrein Spie
ringhoe k 2.30: Zwaluwen V b 3
PPSC b in Vlaar dingen 3.15.
ROTTERDAM
Gisteravond is de twaalfjarige
Anionic van de Haven uit de
Boelstraat, van een in aanbouw
zijnde brug aan de Maashaven op
de zes meter lager gelegen glooiing
gevallen. Hij kwam vervolgens in
het water terecht. Zijn 14-jarig
vriendje Gerard Hogestad uit de
Brielseisan bracht hem op het
droge, waarna de drenkeling in
bewusteloze toestand met een
hoofdwond en een hersenschudding
naar het Zuiderziekenhuis is ver
voerd.
Afscheid bij de Lloyd
Kapt. Bubberman zegt
de zee vaarwel
Na bijna 39 jaren in dienst van de
Koninklijke Rotterdamsche Lloyd te
hebben gevaren, laatstelijk als ge
zagvoerder van het ms „Bantam",
heeft kapt. P. Bubberman dezer da
gen afscheid genomen van de zee. om
nu verder in zijn woonplaats Schie
dam, waar hij ook werd geboren van
zijn pensioen te gaan genieten. In
Juli 1915 voer de 19-jarige Piet Bub
berman na zijn schoolopleiding, als
stuurmansleerling voor de eerste
maal het zeegat uit. Na het doorlo
pen der verschillende rangen werd
hij in Februari 1939 eerste stuurman
en in 1947 volgde zijn benoeming tot
gezagvoerder. Gedurende de oorlogs
jaren was de heer Bubberman in het
toenmalige Ned. Indie geïnterneerd
in een Jappenkamp, hetgeen aller
minst bevorderlijk was voor zijn ge
zondheid. zodat hij na de bevrijding
eerst enige tijd nodig had om op ver
haal te komen. Sinds 1947 voerde
kapt. Bubberman. die op de vloot bij
boog en laag zeer gezien was. het
commando op de „Waterman" de
„Utrecht", dc „Friesland", de ..Ga-
roet", de „Drente", de „Weltevreden",
de „Limburg", en de ..Bantam".
(Advertentie l.M.)
Onthaal Uw gezin op
jröXO VERMICELLI SOEP
tgeurig en krachtig en....
slechts 35 ct per pakje ■.•-■■mmnw
Wat men moet ■weten:
Apothekers-nachtdienst:
Rembrandt-apotheek,
Rembrandttaan 5.
Bellen bij ongeval: G.G. en G.D.
Tuinlaan 80. Tel. 69290.
Leeszalen:
Gem. Openbare Leeszaal en Bibl.
Lange Haven, geopend iedere
werkdag «behalve Maandag) van
9.30 tot 4.30 uur en iedere avond
(behalve Woensdag en Zaterdag)
van 7 tot 8.30 uur. Zondags ge
sloten
R.K. Leeszaal en Bibl.: Dam, ge
opend iedere dag (behalve Maan
dag) van 2 tot 4 uur; iedere
avond (behalve Donderdag en
Zaterdag) van 7 tut 8.30 uur.
Zondags gesloten.
Tentoonstellingen:
Stedelijk Museum: 2—5 uur:
„Kinderen uiten zich".
Bioscopen:
Monopole, 2. 7, 9 uur: „Bittere
Rijst".
Passage, 2 uur: Het loon van de
angst.
Bijeenkomsten:
Passage: 8 uur: Hygiëa.
Musis Sacrum: 8 uur: WiJton-
Fije noord.
Volksgebouw: 8 uur: Inst. v.
Arb. Ontw.
Irene: 7.30 uur: CJMV - David.
VRIJDAG:
Marijke: 8 uur: clubavond HBSS.
Voor een niet al te groot gehoor
er waren 35 personen in de zaal
aanwezig) heeft de heer J. W. Hof"
stra, 2e Kamerlid voor de PvdA-
afdeling Schiedam, in het Volksgo-
bouw een lezing gehouden over dc j
joon. en prijzenpolitiek.
Spreker, die was ingeleid door de
plaatselijke voorzitter, de heer IIj
Sabel, besprak de loon- cn huur ver- i
hogingen en de verlagingen van de j
belastingen, J
Wat de productie van cte aroesd j
betreft, deze was in 1953 ruim 10 G
hoger dan in 1932.
Verscheidene aanwezigen maakten j
van de gelegenheid gebruik nog vra- j
gen te stellen, welke door de heer
Hofstra werden beantwoord.
Eis: 15 maanden
Acht en twintig duizend gulden
te weinig gaf de 45-jarige groot
handelaar in tijdschriften C. J. P.
H. uit Rotterdam in de loop van
de vijf afgelopen jaren op voor
de inkomstenbelasting. Hij bena
deelde zo doen de de staat voor
ruim vijf mille. Vanmorgen hoorde
hij daarom een gevangenisstraf
tegen zich eisen vrfn drie weken.
Tot zijn verweer bvacht II. naar
voren dat hij het invullen van de
belastingformulieren overliet aan
zijn boekhouder. Deze ontving dan
steeds de inkoopfacturen en moest
zelf een bepaald percentage voor
winst berekenen.
De Officier van Justitie zei
hiermee rekening te kunnen hou-
d enen wees cr op dnt de vijf
duizend gulder door H. gebruikt
waren vcjor het doen van luxueuze
uitgaven.
Uitspraak over 14 dagen»
EEN ietwat zwaarlijvige, door-1
gezakte man, met een rood
gerimpeld gezicht en geelwitte ha
ren die in een krans om het hoofd
staan; een bril en daarachter klei- 1
ne ogen die getuigenis afleggen van
een vermoeide vitaliteit. Hij staat
midden in de kleine kamer, in de
villa die het „Congres voor Vrij
heid en Cultuur" toebehoort. Een
divan met een onverschillig toe
gedekt bed; een schrijftafel met
éen notitieboek in zware band: d<?
blanco vellen, breed als een tabel-
larisch kasboek, bedekken bijna
het gehele tafelblad. En op de
grond, tussen gebruikte glazen, een
fles cognac.
Hier werkt Theodor Plievier, de
roman-schrijver die voor de twee
de wereldoorlog beroemd werd
door ..Des Keizers Koelies" en „De
Keizer ging. de generaals bleven"
en na de oorlog door „Stalingrad"
en „Moskou". Op dit ogenblik legt
hij de laatóe hand aan „Berlijn".
Een merkwaardige figuur: al
heel lang communist, sinds 1934
gast van Rusland; na 1945 plots in
Wcst-Berlijn. opgedoken met een
ondubbelzinnige verklaring: tegen
het communisme en voor de vrij
heid. Een merkwaardig schrijver
ook. Al vanaf „Des Keizers Koe
lies" aanhanger van een bijna mi-
niaturistisch realisme, dat zich nau
welijks van de geschiedschrijving
verwijdert, ja dikwijls zakelijker
aandoet dan de „histoire roman-
cée". Deze boekhouder van poli
tieke evenementen, die toch een
gepassionneerde politieke overtui
ging heeft maar die met evenveel
bewustheid het beroep van kunste
naar heeft gekozen, hoe werkt hij
eigenlijk?
Op de tafel staat een omvang
rijke machine die pronkend
de letters AEG draagt. Het is een
registreerapparaat met geluidsband.
Hij volgt mijn blik en zegt mees
muilend: „Ja. daarmee werk ik.
Ik ben naar Berlijn gekomen om
mijn boek af te maken. Ik voer
hier honderden gesprekken met
mensen die de gebeurtenissen be
leefd hebben waarover ik schrijf.
Dat is materiaal, en het is beter
dan gestenografeerd materiaal om
dat het de" stem vair de spreker
bevat, met zijn emoties, zijn at
mosfeer." Hij voorkomt mijn inter
ruptie. ,.U denkt misschien: ik
schrijf mijn boek op grond van de
ze verzameling. Nee, omgekeerd.
Ik schrijf eerst mijn boek; in eer
ste concept. Daar." Hij wijst op
het breedbladipe boek. „Dan ga ik
hel aanvullen; ernaast. Daarom ge
bruik ik een notitieboek van dat
model. En als ik hiermee klaar ben.
ga ik het manuscript met het ma
teriaal dat ik krijg verifiëren. Bij
na altijd blijkt aat mijn opzet en
mijn fantasie in hoofdzaak goed
geraakt hebben. Toch komt dikwijls
iets nieuws cr uit.
Bijvoorbeeld. Er is een scène
die speelt tij dons de doorbraak van
de Russen bij de Oder. Ik beschrijf
een vlucht. Alle vluchten zijn ir.
hoofdzaak hetzelfde; de ontbinding
van een terugtrekkend leger, de
verwarring van de burgerbevol
king. die aan haar lot wordt over
gelaten. Ik had dat eens gezien: ik
wist het voorgoed. Bovendien ken
ik de streek en de straten. En toch:
hier is een gesprek met een man
die zelf in die vlucht heeft ge
zeten."
Hii draait aan een knop. de band
begint tc lopen cn opeens klinkt
Flieviers stem, nog iets zwaarder
met nog meer „grock" er in_ dan
werkelijk het geval isJó, jo.
Enn r.anu?" Een hoge nerveuze
I stem valt in. „Enne da waren die
Todesflieger.OnmiddeÜjk valt
i Plieviers stem in „Was war denn
das?" Het gesprok gaat ratelend
j verder. De Duitsers hadden de brug
i over de Oder onder onafgebroken
i artillerievuur gehouden. Or.ophotide-
i lijk word. de bmg vernield, maar dag
en nacht werd ze door de Russische
genie hersteld. Tenslotte heeft de
i Duitse leiding vrijwilligers ge-
vraagd, „zelfmoord-vliegers", die
zich met vliegtuig en al op de
brug stortten.
„Der Name?" hoor ik Plievier
nog vragen. „Ja. ich kenne eersen."
PLIEVIER draait het apparaat af.
„Dat wist ik niet." zegt hij.
„Bestaat niet het gevaar dot u.
het zich door deze technische hulp
middelen te gemakkelijk maakt, dat
u ais het ware de hinderpalen ont
loopt die zoveel tot de creatieve
spanning kunnen bijdragen?"
„Nee", antwoordt hij kortaf. .,lk
heb mijn concept al af. Dat moet.
j Anders wordt alles een carrousel.
I Maar aan ga ik bijwerken. Ik stel
de vragen en ik vraag streng. Deze
machine moet U beschouwen als
als hei palot van de schilder.
Ik hanteer liet penseel." Hij maakt
i een wuivende beweging met de
hand. „Ik doe met het materiaal
wal ik wil. wat ik vinei dat gedaan
moet worden."
j ..Wat heeft bij U dc breuk met
s het communisme veroorzaakt?"'
vraag ik-
Alles." antwoordt hij. „Ik ging
in 1934 naar Rusland, ais gast. Ik
bleef er elf jaar. Maar ir. 1936 had
ik er al genoeg van. Ai leen .ie komt
Rusland niet zo gemakkelijk uit.
Elf jaar heb ik do landkaart be
studeerd. maar 'k zag geen gat. Ik
leefde intussen een betrekkelijk
bevoorrecht leven. Ik zocht me
voorzichtigheidshalve ond erw er pen
uit die ver van Rusland lager:: in
Zuid-A.tr.erika bijvoorbeeld. Ik had
weinig* last. De andere kunstenaars
benijdden nto. Ze leden onder de
controle, maar ze leden zwijgend.
Niemand ze', iets. zelf? niet tegen
zijn beste vriend. Af en toe door
een halve interruptie, meer niet,
lieten ze doorschemeren hoe ze
werkelijk duchten. Voor het geval,
je een geestverwant van ze zou
/OHN VAN DRUTE.V Ameri-
kaan, in Engeland geboren, van
Hollandse afkomst is een succes- j
rijk torceelschryver. die zijn rak ver
staat. Dat bewees hy met een ruim
•pijcn twintig* jaar lange reeks van j
snikken, die hem iveliswaar geen j
vooraanstaande plaats zullen oezor-
ge>i in de geschiedenis van dc dra- i
•matisehe kunst, -maar als onderhou-
dende avondvulling alleszins te
waarderen bleken. En hij heeft het
opmeuu» bewezen door een boek over
dat vak te schrijren: The playwright1
at work" (Uitg. Hamish Hamilton,
Londen, 12 s, 6 d.).
Aan DE hand van zijn eigen erva
ringen als schrijver en regisseur
geeft Van Drutert hier in ruim twee
honderd bladzijden een schriftelijke
i cursus in toneelschrijven. Soms
I wendt hij zich rechtstreeks tot de j
i aankomende auteurs, met een opge- j
J heven wijsvinger van „Denk erom:
dit moet je doen en dat laten": en
i dan juist slaat hij nogal aanvecht ba ar
I aan het generaliseren. Zolang hij
echter vertelt van de problemen
j waarvoor hij kwam te staan en hoe j
Gistermiddag hebben
een twaalftal Schiedaro
se scholieren de „buit",
die op de Schicdamse
scholen door middel
van de tectuurhuisies
rad hef Roode Kruis* is
bio rie'uiek'Uih! aait iioc-
fcert t-n tijdschriften, met
een grote rror'jfcuto
naar Den ff nog ge
bracht en daar op de
BARK, het lectuur de-
put ret n het Seder lav. d-
sche Roode Kriiis,a/yc-
ier era.
De jongelui, die af
komstig u-aren van het
Gymnasium, de HBS
de ULO'scholen en la
gere se hof en en al'e ge-
rinrften re r legen u-oor-
digden. hebben, in Den
Haag op her bureau
ran de BARK een uit
eenzet ring aangehoord
over het werk van deze
boeken-inzame!irips. en
re rs p r e i d i n tj sd ien s f
Verteld vrcnl. dat
iedere zieke, of hii uit
thuis rerplecpd u.'ordr.
dan iccl tn een zieken
huis cf een sanatorium,
wanneer er geen medi
sche bezwaren zijn. roar
toezending van boeken
en iijiLchr if Ik ii i
werking fcomf. Ook de
duizetid boeken en het
grote aantal ttjdschrij
ten. dat de Sehiedam-
merries hebben ge
bracht ral, na te rijn
Jejtde ;:eh-cn, i
toegezonden.
Nadat de jongelui een
kopje thee hadden oe-
dronken. zijn zij ojji-
eicel o?> het kantoor run j
het iVtrterbnidsche Jeugd i
Roode Kruis ontrttM-
yen. waar ler ere rar
de Schiedaoise gaaien
enkele films ti erden
vertoond, j
La ui in de middag j
hebben de jongelui inj
ge.vlschup i-un hlS- j
t'fouui M. M. v. Laten-1
stein-i', d. Gaag, die de
leiding van het. trans-
port had, de terugtocht
no ar Schiedam aan- j
vanrd.
In de loop van de dag is giste
ren het arbeidsconflict tussen een
twaalftal tandtechnici en de heer
J. van W. bijgelegd. Het werk is
hervat.
Het vierjarige meisje. Ustharins
de Otter, dat Dinsdagavond voor
de ouderlijke woning in de Gaf
felstraat door een vrachtauto werd
overreden, is in het Bergwegzie-
konluus aan de bekomen verwon
dingen bezweken.
Hoe gevaarlijk de mistral aan de
Franse zuidkust kan zijn heeft de
48-jarige kapitein J. H. B. van dc
..Laagkerk" op 10 Januari op de
rede van Marseille ervaren. Na het
verlaten van de haven was het
door de harde wind niet mogelijk
de loods af tc zetten. Daarom ma
noeuvreerde kapitein, op advies
van de loods tussen twee schepen,
die met een tussenruimte van 300
meter aan dc voet van een berg.
waar meestal een luwte is. anker
plaats hadden gekozen. Toen de
„Laagkerk" de schepen in Het don
ker naderde sloeg de mistral zijn
slag en dreef het schip snel in de
richting van een van de schepen.
De „Laagkerk" schuurde toen met
bakboordzijde langs de neus van
do „Scte". Gisteren werd deze aan-
ring voor de Raad voor de Seheep-
generaal kwam tot de conclusie
dat het aanbeveling verdient om
bij locale winden meer afstand te
nemen. Hij stelde de Raad voor
kapitein B, niet aansprakelijk te
stellen voor het ongeval.
hij ze het best op te lossen dacht, is
zijn boek zeker waardevol.
Zün ideeën over de opbouw van
een stuk. de aanpak van een dialoog,
dc afsluiting van een acte en de mid-
delen om een publiek te pakken en
te boeien, illustreert hij uitvoerig
niet positieve er. negatieve voor- j
beelden uit zijn eigen werk en me«. j
analyses van broteaukWu van ik.hu•«-
daagse Amerikaanse auteurs zo goed
als van Shakespeare. Ibsen en Tchc-
ehov. Van Pruten geeft dan bhjk
veel gelezen en er nok veel en hCi-
der over nagedacht tc hebben cn de j
conclusies die hij d»n trekt - zo j
b.v. in het hoofdstuk over de invloed
van onzichtbare personages, over de i
sfeer, de constructie en de eenheid
van handeling bieden een voor- i
tref lijk inzicht in de problemen van
het toneelschrijven als handwerk. j
IEDERE toneelschrijver zou met
Van I)ru ten's isoms wel zeifin ge-
nomen) overpeinzingen dan ook zijn
voordeel kunnen doen, mits hij dit
bock na aandachtige bestudering ook
weer zou kunnen vergeten. Want
Van Druten heeft het hier uitslui- I
tend over de techniek van het to-
neet schrijversvak (»n blijft, blijkens
zijn eigen voorbeelden, tijdens het
schrijven van een stuk die techniek
ook zeer bewust hanteren: hij komt j
niet verder dan tot maakwerk. Een
geestelijke problematiek van het to- j
ncelschrijven komt bij hem hier niet
aan de orde.
Wie regelmatig de schouwburg be- i
zoekt, weet dat het bij de schrijvers
«en niet alleen bij de Nederlandse'
nogal eens hapert op het gebied van
rie beheersing van het handwerk:
zwak getekende figuren, verslappen- j
de dialogen, onhandige tafrooitjes,
stukken die als een nachtkaars uit- j
gaan. Van Druten leert hier nu de
schrijvers hoe een stuk te mode lie- j
ren. opdat het zijn volle effect haalt, j
Dat is hem als schrijver voldoende.
Hoe het te bezielen, opdat het in-
houd en innerlijk leven zal krijgen.
ontgaat hem: zijn cursus leidt op tot
fabrikant, niet tr+ kunstenaar. De
kunstenaars trouwens zoals b.v.
Tcbechov die htj zeer bewandort
kan hij ook merendeels slechts waar
deren om hun kwaliteiten als fabri
kant: om hun technische beheersing
van het schrijversvak. Daardoor is
zijn boek gevaarlijk beperkt: houdt
men er plezier aan beieven. Want
behalve nuttig en helder is het
vooral in de autobiografische ge
deelten boeiend en vaak geestig
geschreven bovendien-
ANTON KAMFHOFF
„Stalingrad bracht me de eerste
moeilijkheden. We stonden nog
midden i:i de oorlog en de propa
ganda daarvoor. Een Duitser werd.
rie i pit anders voorgesteld cian nis
een bloeddorstig insect. En daar
kwam mijn book. De Duitsers had
den het gezicht van mensen. Het
mm'"fliji' ging van lokaal naar
lokaal: liet 'werd door wel twee
duizend man '.n dc verschillende
instanties gelezen. Het maakte
enorme indruk omdat het een be
ter beeld, van de werkelijkheid gaf
dan de pro pagan da-romans. Toen.
op zpkd'e dag. zei me een partij-
socretaressc; „Tovaritsch Plievier,
U heeft een hoek over de oorlog
geschreven waarin geen woord
vooi'kom t over ho+ E ode Li'ge,
Kameraad." an wuorddc ik: „dat
heeft Zo la in de ..Dèbacle" ook ge
daan. En. mei permissie. Tolstoi
in „Oorloc en Vrede". De eerste
zac alleen de Fronsen on de twen-
de' alleen de Russen." Maar toon
wist ik dat mijn beurt ging ke
rnen. Ze zonden me kort daarop
naar Weimar, om or een leidende
functie te vervullen in hun „Kui-
tyra". En direct daarop nam ik de
benen."
..Waron rie Russen erin geslaagd
een deel van het Russische vdk
voor het regime te winnen?"
„Wie laat zich winnen als het
hem slecht gnat?"
„Vindt U rie mentaliteit van het
Duitse volk bij Uw terugkeer ver
anderd?"
„Ja. Dit keer hebben zo de buik
vol van het militarisme. Natuur
lijk. U zult altijd Fe ld we bels vin
den en generaals die niets liever
doen da.n in hun oude vak terug
keren. Bij duizenden. Maar de
troep, de gewone burger, die- sol
daat moet worden, heeft er ta. ak
„Ik rijd dikwijls met mijn auto
door West-Duitsland en laat dan
vaak jonge mensen meelift-»n. Al
tijd hoor ik hetzelfde: ze hebben
maar één interesse: verder stude
ren. een burgerlijk bestaan opbou
wen. Hitier heeft het jeugd ideal is
me voor generaties verbruikt. Ze
verlangen nog wel naar een ideaal,
mn.ir ze geloven er niet meer in.
Ze zouden aan Europa willen ge
loven. het is^ dc enige idee die op
Maar wat heeft men gedaan om
dat woord aantrekkelijk voor ze
tc maken? Enfin, ik kom daarop
terug. Mijn bock ..Berlijn" loopt
op deze grote problemen uit,.'
S. TAS
