E 55 wordt in druk wekkende manifestatie
van wat Nederland presteert
OVERHEID EN BEDRIJFSLEVEN IN
ALLE GELEDINGEN WERKEN MEE
Zweefkabelbaan met een
lengte van 1 kilometer
Nationaal karakter is
gewaarborgd
Roodbruine eekhoorn
leidt de klas af
Harmonie tussen
binnen en buiten
Nationaal paviljoen
Naar de oertijd
In de Lusthof
-ymm:
Nederlandse hulp
Rotterdamse coaster
in Deense wateren
estrand
In het Park
BOSSEN ALS SCHOOLLOKAAL
Rotterdammertjes krijgen les
in UIvenhoutse natuur
x.%
Woensdag 15 September 1954
3
Er begint thans tekening te komen in de
organisatie van E 55, de Manifestatie van
Nederlands Energie, die van 18 Mei tot 3 Sep
tember 1955 te Rotterdam zal worden gehou
den. Op een gisteren in Den Haag belegde
persconferentie is bekend gemaakt, dat de
oppervlakte van de expositie 37 ha bedraagt,
waarvan ca 35.000 m2 bebouwde oppervlakte
en ca 50.000 m2 onoverdekte expositieruimte
Van de gebouwen werden genoemd het be
staande Ahoy'-gebouw (10.000 m2), de nieuw
te bouwen Sporthal (5600 m2) en ongeveer
20.000 m2 te bouwen tijdelijke paviljoens.
Voorts het niet-overdekte parkeerterrein van
Ahoy', het voorplein van het Ahoy'-gebouw,
verschillende open gedeelten in het Park en
aan de Parkkade. De kosten van het gehele
complex worden geschat op 5 millioen. De
verwachting is, dat 3 millioen mensen de ten
toonstelling zullen bezoeken. E 55 zal op Zon
dag niet geopend zijn, wel zal het publiek in
de gelegenheid worden gesteld na kerktijd
het in het Park geprojecteerde vermaakscen
trum „In de Lusthof" te bezoeken, evenals
dit destijds op Ahoy' het geval was.. Het ge
heel van E 55 wordt gegroepeerd 3n de omge
ving van het Museum Boymans, het Scheep
vaart-Museum, het ziekenhuis Dijkzigt in aan
bouw, dat in Mei 1955 ongeveer 40 meter hoog
zal zijn, de Maastunnel, de Maas en de gebou
wen links en rechts van de Parklaan. De ten
toonstelling wordt als 't ware ondergeschoven
in het groen en komt te liggen temidden van
bloemen en waterpartijen en zwaar geboom
te. Zij is onderverdeeld in verschillende,
logisch op elkaar afgestemde sferen. Deze
sferen geven samen het beeld van tien jaar
herstel van Nederland, van tien jaar Neder
landse Energie.
Dwars door de tentoonstelling 'heen als de Amsterdamse luchthaver
loopt de Westzeedijk, waar het weg- Schiphol. Wie zich 't trieste schouw- r!;_ j
verkeer gewoon doorgang zal kun- spel herinnert, dat Schiphol in 1945 v vffnhnnIJL mat»)?
nen hebben. Bezoekers bereiken het bood en dat vergelijkt met de huidige f,',
deel - der tentoonstelling, dat tussen luchthaven, weet dat er typisch-Ne-
de Westzeedijk en de Maas ligt, door derlandse energie voor nodig was om y bouwbedrijf betrok-
middel van een grote stalen brug, die het zover te brengen. De vliegtuig
maken van zinkstukken demonstre
ren.
Via de metallurgie van de Hoog
ovens komen we bij de metaalnij
verheid in de ruimtse zin. In het
Ahoy'-gebouw zal een grote manifes
tatie w_rden gegeven van het kun
nen onzer metaalnijverheid. In dit
gebouw zullen trouwens, behalve de
lunMhawcn verrichtingen van de metaalnijver-
iucmnaven heid en haar vakopleiding< de vak.
ken zijn.
de beide delen van E 55 verbindt, industrie, de rijksluchtvaartdienst en to7"er,fie, 5Üi
Bovendien worden beide delen van de ieuedluchtvaart voltooien de kaar- wat hier geprojecteerd is, zal
Op de buitenterreinen in deze eer
ste sfeer zal veel te zien zijn op het
gebied van verkeer, electro-techniek
een van de sprekendste manifesta
ties zijn, welke tot dusver in ons land
te zien zijn geweest. De groep Bou
wen en Wonen in het tweede deel
van* de Ahoy'-hal sluit daar logisch
bij 'aan.
Zo komt de bezoeker aan het Na-
Bovendlen worden beide delen van de jeugdluchtvaart voltooien de
E 55 verbonden door een zweefkabel- luchtvaartfamilie,
baan van ongeveer 1000 meter lengte.
Zij begint haar vlucht bij de groep
Bouwen en Wonen, gaat dan langs
het ziekenhuis in aanbouw, langs de
Noorse kerk, over de vijvers, door
het geboomte van het Park, om te
eindigen in de afdeling Internatio
nale Contacten, aan de Parkkade.
Deze zweefkabelbaan zal een capa-
citeit hebben van ongeveer 8000 per- en op die gebieden, welke tevoren tionale Paviljoen, waar men eerst
sonen per dag en zij zal een gemid- in de paviljoens werden getoond. Er wordt herinnerd aan de honger uit
delde hoogte hebben van circa 12 is gestreefd naar harmonie tussen de oorlogstijd, dan aan de geleide-
meter.
De hoofdingang zal zijn aan de
Mathenesserlaan, bij het Museum
Boymans. Er zijn verscheidene ande
re ingangen en uitgangen, waardoor
het bezoek vergemakkelijkt wordt.
Het entree-paviljoen dal begint di
rect na het passeren van de hoofdin
gang, wordt ingericht door de Rege
ring. Het zal o.aAbevatten een^grote
wereldbol, waarop Nederland slechts
een stipje vormt. Maar op dit stipje
wonen en werken 10% millioen Ne
derlanders temidden van 2500 mil
lioen andere aardbewoners wier
werken en streven, wier energie
het eigenlijke onderwerp van E 55 is.
Die tien jaar Nederlandse energie,
hoe belangrijk ook voor de nu leven
de geslachten en voor de toekomst,
zijn toch slechts een ogenblikje in
de Tijd, in de millioenen jaren, die
onze planeet Aarde achter zich heeft.
Het palviljoen Tijdmeting laat zien,
hoe we de tijd meten, de seconden,
de minuten, uren en jaren.
Dan gaan we terug naar de oertijd
van de wereld en van ons land, naar
voorwereldlijke dieren en naar het
Carboon- of steenkooltijdperk. Ge
toond zal worden hoe de bodem van
Nederland is ontstaan, welk gebruik
wordt gemaakt van de delfstoffen en
hoe de natuurlijke schatten van bo
dem, lucht en water worden benut
voor chemie, gas en electriciteit.
De gezamenlijke Limburgse mijnen
stellen de bezoekers in staat door een
echte mijngang naar het paviljoen
van de delfstoffen te gaan, waar men
Nederlands bodemschatten, kolen,
zout mergel en olie vindt.
Vandaar naar het Wonderland der
moderne chemie. Deze inzending
wordt verzorgd door de chemische
bedrijven hier te lande. Zij zal een
allure hebben, welke haar weerga in
de wereld niet heeft. De Vereniging
van Gasfabrikanten verzorgt de af
deling Gas.
In het Electriciteitspaviljoen krijgt
men een volledig beeld van de elec-
triciteits-situatie in Nederland. De
KEMA te Arnhem heeft in deze in
zending een groot aandeel. De kern
reactie het actuele begrip van onze
dagen is natuurlijk niet vergeten.
In aansluiting aan dit paviljoen bren
gen de Nederlandse Spoorwegen de
electrifieatie van ons spoorwegnet in
beeld. Daarbij blijft het trouwens
niet: de spoorwegen komen met een
groot paviljoen en met butteninzen-
dingen, waar zij hun modernste ma
terieel tonen, het seinwezen, goede
renvervoer, restauratie-rijtuigen etc.
Tevoren heeft men dan al het on
zichtbare verkeer kunnen zien, nl.
velerlei vormen van tele-communica-
tie. Deze afdeling staat onder leiding
van de P.T.T.
Bij het snelverkeer van spoor fin
post en tele-verbindingen sluit aan
het luchtverkeer. De KLM die zich
na 2e oorlog zulk een toonbeeld van
energieheeft betoond, zal zich op
E 55 met onbetuigd laten, evenmin
de bekoorlijke omgeving, waarin
deze inzendingen worden geplaatst,
zullen haar een ongemeen pakkend
karakter verlenen.
Dit te meer. omdat het hier niet
gaat om een loutere tentoonstelling
van dieren en voorwerpen, maar
omdat het een compleet boerdenj-
bedrijf wordt, geleid van een te bou
wen moderne boerderij uit.
Als tegenstelling tot deze moderne
boerderij komt er een Lös Hoes, uit
Twente, dat naar Rotterdam wordt
overgebracht en daar wordt her
bouwd, in precies dezelfde toestand
als waarin zulk een boerderij sedert
eeuwen wordt gedreven.
De afdelingen tuinbouw en visserij
sluiten hier bij aan.
In het park vindt men verder de
voedsel - industrie, de industriële
vormgeving, groei en bloei van stad
en land, een groepering voor de pro
vinciale en gemeentelyke inzendin
gen. Vervolgens de papier- en gra
fische industrie, een paviljoen ge
wijd aan de mode en het sieraad.
In de omgeving van de Maas ko
men de afdelingen Bankwezen, Ex
port, groothandel en internationale
contacten. Op verschillende plaatsen
worden Kunstnijverheid, T.N.O., Re
clame, verpakking, Onderwijs in-ge-
groepeerd.
E 55 zoals zij thans is geprojec
teerd zal geenszins een „tentoonstel
ling" zijn in de gewone zin van het
woord. Er wordt natuurlijk veel ten
toon gesteld, maar omdat het een
levende, boeiende, dynamische ex
positie is, die voortdurend in bewe
ging is en waar alles wat bewegen
kan ook beweging hééft, is het een
Manifestatie. Êen Manifestatie van
Nederlands Energie. Men zal er niet
verveeld langs en door lopen, maar
telkens weer zullen oog en oor ge
boeid worden door iets wat op apar
te wijze de aandacht trekt.
Behalve leerzaam en boeiend
wordt E 55 dus ook ontspannend.
Het wordt een Energie-féést,
Niettemin zal er ook voor verpo
zing en ontspanning van andere aard
worden gezorgd. Wie in het veelzij
dige land der energie heeft gewan
deld en gekeken zal wel even wil-
Overzicht van het tentoonstellings
terrein E 55. De witte partijen
geven de gebouwen en paviljoens
len uitrusten of een verversing wil
len gebruiken. Voor deze soort ont
spanning en verpozing is ip tal van
plaatsen in E 55 gezorgd. Maar ook
dit gebeurt anders dan gewoonlijk.
De ontspanningscentra warden iets
heel bijzonders.
Op dit en vele andere gebieden is
nog heel veel in voorbereiding en
een ontspanriing moet een verrassing
zijn. Daarom nu alleen dit, dat er
een zeer aantrekkelijk centrum
komt, dat de naam „In de Lusthof"
heeft gekregen.
De brug der kennis zal een staal
kaart van ons onderwijs te zien
geven
f
DEN HAAG De Nederlandse
regering heeft besloten een bedrag
van f75.000 beschikbaar te stellen
voor de slachtoffers van de natuur
rampen in India, Pakistan en Alge
rije. Naar elk der getroffen gebie
den gaat een bedrag van f 25.000.
j-T ET beroemde accent, dat
bedenksel van organisa
tor Jac. Kleiboer, de man, die
van suggestieve en opzienba
rende tekens houdt (denk aan
de apostrofe van Ahoy'),
staat niet langer op de letter
E, doch is van plaats veran
derd. Het paradeert nu voor
de E als een op de punt
balancerende zwarte driehoek
waarin zich een witte cirkel
bevindt.
Een gelukkige vondst, aan
merkelijk gelukkiger dan het
oorspronkelijke teken, dat al
leen maar aanleiding gaf tot
spraakverwarring Nu wijst
het nieuwe teken, door de
witte stip bijzonder indrin
gend. naar de letter E, die
een andere ioonwaarde heeft
gekregen en juist daardoor
veel meer opvalt.
Een vergissing is uitgeslo
ten. De driehoek, de letter,
en de cijfers vormen samen
een eenheid, die gemakkelijk
aanspreekt en die voor geen
andere uitleg meer vatbaar
is. De Manifestatie van Ne
derlands Energie heeft nu een
uitstekende blikvanger gekre
gen.
0*1
KOPENHAGEN. De 477 bit
metende Rotterdamse kustvaarder
„Nettie", eigendom van J. Vermaas'
scheepvaortbedrijf, is in de buurt
van de haven Marstal op hei
Deense eiland Aero aan de grond
gelopen. De coaster was van Enge
land met een lading kolen onder
weg naar Rudköping op het Deense
eiland Langeland. Dinsdagavond om
zes uur was een sleepboot in de
buurt van het gestrande schip. De
..Nettie" bleek niet erg vast aan de
grond te zitten zodat men het schip
vanmorgen vlot had.
Dc eremedaille in goud vertoonde*
aan. de Orde van Oranje Nassau Is toege
kend aan de heer H. J. Hille. alhier.
„binnen" en „buiten", zodat men een
boetend schouwspel krijgt, hetzij men.
onderdak is ofwel onder de hemel
koepel wandelt. Zo komt er zwaar
materiaal van de delfstofwinning,
een z.g. „ja-knikker" van de olievel
den bij Schoneheek en een boortoren
van de Nederlandse Zoutindustrie.
Na het voorterrein verlaten te heb
ben komt de bezoeker via een brug,
waarop de Drinkwaterleiding wordt
tentoongesteld, bij de afdeling Haven-
Rijn- en Zeevaart, waar Amsterdam
se en Rotterdamse overheden en be
drijfsleven een gezamenlijke inzen
ding verzorgen.
Aan Rijn- en Zeevaart grenst de
Scheepsbouw, eveneens een gezamen
lijke deelneming van bedrijven uit
Amsterdam, Rotterdam en hun om
gevingen.
De Rijkswaterstaat en grote bag
gerbedrijven laten zien hoe Neder
land zijn grond aan het water ont
rukt en het land tegen het water ver
dedigt, Onze baggerbedrijven, onze
inpolderingen, de herstelwerkzaam
heden in de gebieden, die in 1Q53
werden overstroomd, hebben de
naam van Nederland in de wereld
grote faam verschaft. Wat er op deze
gebieden is gepresteerd zal aanschou
welijk worden voorgesteld, met groot
materiaal buiten. Mannen van het
vak uit Sliedxecht zullen b.v, het
De heer Jac. Kleiboer geeft een
explicatie van de verschillende
inzendingen
lijke terugkeer van normale toestan
den, meer voedsel, meer werk, de
sociale zorg, de arbeidsvrede en
waar men tenslotte ziet hoe we nu
leven en werken. Van deze inzen
ding heeft dr. Kortenhorst, voorzit
ter van de Tweede Kamer, de lei
ding op zich genomen.
Hier, in het hart van de tentoon
stelling zal men kunnen zien, wat
E 55 betekent: tien jaar energie in
een democratisch, door een Oranje
geregeerd land.
Rond het Nationale Paviljoen komt
het Elf-Provinciën-Plein. Na de oor
log waren er, evenals voor de oorlog,
elf provincies, maar door de vernie
ling van bruggen en wegen leek de
uiterlijke band los te zijn. Het her
stel van de verbindingen heeft de
provincies herenigd.
Op en om het Elf Provinciën-Plein
kan men zien hoezeer bruggen en
wegen verwoest waren, hoe de brug
gen eerst tijdelijk, later definitief
hersteld werden. Tien, jaar Neder
landse Energie hebben het verkeer
te land en het verkeer boven het
water hersteld en verbeterd en daar
door de elf provincies weer aaneen
gesmeed.
In deze afdeling is verder te zien
hoe steden en dorpen, die van het
oorlogsgeweld te Jijden hebben ge
had, herrijzen.
Tegen de achtergrond van het
ziekenhuis in aanbouw worden de
afdelingen volksgezondheid, licha
melijke opvoeding, sociale zorg en
beveiliging gegroepeerd, zomede een
paviljoen, voor de eontainer-fabri-
cage.
Alle tot dusver genoemde inzen
dingen bevinden zich aan de stads-
kant van de Westzeedijk. Aan de
overkant, in het Park dus. Komen
de akker- en weidebouw, met alles
wat daarmede verband houdt. Hier
is gedacht aan landbouw-onderzoek
en landbouw-onderwijs. Verder aan
zaaigoed, pootgoed, kunstmeststof
fen, veevoeder, landbouwmachines,
boerderijen-bouw en aan: levende
have. Stamboekvee, stamboekpaar-
den en -varkens en pluimvee ziet
men in natura.
De energie, welke de boerenfa
milie besteedt aan haar land, aan
haar bedrijf en haar levende have,
welke energie zo sterk wordt ge
steund en doeltreffend gemaakt door
wetenschap, techniek en onderwijs,
wordt als het ware zichtbaar ge
maakt in de zuivelproducten, in
vlees, eieren etc. alsmede in de af
zet daarvan.
1 Het aantrekkelijke landschap en
Het doel van E 55 is aan het Nederlandse volk en aan de wereld te tonen,
wat Nederland na de beproevingen van de wereldoorlog en ondanks de
tegenslagen van ie watersnood van 1D53 heeft gepresteerd en wat het thans
presteert zei ir J. TV. Ernste. algemeen voorzitter Raad van Advies E 55.
Voorts de betekenis te laten zien van het wetenschappelijk speurwerk, het
ondehvijs, de vakopleiding, de voorlichting op velerlei terrein, de nieuwe
mogelijkheden en perspectieven, welke daardoor voor Nederland worden
geopend en door een grootse, dynamische tentoonstelling van Nederlandse
prestaties aan de jeugd een inspirerend voorbeeld te geven.
Rotterdam is een van die steden,
die het meest heeft geleden en die
zich het devies Sterker door Strijd
■waardig heeft getoond. De Rotter
dammers waren terstond bereid hun
schouders onder de tentoonstelling
te zetten. Het gemeentebestuur aan
vaardde ogenblikkelijk de conse
quenties; het stelde het terrein be
schikbaar, financierde de bouw van
een nieuwe, grote hal en stelde zich
garant voor een deel van het •werk
kapitaal. Het terrein, waarop de
Ahoy'-tentoonstelling werd gehou
den, is uniek en geeft een voor
sprong op andere grote gemeenten.
Aan het nationale karakter van de
tentoonstelling wordt niets tekort
gedaan.
Over de deelneming was men tot
dusver, aldus de heer Ernste, zeer
tevreden. Er moest al op worden
gelet, dat men niet teveel plaats
ruimte kwijt raakte. Het zijn gro
tendeels groeperingen, die inzenden,
waaronder ongeveer zestig grote.
Voor het onderbrengen van toe
risten is intussen een commissie in
het leven geroepen. Rotterdam al
leen zal aan de buitenlandse bezoe
kers geen onderdak kunnen verle
nen, doch aangezien het een natio
nale manifestatie is, zullen Den
Haag en Amsterdam daarbij de be
hulpzame hand kunnen bieden. Er
wordt in elk geval voor gezorgd,
dat de hotelaccommodatie geen
moeilijkheden geeft.
Prof. Ir J. H. van den Broek en
J. B. Bakema zijn de hoofdarchitec
ten van E 55. Eerstgenoemde gaf
een interessante uiteenzetting van
de architectonische aankleding,
waarbij hij niet verheelde, dat het
een moeilijke opdracht was geweest.
Er is uitgegaan van het assenstel
sel, zowel op het Ahoy'-terrein als
in het Park. Het terrein, dat in het
Park is vrijgekomen door het dem
pen van de sloot, is bij het handha
ven van dit principe 2eer van pas
gekomen.
TEMIDDEN van de uitgestrekte UIvenhoutse bossen wordt in een'
laag gebouwtje aan 3Q Crooswijkse jongens en meisjes les ge
geven. gij leren aardrijkskunde, geschiedenis, rekenen en lezen, alles
volgens rooster. Soms gaat hun blik door dc openstaande ramen naar
buiten en plotseling zigt één van hen een eekhoorn. Dan vergeet
meester Snelderwaard zijn rekensommen en vertelt over het rood
bruine knaagdier.
Deze school in de buitenlucht is
een experiment, dat door de steun
van het Vacantie-Kinder Feest mo
gelijk werd gemaakt. Een maand
lang blijft de zesde klas van de Cou-
waelschool in het vacantiehuis te
Ulvenhout, waar de kinderen kun
nen ervaren, dat er meer is, dan al
leen maar trams, fabrieken en snel
verkeer, en waar zij kennis kunnen
maken met alles waaraan de natuur
rijk is.
Vertrouwd met natuur
Maar het is niet zó maar een va
cantia. het is een proefneming, die
in onderwijskringen met belangstel
ling wordt gevolgd. Het doel is, de
kinderen met de natuur vertrouwd
te maken, hen te leren in gemeen
schap met anderen te leven. De
voorwaarde, die dc rijksinspectie
voor het onderwijs daarbij heeft
gesteld, is dat de lessen volgens
rooster doorgang zouden vinden.
Deze lessen worden meestal in de
ochtenduren gegeven. Daarbij maakt
de heer Snelderwaard gebruik van
alles wat de natuur aan aanschou
welijk materiaal te bieden heeft. Hij
gaat met zijn jongens en meisjes de
bossen m, en wijst hen op bloemen
en planten, hij neemt ze mee naar
een boerderij en weet de boer aan
het praten te krijgen over zijn be
drijf, Ook laat hij de kinderen er
veel alleen op uit trekken.
Zingend en gehuld in de onver
mijdelijke spijkerbroeken verkennen
zij dan met een plattegrond de om
geving. Zij ontdekken van alles: een
smederij, of een oude waterput en
brengen onbekende bloemen mee.
die dan met een naamkaartje erbij
in het schoollokaal worden gezet.
Géén baldadigheid
Wat opvalt is, dat de kinderen
deze vryheid zo goed kunnen ver
dragen, want nergens is iets van
baldadigheid te merken.
De kinderen, die in het begin nog
al eens onwillig waren, maken thans
een rustige en meegaande indruk.
Zij hebben geleerd kalm aan tafel te
zitten, hun tanden te poetsen, een
pyama te gebruiken, en al die kleine
dingen meer, die thuis wel eens ver*
geten worden.
Het echtpaar Snelderwaard
hoopt nu maar, dat van dit
alles iets bij de kinderen blijft
hangen; zij rekenen daarbij op
de medewerking van de ouders.
Zondag komen deze de kinde
ren opzoeken en dan zal over
dat onderwerp met hen ge
sproken worden.
smeiiih! mhm1-! h a. •iimB.^iwannimnir
g In het weidelandschap heeft
m de schooljeugd legio kansen
jg op een ontmoeting met een
g grappig koebeest. Kom daar
gj eens om als je op school
1 gaat in de stoffige straten
8 van de stad!
m
