Binnenhof plaatst zich in postuur
voor nieuwe politieke tournooi
Mijn zoon is niet voor
niets gestorven
a
- mogelijk met enkele nieuwe strijders -
Prof. Beel: strijd om de
vrede niet ten einde
Waardig protest van
neger-vakvereniging
Aanhang PNI meest
imponerende feit
Duyvis' LIVORNO
RADIO
ERT.V.
A vro wijdt week
aan de West
Minister Pearson van
Canada naar Rusland
vertrokken
F -.75 beloning voor
j vindster van spaar-
boekje met, f 1480
Kiel voor Russisch
schip gelegd op
werf „De Schelde"
Bijeenkomst van
oud-gevangenen
uit Oranjehotel
I'm»"-
wWMM -
mmn.
nr
ff
..Sticusa" verontrust
over intrekking van
rijkssubsidie
Nederlandse dame bij
botsing in Duitsland
omgekomen
Brandweerauto ramt
spoorboom, doordat
remmen weigerden
Egyptische troepen
uit gebied van Gaza
MOEDER VAN EMMETT TILL:
V.S. en Joego-SIavië
zijn het weer eens
VERKIEZINGSSTRIJD IN INDONESIË
Traditie blijkt
Schadevergoeding aan
geïnterneerden van
Japanse kampen
zeer machtig
Acht mensen vluchten
over het dak uit
brandend huis
Maandag 3 October 1935
3
(Van onze parlementaire redacteur).
7 N garde voor bet politieke steekspel van het najaar. Morgen beginnen
-■de Algemene Politieke Beschouwingen over de Rijksbegroting voor 1956,
e iwct'dr Kamerleden gaan weer bewijzen, dat zli terecht voor 1.08
millioeu schadeloos worden gesteld;
het parlementaire leven bereikt een
vast, jaarlijks hoogtepunt. Prinsjesdag
1 is eigenlijk de feestelijke opmars der
gladiatoren. Politiek komt er nauwc-
I lijks aan te pas. Zelfs Is bewezen, dat
het werkelijk kan gebeuren, dat
iemand In die „Gouden-koels"-sfeer de
vrouw van de socialistische partijvoor-
1 zïtter Evert Vermeer vriendelijk aan
spreekt ais.dochter van. (K.V.P.)
professor Rommc. Zoiets kan toch
niet; die dames gooien alle verhoudingen omver. Misschien is dat ook wel
écu van dc redenen, dat de positie van de gehuwde vrouw nog steeds
een omstreden punt vormt op het Binnenhof. Anders zou er misschien nu
niet voor de tweede maai over dat amendement-Stokman gestemd behoeven
te worden. Er zijn immers mannen, die „onder ons" willen blijven
Het is nu een halve eeuw geleden,
dat de Tweede kamer besloot op de
Troonrede rtiet meer een Adres van
Antwoord m «te zenden. Voor 1906
was dat vas»t gebruik geweest. Aan
vankelijk ging het Adres zelfs uit
van de Staten-Generaa! als geheel.
Dc Tweede Kamer stelde de tekst
op en de Senatoren plachten zich
daarbij aan te sluiten, In 1844 keur
den zij echter deze af omdat daarin
op grondwetsherziening werd aan
gedrongen Het gevolg was, dat bei
de Kamers afzonderlijk gingen adres
seren In de Tweede Kamer ontspon
zich bil de opstelling vaak een po
litiek deoat waaraan zelfs de minis
ters meededen Het was eigenlijk
dubbcl-op. want een paar maanden
later, bij de Algemene Beschouwin
gen over de Rijksbegroting, herhaal
de zich dat nog eens. Zo viel ten
slotte het besluit om dc generale re
petitie af te schaffen. De nadruk
werd verlegd naar het algemene be-
grotingsdebat dat schriftelijk werd
voorbereid. Het was een nuttige
vereenvoudiging doch men deed net
de verkeerde keus. Het adresdebat
had een actueel karakter gedragen,
dat het beerntincFdebat juist als ge
volg van de langdurige schriftelijke
voorbereiding miste.
Voor deze schriftelijke voorberei
ding achter gesloten deuren
bestond in de Kamer nogal animo.
In het najaar van 1950 namen_er b.v.
62 leden aan deel: m 1952: 65 afge-
vrardigden. Al bij al dus ruim de
helft van het parlementair honderd
tal. Maar vergeleken met de belang
stelling voor andere onderwerpen,
was het blijkbaar iets enorms. Het
voorstel van dc socialistische jonk
heer v. d Goes van Naters altijd
op vernieuwing uit om het hele
begrotingsvooronderzoek aan kleine
commissies op te dragen, deed al
thans bij de andere fracties het ver
langen ontwaken, in ieder geval voor
de Algemene Beschouwingen aan de
bestaande procedure vast te houden.
/~)I£P in het onderwond van Su-
•*-* nname hebben de AVRO-me-
dewerkers Ton Nieuwenhuysen en
Jan van Herpen e7iïccte te eken ge
leden opwrmen gemankt ran een
dansfeest in een bosland-Kreolen-
dorp. Dit is slechts een van de zes
tig reportages, waarmee deze heren
ran een reis door Suriname en de
Antillen zijn teruggekeerd. Een aan
tel van deze reportages icordt ver
werkt in vier klankbeelden, die on
der de titel „Ons rijk in de tropen"
in de week van 9 tot 16 October uit
gezonden zullen worden.
De AVRO-programma's zullen die
week in het teken
staan van .,het le
ven en streven
van de Neder
landse Antillen
Suriname", dit
in verband met de
voorgenomen reis
van de Koningin en Prins Bern-
hard. De „West-week", waarin ook
twee in opdracht van de AVRO ge
schreven hoorspelen worden uitge
zonden. wordt Zondag 9 October
geopend door de minister van Over
zeese Rijksdelen, prof. dr W. J. A.
Kernkamp.
De eerste discussie in de rubriek
„Op de keper beschouwd", die in het
VARA-programma de plaats van de
Radiolympus heeft ingenomen, was
gewijd aan het beruchte „Groene
boekje", waarin de nieuwe spel
lings besluiten zijn neergelegd. Het
had, gezien de deskundigheid van
de deelnemers, een boeiende disc;
sie kunnen worden. Het werd eeh r
geen discussie maar een vraagge
sprek: voorzitter Jaap Buys trad op
als vragensteller, de leden van het
team gaven de antwoorden. Interes
sante antwoorden vaak maar toch
was, jammer genoeg, van een ge
animeerd debat geen sprake. Dat
hebben we in de begintijd van de
„Olympus" (toen dr Annie Romein
en Sam de Wolff er nog bij waren)
wel eens anders en vonden wij
beter gehoord.
j|:
■v-tÜA ^et f,lmprogramma van de
7, („Das doppelte Lottchen")
zullen de TV-kijkers Woensdag
avond een ,.Eurovisie"-uitzending
kunnen zien."De Belgische TV ver
zorgt een rechtstreekse reportage uit
het Rubenshuis te Antwerpen.
LONDEN De Canadese Minis
ter van Buitenlandse Zaken, Lester
Pearson, is gisteren met zijn vrouw
per vliegtuig naar Moskou vertrok
ken Hij zal een week in Rusland
doorbrengen cu daarna naar Singa
pore vliegen. Op 'n reis rond de we
reld za] hij 12 landen bezoeken.
TILL Zaterdagmorgen
t ca mei*je i«i dg Dr Bosstraat
f ccr waarop
T «Mn uedratj ran ƒ1480 tras
j qe Fieri. Het meisje bracht
I biac1*' iiei boekje naar de
J eigenaar lenig, rib» haar Jiier-
J voor.,.. 73 fc.f beloning gaf.
Amper was evenwel dit besluit in
het Reglement van Orde neergelegd
of men besloot er op voorstel van
voorzitter Kortenhorst weer van af
te wijken. Sinds enkele jaren volgt
nu het Algemeen Begrotingsdebat
kort op Prinsjesdag zonder schrif
telijke voorbereiding. En het bevalt
bést!
Zó griilig-consequent is die dege
lijke Tweede Kamer van ons!
Andere tafel
fllJ de Algemene Beschouwingen
'-'proberen alle ministers aanwezig
te zijn. Dat is anders zelden of nooit
het geval. Namens de ministerraad
antwoordt alleen de minister-presi
dent, die dan midden achter de
groen-gevleugelde regeringstafel zit.
op een stoel met een iets hogere rug.
Primus inter pares. Dat is het merk
waardige in de loopbaan van dc 69-
jarige bezadigde Amsterdammer
Willem Drees: hij mag in de politiek
tot de hoogste post zijn geklommen,
in het parlement lijkt het net alsof
hij In bijna een halve eeuw. slechts
van tafel is verwisseld. Vlak voor de
regeringstafel is n.l. de omheining
waarin hij indertijd met zijn collega's
(de „snelschrijvers van de Staats
courant" zoals men vroeger zei"» zijn
werk verrichtte. Als premier maakt
dr Drees trouwens nog steeds steno
grafisch aantekening van wat de Ka
merleden zeggen. Hij verschijnt ech
ter betrekkelijk zelden in de Kamer.
De eerste man in de ministerraad
heeft n.l. *t kleinste departement, dat
nauweliiks wetsontwerpen maalft.
Met slechts 33 ambtenaren werkt hij
In een met bloemen en bomen om-
tuinde, landelijke witte villa, met een
rustiek uitzicht op het typisch Haag
se Plein 1813. Deze huisvesting kost
19.300 huur.
Het werk van premier Drees
ligt voornamelijk verscholen in de
vergaderingen van de ministerraad,
waar hij de scepter zwaait Op zijn
begroting prijkt daarvoor echter
slechts een bedrag van 300.— in
clusiefportierloon. Daarover
praat de Kamer du^ zeker nooit.
Slechts bij kwesties van algemeen re
geringsbeleid treedt hii naar buiten
op. Daarom is morgen zijn dag.
In het verleden was het gebrui
kelijk, hoewel geen vaste regel, dat
de minister van Binnenlandse Zaken
als (tijdelijk) voorzitter van de Mi
nisterraad optrad. Thorbecke,
Heemskerk, Kuyper, Cort v. d. Lin
den en Ruys de Beerenbrouck vol
brachten deze combinatie. Bij een
vacature in hun kabinet moesten zij
er vaak nog een departement bij ne
men. Zo trad de jolige AR premier
Theo Heemskerk 'n tijdlang ad in
terim aan Justitie op. .Toen werd
door een kameriia geklaagd, dat
een kwestie, welke op het terrein
van Binnenlandse Zaken én Justitie
traineerde. „Ja", antwoordde
Heemskerk, „ik heb juist vanmorgen
als minister van Binnenlandse Zaken
een brief op poten gestuurd naar de
Minister van Justitie, want ik vind,
dat die de zaak wat lang onder zich
houdt."
Op den duur. bij de steeds toene
mende staatsbemoeiing, viel bet nl.
steeds moeilijker om de zorg voor
het algemeen regeringsbeleid t ver
enigen met de leiding van de dage
lijkse beslommeringen van een groot
departement. Juist de trots dor oude
I anti-revolutionnaircn Hendrik Co-
liin uit Burgervoen, die in totaal ze-
i ven verschillende minister portcf etui-
les heeft waargenomen, was genood
zaakt zich op een klein, nieuw de
partement van Algemene Zaken te
rug te trekken, dat hem de nodige
armslag zou laten. Zo is het nu weer
hoewel bij de grondwetsherziening
van 1938 het instituut van de mims-
1 ter zonder portefeuille werd inge
voerd, juist met het oog op do be
hoeften van de voorzitter van de mi
nisterraad.
Over twee onderwerpen, welke
onder het departement van Alge
mene Zaken vallen, wil de volksver
tegenwoordiging nog wel eens iets
zeggen De Rijksvoorlichtingsdienst
83 man sterk welke voor 1,2
millioen volgens bepaalde kamer
leden als een „licht-mis" leeft en
de „geheime uitgaven" van de Bui
tenlandse Inlichtingendienst a d
ƒ590.000, waarnaar de communisten
altijd nieuwsgierig zijn. Bang. dat
Drees een eigen Beria op het Krem
lin houdt!
Afscheid?
UET ambt van minister-president'
1 is in ons land officieel pas in
1945 ingevoerd. Zijn parlementaire
tegenspelers, de fractievoorzitters,
hebben hun plaats in ons geschreven
staatsrecht trouwens nog steeds niet
gevonden. Wel is een paar jaar ge
leden aan de grondwetscommissie
van Schaik de vraag voorgelegd of
zij evenals Kamervoorzitter Korten-
horst, die voor zijn gedurige aanwe
zigheid een extra-toelage van
f 10.000 ontvangt, niet een hogere
schadeloosstelling zouden verdienen.
Doch het antwoord heeft ontkennend
geluid. De grondwet wéét zelfs nog
niet van het bestaan van politieke
partijen af. Het recente voorstel van
minister Beel om op de stembiljet
ten eindelijk ook de namen der par
tijen af te drukken, betekent - een
eerste stap naar erkenning.
De grootste belangstelling gaat dit
jaar uit naar de wijze, waarop die
heftige tegenstanders-van-zoëven,
de spits-ironische tacticus Carel
Romme die voor iemand uit Oir-
schot weinig van een Brabander
heeft en de joviale, impulsieve
Hagenaar Weiter elkander de ver
zoenende hand zullen reiken. Het
zou voor do leusachtige 75-jarJgc
KNP-leider wel een'! het laatste op
treden in een algemeen begrotings
debat kunnen worden. Trouwens, zal
dc stijve, anti-papistische dominee
Zandt, uit het Groningse Stcdum,
die nog een paar maanden ouder is.
zich strata» weer vei kiesbaar stellen?
Op de terugkeer na 1956 van de
stevige 72-jange auto-didact Joan
Schouten uit Maassluis hopen de
anti-revolutionnairen nog wei. Maar
hu heeft het partijvoorzitterschap
tenslotte al neergelegd. En men zegt,
dat dc vriendelijke christeluk-hi-
stonsche leider Hendrik Willem Ti-
lanus, uit Deventer, de laatste tijd
extra aandacht besteedt aan de ver
richtingen van zijn 45-jarige partij
secretaris Beernink, gemeentesecre
taris uit Rijswijk. Hij wordt overge-
tnorgen ook al weer 71 jaar!
Het zou dus misschien een afscheid
van sommige gladiatoren kunnen
worden. Daarom is het eigenlijk
spijtig, dat de teletisie nu juist bij
de Senaat op bezoek gaat. Dat had
de doortastende socialistische frac
tieleider Burger toch wel beter kun
nen uitzoeken, als Vara-voorzitter.
Wordt wat middel is, niet tot doel
verheven? De Senatoren gaan nl.
over het kijkgeld spreken.
Maar het kan toch wel een pikan
te uitzending worden. Want een aan
tal Senatoren vindt de televisie niet
van zodanige culturele waarde, dat
zij daarvoor overheidsgeld beschik
baar willen stellen.
VLISSINGEN Op de werven
van de N.V Koninklijke Maat
schappij „De Schelde'' te Vlissm-
gen is Zaterdag de kiel gelegd voor
een Russisch vrachtschip.
Dit schip 'is het eerste van de
tweede serie van drie vrachtsche
pen. welke „De Schelde" voor Rus
sische rekening bouwt. Het wordt
een motorvrachtschip van 6500 ton
deadweight voor de C, O, Sudo-
Import te Moskou
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG. „De strijd van het
Verzet was een stryd voor de vrij
heid van nu en voor de toekomst.
Die stryd is niet ten einde maar
duurt voort, omdat er altijd stryd
geleverd zal moeten worden voor
het behoud van de vrede, de vrij
heid en de gerechtigheid. Men zal
moeten blijven bedenken dat het
iiMi'st; di'i'iHklilÊ
1 heden bepalend is voor de toe-
komst."
Deze woorden sprak de vicc-mi
nister-president. prof. dr L. J. M.
I Beel Zaterdagmiddag tijdens de réu-
nie van de „Stichting Oranjebotei"
I in het Kurhaus te Schemungea
Prof. Beel zei voorts, dat ons stre
ven gericht moet zijn op de verdie
ping van inzicht in levensvragen, op
1 verrijking van het geestelijk leven
i en op een innig contact met God.
Op deze reünie, welke volgde op
een stille ommegang langs de do
dencel in het „Oranjehotel" en
langs het monument, dat ter nage
dachtenis aan de gevallen verzets-
I strijders in de muur van de gevan-
gems is aangebracht, kwam een te
legram binnep van prins Bernbard,
waarin hij zijn medeleven voor deze
jaarlijkse bijeenkomst uitsprak.
De violist Sam Swaap, begeleid
door Paul Niessing, verhoogde de
sfeer van deze bijeenkomst met eni
ge soli.
De leden van het toneelgezelschap
van Pierre Balledux, die het toneel
stuk van Eduard Veterman „Oranje
hotel" opvoerden, kregen allen een
tekening van Han Pieck, een. cel uit
het „Oranjehotel". Deze réunie werd
bijgewoond door enkele tientallen
scholieren die. op uitnodiging van
de stichting „Oranjehotel", hier iets
konden proeven van de sfeer die er
onder de voormalige verzetsstrijders
heerst en van de denkbeelden, welke
zy koesteren.
De; verzetsstrijders besloten deze
réunie met een. vergadering.
DEN HAAG. Raad en bestuur
van de „Sticusa" hebben ernstig
bezwaar tegen het feit, dat de re
gering heeft besloten geen subsidie
meer aan de ,.Sticusa" te verlenen.
De „Sticusa" heeft in haar ver
gadering van 1 October een defi
nitief standpunt opgeschort, in af
wachting van nadere mededelingen.
De Sch 195 bracht Zaterdagoch
tend een twee en een halve meter
lange vis can land, gelijkend op
een amkol Het beest heeft ech
ter vijf kieuwen en een varkens
snuit en zelfs dp oudste vissers
op Schet'Piinigen kunnen zich niet
herinneren, ooit een vis van dat
soort te hebben gezien.
ULM Dc 52-jarige mevr. Jo
hanna Katharine Wis.se uit Amster
dam is Zondag te Ulm om het le
ven gekomen bij een botsing tussen
een jeep en een Duitse autobus. Haar
dochter en de verloofde van deze
laatste, een Amerikaans militair,
werden licht gewond.
Mevr. "Wisse cn haar dochter
brachten een bezoek aan deze jon
geman om voorbereidingen te tref
fen voor het huwelijk der jongelui.
ZAANDAM. Doordat zowel de
hand- als de voet remmen weigerden
is. Zaterdagmiddag een auto van de
Zaandamse brandweer door een af
sluitboom van een overweg in de
spoorlijn ZaandamEnkhmzen gere
den. De boom werd enige meters
naar binnen gedrukt maar de fcrein,
die kort na het ongeluk moest pas
seren. kon ongehinderd doorrijden.
De brandweerauto was op weg
naar een BB-demonstratie in West-
zaan.
GAZA Een woordvoerder van
het Egyptische leger heeft medege
deeld dat de Egyptische troepen
zich gisteren uit de gedemilitairi-
seerde zone van Elauja Nizana heb
ben teruggetrokken. De operatie
begon 's ochtends en eindigde in
de loop van de middag. Waarne
mers van de V.N. waren bij de
troepenbewegingen aanwezig.
(Van onze correspondent),
NEW YORK. Ik was in Harlem bü de protestmeeting, die de vakhond
van het personeel der slaapwagens (een neger-organisatie aangesloten by
de American Federation of Labor) hield naar aanleiding van de vrijspraak
der beide blanke beklaagden in de moordzaak van dé 14-jarige Emmett
TUI. De vergadering werd gehouden in een kerk, veel te klein voor de
enorme belangstelling. Maar een menigte, op meer dan tienduizend geschat,
volgde het gesprokene op straat via luidsprekers. De neger is over het
algemeen een gauw geëmotioneerd mens, maar ik heb zelden waardiger
en ordelijker protestvergadering bijgewoond. Mamie Bradley was aan
wezig, Emmett's nog jonge moeder, eenvoudlg-goed gekleed: een moedige
vrouw, getekend door het ontzaglijke leed dat haar getroffen heeft.
Zij kwam op het podium en sprak
de vergadering toe met een zachte,
bedroefde stem, zonder bitterheid,
zonder gepassioneerdheid, misschien
juist daarom was de indruk van haar
woorden zo diep toen zij zei:
„Wat ik int de rechtszaal heb mee
gemaakt was een schande voor God
en de mensheid, maar de uitspraak is
niet het voornaamste. Hij kon mis-
-•chien niet anders worden verwacht-
Maar wanneer een onbetekenend
iemand als ik en als die kleine jon
gen van mij een verontwaardiging
kan wekken als jullie hebben ge
toond, dan is dat God's werk en is
mijn zoon niet vergeefs gestorven.
Had het president Eisenhower's zoon
gegolden, jullie reactie tegenover my
en mijn kleine probleem had met
groter kunnen zijn
Reektershanden gebonden
Het is voor mij, na alles wat ik
over deze zaak gelezen cn gehoord
heb dc vraag, of het bijeengebrachte
materiaal voor »nige rechtbank vol
doende zou geweest zim om hot
schuldig uit te spreken. De openbare
aanklager en de rechter hebben bei
den gedaan, wat in hun. vermogen
was om het juiste licht op deze zaak
tc werpen. Niets in hun optreden
wees op enige bevooroordeeldheid
ten opzichte van de negers.
Maar hun handen waren gebon
den. De openbare aanklager beschik
te by het bijeengaren van zijn ma
teriaal over een onvoldoende staf van
onderzoekers cn over ontoereikende
middelen om eeh goed voor-onder
zoek te verrichten. De voornaamste
helper hem daarbij terzijde gesteld,
de sheriff van het district Tallahat
chie, trad tevens als voornaamste
getuige op van dc verdediging.
Dank zij het moedige onderzoek,
dat een aantal blanke en neger-re
porters tijdens de zitting op eigen
gelegenheid instelden, kwam aan het
licht, dat er getuigen waren ne
gers die dé vrachtauto konden be
schrijven. waarin Emmett naar eon
afgelegen schuur was ontvoerd cn
die de namen wisten van de beide
negers, die blijkbaar gedwongen wa-
reri by die ontvoering behulpzaam te
zijn door Emmetts verblijfplaats aan
te wijzen. Een onderzoek waar die i
vrachtwagen is gebleven is, bleef s
vruchteloos. De beide negers bicken
op geheimzinnige wijze verdwenen te I
zijn en zijn nog zoek.
Een onderzoek naar bloedsporen in
de schuur geschiedde by gebrek aan i
hulpmiddelen (zoals b v. een micro- t
scoop) op de meest onwetcnschap-
pelyke w^ze, met het blote oog.
De sheriff werd er door de rechter l
tijdens de zitting op gewezen, dat hy i
het iyk in de rivier had zien liggen I
en had doen verwijde! cn, maar ge
tuigde, dat he».hoewel volgens de
verklaring van de lijkschouwer on- i
herkenbaar verminkt niet dat van
Emmett Till kon zijn. Hem werd i
daarop gevraagd, of hij een onder-
zoek had ingesteld naar een moord
op con onbekende, waarop zijn ant- 1
woord luidde, dat hij verschillende j
lieden ondervraagd had, maar zoveel
tegenstrijdigs had vernomen, dat hc'
geen zin had er mee verder te gaan.
Lof voor rechter j
De lei dei s die ik op de protest-
vergadering sprak en dc neger-ui-1
porters, die de rechtszaak bijwoon
den hebben mets dan lof voor do
openbare aanklager en de echter en j
voor enkele Mississippi-kranten, wier
verslaggevers mots nalieten om de i
waarheid te doen zegevieren. Zij zijn
bitter, maar hun bitterheid geldt met f
eens de jury, welke tenslotte, naar j
een hunner opmerkte, een weerspie- i
geling gaf van de vergiftigde geest
van het kleine bevoorrechte deel der j
bevolking uit die streek, dat volledig
burgerrecht bezit. 1
De rergaderzöaï ran de Ticpe.
de Kamer, waar Dinsdag op
nieuw 't parlementaire steek
spel ^een aanvang zal nemen.
De foto werd genomen, toen
in 1051 de uernienirde rerpa-
drr-flflt met een soeechje van
voorzitter Kortenhorst en een
ivoord Van gelukwens ran de -
Zijde der regering in gebruik
uiercï genomen.
BELGRADO. Dc meningsver
schillen tussen de V.S. en Joego-SJa-
vie zijn uit de weg geruimd als re
sultaat van het overleg tussen de
Joegoslavische leiders en de Ame
rikaanse adjunct-onderminister van
Buitenlandse Zaken, Murphy, zo is
Zaterdag in een slotcommuniqué
over de bespreking a bekend
gemaakt.
Op de vraag welke deze menings
verschillen waren, noemde Murphy
als voorbeeld het zenden van Ame
rikaanse economische en militaire
hulp.
UEN haag. Te l'okio lullen
10 October onderhandelingen be
ginnen tot vaststelling van het be
drag. dat aan vroegere Nederlandse
geïnterneerden in Japanse kampen
in Indonesië zal worden uitgekeerd
bij wyze van smartegeld voor de in
de gevangenschap geleden ontberin
gen.
In September 1951 gingen de Ne
derlandse en de Japanse minister
van Buitenlandse Zaken hieromtrent
een .gentlemen's agreement" aan.
waaraan de komende besprekingen
nadere uitwerking zullen moeten
geven.
(Van onze reisredacteur)
DJAKARTA. Langzaam komen
de verkiezingscyfers binnen. Iede
re nieuwe dag werpt het beeld van
de vorige omver. De stemmenmas-
sa's van Midden- en Oost-Java be
ginnen los te komen, en daarmee
komen in de cijfers de werkelijke
gezichtstrekken van het Indonesi
sche volk aan de oppervlakte. Het
meest imponerende feit is de enor
me aanhang van de nationalistische
partij (P.N.L). die door het beleid
van dé afgelopen twee jaren zó ge
compromitteerd was. dat zelfs haar
leiders aan de toekomst begonnen
te twyfelcn. Zij is tot nu toe de
sterkste partij gebleken. Na haar
komen de Masjoemi en de andere
Moslimse partij, de Nahdatoel Oela-
ma. Met nog geen twintig procent
van de stemmen komen de com
munisten.
Dat de twee Moslimse part yen sa
men de grootste groep vormen, is
met te verwonderen: het tnclonesi-
sclie volk staat immers sterk onder i
Advertentie IM.)
HEERLIJKE
TAFELSAUS
laaltud. lluuO altiH f
ALKMAAR. De kruidenier S.
Wehnes, zi>n vrouw en hun zes kin-
deren hebben zich vanmorgen ter
nauwernood over het dak in vei- j
Itgheid kunnen brengen, omdat de
winkel beneden hen in lichter laaie j
stond. Zij waren wakker geworden
doordat hun slaapkamer^ vol rook
waren. De gehele benedenverdie
ping van het huis brandde uit.
De brand is vermoedelijk ont-
staan, doordat men Zondagavond i
een ketel op de spaarbrander van
het Stastel had laten staan.
de invloed van zijn dorpse leiders.
De mpderne leiders mogen dan veel
applaus brijgen, als het op stemmen
aankomt volgt de massa het dorps
hoofd en rie ..kiaii" (eodsdienstle-
raai), Aangezien de grote massa
niet lezen of schrijven kan. zijn de
partijen aangewezen op het gespro
ken wooid. maar het gesproken
woord verwaait, terwijl de kiaji
blijft De Nahdatoel Oelama is daar
om in Midden-Java zelfs de Mapjoe-
mi voorbij gestreefd en zal in Oost-
Java nog wel sterker worden als
daar de volledige uitslagen, bekend
zijn.
Wellicht slaat ook het succes van
de P.N.I. op hetzelfde hoofdfeit te
rug: de macht van de traditie, Zy
immers is de oudste nationalistische
party.
De voorlichting die de tegenstan
ders van het vroegere wanbeleid
onder de massa hebben gegeven,
is blijkbaar met ver doorgedrongen.
Zy heeft gefaald en deze verkie
zing is daarom géén „afrekening"
geworden, Wij hebben ons vergist
in het tempo van de politieke be
wustwording: een typisch Westerse
vergissing.
Wy zijn thans óók wijzer gewor
den over de communistische partij.
Zy is stellig een grote massale oar-
tj] en vooral op Midden-Java,het
centrum van ai moede en achterlijk
heid. Het stemmens an tal der P.K.I.
is inderdaad imposant, maar toch
wordt zy met de tweede partij van
het land; ze wordt, naar het schijnt,
vierde en zal, op dc huidige cijfers
afgaande, de 25 pet met overschrij
den. Het communistische gevaar is
dus toch beperkt: het is kleiner
dan m Italië en zelfs dan in Frank
rijk.
Diepe teleurstelling viel de socia
listische party (de P-S.I. van Shah-
nr) ton deel. Het enthousiasme op
haar vergaderingen bleek bedriege
lijk. Of Chen bon cn Bali haar nog
eervolle resultaten zullen brengen,
moet men afwachten, maar elders
heeft ze in elk geval geen vat op
de massa gehad. Het blijft beneden
de vijf procent.
TJTiFT De rijtapnlRie heeft Ae
22-jarige H gearstêerd. diebe
kend heeft tot tweemaal toe brand
te hebben gesticht in een der schu
ren van de boerderij van zijn va
der Omtrent zijn motieven kon hij
geen enkele verklaring geven.
