TWEE partijen verlaten
kabinet-Harahap
IBS
HET ROTTEKDAMSCH PAROOL
Keurige Eden dient
critici van repliek
Valkenburgse jongeman, op roof uit.
ranselt oudere man geducht af
Dader al
gepakt
DELEGA TIE BLIJFT
TOCH IN GENÈVE
Verkeer eist
zeven doden
„Paar Londense kranten
geen publieke opinie
Standwerker Poujade
in greep van de pers
Stakende bankwerkers
werden ontslagen
Dader 3-voudige
moord gegrepen
in Brussel
Tl
Weer gevangene
ontsnapt
„Ik ben geen
antisemiet
Onbeslenclig
BIJ WILTON-FIJENOORD
^r: Jf
Rijke erftante zei:
..laat mijn familie
maar vechten"
BUIT SLECHTS 190 GULDENEN TIEN MARK
16e Jaargang, no. 16
Opgericht door de Stichting „Het Parool"
Red. en Adm. Lange Haven 103. Tel. 67279
en 66505 Abonn,prijs per week /0,50
per kwartaal 6,45, losse nummèrs ƒ0,10
Donderdag 19 januari 1956
Uitgave N-V. De Nieuwe Pers Postgiro
398644 Bankier: Amsterdamsche Bank
te Rotterdam Directeur: B. de Vrle»
Hoofdredacteur: Sj. van der Schaaf
DJAKARTA. Twee Indonesische regeringspartijen, de
kleine islamitische partij P.S.I.I. en de grote orthodox islamiti
sche partij Nahdatoel Oelama, hebben woensdagavond te mid
dernacht (Javatijd) bekend gemaakt, dat zij besloten hadden
hun ministers terug te trekken uit het kabinet-Harahap. Beide
partijen zullen de regering verzoeken haar ontslag in te dienen.
Dé twee. mohammedaanse partyen
zijn met vier ministers ih de rege-
ring vertegenwoordigd: de tweede
vice-premier Harsono Tjokroamino-
to, de. minister van. Sociale Zaken
Soedibjo, :de minister van -Gods
dienstzaken Kiai Iljas en de minister
van Binnenlandse Zaken-Soenarjo.;
UTRECHT. Gisteravond om
streeks 7 uur.is de 73-jarige weduwe
W/de Bree—v. di Wóude'oj» de Am
sterdamse straatweg! tegenover haar
woning, hij een verkeersongeluk om
het leven gekomen.
Utrecht. '.-- -Do 14-jarige leerling
van de Chr." H.B.S. tc Utrecht, Do
Groot, Xvonende' op -- de Meivvede-
kade, is vanmorgen; om half negen
op de Jutfaseweg door'een autobus
aangereden en óp slag gedood,
Dordrecht." Dë 72-jarige wiel
rijder J. yisscr: ,,uit 's-Gravcn.deei
is door. een auto'".'aangereden -toen.
hij dc weg "overstak. Hij is kort na
het ongeluk overleden. -'
Wolvega. Woei «.da ga vond is de
32-jarige dochter Harmkc van de
familie Kuipers door een achterop
rijdende motorfiets gegrepen cn -ge
dood. -
Dieren. De 19rjarig© bromfiet
ser J. Vesterink is-woensdagavond
op de onbewaakte"-overweg in de
Bockhorstci wcg door een locomotor
gegrepen. De jongen is enige uren
later overleden.
GOES. De zevenjarige C.-Bur
ger. zoontje van do gemeentesorre-
taris te Goes, die onlangs is benoemd
te Bussum. is gistermiddag om
streeks half' vijf "door een auto aan
gereden en'gedood.
Hoeren veen. Woensdagavond is
do 80-jarige K. Hofstee door een
N.T.M.-bus gegrepen er, later .in het
ziekenhuis overleden.-
■LAREN. De Larense schilders
zullen hun traditionele carnaval op
11 februari a.s. houden in hotel Ham-
dorff." Dit carnaval zal zich afspelen
in de vogelwereld, onder de naam
„King sijs". x
In het Italiaanse winter- -
sportcentrum, Cortine d'Am-
pezzo, loaar over een week de I
Olympische winter speten be-"/
pinnen. 'woont een meisje, .dat
in deze kille tijd van het jaar 1
alleen maar teil gaan wande- I
len als ijsbeer. Ofschoon deze f
zuidelijke plaats «er-mm het 3
poolgebied, ligt, zijn- er toch j
mensen die op het eerste ge- M
2icht echt even schrikken. En
dat vindt zij grappig, dat 1
meisje uit Cortina. I
JiSaDfl-r
BRTJSSEL, De pleger van de:
moord op de Belgische generaal Dei-
ïer ?n „twce. hbiscenotén is gearres-
teerd. Het is Jean-Marie Levèbvre.
Hjj Is woensdagmiddag aangehouden
en heeft bekend. De dader is kap
persbediende cn kwam af en toe hü
generaal Deiser om deze te knippen.
Lefebvre Is 40 jaar oud. Hirhad,
veel schulden. Sedert -het: drama
heeft hy <zjjn. .werk .als kapper ge
woon voortgezet. Hij is gehuwd en
vaae* van een meisje, van tien jaar.
De beslissingen van beide partijen,
na uitvoerige discussie genomen,
vloeiden vóoi-t uit haar afwijzing
van het regeringsbeleid met betrek
king tot de conferentie te Genève.
Woensdagavond om elf uur heeft
de Indonesische delegatie die nog
in Genève was geheel onverwacht
uit Djakarta een telegram ontvangen
met het verzoek voorlopig niet naar
huis terug te keren. Enkele uren la
ter arriveerde minister Sardjan om
het eerder genomen besluit van de
Indonesische regering, dat de dele
gatie moest terugkeren, mondeling
toe te lichten. Dit was dus de jong
ste sensatie in deze allermerkwaar
digste Nederlands-Indonesische con
ferentie. Dc delegatie kan nuwel
licht nader bericht uit de Indone
sische hoofdstad ontvangen waarin
slaat dat zij de onderhandelingen
met Nederland kan hervatten.
Het K.L.M.-toestel, dat de Indo
nesische minister van Landbouw
naar Europa bracht, arriveerde met
enkele uren vertraging op het vlieg
veld van Zurich, Vandaar moest hij
de reis per auto naar Genève voort
zetten omdat er geen vliegvelden
tussen de beide steden zijn. De "mi
nister arriveerde 's nachts om twee
uur in hotel „Des Berguèss" te Ge
nève.
Onmiddellijk ging hij in conferentie
met zijn medeleden van het kabinet
en na eèn half uur werd dc voltal
lige delegatie in de bespreking be
trokken.
•Om ongeveer vier uur in de mor
gen werd de bespreking verdaagd
en kwam de delegatieleider, minis
ter Anak Agoeng aan .de wachten
de- journalisten meedelen, dat de
delegatie voorlopig niet naar huis
zou terugkeren. 'WTinistet Sardjan
heeft een uitvoerige uiteenzetting
gegeven van de politieke toestand
in Djakax-ta. die echter tijdens zijn
reis weer grondig isveranderd.
Een zorgvuldige analyse ,van de
hier" beschikbare gegevens levert
ongeveer het volgendebeeld op: de
;regcring-Harahap is mede naar
aanleiding; van. sterke' reacties van
de delegatie in Genève blijkbaar
weer opnieuw met de politieke
partijen, in overleg getreden. Daar
bij' kwam in de eerste - plaats vast
te staan dat in het voorlopig par
lement waarschijnlijk eenvoldoen
de meerderheid achter de regering,
zal staan als deze de „voorlopige
overeenkomst" ihet Nederland van
7 januari aanvaardt, zelfs als de
P.S.I.I. en de, N.O. zich tegen, de
overeenkomst zouden keren. Verder
schijnt de Nahdatoel Oelama nog
maals haar standpunt te hebben
herzien. Zij blijft zich voor de bui
tenwereld van politieke instemming
met de onderhandelingen, met Ne
derland onthouden maar zou een
zeker „gentlemens agreement" met
de Masjoemi hebben' aangegaanom
het daarbij te laten. Het moet de
ze partij niet onaangenaam zijn ais
vóór de komende kabinetsformatie
de verhouding met Nederland 'op
de nieuw© basis zou zyn geregeld.
Dan zou nX een zeer gevoelig wrij
vingspunt tussen' de drie grote par
tijen zijn weggenomen.
Vervolg op pag. 3
1 n l® Antliony Eden beeft gister- S:
8 O avond in Bradford, toen bil 1
<fe leden van. de consetva- s?
§f lieve partij toesprak, met een
gg jonge vrouw een schermntseling m
om de microfoon moeten voeren, tr
ig ZU beklom plotseling het podium fe
terwijl het gehoor applaudisseer-
de na een verklaring van de li
|g Britse premier, dat Rusland de 8
satellieten overheerst De vrouw W
g, trachtte Eden voor de microfoon te
weg te duwen om zelf eea ver- P
gf'. klaring af te leggen, sir An- P
g thony, aanvafcbelljk verbluft.' te
verzette zich stevig. Toen zaal- g
wachters toeschoten cn haar van -1
H het podium sleurden riep t(|; I
m „Het Britse wereldrijk Ss de m
m grootste vredeskracht, öle de 8
§f wereld ooit heeft gekend, maar
g igij vergooit ictl" Later bleek W
g" dat zij de 30-jarige miss LesUc :!§f
-ra Green. was. secretaresse van de H
te Bond voor het hphoud van bet
g Britse wereldrijk. Terwijl zij uit ft
jg de zaal werd geleld, zei Éden: te
gf „Ik geloof niet,, dat dat een re-Xf
rechtvaardigde opmerking was".
Demonstranten in de zaal riepen te
toen van verschillende kanten: ¥i
„Gij hebt het Wereldrijk ver- '1
gooidl" Sir Anthony Werd bleek
en antwoordde: „Wij hebben het S
wereldrijk niet. weggegeven,
Maar de volken van het gc- s
menebest ontwikkelen zich ge- te
stadig V:! vrijheid en zelfrege-
ring", ue vergadering bleef ook Ï2
daarna onrustig. Op de foto jg
wordt miss Green, weggevoerd,
Links sir Anthony Eden. r=
("Van ónze correspondent)
LONDEN Sir Anthony Eden, de Engels*premier, heeft gisteravond
In Bradford in Yorkshire een rede gehouden over de binnenlandse politiek.
Het was een al maanden geleden door de lokale conservatieve partijorgani
satie georganiseerde bijeenkomst, waarop door', de recente kritiek tegen
Edens slappe leiderschap uil de conservatieve party! zelf» gisteravond het
felle zoeklicht der wereldpuhliclteit viel. Zij die verwacht hadden dat de
Incarnatie van keurigheid en goede manieren nu plotseling in een orato
rische kemphaan zou z|jn veranderd, kwamen natuurlijk bedrogen uit.
In een paar nette openingszinnen
diende Eden zijn critici van repliek
en zei dat zijn gehoor dat'immers
uit- over de gehele wereld bekende,
degelijke Bradfordianen bestond
zeker niet alles zou geloven, wat in
een paar Londense kranten stond.
Een paar van- deze „vitterige publi-
katïes" beweerden de publieke opinie
te vertegenwoordigen, maar daarvan
was natuurlijk niets waar (ach, arme
conservatieve Daily Telegraph om
zo .'met de Daily Mirror - en de Daily
Hërald over één kam geschoren te
worden!). Rapporten, over onenig
heid in de conservatieve partij wa
ren zonder enige grónd cn Eden
prees zijn loyale medewerkers in het
kabinet. En voor wie het nog niet
mocht weten verkondigde hij nog
eens, dat de regering niet voor acht
maanden, maar voor vijf jaar gekozen
was.
Toen dit gezegd was wijdde Eden
zich verder aan een soort standaard-
redevoering over conservatieve bin
nenlandse politiek, die door de Times
als een „goed geproportioneerde ma
gistrale uiteenzetting" wordt gepre
zen, maar door dxr Manchester Guar
dian niet meer dan een „goedé ver
standige kiesdistrictsspeech" („zo
als er honderden .zijn'7 wordt ge
noemd.
Het was natuurlijk onmogelijk voor
Eden om voordat het parlement bij-»
een komt en voordat de begroting
in het 'voorjaar wordt ingediend in
derdaad, opvallende dingen. te zeg
gen. Grepen uit zijn rede: de verlcon-
dïging dat er natuurlijk géén snelle
of gemakkelijke oplossing voor de
economische moeilijkheden was; dat
als werkgevers en werknemers al
leen maar naar hun eigen voordeel
keken men allemaal tezamen in de
soep zou raken. Eden verklaarde dat
de strijd tegen inflatie thans onder
nomen was en dat de regering niet
aarzelen zou om krachtige maatrege
len té nemen; „Men kan inflatie niet
vermijden zonder pijn te veroorza
ken," zei hij.
UTRECHT. Vanmorgen vroeg is
de 40-jarige gedetineerde M. K. uit
het Huis van Bewaring in de Gans-
straat ontvlucht. Bij het helpen.met
het naar buiten brengen van de .vuil
nisbakken heeft bij kans gezién er
"vandoor te gaan.
(Van onze correspondent)
PARIJS. - Poujade heeft gespro
ken voor de buitenlandse pers dit-,
maal. Hij was op tijd: Hij veront
schuldigde zich zelfs voor eergiste-!
ren, toen hy ons een uur voor zyn:
persconferentie had laten wachten en
bij zyn komst de wachtzaal voor
tweederde leeg vond. Enfin, hij was:
beleefd, voorkomend, bijna beschei
den zoals hij door schijnwerpers
van de filmoperateur omringd de.
foyer binnenschreed. Hij begon links
en rechts handen te drukken cn ge
sprekken aan te knopen.
Kennelijk voelde hij zich in
discussie van man tot man het meest:
op zijn gemak. Was het de zaal die:
hem preoccupeerde, vol journalisten"
die luidruchtig metelkaar conver
seerden, 'en waarvan slechts een.
kleine groep zich om hem schaarde?
Het was misschien voor het eerst dat
hij een publick trof van lieden die
hun eigen conversatie minstens zo
interessant vonden als de zijne. Zijn
Kamerfractie komt straks nog wel
voor andere situaties te. staan. Een.
stevige, gezonde, boerse vierkante'
kop: levendige ogen en de beweeg
lijkheid van trekken van iemand die
gewend is onophoudelijk te impro
viseren. Het diner begon onder het
geruis van vijfenzestig vorken. Een
gelijk aantal kippepoten in een
voetbad van jus-substantie werden
ih stormpas door de zaal gedistri
bueerd. De koffie kwam. De'bekende
tik.tegen het glas. Poujade wilde
spreken. Enkele minuten. Het werd
drie kwartier. Naarmate hij vorderde
liep hij meer warm. V/at begon als
een bescheiden tegenprestatie werd
een volledig nummer. De heer Pou
jade onthulde zich hier temidden
van glinsterende bestekken, luchters
cn wachtende kelners als een eer
sterangs standwerker! Alles, ging
over dc tong:-de hele politiek, eco
nomie en geschiedenis van Frankrijk
werden voorbijde microfoon ge
sleept. Steeds radder, steeds -minder
samenhangend en met steeds, meer
stopxvoorden, gebaren, hoofdknikken
en- schokschouderen aan elkaar ge
breid. De .toehoorder kreeg! geen ge
legenheid tot verademen, nadenken,
snappen. Hij moest-er onderdoor,
adderi.haast geklapt of de kWar-
opgegooid, in 'ruil waarvoor'de
.^ers, ons .dan "het. mes, de tancjen-
:el, het ontvlefckihgsVmddcl of de
reclamesigaar hadden kunnen bren
gen. Maar het kwam-niet zover. Pou
jade begon zich te verdedigen. Hij
was .blijkbaar - gepreoccupeerd door
de afkeer die vrijwel het'gehele bui-
tenland voor hem en .zijn beweging
getoond had. Hij was-geen fascist; zei
hij, geen racist, nog minderantiser
miet. Natuurlijk, wanneer iemand als
minister zich met-het -land ging be
moeien, moest hij zich op,.de vragen
voorbereiden: hoe lang-maakte zijn
familie al deel 'uit-, van- het volk?
enz.j enz, - - .-
Met .eèn breed gebaar - steldehij
zich open voor de':vr'ageii die-• wij
hem stellen wilden.!- Uw correspon-
Verfulj* up pajg. 3
0:j De Bilt verwacht
Van donderdagavond tot vry-
dagavond: fj
tlver bet algemeen veel be-
g wolking met plaatselijk wat v
J' sneeuw of regen. Krachtige 5
s tot matige wind In hoofdzaak 5'
d tussen -zulduest en west. De-
t zelfde of Iets hogere tempe-
r raturen. J
Morgen: Zon op R.tO uur on-
2 der 17.07 uur. Maan op 10.59 J
- uur onder 0.41 uur. st
HET WEER IN EUROPA
7 uur voormiddag
H- Temp. 1
te Weers» heden Nèers). M
Stations toestand 7 uur "In24 u. 8
M- Stockholm L bew. -tl 2 R
s ObIo Jf.bew, .'.mo .1-
te Kopenhagen Otibew. 1 2 te-
te Dublin Regenbui- 2- 0.1 te
Londen Onbcw. -1 o j
te Amsterdam Onbew. 1 4. g
sj Brussel Onbew. 0 1 g:1
8: parijsOnbew. -2 0.4' i
Bordeaux L bew.
Nice
g Berlijn""
p. München
te Zürlch
Locarno-
g- Wenen
Rome
Haif bew. 7
.Onbew. 1
Z\v. baw., - -0
Geh.bew. 2_
Onbew.-1
Licht bew.'-3
Geh. bew. 13
Den Helder Vr. onb.
Ypenburg Vr.onb.
s -Vbssingen
M Eelde
m De Bilt
p Twente
s Eindhoven
Onbevr.
Snceuwbxxi 2
Onbew. -1
Licltt bew. 0
Onbew. -1
(Van één onzer!'.-verslaggevers)
SCHIEDAM. Ruim 150 bank
werkers vande reparatie-afdeling
van de N."V. Dok; en Wérfmy. Wil-
ton-Fijenoord zijn gistermiddag ont
slagen omdat zij tyeigerdën te stop
pen met hun sit-downstaking.
De staking werd. gehouden
dat dè dir ectie' vanIVil t o n 7 Fij en o o rd
dc penningmeester van de „contact
commissie WiHon-FijenoorcT ont
sloeg die tegen de verordeningen in
op dewerf-gecollecteerd had.
Zd.-LtmhurgL bew.
AMSTERDAM.. De Vereniging
tégen de Kwakzalverij zal zaterdag
2.1 jahüari a.s. in een dér zalen - van
hot- AmericanHotelte -Amsterdam
haar 75è verjaardag vieren.
ALTAMONT. In Altamont. :n
do Amerikaanse staat Tennessee,
is de gefortuneerde mej. Fannie
Jloffitt zij liet bijna eeti miljoen
dollar na'~- overleden, zonder een
testament te hebben gemaakt. ..Laat
zij-er maar om -vechten vei klaarde
zij voor haar overlijden tegenover
haar advocaat./
'Hétgeen pi-orhpt' geschiedde, want
62néyeh. en nichten hebben aan
spraken op de erfenis doén gelden-
Dé rechter zal pogen het uit te
zoeken.
I De „contact-commissie", die zegt
buiten de vakorganisaties om verbe
teringen voor de werknemers t<
willen krijgen, heeftin de afgelo-
pen herfst nogal wat .onrust onder
de arbeiders van Wilton Eijenoord
kunnen bewerkstelligen. De lei
dinggevende figuren in deze com
missie, die zichzelf graag neutraal
noemt, zijn merendeels lid van de
communistische E.V.C.
Gistermiddag en vanochtend heb-
gen de ontslagenen getracht de an
dere arbeiders van Wilton-Fijenoord
over te halen tot staking. Deze po
gingen zijn zonder succes gebleven.
De 150 bankwerkers zijn door dit
ontslag in feite brodeloos geworden,
want het is niet te verwachten, dat
zij werk zullen krijgen bij andere
scheepswerven in de omgeving van
Rotterdam.
(Van onze correspondent)
HEERLEN De bioscoop-exploi
tant Erwin Hirschberg zal, als hij
vrydag het twintigjarig bestaans-
feest van zyn Hollandia-theater viert,
de duidelijke sporen dragen van een
worsteling met een man die hem in
de nacht van dinsdag op woensdag
van zijn geld beroofde: een dik
blauw oog, een gekneusde neus, een
gezwollen bovenlip en enkele builen
op zijn hoofd. De bult van de rover
bestond uit f 190 en iièn D-mark.
De dader, de 26-jarige J. T. nit Val
kenburg die reeds gezocht werd
wegens verscheidene andere misdrij
ven Is vannacht van zijn bed ge
licht.
Dinsdagavond kwam de heer H. in
contact met een jongeman die zich
voorstelde als de zoon van. een be
kend hotelier uit Valkenburg. Toen
de heer FL- even later weg wilde rij
den stond de jongeman bij zijn auto.
Hij deelde de heer H. mee, wijzend
op een. prachtige wagen, datzijn auto
stuk was en hij verzocht de bioscoop
exploitant hem „even" met zijn auto
naar Valkenburg te rijden.
De heer H. voelde er bepaald wei
nig voor maar liet zich ten slotte
overhalen. Boven op de KJimmer-
derberg in Klimmen verzocht de ho-
telierszoon de heer H. rechtsaf .te
slaan en. hem naar,- zijn meisje te
bréngen dat ergens in het gehucht
de Heek zoo wonen, onder d«ge
meente Hulsberg. Ook aan dit ver
zoek voldeed de heer H.
Vrij spoedig ontdekte hij dat hij
op een pikdonkere slecht berijdbare
smalle grindweg terecht was geko
men en terwijl hij naar een ge
schikte plek zocht om zijn. wagen
te draaien er» terug te rijden dwong
de man hem te stoppen. Meteen
klonk het dreigend: „En nu geeft u
me dertig gulden en anders...."
De heer H. zag de ernst van de
situatie waarin hij was geraakt, niet
in en dacht dat de jongeman een
grap wilde uithalen. Een harde klap
op zijn rechter oog die meteen volg
de. liet er geen twijfel meer over
bestaan dat hij een zeer gevaarlijk,
man in zijn wagen had.
„Ik wil duizendgulden van je
hebben en gauw. Jij bent een rijke
vent en kom op met dat field, an
ders steek ik je kapot. 2e verden
ken me van moord en ik moet zien
dat ik «ver de firens -kom,"
Deze dreigende woorden-werden
gevolgd door- een serie slagen en
deskundig toegebrachte stompen. De
man ontrukte de heer H. zijn porte
feuille en haalde ex* 190.en tien
mark uit. De heer H. kreeg toen het
bevel binnen de kortst mogelijke tijd
naar de Belgische grens te rijden.
Maarde wagen startte niet meer.
De accu' was. leeg. De bandiet zou
de wagen wel duwen.
Toen de heer H< per ongeluk met
zijn elleboog op de claxon drukte
kwam de man naar voren, rukte het
portier open en bracht dc heer H.
weer enige slagen in het gezicht toe.
Vervolgens ging hij weer duwen.
Hiervan maakte de heer H. ge
bruik om uit de auto te springen en
de uitgestrekte velden In te lopen.
Tien minuten lang heeft hij zich ach
ter een groep struiken schuil ge
houden én is toen door de doorweek
te akkers naar de kazerne van de
rijkspolitie ia Valkenburg gerond.
M Achter de oude kapelgevel
in dg ifiRthummcrstraat in
?f 's-Hfrtopenbosch- die nu nop
schijnbaar nutteloos de lucht
•i insteekt, zal over eniae tijd
een tehuis voor ouden van
dagen verrijzen, met het bou-
H u?en u'aaruare reeds een be-
m gin i» gemaakt,
^^!113!gBginpBBSK*ÊSIHa88^gi»gSHBMa8BBgBI!Bjgg!BBWBI8^n^i
HET Internationaal Persinstituut
te Zurich rekent Nederland
niet tot de landen in de vrije
weicld, waar de pers vrij en ongehin
derd haar werk kan verrichten. Het
constateert dat niet zothaar, dóch licht
zijn mening ook toe. Drie feiten wor
den genoemda) de soberheid, waar
toe men de bladen in het eigen iand
en de correspondenten van buiten
landse bladen wil verplichten in de
berichtgeving over liet koninklijk hu|s;
b) bet feit. dat in Nederland, gijzeling
van journalisten, die in bepaalde ge
vallen aai» de justitie hun. bron niet
wensen mee ts delen, nog voorkomt,
en c) de uitsluiting van. een journalist
van een persbezoek aan Nieuw-Güinea
op grond van het feit, dat hij geen
persona grata was bij het departement
van Overzeese Gebiedsdelen.
Men koa dit i» een kortelings ven-
schenen verslag lezen. Het bestuur
der Federatie van Nederlandse Jour
nalisten heeft in een verklaring stel
ling genomen tegen de tendens van
deze mededeling als zou de pers
vrijheid in Nederland maar een zeer
betrekkelijke zaak zijn. Het Federatie
bestuur stelt daar tegenover, dat d«
persvrijheid in Nederland in de
Grondwet is verankerd en in de prak
tijk wordt geëerbiedigd. Natuurlijk
is er wel de toetsing aan de wet, maar
het Persinstituut stelt zelf, dar de
pers niet boven de wet staat.. Op zijn
beurt heeft het Perpinstituut nu weer
verzekerd, niet te hebben ■willen'" be
weren, dat er geen persvrijheid' in
Nederland bestaat. Het ging er alleen
maar om, vast te stellen, dat de
overheid wel poogt druk op de pers
uit te oefenen.
Wie' van deze discussie' kennis
neemt, is misschien geneigd, zich in
hoofdzaak achter het Federatiebestuur
te scharen. Los hiervan heeft een con
frontatie met f ei ten en een botsi n g van
nienixigen ongetwijfeld zijn nut. En wij
willen er gaarne wat dieper op in
gaan.
V AN' do voorbeelden,: die het
Persinstituut noemt, lijkt ons
eigenlijk maar één min of meer
geslaagd. De Nederlandse regering
heeft met een journalist van het
Amsterdamse Parool uit te slaken van
een persbezoek aan Nieuw-Giiinea.
(het blad had een ander kunnen laten
meegaa ny in aarWei gerde -beg ri jpelij-
herwijs) .éen^"onverstandige en beden
kelijke daad verricht. Dat het Pers-
instituut dit vaststelt, nadat taj van
Nederlandse bladen van allerlei rich-
ling hierover een allesbehalve mals
oordeel hebben gegeven, kan geen.
kwaad. De overheid heeft zich hier
mee inderdaad op een zeer gevaarlijk
pad begeven.
Anders staat het echler al met.de
mogelijkheid .van gijzeling, waarvan
journalisten niet zijn uitgesloten. Een
journalist met beroepseer zal in de
meeste gevallen niet bereid zijn, de
justitie op de hoogte te stellen van de
bron, waaruit hij het bericht heeft
geput, dat hij niet had mogen publi
ceren maar zijn weigering berust
minder op gemoedsbezwaren tegen
vermeende aantasting van de pers
vrijheid dan op het feit/dat hij de
verantwoordelijkheid van zijn daden
niet op anderen wenst af te schuiven.
Een wetenschap die, als men ze mon
deling uit, de justitie zou bewegen tot
een onderzoek naar de herkomst com
pleet met gijzeling, wordt niet ge
heiligd en onvatbaar voor onderzoek,
wanneer ze op krantenpapier staat.
Er mag aan wordeq herinnerd, dat
de journalistiek geen beroep is, waar-
ra toelating geschiedt na beëdiging o{
waarvoor bepaalde wettelijke nonnen
relden. Er is nog altijd een wet op
de journalistieke verantwoordelijkheid
aanbangig bij de Tweede Kamer; doch
de jonrnalistenorganisatics zijn er niet
zeer gelukkig mee en het zon kunnen
zijn, dat mede hierdoor men er al
jaren niet meer van heeft gehoord.
RONDWEG ongelukkig is het
voorbeeld van de publiciteit
omtrent het koninklijk buis.
Het'is natuurlijk onontkoombaar, dat
de leden der Nederlandse koninklijke
■familie Tneer dan anderen-in de be
langstelling slaan. De regering weet
dat en zij zelf beseffen best, veel met
journalisten en persfotografen tc heb
ben te maken. Dit is echter.heel iets an
ders dan op elk ogenblik en ook bij
de meest huiselijke en .persoonlijke
dingen bloot te staan aan de jacht
naar metiSva of wat daarvoor moét
doorgaan, Wat 15 geschied is een
pogen (meer was liet niet) om: de
koninklijke familie bij vaeanties een
bescheiden mate van ongestoordheid
te verzekeren. De buitenlandse cor
respondenten.? hébben hier niet aan
willen meedoen. Had in Nederland
iets ontbroken aan de persvrijheid,
dan waren ze misschien wel gearres
teerd. Doch hun is niets verdrietigs
overkomen.- Hetverdrietïge was voor
anderen. -
Het lijkt ons toe. dat dit geval min
der niet de persvrijheid heeft te
maken dan met uitwassen van de
persvrijheid. Vrijheid kan alleen
gedijen bij (vr ij will i ge) be perking en
erkenning van de verantwoordelijk-,
heit), die er uit voortvloeit. In zoverre
ia de ongebreidelde publiciteitszucht
erger dan het toegeven aan „druk",
wanneer deze laatste voortkomt uit
maatschappelijke en menselijke mo
tieven.. -