PARTIJ VAN DE ARBEID MET GROOTSTE
IN NIEUWE TWEEDE KAMER
ZETELVERDELING
Voortgaande
verschuiving
Doorbraak" nog sterker
dan in het jaar 1952
-
4t„
HET ROTTERDAMSCH PAROOL
Geruchten over ons
Koninklijk Huis in
buitenlandse pers
Zó stemde Rotterdam
Donderdag 21 J«»i 1234
55
illiiiiiraiiiffiffliiiiiB
CONSTITUTIONELE
VERHOUDINGEN
NORMAAL
Bommenwerpers
voor H-bom in
V.S. paraat
Zó stemde Amsterdam
Zó stemde Utrecht
1
Zó stemde Den Haag
Priester maakte
anti-Britse
propaganda
Kersen worden
DUUR betaald
Grondwerker gedood
door lege zandauto
Zó stemde Schiedam
„,erlcht dooi de Stichting „Het Parool"
•id en Adm Lange HaveD 103. Tel. «279
n ióSOS Abonn prijs per week ƒ0,50
iet kwartaal 6,45 losse nummers ƒ.0.10
SCHIEDAMMER
ültgorv» N.V, De Nieuwe Pers Postgiro
398644 Bankier» Amsterdamscha Ban*
te Rotterdam Directeur» B». de Vrle*
Hoofdredacteur: SJ. van der Schooi
Namen der Partijen
Aantal zetels
1952 1956 19561)
1. K.V.P.
2. P.v.d.A.
3. A.R.
4. C.H.
5. V.V.D.
6. C.P.N.
7. S.G.P.
8. G.P.V.
9. N.U.
10. N.O.U.
K.N.P.
30
30
12
9
9
6
2
2 v
33 49
34 50
10 15
8 13
9 13
4 7
2 3'
100
100 150
*5 Bij een i
IN de felle krachtmeting tussen.
P.v.cLA. en K.V.P. is. de grote
socialistische partij-zeer duide
lijk de sterkste gebleken. Voor
velen ligt in deze uitslag een ver
rassend element, niet 'in de laatste
plaats voor de overwinnaars en de'
verslagenen zelf. Hoeveel gefor
ceerds er zat in het optimisme, dat
de K.V.P.-bladen tot het einde toe
aan de dag hebben gelegd, is moei
lijk te bevroeden; maar men kan ge
redelijk aannemen, dat gelet op de
voor de K.VJP. zeer gunstige uitslag
van de Statenverkiezingen en gelet
mede op de verdwijning1 van de
K.N.P. men in Jet boezem van de
partij van Romme toph wel vrij zeker
■was, als grootste uit de bus. te ko
men, Bij de P.v.d.A. ontbrak het
evenmin aan goede verwachtingen;
maar hier bestond toch een bepaal
de onzekerheid. Deze hield vooral
verband met de onberekenbare in
vloed van het na de Statenverkiezing
uitgekomen mandement van de bis
schoppen. Zo kon het geschieden,-dat
tal van leidende figuren in de so
cialistische partij, hoewel rekenende
op vooruitgang,, toch niet durfden
hopen, de K.V.P. te kunnen bijhou
den.
Het is anders gelopen. Veel|beslis-
sender dan in 1952 heeft de 'P.v.dA..
de K.V.P. achter zich gelaten. Wie
de cijfers bekijkt, vindt daarin de
complete zetel terug, die de lijsten
van Drees meer hebben gekregen
dan die van Romme. Dit is geen klei
nigheid. Het is een aanduiding eens
te meer van de verschuiving in de
politieke verhoudingen, wélke zich
in Nederland afspeelt.
MEN zou overigens kunnen
zeggen, dat dé K.V.P. daar
door onberoerd is gebleven.
Ze heeft de twee K.NJP.-
zetels er bij gekregen en daarenbo
ven nog een onbetwistbare winstzetel
in de wacht gesleept. Dat is wat an
ders dan doorbraak! Men- zij voor
zichtig. Want waar komt de grote
stemmenwinst van de P.v.dA, in het
Zuiden vandaan? Geconstateerd moet
worden dat juist daar de K.V.P. het
hoge stemmenpercentage van de Sta
tenverkiezingen niet heeft kunnen
handhaven. In de grotere plaatsen
heeft rond een kwart der bevolking
Drees gestemd. En dat bij een bevol
king, die doorgaans toch wel voor
negentig procent rooms-katholiek is!
In verhouding d© grootste winst van
de K.V.P. komt van boven de Moer
dijk.
Dit neemt niet weg, dat de beide
grote protestantse partijen in hoofd
zaak zitten in de hoek, waar de klap
pen van de doorbraak vallen. De
Statenverkiezingen hadden de cata
strofe voor.de A.-R. partij al .aange
kondigd; en het blijkt er sindsdien
niet beter op te zijn geworden. On
danks organisatorische vernieuwin
gen, ondanks de verjonging van. het
kader, ondanks wijziging van de
koers en ondanks het intensieve
jeugdwerk kan deze oude partij er
niet meer in slagen, haar vat op
de kiezers te behouden. Er is een
kern, die standhoudt, maar rondom
deze kem brokkelt het af; gestadig
en, naar het lijkt, onafwendbaar.
Twee zetels verlies op twaalf bete
kenen veel voor Nederlandse verhou
dingen.
MAAR ook de C.H. Unie
heeft zich niet kunnen
handhaven. Het heeft een
aantal jaren de schijn ge
had, alsof deze groepering, misschien
juist door de geringe eisen, die zij
pHde, zich vrij wist Ie van
de. voor de confessionele partijen.
ontbindende invloeden - van de latere
tijd. Bïj de* jongsteStafeii ver kiezin
gen maakte* zij zelfs nog" winst. Dit
maal echter heeft het noodlot echter
krachtiggeklopt aan de poort van
deze veste. Tiïanus en de zijnen heb
ben het nu wel gehoord. .Zij kunnen
niet meer doen, alsof er niéts aan
de hand is.
De teruggang van de CiPiN. is een
te gewoon verschijnsel om. er veel
van te kunnen zeggen. Bij de ver
deling der restzetels heeft deze par
tij overigens' pech gehad^ Dat de
V. V;D. niet van de "doorbraaktendens
heeft geprofiteerd, is waarschijnlijk
voor tie heer Oud en de zijnen een
teleurstelling. Vergeleken bij de vo
rige Kamerverkiezingen 'is'het libe
rale- percentage echter eer gedaald
dan gestegen, al maakt het niet veel
uit.
De groei van de twee grootste par
tijen heeft gemaakt, dat nog slechts
een derde van de. zetels wordt bezet
door de kleine groeperingen.' Welke
consequenties uit dit feit moeten
worden getrokken, valt nog niet te
zeggenmaar bezinning op de nieu
we toestand zal naar onze mening
niet kunnen uitblijven. Er spelen zich
onbetwistbaar strukturele veranderin
gen af; en het zou struisvogelpolitiek
zijn, ex aanvoorbij te gaan, in de
lichtvaardige, mening dat, nu ja, wel
eens weer andere tijden zullen aan
breken.
UIT DE GISTEREN geleverde stembusstrijd is de Partij van de Arbeid nóg dui
delijker als overwinnaar tevoorschijn gekomen dan bij de „doorbraak" van 1952,
Zij is niet alleen opnieuw, wat stemmen aantal betreft, de grootste partij van ons
land, maar anders dan vier jaar geleden beschikt zij nu over ecu zetel méér dan
de K.V.P. Zij beeft 34 afgevaardigden in dc nieuwe Tweede Kamer. Het aantal
katholieke afgevaardigden is met drie toegenomen. Houdt men er rekening mee,
dat de Katholiek Nationale Partij van de heer Weiter destijds twee zetels had, en
bedenkt men ook, dat Lij een toeneming van het bevolkingstal het aantal katho
lieke stemmen regelmatig pleegt te stijgen, dan is de katholieke invloed maar
zeer weinig toegenomen.
Onder de kop „Staatskrise"
staatscrisïs publiceert het Duitse
weekblad „Der Spiegel" in zijn uit
gave van dinsdag een lang artikel
over moeilijkheden, die in. ons Ko
ninklijk buis zouden zijn gerezen.
Uittreksels uit deze publikatie, in
sommige gevallen aangevuld met be
richten van eigen correspondenten,
verschenen gisteren in de gehele bui
tenlandse pers.
De Nederlandse bladen, die van
het plan tot publikatie' van „Der
Spiegel" op dé hoogte -\varen~s—het
weekblad had het betreffende artikel
in zijn vorige nummer aangekondigd
besloten oorspronkelijk, in over
leg met de regering, geen aandacht
aan deze ..buitenlandse berichtgeving
te wijden. Nadat echter woensdag op
gTote schaal buitenlandse bladen ons
land waren binnengekomen meen
den de bij het overleg metde re
gering betrokken hoofdredacteuren,
in het stilzwijgen niet te kunnen vol.
harden.
De inhoud van hetartikel van
„Der Spiegel", waarop in ons blad
van hoofdredactionele zijde een com
mentaar is opgenomen, komt in het
kort hierop neer, dat een 61-jarige
vrouw. Greet Hofmans. de oogziekte
van prinses Marijke zou misbruiken
tot het verkrijgen van invloed in
politieke erv persoonlijke zaken op
onze vorstin.
Het was in 1948, dat prins Bern-
hard, tijdens een jachtpartij, de
naam van mejuffrouw Hofmans voor
het eerst hoorde. Een officier ver
telde hem toen, dat zijn zesjarige
dochtertje na een. behandeling door
deze vrouwelijke- wonderdokter yan
een zware tuberculose was genezen.
Onder de indruk van deze miracu
leuze genezing introduceerde prins
Bernhard, na een gesprek met H. M.
de Koningin,mejuffrouw Hofmans
in het paleis Soestdijk.
Mejuffrouw Hofmans. .die tot op
dat ogenblik in armelijke omstandig
heden had geleefd, beweert, dat toen
zij 51 jaar geworden was, plotseling
„God zag" en dat Hij haar de macht
tot genezing van lichamelijke en
geestelijke kwalen had gegeven. De
..zieneres" beloofde, dat zij prinses
Marijke binnen twee jaren het vol
ledige gezichtsvermogen zouterug
geven en de koningin, aldus de pu
blikatie van „Der Spiegel" geloofde
haar. Greet Hofmans kreeg een ver
trek in het paleis Soestdijk.
Twee jaren van angst en ver.
wachting braken daarop aan.
Aan het einde daarvan was er
echter geen verbetering in het ge
zichtsvermogen van de prinses te be
speuren en dat was voor prins Bern
hard aanleiding om aan te dringen
op een hervatting van een normale
medische behandeling en een ver
breking van de betrekkingen rftet
mejuffrouw Hofmans. Om zijn gunst
terug te winnen zou mejuffrouw
Hofmans de prins daarop een eigen
aardig voorstel hebben gedaan: de
passie van de prins voor de paarden
sport kennende, beloofde zij hem aan
een overwinning met zijn paard „No
No Nanette" op de Olympische Rui-
terspelen te helpen. Zij vroeg hem
om drie haren uit de staart van het
paard. „Ik zei hem, dat ik deze in
mijn hand zou nemen en God om
hulp zou vragen. Ik wist, dat God
mü dan zou mededelen, hoe het
paard getraind en gevoederd moest
worden," verklaarde zij later. Deze
geschiedenis maakte een eind aan
het geduld van de prins. Hij be
schuldigde de vrouw van blasfemie
en. dreef door, dat zij haar kamer
3n het paleis moest ontruimen.
Inmiddels echter, zo beweert',Der
Spiegel", zou mejuffrouw Hofmans
een grote invloed op H. M. de Ko-
ninging hebben gekregen en deze in
vloed zou nog steeds voortduren.
Adellijke beschermers van de „zie
neres" zouden hoge functies aan het
Hof hebben gekregen en or zouden
pro- en anti-Hofmanzkrincen zijn
gevormd. Het blad bewsert verder.
De anti-revoiutio'
naire fractie wordt twee zetels klei
ner, de christelijk-historischen zien.
hun aantal vertegenwoordigers van
9 tot 8 teruggebracht. De V.V.D. is,
met 9 zetels, gelijk gebleven.
De vermindering van het aantal
communistische stemmen, traditio
neel beeld uit de na-oorlogse ver
kiezingen. heeft zich verder voort
gezet. Inplaats van met 6 keren de
communisten met 4 afgevaardigden
in de nieuwe Kamer terug.
De Staatkundig Gereformeerde
Partij van ds. Zandt, die vrijwel bij
alle verkiezingen op de trouw en
de standvastigheid van haar kiezers
korps kan rekenen, is ook ditmaal
met twee afgevaardigden in de nieu
we Kamer aanwezig.
De Nationale Unie; een restant
van de vroegere Kath. Nationale
Partij (Welterj, aangevuld met een
aantal conservatieve protestanten,
heeft het evenmin als de Ned. Op
positie Unie, tot een Kamerzetel
kunnen brengen,
dat de vorstin, kennelijk onder in
vloed van mejuffrouw Hofmans,. mi
nisters bij zich Z5U heben 'ontboden
en hun zou hebben gevraagd, in hoe
verre verkiezingsbeloften zouden
zijn nagekomen. Ook zou mejuf
frouw Hofmans zelf aan ministers
politieke en economische raadgevin
gen hebben verstrekt.
Dit alles zou dan hebben geleid
tot een groeiende verwijdering in
het Koninklijke gezin, waarbij de
regering de zijde van prinsBern
hard zou hebben gekozen. Vele bui
tenlandse bladen verbinden aan hun
publikatie veronderstellingen op
staatkundig gebied.
Voorzover de pubiiksties in
dc buitenlandse bladen be
trekking hebben op de interne
verhoudingen bij de Konink
lijke familie, kan er voor ons, bij
alle bezorgdheid en alle gevoel voor
de tragiek van het geval, geen reden,
zijn tot commentaar. Er komen in de
berichten echter ook mededelingen
voor omtrent bepaalde ongewenste
invloeden, die zouden leiden tot in
breuk op de constitutionele verhou
dingen, Een Biits blad suggereerde
reeds de mogelijkheid van aftreding
van koningin Juliana. Van de meest
bevoegde zijde verzekert men ons,
dat alle geruchten en onthullingen
van deze aard uit de lucht zijn ge
grepen. £r is geen sprake van enig
constitutioneel conflict tussen de Ko
ningin en de regering of één van de
ministers. Hieruit kan dus worden
opgemaakt, dat de voorstelling van
zaken, alsof de regering de partij
van prins Bernhard zou hebben ge-
kozen, van alle grond, is ontbloot.
De regering kiest uiteraard, geen
partij' in zuiver huiselijke aangele
genheden ten palcize.
De ouden van dagen werd het
overal gemakkelijk gemaakt. Be
jaarden die verblijven in een ver
zorgingstehuis konden hun stem
thuis uitbrengen.
WASHINGTON. De afdeling
strategie van de Amerikaanse lucht
macht heeft voorgesteld op speciale
Amerikaanse bases permanent vlieg
tuigen, die de waterstofbom kunnen
vervoeren, in gereedheid te houden.
Dc kosten hiervan zouden ruim
500.000.000 dollar bedragen. De lucht
machtleiding wil voorts binnen een
jaaralle B-36 bommenwerpers, die
geen straalmotoren bezitten, vervan
gen zien door de snel en hoog vlie
gende B-52-straalbom men werpers.
Zij wenst tenslotte de Amerikaan
se luehtbsipe? vóór vsn 1600 tot
3100 uit te breiden.
Namen der Partijen
Aantal stemmen
1952 1954 1956
1952
Percentages
1954
1956
I. T.V.P.
48.374
52.779
57.675
13.-
14.-
14.4
2. P.v.d.A.
158.927
171.024
188.440
42.6
45.2
47.2
3. A..(.
39.325
39.889
37.010
10.6
10.6
9.3
4. C.H
24.068
26.496
25.435
6.5
7-
6.4
5. V.V.D
44.793
40.332
44.450
12.-
10.7
11.1
6. C.P.N.
35.664
31323
33.575
9.6
8.3
8.4
7. S.GJ.
8.344
8.785
8.594
22
2.3
2.2
8. G.P.V.
1.758
1.630
1.788
0.5
0.4
0.4
9. N.U.
1.111
0.3
10. N.O.U.
1.106
0.3
Overige partijen
Totalen
11.360
5.680
3.0
1.5
372.613
377.938
399.184
100
100
100
Namen der Partijen
Percentages
1952
1954
1950
1952
im
1956
K.Y.P.
71.569
S0.S93
,$3.820
15.3
17.0
17.0
P.v.d.A.
161.264
172.647
197.56$
35.1
36.3
40.2
A.R.
38.042
M9S
33.412
8.1
7.0
6.8
C.H
rr.sor
22.55S
18.422
3.8
4.8
3,7
Y.Y.D
49.856
55.494
56.763
10.7
11.7
1L5
C.P.N
104.538
101.715
92.914
2&4
'21.4
18.0
S.G.P..
1.224
1.615
1.373
ö.S
0.3
0.»
G.r.v
1.078
1.136
1.343
0.2
0.2
OU
3.742
0.8
N.O.U.
2.S2Ï
0.5
Overige partijen
19.302
6.183
4.1
1.3
Tolalen-
467.680
475.73.i 491.8SS
100
100
100
Namen der Partijen
Percentages
1952
1954
1936
1952
mi
1956
K.Y.P
36.971
37.574
20.6
2SÜ
45.361
54.121
4 j§-
36.2
40.7
A.R.
s-*
74.20.7
12.618
m,
11.4
9.5
C.H
9.961
8.677
cc®.
8.0
6.5
V.V.D
tD
9.-382
10.736
t 2
7.5
8.1
C.P.X.
S
6.237
5.697
5.0
4.3
S.G.P
1.259
1.563
3 "t
1.0
1,2
G.P.V.
609
319
M r0
0.5
0.4
0.6
N.O.U.
633
~c
0.8
0.5
Wereldburgers
955
Totalen
124.936
132.923
100
1ÜO
incL centr. Bev. Reg.
Namen der Partijen
Stemmen
1952 1054
.1956
Percentages
1932 1954 1956
K.Y.P
55.395
5.9.337
66.590
17,5
18.5
19.8
F.v.d.A.
102.152
111.025
127.802
32.2
35*1
37,9
A.R.
46.392
40.958
36.443
14.7
12.8
19.8
CJ£
23.457
23767
22.444
7.4
- 7£:
b»<
Y.Y.D
40-995
45.585
49.722
1*2.9
14.3:
14.8
C.P.N
20.902
18.416
17.839
6.6
5.8
S.OP
-4.375
4.873
4.365
1.4
1.5
121
tU\V
- 719
S34
857
0.2
0.3
0.2
N.U. - -
-.8^97
2Jt
N.O.U
2.164
0.6
Overige partijen
-2-2.529
13:262
Tofalen
316.916
318.957
336.823
ino
100
100
K uestie-Cyprus
LONDEN. De Britse minister
van Binnenlandse Zaken, Ltoyd
George, heeft gisteren in het Lager
huis verklaard, dat dc kerk van de
uitgewezen Grieks-orthodoxe archi
mandriet gebruikt werd als centrum
voor de verspreiding van anti-Britse
propaganda.
Macheriotis. de verbannen archi
mandriet, was voorzitter van een
commissie, die in Engeland gelden
inzamelde voor de campagne op Cy
prus voor aansluiting bij Grieken
land. Sommige Grieken en Cyprio
ten in Londen zouden hebben ge
klaagd, dat door Macheriotis druk
op hen werd uitgeoefend.
Op Cyprus in de hoofstad Nicosia
hebben, veiligheidstroepen een inval
gedaan in een seminarium en een
archimandriet in hechtenis genomen.
Ook vijf studenten wérden wegge
voerd.
Een Britse soldaat is overleden,
nadat hij in een bioscoop te Pa-
ral-imni in het district van Fama-
gusta, in het hoofd was geschoten.
HEL. Ket ziet er naar uit, dat
de kersen dit jaar duur zullen wor
den. De prijzen die vcor de vruch
ten op het hout worden besteed lig
gen belangrijk hoger dan die van het
vorig jaar. Er zijn dit jaar boomgaar
den die bij de verkoping het dubbele
of meer opbrachten van 1953.
De kersenpachters verwachten dan
ook van de oogst en de prijzen zeer
veel. Voor de meikersen werd gemid
deld 25 tot 35 cent per kilo besteed;
voor de Duitse kersen betaalde men
15 tot 25 cent per kilogram.
De bijkomende kosten zijn hoog,
want voor kersen plukken, sorteren
en vervellen wordt 40 tot 50 cent per
kilogram gerekend.
Irt Amsterdam werden icoensdag-
eyondi de stemmen nart de kie
zers geteld op het kantoor van het
Gemeente Energie Bedryf aan de
Tesselschadestraat. Dit gebeurde
door rntddei can een alfabetische
tableermachine, die negenduizend
kaarten per uur verwerkt. De tel-
mogelyfcheid van dit ingenieuze
stuk techniek bedraagt 720.000 cy-
jers per uur. Er zou een staf van
„reken mond er s" nodig zijn om
deze capaciteit te euenaren.
IJMUIDEN. Tijdens graafwerk
zaamheden. in de bouwput voor de
nieuwe hoogoven, is woensdag de
6l-jarige grondwerker G. Kremer
die bij een slecpgraver stond te wer
ken, door een achteruit rijdende le
ge zandauto overreden. De man i«
ter plaatse overleden.
Namen der Partijen
Stemmen
1952 1054 1956
K.V.P.
9.522
10.040
10.504
24,0
25.J
25.7
P.v.d.A
14.885
15.137
17.441
37.5
38.0
41.5
A.R
3.709
4.059
3.476
9.3
10.2
8.3
CJÏ
3.891
4.197
3.725
9.8
10.5
8.9
V.V.D
2.969
2.646
3.087
7.5
6.6
7.3
C.P.X.
2.349
2.006
2.168
5.0
5.0
5J
S.GJP
656
681
684
1.7
1.7
1.6
Cr.P.Y.
413
426
400
1.1
1.1
0.9
N.U
1R«
0.4
111
0JI
Overige partijen
1,266
752
3.2
1.8
Tetalen
39,660
39.953
42,005
too
m
100
Percentages
1952 1051 1956
