Beïnvloeding van de wil van een verdachte toelaatbaar? Britse rechter op Cyprus beschoten Principieel geding over „zwart loon55 Moskou ontvangt Sjah met ongekende praal Mr. P. Meyjes: „Nee!" prof. Feber: Misschien maar tijd nog niet rijp Van platte schijf tot grenz heela zenloos Negen metselaars in de hoofdstad gedagvaard Nescio Wraakactie voor veroordelingen Vrijdag weer overleg over ambtenaren r H, Operatie Keesje Versluis nog niet zeker il v;-: Kilo's slanker BonKorets Getuige BADEN spreekt nu „de" waarheid TWAALF JAGERS ALS ESCORTE "fVr^e, DEBRQLini Dertig doden bij vliegramp Adm. King overleden Overleg wordt voortgezet Diiiddag'26 juni 1956 o (Van een onzer verslaggevers) 7IJN leugenve- klikker en de narco-analyse toelaatbare mid delen van onderzoek bij de .straf vervolging of dienen met het oog op dergelyke onderzoekmethoden beperkende voorschriften in de wet te worden opgenomen? Over deze vraag gaat de Nederlandse Juris ten-Vereniging zich heraden op haar jaarvergadering, welke vrijdag en zaterdag aj. wordt gehouden. De beide prae-adviseurs, ear. P. Meyjes.en prof. mr. dr. G. H. A. Fe ber, zijo het eT' wel over eens, dat de leugenverklikker (lie-detector) in beginsel geen nieuw element aan net onderzoek toevoegt. De leugen verklikker is een apparaat waardoor men de lichamelijke reacties kan af lezen, welke worden veroorzaakt door emoties. Worden aan iemand vragen gesteld welke hem emotio neel beroeren, dan registreert de leugenverklikker de daardoor ver oorzaakte lichamelijke spanningen (verhoogde polsslag en zweetafscheï- dmg, bloeddruk, ademhaling). Het apparaat verklikt dus eigenlijk geen leugens, maar emoties. Ui het al of met optreden van emoties kan men afleiden of iemand de waarheid preekt of nieL Dat hierbii bijzonder hoge eisen worden gesteld aan de deskundigheid van de onderzoeker en dat de wnze waarop de vragen worden gesteld en hun onderlinge Advertentie IM.) volgorde een grote rol spelen, Is duidelijk. Maar in wezen doet iedere onderzoeker in strafzaken hetzelfde, wanneer hij bij het verhoor let op de reacties van de verdachte, op blozen, met dt voeten schuifelen, aarzelingen bij het antwoorden enz. De prae-adviseurs zien het gebruik van de lie-detector dan ook niet bij voorbaat als verwerpelijk. Wèi ma nen beiden tot de allergrootste voor zichtigheid vooral ook omdat bij de onderzoeker een bijzonder grote deskundigheid wordt vereist. Injectie Anders staat het met de narco-ana- lyse. Bij deze methode wordt de be trokkene een injectie toegediend, waardoor een verandering' optreedt in zijn bewustzijnstoestand. In de aldus verkregen situatie is de ver dachte vaak bereid tot mededelingen welke hij onder normale omstandig heden met zou nebben gedaan. De wil van de verdachte wordt hierbij dus beïnvloed en om deze reden wijst mr. Meyjes de narco-analyse als middel tot opsporing van de waarheid in strafzaken dan ook ra dicaal van de hand. Iets mindei radicaal is deze prae- adviseur tegen de toepassing van de narco-analyse wanneer het niet gaat 'om het verkrijgen van bewijs maar uitsluitend om een onderzoek van de geestvermogens van de verdach te. Maar ook hier ziet mr. Meyjes nog wel ernstige bezwaren. Geen principieel beswaar Iets minder afwijzend dan 'ztjn mede-prae-adviseur staat prof. Fe ber tegenover de narco,-analyse in strafzaken. De steed= groter worden de zorg en aandacht welke de ge meenschap opbrengt voor het indi vidu. rechtvaardigen ook een steeds groter beroep op de openheid van het individu tegenover de gemeenschap. Op grond van deze overweging zou prof. Feber. tegen de narco-analyse als middel tot het verkrijgen van bewijs, in zeer ernstige strafzaken geen principiële bezwaren hebben, mits de toepassing van het middel door veie wettelijke waarborgen zou zijn omgeven. Voorlopig acht deze prae-adviseur de samenleving ech ter nog niet rijp voor toepassing van dit middel. Voor een wettelijk verbod van de ni rco-analyse ziet prof. Feber in tegenstelling met tbr. Meyjes evenmin reden. Tegen het vee! minder ingrijpende middel van het bloedonderzoek heeft prof. Feber geen bezwaar, terwijl mr leyjes er toch de %roorkeur aan geeft, dit middel alleen toe te pas sen met toestemming van de ver dachte. Rustig danken M Ij n h a r d t*« ywt able t ten Vervolg van pa{>. I doorkruist. Wie de gemeentelijke in deling van Nederland op de kaart ziet, bemerkt veel grilligs en veel verschillends, maar elke gemeente, de grote en de kleine, de stad, de groep van dorpen en het enkele dórp, heeft een geschiedenis, die haar bestaan verklaart. De nauwkeu- rig op papier voorbereide cn volgens plan tot stand gekomen Noordoostpol. der is. geloven wij, niel gediend met een versnippering op gemeentelijk gebied, die in plaatselijke verschil len geen rechtvaardiging vindt. EEN gemeente van vierhonderd- tachtig vierkante kilometer zou de grootste van Neder land zijn; maar de Veluwe beeft wei gemeenten, die niet zo heel veei kleiner zijn. En nergens zijn de verbindingswegen zo goed en zo kort. Het is nu eenmaal zo, dat met de vervaarlijke Zuiderzee polders een nieuw element aan het geschakeerde patroon van Nederland wordt toegevoegd. Landschappelijke orde grenst aan schijnbare wille keur en onmiskenbare grilligheid. Men moet hieivan de consequenties aanvaarden. De Noordoostpolder kan daarom het beste één gemeente zijn. In hoeverre dit ook geldt voor de nieuwe polders hangt af van de vraag, of de ontwerpers zich daar meer differentiatie denken. Een plaats met een stedelijke functie zal zeer goed een afzonderlijke gemeente kunnen zijn, mits ze levenskansen laat aan één of meer landgemeenten. Daarvoor is nodig, dit punt terdege in de voorbereiding te betrekken. De neiging om te doen, alsof de nieuwe polders toch ook weer ge bied zijn als al het andere, komt ook tot uiting Cn de aandrang tot verkoop der landbouwgronden. Er is naar onze mening vee! meer te gen dan voor, op praktische zowel als op ideële gronden; maar er ligt niettemin de motie van de Tweede Kamer, die geleidelijke verkoop aan beveelt. Eén argument, ortleend aan de plaatselijke situatie, is er, dat wel in de richting van verkoop gaat. t.w. de moeilijkheid der gemeenten, op staatsgrond vrij te functioneren. Doch slechts weinigen hebben zich hierop beroepen. NICOSIA Cyprische verzetslie den hebben op een van de drukste punten in Nicosia een aanslag ge pleegd op rechter Bernard Shaw die op Cyprus hekend staat als de EOKA-rechter *5 haw werd door twee schoten in hals en hoofd ge troffen. Zijn toestand is ernstig, al verkeert hi) niet meer in levensge vaar. Britse troepen trokken onmiddel lijk een cordon om de stad. Met po litiehonden werd een grote klopjacht gehouden. Op een gegeven ogenblik schoten Britse militairen op een Cyprioot, die over een muur klom. De kogel trof een vrouw die naar haar man toe rende. Zij is later overleden. Shaw heeft zes van de zeven ter dood veroordeelde Cyprioten gevon nist en verscheidene anderen tot le venslange gevangenisstraf veroor deeld Onder hen bevindt zich ook Demetrioe, die onlangs wegens ge pleegde moordaanslagen, werd op gehangen. Evenals de andere rech ters woonde hij in een flat, die om ringd was door prikkeldraad. De twee verzetslieden schoten met revolvers op Shaw, toen hfj per auto van het gerechtshof naar zijn woning reed. De aanslag werd ge- (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG - Vrijdag komt de centrale commissie van het geor ganiseerd overleg in ambtenaren zaken bijeen ter afdoening van enkele minder belangrijke zaken, waaraan men vorige week vrijdag niet is toegekomen. Het ligt niet in het voornemen, zo vernamen wij van de zijde van het ministerie van Binnenlandse Zaken, daar weer het denivelle- ringsplan voor de salarissen van hogere ambtenaren aan de orde te stellen. Zoals bekend heeft de meerder heid van de ambtenarenorganisaties reeds tweemaal geweigerd dit voor stel te behandelen zolang er nog geen overeenstemming is over een verhoging van de salarissen van alle ambtenaren. Wat de Britten mislukte, gelukte een fotograa}. Htj zag kans de geheimzinnige leider van de EOKA-rebellen ergens op Cyprus te vinden en maak- te een plaat van hem temid den ran zijn lijfwacht. De Britten beweerden enige da gen geleden Oipenis, die ook wel generaal Grivas genoemd wordt, tijdens een grote klop jacht op de hielen te zitten. Plotseling zagen zij echter aan alle kanten vlammen op laaien: leden van de F. OKA hadden de bossen in brand ge stoken. De jacht eindigde plot seling. Eenentwintig Britten kwamen in de vlammen om. pleegd nabij het hoofdbureau van politie. Na de aanslag sprongen de verzetslieden In een auto en reden weg, achtervolgd door Britse mili tairen. Shaw zat achterin de auto, die voor het verkeerslicht moest stop pen. Naast hem zat een met de zorg voor zijn veiligheid belaste Britse militair. Deze sprong uit de auto en loste verscheidene schoten op de wegren nende mannen. Alle openbare vermaaksgelegen- heden In het gebied van Nicosia, de dorpen in de omgeving inbegrepen, moeten tot nader order gesloten blij ven als strafmaatregel. STOCKHOLM. De tienjarige Keesje Versluis uit SliefLrecbt heeft een rustige dag in bed doorgebracht in het Seraphim-ziekenhuis te Stockholm. De doktoren hebben meegedeeld, dat Keesje erg mager Is en er uit geput uitziet. Zijn hoofd is vervormd en hij is gedeeltelijk blind. Bewe gen en spreken gaan hem moeilijk af. Professor Olivecrona, die is te ruggekeerd van zijn zomervakantie, zou hem waarschijnlijk vandaag on derzoeken. Het is nog niet geheel zeker, dat er tot een operatie zal worden over gegaan. Dit zal afhangen van het resultaat van het onderzoek, dat zich zal uitstrekken tot de gebrui kelijke oog-, oor- en scbedeltesten, die drie of vier dagen in beslag zul len nemen WENEN Tsjechische grenswach ten hebben een jonge Oostenrijker, die per ongeluk op Tsjechisch grond gebied terecht was gekomen, bescho ten en gewond- De jongeman reageerde niet op het geroep van een Tsjechische wacht, die met een mitrailleur dreigde. De wacht opende het vuur en de man viel op de grond terwijl hij zich nog op Tsjechisch grondgebied bevond. tVan een onzer redacteuren) DE oude Grieken wisten reeds, dat de aarde geen platte schijf was. drijvend op een oer- zee de Okeanos maar een grote bol. Zes eeuwen voor het van onze DE oerstof vormt zich in een later stadium tot vier ele menten: aarde, water, lucht en vuur Eigenlijk voegt Aristoteles in die vier elementen vier soor ten eigenschappen samen: koud en droog aarde; koud en vochtig water; warm en vochtig lucht; warm en droog vuur. begin van onze jaartelling ver- Deze elementen komen nergens in kondigde de wiskundige Pythago- zuivere staat voor, zegt hij. wel ras al die opvatting en enkele nvwUit"* cnmhmaties! Hp eeuwen later komt de grote na tuurkundige en wijsgeer AriStote- les hij leefde van 384—322 v. Chr. met zijn bijna moderne argumenten voor de dag om aan te tonen, dat de aarde een bol is. Zyn belangrijkste bewys echter is van filosofische aard. Hij rede- neert; „De bol is de volmaaktste vorm van een voorwerp^ of dat groot of klein ts. Het is de vorm die het best past by het wezen van het heelal, het is ook oor spronkelijk de eerste vorm in de natuur. Dus moet de aarde bol vormig zijn" in alle mogelijke combinaties: de stoffen zoals wij die waarnemen. Aristoteles .geeft" die vier ele menten hun vaste plaats in het heelal dat juist omdat alles naar rangorde een vaste plaats heeft „kosmos" (het georden de) heet. die ontstond uit het on geordende, de „chaos" Het element aarde staat,— vol gens deze klassieke Griekse op vatting om het middelpunt van het heelal, daaromheen is het element water. Dadrboven is de lucht en aan de grenzen van het heelal is het vuur. aan de bin nenzijde van de maansteer Be vindt ,;iets". dat geheel of voor het grootste deel uit «en zeker element bestaat, zich met op de Ftolemaeische wereldbeeld: „.aarde om middelpunt van heelal, dat omsloten wordt j door vaste hemelkoepel. z V»™, U.„. U= «wfe '3 middelpunt van het waar het van nature thuis hoela'- daaromheen zweven de ze- dan gaat het er heen. yan, b£™esende hemellichamen ARISTOTELES: groot denker Maar Aristoteles was een te knappe geleerde om niet zijn the orie aan de waarneming te toet sen, voor zover'dat hem mogelijk was. Hij schrijft letterlijk: „Dat de. Daarom valt een stuk steen, als men het loslaat, altijd naar de aarde toe; daarom stijgen rook en vuur naar de maansfeer op. Helemaal bevredigend vond Aristoteles dit beeld niet „want", vroeg hij zich af. „waarom val len dan de zeven grote hemel lichamen de zon, de maan, en de planeten Mercurius. Venus, Mars. Jupiter en Saturnus en de sterren niet naar de aarde?" Om dat begrijpelijk te maken dacht hy zich nog een vijfde ele ment de quinfca essentia of wel de ether dat boven en tegen over de vier andere elementen zou staan. Voorwerpen, die tot dat vijfde element behoorden, bewo gen zich niet in rechte lijnen zoals de stenen, die naar de aarde vallen maar in cirkels om het middelpunt van de kosmos: de aarde. EEUWENLANG hebben deze in wezen meer wijsgerige dan natuurwetenschappelijke opvattin gen de geesten der mensen in het Westen beheerst. Claudius Ptole-- maeus die waarschijnlijk in de oudheid was 2even een hei lig getal, dus ook dat klopte in deze volgorde: maan, Mercurius, Venus, zon Mars. Jupiter en Sa turnus. Om alles heen bevindt zich de vaste hemelkoepel, waarin de sterren hun onveranderlijke plaats hebben. En zo ziet men dat ondanks de wijsgerige redena ties het wereldbeeld der Grie ken niet zó veel verschilde van dat onzer zogenaamde primitieve voorouders. ue, - - Of er nooit één wetenschappelijk aarde een bol is blijkt ook uit de fSïPy6 15 geboren en leefde m de geschoolde Griek is geweest, die is.t.- k r,..- iwpprio pptiw van rmzp laartellintf ii uu.i. Advertentie t.M "Waarom de last van ongezonde <«n vaak lelijke) dikte nog langer met u meedragen? BonKorets geven ,o in enkele weken weer uw Jeugdig slank figuur. Na de maaltijd een dragee met een slokje- water - en u verliest ponden per week, BonKorets werken volgens het principe van dehydratie - eenvoudig en snel. Opgehoopt vet smelt weg, geen loomheid ea verstop ping meer. Veroverende charme straalt van u afIJ voelt u weer opgewekt en monter - een ander mens! Begin een nieuw leven begin nog vandaag met BonKorets, 3.30 per ilacon. VERMAGERING SDK AG EES zintuiglijke waarneming. Bij maansverduistering is namelijk de grenslijn van de schaduw der aarde steeds gekromd. Verder volgt uit het opkomen der ster ren niet alleen dat de aarde rond is. maar ook dat zij niet zo héél groot kan zijn. Want wanneer wij slechts over een kleine afstand naar het zuiden of naar het noor den reizen, dan tonen de sterren boven ons een grote verandering: er is een aantal sterren dat men wel in Egypte kan zien, maar in' rioordelijke landen niet". De aarde ligt om het middel punt van het heelal; aan deze stelling twijfelde Aristoteles geen seconde. Zün redenatie moet men zien met als achtergrond de cul tuur, waarin Aristoteles leefde, die nog vrijwel totaal was verstoken van wat wij „de moderne tech niek" noemen. Hij rangschikte de verschijnselen tot 'h vaste volgorde van vormen. De onderste grens van die orde noemde hij de oer stof, de materia prima: deze be vatte niets dan onbegrensde mo gelijkheden, maar had nog geen échte vormen De bovenste grens was de hoogste vormverwerkelij- king: de Godheid. tweede eeuw van onze jaartelling - heeft uiteindelijk op grond er van het wereldbeeld ontworpen, dat tot het eind der middeleeuwen als hèt juiste heeft gegolden. In de Ftoïemaeïsche vorm was het ongeveer zo: muurvast staat de andere, juistere opvattingen bleek toegedaan? Ja. In de vierde eeuw- voor Christus sprak Heraelides i een leerling van Aristoteles als zijn mening uit, dat alle hemel- lichamen stil stonden, maar dat de aarde iedere dag één keer om haar as draaide, en dat dit" de 1 oorzaak er van" was, dat wij de j zon. de maan en de sterren in het oosten zien „opkomen" ea in het westen „ondergaan". Maar wat hij zei was zó in tegenspraak met Aristoteles' wijsbegeerte, dat geen mens Heraelides geloofde: ieder- een hield vast aan de dagelijkse 1 gang van zon, maan, planeten en sterren om de aarde heen.. EEN eeuw later ging op Samos de wijsgeer Aristarcnus nog een stapje verder met te verkla- ren, dat niet de aarde, maar de zon in het middelpunt van bet heelal stond, en dat de aarde^ m één jaar om de zon heendraaiae. Zijn tijdgenoten veroordeelden zyn. stellingen als „goddeloos" en „in strijd- met de grondbegins^n der natuurkunde". PTOLEMABUS: „...bewaarde Aristoteles' erfenis Wordt vervolgd) tv*'iA^vvn/i-OA''Vv^vv^vi<»'vvvvo/v/vo^vvv\x\A-'\/v'm-'vv'vvn/v-vn^vv-vvnA-'Vv'\A-,vvA^ In proces-Schmidt DJAKARTA. Het proces tegen de voormalige KNlL-kapiteln Schmidt heeft gistermorgen, op de 51ste zit ting, een. nieuwe verrassing opge leverd. Getuige Fritz Baden vertelde namelijk aan rechter Rochjani, dat hij had gelogen toen hy enige tyd geleden zijn verklaringen, welke hü eerder voor de politie had afgelegd, introk. Baden zei dat hij de politie inder tijd de waarheid had verteld, toen hij bekende dat hij lid was geweest van een Nederlandse illegale organisatie en dat hij verdachte Schmidt op de hellingen van de vulkaan Tangkoeban Prahoe (nabij Bandoeng) had gezien toen leden van deze organisatie pak ketten verzamelden die vermoedelijk door onbekende vliegtuigen waren afgeworpen. Ter verklaring van zijn tegenstrij dige verklaringen zei getuige Baden dat hij uit vrees, door de Nederlan ders te worden vermoord, destijds zyn verklaringen die hij voor de politie had afgelegd, had ingetrokken. AMSTERDAM. Voor de vice-president van de rechtbank te Amster dam heeft gisteren een principieel kort geding over de zwarte Ionen van metselaars gediend. Twaalf metselaarspatroons in Amsterdam waren over eengekomen om met ingang van 11 juni j.l. hun metselaars volgens het z.g. modelboek waarin lonen, tarieven e.d. wettelijk zyn geregeld te gaan betalen. De reden daartoe was de onmogelijkheid om de steeds stijgende lonen te betalen cn tevens dat de arbeidsprestatie ondanks de hoge lonen verminderde. By werken van drie patroons, die deze regeling in de keten bekend hadden gemaakt, en die in het geding als eiseressen optraden, lie pen de metselaars weg en de patroons dagvaardden negen metselaars in kort geding. MOSKOU. Dc sjah van Perzie is maandag ïn Moskou aangekomen. Hij werd ontvangen met een praal, die tot nog toe niet is gezien bU de aankomst van een buitenlandse gast in de Sowjet-Unie. De eerste verras sing was, dat zijn vliegtuig geëscor teerd werd door twaalf MiG-straal- jagers. Geen enkele buitenlandse be zoeker heeft ooit by aankomst een jagersescorte gehad. De sjah en zijn echtgenote logeren ijl een speciale afdeling in het Krem lin. -Zij hebben met hun gevolg twintig kamers tot hun beschikking. Men gelooft, dat dit de eerste maal sedert de Russische revolutie is, dat het Kremlin gebruikt wordt voor het onderbrengen van buitenlandse gas ten. Behalve president Worosjilow en premier Boelganin waren ook ter begroeting aanwezig vice-premier Mi- kojan en de minister van defensie Zjoekow. Westelijke waarnemers verwachten dat de Russen zullen pogen Perziê los te maken uit het pact van Bag dad. Terwijl het vliegtuig van de sjah m Moskou landde, brachten de weste lijke militaire delegaties die op het ogenblik in de Sowjet-Unie zyn, een bezoek aan de moderne luchtbasis Oebmka op ongeveer 60 km van Moskou. Zij kregen alleen het verkeersvlieg tuig TU-104 van binnen te zien. De nieuwe driehoekige straaljagers, die zondag op de luchtvaartshow over vlogen. waren niet op de basis aan wezig." Generaal Twining verklaarde na het bezoek, dat het Russische mate riaal er in vergelijking met het Ame rikaanse zeer goed uitziet- Hij gaf maandag te verstaan, dat president Eisenhower wellicht persoonlijk het resultaat van het bezoek der Ameri kaanse luchtvaartdeskundigen aan de Sowjet-Unie aan het Amerikaanse volk zal mededelen. De raadsman van de patroons, mr. M. V. van de Woude, betoogde, dat de werknemers zonder vergunning van het arbeidsbureau hun dienstbe trekking hebben beëindigd, hetgeen nietig is. Gevraagd wordt de werk nemers, omdat de dienstbetrekking niet officieel geëindigd is, te veroor delen het werk te hervatten op de rechtens geldige lonen. Daarbij heb ben eiseressen een dwangsom van 35 gulden op de overtreding daarvan per dag gesteld in hun eis. De raadsman voegde er aan toe, dat de werknemers tegen alle gewoonten, bij andere aannemers aan het werk waren gegaan. De metselaars ver dienden per week een brutoloon van 120 gulden, dit zou volgens de rege ling dan ca. 80 gulden worden. „De situatie in Amsterdam vol gens een lid van het college van rijksbemiddelaars: de rotte plek tn het bouwbedrijf in ons land is kritiek. De arbeidsintensiviteit is schrikbarend teruggelopen. Werkge vers. die weigerden zwarte lonen'te betalen zyn ten onder gegaan", aldus mr. Van der Woude. De raadsman van een der gedaag den, mr. D, Boltjes, voerde evenals de andere advocaat voor deze party aan dat er tussen de patroon en de betrokken metselaars een monde linge overeenkomst was gemaakt, dat boven het werkelijke loon een percentage zou worden uitgekeerd Nu werden de metselaars ineens voor een fait accompli gesteld door de mededeling, dat geen andere, dan de wettelijke lonen zouden worden be taald. De advocaat kwalificeerde dit als een eenzijdige verbreking door eise res van de afspraak. De poging om tot een nieuwe regeling van de lonen te komen wordt nu afgewenteld op de werknemers. Dit zal volgens plei- ter, als dit geding tot een gedwon gen terugkeer zou leiden, een nade lige invloed hebben op de woning bouw. Uitspraak 27 juni. (Advertentie l M puistjes verdwijnen LAGOS. Het aantal doden by de ramp met het Britse vliegtuig bfj Kano in Noord-Nigeria is tot dertig; gestegen. Onder de gewon den bevindt zich de Nederlander W. Veen uit Amsterdam. Het viermotorige vliegtuig, dat van Londen onderweg was naar Tri polis, vervoerde 38 passagiers en een bemanning van zeven koppen. Het stortte zondagavond, kort nadat het uit Kano was vertrokken, neer. Waarschynlijk is het vliegtuig na het opstijgen in een storm terecht gekomen. PORTSMOUTH. - Admiraal King. tijdens de tweede wereldoorlog op perbevelhebber van de Amerikaan se marine, is gisteren op 77-jarige leeftijd in het marinehospitaal te Portsmouth na een langdurige ziek te overleden. Ondanks zyn hoge leeftijd en zijn slechte gezondheid was admiraal King nog steeds in actieve dienst. f-TlJ bracht het niet verder dan dat nu en dan een van zijn gedichten in een tijdschrift werd opgenomen en dat 't Handelsblad, 'm prees maar dat prees zovéél. Dit is een zin uit „Dichtertje", een van de weinige novellen, die Nescio heeft gepubliceerd i» zijn leven. In zijn lang leven. Dit weekend was ik bij hem, om hem geluk te wen sen, met zijn vijf en zeventigste verjaardag. Niet dat ik hem ken. ik vind zijn werk alleen maar mees terlijk en zei dus niet „neen" toen zich deze gelegenheid voordeed, hem eens persoonlijk de hand te schudden. De pas opnieuw versche nen editie van „De uitvreter„Ti taantjes", ,J)ichtertje'' en JU ene Tekel" zijn compleet oeuvre in één band bijeen lag keurig inge- kaft op tafel, toen ik ergens in westelijk Amsterdam bij hem bin nenkwam. Menno ter Braak rekende zijn no vellen tot „het beste wat de stijl van tachtig heeft voortgebracht Toch was Nescio zijn leven lang een daor de literatuur genegeerde figuur. Men kende hem zelfs zo slecht dat zijn achter het pseiidoniem verbor gen naam tn vakkringen tot misver standen aanleiding gaf: een befaamd handboek onthulde, dat htj eigenlijk Nico Etsenloeffel heette. Toen meld de hij in een ingezonden stuk in de Nieuwe Rotterdamse Courant, dat hij J H. F. Gronllch heette. Hoe is dit gebrek aan wezenlijke kennis ten aanzien van een zo voortreffelijk auteur, die in deze tyd toch veel meer te betekenen heeft dan keurig gecatalogiseerde figuurtjes als Hem Boeken of Arij Prins, eigenlijk thuis te brengen? Menno ter Braak verklaart Nesdo's impopulariteit bij de officiële kun stenaars, uit het feit dat hij in zijn dodehjk ironisch werk, net als Paap het. type van de „artiest" te scherp doorzag en te meedogenloos vast pinde. Daar komt dan nog bij, dat Nescio de self-publicity nooit heeft gezocht. „Ik heb altijd zoveel mogelijk stil gehouden dat ik schreef', zegt hy tegen me „Want ik heb mijn leven lang op een kantoor gezeten en als ze in zulke kringen merken dat je zulke neigingen hebt, denken ze al leen maar, dat je niet deugt voor je werk". Hij stoot deze woorden op enigs zins honende toon de achterkamer in, waar hij met het uitzicht op een klein tuintje, pijp na pijp zit Xe ro ken tegenover zyn vrouw, die een levendig aandeel heeft in de con versatie en hem er zo nu en dan in betrekt, met een vriendelijk: Nietwaar pappie, zo dacht jy daar toch over in die tijd?" Meestal knikt hij. Hij heeft het hoofd van een held. aan wiens ver gruizeling het leven de handen vol hebben zal. Als zijn vrouw stil valt, komt hij opeens met een zinnetje „vol verachting, helemaal de man, die schreef: „Het leven heeft mij, Goddank, bijna niets geleerd. ,JIet teven heeft mij véél geleerd", zegt de ouwe 30k". „Beschikt TJ nog over ongepubli ceerd werk?" vraag ik. Hij knikt. ,Ja. Opzetjes. Niet klaar. Maar ik doe er niks meer aan. Ze zijn goed zo,Ze liggen daar, in mijn bu reau.. Vroeger hing boven dat bureau een spreuk, die inhielddat de neer gaande lijn des ieuens de langste is,4 maar die heeft symbolisch genoeg moeten plaatsmaken voor een dartel, uitbundig schilderij van zijn kleindochtertje. „Wat leest IJ nu graag?" Ik had gehoord dat hij zich in de oorlog door de veel-delige me moires van Von Moltke heenvrat .,om nog meer de pest aan ze te krijgen". Nu zegt hy: „De grappenmakers. Ik vraag ze bij vakken tegelijk op zicht bij mijn boefchandeZaar. Van U heb ik ook een heleboel gelezen..." En om mij voor de zonde der ijdeiheid te behoeden: „Ja, ik lees tegenwoordig alleen maar dingen waar ik niet bij hoef na te denken". Maar ats even later in het ge sprek de titel oalt van een promi nente Nederlandse roman, blijkt hij die ook gelezen te hebben. Naar zyn mening gevraagd, verklaart hij: Jlat is een on-boek". ,Nee pappiedat moet je nou niet zeggen", antwoordt zijn vrouw „Het pakt je toch wel aan. ,Ja", mompelt htj grimmig in die serre, „Dat doet de cholera ook". KRONKEL Vervolg van pag. 1 avond dan vermoedelijk ook meer bestaan uit het inwinnen van infor maties dan uit het ter tafel brengen van nieuwe suggesties. Het ligt byv. voor de hand, dat vooral prof. Rom- me zich m een netelig parket ge voelt. De kans, dat hij bij een mis lukking de taak van dr. Drees zou moeten overnemen, is zeker niet denkbeeldig. Hoe men het keert of wendt, de vraagstukken van buur en defensie zullen in elke formatie poging weer aan de orde komen, zo lang men het met eens wordt. Van daal- dat hij niet gaarne het initiatief zal nemen tot het afbreken der onderhandelingen. Wat doet een befaamd tacticus als hij onder dergelijke omstandigheden? Wie hem kent kan daaromtrent wel een theorie opstellen. Hij vraagt na dere informaties omtrent het stand punt van de kabinetsformateur, wel ke het hem misschien heel mis schien. mogelijk zouden maken, meer begrip voor diens wensen aan de dag te leggen. Als dr Drees meent, dat Nederland zijn NAVO-verplichtmgen met een geringer bedrag kan nakomen dan minister Staf meent, welnu de KVP is heus de kwaadste met. Zy kan zich door zakelijke gegevens dien aangaande misschien laten overtui gen. Zyn er op het gebied van de huren misschien nog aan de KVP onbekende omstandigheden, welke een invoering van zoiets als een huurbelasting zouden kunnen wetti gen, zo ja, prof. Romme is natuuilijk altijd bereid er kennis van te nemen, al bindt hem dat tot niets. Vóór deze theorie pleit, dat dr. Drees heeft laten weten, dat hij vandaag met deskundigen nader overleg wil ple gen, en dat pas daarna het overleg met de fractie-leiders zal worden hervat. Zo bezien is er dus een kleine denkpauze ingetreden in het spel van de grote politieke schaakmeesters Drees en Romme. Zwijgend en hoffe lijk bereiden zij zich voor op hun volgende zet! WENEN, Volgens het katho lieke persbureau te Wenen mogen de katholieke kerken in Roeme nië in het vervolg alleen op zon- en feest da ?en geopend zijn. D,t zou bt paald zijn in een decreet van Roemeense regering

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1956 | | pagina 2