IS. JOHNSON BAKT EIEREN OP ATOOM-ENERGIE WËÊÈ. Volgende week in Cumberland iinni! Witgejaste St. Joris grijpt draak van energietekort aan Dr. Mansholt: „Europa MOET één worden5 Drees nu formateur Levensloop der vier nieuwe ministers VN. zoeken vergelijk over Suezkwestie Het gaat om de schoenen Vice-premier van Polen vraagt ontslag „Vrijstellingen" in Duitsland waren vals Vier maanden geëist tegen Ambonnees wegens belediging Indonesiër leidt FAO-conferentie Opheffing Tanger conventie geëist Zitting 36 uur verdaagd Amerikaans blad in Sowjet-Unie verschijnt weer Woensdag 10 oktober 1956 3 (Van een onzer redacteuren) ALS meneer John Smith in Penrith (Cumberland) volgen- rde week: woensdag de. schakelaar in zijn huiskamer om draait en deze onmiddellijk helder verlicht zal zijn, zal hij op geen enkele wijze kunnen bemerken, .dat de elektriciteit hem niet'meer toestroomt uit een gewone elektrische centrale, maar mhCalderhall. En als mrs. Alice Johnson in Keswick de volgende morgen vporl haar Peter ham and eggs bakt op het elektrisch, fornuis, dan zal .ook zij» niet ..kunnen .zien dat de kracht; uit gespleten uraniumatomen door de leidingen naar haar'keuken .vloeit;/ Natuurlijk zuilen zij. - het wèi weten, .want. de journalisten zullen 'de opening van Engelands eerstegrote atoomcentrale Calder hall/heus wel aangrijpen om lange artikelen te wijden aan die gebeur tenis. En wij kunnen ons voorsteilen dat' een romantisch aangelegde col lega want in deze nuchtere atoom-;,fabriek" schuilt romantiek, zeker voor hen die er oog en oor voor hebben -7- zijn stuk zó zou'be ginnen: „Sint Joris is weer opge staan. Een volkomen gemoderniseer de Sint 'Joris: - hij ,is gekleed in een witte laboratoriumjas en bij rijdt niet, gelijk zijn legendarische voor ganger, 'óp een paard maar op een 'fiets .of in een autootje. Zijn wapen is niet een vlijmscherp geslepen zwaard, maar een potlood of een vulpen. Toch gaat deze Sint Joris de hedendaagse Engelse weten schapsman, die veelal meer een Jo ris Goedbloed is een draak te lijf, een monster dat geen vlammen uit braakt, maar onhoorbaar, onzichtbaar en ónruikbaar "nader sluipt. Als hij toeslaat zal zijn triomf groter zijn dan ooit een van. zijn uitgestorven medsmonstjrs heeft bereikt: hij zal hele werelddelen ontvolken, miljar den mensen uiteindelijk iedere le vensmogelijkheid ontnemen. Nie mand kent noè nauwkeurig zijn af schuwelijke uiterlijk, maar zeker kent jedere ingewijde, zijn "naam: Energietekort. Het slagveld., waar op die vreedzame, intelligente Joris hem zal aangrijpen heet Calderhall." /^ALDERHALL is inderdaad de V* laatste jaren in Engeland een woord geworden met een magische klank, Begrijpelijk door de energie wonderen, die de gewone man er van verwacht, maarook door de geheimzinnigheid waarmee regering, wetenschappelijke -werkers en tech nici er over spreken. Tientallen mil-, joenen ponden sterling heeft de En gelse regering-gestoken ih dezeëer-- ste. voor gewoon gebruik bestemde, atoomceutrale; dé eerste tientallen miljoenen van de 300 a 400 miljoe nen ponden sterling (drie tot vier, miljard harde Nederlandse guldens!), die Engeland twaalf atoomcentrales zullen schenken,' welke, het land uit. zijn energiemisère moeten halen; De totale capaciteit van de elek trische centrales onzer Britse wes- terburen bedraagt .nu rond twintig miljoen kilowatt, waarmee het 'net toe kan (een lamp van honderd watt dus een heel sobere huiskamer lamp kan. op één..kilowatt tien uur branden). Over enkele jaren zal die hoeveelheid stroom niet meer toereikend zijn, want de .Engelse be volking breidt zich uit. Niet veel, dat zij toegegeven. Maai* het stroomver bruik neemt in veel sneller, tempo toe. Oorzaken: de steeds" meer om zich Heengrijpende industrialisatie, de verder voortschrijdende automa tisering en het voortdurend'toene mend elektriciteitsverbruik. voor huishoudelijke- doeleinden. Een een voudig optelsommetje geeft, tot uit komst, ^dat in 1985" de gezamenlijke, capaciteitvan Engelands centrales; drie-en-een-half keer zo groot moet zijn als nu: zeventig miljoen kilo-; watt dus. En kolen- of oliecentrales kunnen dit per seniet opbrengen, dus moet atoomenergie bijspringen. TOT dusverre was de bron van alle energie, die wij gebruikten in weike vorm ook, de zon. Miljoe nen jaren geleden heeft zij in de aardkorst energie voor ons, mensen, opgespaard: kolen en olie. Als een zorgzame moeder tracht zij nu nog, iedere dag weer. de voorraad brand stof aan te vullen: bomen groeien op. koolstof verzamelend, lagere planten verzinken in moerassen cn vergaan daar tot turf. Maar de mens heid in haar geheel is als een spil zieke vrouw, die denkt dat het niet óp kan. De bevolking uit dc vèr-gc- industrialiseerde gebieden is nog niet tevreden met haar welvaart, zij stelt voortdurend hogere eisen cn verbruikt zo ontzaglijk veel ener gie. dat de nieuwe zonneproduktie van brandbare koolstof daar bij lange na niet tegenop kan. Steen koollagen en olievelden raken steeds meer 'uitgeput, dieper verborgen voorraden aanboren kost onvatbaar grote kapitalen. En het probleem wordt begrij pelijk overigens nog ingewikkel- Hoogspanningsfcabels brengen de elektriciteit, iji Calderhall opge wekt. naar fabrieken en woningen. Op de achtergrond links twee,koel torens. der doordat de „onderontwikkelde gebieden" proberen hun achterstand in welvaart in te halen, dus ook zij eisen hun niet geringe deel der ener- gie-produktie op. Als er geen nieu we, rijker „vloeiende" en minder snel opdrogende bronnen worden, aangeboord, zal de prijs voor ener gie binnen weinige jaren tot een veelvoud van "de huidige stijgen. En pessimisten zeggen: over enkele tientallen jaren zullen mijnwerkers tevergeefs in de schachten afdalen," en zal alle speurwerk naar nieuwe olievoorraden op niets uitlopen. Dan wacht, zeker voor een groot deel der nu nog snel groeiende mensheid, de kou- en hongerdood. EN'/juist in deze kritieke tijd is de energievoorziening door atoomsplitsing, geboren. Vanaf het ogenblik, dat Becquerel en Rönt gen „hun' geheimzinnige stralen ontdekten, vanaf die wonderlijke ontdekking van het echtpaar Curie: het radium dat zichzelf omzet in andere .stoffen en daarbij ener gie uitzendt via de theoretische arbeid van Einstein en de ontdek king van de immense krachten in het atoom, tot Calderhall, het is een kronkelige, slechtbestrate weg waar over de geleerden zijn gegaan. Maar hij kan wellicht voeren naar uit komst uit het voortdurend nijpen der energieprobleem. Zo'n elektrischecentrale, gedre ven door atoomenergie, is in wezen niets anders dan een grote, stevig- geketende atoombom. In het hart ervan zit die bom veilig opgeslo ten achter verscheidene stalen- en Boven een van de atoomreactors in Calderhall controleren twee jonge geleerden 't atoomspiitsings- proces, dat zich onder hen afspeelt. Meters dikke betonnen en stalen .platen beschermen hen tegen de- uiterst gevaarlijke straling, die de splijtende atoomkernen uitzenden. Het interieur can het bedienings kuisvan een atoomcentrale., on derscheidt zich weinig van de con trolekamers in een moderne, ge wone elektrische centrale.. Zelf re gistrerende instrumenten geven •nauwkeurig aan. wat er in het bedrijf gebéurt; betonnen wanden. Hy krijgt geen kans zijn geweldige hoeveelheid energie in een onderdeel van een seconde te spuien te exploderen dus maar wordt gedwongen te doen precies wat de, mensen van hem verlangen. Bij dié nauwkeurig Zó v heeftwaarschijnlijk Jona de ingewanden gezien van de walvis die herri opslokte. Als reusachtige darmen kronkelen dé buizen in een atoomcentrale om;langs en over. elkaar heen. Het hart der centrale is onzichtbaar, ontoegan kelijk trouwens voor mensen. Hy, die daar binnen treedt moet om 'met Dante te spreken beslist iedere hoop (op léven) laten --- varen; geregelde; langzame „ontploffing" een; vertraagde kettingreactie, zegt men in vakkringen komt vee! warmte, vrij, die Caldérhalls hart -meegeeft aan koolzuurgas, dat die warmte weer overdraagt aan wa ter. De stoom, die zo ontstaat, brengt turbines tot draaien, en die drijven dynamo's. Uit deze keten resulteert een machtige hoeveelheid elektriciteit niets, dan een vorm van energie, uiteindelijk uit atoom kracht gewonnen die via hoog spanningskabels naar fabrieken, en naar mevrouw Johnson en meneer Smith wordt gevoerd, CALDERHALL kan, wat capaci- teït betreft, nog lang niet con curreren: met; de nieuwste elektri sche, centrales/ die op ouderwetse wijze hun kracht .ontvangen van steenkoolof - olie. Maar, Calderhall is slechts een proef fabriek: de erva ringen daar opgedaan zullen leiden tot betere/ geperfectioneèrder atoom centrales, die een goed deel van de taak der klassieke centrales kunnen overnemen. Daarom is deplechtig heid, die volgende week ^woensdag geschiedt; voor Engeland en de ge hele mensheid V2n onschatbare be tekenis. WAGENINGEN. „Ieder van ons zal moeten begrijpen, in welke cata strofale toestand Europa komt, als het niet de politieke daad van zijn economische en sociale eenwording durft te stellen." Deze ernstige waar schuwing uitte dinsdagmiddag nister S. L. Mansholt, nadat hjj tot eredoctor aan de Landbouwhoge school was verheven. Met klem liet hij ook uitkomen, dat buiten Europa de kloof,, die de westelijke wereld scheidt van de achtergebleven gebieden steeds wij der wordt; „Wij hebben tezamen nog Vervolg van pag. 1 M. A. M.. Klompé, .op Maatschap pelijk Werk, niet met zo onver mengde vreugde begroet als anders stellig het geval zou zijn., Met eni ge zorg vroeg men zich' namelijk af of 'mr. Struyckeh, die' zich na lang aanhouden dinsdagmorgen liet overhalen,wel in staat zou zijn om de zware last van Binnenlandse Za ken, Publiekrechtelijke Bedrijfsor ganisatie en Bezitsvorming te tor sen. Dc moeilijkheden, welke hij als gouverneur van de Nederlandse An tillen had ontmoet, zyn hier uiter aard niet onbekend gebleven. Het was dan ook wel duidelijk, dat het niet mogelijk zou zijn hem met de zorg over dc vacante post op Over zeese Rijksdelen te belasten. In de West zou dit vermoedelijk sterke weerstand hebben opgewekt. Dien tengevolge mocht de CHU het ge noegen smaken, dat aan haar mi nister van Oorlog cn Marine, ir. C. Staf. adinterim- de zorg over het departement van wijlen prof. Kern kamp werd toebedacht. Het verlies van haar ene ministerszetel werd daardoor verguld. Ook in de ARP was. nu zij weer op het oude peil was aangeland, tevredenheid merkbaar. Te meer waar men zich in dc afgelopen da gen meer-zorgen had gemaakt dan men wilde laten blijken over de verrassende manoeuvre, welke mr. Burger met prof. Scholten had on dernomen. Men besefte, dank zij de liberalen, door het oog van de naald te zijn gekropen. WARSCHAU. De vlce-premier van Polen, Hilary Mine. heeft ontslag uit zyn functie gevraagd. Hy heeft ook ontslag genomen als lid vaJi het politieke bureau van de Poolse com munistische partij. Volgens radio- Warschau heeft Mine als reden voor dit besluit zijn slechte gezondheids toestand opgegeven. Mine was de belangrijkste na oorlogse ontwerper van Polens eco nomische plannen. Hij was een van de twee Poolse vertegenwoordigers op de vergadering, waarop de Komin- form werd opgericht. geen verbetering bereikt in de voed, selvoorziening van dé bevolking der gehele aarde. Het westen moet de moed hebben een deel van zijn wel vaart over té dragen op die lager- ontwikkeMe gebieden," verklaarde dr. Mansholt en om zijn woorden kracht bij te zetten, haalde hij de opmerkelijke uitspraak aan van Ad- lai Stevenson, de democratische kan didaat voor het presidentschap in de V,S. Vooruitgangis datgene wat geschiedt, waaneer het onmogelijke buigt voor het noodzakelijke." „Nu dan," zei dr, Mansholt met stemverheffing, „de' eenwording van Europa èn de hetere voedselsituatie in de technisch laagantwikkelde. ge bieden zijn noodzakelijk. Daarvoor moet het schijnbaar onmogelijke buigen." A/ Ook over binnenlandse problemen uitte minister Mansholt zijn gedach ten. Hij: gelooft, dat in.de komende jaren de. gemeenschap steeds ster kere waarborgen zal vragen 'van de landbouw; „omdat zij zich daarvoor zware offers getroost. Maar die. waarborgenkan de landbouw niet geven, als hij vodr zijn produktieve arbeid geen redelijke beloning en behoorlijke sociale .voorziening krijgt. Het handhaven van redelijke prijzen voor landbouwprodukten is dus uiteindelijk een belang van het gehele Nederlandse volk. BONN,-Duitse jongelui die per post papieren hadden ontvangen dat zy vrijgesteld waren van militaire dienst, hadden vandaag slécht nieuws: de papieren z^jn vals. j Het ministerie van Defensie heeft ervoor gewaarschuwd dat de rubber stempels van het ministerie nage- maakt-zyn. De afzenders van de ver valste papieren zijn niet bekend. ALKMAAR. Een gevangenis straf van vier maanden met bevel tot onmiddellijke gevangenneming heeft de officier van justitie by de rechtbank dinsdagmiddag geëist te gen de Ambonnees J. L. uit het af- zonderingskamp Oude Zeug ln de Wieringermeer. L. is ccn van de leidende figuren van de minderheidspartij van de Ambonnczcn (PNMS) in Nederland. Hij had een opperwachtmeester van de rijkspolitie de woorden „smeer lap met je vieze regering" naar het hoofd geslingerd, toen er in het kamp moeilijkheden waren gerezen over de kolen voorziening. Op de zitting bleek dat L. «en zeer recalcitrante figuur moet zijn die ook de overige Ambonnezen in het kamp aanzette tot verzet tegen de Nederlandse regering. XI ADA'£ minister Mansholt 1V ere-doctor in de land bouwkunde '.was geworden brachten 'de vijftienjarige Li- deke en de zeventienjarige Gajus een heildronk uit op hun vader. De elfjarige Theda en de twaalfjarige Jan Mans holt waren eveneens bij de promotie aanwezig. (Zie voor verslag pag. 3) H. J. Hofstra De nieuwe minister van Financiën, schrijver van 'n veelbesproken boek over „Socialistische belastlngpoH- tiek",.dat de oorzaak werd, dat voor al in rechtse ..kringen sterke tegen stand tegen zijn ministerschap be stond, geldt al sinds jaren de fi nanciële expert bij uitstek van de F.v.d.A...Zijn leeftijd is 52 jaar/ Na een carrière, bij 's rijks belasting dienst van 1926 tot 1939 (in 1931 werd hij inspecteur) vestigde hij zich als belastingconsulent te Rotterdam. In 1945 sloot hij zich aan bij de S.D.A.P. Sedert dat jaar heeft hij ook zittingin de Tweede Kamer. Daarnaast bekleedde hy tot dusver het directeurschap van de Centrale Arbeidersverzekeringsbank N.Y. in Den Haag. Mr. A. A. M. Struycken De nieuwe minister van Binnen landse Zaken, tevens belast met de bezitsvorming en P.B.O. en tévens vice-premier, heeft voordat hij in 1951 benoemd werd tot gouverneur van de Nederlandse Antillen van juli 1950 tot maart 1951 als minister van Justitie deel uitgemaakt van een Nederlands-kabinet. Hij bekleedde na de oorlog diverse functies op maatschappelijk gebied, was lid van de Provinciale Staten van Brabant en. wethouder. Tydens dé bezetting was hij gijzelaar in Si Michielsges tel. Zijn leeftijd is 55 jaar. Dr. Marga A. M. Klompé De hïeuwe minister voor Maat schappelijk Werk is de eerste vrou welijke minister in ons land. Zij is 44 jaar oud'en studeerde te Utrecht wis- en natuurkunde, waar zy in 1941 promoveerde. Zij was. vice-pre- sidente van.de Unie van Vrouwelij ke Vrijwilligers, lerares te Arnhem en vervulde daarnaast tal van func ties in katholieke organisaties. In 1S48 werd zij lid van de Tweede Ka mer voor de K.V.P. Zij rnaakte deel uit van de Assemblee te Straatsburg en van verscheidene commissies én delegaties o.a/ naar de V.N, te New York. A -:i Prof. dr. I. Samkalden De nieuwe ministervan Justitie is 48 jaar oud. Hy studeerde Indolo gie te Leiden, promoveerde op een rechtsgeleerd onderwerp, en wérkte sinds 1939 bij het binnenlands be stuur in het toenmalige Nederlarids- Indië. Na zijn repatriëring in 1946 werkte hij enige .tijd op het ministe rie van Overzeese Gebiedsdelen en was vervolgens secretaris voor staatsrechtelijke aangelegenheden van de commissie-generaal, die naar Indonesië ging. In 1947 werd hij as sistent in het staatsrecht in Leiden, in 1948 hoofd van de afdeling wet geving en juridische zaken van het ministerie van Landbouw. Sinds 1952 is bij hoogleraar' in de rechts- en staatswetenschappen te Wageningen. Typografen schenken stakingskas aan Wilhelminafonds AMSTERDAM. Het comité dat de korte stakingsactie, der typogra fen enkele Weken geleden heeft ge leid en voor de kosten daarvan gel den had Ingezameld, heeft het batig saldo op de rekening van het Koningin WHhelmtna Fonds gestort. Je moet wat doen om je produkt onder de aandacht van het publiek te brengen, dacht de bekende Pa- - rijse schoen-ontwerper Laure. Hij gaf zijn - nieuwe modellen de na men 'van dieren,, haalde een goed deel van de dierentuin leeg, riep er een paar aardige meisjes bij en liet het hele gezelschap pose ren. Oth elkaar goed te begrijpen: het gaat cm de schoenen.' BANDOENG. De Indonesische minister, van .LandbouwEny Karim is- met algemene stemmengekozen tot voorzitter van de regionale con ferentie van de. voedsel- en land bouworganisatie' derV.N,, die hier wordt gehouden. De conferentie wordt bijgewoond door vertegenwoordigers valt Azia tische landen/ deV.S., Australië, West-Duitsland, Denemarken, Italië/ Canada, Frankrijk en._ Nederland. BENNEBROEK, Dinsdagmid dag is onder zeer grote belangstel ling op de Algemene Begraafplaats het' stoffelijk overschot van:: de heer C. van der Wilden, in. leven direc teur van de N.V. Filmfabriek Poly goon te Haarlém, naar zijn laatste rustplaats geleid; (Advertentie iJIJ (Van onze correspondent) TANGER. In Tanger is de con ferentie over het Tang er-statuut be- gonnen.Vrijwel alle landen, die dc Tanger-conventle getekend hadden, zijn er vertegenwoordigd. Neder land is. vertegenwoordigd door zijn diplomatieke vertegenwoordiger in Tanger; dr. H. Dingemans. De sultan heeft, zijn gewoonte getrouw, een bijzonder gematigde redevoering ge houden. Hy heeft opheffing van de conventie geëist, aangezien de sta tus van Tanger verandert. Het maakt thans immers deel.uit van Marokko. De sultan heeft ech ter onderstreept, dat hij prijs stelt op een minnelijke regeling, zonder brutaliteit en door overleg. Er is geen twijfel aan, dat Tanger zijn ka rakter van internationale stad en vrijhaven zal verliezen. De Marok kaanse regering wil volledige con trole over de stad, ook in financieel en economisch opzicht. 'b Kwaliteitsproduct van d« Wybert-FabflBkm. 70 30 et «Herin bij Apotheken Droogten (Van onze correspondent) NEW YORK De eerste be sloten zitting van de Veiligheids raad met betrekking tot de kwestie- Suëz is gisteren gehouden en zal morgenmiddag worden voortgezet. Het besluit van de afgevaardigden om anderhalve dag te reserveren voor privé-overleg kan er op wij zen, dat nien zelfs de besloten zit ting waarin het gesprokene toéh in- notulen wordt vastgelegd, niet de meest gunstige sfeer acht om tot resultaten te komen. Dat men daar toe het uiterste in het werk stelt, daarop wyst dit besluit wel zeker. Onmiddellijk na afloop van de geheime zitting van gisteren wer den de persoonlijke onderhande lingen ingezet door de ministers Selwyn Lloyd. Piheau en Mahmoed Fawzi m de kamer van: de secre taris-generaal der V.N. In de laatste openbare zitting van de veiligheidsraad waren de afgevaardigden van Joego-Slavië cn de V.S. de enige sprekers. Van Joegoslavische zijde werd een her ziening van de conventievan 1883 bepleit, door een systeem van ga rantie voor vrije doorvaart in ver band te brengen met de "verenigde Naties. Voor een toezicht op het beheer van het kanaal zag Joego- Slavië uiterst waardevolle sugges ties in het Indiase voortel. Had de Russische, vertegenwoordiger Sjepilow. maandag getracht de V-S- te isoleren, zowel van de geallieer den als van de Arabische staten, Dulles poogde op zijn beurt Egypte los te maken van Rusland. Resumerend wat het Westen sinds de nationalisatie van het Suezka- naal heeft ondernomen om te ko men tot een vreedzame oplossing, was Dulles er kennelijk op uit Egypte te overtuigen van de rede lijkheid van het standpunt der acht tien landen 'die in Londen bijeen kwamen. 'waarin hij een basis voor overeenstemming meende te vinden. Met bijzondere nadruk betoogde hij, dat geen land welks economie'af hankelijk is. zich veilig zou kunnen voelen, wanneer het kanaal door een regering die een fysieke con trole daarover uitoefent, als instru ment van zijn nationale politiek ge bruikt zou worden Voordat de eerste besloten zitting van de Veiligheidsraad - begon, pleegden de vertegenwoordigers van alle achttien landen die in Londen bijeen waren geweest, onder voor zitterschap van de Britse minister van Buitenlandse Zaken, Selwyn Lloyd; opnieuw overleg. Men deelde mede. dat dergelijke besloten sa menkomsten van deze groep dezer dagen geregeld zullen worden ge houden, ter onderlinge informatie en voor het op de hoogte houden van de betrokken .Janden, dié im mers niet alle ln de Veiligheids raad zijn vertegenwoordigd. Daar naast zal bet echter de bedoeling vooral zijn om de solidariteit van deze groep te onderstrepen. (Advertentie l.M.i PECTORAAL MOSKOU. De Amerikaanse ambassade in Moskou heeft dinsdag meegedeeld, dat de publikatie in Rusland van .America", een geïl lustreerd tijdschrift in de Russische taal, uitgegeven door de Amerikaan se voorlichtingsdienst, na een onder breking van vier jaar hervat zal worden. Het Sowj et-bureau „Soyoezpets- jat" heeft er in toegestemd 50.000 exemplaren van .America" een maandblad dat artikelen over d« Ver. Staten bevat te verspreider

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1956 | | pagina 2