Landen met de sleutel
tot Europa's welvaren
KWETSBARE PIJPLEIDINGEN
KONING SAOED
T
sprookjes
potentaat
(bPÉBÉSË
Irak
Perzië
Sy
rie
Saoedi-Arabië en
Egypte
Libanon
Arabische Liga
Fabel
achtige
i sommen
Bahrein
Koeweit
ARAMCO
Amerika in\
\de woestijn
Pact van Bagdad
Katar
Jordanië
iiliiiSIHlii;
w. -- -c/r,«wwgsJI
WÊ^mëÈ»tM^Stm^mfÉ0mm£iÊi&iMISSSxk
illSÏ»
Miljoenen schat
Bodemloze put
Oliejaartallenlijst
Zaterdag 24 november 1956
31
T N de oneindige armelijke leegheid van de Arabische zandwoestijn zün
A de miljoenen-complexen van de Aramco verrezen, die de byna on
uitputtelijke oliesehat aan de oppervlakte brengen.
Foto links: de raffinaderij van de Aramco te Kas Tanura aan de
Perzische Golf. Het bestaan van bet grootste deel van de Arabische
bevolking voltrekt zfch ondanks deze hyper moderne industrie nog
zoals het honderden jaren geleden ook al geleefd werd. Foto onder:
een armelijke bedoeïenen hat, op de achtergrond een voorbijtrekkende
kamel enkaravaan.
HOEVEEL zonen hij had wist bij niet. De ene keer meende hij, dat het
er 32, een andere keer dat het er 40 waren. Over. het getal van zijn
dochters was hU nog vager, het zouden er ongeveer 60 moeten zijn. Maar
dat hij dot niet precies wist Is verklaarbaar, want meisjes tellen officieel
niet mee in Saoedi-Arabie, waarover deze man, Abd.al Aziz ibn Ahd ai
Rahman Faisal Al Saoed, In het Westen bekend als Ibn Saoed heerser
was. Evenmin kende hü het getal van z0n vrouwen. Hij had er. strikt
volgens de Koran nimmer meer dan vier tegelijk, maar in totaal zouden
het er meer dan 140 geweest moeten zijn.
een Oosters po- Plus bedragen voor onderhoud van pa-
de sprookjes tut auto's en reizen,
- Vier van deze prinsen zitten in het
kabinet van de koning. Hun toelage
daarvoor is 1.250.000 per Jaar
De koning bezit 24 paleizen De
meeste zijn voorzien van aireonditio-
u'ng. Hij heeft een hofhouding van
■10.Q0Ö personen.
Ibn Saoed wa
tentaat, als uit
Duizend en een nacht. Een bekwaam
krijgsman, soms edelmoedig en gul,:
maar vaker wreed en. tiranniek,
groot van gestalte, lichamelijk ge-
:eeste-
hard. door het barre
land, g<
lijk gescherpt 'door de strijd, die
hem tot heerser maakte over Saoedi-
Arabië,
tweemaal
groot als
IEN door een gloeiend hete zon geblakerde landen in liet Midden-Oosten, sa* inwoners. De hoofdstad is Beiroet Het ontleent zyn
io>n j v J. J i 7 i i betekenis aan de havenplaatsen Sidon, waar de pijp-
men 130 maal zo groot als Nederland, maar schaars bewoond door een po- leiding uit saoedi-Arabië de Middellandse zee bereikt
vere en primitieve bevolking van landbouwers, herders, vissers en jagers, liggen waar ae leidingen uit irak aan de kust
in de roos van de politieke belangstelling van de wereld. De bevolking bestaat voor ongeveer de ieiit uit
Perzië, Irak, Saoedi-Arabië. Koeweit, Katar (Qatar) en Bahrein omdat ze onder en verder uit mohammedanen. Evenals Sr-
li rie is het na de tweede wereldoorlog onafhankelijk
hun woestijnen meer aan de helft van de wereldvoorraad aan aardolie bergen, van Frankrijk geworden. Het is een republiek onder
Egypte, Jordanië, Syrië en Libanon omdat ze essentieel zijn voor het vervoer van presld8*" Cbamoen.
die olie naar dat deel van de wereld, dat het meest naar deze olie dorst.
HET koninkrijk Irak onder koning Feisal II telt vijf
miljoen inwoners. Het is ongeveer even groot als
Zweden, De hoofdstad is Bagdad. De olievelden bij
Kir koek behoren tot de rijkste van het Midden Oosten.
Het grootste deel van .de opbrengst hiervan ging voor
de vernieling van de pijpleidingen in Syrië naar de
Syrische en Libanese zeehavens.
Het leger van Irak, 5Q.QQQ man sterk, is door Enge
land afgericht en door dit land en de V.S.bewapend.
Het koestert de wens tot vorming van een groot
Arabisch rijk met Bagdad als hoofdstad, waarin opge
nomen zijn Jordanië en Syrië. Hoewel Irak lid xs van.
de Arabische Liga is het door deze ambities eerder
eenrivaal van Egypte dan een toegewijd vriend.
Merkwaardig is ook. dat Irak het enige Arabische land
is. dat zowel lid is van deze Liga als van het met
Engeland verbonden Pact van Bagdad.
PERZIë Cook bekend als Iran) is driemaal zo groot
als Frankrijk, het heeft 20.000.000 inwoners. De
hoofdstad is Teheran. Sjah Mohammed Reza Pahlevi,
gehuwd met koningin Saroya, is het staatshoofd. Het
leger van 150.000 man is voor een deel bewapend ea
geoefend door de V.S.
:Het land heeft een lange noordelijke grens met de
Sowjet Unie. Het staat bloot aan krachtige druk van
dit land, dat vooral -successen boekte tijdens de rege
ring van premier Mossadeg. Tijdens zijn regering
moest de oliewinning worden gestaakt. In 1954 na de
afzetting van Mossadeg, zijn de rijke olievelden en de
enorme raffinaderij bij Abadan aan de Perzische Golf
weer in bedrijf gesteld. Het land maakt deel uit van.
het Pact van Bagdad.
HOEWEL zelf vermoedelijk verstoken van aardolie
neemt Syrië een sleutelpositie in voor wat be
treft de voorziening van West Europa met deze olie.
Door Syrië leiden de pijpleidingen van Kirkoek naar
de Syrische haven Banias.
Het land, met Damascus als hoofdstad, tel3-200.000
inwoners. Het is vijf maal zo groot als Nederland.
Na de tweede wereldoorlog is het onafhankelijk ge
worden van Frankrijk. President is Sjoekri Kowatti,
Syrië heeft sedert 1946 reeds verscheidene omwente
lingen meegemaakt en ook nu nog is er de politieke
toestand labiel.
Van alle Arabische landen is het dé zaak van Egypte
het sterkst toegedaan. Niet alleen uit haat tegen Israël,
waaraan het grenst, maar ook omdat het de ambities
van het buurland Irak met wantrouwen beziet.
Evenals Egypte is Syrië een pion In het Sowjet
schaakspel in het Midden Oosten. Er zouden Russische
vliegtuigen uit Egypte een schuilplaats hebben gevon
den en ook rechtstreeks zou Syrië aanzienlijke Rus
sische steun hebben ontvangen. Het heeft een leger
van 20.000 man.
Hoewel Libanon het buurland Israël niet bijzonder
welgezind is, deelt het niet in de tomeloze haat van
Egypte en Syrië. Ook ten. opzichte van het Westen
is het minder verbeten. Ondanks pressie van Egypte
en Syrië heeft het geweigerd de diplomatieke betrek
kingen met Engeland en Frankrijk te verbreken.
\TOOR bijzonderheden over het eerste land venvijzen
v we naar de artikelen over koning Saoed cn over de
Aramco, elders op deze pagina.
Na de vele recente.publicaties over Egypte hebben
wij gemeend dit diet in. deze samenvatting te hoeven
opnemen.
EVENMIN als Syrië en Jordanië behoort Libanon
tot de olie producerende landen. Het land, dat
even groot is als een derde van Nederland'telt 1.300.000
(")NDER de naam Arabische Liga tr.eedt sedert
v-' 1945 een overkoepelende, organisatie van Arabi
sche landen op. Leden van deze Liga zijn: Egypte,
Irak, Jordanië/Libanon, Syrië, Saoedi-Arabië, Libië,
Jemen en Soedan- Het doel van de Liga is het bevor
deren van de belangen, die de Arabische landen met
elkaar gemeen hebben. "Wat ben daarbij vooral ver
bindt ïe het verzet tegen de landen, die het negen
tiende eeuwse kolonialisme vertegenwoordigen, Enge-
1 Da olieproduk-
tie heeft het Mid
den Oosten geen
windeieren. ge
legd. De oliemaat
schappijen beta
len fabelachtige
sommen, maar
verreweg 't mees
te hiervan komt
!n de zakken van
de potentaten
Koeweit ver
diende In 1950
nog „maar" 45
miljoen gulden
aan zyn olie. In
1955 was dat op
gelopen tot een
miljard gulden.
Theoretisch een
olie-Inkomen per
Ihwoher van bij
na zesduizend
gulden. Op het
„theoretisch"
moet hierbij de
nadruk vallen.
- In feite merkt
de gewone man
in deze landen
niets of weinig
van deze rijkdom.
HET sjeikdnm Bahrein, met Manama als hoofd
plaats. bestaat uit een groep van vijf eilandjes.
samen ter grootte van enkele Nederlandse provin
cies in de Perzische Golf voor de kust van Saoedi-
Arabië. Het heeft een, naar verhouding tot de omrin
gende o lie gebieden, slechts zeer geringe prod uk tie, die
vermoedelijk over enkele tientallen jaren zal rijiï uit*
geput.
Het beleid van de sjeik Soelman ibn Hamad al
Khalifah vormt een gunstige tegenstelling tot dat in de
omringende gebieden. De sjeik besteedt grote bedragen
aan moderniseringen en aan gezondheidszorg. Malaria
is uitgebannen en ook de oogziekte trachoom komt
niet meer voor. Britse adviseurs, die veel tot dit voor
deze streken gunstige beeld hebben bijgedragen heb
ben echter onlangs het land moeten verlaten.
KOEWEIT met de hoofdstad van dezelfde naam.
wordt bestuurd door sjeik Abdoella. Het telt
170.000 inwoners, van wie een deel nog in slavernij
leven Voor 1945 waren de voornaamste bronnen van
inkomen de handel in wol, paarden en parels. Sedert
in '45 met de olieboring een begin is gemaakt door een
half Britse, half Amerikaanse onderneming, is geble
ken, dat Koeweit ondanks zijn geringe oppervlakte
de helft van die van Nederland vermoedelijk het
rijkste oliegebied ter wereld is. Het land zou het zesde
deel van de wereldvoorraad aan olie bergen. SjeiK
Abdoella al Saliro. al Sabah is vermoedelijk de rijkste
man ter wereld. Hoewel hij, evenals koning Saoed
van Saoedi-Arabië, zijn land bestuurd als absoluut
potentaat, mist zijn beleid de tirannieke trekken van
dat van koning Saoed.
EUROPA
Q os tvru Europa
om de Kaap
11500 mil
MIDDELLANDSE
ARABISCHE
©M*© verwijzen naar
de Kaart
Oosten- Europa
bpQo mijl
SARABI5CHE
ZEE
land. en Frankrijk en een tomeloze haat tegen Israël, herwerken, een. spoorlyn en een zie-
De Liga zetelt in de hoofdstad van Egypte, Caïro kenhms, dat geldt als het modernste
en Nasser voelt zich tot het leiderschap van. de Lisa vaE kot gehele Midden Oosten. Het
no-nman Jïplrl rtnt nan7- Viol da of
De staf; die koning'Feisal van frak
«O stelde by zön
Frankrijk, spaarzaam bevolkt door '*S§S?w?# 330 om* «ft ,ziia
met meer inwoners dan Nederland twee CadilSfcs' eï S Cb" vrofe?
telt. Een arm land, dat zyn bewo- - T_ t c„
ners geen welstand kon schenken. vof/U'US teUf
Rijk is ook vandaag de gemid- schonk hij komngin Saroya Wrfèn
delae Arabier niet. Zijn jaarinko- sieraden ter waarde van 3.600 000
men ligt ergens in de buurt van Na rijn troonsbestijging maakte
150 gulden. De grond waarop hij koning Saoed een rondreis door ?yn
staat bergt echter een schat in zich. ÊS J?h a-t^'s 'H- *',ch door
J».'™ verstrekte Ihn Sneert een ÜS «ÜSLfSS&i
concessie voor olieboring. Amen- zijn onderdanen un«-<-r
kaar.se geologen trokken het land
binnen. Hun vermoeden werd wer- .-***
kelijkheid. Er zat oüe, zoveel zelfs,
dat Saocdi-Arabic. voorzover thans
bekend, de grootste reserve van de
wereld herbergt.
Beiden, koning Ibn Saoed en de
exploitant van het olieveld, de Ara
bian American Oil Company, de
Aramco. zijn er wel bij gevaren. De
winst wordt verdeeld in twee ge-
lüke helften. Over 1953, het laatste
jaar van de regering van Ibn Saoed
ontving hij een som van 600 mil
joen gulden.
Ibn Saoed is opgevolgd door zijn
oudste zoon. de 56-jarige koning
Saoed of, voluit, Saoed ibn Abd al
Aziz AI Feisal AI Saoed, en met
de nog steeds stijgende opbrengst
van de olievelden is ook zijn inko
men 'weer hoger dan zijn vader
ooit toucheerde. Over 1955 keerde
de Aramco hem het recordbedrag
uit van 1.000 miljoen gulden, bijna
drie miljoen per dag. Desondanks
komt Saoed te kort.
Een volksvertegenwoordiging, die
verantwoording kan vragen he<- t
het land niet en de Aramc-. oe
alleen naar Saoedi-Arabië is geko
men om er olie te boren en er zo
lang mogelijk te blijven, beseft dat
vervelende vragen de vorstelijke
toom zouden kunnen wekken, zodat
de Aramco het land zou moeten
verlaten.
De Brit Fhilby' die, als jarenlang
adviseur van Ibn Saoed, geldt als
deskundige van het land, schreef
toen hij weer ambteloos burger was
ia de Londense Sunday Times:
„Wat in Saoedi-Arabië gebeurt is
een schandaal. Wat er aan goeds
tot stand komt, is het werk van de
Aramco, de schaarse wegen, de wa
terwerken, een spoorlijn en een zie-
geroepen.
De gebeurtenissen der laatste weken waren de
krachtproef voor de hechtheid van de organisatie en
daarbij is.gebleken, dat de interne tegenstellingen zo
groot rijn, dat vrijwel geen van de leden iets heeft
ondernomen om Egypte het aangevallen Arabische
broedervolk, te hulp te schieten. Dit is verklaarbaar uit
vrees voor de groeiende macht van Egypte en, via dit
geld dat naar het hof gaat, ver
dwijnt in een bodemloze put. Het
wordt weggesmeten aan krankzinni
ge luxe.
KATAR (of Qatar) met Doha als hoofdplaats is
evenals Koeweit en Bahrein een sjeikdom. De
oppervlakte ervan is gelijk aan een derde deel van
ons laad. Het landje telt 25.000. inwoners. Olie wordt
er gevonden in. veel geringere mate dan in Koeweit.
HET koninkrijk Jordanië, ruim drie keer zo groot
als Nederland, heeft een bevolking van 1-320,000
zielen. Het grenst aan Israel en herbergt ruim een
half miljoen verpauperde uit Palestina verdreven Ara
bieren, die naar Jordanië uitweken toen daar de staat
Israël werd gevestigd.
Vorst van Jordanië is de jonge koning HoesseimDe
was net
sterk Brits
bewapende en door
hoofdstad is Amman. Aanvankelijk was
georiënteerd. Het door Engeland bewa^
Be onlangs verdreven Britse generaal John Glubb Pasja
geleide leger van 200-000 man, het .Arabische Legioen",
gold als een der beste van het Midden Oosten-
Een poging het land te laten toetreden tot bet met
Engeland verbonden Fact van Bagdad laaide. Jorda
nië, dat Israël fel haat en dat de ambities van zijn
oostelijke buurland Irak tot gebiedsuitbreiding vreest,
i* zich de laatste tijd steeds meer op Egypte gaan
oriënteren. t
Jordanië heeft geen olievindplaatsen. Het is echter
van veel belang, daar de grote pijpleiding van Saoedi-
Arabië naar Llbanotf dit land doorsnijdt.
In Egypte nabij Gemsa aan de kust van de
Rode Zee wordt een onbetekenende hoeveel
heid olie aangeboord.
Geologen ontdekken, dat de bodemgesteld
heid in westelijk Perzië en Mesopotamië (het
latere Irak) de verwachting wettigen van de
aanwezigheid van aardolie.
1901
William d'Arcy krijgt als eerste een conces
sie voor olieboring van de sjah van Perzië
voor het gehele land, met uitzondering van
het"noordelijkste gedeelte.
D'Arcy boort de eerste olie aan binnen zijn
concessie in Perzië.
192? Aardolie ontdekt in Irak.
1932 Aardolie ontdekt in Bahrein.
Eerste pijpleiding voor olietransport van
Kirkoek (Irak) naar de kust van de Middel
landse Zee bij Haifa (in het tegenwoordige
Israei) en Tripoli (Libanon) in werking.
Doorsnede van de pijp 30 centimeter. Lengte
van de leiding 825 kilometer.
Aardolie ontdekt in Koeweit
Aardolie ontdekt in Saoedi Arabië.
Aardolie ontdekt in Katar (Qatar).
Van de pijpleiding Kirkoek—Haifa/Tripoli
wordt bij rie vestiging van de staat Israel de
aftakking naar Haifa buiten gebruik gesteld.
Tweede pijpleiding voor oiietransport van
Kirkoek naar Tripoli in gebruik genomen.
Doorsnede van de pijp 40 centimeter.
Pijpleiding van 75 centimeter doorsnede in
gebruik genomen van Abkauik^ (Saoedi Ara-
biel naar Sidon (Libanon, aan de kust van de
Middellandse Zee) in gebruik gesteld. Lengte
1700 kilometer.
Derde pijpleiding in gebruik genomen van
Kirkoek naar de Middellandse Zee bij Banias
(Syrië). Doorsnede van de pijp 75 centimeter.
1908
1934
1938
1039
1948
1949
195C
1952
Slavernij - jje ^ramC0j Arabian American O!
ue szucicuuc uiacnt van Egypte en, via cut De gemiddelde levensduur van de 2tM?nHstSh£Sï pffierlS^iwSdkan!
land, te grote invloed van de Sowjet "Unie in het Mid- Arabier is 33 jaar Er heerst veel w to llS )n l) New «aS,
den Oosten. tuberculose, meer dan de helft van een bykaptoor. Zo wilde de koning van
Niet alleen echter doet zich. in de Liga deze tegen- £e b,evt"kmg lijdt aan trachoom. saoedi-Arable het in 1952 en zo ge-
stelling gelden, ook tussen Saoedi-Arabië en Jor- kwart miljoen Arabieren leeft beurde het. De opschudding,
danië en Irak is de verhouding slecht. Hetzelfde geldt 20g slavernij. Bovendien ontvangt Dit Ï5n
voor Irak enerzijds en Jordanië en Syrië anderzijds. iwll ?,i+ rr»wwSii de a**"1100 een zware slag',' maar niet
gen slaven uit Afrika. (Gegevens dé zwaarste. die komt pas liter."
van dc Britse Anti-Sla very Society). in vreze voor die slag en in de hoop
j-y j dat die nog lang .zal uitblijven doet de
p/W CW 77 f£n-iï Aramco alles om in de gunst, in het
VycbUofii'lii'Ci II land en bü de bronnen te blijven. Die
W... M,ff+ ^"Jnst koopt Zij Zich by de koning met
waar blijft al het geld da. dank enorme bedragen en dito geschenken en
Tw-r-M/wf-e J X.. W. zijae Aramco m de schatkist des by de Arabische employé's met hoger»
j j Arabische Liga staat het Pact van konings stroomt? lonen dan waar ook m het Midden Oos-
Bagdad. Deelgenoten hiervan zijn: Turkije, Per- Niemand, die het hele verhaal kan tem met auto's, radio's, wasmachines,
zie. Pakistan cn ingeland. Ei] de vorming ervan is vertellen. Hoogstens kunnen we er.
het onder meer gedacht als een schakel met de Noord aan de hand van betrouwbare be- SJabtoSf to dSnlt am Amlrtkü™
AÜantisehe Verdrag Organisatie, tegen mogelijke Sow- richten, een indruk van- geven. en. o.a. 43 Nederlanders- Sedert 1950 zijn
jet agressie, riet is tevens eert instrument waarmede In tegenstelling tot zijn vader, die de salarissen vart de inheemse werkne-
Engelafid tracht zijn getaande invloed in het Midden formidabel krijgsman en een sluw mers verdubbeld.
Oosten te consolideren en poogt Nassers streven de onderhandelaar was. koopt de tegen- Veel aantrekkelijks bieden de neder-
voet dwars te zetten. In Jordanië boekte het hierbij woordige koning de aanhankelijkheid «ttingen bij^Abkaaikj Damman,
geen succes. Toen dat land op het punt stond lid te
worden van het Pact van Bagdad doorkruiste een
opstand de plannen, Recente verkiezingen hebben Jor
danië nog nader tot Egypte gebracht. De gebeurtenis
sen van de laatste weken hebben aangetoond, dat even
als de Arabische Liga, de kunstmatige constructie
van het Pact van Bagdad aan, grote interne spannin
gen bloot staat
woestijn 3400
Arabische stammen met giften van Tanura en elders
miljoenen guldens blanke gezinnen van 1
Hoewel het land riet meer dan wen en kinderen niet. ook Ja&t da
300 kilomeier geplaveide weg bezit sociale verzorging er nlefi veel te wen-
heeft de koning een wagenpark van sen over. Het is het zoete geld voor
250 Cadillacs en enkele tientallen Rolls 2_ware arbeid dat hen hierheen^ dreef,
Royces,
Aan bet hof verl
van den bloede. Elk 1
een jaarlijkse toelage
ENORME tankschepen drinken zich vol aardolie
aan de oostkust van de Middellandse Zee, in
Sidon, in Banias en in Tripoli. Dag in, dag uit. Zijn ze
vol en kiezen ze koers naar hun bestemmingshaven,
veelal Rotterdam of Antwerpen, dan liggen andere
tankers alweer te wachten om hun. plaats in te nemen
aan de uitmondingen van de pijpleidingen, die van
honderden kilometers ver de olie aanvoeren.
De leiding, die uitkomt bij Sidon in Libanon voert
olie aan uit Saoedi-Arabië, 1700 kilometer ver. Uitge
zet op de kaart van Europa is dat een afstand van
Amsterdam tot Madrid. De tanker, die olie uit Saoedi-
Arabië inneemt in Sidon bereikt de installaties by
Rotterdam tien dagen later. Indien het schip de olie
had geladen bij de bronnen in Arabië aan de Perzische
Golf, zou het zelfs toen het Suezkanaal nog bruik
baar was Rotterdam pas na 21 dagen hebben be
reikt.
Pijpleidingen zijn het meest efficiënte transportmid
del voor olie- Ze vergen weinig onderhoud, bieden
weinig kans op ongemakken en leveren een enorme
besparing op de transportkosten.
Deel van de olieleiding van Kirkoek naar Ba ulo*. Doorsnede van de leiding 75 centimeter.
7.* rim nu West Eurooa zlin luen ue oueraaatscnap- De moderne versie van de pijp- ruimte twee pijpleidingen „Big
aajdoli?voor neeeniig procert uit P««n moesten wijken voordruk die leiding dateert van omstreeks I860. Inch", 2M0 kilometer lans en
aaraoue voor negentig pracen^ n daartoe bij de vorming van de Enkele jaren te voren was in de „Little Big Inch", 2400 kilometer
gekomen toen de oliemaatschap
pijen moesten wijken voor druk die
Mlririm'ÖostTn"hê"rêkt de slac- daartoe de vorming van de ismceie jaren te voren was m de
rs vl nnze welvaart maar ze Joodse staat werd uitgeoefend door V.S. in Pennsylvania een oliegebied lang van Texas naar New York en
nade
aangeboord. Aanvankelijk deed
het
aHfnn?"ADnnhill^nilftrevPnnfr 25 da Arabische buurlanden.
zyn onze Achillespees te\ ens. Momenteel functioneert _v
Banias in Syrië en Tripoli in Ll- nog ye leiding die bij Sidon uit- de het per wagen weg. De man die vii
banon leveren sedert enkele weKen, komt en de olie aanvoert van de toen op het idee kwam van een to'
na de Brits-Franse actie m Egypte, Saoedi-Arabië werkende Amerï- pijpleiding stuitte aanvankelijk op bi'
geen druppel olie meer af. Ergens kaanse combinatie Aramco. enorm verzet De voerlieden voel- oli
in de woestijn zijn de leidingen en Het principe van de olieleiding is den rich gedupeerd en zij erkenden va
de installaties vermeld en het zal 0ud. We herkennen het bij de aqua- het geboorterecht van de pijplei-
in het gunstigste geval maanden dukten waarmee de Romeinen het ding paa na eindeloze ruzies, sabo- 1
duren voor de stroom weer zal water naar hun steden leidden en tages en rechtsgedingen.
kunnen gaan vloeien. de aan elkaar geschoven bamboe- Het pleit is gewonnen. In de
De olieinstallaties bij Haifa in buizen waarmee de oude Chinezen tweede wereldoorlog legde Ame- Dn
Israel rijn ai ia 1948 buiten bedrijf hun akkers bevloeiden, rika ter besparing van scheeps- va
geallieerde landing in Frank-
