BOWER AAN EEN NATIE
spmnmm
BsSfc
Meneer van Leeuwen
sterkte vanavond!
RDTER5EPT
Monument
JE NEEMT ER WAT VAN MEE
Door ijs gezakt
en verdronken
Professoraal
dcbaf'imr
handen
Trans-atlantisch
concert uit Boston
Sehaiatsagën d a
Commercieel
goudmijntje
•en morgen
Vanavond!...
Zc™
het gezonde gebaar:
SE DOCHTERS VAN
MEVROUW PEACOCK
D ^T A' "''mm Lincoln; wiens honderd-vljfiijrêtê geboortedag
deze week is herdacht, de. president. ïs geweest van de Amerikaanse
burgéiopTlog,, lijk t - zeeriin -strijdmet de geest van wijsheid en
gematigdheid die rijn redevoeringen en geschriften ademen. Het is
waar. dat hij voorstander was van de afschaffing der slavernij: maar hij
behoorde geenszins tot degenen, die daarmee, geen 'dag en geen nacht
meer wensten te wachten, l)e-burgeroorlog (of oorlog tussen de staten,
zoals zè het jn Amerika beleefd uitdrukken) ging ook niet allereerst, over de
slaven: hij ging over het recht van afscheiding van de Unie. dat Lincoln met
alle kracht ontkende. Nu kwam die afscheiding voort uit de ver
wachting bij de Zuidelijke staten, dat de slavernij zou worden afgeschaft;
en in zoverre was dit toch. ook weer het beslissende punt. Het moet echter
de aandacht trekken,; dat de officiële, opheffing van de slavernij pas dateert
van 1863, toen de burgeroorlog at drie jaar; aan de gang was.
In datzelfde jaar 1863 begon ook eindelijk; de Noordelijke oorlogvoering
enigszins op gang te komem na: veel mislukking en rampspoed. Van oorlog
voering wist Lincoln weinig.' zoals trouwens het hele immigranten rijke
Noorden meer op harde arbeid-was ingesteld dan op het vrijmaken van
werkkrachten ten behoeve van de krijg. Öe geestelijke ongeschiktheid voor
de wapenhandel heeft hét Noorden groot leed en nadeel berokkend. Dit feit
is mee verantwoordelijk voorde wrok en de hardheid, waardoor het optreden
van de Noordelijke legers zich later kenmerkte en die zozeer in strijd waren
met de verzoenende taal welke de president bij voortduring deed horen.
Lincoln's redevoeringen, het meesterstuk van Gettysburg voorop, zijn pas
geleidelijk beroemd geworden. Jn zijn tijd konden vele Noordelijken maar
slecht verkroppen, dat Lincoln zoveel eerbied aan de dag legde voor de
tegenstanders, tér bestrijding van wie zij zich zulke grote opofferingen ge
troostten,
HET Zuiden, veel geringer in omvang en veel minder volkrijk dan
het Noorden, verstond het oorlogshandwerk beter als gevolg van
zijn structuur. Hier toch woonden de oude gezeten families, die
altijd officieren hadden geleverd, en hier was onder de mindere
bevolking de neiging tot 'onderschikking aanwezig die steeds het kenmerk
is geweest van de feodale maatschappij zowel als van het gerenommeerde
leger. Het zal wel waar zijn. dat de Zuidelijken de regels van het spel beter
kenden dan de Noordelijken en ze ook nauwgezetter hebben nageleefd, al
heeft de literatuur later een flinke bijdrage tot de romantisering geleverd.
Een Lincoln miste het Zuiden echter, en dat was volstrekt geen toeval.
Want het Zuiden heeft nooit de feitelijke geest van de Unie vertegen
woordigd- Die had zijn thuis ten noorden van de Potomac, bij de vrije
burgers die de rechten van de mens tot de hunne maakten jaren vóór de
Franse revolutie ze moeizaam ingang zocht te doen vinden in de Europese
klBssemaatschsppij. De wieg van de Amerikaanse vrijheid stond te Phila
delphia; daar werd de rechtvaardiging gevonden voor de afscheiding van
Engeland en daar begon de mythe, die sindsdien de Amerikaanse harten
van trots heeft vervuld. Het Zuiden had er weinig deel aan. Dit immers
bood het beeld van de koloniale maatschappij, die in wezen in strijd was
met de grondslagen.van de Amerikaanse revolutie.
Lincoln, in zeer kleine verhoudingen opgegroeid en later door ontembare
energie advocaat geworden, geloofde sterk, in de macht van overreding en
van wet en recht. In hem stak echter ook nog iet6 andera, n.l. zin voor
ware grootheid. Van de Bijhel en van Shakespeare kende hij meer dan de
taal alleen; hij had ook gevoel voor de epiek en de dramatiek van deze
werken, en hij wist hoe nederig men moest zijn om groot te wezen.
MEN zou hét literaire talent van Lincoln met dat van Churchill
kunnen vergelijken, maar de redevoeringen van Lincoln waren
toch minder gericht op het onmiddellijke effect. Lincoln kende
de zwaarte van zijn taak en zijn verantwoordelijkheid voor
de komende tijd; hij besefte toch altijd nog aan het begin te staan, terwijl
men bij ChurchiU vaak de indruk krijgt, dat hij wenste te zorgen voor een
machtig en indrukwekkend slotstuk.
Abraham Lincoln heef. op zijn wijze bouwstenen geleverd vóór de toe
komst. Het is zijn lot geweest, president te zijn terwijl de burgeroorlog
woedde en te worden vermoord toen die juist was afgelopen; en dat alleen
al had hem een aureool kunnen verschaffen. Maar Lincoln heeft wel meer
gedaan. In een moeilijke tijd heeft hij een voorbeeld geleverd van eerlijk,
onbaatzuchtig en groot opgevat staatsmanschap. Zo heeft hij zijn deel gehad
aan de groei van de mythe, waarin hij nu zelf een plaats heeft gekregen.
Van alles wat Lincoln zou hebben gezegd, heeft hij maar een deel werkelijk
uitgesproken, maar rijnredevoeringen zijn er om te bewijzen, welk een
bijdrage bij heeft, geleverd aan het Amerikaanse fdeaai.
Het. is Lincoln niet meer vergund geweest, de Zuidelijke stoten in een
geest van gematigdheid en vergevingsgezindheid met de nieuwe toestand te
verzoenen. Het is mogelijk, dat dit Amerika zeer heeft geschaad. Maar het
blijft de eer van de V.S., dat ze een man van zijn geestelijk postuur de lei
ding hebben toevertrouwd op 'n moeilijk ogenblik, zoals ze 't vroeger George
Washington hadden gedaan en later Franklin D. Roosevelt zouden doen.
Lincoln past in-een traditie, die eerbiedwaardig is èn eerbiedwekkend en
ieder er van mag weerhouden, smadelijk over Amerika te denken of te
spreken.
ENK HUIZEN Gistermiddag half
vier ts de 33-jarige R. Appelman
»it Broekerhaven (gemeente Boven-
karspel], die zich in gezelschap van
nog twee jongemannen meer dan een
kilometer uit de kust van het IJssel-
meer had gewaagd, door het ijs ge
zakt en verdronken.
Door de mist werd het ongeval
niet direct opgemerkt. De vrienden
van het- slachtoffer spoedden zich
j naar de kust om hulp te halen, maar
toen deze na een half uur kwam,
mocht ze niet meer baten.
DE schoolkinderen vereren me
als een voetbalheld, ze lopen
zelfs met m'n foto in hun zak," ver
telde de heer T. J. van Leeuwen,
hoofd van de Tweede Thaborschool
in Scheveningen. Deze beroemdheid
heeft hij te danken aan zijngrote
kennis van Scheveningen, getoond
in het quiz-programma van Theo
Eerdmans.
Nog steeds is de heer Van Leeu
wen enthousiast voor de televisie
(hij kijkt zelf al ruim anderhalf
jaar) en hij ziet verlangend uit. naar
vanavond. „Ook ai ben ik de vorige
keer tot in de nacht uit mijn bed
gebeld. Tientallen telefoontjes kreeg
ik, toen ik thuiskwam."
Echt studeren doét de hoofdonder,,
wijzer voor het programma niet. „Ik
heb dit al dertig jaar als mijn hobby.
Zo systematisch mogelijk, dan be
reik je het meeste. Om nu nog te
gaan blokken is onzin en ik zou er
ook geen tijd voor hebben."
Het bureau van de heer Van Leeu
wen staat volgestapeld met boeken
en archiefdozen. „Overal krijg ik
.mijn tips vandaan. De mensen van
rijks- en gemeentearchief bellen me
zelfs op. als ze weer iets hebben ge
vonden."
Scheveningen leeft mee met zijn
alwetende hoofdonderwijzer. „Sterk
te. meneer," riep een onbekende
bakker vanmorgen in de Keizer
straat.
PROP. MR. P. J. ODD, die faii her-
haling heeft gezegd, dat naar zijn
mening de Partij van de Arbeid een
gevaar betekent voor de democratie,
kwam die stelling gisteravond voor
de V.A.R.A.-microfoon toelichten en
verdedigen tégen de bezwaren van
de socialistische oud-minister prof.
dr. I. Samkalden. Beide hooggeleerde
heren doken diep Sn.de parlementaire
historie naar bewijzen en tegenar
gumenten en zij kwamen, met vaste
hand geleid door de (C.H.U.)-
prof, d£ C. G, van Niftrik, weer aan
de oppervlakte voor een academi
scher schermutseling over beginse
len en definities, want „democra
tie" is een begrip waar wel een
avondje over tê praten valt. Toen
beide heren twee keer aan het
woord waren geweest was er ineens
een uur zendtijd om, een kwartier
langer dan was uitgetrokken voor
de discussie. Het hele debat miste
dóór deze opzet iets van het flitsen
de en puntige dat wij zo graag in
een dergelijke uitzending gehoord
zouden hebben, maar de luisteraar
die de moeite nam om de argumen
tatie van beide heren met aandacht
te volgen werd, ondanks dat gemis,
toch geconfronteerd met .een aantal
principiële tegenstellingen en bena
deringen van problemen, die ver
uitgingen boven de obligate propa
ganda speech.i'es over actuele gebeur
tenissen in deze verkiezingstijd, Wat.
dat betreft was het een waardevol
uur. waarvan we er meer zouden
'wensen in de radio.
B. v. R.
(Advertentie IM
ruw of jchraal
HAMEA-GELÊlE»Hi3
Radioluisteraars- die gisteravond
hebben afgestemd op.de B.B.G. Home
Service hebben kunnen- luisteren
naar het tweede transatlantische
concert van het Boston Symfonie
Orkest uit de Verenigde Staten.
Het orkest concerteerde onder lei
ding van Charles Munch.
Behalve Engeland namen ook
Zwitserland, Oostenrijk en. Joego
slavië dit. concert over.
Indien er meer dergelijke concer
ten in het voornemen liggen, hópèn
we dat ook Nederland daar aan zal
deelnemen.
IN de loop van vandaag en morgen
zal de radio ons op'de hoogte hou
den van de 'prestaties tijdens de
wereldkampioenschappen hardrijden
op de schaats in Oslo. Dick van Rijn
is de man die 20wel voor A.V.R.O.,
K.R.O., V.A.R.A. en Wereldomroep
verslag zal uitbrengen.
ZATERDAG:
5.15 tot 5.30 uur via de V.A.R.A.;
9.45 tot 9.55 uur via de K.R.O.;
ZONDAG
3.00 tot 2.10 uur via de A.V.R.O,;
4.00 tot 4.30 uur via de K.R.O.;
5.50 tot 6.30 uur via de V.A.R.A,
DE Britse 'commerciële t.v., die
pas ruim drie jaar bestaat, blijkt
een goudmijn te zijn. In deze jaren
is de koerswaarde raketachtig ge
stegen. Dc man die in 1953 12.500,
stak in Ass. Television zou dit aan
deel nu kunnen verkopen voor
2.840.000.—.
Het lopende boekjaar sluit af. in
april a.s, De aandeelhouders raogefl
dan rekenen op een dividend van
100 procent.
De B.B.C. ondervindt van het on
proportionele succes van de reclame-
t.v. de terugslag. De meeste Britten
kunnen hun programma's kiezen
tussen de commerciële t.v. en de
B.B.C. t.v. (zonder reclame). Volgens
tellingen van de B.B.C. stemmen
van elke drie Britten twee hun toe
stel af op de commerciële zender. De
B.B.C. moet werken met een (be
trekkelijk) gering budget on kan
daardoor niet de spectaculaire pro
gramma's bieden die binnen het be
reik van de reclame-t.v. vallen.
Voorts...
0 Er heerst onmiskenbaar welvaart
in Nederland, maar dat ondanks
de welvaart nog tal van Neder
landers in een financieel hache
lijke toestand verkeren zal blij
ken ineen serie van drie kiank-
NEE, tK KCV\\ NIET BINNEN,¥WALP 2.EVEN
IX. MOET NAfcfc HUIS. TUSriHEEPT HIJ S£
SEN nvE6 NAAkJSS, HOE/ZEGD, MAAR
IK ZftL JE BU JE ^tAT AP-'ÏHIJ heeft, seloof
ZETTEN. CARD!K WEEtVlK, NIÉT ZOVEEL
wei ÖATJE Die 0ROER VANSw. SUCCE& AIS
NOGAL AAR016 VINDT
MAAR LrÊN HEM
ÖSLD. HIJ IS 'n
MISSCHIEN KOMT
WD HELEMAAL
LAAT Hfcgi JE VOOR
VANAVOND met
CLtVE' AFGESPROKEN?
WEET HOE HIJ
IS. H|J KOMT
WANNEER HIJ
DA©
JOHN, &EPANKT
VOOR
KLdVr.
STELLING
NAAR HET
ATELIER VAN M'N
BROER, EVANS - ZO
YLU&JE RUNT.'
fOttfflflR
7mu6irJt>£jAmmvENtf£r
■PRorrztfN, Hoeeoeonyzw
BENEN MEcRKCN GEBRWKEN.
EVEN LA7ER ZATEN <YAL IN
eoWVRTABeiE KAJU/T,
GEHULD M2>£KENS EN DROGE
PL UA'JE, HET'NHEERL YKE KOP
HETECRCeolA OVPER HUNNEJS'
JW6E/V5 KCARPT6R
V ZfCH VAST AAN D£
CETOP, JOOST
DAAR UGTDR
6UBB£RIG6K(EL
DE "ALBATROS*
TO£NRONKTE ERGER
SNELLE MQTOR&COT
CJ/T HET REGEN
CORDYN TE
veoRSERy/v/.
AANTAST/jCH
JUU/EZYYAL
HET V/ERDE STEL,
DAT NE BINNEN J/T
COJHACrUUR C g*
OPP/KTEN/Js^ p vï
ÏTÜ
beelden, die Bob Uschi en Gabri
de Wagt voor„de V.A.R.A. samen
stelden. Het eerste van dit drie
tal klankbeelden word* uitgezon
den op vrijdagavond 20 februari.
„Wijvan de dubbeltjes" is
Ho «itel er van.
0 Niet zonder voldoening stelt de
V.A.R.A. vast. dat procentueel dc
stijging van het aantal leden van
deze omroep in Limburg in het
afgelopen jaar sterker is geweest
dan het landelijk gemiddelde. In
1958 boekte deze omroep over
het hele land 5.1 procent aan le
denwinst. In Limburg was dit
cijfer 9.2 procent. Bij het begin
van 1958 telde de V.A.R.A. in die
provincie 8.976 leden en tegen
net einde 9.801.
0 In navolging van de Britse acteur
sir Laurence Olivier, heeft nu ook
sir John Gielgud zich laten be
wegen een rol' in een Lv.-toneel-
stuk te aanvaarden. Hij zal tegen
het eind van maart optreden voor
de Britse commerciële t.v. met „A
day by the sea" (Een dag aan
zee).
0 Maandagavond begint de N.C.R.y..
radio - een. vervolghoorspel naar
de roman „David Copperfield"
van Charles Dickens. Het hoor
spel bestaat uit zes afleveringen.
Hoewel het boek vrij nauwkeurig
wordt gevolgd 'heeft de bewerker
C. J. Heeek een aantal van de
70 figuren die er in voorkomen
in dé hoorspelbewerking laten
vervallen, om aan het geheugen
van de luisteraars geen al te
hoge eisen te stellen. Eerste af
levering maandag 8.30 tot 9.40. uur
Stun Laurel en Oliver Hardv oftewel
de Dikke en dc Hunne, attractie van
de jeugd in vakantieprogramma's in
de bioscoop, vanavond i.plv, Dorus op
de TV met de film „Van dik hunt
zaagt men planken" (Busy Bodies).
Radio
CRNSTIGE MUZIEK
11.35-12.15 KRO. De Kreutzer-sonatc
van Beethoven, uitgevoerd door Dick
de Reus, viool en Jan de. Man, piano,
z.30-4,30 AVRO, Concert door het Con
certgebouworkest o.l.v, Eugen Jochuro
met de bas Kim Borg, Werken van
Handel, Moessorgsky en Brahms.
3.25-4,00 KRO. Het Nieuw Italiaans
Strijkkwartet met- het' strijkkwartet
In Es gr. van Van Beethoven,
,10-35-11.00 AVRO. Improvisaties' aan,
de pUrto van George van Renesse.
(Advertentie IM.)
De ontdekking, welke het kunstgebit vasthoudt,
zoals de kaak de tanden vasthoudt.
Noch pasta Noch poeder l Noch rubberplnatjee t
Maar kussentjes oen soepel plastic tcaardoor
het kunstgebit aon de vorm der kaken wordt aangepast.
XJteuw De SMIG-Uusscnt- «entje blijft soepd. Laat zich
Jes voor kunstgebitten gemakkelijk verwijderen ais
verlossen U dadelijk van de net vervangen moet worden.
jlnajWxfJ^^ - P'in en het ongemak tenge- Smaak- en geurloos. 100%-
volgc vaneen loszittend gebit. Hygiënisch. Kan worden
/SêEa Het zachte plastic houdt het schoongemaakt in een hand-
gebit stevig op zijn plnats, omdraai. Geen "klcefmidde-
laiagfsfr omdat het soepel en elastisch Jen" meer, die me» iedere
's a's v'cea tuit. U kimt dag weer moet opbrengen.
BaWWhiJ; J LÉcBBm ongedwongen eten. spreken, Vraag de SMIft-kussentJes
lachen. Het kunstgebit volgt en maak een einde aan
j» ajie bewegingen van de kaak het ongomak dat het kunst-
Jfcfen Uw tandvlees doet geen gebit U bezorgt. Bij alle
pijn meer. Het SMIG-kus- apotheken en drogisten.
Radio
ERNSTIGE MUZIEK
I.40-8.30 KRO, Het Promenade orkest
o,l.v. Benedict Silberttmn met werken
van Cherubinl, Schubert, Cimarosa en
Svendsen.
II.22-12.00 KRO. Manus Wlllemsen
draait nieuwe klassieke grammofoon
platen.
LICHTE MUZIEK
6.35-7.00 VARA. Muziekklosk met
nieuws uit de wereld van de lichte
muziek.
9.45-I0.no VARA. Theo Uden Mascuui
met Hits aan de spits.
10.00-10.35 VARA. Oude en nieuwe
dansen in „Al is het niet met de
bruid'.
10.35-11.45. VARA. „Opsporing ver
zocht" met platen die vroeger popu
lair waren.
GESPROKEN WOORD
7.40-7-55 VPRO. Rabbijn Soetendorp;
de voorbereiding over de wereld van
het liberale Jodendom.
9.30-9.45 VARA, Politiek commentaar
door de heer Voskuil.
9.55-10.05 KRO, politiek commentaar
door de heer Verhoeven.
DIVERSEN
8.05-9.30 VARA. Amusementsprogram
ma.
8,30-9.30 KRO. Voordracht door Albert
van Dalsunj uit het boek „Jezus ln
zijn tijd", indien de graankorrel niet
sterft
Televisie
NA het NTS journaal en weerover-
zicht een VARA-programma dat
begint met éen film van Stan Lau
rel en OliverHardy (8-ZO), hierna een
telerecordlng van het optreden van
Louis Armstrong and hls All Stars ver
leden week zaterdag in het Amsterdam
se Concertgebouw (8.40), Tenslotte de
nieuwe aflevering van de quiz van Theo
Eerdmans „Je neemt er wat van mee".
11.15-12.00 KRO. Het Radio Fllharmo-
nisch Orkest o.l.v. Bernard Haitlnk
met de tweede symfonie van Dwor-
s jak.
LICHTE MUZIEK
1.20-2.00 AVRO. Verzoekplaat! es in
„Even bijdraaien".
6.30-7 00 VARA. Nicu Vladescu en zijn
zigeunerorkest.
8.05-S.45 AVRO. „Een avond op Broad-
way", een programma van musicals
tUt de VS.
OPERA
8.45-9,20 KRO. Een belcanto program
ma met fragmenten uit bekende
opera's.
HOORSPEL
1.10-1.30 KRO. „De Wadders".
5,30-5,50 VARA, „Opa Dribbel en de
Rim boeman".
7,30-800 VARA, „Annemarieke",
8,45-9,20 AVRO, „Mijn naam is Cox",
9,30-10.20 KRO. „Waar is mr. Mll-
burry?'\
GESPROKEN WOORD
1.45-2.99 KRO. Piet Oomes óver het
boek van prinses Wilhelmina.
2,10-2.30 AVRO, Drs. Max B. Telpe
over bet boek van prinses Wilhelmina.
5.15-5.39 VPRO. Dr. J. A. de Koning
over het plan van de VPRO voor een
nationale omroep.
9.2O-930 KRO. politieke commentaar
door de heer J. M, Peters.
DIVERSEN
7-00-7.30 VARA. Spontane reacties
van twee ervaren musici in een dis
cussie, met Rufcger Seboute.
Televisie
ONDAG geen uitzending.
PARIJS, De onderwijzeres, Al
berts Marios is vrijdag door een Pa-
rJjse rechtbank veroordeeld tot een
voorwaardelijke geldboete van circa
negentig «gulden, omdat ze een melk
fles op een vensterbank had geplaatst
die later op het hoofd van een pas
serende politieagent was gevallen,
De agent moest zes dagen in een zie
kenhuis doorbrengen.
(Advertentie LM.)
vóór rrvönd- en keefontsmefting
GrSTERBN ben ik nog euen naar
een naburig Gelders dorp ge,
fietst waar ik, ats kleine jongen,
naak kwam logeren bij een jeugd
vriend van mijn vader, meneer Wis-
sink. Hij bleek nog irt lenen en zot
een broodmagere man van tach
tig met een pet op het hoofd bij
de kachel in zijn negen kamers tei
lend huis, dat hij, sinds al zijn dier.
baren; zun- afgestorven, helemaal aL
leen bewoont.
„Kunt u er niets van verhuren?"
UToég ifc...;
„O joa, moar dat zói'fc ttie," antujoord-
de hy. met de lakonieke ironie, die
geloof ik typisch Gelders is, „fk had
er hier van de weike nog eene. Dat
was 'n katteliek, he."
Hij grijnsde.
„Dat mot 'nv zelf toefn," ueruolg-
de hy, met aangrijpende breedheid
van opvatting, ,Moar datrmo'k toch
nie in hoes hebb'n."
We drinken een glaasje malaga
metsuiker, toaaruoor hfj de tajel
dekt met' een theedoek, en gaan dan
.samen het dorp in om te. kijken wat
er, sinds de laatste logeerpartij, vijf
en dertig jaar geleden, allemaal ver
anderd is. Waar de molen, stand,
kreeg een jonge architect de kans
zo'n frisse gele school neer te zetten
erg horizontaal, want de grond kost
weinig.. Het Mauve-groepje bomen,
rond de kleine plas, waarin "ik wel
eens ging zicehtthen, is' weggevaagd
door het uitbreidingsplan, een vast
beraden opmars- van zuinig gebowtu-
de huisjes, nét. groot genoeg voor een
klein geluk. Het- kasteel staat er nog,
maar is nu eigendom van een verze-
keringsmaatschappij uit de stad, die
er in de zomer het personeel naar
toestuurt met vakantie. De tyd heeft,
kortom, niet stilgestaan.
„En hoe staat het met Berkenha-
ge?" vraag ik.
Want dat was de tweede glorie
van het dorp een mooi, oud land.
huis met een torentje, omgeven door
een. groot, romantisch park. Het
werd bewoond door meneer Van
Wenten, een vief stappende, blijmoe
dige man, voor wie aUe boeren de
pet afnamen, een eerbetoon, dat hij
met een nrolyk touifgebaar beant-
tooordde. Hij deed veel goed, ver
scheen bij nacht en ontij bij bran
den om hulp te bieden en toerd al
gemeen bemind. Als je in zyn park
speelde, vjcrd hy niet boos. Toen hjj
er .mij'eens met mijn vliegende hoC
lander aantrof, gaf hij mij een pe
permunt en een aanmoedigend tikje
op het hoofd, waarna hij zich neu
riënd verwijderde.
„Van Wenten is dóód," zegt me
neer Wissink.
En hij vertelt op de nuchterecom
pacte manier, die bij dit soort men
sen het gevoel allerminst uitsiuit,
de details. Zij overtuigen me er weer
eens van, dat je maar een uur de stad
uit hoeft te sporen, om te stuiten op
de motieuen, waarover Toergenjew
en Tsjechow hun melancholieke ver-
halen schreven.
Meneer Van Wenten was in de oor
log zichzelf gebleven. Dat hield dus
in, dat hij van alles dééd. Wat pre
cies, kon meneer Wissink me niet
vertellen, maar hij wist wel, dat, op
een dag, de Duitsers kwamen en
hem zonder vorm van proces dood
schoten, voor zijn eigen Berkenhage,
in dat mooie park, waar ik best van
hem" mocht spelen en maar h\j my
een pepermunt je gaf en een tikje op
het hoofd.
„Mevrouw Van Wenten heb er
nooit meer wiirti wonen," ..zegt de
oude man, „Ze had nóg !n hoes in 't
dorp en doar woont zé v.oe, sinds
d'n oorlog."
„En Berkenhage?' vraag ik.
Dat heb ze leeg loat'n stoan," ant
woordt hij, „Er is nooit meer wat
aan gedoan ook
Als ik voorstel er even te gaan kij
ken, vindt meneer Wissink, dat ken
nelijk een dwaas verlangen, maar
hij berustDoor beijzelde lanen lo
nen tue er in een lichte mist heen.
t Is een wandeling van een kioar-
tier, maar 't loont de moeite. Want
als toe het dorp uit zijn.'en de bo
men in de bocht voorbij, zien we
een tafereel, dat mensen van deze
tijd alleen nog maar in griezelfilms
beleven.
In een volkomen verwilderd park
staat het eens zo liefelijke huis uit
mijn kindertyd in een toestand van
tragisch verval De ruiten zijn kapot,
de serre is half ingestort, luiken han
gen uit hun voegen en de muren to
nen de sporen van de ambitie, die
•het vrijgevochten park heeft om dit
huis net zo te veroveren en te bedel
ven ats het kasteel van Doornroosje.
„Heeft nooit iemand 't urillen ko
pen?" vraag ik.
„Joa," antujoordt de oude man,
„Moar mevrouw wil 't zo loaten."
Zo als een groot, sinister monu
ment voor een goedhartige, vriende
lijke man. die zo onvoorzichtig was
dat te blijven, toen 't levensgevaar
lijk geworden was
kronkel
Mevrouw Peacock profiteerde op die
manier van het beste van twee we
relden. Zij bezat de positie van echt
genote van een gestudeerd man en
smaakte meteen het eenvoudiger ge
noegen de vrouw van een hereboer
te zijn. Zij speelde die twee rollen
met een even groot en ongedwongen
gemak. Haar boter was ongeëven
aard. Haar kaas was de trots van de
streek. En haar personeel had een
diep ontzag voor haar.
„Ik heb niet alleen met papa te
doen," merkte Sara met gespeelde
plechtigheid op. „Ik heb ook met me
vrouw Bateson te doen. Ze mist heel
wat doordat ze zondag niet naar
de kerk kon gaan. Vertel het haar
maar niet Julia, dat zou niet aardig
zijn"
„Wat bedoel je; Sara?" vroeg Julia
argeloos.
„Ben je het vergeten? Dat kan niet.
Hét was de beurt aan de brave Par-
dew om te preken. Hij was zó ver
makelijk."
„Ik merkte niet dat hij zo verma
kelijk was," zei Julia.
„Hij ook niet. Dat was juist zo
amusant."
„Meneer Pardew," zei hun moeder,
„is een heel aardig jongmens. En
een grote hulp voor de dominee, Ik
weet niet wat jullie mankeert, meis
jes," ging zij voort met een blik, die
Julia uitsloot.
„Ons, mama?" zei Catherine en zet
te een paar grote ogen op.
„Jij en Sara:zijn een moot span.
Sara zal zich nog eens lelijk bezeren
aan die scherpe tong van haar. En
laat ik je één ding zeggen,Sara,
jongemannen houden niet van die bij
dehante vrouwen."
„Wat onzinnig," zei Sara, „Prefe
reren ze domme meisjes?"
tor GERALD BULLETT
De brutale vraag negerend, zei
mevrouw Peacock tegen Catherine:
„Ja kind, je kunt naar beneden gaan,
wanneer je God voor je goed ontbijt
hebt gedankt."
De vier hoofden bogen zich. „Voor
wat wij ontvingenmompelde Ca
therine.
Nu de hemel tevreden was gesteld,
werden de vingerdoekjes weer in de
ringen gestoken, de stoelen achter-
uitgeschoven en het gezin verspreid
de zich.
Ze begaven zich naar de hun aan
gewezen plichten. Later op de dag,
na de lunch, werd de meisjes oordeel
kundig wat vrijheid gegeven, een
vrijheid binnen de grenzen van het
decorum, om hun eigen plannen uit te
voeren en hun verschillende talen
ten te cultiveren. Julia zat dan over
haar borduur-raam gebogen; Sara
had de naam aardig te schilderen;
en Catherine, die eerst haar jeugdige
energie in bezigheden buitenshuis
moest uitleven, verdiepte zich het
liefst in een boek terwijl Bundel, de
goudkleurige poes op haar schoot lag
te spinnen. De avonden werden op
een andere manier doorgebracht: dat
waren sociale aangelegenheden.
Lutterfield was een uitgebreide en
niet dicht bevolkte gemeente, maar
er waren drie of vier goedé families
die niet te vqr weg woonden en er
ging zelden een week voorbij zonder
een of ander avondje met whist of
omber, gekruid met gezellige conver
satie b(j de een of ander thuis. En
dikwijls, of er gasten waren of niet,
en als mama in de stemming was,
maakten ze muziek bij de piano. Zij
accompagneerde vrij goed' en de
stemmen van de meisjes harmonieer
den in refreinen en meerstemmige
ét lag niet in mevrouw
Peacocks bedoeling- luxe-poppe
tjes van haar dochters te maken,
maar de opvoeding mocht niet ver
waarloosd worden en zij hadden be
hoorlijk onderwijs genoten, eerst
thuisi onder leiding van juffrouw
Smith-, en -daarna, op een school
voor jongedames in Crayford, dat
één station van Newtonbury verwij
derd lag. En hun opvoeding v/as oor
nu nog niet voltooid; die zou nooit
eindigen zolang zij onder moeders,
vleugels waren, want zij spande er
zich voortdurend voor in goede huis
vrouwen van hen te maken en te zor
gen dat zij hun tijd nuttig besteed
den.
De ochtenden waren dus gewijd aan
de plicht. Op deze speciale morgen
was dat voor Julia geen opoffering.
Integendeel. Om in de rol van de lief
dadige dame vrouw Bateson.te gaan
bezoeken was heel wat aangenamer
dan linnengoed vérstellen,groenten
inmaken of Alice, de werkmeid, hel
pen met stof afnemen en bedden op
maken of er op te letten dat Jenny
er aan dacht het zilver: te poetsen.
Bij haar terugkomst zouden haar tal
loze kleine huishoudelijke plichten
wachten, maar intussen kon ril ,8e*
nieten van de wandeling naar het
dorp, van de eerbiedige begroeting
van Dolly Bateson en van een hall
uur opwekkend christelijk gebabbel
over haar pijnen en kwalen, waar
de oude vrouw, hoewel zij 2e be
treurde, toch trots op was; ze had dan
ook niets an'ders dan haar hoge leef
tijd om trbts op te zijn.
„Hoe gaat het vandaag met u*
vrouw Bateson?"
„Nu ik uw vrolijk gezicht zie .r-
goëd-Maar ik heb het lelijk te.
pakken gehad, dat is aeker."
Ze begon haar kwalen en haar hui-
dige slechte conditie met treffende
bijzonderheden te beschrijven, maar
niettemin vrolijk, zelfs enigszins
snoevend, alsof ze er zich van bewust
was dat ze haar tot eer strekten en.,
dat ze voor Julia zeker van even;
groot belang motsten zijn als voor
haarzelf. Julia, die medelijdend van.
aard was en niets ten halve deed,
deelde deze mening in zekere zin eQ
deed allerlei vragen, beklaagde haar,
uitte haar verbazing en zei alles wat
voor deze gelegenheid van pas was. -
(wordt vervolgd)
