IN 7 UUR
VAN VS
MET DREAMBOAT
NAAR NEDERLAND
VLAAMSE PROBLEMATIEK j Op den duur goedkoper
CAROL
'DAY
3SsBSL2
SPROETJErSPARKS-
m
Chefariae,4"
Hoe het de meisjes Peacock
verder ging
PRISMA
'dotr
David WAgh»
rcxwvi M/sgo scsre/CAüSTMcroc 6oom.
B I
Reuze-schroef
op transport
Betogingen in
Bengalen
Vier betrouwbare
middelen in 1 tablet!
«WÏS «Bi
AVONTUREN
VAN
KAPITEIN
ROB
o'ensclag 26 augustus Ï959
DE Ijzerbedevaart van zondag jX heef» een? te meer aangetoond.-
dat het romantische en militanr-letteTkundige stadilim van de
Vlaamse beweging voorbij is. De belangrijkste letterkundigen uit
het Nederlands sprekende deel van België zijn al lang niet meer
per definitie ook strijdvaardige flaminganten. Zij verschillen in zoverre
nog van de doorsnee-auteurs uit het Noorden, dat zij hun Frans beter ken
nen en daardoor in de. Nederlandse literatuur een element brengen van
meer zuidelijke geest en psychologie. De praktijk bewijst, dat dit alleen
maar winst beduidt. 2oals meestal het op eigen wijze verwerken van
vreemde invloeden een verrijkende uitwerking heeft. De huidige Vlaamse
letterkunde (als ze nog zo mag worden genoemd) legt getuigenis af van
de vordering der emancipatie sinds de dagen van Jan Frans Willems en
Herdrik Conscience.
Laat men het intussen niet tè rooskleurig zien. De vroegere vol Meet uut
■was typisch Vlaams; het w-erk van de moderne Vlamingen is alleen be
staanbaar en begrijpelijk door de belangstelling, die her geniet in het
Noorden. Er ie dan ook nog wel degelijk een ach t er jre hieven en een ach
tergesteld Vlaanderen, en er is teveni nog wel degelijk het verschijnsel
van de desertie uit de Vlaamse gelederen op grond van de mening, dat
bet opklimmen naar een hogere en meer geachte levensstaat met de Franse
taal gemakkelijker gaat dan met de Nederlandse. Artistiek en weten
schappelijk i» veel gewonnen, maar de strijd om het volk duurt voort.
Van de Ijzerbedevaarten na de laatste oorlog is wel gezegd, dat ze zich
in hoofdzaak kenmerkten door wrok. Het oude Vlaamse idealisme leefc
verdwenen; men maakte zich alleen verbazend druk over de straffen, die'
waren uitgedeeld terzake van de Vlaamse collaboratie met de Duitsers.
Gerust kan worden gezegd, dat het Waalse Heel van He natie hier ook wel
wraak had genomen op een wijze, die blijk gaf van een hinderlijk minimum
tan begrip. Toch had Vlaanderen dringend behoefte aan andere leuzen
dan die van de amnestie.
HET is daarom verheugend, dat bij de jongste Ijzerbedevaart een
ernstige poging is gedaan, de vraagstukken op een reële wijze te
benaderen. Het Nederlands heeft in België wettelijk dezelfde
status als het Frans; maar wetten ziin zo rekbaar en er is zoveel
wat buiten de wet om gaat. De meeste soldaten zijn Vlamingen, de
meeste officieren zijn Walen; de meeste arbeiders zijn Vlamingen, de
meeste industriëlen zijn Walen. Wanneet- wordt gesteld, dat van de
wetenschappelijk ge vorm den de mee«ten Walen zijn en van de werklozen
de meesten Vlamingen, dan lijkt de vergelijking haast een demagogisch
tintje te krijgen, maar het te it is toch in hoge mate instructief.
Er blijkt een sociaal-economische Vlaamse kwestie te ziin overgebleven,
nadat de wetgever de politieke aspecten zoveel mogelijk heeft gepoogd weg
Ie nemen. Wie de dingen oppervlakkig bekijkt, zon licht geneigd zijn orn
te denken, dat op intellectueel en organisatorisch gebied de Vlamingen de
minderen zijn van .Je Walen; maar zo eenvoudig is het niet. Wat Vlaan
deren verzwakt, is datgene wat wij boven reeds hebben aangeduid: de
voortdurende overgang van mensen van Vlaamse herkomst naar het andere
kamp, omdat daar de kans en het aanzien groter zijn. Fn het is duidelijk,
dat deze aderlat».» zich vooral voltrekt in de hogere kringen of althans
onder hen, die voorbeschikt zijn om het verder te brengen in de maat
schappij.
Hier nu wordt voor ieder de bron van de wrok duidelijk zichtbaar:;
het minderwaardigheidsgevoel waaraan de belangrijke .schrijvers, steu-1
nend op Nederland, zich wel hebben kunnen onttrekken, maar dat in het
volk nog in ruime mate aanwezig is. Wie Antwerpen komt of in Gent
of in Brugge (om van Oostend
weer. dat de strikt Nederland? gehouden officiële opschriften niet corres
ponderen op de taal in de betere kringen. Deze taal is n.l. maar al te veel
vuldig het Frans. Men wil zijn stand ophouden en heeft in het Frans een
fraai middel, zich van het vulgus te onderscheiden.
NU is het natuurlijk mogelijk om te zeggen: als het zo is. dan moe
ten de Vlamingen niet strijden tegen de Walen maar tegen zich
zelf. Daar 2it veel in, maar het is toch niet het hele verhaal. "Rant
dan onderschat men toch de kracht van de Franse propaganda,
die onophoudelijk er op uit is. vooral m de randgebieden de mensen tei
doordringen van de superioriteit van de gallische cultuur. Heel fijn gaat
daarbij niet toe. In Frans Vlaanderen b.v. ihet gebied ten Oosten van
Duinkerken") is van hogerhand het Nederlands zo goed als verbannen als
Tertigenwoordigend ,.een cultuur, traditioneel vijandig jegens de Franse".
Het middel, dat de Vlaamse «preker? te Diksmuiden aanbevalen, was
dat van de administratieve scheiding: de splitsing van België in een geheel
Nederlands sprekend en geheel Frans sprrkend deel. met Brussel als twee
talig centrum. Nieuw i? deze oplossing niet. en ze is kort na de oorlog ook
wei gepropageerd door de Walen, die al? gevolg van het hoge Maamse
geboortencijfer in het gedrang vreesden te komen. Maar dit geboorten-
etrfer is sindsdien sterk gedaald en navenant is in het Walenland de animo
▼oor federalisering van de staat afgenomen.
Deze „Zwitserse" oplossjng lijkt wel wat voor te hebben; het gaat hier
echter om een zo zuiver intern-Belgische zaak. dat wij het oordeel liever
«an de direct-belanghebber.den overlaten. Met. de volgende kanttekeningen
dat taaldwang niet goed mogelijk is in een vrije natie, maar dat economisch
de Vlaamse gewesten misschien iets van hun achterstand zouden kunnen
inhalen.
BUENOS AIRES De secretaris-BAGDAD. Vijf officieren van
«eneraal van de Verenigde Naties.het Iraakse leger en een burger zijn
[ammarskjöld, is maan lag eredoctor i gistermorgen terechtgesteld wegens
feworden asn de universiteit van deelneming aan de (mislukte) op-
iuenos Aires. 1 stand van maart in Mosoel.
De omschakelint op straalvlie,tuieeB brenst in de verkernduchtvsurt
omwentelingen tewees, die nu noB met in telle em™, 2yn te „venten.
De (rate ..jetliner,' pu tweemaal sneller vllesen dan de huldlee Ba**,
giersv liegtulge» met zuigermotoren. Ze vervoeren bovendien twee- of drie
maal meer passagiers.
Het aanschaffen van deze luchtreuzen kost fortuinen. Kleine luchtvaart-
maatschappyen zuilen zich aaneen moeten sluiten of dreigen enden failliet
te gaan; de Uveedrhandsmarkt voor vliegtuigen bezwijkt straks wellicht
onder Invloed van een toenemende aanvoer van voortijdig afgedankte ma
chines uit het abrupt eindigende tijdperk van de zuiger mol or.
Bij een bevredigend vervoersaanbod kunnen de straalvliegtuigen op den
duur in exploitatie goedkoper worden dan de thans gebruikte machines.
Optimisten men-n dat rtfsverlagingen van vijf tot tien procent op de yer-
vnerstarieven in een niet al te ver verwijderde toekomst mogelijk worden,
™r.,VPfil0p,B "TO? de Jü0*.®.^atschappijen, die nog het mono-olie
jan tluchten ..jetliners hebben, op een toeslag aan voor het reizen
met straalvliegtuigen.
Tijd en ruimte krijgen in "het
straaltijdperk zelfs voor de
grootste realist langzamerhand
dezelfde relatieve betekenis
die zij reeds lang voor filoso
fen en wiskundigen
bezitten. Er zijn
voorbeelden te over
om aan te tonen dat
in de ,,jet age" af
standen vervagen en de mens
in staat is in luttele uren oce
anen en continenten te over
spannen.
Volgend jaar maart opent de
K.L.M. met de nieuwe DC-8
straalvliegtuigen drie diensten
per week tussen Amsterdam
en New York. De DC-8, die
zich in Amerika al de naam
..dreamboat" heeft verworven»
vliegt dit traject zonder tus
senlanding: heen, naar New-
York, in acht uur, terug, naar
Schiphol met de overheersend
gunstige westelijke wind op de
staart, in zeven uur. Alles vol-
n ^cni gens schematijd van de K.L.M.
maar helemaal te zwijgen) ervaart telkens# Omstreeks juïi gaat deze maat-
schappij de verbinding met
Tokio via zuid-oost Azië (over
D* Douflas DC-R in K.L.M.-kleuren.
De Mankr vleugel* zijn ter vermin
dering van de lurhtweerstand in pljt-
stelline naar achteren gericht. Aan de
onderkant van de vleugels hangen in
fraai ceuroomHjntle gondels de vier
straalmotoren, waarvan de stuwkracht
bij voile snelheid overeenkomt met
een vermogen van 2IHJ.WM» pk.
of iets hoger (de temperaturen lig-
ges daar rond de 50- onder het vries,
puntl) en ontkomt daardoor groten-
deels aan de weerzones op geringere
hoogten. De ervaringen van de laat
ste jaren hebben geleerd dat het
„yliegc-n boven, het weer", waar de
vliegers voorheen van droomden een
vrome wens zat blijven. Ook op 12
km. hoogte komen stormen en tem
peratuursverschillen voor. die-wind
stoten veroorzaken, welke onder de
piloten al de bijnaam „kinderhoofd
jes van de stratosfeer'* kregen,
Zelfs op zo grote hoogte, waar het
zuurstofgehalte van de lucht steeds
minder wordt, bestaat er in de solide
dtuikcabine van de DC-8 geen gebrek
aan frisse lucht. Elke drie minuten
wordt de lucht in het interieur van
de machine geheel ververst. Voor de
ze speciale „klimaatregeling" zorgen
onder meer de voor de DC-8 karak
teristieke luchthappers, die als slan
ke neusvleugels'aan de voorkant van
de romp zijn gemonteerd.
(Advertentie LM.)
t goede anker-horloge
OO lief r'k
4a
Karachi en Bangkok) even
eens met de DC-B onderhou
den. De vii'egduur van Schip
hol naar Nippons hoofdstad
-■■an
Een deel van het Interieur van. de
- - TIC-S. ruim. stijlvol en comfortabel.
wordt dan teruggebracht tot Keeds In ma gar de KLM Raymond
O"* tutT-f Loewy As*., een van de grootste ont-
Z< uur. werfbureaus der V.S., opdracht het
interieur van de DC-S te concipiëren.
Onvoorstelbaar? -Ta, maar niette
min reëel. De DC-8. die afhankelijk een flinke- hoeveelheid vracht mee
van de verlangde klassenindeling 316. te nemen, laten we een vergelijking
149 (toeristenuitvoering) en zelfs 165 schip-vliegtuig op dit gebied onbe-
economy class) passagiers vervoert, sproken, omdat in de vliegerij het
heeft een moeilijk op z'n juiste w
de te schatten capaciteit. Als ver
voermiddel van passagiers kan dit
vliegtuig over een jaarproduktie ge
meten zelfs met moderne, oceaan
schepen concurreren.
De „Statendam", ons grootste oce-
wachten thans nog gericht is op gro
te. snelle vrachttoestellen.
Net als de „Electra" is de DC-8,
voor de passagiers althans, vrijwel
geruisloos. Op de motoren zijn ge
luiddempers aangebracht, de romp is
met akoestisch materiaal bekleed cn
aan-mailschip, is in staat 960 pas- de straalmotoren, die geen bewegen-
sagiers per reis te vervoeren. Per
jaar maakt dit schip dertien trans
atlantische retourvaarten, wat -ver-
eenkomt met een jaarcapaciteit 'an
11.700 passagiers. De DC-8 neemt ">p
de route naar New York 133 passa
giers tnce en maakt in een jaar tijds
250 retourvluchten tussen Schiphol
en het vliegveld van New York, Td-
lewiid. Als schip en vliegtuig dus
de delen hebben zoals de zuigermo-
tor. zijn trilling vrij.
Bij het comfort voor de reizigers
kunnen nog enkele andere winstpun- i
ten worden gevoegd. De straalmoto- 1
ren zijn in ijJe luchtlagen en bij Ia-
gere temperaturen het meest econo-
misch in 't gebruik. De DC-8 zoekt i
'•et direct na de start ook al om 1
menden van vliegvelden zo min
doorlopend volgeboekt 2ouden zijn mogelijk met zu *>an de buitenkant t
dan overvleugelt de DC-8 met jaar- van het vliegtuig wd -Vgelijk oor-
lijks 28D00 passagiers de „Statendam"' verdovend motorgeraas te lm deren f
volkomendirect hogerop. Het toestel .-Timt I
Ofschoon de DC-8 ook In staat is op lange trajecten tot tien lcilome.«r i
IEMAND TE 2IEN
'AT 0EN IK MOE,
KAN BUNA
NiETMeEi?...
AAM
-* rp-' Tgeüc*VpAjj J-
XAm>
kOMT
IEMAND
AAM
MAak
NAAK
LONDEN
- V - - - - i - - -i
ZJP KltMr OVCR CCS
ccsurr/sa.- r-
iKMOti DtlöCLD
V£K>r0PPtN_,PIH, OflflR
OCCN Pltrat!
DflTKnN Nl£T
V00C 0NJ 2'JNWflflS
W£ KUNNEN EK 6CTEK
VANDOOR óflflN!
PEDIRÊNC!
PO.ITIt< HOE WE
IEN It DRTZ06KJU?
I) RUNEN.
Gistermorgen Is de
me Scheepswerf werd verladen, op
een dekschuit, is zonder oponthoud s
verlopen. Het transport geschiedde
op een onlangs in gebruik genomen
2<-wielige oplegger. Van Heusden j
is de schroef, die een diameter heeft i
van 7.5 meter, per dekschuit naar j
Rotterdam vervoerd, waar hij van-
40-ton zware scheepsschroef de j daag op het m de WaalhaVen liggen-
grootste die ooit ter wereld werd ge- de s s. ..Drossel" werd overgeladen,
goten zijn «"«1* van de Lipsfabrle- j De schroef is bestemd voor een su-
ken te Drunen naar Duinkerken be- per-tanker, die bij de Ateliers et
gunnen. Chan tiers te Duinkerken voor reke-
De eerste etappe Drunen—-Heus- ning van de Tidewater Oil Co wordt
den, waar het gevaarte op de Verol- gebouwd.
CALCUTTA In verscheidene de»
len van de Indische staat West-Ben
galen heeft de politie dinsdag moeten
optreden tegen aanhangers van linkse
partijen, die tegen de voedselpolitiek
van dè staat betoogden.
Meermalen moest de politie haar
toevlucht tot traan gasbommen ep
charges met de gummiknuppel ne
men. De betogers verschaften zich
toegang tot rechtszalen, vernielden, er
het interieur en bekogel.den agenten
met stenen. Vijftig agenten liepen
verwondingen op. Er werden ruim
300 demonstranten gearresteerd- On
der de arrestanten bevonden zich
twee parlementsleden.
Alle linkse partijen op de socialis
tische Praja na vormden commissies
om prijsverhogingen, tegen te gaan. en
betogingen te organiseren.
fAdccrtcntie 1M.)
Vier warkatijk e»trouwb»ra mfddWf«ft
ke/pen *tkësr en.«foei» won«f«r»wf
0# v?«f geneesmiddelen *an Chefarir»
„4" worden in dt hele wereld m»l uit»
riekend mullael gebruikt. Ze hebben
bun volkomen betrouwbaarheid wel zee*
duidelijk bewezon en millioenen manies
baal gebrac'it bij pijnen eo griep, vaal
ook dan wanneer andere middelen falen.
pijntn f'tip. voor it n»«),
•«rt ai» b«j«K(f«d Ó6«i fcrt beilwiëjeel CW»»»*.
Panter stak ziin vuist naar voren
cn hief én vinger op. Edward keek
omlaag cn zag twee glazige oogjes
uit het holletje gluren.
„Ja. je hebt waarachtig gelijk. Ver
duveld knap van je. Maar weet je-
Panter, dat kikkers het helemaal niet
prettig vinden in warme handen te
worden gehouden? Het doet ze pijn.
weet je." Hij wachtte vergeefs op
een antwoord, zich afvragend hoe hij
- door dat pantser van onverschillig»
heid zou kunnen heendringen, „tn
het is toch niet je bedoeling dat kik
kertje pijn te doen? Je bent een
goedhartige jongen, nietwaar?"
„Kan me niet schelen." zei Panter,
„Hii is mijn kikker, niet de jouwe.
„Een lastige duvel, die jongen.
„Hii vertelde me dat hij Panter
heette." zei Edward.
„Dat fantaseert hij maar. Hij heet
gewoon Johnny."
„Juist. Ik wou ii eigenlijk vragen
waar mevrouw Jones hier ergens
woont."
„Zo", zei de vrouw. Zij was saai
J™™rClltrn nr IT TtrTT gekleed en haar ogen hadden een
GOOT Ir Li fl ALL# DUidjiji L vermoeide uitdrukking als van
iemand die veel zorgen gekend heeft
niet verwacht dat de toekomst
heeft. „Waar
en wierp het spartelende beestje met
een wilde zwaai van zich af.
De kikker kwam terecht tegen een
?t ij L van het hek en viel verpletterd
neer.
„Jij" kleine beul!" riep Edward uit.
Hij onderdrukte een oorvijg en keek
boos naar het kleine hoogrode ge
zicht. ..7,0? Ben je nu tevreden?"
Na een moment van pijnlijk-zwij
gen zei het kind op hartstochtelijke
beschuldigende toon! „Kijk nou eens
wat je gedaan hebt!" Tranen spron
gen in zijn ogen. Zijn mond beefde,
maar de storm zette niet door. „Ik
haat je."
Edwards boosheid ebde weg.
nog veel te bieden
heeft u haar voor nodig?'
De vraag ontwijkend, antwoordde
Edward: „Het is het enige adres
dat ik heb in Skirnett. ziet u. Dit is
Skirnett toch. nietwaar?"
„Ja u bent hier in Skirnett."
„Wel... als u zo goed zoudt willen
zijn. mevrouw Pardoe..."
„Er is hier geen mevrouw Pardoe
zei ze koppig.
„Neemt u mij niet kwalijk. De
naam boven de deur..."
„Dat was mijn vader. God nam
hem tot Zich, des te erger, al heel
wat jaren terug." Ze staarde haar
gaan. Ga je mee?" Hij boog zich om-
„jij zou het toch'ook niet pnttif en slak ziin hand uit.
„Ik was toen nog een jneisje, al
zou u dat misschien niet zo zeggen,
en ik wist niets beters te doen dan
met dominee Jones te trouwen"
Edward was moe, hongerig, onge
duldig. Het duurde even voor hd
haar woorden verwerkt had. Zonder
iets van zijn ongeduld te tonen, zei
lie gang. aan het emd waar- hij kalm cri glimlachend'
„Dus u bent mevrouw Jones?" Ze
staarde hem effen aan, zijn consta-
vinden om in een grote warme hand
te worden gehouden als je een kik
ker was?"
„Ik ben geen kikker."
..Waarom zet je hem niet neer en
{laat Je hem rondspringen 7" Stil -
e. ..Lang geleden". zei Edward,
toen ik ven jongen, was als jij, zag
k honderden kikkers over de weg dere, voorzien van matglas, die toe- tering'"bevestigend noch ontkennend-
!- rondspringen. De weg was er mee gang gaf tot de Winkel: een scheme- ..Miin naam." zei Edward, „is Lin-
bezaaid," icgde hij uit. ..Ze hadden rige ruimte waar een mengeling van
de tijd van hun leven." De stilte luchtjes hing. vaag verlicht door een
ri -
Tot zijn verrassing werd deze aan
genomen. Daarna rukte het kind zich
los, duwde het hek open en ver
dween in het huis. Edward volgde
hem. De huisdeur gaf toegang tot
een
van een trap te zien was. Links was
vott gesloten deur en rechts ee
duurde voort, zijn stem werd scher- hangende olielamp. Edward opende
Jpe»-. „Kom, doe-je hand open, wees de deur. een bel klingelde en uil de
Têfien de grijze nevel tekenen zich de slang- dus toch op waarheid De
,chU,e konwn y v»n ««Ottlterbehuwde
STAl« vijfti. m«<uf Veri»mi1'an frtirik Rob Krijn h« rijn linn.n „rug rn stopt
staran <K npv«r»ntlrn vm tir „W.trrjuffrr" sur d» motor, «isna hu dr boot luuuw U«t uit-
die verschrikkelijke reptielen. 0e Ier-»*, borust drijvea eo het roer uendL Ze moeten eten zo
dieren bewegen gauw mogelijk hier vandaan te komen. Deze die
ren zijn in staat de glijboot te verpletteren
Maar misschien kunnen ?e toch Hoor de versper
ring heenkomen door langzaam verder te varen.
Nu terugkeren zou betekenen, dat de expeditie
tntaal ls mislukt.
nu eens lief."
„Nee."
..Het arme dier za! nog doodgaan.
Dat wil je toch niet!"
„Dat gaat-ie niet! Dat gaat-ie
niet! Dat gaat-ie niet!"
..Kom, vooruit, geef op. Geen ge
zanik!"
verste schaduwhoek dook een vrouw
van middelbare leeftijd op.
„Goedenavond. U bent mevrouw
„Mijn naam," zei Edward
ton. Ik heb een heel eind gereisd,
mevrouw Jones, alleen om een on
derhoud met u te hebben. Heeft
de brief van mijn vrouw ontvangen.
En ons telegram"'
„Dat heb ik."
„Het ging over uw dochter Linith,
Pardoe, neem ik aan? Ik heb uw herinnert u zich wel?" Zijn Htem
zoontje op straat ontmoet, We heb
ben een beetje gebabbeld,"
„Zo. daar zaf je dus, Johnny. Ik
heb me een ongeluk naar je gezocht.
Hij probeerde de jongen bij zijn kind. Je wist toch dat 't tijd was om
.1» I» ravoor- Pint Ar «nrNliff rafon** V r-i i f nu, hmn-n i li'"
[pols te grijpen, maar Panter sprong
i met een schrille kreet achteruit en.
keek de brmoeiaLlenge vreemdeling
[fel aan: en toen. plotseling, met
een boze grijns, hief hij zijn vuist op winkel.
te eten? Vooruit naar binnen, jij!
Ze lichte de klep van de toonbank
op. De jongen schoot langs haar en
verdween in een k«mer achter de
,*erd dringender. hééft toch een
dochter die Linith heet nietivaar?
..Had, ja. eens. lang geleden."
Zijn hart sloeg over. ..Wat bedoel»
u?" zei hij scherp. „Bedoelt u dat
zij..." Hij durfd° het woord^niet uit
spreker». ,.Ts zij hier? I« zi,i gezond -
(wordt vervolgd)
