Nederlandse havens in
komend e jaren
v
steeds
STIJGING
VERWACHT BIJ
GOEDEREN
BEWEGING
a
ROTTERDAMS DAGBOEK
Astma is intens
verlangen naar
een beetje lucht
l
Nota zónder perspectief
voor Rotterdam
IN ZEEHAVENNOTA PLANNEN
VOOR GROTER HAVEN AREAAL
'•If
ROTTERDAM RIJNMOND
IGULPENS
VOORDEEL
80
7<m*x>
wnpfse
■Éisisll
4 'WfWMl&g Ï8 september 1969
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM, woensdag. De rege
ring verwacht in de komende jaren een toe
nemende goederenbeweging via Nederland
se zeehaven», terwijl tegelijkertijd de vraag
naar industrieterreinen in zeehaven gebie
den zal «tijgen tengevolge van een duidelijk
waarneembare tendena bij enkele belang
rijke bedrijfstakken zich naar de kust te
verplaatsen.
Gedurenda de «eHtkemsnde tien k twintig Jaar
kan aan de vraag naar terreinen wel tegemoet
werden gekomen, maar dan moet men bij de uit
gifte van grond In bet Ha en Umondtsevenge-
btad wel aeleeöri te werk gaan. De regering wil
da» eek de ontwikkeling van VUulngen (Zuid-
Slot), Terne oren en 1 -IK al» aeehavena eterk
bevorderen en de voorlopige plannen voor het
Baimerawaalplan en bet Eetnahevenplan verder
(timnlvren.
Dit is tiet gebied
van de Nieuwe Water
weg, gezien van bet hart
van Rotterdam tot bet nog
maagdelijk gebied van de Maas
vlakte. Zo zal het worden, maar verreweg
het meeste op deze tekening is al lang ge-
rea liseerd. De regering meent, dat er geen verde
mogelijkheden tot uitbreiding zijn en wijst om. de
plannen van Rotterdam ook havens te maken op de riernr
delijke oever van de Nieuwe Waterweft lussen Hoek van Hol
land en Maassluis, van de hand. En ook tegen plannen, die nog
verder zijn verwijderd, tekent de vandaag versohenen Zeehavennota
verzet aan.
ssLm
LLAND
NOORDZEE
lAOVBRTENTlEÏ
MAASVUiKTIi
aOQQheetare na
ftOytrraebkd
Tot d«z« ooncluslee komt do van
daag verachenen zeehavennota
van d© regering, waarin het
zeehavengebied ven de rijks
overheid voor de naaate toe
kom* wordt vastgelegd.
Voor da period* 10601980 kan de to
taal noodiakelUk geachte uitbrei
ding van het zeehavenareaal worden
gesteld op circa 11.000 hectare, te
genover B900 hectare, die in I960 in
Ïebruik wet. Na 1980 ul nog «ent
7.900 hectare nodig zijn.
AANTREKKING 8KB ACHT
Het la duidelijk dat des* sterke uit
breiding niet te vinden zei zijn tn cn
rondom de grote havensteden, Rot
terdam en Amsterdam. Deze hebben
een grote eantrekklngikrechl voor
de vestiging van zeehavenbedrijven
en er moet dan ook voor gezorgd
worden, dat belde led en in de te
verweeft ten behoefte kunnen voor
alen. Vandaar ook de mtÓMyrwktnu,
die de regering verleent bjj de In-
havttimonden vanHoek van Hol
land en Urauiden.
BU hal huidige tempo van uitgifte ven
haventerreinen mag verwacht wor
den, dat de in het kader der R^n-
moodhavenwerken op Roeenburg en
op de Maasvlakte ter beschikking
komende terreinen omstreeks 1680
goeddeels uitgegeven sullen zijn.
Ook de utttaaldlngamogeliJkheden In
bet Noordeeekanaaigebled zijn be
perkt. Induatrtefco, die niet aan diep
water moeten worden gevestigd,
kunnen zich dan ook beter elders
vestigen en de regering wil dit be
vorderen, «nerxUda terwlÜe van de
van de i
belangen van
zo vollo
Randstad Holland, anderaüds ara de
economische groef ven andere deler»
dee lande te stimuleren.
De werken nabij Vlieringen, die ter
verbetering van het Kaneel van
Terneuien en de werken in Delfzijl
kunnen worden beschouwd al* eer
ste aanzetpunten in dit verband.
Vlieringen, Middelburg, Terneuten,
Goes en Bergen op Zoom vormen de
aanzetten voor grotere stedelijke
onbrikkehngen.
Omdat
havt
vergt.
Wil men nog grotere Khepen toelaten,
dan zullen kopt bare baggerwerk-
zaamheden nodig zijn. De zcm tank
schepen van 300.000 ton draagver
mogen ©Ut. die de Gulf-Oil in
Japan laat bouwen (bestemd voor
de vaart op Ierland) zullen een
diepgang van 22 meter krijgen
Wat nu het gebied van de Nieuwe Wa
terweg betreft gaat de nota er van
uil, dat het Europoortgebied toegan
kelijk zal worden voor d© grootste
achwpen, dia de Noordzee veilig kun
nen bevaren, dwz. voor olietankers
mat een laadvermogen in de orde
van 160.000 ton. Europoort behoort
hierdoor tot de weinige haven* in
West-Europa, die dergelijke schepen
naar behoren kunnen ontvangen
HAVENDAMMEN
ln verband hiermee acht de regering
hot nodig op korte termijn tot een
snelle uitvoering van de ha vendam
men bij Hoek van Holland over te
gaan. In het werkschema wordt er
naar gestreefd de nieuwe havemoe-
Stng ra een zo vroeg mogelijk ato-
lum nog vóór de volledige vol
tooiing der dammen voor de
Hcheopveart open te «tellen.
Voor een verdere ontwikkeling van
het Rijnmondhavengebied, dl# zou
uitgaan boven hetgeen overeenkom-
«tig de thans ln uitvoering zijnd#
plannen tot etend wordt gebracht,
worden geen goede mogelijkheden
gezien. Dat geldt dan bv. voor
E tonnen haventerreinen te onb
elen vóór de ku»t van Voorna en
voor de aanleg van langs- of In
steek haven* aan de noordoever van
de Waterweg tiuwen Maamlui* en
Hoek van Holland. Alleen ontslui
ting van het Haringvliet zou Rotter
dam oen nieuwe „overloop" kunnen
verstrekken, maar ook daaraan zijn
grote btrzwaren verbonden.
KVhi
van nieuwe zee»
leden een lange aanlooptijd
iet nodii reeds nu de plan
nen op dit gebied ln hun onderlinge
samenhang re bezien. De regering
heeft dan ook niet alleen nu reeds
belanga telling voor het plan Rsl-
merswaal, maar ook voor de moge
lijkheden aan de lemsmond nabij
UithuUermeeden «tn zeehaven te
stichten.
BELANGRIJK
Hoe belangrijk de positie der Neder
landse zeehavens la blijkt uit een
overzicht van het Internationale
goederenvervoer via de zeehaven* ln
3e EXG-landeu ln 1964- Nederland
staat met ruim 146 miljoen ton en
bijna 97 procent van het totaal aan
de top, gevolgd door Frankrijk (13
pet), Italië (31 pet), Duitsland (18
pet) en België (U pet)
Bij da raming van da ln da toekomst
te verwachten behoefte sen zeeha-
venterreln«n «peelt ook de ontwik
keling der scheepigrootte ren be
langrijke rol.
Ofschoon vooral tankers voor h#tv«r-
voer van ruwe olie steeds grotar
De ontwikkeling van de haven vstf
IJ muiden la gebaseerd op het bin
non laten van schepen met een diep-
**ng tot 13 moter, hetgeen neer-
krent op olietanker», bulkcarriers en
ertaschopen met oen laidvermogen
van 70 a flOOOO ton. Eventueel k*n
in do toekomst met redelijke midde
len nog de mogelijkheid worden ge
schapen schepen mot 14 meter diep
gang toe te laten
D« havengebieden van de IJmmid
(Amsterdam. Zaandam, Velsen. Be
verwijk) bedroeg ln 1Ö60 rond 3150
hectare, do uitbreiding op de zuide
lijke oever van het Noord*eekana*l.
die nu ter hand is genomen, beloopt
1850 hectare Verwacht mag worden
dat langs de noordoever nog onge
veer 1ÖOO hectare ter beschHüurw
kan taxnen.'Of het gebied Un«» het
Ooatvaarderedtop (tussen Marker
waard an Zuidelijk Flevoland) ook
nog voor de zeevaart van betekenis
kan woeden is nog de vraag.
(Vsn «n oraer verslaggevers)
ROTTERDAM, woensdag, De goederenbeweging wa Nederlandse
zeehaven» sa! volgen» ramingen van de Rijks Planologische drenst
tot 1960 aanzienlijk stijgen me» uitzondering van steenkool en cokes,
die terrein nullen vertieren aan vloeibare brandstoffen en aardgas
De afionderlljke ramingen s(jn gepubliceerd in een bijlage van de
vandaag verschenen zeehavennota
Begaan van een activiteit ln i
die globaal hot dubbele zal zijn
Voor de Duitse Bondsrepubliek,
die een belangrijk deel van haar
invoer van vaste en vloeibare
brandstoffen via Nederland
ontvangt, wordt wat het ener
gieverbruik betreft een min öf
meer overeenkomstige ontwik
keling verwacht als in ons land:
wn stijging van 31 miljoen ton
steenkoolequivalent naar maxi
maal 75 miljoen.
Voor de totale Duitse ijzer- en stasl-
prodctie, die in 1960 omstreek* 30
miljoen ton bedroeg, wordt voor
197S een toeneming verwacht tot 63
miljoen ton. Door de vestiging van
hoogoven* san de Duit*© Nonrëtsce-
kuttsl zal de relatieve positie van het
Ruhrgebied lel* dalen, maar voor
1075 wordt toch nog een productie
van 40 miljoen ton verwacht. Het
gevolg la dat de Invoer van Ijzerarta
aanzienlijk zal toenemen. Omstreek*
1980 zal tie tot een ruime verdrie
voudiging van nu moeten leiden
FOSFATEN
Toeneming wordt ook verwacht voor
Invoer cn doorvoer van ruwe fosfa
ten en tc\mrim©*i Sojabonen uit
J~ Pi'
1980
van
die in 1960, hetgeen een stijging van
het aantal hectaren industrieterrein
voor deze sector van 139 tot 830 be-
tekent,
Voor de papierindustrie en de hout'
verwerkende bedrijven wordt een
productieniveau verwacht dat twee
en een half maal zo hoog ligt als dat
van 1060.
De stukgoed«anvoer zal weliswaar
aanzienlijk atijgen, maar er moet
worden gerekend met een eerder
toenemen dan afnemen van de con
currentie van de Duitse havens en
v*n Antwerpen
De voorsprong, die de Nederlandse
zeehavens dank zij hun geografische
ligging hebben, zal In het algemeen
verkleind worden door de uitvoering
van de voorgenomen verbetering
van het ksnalenstelsel op het Euro
pose vasteland Evenzo kan de tri'
tmsivering van de handel met Oost-
Europa een nadelig effect hebben
op het verkeer via de Nederlandse
havens
bi fantasie-ctoaslfi m
ZWART, van aan
groot mark
nylon beha met
vormde 3*<Ulije cup#
bijpassende Lycra gaine
«.98
bijpassend Janetslgord ei
tje of slipjo 1.M
Profiteer van deze zéér
bijzondere aanbieding
tydeljjk g-u-l-d-e-n-i voor
deliger.
in alle ns
in van
ROTTERDAM, woensdag Het se
cretariaat van de docentenvergarie-
ring der stichting klinisch hogeronder-
wijs zal met Ingang van 30 septem-
ber gevestigd zijn op het adres Wes
tersingel 15 b (kamer 11). telefoon
140273, toestel 907.
Het secretariaat van het curatorium
blijft gevestigd aan de WestersingeL
tel 140311.
"FiE vandaag gepubliceerde zeehaven-
nota, waarin de regering haar op
vat mgen over de toekom* tge ontwik
keling van de Nederlandse havenge
bieden heeft neergelegd, blijkt voor
Rotterdam ln meer dan een opzicht éen
teleurstellend geschrift te zijn.
Rotterdam, of liever gezegd het
Rijnmondgebied, komt er in deze nota
maar bekaaid af. Er worden geen per
spectieven voor verdere havenon'wik-
keüng m dit gebied gesignaleerd bui
ten die welke al in de plannen van
een aantal jaren geleden waren ver
werkt (Europoort, Maasvlakte). En
bovendien stelt de regering geen en
kel soelaas in hot vooruitzicht voor de
nijpende financiële problemen, waar
mee Rotterdam o.a. dank zij zijn gi
gantische havenontwikkeling de laat
ste jaren worstelt.
Om met het laatste te begmnen- in
de zeehavennota antwoordt de rege
ring onomwonden „nee" op het ver
zoek een andere verdeling van de las
ten van havenaanleg te overwegen
Zoals men weet draagt het rijk tot
dusver 2/3 van de kosten, terwijl de
havenbeheerder (Rotterdam in dit ge
val) 1/3 voor zijn rekening neemt. Tot
een aantal jaren geleden werkte deze
verdeelsleutel redelijk, maar projecten
als Europoort en Maasvlakte zijn zó
kostbaar, dat 1/3 van de aanlegkosten
een bedrag vergt dat met door een ge
meente is op te brengen zonder andere
belangrijk# zaken achterwege te laten
De gemeentebegroting voor 1967
vertoont hiervan de duidelijke sporen.
De regering vindt blijkens de zee
havennota dat het allemaal best mee
valt, omdat de havens op langere ter
mijn, wanneer de investeringen htm
rendement beginnen af te werpen, hun
exploitatie wèl sluitend zullen krijgen
De nota zegt letterlijk: „De vestigings
voordelen ln de Nederlandse havens
zowel voor op- en overslagbedrijven
als voor Industrieën zijn zodanig, dat
deze bedrijven al* regel tegen voor
waarden kunnen worden aangetrok
ken, die het mogelijk maken de kceten
uit de opbrengsten te dekken."
Met een dergelijke kruideniers filo
sofie is Rotterdam op dit moment niet
gebaat. Het moet kostbare voorzienin
gen treffen, die de gehele Nederlandse
economie ten goede komen, en het mist
daartoe de middelen. Als het r|jk de
verdeelsleutel niet wil veranderen,
dan zullen toch andere wegen gevon
den moeten worden om Rotterdam uit
de financiële zorgen van dit Ogenblik
te halen.
Overigens: de nota suggereert dat
Rotterdam de ondernemingen, die zich
willen vestigen zou kunnen vragen
wat het wil. Dat Is natuurlijk onzin. Er
bestaat ook nog zoiets als buitenlandse
concurrentie
7EER aarzelend, om nl©t te zeggen
negatief, is de zeehavennota ten
aanzien van Rotterdamse havenplan
nen op langere termyn.
In plaats van rekening te houden
met een vervolg op de stormachtige
ontwikkeling, die Rotterdam na 1945
tot de grootste haven ter Wereld heeft
gemaakt, draagt de nota bij voorbaat
allerlei bezwaren aan.
De directeur van het gemeentelijk
havenbedrijf heeft enig# tijd geleden
laten doorschemeren dat het Maas
vlakteproject zó veelbelovend Is, dat
het best eens voor uitbreiding vatbaar
zou kunnen zijn. De regering kapt die
gedachte af met bezwaren ten aanzfen
van het wponmilieu en de recreatie
mogelijkheden van de «treek.
Rotterdam heeft plannen gemaakt
voor een haven ten noorden van de
Waterweg, speciaal voor lijndiensten.
Ook die plannen worden op losse
schroeven gezet in de nota: de veilig
heid van de scheepvaart op de drukke
Waterweg zou in het gedrang kunnen
korpen.
Havengebied langs de Oude Mui?
Aan het Haringvliet? Bezwaren, be
zwaren, bezwaren. Niet één positief
geluid over verdere ontwikkelingamo-
gel ijk heden voor Rotterdam.
Hot is alsof de regering wil zeggen:
wees nu blij met wat je h#bt, Rotter
dam, maak je plannen netjes af en
zeur dan niet meer. Voor de verdere
toekomst zullen wij wel bepalen waar
de havens komen: in het Scheldege-
bied of bjj Delfzijl.
Het herinnert ons aan de vergelij
king die burgemeester Thomassen «na
maakte: Ala men de kip, die de goud»
eieren legt geen hok en geen voer geeft
raakt re van de leg.
Amerika zullen 1» de plaat* komen
van copr»
sche gebit
van copr», p* lm pitten, enz. uit tropl-
bieden De Import
nen zal «tijgen, vooral van voeder
van gra-
worden, moet toch worden aangeno
men, dat uit b#drUfwcon««iach»
overwegingen de afmetingen van
tanken en bulfcoarrlir» nl#t on be
kt «uilen groeien. Tinkers ktra-
i alleen voor de vaart over de
i worden gebruikt wanneer
I niet groter la den om-
AUTONOMIE
De regering meent, dat een getonde
economisch© ontwikkeling alleen
dan moge'Uk U, wanneer de verant
woordelijkheid hiervoor io veel mo
gelijk büjft bU de direct belangheb
bende publiekrechtelijke lichamen
Dete autonomie kan welUawaar lel
den tot over investering en concur
rentiestrijd tnrt een ongewenet ka
rakter. maar iti bevordert ook een
akffve&rxUg en dynamisch beleid
De mogelijkheden om t© koenen
tot de oprichting van een
orgaan, dat de regering inzake
haar aeehavenbeleid kan advi<
mren en dat het onderling con
tact tuaeen de havenbeheerder»
en met het bedrijfleven kan
bevorderen wordt nog nader
onder het oog geiden.
granen. De aanvoer van hout zal
minder spectaculair stijgen wegen*
de toepassing van vele houtvervan-
gende materialen op grote schaal.
Een sterke toename ia te verwachten
vin consumptiegoederen, duurzame
productiemiddelen on halffabrika
ten,
D© verdrievoudiging van het verbruik
vin vloeibare brandstoffen in Ne-
deiland tussen 1960 en I960 brengt
mat zich mee, dat ook de terreinen,
mxtig voor olleratttoue uitgebreid
moeten worden ln I960 namen raf
finaderijen 716 hectare ln betlag Dit
zal stijgen io» 1830 hectare in 1M0.
Nog sterker zal de groet *Un Van de
Neder la ndic chemische Industrie, nl
het zesvoudige v«n het productievo
lume van IDoO
Ook de meUah'xlustrie behoort U>t de
snelgroeiende bedrijfakUseen van de
Nederlsndse nijverheid, maar va»
een gelijk verloop ln de onderschei
dene sectoron is geen sprake De Ne
derlandse productie van ruw staal
kan voor 1980 worden geraamd lnd«
orde van grooite van 3 5.
Er van uitgaande dat ©en tweede
5 miljoen ton
- e©n tweede
hoogovenbedrijf wenselijk is moeien
rekening worden gehouden met een
terreinbeelag vuor belde bedrijven
gezamenlijk van circa 1390 hectare
In I960 was dit nog slechts 600.
SPECULATIEF
Ondank* het feit, dat de ontwikkeling
van de scheepsbouw uitermate spe
culatief la wordt ln dit rapport uit-
V Herinnert u rich nog die
grote advertentie in de
dagbladen van de Unesco*,
het a*b-e voor een betere wereld.
Waarschijnlijk wel, maar wel
licht bent u vergeten, dat er met
deze advertentie* Iets btygonders
tan de hand was. Het bijzondere
was in de eerate plaata dit, dat
het nu earn niet advertenties wa
ren voor seep of tandpasta» maar
voor idetile doeleindenen het
allervreemdste was, dal de
advertentie* werden aangebeden
door een nJet-commerciUe instel
ling,
©•t Is de Rotterdamse Reclame
Raad, een niet-commerciële instel-
ltng, dl« ideële doeleinden wil «fau
nen door inschakeling van reclame, ln
de RRH. zitten veertien adverteer
den, elf reclamemedia, zestien recla
mebureau*, elf grafische bedrijven en
Iwee reckme-aervicebureaui.
Vorig jaar deelde de Rotterdamse
Reclame Raad mSe er naar te streven
ieder ia*r een reclamecampagne voor
een Ideëel doel tot tland Veoret
Na de campagne voor bat Unreco
Centrum Nederland hoorden we niets
meer van de Rotterdamse Reclame
Raad. Dat betekent riet» dat dsc* in
stelling waar niemand aan ver
dient inmiddels ter ziels la, tn te
gendeel: zaterdag stort io da Rotter
damse dsg- en weekbladen aan nleu-
Eomelen van gelden voor de bouw van
een Rotterdam-pevtijoen op het ast
macentrum Heideheuvel te Hilver-
>um.
Gisteren werd de adver
tentie san de pers ge
toond» k vond hem erg
goed. Men slel twee
opeö*«*PMtie, angstig
kokende ogen met de
volgende tekst: „Astma
Ie intens verlangen uur een beetje
lacht". Het beeld heeft toto schok
kends, maar vermijdt sensatie, hetgeen
ook de bedoeling was.
Dan verder de actie vin de Vereni-
ftn* Astma Bestrijding: behalve de
actie ki de dag- en weekbladen
(dl* dos wordt geaponeored deer Rot
terdamse bedrijven) sullen in de stad
tol van activiteiten da aandacht vra
gen.
Op de famine «ulton zogenaamde
aandelen van het Rotterdam paviljoen
wordan verkocht. Frtis van de sands-
Uni ƒ5.- tot ƒ85.- Wto een aandeel
koopt kan teven* tij» handtekening
plas toen tn het gouden boek, del later
M^bet paviljoen aal worden geochon-
Ir zullen metalen
Hoopt u ook, dat Aj»x van
Besiktas wint? ol hoopt u het
maar een beetje? Of
nen, zullen Inter hun naampteotit
rug vinden op een t Decisis Steun «n het
paviljoen te Hilversum.
In het najaar zal een hule-eaa-hul*
folder worden verspreid
dtntMl vta mb fwit
«t» SB.
bttln-
IiulslH.
res,
■wampJaatftt
tf-j ItlT lespt.
mm word», gtbroobt
op acne toqze hu» steun veris-
SStrartstfei kajij
am md*'
meer door ledenwerving de actie een
meer blijvend karakter- te geven.
In slle trams en bussen zullen affi
ches de actie ood*nrt*unen.
Tot slot Is e? op W november de
jaarlijkse collecte voor het Néderiande
AMma Fonds.
En dan: voor de mensen die rich, af
vragen of dit allemaal nog nodig*»'
Ir *ijn in Nederland 800.000 **t-
maiyders.
Twaalf praat van de Invaliditeit
to Nederland l
da astma.
i kotot voor rekening van
Twintig nrant van h#4
verzuim ln Nederland
jnoétakn
