Na zoveel jaren heeft Lexington opnieuw 'n formidabele sigaret gemaakt: deze king size special filter SOCIOLOOG HURWITZ: f£L! ÊRH4u ET UNS-fRE PRÖDLIKT ON EXTRA WEST-BERLIJN: ARENA VOOR REVOLUTIONAIRE GYMNASTIEK (slot) DOOR Klaas Peereboom Foto's Charles Vlek SYMPATHIE JUBELEN UIT ANDERE BLADEN GELD BUDDINGH' JUBELEN II ACTIVISTEN LINKS VERREIKEND ERNST BEKEKEN Vincent God vrijdag 31 mei 1968 - pagina 7 Wat beweegt Berlijn.se studenten? Vandaag besluit Klaas Peereboom zyn serie van drie artikelen over deze en dergelijke vragen met de weergave van het gesprek dat hij had met dr, Harold Hurwitz (links). De zienswijze van een socioloog ov«r de uitingen van rebellie als rechts afgebeeld; een studente megafoon gereed voor het uitschreeuwen van leuzen te midden van geschreven revolutionaire kreten waaronder ci taten un \00r7ittcr Mao. Test voor de Duitse democratie' Westberlijnse radicale studen ten beweren terecht man daten te verdedigen, die de Freie Universitat hun gal: een zekere ruimte om mee te beslis sen in zaken betreffende struc tuur en. organisatie van de uni versiteit, een politiek mandaat ten aanzien van kwesties die ook buiten de universiteit speel den. Dat was in 1948, het jaar van de oprichting, toen deze instelling be doeld was als een, aan de grenzen van het communisme pralend, voor beeldig democratisch model. Zolang studenten zich conformeerden aan de maatstaven van een anti-commu nistische strijd ondervonden ze wat dit betreft nauwelijks moeilijkheden, maar de „gemeenschap van leraren en leerlingen" waarvan men twintig jaar geleden nogal hooggestemd sprak is nooit binnen bereik geko men. In die twintig jaar is de Freie Universitat teruggebracht tot het ni veau van de gemiddelde, door nogal autoritaire geesten beheerste Duitse hogeschool. Vorige week nog meent rector prof, Ewald Harndt er goed aan te doen in een bijeenkomst met parlementsleden voor te stellen in een wetsvoorstel betreffende deze universiteit een. passage te laten schrappen waarin staat, a'at de uni versiteit de taak heeft studenten voor te bereiden op „hun verant woordelijkheid in de maatschappij". De manier waarop Westberlijnse radicale studenten lichtinig-1968 het door hen begeerde politieke mandaat vaak interpreteren heeft ziin bezwa ren. Dr. Harold Hurwitz, socioloog, medewerker aan het Institut für po- litische Wissenschaft van de Freie Universitat, schrijver van onder an dere een nog niet gepubliceerde, voortreffelijke studie, getiteld Aan tekeningen bij DuiIslands ambiva lente studentenrevolutie: „Dat poli tieke mandaat wordt het principe van een élite, als radicale studenten er bovendien aanspraak op maken zoals velen doen dat, omdat zij niet volledig zijn geïntegreerd in het gevestigde sociale en politieke sy steem, studenten op dit ogenblik het best in staat zijn de „ware belangen" van andere groepen te begrijpen in een overigens volledig gemanipu leerde maatschappij". Voorzover zij „ware belangen" van andere groepen begrijpen hebben zij invloed op andere groe pen? Dr, Hurwitz: „De studentenop stand heeft in de afgelopen maanden stellig sympathie en radicale kritiek verwekt bij jonge vakverenJgïingsle- den en ambtenaren. Een feit blijft echter dat de zeer abstracte eo theo retische termen waarmee zij discus siëren op zichzelf wei een hindernis blijven vormen. Niet weinigen ko men uit kringen van beter gesitueer den, hun opvoeding heeft hen nogal arrogant gemaakt." Wat heeft vooral de radicale stu denten tot hun acties gebracht? Dr. Hurwitz: „Nieuw links is ove ral vertegenwoordigd door jonge in- De Amerikanen hebben Zuidviet- namese steden moeten vernietigen om ze te bevrijden. Sommige men sen vinden dat met zo mooi en zij laten dait blijken. J. de Kadt schrijft nu in Tirade: ,,Zij die er het luidst over klagen, zijn tevens degenen die het luidst jubelen over de tactiek der verschroeide aarde die Stalin in dertijd toepaste toen de vijand zijn land binnenviel" Als dat zo Is, houdt alles op na tuurlijk. Maar is het zo? Ik heb een steekproef genomen en Inderdaad: al die mensen dde nu zo luid klagen be ginnen te jubelen zodra je de ver schroeide aarde ter sprake brengt. De Kadt schrijft niet zo maar wat. „Frau" ziet er deze week echt weer prachtig uit. Het blad meldt dat prins Hugo Carlos een priester op de Morntejurra heeft laten bidden om een kind. voor prinses Irene, om zo weer eens de aandacht op zichzelf en zijn politieke idealen te richten. „Frau" weet ook te vertellen dat prinses Beatrix met de heer Van Vollenhoven om een kist champagne heeft gewed dat zij hem wat het aantal mannelijke telgen betreft vóór zal blijven. Nog meer staat deze week in dit altijd boeiende en actuele blad. Het feit, schrijft „Frau" dat koningin Fabiola met een meisje op een postzegel is afgebeeld zou wel eens als de eerste officiële aarnvijziging gezien kunnen worden dat er nu toch werkelijke een blijde gebeurtenis op komst is. De „Frau"-serie die gewijd is aan „Alle opofferende moeders van de wereld en hun lieftallige, dankbare kinde ren" heeft deze week als titel: „Pas na vier maanden vertrouwde Juliana haar man toe Ik verwacht een baby." Frau-Joumal meldt dat So phia Loren geen kind verwacht. Het behandelt verder de vraag of de pil tot onvruchtbaarheid kan leiden. Wat is dit toch een goed blad. Ko- penl Het Softenon-proces in Duitsland Baat misschien wel tien jaar duren. Het proces in eerste instantie duurt zeker drie jaar en dat kost heeft «e Sunday Times tenminste uitgere kend enkele tientallen miljoenen guldens. Nu kun jc wel zeggen, laten ze dat geld liever ineens als schade loosstelling aan de ouders van die misvormde kinderen geven, maar net zou leuker zijn als je dat ook werkelijk kon doen. C. Buddingh zegt: „Wanneer je Westeuropeaan bent, heteroseksueel en je zinnen niet geprikkeld worden door meisjes on der de veer tellectuelen en studenten. Wat heb ben zij gemeen? Zij zijn vervreemd van bepaalde aspecten van de mo derne beschaving: mass a-universi teiten, de manipulatie van du mas sa-cultuur, de groei van technocra tie, het anonieme machtssysteem, ge vestigde partijen en parlementen die volgens hen niet democratisch funotioneren. Zij richten in het bij zonder hun aanval op deze kanten van de maatschappij". Wat typeert Duitse, Westberlijnse radicale studenten? Dr. Hurwitz: „Zij missen de trau matische ervaringen nationaal-so- ci al isme, wereldoorlog van dc ou deren, ouderen die voortdurend te rugkijken, met trots of met bitter heid. Deze jeugd heeft in elk geval het vermogen herwonnen om in iets te geloven, zij ondergaat een sterke behoefte om zich met iets te vereen zelvigen. maar dan niet met ae waar den, verwachtingen, houdingen van die oudere generatie. Van die last van hei verleden willen zij zich om doen. Dit alles zegt ook iets met be trekking tot het ambivalente karak ter van een door jonge radicalen en revolutionaire geleide oppositie die democraten willen zijn. Hun handi cap is dat zij niet geconditioneerd zijn in een cultuur door familie, school of universiteit waar krach tige democratische tradities de over hand hebben. Sommigen willen het parlementaire systeem vervangen door een zogenaamde directe demo cratie, anderen geven er de voorkeur aan om de parlementaire democratie goed te laten functioneren." De Sozialdemokratische Studen- ADVERTENTIE) ten bund het meest actieve en radi cale centrum van de studentenop stand, is wat de organisatie betreft voor een buitenstaander met erg doorachtig. Dr. Hurwitz: „Nee, dat kan ik me voorstellen. De invloed van de SDS op de escalatie van de opstand is niet het werk van een eterk georga niseerd kader, want de SDS is niet een gecentraliseerde organisatie. Plaatselijke eenheden hebben de neiging onafhankelijk te opereren. Dit geldt ook voor leden en groepjes in grotere eenheden. In deze beteke nis is de SDS meer een anarchisti sche dan een marxistische organisa tie." Voor leiders van de SDS wordt ties, die nu in afleveringen al in ver schillende bladen verschijnen en die straks gebundeld een bestseller kun nen opleveren. Die is dan gevuld met meestal zeer alledaagse dingen: „Morgen is Sacha jarig. Vanoch tend een rekstok en ringen voor hem gekocht." Of: „Ik ben een typische sherry-drin ker, maar alleen omdat ik geen geld heb om een whisky-drinker te zijn. Zoals ook Mac Baren's Mixture al leen mijn lijftabak is, omdat ik Bal kan Sobranie mot kan bekostigen." De fans van Buddingh' genieten daarvan. BuxMimgh' heeft het literai re star-dom bereikt. Alles wat hij doet is aardig. En alles wat hij op schrijft uit de alledaagse werkelijk heid ls dat ook. Maar natuurlijk loopt Budxtingh' zo vast. Want bij zijn werkelijkheid hoort ook het pu bliceren van die dagboeknotities en ook weer de reactie daarop en dan weer zijn reactie daarop en dan weer. Buddingh's dagboeknotitie van vanavond: „Toen Sacha kwam vragen of ik de ringen wilde ophangen, wou ik eerst zeggen: ik zit nu net Het Pa rool te lezen, doe het zelf maar. Toen las ik dat alles wat ik doe zo aardig ls. Daarom besloot ik die rin gen toch maar op te hangen. Maar net toen ik de eerste ring had opge hangen bedacht ik, wat heb ik ei genlijk met Het Parool te maken en ik ging verder met lezen," En over een jaar, na het verschij nen van de derde druk: „Ik was een typische sherry-drin ker, maar alleen omdat ik een jaar geleden nog geen geW had om een whisky-drinker te zijn. Zoals ook Mac Baren's Mixture toen alleen maar mijn Kjftabak was; omdat ik Balkan Sobranie nog niet kon bekos tigen. Punten al zo ontstellend geboft, dat Je alleen al op die gronden dagelijks toet diepe denkbaarheid zou moeten htet diepe denkbaarheid zou moetf aJn vervuld." Het is een van zijn dagboeknoti- Nu ik er nog eens oveh nadenk: ik vond die verschroeide aarde-tactiek eigenlijk ook altijd een uitstekend Ldee. Dan zou ik nu dus ook voor die Amerikaanse actie moeten zijn. Of volgens De Kadt eigenlijk juist te gen? Zolang wij iemand die de arbeid levert een werknemer noemen valt het nog wel mee met het linkse ge doe hier in dit land. 20 stuks King Size Filters, f 1.60. het daardoor moeilijk extremistische acties te controleren, die nie; goed gekeurd of gepland zijn. „Als men een en ander sterk ver eenvoudigt dan kan men binnen de SDS twee hoofdgroepen onderschei den. De ene groep heeft een anar- cho-syndicalistische oriëntatie ont wikkeld die in de geschiedenis van Duitse radicale bewegingen uniek is. Deze oriëntatie is buiten de SDS herkenbaar aan de organisatorische vormen die de revolutie zelf heeft ontwikkeld: directe democratie die door algemene vergaderingen wordt toegepast zelforganisatie door ac tivisten die als vrijwilligers het werk plannen en de revolutie in comités organiseren. „De andere groep in de SDS is sterker marxistisch georiënteerd en wordi „traditionalistisch" genoemd door critici binnen de SDS, Zij zijn minder geneigd om de sponta neïteit elke dag zijn gang te laten gaan. „Hoe 't ook zij: weinig leden van de SDS zijn aanhangers van de leni nistische principes van discipline en revolutionaire organisatie. SDS-lei- ders krijgen geen kans helden te worden. Hoewel Rudi Dutschke in openbare vergaderingen een mees terlijke demagoog was heeft hij in de SDS toch voortdurend kritiek on dervonden. Hij gedroeg zich in die kringen erg bescheiden. Kort voor dat hij werd neergeschoten heeft men tijdens een bijeenkomst in Frankfurt geprobeerd hem uit te sluiten." Mag men veronderstellen dat de radicale studenten en hun aanhan gers invloed hebben op ds Westduit- se staat? Dr. Hurwitz: „Hoewel zij een min derheid vormen kan men rustig zeg gen dat de studentenacties de West- duitse staat aan een krachtige test onderwerpen voorzover het zütt ont wikkeling als democratisch systeem betreft. Dit raakt het aanpassings vermogen van zijn gevestigde instel lingen, die totdusver nog niet met een radicale ex tra-pa elementaire op positie rekening hoefden te houden. In de bondsrepubliek wordt sterk de nadruk gelegd op de rol van politie ke partijen als de dragers van de publieke wil. Op hun beurt hebben die partijen de neiging het par tij sy steem als het enige legitieme en af gegrensde domein te beschouwen, waar de wil van het volk binnen het proces kan wonden gebracht dat be sluiten tot stand brengt. Dit systeem biedt het Duitss volk maar weinig institutionele mogelijkheden om agressie te uiten. „Toch, als deze beweging van de radicale studenten meer dan een in directe invloed wil uitoefenen, ver der wil gaan dan horzels die door provocaties de maatschappij sterk bewust willen maken van de behoef te aan hervormingen dón moet zij toch een meer overtuigende demo cratische hervormitiig ondergaan. Want haar eigen mogelijkheden ten goede of ten kwade zullen worden ontleend aan het eul urele karakter van die beweging, aan dc morele nadruk die zij maakt door wat gezegd en g3'taan wordt, aan de geloofwaardigheid van hen dij ac.ief zijn." Radicale studenten houcien hard nekkig vast aan de mening dat de Duitse universiteiten slechts kunnen worden gedemocratiseerd indien de structuur van de maatschappij ver anderd is. Dr. Hurwitz: „Deze stelling is on juist. Als Duitse universiteiten, door passende hervormingen, produktie- ver zouden kunnen worden gemaakt m die zin dat z(j aan de behoeften van een technologisch tijdperk zou den kunnen voldoen als zij bo vendien aantrekkelijker en toegan kelijker zouden worden gemaakt voor getalenteerde jonge mensen uit alle lagen van do bevolking en als tenslotte studenten en assistenten medeverantwoordelijkheid zouden hebben voor, en mede zouden kunnen beslissen in universiteitsaangelegcn- hedon. dan zou dit alles verreikende gevolgen hebben zowel voor de so ciale als voor de politieke cultuur van de bondsrepubliek en West-Ber lijn." Slapen Omdat ik vorige week op deze plaats eens verstek heb laten gaan, zit ik nu nog met een berichtje van veertien dagen geleden waarover ik wat wil zeggen. Weinig actueel dus, maar dat maakt in dit verband niet zoveel uit. Het is een stuk van archi- tectuurmedeworker K. Wiekart in Vrij Nederland, waarin een bouw project van architectenbureau Qye- vaar-Stoile-van Gooi in de Buikslo- termeer zeer geestdriftig besproken wordt. Nu zal dat best een goed en modern woningbouwproject zijn, maar één van de argumenten waar mee Wiekart het aanprijst is zo merkwaardig dat het roept om een kanttekening. Hij schrijft namelijk over de rust van deze nieuwe wijk en zegt dan: „Parkeren gebeurt vrij wel uitsluitend aan de slaapkamer zijde van de blokken." Nu woon ik zelf in een nieuwe flat- blok waar om welke goede reden dan ook de slaapkamers uitzien op een brede parkeerstrook en in ons flatgebouw wonen vast alleen maar mensen, met een hekel aan gezonde, frisse lucht, want op welk uur van de nacht je ook thuiskomt, nooit zie je één slaapkamerraam openstaan. Het is natuurlijk een heel mooi streven het uitzicht uit de woonka mers vrij van autodaken te willen houden, maar ais ik zou mogen kie zen zie ik toch liever nog auto's overdag, dan dat ik ze 's nachts hooi en ruik. Want in zo'n flatgebouw wonen nu eenmaal ochtend- en avondmensen. En de enige overeen komst tussen die twee soorten is, dat ze in hun beste uren zéér luidruchtig zijn. De ai'ondmensen komen 's nachts tussen twaalf en vier uur thuis, slaan met portieren, schreeu wen elkaar een welterusten toe of laten zich voor de hulsdeur afzetten door voortdteselende taxi's of stoer brullende sportauto's. De ochtend mensen daarentegen rijden tussen vier en zeven uur weg. maar laten eerst hun motor vijf minuten „warmdraaien", slaan fluitend met garagedeuren, poetsen zingend nog wat aan hun ruiten en roepen een afscheidsgroet tegen de hoge gevel op. Voordelig salao: twee uur abso lute nachtrust en da's wat weinig. Daarom, lieve architecten, een mooi uitzicht is mooi, maar met een chronisch gebrek aan nachtrust wordt een mens zo prikkelbaar dat hij zelfs niet meer van het uitzicht kan genieten. X>us Hevea- geen auto- slaapplaatsen vlak bij menaenslaap- plaatsen als het kan. Ik behoor tot de geestdriftige le zers van het Amerikaanse maand blad Playboy. Daarbij behoeft u niet direct monkelend te gaan lachen, want ik zei lézers. Uiteraard ontgaan dc Traate blote meiden mijn oog niet, maar na een eerste doorbladering op jacht naar technicolor bloot begin ik toch echt wel aan het meestal voor treffelijke proza. Want wat tekst be treft is Playboy een voortreffelijk aangekleed blad. Alleen loop ik door een leen- en doorgeef-systeem meestal bijna een heel jaar achter en dat geeft wat de ongeklede Play mates betreft het geruststellende ge voel dat ze waarschijnlijk al ge trouwd en bijna moeder zijn op het moment dat ik voor het eerst van hun anatomie kennisneem. Deze lange aanloop alleen maar om u te vertellen dat ik in het juli— nummer van vorig jaar onlangs zo'n merkwaardige cartoon zag. Op een geheel in de styl van Van Gogh ge schilderd plaatje zien we Vincent (rode baard, blauwe schilderskiel, scheermes in de hand, verband om rechteroor)een precieus geschenk (z'n oor zoals bekend) aanbieden aan een Provencaals hoertje dat (rose kousenbanden, wit kanten broekje, open kamerjas) in haar deuropening staat. Commentaar van het hoertje: „Oh, Vincent, dat had je nu niet moeten doen!" Maar het merkwaardige van het plaatje Is dat cle tekenaar in z'n onuitroeibaar bijgeloof over ons Ne derlanders, Vincent van Gogh een p>aar grote, gele klompen aan de voeten gegeven heeft. Klompen zo groot en zo Hollands als Van Gogh ze zelf nooit geschilderd, laat staan gedragen heeft. We kunnen doen wat we willen, zolang buitenlandse tekenaars ons nog klompen aanteke nen lópen we ook op klompen. Want tekenaars liegen de waarheid, zoals bekend. Een merkwaardig zinnetje in een berichtje over een kegelklub In dit dagblad: „GÓT bestaat 26 jaar," En dat terwijl alom verkondigd wordt dat Hij dood is. En wat die spelfout betreft: wat maakt één D of Tuit op ons aller eeuwigheid? ERNST VAN ALT EN A

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1968 | | pagina 5