Aanhanger Dubcek
uit functie gezet
Opel Rekord nu
n
ZUID VIETNAMESE
ADVOCAAT DZOE
KRIJGT VIJF JAAR
E. KENNEDY ZOU
GEEN VICE-
PRESIDENT
WHJ EN WORDEN
Vandaag!
JAM IN
De confrontatie tussen
Moskou en Praag
ipfSP
HET ROTTERDAMS PAROL
MEER ZON IN WEEKEINDE
Professor
W. Pompe
overleden
Zwolsman
wint geding
tegen Van
der Gouw
Tsjechische generaal verliest politieke macht na kritiek Moskou
AMERIKAANSE
ACROBATE
VERTOONT
ALS RECLAME
HAAR KUNSTEN
ACHTTIEN HOOG
waas
ililli
-» -• v
Wegens pleiten voor gesprek met Viet Cong
Israëli's verdrijven
Egyptische MiG's
Lijk vierde vermiste
Agua. Clara gevonden
Zestig granaathulzen
gestolen uit bunker
DE SCHIEDAMMER
Hoogstraat 76, Schiedam. Telefoon. Redactie (010) 2065 05. Administratie (010) 267270, na 17.30 uur (010) 13 54 30, Abonnement 90 et per week, 12,48 per kwartaal. Losse nummers 25 et. Postgironummer 398644 Bank: Amsterdam-Rotterdam Bank te Rotterdam.
28e JAARGANG No. 175
ONAFHANKELIJK DAGBLAD UITGAVE N.V. HET PAROOL HOOFDREDACTEUR: Mr. II. W. SANDBEFcG DIRECTIE: Drs. W. VAN NORDEN, B*. DE VRIES.
VRIJDAG 26 JÜEIi 1968
VACLAV PRCHLIK
ontslag
PRAAG, vrijdag (Reuter, NY Times, AP). Na een
bijeenkomst van liet presidium van de Tsj echoslowaakse
communistische partij is gisteravond meegedeeld dat de af
deling van het centrale comité, die belast was met het leger
en de veiligheid, is opgeheven. Generaal Vaclac Prehlik,
hoofd van deze afdeling, zal weer een functie in liet leger
krijgen.
Deze beslissing wordt in Praag gezien als een belangrijke conces
sie aan Moskou, waar nien lievige kritiek op Prehlik heeft uitge
oefend. Prehlik, die een trouwe bondgenoot is van partijleider
Dubcek, bad om herziening van het Warschau Pact gevraagd, zodat
de kleine landen daarin een belangrijkere rol zouden kunnen spe
len. Bovendien had hij bezwaar gemaakt legen het uitstel van het
vertrek van de Russische troepen uit Tsjechoslowakije na de oefe
ningen van het Warschau Pact afgelopen maand.
QP dit mornenit is onduidelijk
hoe het verdea-e \oop zal zijn
van de spanningen tussen de com
munistische partijen van de Sow-
jet-Unte en van Tsjechoslowakije.
Toch lijkt het wiet te gewaagd om le
vamooden, dat wij op het ogenblik
een periode meemaken die van zeer
uitzonderlijk belang kan zij.n voor de
verhoudingen in Oost-Europa, en
daarmee ook voor de verhoudingen
tussen Oost en West.
In beginsel slaan de So wj et-Unie
twee koersen open: zij kan zich
neerleggen bij de ontwikkelingen in
Praag als zij dat doet kan zij er
vrijwel zeker van zijn, dat die ont
wikkelingen niet tot Praag beperkt
zullen blijven. Dat zou dan, op wat
langere termijn, leiden tot een zeer'
ingrijpende heroriëntatie van geheel
Oost-Europa met inbegrip van de
Sowj et-Unie zelf.
Zij kan ook al haar potentieel op
politiek, economisch èn militair ter
rein in het geweer brengen om dde
ontwikkeling alsnog tegen te houden
en terug'te ckaaien als zij dèt
doet zal dat enorm afbreuk doem aan
haar prestige, niet alleen in het com
munistische maar ook in het overige
deel van de wereld. Bovendien zal
zij dan gedwongen zijn om, juist
door de tegenkrachten die pressie en
geweld oproepen, van geheel Oost-
Europa en van de Sowjet-Uime zeil
één grote politiestaat te maken
waarin alleen de stonre macht van
de orthodoxe communasiische partij
de dienst uitmaakt. Teirwijl zij tege
lijkertijd weet dat een moderne,
steeds gecompliceerdere, maatschap
pij steeds méér behoefte zal hebben
aan min of meer zelfstandig denken
de en handelende, kortom vrije,
mensen.
Met andere woorden: de Sowjet-
Ifnie bevindt zich in een vrijwel on
oplosbaar dilemma. Het loslaten van
krachten als die welke Tsjechoslo
wakije in beweging hebben gebracht
zou, zo meenlt zij, het einde van het
„socialisme" betekenen. Maar het
niet loslaten is niet in overeen
stemming met de eisen van de toe
komst en zal bovendien prikkelen
tot steeds méér en op den duur on
houdbaar verzet.
jJIT het aarzelende beleid van het
Kremlin is duidelijk dat men
daar met dit dilemma niet goed raad
weet, en dal nu eens de ene dan
weer de andere stroming in de lei
ding de overhand heeft.
pat neemt niet weg dat men als
buitenstaander tot dusver de in
druk krijgt dat de orthodoxe stro
ming toch het meest zijn stempel op
het beleid drukt. Daar zijn tal van
aanwijzingen voor: de dogmatische
toon van de reaolaes van de partij,
de kwaadaardige aanvallen van de
Russische persorganen, het onthou
den van alle belangrijke en esserutic-
le informatie over wat in Tsjecho
slowakije gebeurt aan het Russische
publiek, de insinuaties over het
pro-Westers karakter van de ge
beurtenissen in Praag, over de duis
tere revanchistische invloeden var»
de Bondsrepubliek in die gebeurte
nissen, over de „contra-revoluüe"
die voor de deur zou slaan, over het
„revisionisme" van de Praagse ideo
logen, over het westelijk „ideeëmgif"
en over „de subversieve woelarbeid
van de NATO."
In Moskou reageert men totnutoe
vooral uit angst: angst voor de zui
verheid van de Leninistische leer en
daarmee voor de ideologische sa
menhang van het oostelijk blok,
angst voor de cohesie van het pact
van Warschau, en angst voor de in
vloed die, wat thans gebeunt, ook in
de Sowj et-Unie zelf zou kunnen
hebben. Maar dat door angst ingege
ven optreden heeft een sterk reac
tionair en imperialistisch karakter:
in strijd met wat internationaal be
hoorlijk wordit geacht, met plecht.'g
ook door de Sowj et-Unie aangeno
men resoluties over niet-inmenging
in de binnenlandse aangelegenheden
van soevereine staten, en in strijd
met tal van eigen verklaringen pro
beert de Sowjet-Unie alle pressie
waartoe zij in staat is, aan te
wenden om hat getij in Praag te ke
ren.
In Tsjechoslowakije zelf heeft dat
het effect dal juist daardoor een
soort nationale eenheid wordt ge
smeed, die hét de nieuwe leiders
zelfs als zij zouden willen nau
welijks nog mogelijk maakt naar de
oude verhoudingen terug te keren.
Maar ook in Tsjechoslowakije is
de machtsstrijd nog niet beslist. Met
de Russische steun in de rug zitten
de conservatieven niet stil zoals
uit de berichten van vandaag blijkt.
En waarom zouden zich onder die
conservatieven niet één of meer fi
guren bevinden die bereid zijn om,
in welke variant dan ook, de rol
van de Tsjechische Kadar te
spelen?
Prognoses over de afloop hebben,
bij gebrek aan finale gegevens, geen
zin. Voor vandaag geldt dat het er
voor het Tsjechoslowaakse reiken
naar een wat menswaardiger be
staan onder „socialistische" verhou
dingen In meer dan één opzicht niet
rooskleurig uitziet.
(Van onze weerkundige medewerker)
DE vooruitzichten voor het komende weekeinde zijn zomerser dan de
laatste twee weken in ons land het geval is geweest. Het hogedruk-
centrum dat ons nu al tien dagen op de proef stelt door boven de
Britse eilanden te blijven liggen, maakt nu aanstalten oiu via Schoïtand
naar de Noordzee door te dringen.
Een storing met onweersbuien en veel wind is via Denemarken naar
m eetr°kken, waarna ook in Scandinavië de barometers z(jn gaan
stijgai. De frisse noordelijke wind neemt by ons af en zal wat meer naar
noord.o<3is) draaien. Daarmee wordt drogere lucht aangevoerd zodat de
zottwifle perioden gaan overheersen. Geleidelijk zal dit ook een stijging van
oe temperatuur tot gevolg hebben al komt het kwik voorlopig niet veel
hoger aan 20 graden.
vJ?A?eer feoe'" lucht met buien was de laatste dagen tot in Zuid-Frankrijk,
net Alpengebied en de Balkan doorgedrongen. Ook elders in West- en Mid
den-Europa zal het juliweer tijdens het weekeinde een verdere verbetering
te zien geven.
Zijn ontslag heeft aanleiding
gegeven tot het gerucht dat het
partijpresidium niet meer in
meerderheid achter partijleider
Dubcek zou staan. Volgens een
communistische bron zou een
voorstel van de progressieven
zich tegen alle eisen van de Sotv-
jet-Unie te verzetten met zes te
gen vijf stemmen verworpen zijn.
PAROOL131
Noodwet
Een andere aanwijzing dat Dubceek
niet. altijd op de steun van de meer
derheid van het presidium kan reke
nen Is, dat dit zich maandag in meer
derheid stelde achter een noodwet,
waarbij dc regering de bevoegdheid
zou krijgen dagbladen te sluiten die
dingen publiceren die tegen „het na
tionale belang" zijn.
Zoals bekend is de kwestie van do
opheffing van de censuur een van do
voornaamste bezwaren van de Rus? ei
tegen de hervormingen in Tsjechoslo
wakije. Gisteren deed het Russische
partijblad Prawda opnieuw een scher
pe aanval op de Tsjechoslowaaksn
pers waarin ideeën over „democra
tisch socialisme" zonder enige beper
king konden worden opgenomen. „Het.
idee van het democratisch-socialisme
veronderstelt niet de ontwikkeling
van een socialistische democratie op
de basis van het max'xisme-leninisme
maar een totaal verschillende, anti-
marxistische politiek." aldus de Praw
da.
Dubcek en de zijnen hebben de wet
voorlopig nog tegen kunnen houden
door deze naar een commissie te ver
wijzen. die moet onderzoeken of het
ontwerp tegen de grondwet indruist,
voordat de wet voor de Nationale
Vergadering wordt gebracht.
Scheiding
De opheffing van Prchliks partij af
deling betekent volgens een door het
presidium uitgegeven communiqué
een verdere stap naar de verwezenlij
king van de scheiding tussen taken en
verantwoordelijkheden van de staat
en de partijorganen. Waarnemers
merken op dat deze scheiding een
kardinaal punt is van het actiepro
gramma, dat Dubcek in .het voorjaar
bekendmaakte, maar dat het tijdstip
van publikatie de indruk van een ze
kere capitulatie voor Moskou wekt.
Dc berichten dat partijleider Dubcek
gisteren bij een stemming over zijn
politiek jegens de Sowjet-Unie ïu het
Tsjechische partypresidiura een neder
laag zou hebben geleden, zijn echter
vanochtend door een woordvoerder
van het Centrale Comité „belachelijk
en onzir.nig" genoemd.
Hooggeplaatste Tsjechoslowaakse
communistische functionarissen die
zich voorbereiden op het misschien
eerstvolgende week woensdag plaats
vindende gesprek met de Russische
partyieidng, sluiten een Sowjet-bc-
zetline niet langer uit, wanneer deze
besprekingen zouden mislukken.
Zij verwachten dat Rusland het
aanbod om Tsjechoslowakije militaire
bescherming aan de grens met West-
Duitsland te verlenen, zal herhalen.
Als dit zonder enig politiek compro
mis wordt afgewezen, is een of andere
vorm van Russische bezetting niet uit
gesloten, aldus deze functionarissen.
De naar schatting 4000 man sterke
Sowj et-troepen die nog steeds
Tsjechoslowakije zijn zullen daar vol
gens wel ingelichte bronnen blijven
als bescherming voor de Russische
partijleiders, wanneer dezen in het
land komen voor hun besprekingen
met de Tsjechoslowaken. Het Russi
sche Politbureau zou deze veiligheids
maatregel hebben, geëist.
De Sowjet reisbureaus Intoerist
en Spoetnik hebben de toeris-
tenreizen naar Tsjechoslowakije gean
nuleerd. meldt Vecerni
g>i uuiiiiiiiiiio'i imiunu i B«i mm i in i nmiMin i n in iiii iiii iai u itiiuiiiiiiii m hm mum iniinimn
|KNMI De Bilt verwacht:
ZONNIGE PERIODEN
I Droog weer met wolkenvelden
maar geleidelijk meer. opklaringen
en morgen overdag flinke zonnige
perioden. Tot matig of zwak afne
mende wind, ruimend naar noord
tot noordwest. In het algemeen
'iets hogere mid dag temperaturen,
Zon op 94.54, onder 20.38
Maan op 06.46, onder 21.52
SPPtlMtl
'ïêÊÈÉmÊÉ
- <;f
De Amerikaanse acrobate Betty Fox vertoont haar kunsten op een plat
formpje van nog geen 50 centimeter doorsnee, dat uit het raam van de
achttiende verdieping van het Sheraton Atlantic hotel in New York steekt.
Het duizelingwekkende optreden is bedoeld als reclame voor Betty's
groep, die deze maand In een New Yorks circus optreedt
TV-toneel trekt per avond
tweemaal zoveel kijkers als
theaters in heel jaar
pagina 3
Prins Bernhard filmde in
Porto Ercole fotograaf die in
box van prins Willem-Alexan-
der viel
pagina 6
Vervelende show van Dior,
maar dolle pret bij Courrèges
pagina 9
(ADVERTENTIE)
«/ef duur wël.heerlllLfL
SAIGON, vrijdag (Reuter).
Een tribunaal te Saigon heeft
vandaag de 51-jarige politicus en
advocaat Trotong Dinh Dzoe ver
oordeeld tot vijf jaar dwangar
beid omdat hij heeft gepleit voor
vredesbesprekingen met de Viet
Cong. Dzoe's bezittingen 2ijn ver
beurd verklaard.
Bij de presidentsverkiezingen van
vorig jaar behaalde Dzoe 17 procent
van de stemmen: In mei dit jaar werd
hij zonder vorm van proces en zonder
aanklacht in hechtenis genomen. Ge
durende zUn gevangenschap is Dzoe
volledig afgesloten geweest van de
buitenwereld.
Dzoe is veroordeeld onder een wet
die verbiedt „daden te plegen of
woorden te uiten die de anti-commu
nistische geest van het Zuidviefcnatne-
se volk ondermijnen". Hij verklaarde
zich hieraan niet schuldig te hebben
gemaakt. Beroep tegen het vonnis is
niet mogelijk.
Dzoe's advocaat verklaarde op de
zitting dat de politicus inderdaad te
gen buitenlandse journalisten heeft
verklaard dat onderhandelingen met
de Viet Cong gewenst waren. Hij wees
er echter op dat niet alle Viet Cong-
leden communisten zyn en dat Dzoe
vooral me de nationalisten er van een
gesprek wenste. Verder zei de advo
caat dat Dzoe's woorden niet bedoeld
waren om de geest van het volle te
ondermijnen. Het tribunaal had an
derhalf uur nodig om tot de uitspraak
te komen.
Gisteren is in Saigon de hoofdredac
teur van een studentenblad tot vijf
jaar gevangenisstraf veroordeeld we
gens publikatie van nieuws dat gun
stig voor de communisten zou zijn. Hij
had gepleit voor een coalitie met de
Viet Cong.
(Nieuwsdienst New York Times)
WASHINGTON, vrijdag.
Senator Edward Kennedy heeft
een ondubbelzinnige verklaring
opgesteld waarin hij meedeelt
geen kandidatuur voor het vice-
presidentschap te willen aan
vaarden. De senator heeft nog
niet beslist wanneer hij deze ver
klaring openbaar zal maken.
Humphrey had Kennedy gevraagd
zyn tweede man te willen worden,
maar h(j schijnt er nu van overtuigd
te zijn, dat de senator niet beschik
baar zal zijn.
De huidige vice-president schijnt nu
voor deze functie te denken aan sena
tor Eugene McCarthy en aan Sargent
Shriver, de ambassadeur van de Ver
enigde Staten in Frankrijk en de zwa
ger, van Kennedy.
Dc onzekerheid in het democrati
sche kamp komt volgens waarnemers
vooral voort uit het feit, dat de repu
blikeinse kandidatuur nog niet vast
staat. Als Nixon op de partij conventie
wint zal dit volgens velen de eenheid
van dc democratische partij bevorde
ren, Maar als Rockefeller wordt geko
zen, zullen waarschijnlijk een groot
aantal aanhangers van McCarthy en
de vermoorde senator Robert Kenne
dy overlopen naar de republikeinse
kant.
Rockefeller heeft gisteren dc steun
gewonnen van senator Charles Percy
uit Illinois, die eerst achter Nixon
stond en werd genoemd onder de
genen die Nixons tweede man zouden
kunnen worden. Percy motiveerde
zijn gewijzigde opstelling met de
woorden: „Rockefeller is deenige
kandidaat die een gedetailleerd plan
heeft opgesteld om een einde te
maken aan de oorlog in Vietnam".
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT, vrijdag, In de afgelo
pen nacht is in Utrecht na een ziekbed
op 75-jarige lceftyd prof. mr. W. P. J„
Fompe overleden. Hy was emeritus
gewoon hoogleraar in het strafrecht,
de strafvordering en de criminologie
aan de ..Utrechtse universiteit. Prof.
Pompe werd op 10 maart 1893 gebo
ren in Ulrecht, studeerde vanaf 1911
rechtswetenschappen aan de Utrechtse
universiteit en promoveerde in 1921
bU prof. D. Simons, die hü later op
volgde, cum laude op het proefschrift
„Beveiligingsmaatregelen naast straf
fen".
In 1920 werd mr, Pompe benoemd
tot adjunct-secretaris van het centraal
college voor de reclassering, in 1921
tot advocaat-procureur te Amsterdam
en in 1922 tot buitengewoon en later
tot gewoon hoogleraar aan de r.k. un-
versiteit te Nijmegen. In 1928 volgde
zijn benoeming tot gewoon hoogleraar
aan de Utrechtse universiteit, waar hij
in 1934 het criminologisch instituut
oprichtte.
Van 1945 tót 1951 was prof. Pompe
raadsheer bij de bijzondere raad van
cassatie. Verder was hij onder andere
voorzitter van de centrale raad van
advies voor het gevangeniswezen, de
psychopatenzorg en de reclassering
en, in het kader van Pax Romana, van
de internationale katholieke juristen-
organisatie.
Op 26 februari 1963 hield hy zijn
afscheidscollege in de Domkerk, waar
prof. dr. G. Th. Kempe een portretkop
in brons van Mari Andriessen aan
bood.
Prof. Pompe was ere-doetor van de
universiteiten van Leuven en Gent, lid
van de Koninklijke Nederlandse Aca
demie van Wetenschappen en com
mandeur in de orde van de Heilige
Gregorjus. Van zijn hand verschenen
veel publikaties, waaronder de vierde
druk van een handboek voor het Ne
derlandse strafrecht in 1953.
Schrijver Alias Teixeira' mag
beschuldiging moord niet
herhalen
AMSTERDAM, vrijdag (ANP).
De president van de Amsterdamse
rechtbank, mr. J. van der Esch, heeft
vanmorgen de Amsterdammer A. W,
F. van der Gouw, schrijver van het
boek „Alias Teixeira", een dwangsom
opgelegd van 25.000 gulden, wanneer
hij zijn beschuldiging van moord te
gen de heer R. Zwolsman zon herha
len. Bovendien veroordeelde de presi
dent hem tot het betalen van de pro
ceskosten ad 250 gulden.
Vorige week diende het korte gé-
ding voor de Amsterdamse rechtbank.
Inzet van het geding was een door de
heer Van der Gouw gedane uitspraak
op 9 mei van het jaar tijdens een
bijeenkomst in Utrecht, v^aaTT onge
veer 80 studenten en enkele" journalis
ten aanwezig waren.
Hij heeft toen gezegd, dat het te be
treuren was, dat Amsterdam, .zijn
theater. Carré - kwijt raakt dooTtoe
doen van iemand, i 124 moorden ;op
zijn geweten heeft. De spreker doelde
hier duidelijk op de heer Zwolsman.
De eiser- in het korte geding vroeg de.
president toen gedaagde een dwang
som op te leggen van 25.000gulden by
herhaling van de beschuldiging.
Het verzoek van de raadsman van
gedaagde, mr. W, J. M. Wagenaar, aan
de president om de zaak te verwijzen
naar de rechtbank in Utrecht Op
grond van het feit, dat de heer Van
der Gouw geen vaste woonplaats in
Amsterdam heeft, verklaarde mr. Van
der Esch ongegrond. Bij het onderzoek
is gebleken, dat de gedaagde nergens
in Nederland officieel staat ingeschre
ven, maar in Amsterdam een vaste
verblijfplaats heeft, waar hy ook tele
fonisch is te bereiken.
TEL AVIV, donderdag (Reuter).
Vliegtuigen van de Israëlische lucht
macht hebben vandaag drie Egypti
sche Mig's verdreven die in het lucht
ruim ten oosten van het Suezkartaal
waren doorgedrongen, aldus een mili-
taire woordvoerder in Tel Aviv. Het
incident vond plaats op zeer grote
hoogte. Er werden geen schoten ge
wisseld.
(Van een onzer verslaggevers)
SCHIEDAM/ROTTERDAM, vrij
dag. Tussen de wrakstukken van
de twee weken geleden ontplofte tan
ker „Agua Clara" heeft men vanmor
gen het stoffelijk overschot aangetrof
fen van één van de nog drie vermis
ten. Het lichaam was zo zwaar ver
minkt, dat identificatie tot nu toe on
mogelijk was.
(Van onze correspondent)
VENLO, vrydag. - Uit. een
zorgvuldig afgesloten munitiebunker
in Venlo is een zestigtal koperen gra
naathulzen ontvreemd. Onder de ge
stolen hulzen zijn er nog die voorzien
zijn van de afvuurleidingen en daarii
door bij ondeskundig gebruik gevaar
kunnen opleveren. Van dë daders ont
breekt elk spoor.
(ADVERTENTIE)
Veiligheidsstuur - Gescheiden remcircuits - Schijfrem-;
men met rembekrachtiging, vóór - Buitenspiegel -
Achterüitrijiamp - Uitklapbare zijruit; achter.
