Speculaties rond
Syrische MiG's
Ulbricht,
de censor
TRANSPORTEN
NAAR BIAFRA
ONDER VUUR
Geheim
w
'MOGELIJKE RUILOBJECTEN TEGEN BOEING'
SALEM ALEIKUM.
Gr
Confrontatie wil aan
Paus trouw betuigen
AUTOINDUSTRIE
IN VS GAAT
KLEINERE
TYPES BOUWEN
PRINSES PAOLA LEERT
NEDERLANDS IN VUGHT
WELLICHT OOK
MADDOX VOOR
WITTE HUIS
KANDIDAAT
Aartsbisschop
Santiago krijgt
politiebewaking
Griekenland wil
Balkanfederatie
Vliegtuigen met voedsel beren terug
IN 20 JAAR EXPLOSIEVE
ONTWIKKELING VAN
BURGERLUCHTVAART
Cola-dranken
(tijdelijk)
sterk
in prijs
verlaagd
Deskundige ziet
verband tussen
misvormingen en
Softenonverkoop
fi
tpi
dinsdag 13 augustus 1968 - pag. 3
Een van de twee Syrische MiG's die gisteren in Israël landden
TEL AVIV, dinsdag (Reuter, ÜPI, NY Times). Terwijl de
Israëlische regering weigert enig commentaar te geven op de landing
van de twee Syrische MiG's op een Israëlisch vliegveld gisteren,
spreken de Israëlische kranten al over de mogelijkheid de straal
jagers en de piloten uil te wisselen legen het gekaapte Israëlische
passagiersvliegtuig, dat met zijn bemanning nog steeds in Algerië
wordt vastgehouden.
De omstandigheden waaronder
de twee MIG-17 straaljagers naar
Israël zijn uitgeweken blijven
raadselachtig. Volgens Syrische
bronnen zouden de twee piloten,
tijdens een oefenvlucht in slecht
weer door brandstofgebrek ge
dwongen zijn geweest hun vlieg
tuigen in Israël aan de grond te
zetten. Israëlische militairen wij
zen er echter op dat de brand
stofvoorraad van de MIG's be
paald niet was uitgeput en dat
het gisteren stralend weer was.
TVE Tsjechoslowaaksc leider Dubcek
is niet zo vrij als Tito, die hem
vorige week bezocht, en ook niet zo
vrij als Ceouceseu, die Roemeen, die,
deze week naar Praag komt. Hij is
wel vrijer dan "Ulbrlchit, de kille Oost-
duitse dootirinair, die hij gisteren in
Karlovy Vary ontving. UlbnicM hangt
van. de Sowjet-Unie al. De Duitse De
mocratische Republiek is een kunst
matige schepping, die geen afzonder
lijk bestaan voert op wens van haar
bewoners, zomin ais die bewoners ooit
uit vrije "Wil Ulbtócht tot hun baas
hebben gemaakt.
Ulbricht is een door de wol geverf
de communist van de oude stempel,
van wie men niet moet denken, dat
hij beschaamd en schroomvallig in
Karlovy Vary verscheen. Er is alle re
den om te gblovem, dat hij sterk bij
Moskou heeft aangedrongen op mili
tair ingrijpen in TsjcchoslowakijeHij
is als een aangeüdjnidfi hond, die altijd
zijn baas wil meetrekken mar nu
juist niet onschuldige avonturen, maar
zijn nederlagen ook .weer gehoorzaam
incasseert. Zo kon hij zeer wel
„vriendschappelij k" overleggen met
Dubcek, die hij kontgeleden nog naar
het leven stond.
JJET over de besprekingen uitgege
ven communiqué puilt uit van
communistisch jargon, waartoe nu ook
termen als gelijkheid en eerbiediging
van soevereiniteit horen. Dat beide
partijen tegen „revanchianae, milita
risme en meo-nazisme" in West-Duits-
land zijn, kan moeilijk verrassing
wekken, gelat op de velerlei uitleg,
die aan zulke begrippen kan worden
gegeven. En wat -de zinsneden over
het belang van de „uitgebreide en
vruchtbare samenwerking" betreft.
Oost-Duitsland is een zeer belangrijke
handelspartner van Tsjechoslowakije,
Ulbncht, mag men aannemen, heeft
te kennen willen geven dat hij de ge
beurtenissen in Tsjechoslowakije blijft
bewaken als een censor en toezicht
houder. Men hoeft er ook niet aan te
twijfelen of hij zal weer alarm slaan,
zodra hij vimidt dat de afspraken van
Cierna en Bratislava niet naar de Iet-
tor en in zijn geest worden nageleefd:
6£n man, op zijn wijze roomser dan de
paus, die «Seis zal nalaten om de ver-
Uchte^ geesten in Praag het bestaan
moeilijk en het leven zuur te maken.
Haarlem, dinsdag cknp) Na-
het blad Confrontatie dat een
middelpunt is van de conservatieve
stroming in de Nederlandse rooms-ka-
moboke wereld, verspreidt de heer J.
Asoerg een (rouwbetuiging aan paus
I- die ter ondertekening wordt
aangeboden aan priesters en leken.
he brief wordt de paus dank ge-
«ga voor de ondubbelzinnige wijze,
waarop hij „in deze tijden van twijfel,
uwaling on ongeloof" door zijn credo
kÜ ?fn. encychek het geloof opnieuw
fteeft uiteengezet en bevestigd.
De twee Syrische piloten die hun MiG's gisteren in Israël aan de grond
zetten.
Zij achten een navigatiefout niet
aannemelijk. Het zou de eerste
keer zijn dat een Arabisch vlieg
tuig een dergelijke noodlanding
in Israël maakt.
Volgens boeren die vlakbij het
vliegveld, in het noorden, van Israel
bij het Meer van. Gablea, op het land
aan hot werk waren en direct naar
het vliegveld gingen toen de MiG'
landden, zeiden de Syrische piloten
dat ze dachten in Libanon geland te
zijn. Toen men hen duidelijk maakte
dat ze in Israel geland waren zonden
ze bleek zijn weggetrokken.
Waarnemers in Tel Aviv vermoeden
dat dc MiG's ofwel door Israëlische
vliegtuigen tot landen zijn gedwongen,
of dat er een afspraak is gemaakt met
de piloten. zy wtfzen er op dat een
Arabisch toestel by het binnendringen
Van het Israëlisch luchtruim normali
ter onmiddellijk neergeschoten zou
zijn. Verder scheerden volgens oogge
tuigen enkele Israëlische vliegtuigen
laag over het vliegveld enkele secon
den nadat de MiG's er waren geland.
Ook Radio-Cairo suggereerde dat de
MiG's door Israëlische jagers gedwon
gen zouden zijn in Israel te landen.
Hoewel de Israëlische regering, die
gisteren in spoedberaad over de MiG's
bijeen is gekomen, weigert hierop in
te gaan, js de Israëlische bevolking al
gemeen van mening dat de twee
MiG's zeer aantrekkelijke objecten
vormen om uit te wisselen tegen de in
Algerië vastgehouden Boeing 707 van
de El AL
DETROIT, dinsdag (NY Times).
Onder aanvoering van Ford treft de
Amerikaanse automobielindustrie
voorbereidingen voor een nieuwe
klasse auto's, die kleiner en goedkoper
zijn dan alle andere die op het ogen
blik in het land vervaardigd worden.
Niettemin zullen deze kleine auto's
groter zijn dan de kleine geïmporteer
de wagens.
De eerste van de nieuwe automo
bielen zal door Ford in het modellen-
jaar 1970 kunnen worden geleverd.
Dat betekent, dat hij over acht maan
den in de verkoop zal worden ge
bracht, Van de andere merken zijn de
wagens in een vergevorderd stadium
van produktïevoorbereiding,
Detroit beschouwt het nieuwe plan
als een grootscheepse poging van de
Amerikaanse automobielindustrie om
de invasie van buitenlandse automo
bielen en wel in het bijzonder van
Duitse en Japanse te beperken-
(Van een onzer verslaggevers)
T VUGHT, (dinsdag). Sinds enige tijd volgt prinses Paola van Belgïc, die
Italiaanse van geboorte is, lessen In de Nederlandse taal aan het tatenpracti-
cam van het pensionaat Regim Coeli in Vught, In tegenstelling tot haar echt
genoot, prins Albert, die goed Frans en Nederlands spreekt, had zfj tot dus-
wremoeilijkheden met deze talen. Over de duur van de cursus kon de
uirecue van het talenpracticum geen mededeling doen.
SAVANNAH, dinsdag (Reuter).
Gouverneur Lester Maddox van dc
Amerikaanse staat Georgia heeft gis
teren bekend gemaakt dat hjj ernstig
overweegt mee te dingen naar de kan
didatuur van de Democratische party
voor het presidentschap omdat de hui
dige kandidaten „socialisten zijn en
geen democraten".
De 53-jarige goeverneur, een fer
vent voorstander van rassenscheiding,
zei zijn beslissing a,s. zaterdag te zul
len nemen na peiling van de gevoelens
onder het conservatieve bevolkings
deel.
„Men behoeft maar naar de party
en de overheidsorganen te kijken om
te zien dat de conservatieve mensen In
het land genegeerd worden en niet in
aanmerking komen voor regerings
functies, het Hoge Gerechtshof ern de
hoge functies ion de Democratische
partij" aldus Maddox gisteren spre
kend op een persconferentie.
Maddox werd in 1966 gekozen tot
gouverneur van de staat Georgia.
Daarvoor kwam hij in het nieuws
doordat hij negers uit zijn restaurant
verjoeg, een keer zelfs met een pistool
im de hand. Hij zei bij die gelegenheid
liever zijn restaurant te zullen sluiten
dan negers te bedienen.
De Amerikaanse senator Eugene
McCarthy, officieel kandidaat naast
vice-president Humphrey en senator
McGovern voor dc Democratische
nominatie heeft gisteren, een beroep
gedaan op zijn aanhangers geen beto
gingen te houden bij de Democrati
sche conventie in Chicago omdat dit
gemakkelijk zou kunnen leidem tot
„onbedoeld geweld en wanorde".
SANTIAGO, dlnsd-g (Reuter, UPI)
Mgr. Raul Sil* i Henrique, de
rooms-katholiebc aartsbisschop van
Santiago in Chili, is onder politiebe
waking gesteld, nadat onbekenden
hadden gedreigd te zullen verhinderen
dat de aartsbisschop het eucharistisch
congres in Bogota in Columbia bij
woont. Zoals bekend zal paus Panlus
VI ter gelegenheid van dit congres
naar Columbia reizen.
De dreigementen bereikten mgr.
Sil va Henrique na de tijdelijke „be
zetting" van de kathedraal van San
tiago door negen priesters, drie non
nen en ruim 150 leken, die daarmee
wilden protesteren tegen de pauselijke
encycliek „Humanae Vitae". De negen
priesters zijn door de aartsbisschop uit
hun ambt geschorst.
ATHENE, dinsdag (Reuter, UPI).
De Griekse vice-premlcr Stylianos
Pattakos heeft gezegd dat zijn land
streeft naar een politieke en vooral
economische federatie tussen de Bal
kan-landen. Pattakos verklaarde dat
ztjn regering „niets heeft tegen de re
gimes in andere Balkan-stalen, ook
niet tegen het communisme in Bulga
rije."
„Wij zijn alleen tegen de agressieve
en vijandige communistische partij in
Griekenland," aldus Pattakos. die ver
klaarde dat de verschillen m politieke
opvatting tussen de Balkan-landen
een niet-onoverkomelijk bezwaar vor
men, Volgens de vice-premier dateert
de gedachte aan een Ba) kan-federatie
al uit de I8e eeuw. Het Balkan-ver
drag tussen Griekenland, Joegoslavië.
Turkije en Roemenie van 1930 was
een stap in de goede richting," aldus
Pattakos, die zich voorstelde te begin
nen met een tolunie, economische en
culturele samenwerking en veel han
delscontacten.
GENEVE/LAGOS, dinsdag. (Reutei-, AP NY Times) Nigeriaans
luchtafweergeschut heeft gisteren twee vliegtuigen van de liefdadig
heidsorganisaties Caritas en Deacon beschoten toen zy "Westduïtsc
vo es el zend »n gen en medicamenten •'aar Biafra probeerden over te
brengen.
De vliegtuigen, die waren opgestegen van een eiland voor de Ni-
geriaanse kust, waren, gedwongen terug te keren. Voorzover bekend
zijn zij niet geraakt.
Dc twee organisaties hebben zich in
verband met het gebeurde gewend tot
de federale Nlgeriaanse regering in
Lagos. Zij hebben aangedrongen tot
het verlenen, van. vrije toegang tot
Biafra voor het verlenen van humani
taire hulp.
Zols bekend heeft het Rode Kruis
de luchttransporten van het eiland
Fernando Po naar Biafra dezer dagen
stopgezet, nadat eind vorige week twee
vliegtuigen van deze organisatie door
de Nigeria tien onder vuur waren ge
nomen. Het Rode Kruis heeft tegen de
beschieting geprotesteerd bij de rege
ring Ln Lagos. De organisatie wil de
vluchten op Biafra pas hervatten als
de Nigenaanse regering garanties
geelt voor de veiligheid van de vlie
gers. Een functionaris van het Rode
Kruis, Robert Hitz, onderhandelt op
het ogenblik in Lagos met de Nige-
riaansc autoriteiten.
In verband met het staken van dc
Rode Kruis-vluchten op Biafra heelt
de .Amerikaanse regering de diplo
maat Robert Moorc naar Genêve ge
zonden voor besprekingen met func
tionarissen van het Rode Kruis en
vertegenwoordigers van andere, hulp
organisaties. Mo ore zal ook rege
ringsfunctionarissen van een aantal
landen ontmoeten. De Amerikaanse
diplomaat Is een Afrika-kenner; hij is
diplomaat in de Afrikaanse staat Mali
geweest.
In de Ethiopische hoofdstad Addis
Abeba zijn Nigenaanse en Biafraaose
functionarissen gisteren weer dne uur
biieen geweest. Volgens waarnemers
„verkeert het vredesoverleg nog steeds
in een impasse. Vandaag komen do'
delegaties opnieuw biieen. Paus Pau-
lus heeft gisteren een beroep op beide
partiien gedaan voorrang té verlenen
aan hulp voor de slachtoffers van de
burgeroorlog in Nigerië.
In de jongste publikatic van International Air Transport Asso
ciation (IATA), waarbij 101 lijndienstmaatschappyen uit 84 lan
den zijn aangesloten, geven bovenstaande grafieken een beeld van
de explosieve ontwikkeling in de burgerluchtvaart tussen 1945 en
1966.
vliegtuig
ongeval len
Beeld 1; De gemiddelde kruissnel
heid van vliegtuigen steeg in deze
periode van 170 tot 600 mijl (272
tot 960 km per uur).
Beeld 2: Terwijl de omvang van
het luchtverkeer van lijnmaat-
schappijen van 5000 miljoen pas
sagiersmijlen in 1945 steeg tot
142.000 miljoen passagiersmijlen
in 1966, daalde het aantal vlieg
tuigongevallen van 3,53 tot 0,64
per 100 miljoen passagiersmijlen.
aantal vluchten
op N-Atlantisch
route per uur
EERSTE KUS
reële kosten
Beeld 3: Hoe sterk de frequentie
van de diensten in twintig jaar is
opgelopen, blijkt vooral op de
Noordatlantische route; in 1945
vloog er om de twee uur een lijn-
machine. In 1966 waren er elk uur
zeven vluchten.
Beeld 4: Ondanks de voortdurende
inflatie is de prijs van het eerste
klas-vervoer op de Noordatlan
tische route gedaald met 30%, De
reële kosten op basis van de
dollarwaarde in 1945 zijn zelfs
gedaald met 80%.
(Van onze economische redactie)
AMSTERDAM, dinsdag
"Vrijwel alle leveranciers van co-
la-dranken hebben de afgelopen
dagen hun prijzen verlaagd. De
prijsverlagingen variëren van 9
tot 24 cent per liter en zijn als tij
delijk bedoeld. Volgens insiders
is de prijzenstrijd vooral een ge
volg van het opkomen van nieu
we merken (zoals Raak) en eigen
merken van grootwinkelbedrij
ven (zoals Albert Heijn),
Op dit moment kost Coca-Cola, per
driekwart-liter „gezinsfles", 59 cent In
Plaats van de gebruikelijke 73 cent.
Fepsi-Cola kost (in de nieuwe liter
fles „met schrocfdop") 69 cent, in
plaats van de 79 cent die als introduc
tieprijs was bedoeld: de cola-drank
van Albert Heijn (liter) is gisteren
van 59 op 49 cent gebraeht; Royal
Crown (van Sparks, oftewel Drie
Hoefijzers) werd van 73 naar 55 cent
gebracht (driekwart liter); de cola
van Raak gaat maandag van 64 naar
55 cent per liter, en ook De Gruytcr
wil maandag iets aan zjjn eola-prüs
gaan doen.
„Als een van de groten het even
wicht verstoort dan moeten de ande
ren wel mee", aldus de directeur van
Raak. „Je hebt de keus tussen het la
ten schieten van een deel van je-afzet,
of wat laten vallen van je prijs met
nog de kans dat je aandeel in de
markt omhoog gaat. Leuk is het niet.
want het is duidelijk dat zo'n prijs
verlaging de opbrengst voor dit pro-
dukt sterk vermindert, of in zijn
tegendeel doet omslaan."
Ook de directeur van Vrumona
(dochteronderneming van Heineken
en producent van Fepsi-Cola) 2egt
dat de prijsverlaging bedrijfsecono
misch niet verantwoord is. „We hopen
dan ook dat het niet lang duurt". De
kleinere flessen zijn (nog) niet in
prijs verlaagd. Coca-Cola. die de bal
aan het rollen bracht, noemt zijn ini
tiatief een „kennismafóngs-actie".
„We moeten iets doen tegen de opko
mende eigen metrkan an we hopen
hiermee een aantal mensem kennis te
laten maken met ons produkt, Het is
mogelijk dat de prüs daarna weer om
hoog gaat."
Bij Royal-Grown wordt verwacht
dat de prijsverlaging niet langer zal
duren dan deze maand, „hooguit half
september."
TJET zou overdrew
dat ik de bio:
■maar als het hoofd i
mi* uit de advertentie
zit ife de polsende c
waar ik het kan ziei
keer i$ dat in Am
Damrak.
De film heet „De pasjaen hij speelt
er een politiecommissaris in die, zes
maanden voor zijn pensioenop basis
van een ethisch onhoudbaar doch wel
praktisch „verdeel en heers"-beginael,
arrangeert dat prominente leden van
de Parijse onderwereld elkd&r uit
roeien, zodat de justitie er geen soe~
sah mee heeft.
De grote boef die, op ingenieuze
wijze, voor vijf miljoen juwelen ont
futselt aan een zwaar bewaakt trans
port, is naar zijn uiterlijk te oordelen.
geen slechte, doch meer een merk
waardige man. Als ik hem op straat
zag naderen, zou ife geen, dekking zoe
ken in een nabij portiek. Hij ziet er
uit als een scherpzinnig iemand, die
ten onrechte werd gepasseerd als lec
tor m dc sociologie en daarom iets met
de wereld te verrekenen heeft.
Zijn slag slaat hij met hulp van
verscheidene medeplichtigen die h\j
échter, als het op delen wan de heerlij
ke koffer vol geld aan komt, allemaal
uitroeit. Maar ook dat doet hij niet
met de ordinaire vervoering van ie
mand die aan moorden iets ontleent.
„Mooi moet zeer doen," zei mijn moe
der vroeger, als zij haar nieuwe
schoenen om behaagzieke redenen te
klein had gekocht. Ik moest er aan
denken bij het zien van de droevige
glimlach, waarmee de gangster zijn
knechtjes neerschiet, af kij zeggen
wilde: „Jongens, het spijt me, maar
het ts heus beter voor de gang van za
kedat jullie er niet meer zijn." Een
melancholicus, bekwaam in een hard
handwerk waarvan hij niet echt houdt.
Maar wie a zegt moetin deze bran
che, voor de b niet terugschrikken,
nietwaar? Daarom druipt het doek al
spoedig van het bloed, 't Is gelukkig
een kleurenfilm.
Dat het een meesterwerk zou zijn,
hoort u mij niet zeggen.
Er rollen er in Frankrijk méér zo
wan de lopende band.
Doch er bestaat op deze aarde
slechts één Jean Gabin en hij was, is
en blijft voor mij een fenomeen,
waarop ik niet uitgekeken raak.
Er sijn mensen dte alle boeken van
Vestdijk hebben gelezen.
Ik heb alle films wan Gabin gezien
- en onthouden.
Er lopen ongetwijfeld vf*iidiger of
briljanter acteurs op de ««'«sreld rond,
maar memand bezit, naar mijn smaak,
zozeer de magie van het alleen maar
aanwezig zijn als hij.
Oofe vroeger, toen hij nog jong was,
ging er een grote zwaarmoedigheid
van hem uit. Hij glimlachte wel eens
een keertje, maar het noodlot verliet
hem nooit. Dat zit in hem.
In déze film vertoont zijn oud ge
zicht maar twee expressies. Hij kijkt
somber - de mondhoeken neergetrok
ken, de ogen droevig. Of hij wordt
driftig, uit walging.
Eigenlijk doet hij mets anders dan
door de hele geschiedenis heenlopen
als een man die schoon genoeg heeft
van zyn baan by de politie, van het
spelen in films, wan zijn roem die
maar niet tanen wil en wan ons, in de
zaalMaar hij is verpletterend over
tuigend een echt mens, wiens gedach
ten en gevoelens je kunt invullen.
Want hij speelt ze je niet gede
tailleerd vóór.
Hij geeft, als acteur, net genoeg om
je de rest te doen vermoeden.
Als het onderzoek hem een nacht
club der Hippies binnenvoert waar
geheel of gedeeltelijk blote personen
uiterst gecompliceerd aan het dansen
zijn, loopt hij net zo moe en log op
zijn doel af als in zijn politiebureau
en ofschoon zijn mimiek peen merk
bare vei andering ondergaat, zie je
toch duic'elijk hoe hij over dif groepje
opgewonden personen denkt. Dat is
het gehe m van de zeldzame filmac
teurs die het bereiken „met niks". Hij
Is er alleen en dat is genoeg. Hij loopt,
gehuld in een kreukelige regenjas,
een eindje op met drte mooie, louche
meisjes che kwetterend converseren.
Hij zwijgt en hij feykt wat ooor zich
uit met die ogen waarin het hele we
reldleed is samengebald en je weet
wat hij denkt. Iets erg onvrolijks, dat
staat wel vast.
Neen, een meesterwerk is de jtlm
met. Maar om Gabin ga ik toch nóg
een keer kyfcen.
KRONKEL
ALSDOKF, dinsdag (NY Times,
Reuter). ln het zgn, softenon-pro-
ces dat in de Westduitse stad Alsdorf
wordt gehouden heeft de Westduit e
hoogleraar Wldukind Lenz gisteren
verklaard dat statistieken duidelijk
verband aantonen lussen de toene
ming van het aantal misvormd gebo
ren kinderen tussen 1959 en 1963 en
dc stijgende verkoopcijfers van het
kalmeringsmiddel thalidomide (.ook
wel bekend als SoftenonJ in die jaren.
Prof. Lenz, die erfelijkheidsleer do
ceert aan de universiteit van Munster,
trad op als getuige-deskundige. De
verklawng vau de hoogleraar opetoe
de tweede fase van het Sof tenon-pro
ces. waarin de rechtbank een groot
aantal getuigen zal horen over mis
vormingen bij kinderen die door het
thalidomide-preparaat zouden zijn
veroorzaakt.
Prof. Lenz was indertijd een van de
eerste wetenschapsmensen in West-
Duitsland die waarschuwde tegen het
preparaat, dat op de markt werd ge--
bracht door het chemisch bedrijf
Grönenthal in Stolberg. Zeven func
tionarissen van het bedrijf moeten
zich thans voor de rechtbank verant
woorden. Verwacht wordt dat het
Softenon-proces twee jaar zal duren.
I
'A 1
m
