Donck
verbergt
heel wat
schatten
R'dams Zeekadettencorps
bestaat tien jaar
<j-KUENINX VANZOELEN LOOFT WERK ARCHIEF
Afwisselend
kerkconcert
in Schiebroek
ROTTERDAM RIJNMOND
Arreslee
Vondeling opent
studenten-
boekenweek
Restauratie
duurt al
vier jaar
(2 en slot)
Ds. Ten Bruggenkate
overleden
i
Restauratie
Vloot
Aristocratisch
pianospel van
R. Casadessus
Opdracht voor
Schotse werf
pagina 4 - vrijdag 28 februari 1961)
i ed ereJVrifd agayón d
':-v.;'.U,wV' koopavond
ROTTERDAM 1 iBtiimMl
ROTTERDAM i Waif'Kfui
ROTTERDAM. Kan* Hot
ROTTERDAM i M«*n<
ROTTERDAM Kaitndr. I
HOOOVIIÏT VJIn4tlt»n
SCHIEDAM i Hoojilfoo
VIAARDINGEN i Wiol*t«n
LEIDEN i Hoo/Umm
ZEIST, i Slotloan
ARNHEM i WiftS«lr«n
fpWEE leeuwen op het hek,
twee voor de deur, en het
wapen van de familie Groeninx
vah' Zoeïen zijn de enige ver
sierselen, die de voorbijganger
van Het Huys ten Donck opval
len aan het grote in strakke
lijnen gebouwde huis onder aan
de dijk lussen Slikkerveer en
Bolnes.
„Die leeuwen heeft mijn bet
overgrootvader gekocht", vertelt
de tegenwoordige eigenaar van
het huis, jonkheer F. W. E. Groe
ninx van Zoeïen. Tijdens een be
zoek aan -een tentoonstelling in
Parijs zag hij ineens op een ma
quette van het in 1828 verbouwde
Rotterdamse stadhuis, de vier
leeuwen, die nu de voorkant van
het huis sieren. De maquette was
door het Historisch Museum naar
de Parijse tentoonstelling ge
stuurd. De dieren dragen nog
steeds het wapen van Rotterdam.
Jonkheer Groeninx van Zoelen, gro
te gestalte, glad zwart haar en een
snorretje, toont zich bijzonder tevre
den over het tot stand komen van de
inventarisatie van het huisarchief. Hij
had alleen liever gezien, dat Het Huys
met y geschreven was en niet met 'n i.
„Tenslotte staat dat op het huls en
op de poort. Dat is dus origineel", ls
zijn mening. Drs. B. Woelderink vond
echter dat het best in modern Neder
lands geschreven kon worden.
Verder heeft jonkheer Groeninx van
Zoelen alleen maar lof. HIJ is bijzon
der enthousiast over het plan om een
tentoonstelling In te richten. „Dan kan
iedereen zien wat voor belangrijk
werk er door de mensen van het ge
meente-archief wordt verricht", zegt
hij.
ïn de kamer, waar de dcuajrière
mevrouw M. A, Groeninx van Zoe-
len-van Weideren barones Rengers,
ondanks haar 80 jaren een jeugdige
verschijning, gekleed in een beige
mantelpakje, gezellig thee schenkt, en
waar dc bewoners 's avonds meestal
2ltlen, domineert een groot schilderij
van stadhouder koning Willem III te
paard. Het hangt boven de open
haard. In het plafond vlak boven het
schilderij is het wapen van Willem
III aangebracht. Willem IV schonk de
familie het schilderij. Het was een van
de pronkstukken op de tentoonstelling
Engeland en Oranje in Londen.
1?EN ander fraai tentoonstellings-
XJ stuk (Parijs) is een arreslee, waar
ik bij het binnenkomen van het huls
bijna tegenaan loop omdat lk moet
proberen mij verstaanbaar te maken
bij de huisknecht, die een Spanjaard
blijkt te zün.
„Hij cn zijn vrouw zijn meegeko
men uit Spanje", verklaart jonkheer
Groeninx, die een investeringsmaat
schappij in Madrid heeft. Het echt
paar woont op Het Huys ten Donck.
(ADVERTENTIE)
ROTTERDAM
DYNAM0STR.16
TEL. 176700
ROTTERDAM, vrUdag. Van 4 tot
en met 8 maart houdt het Rotterdams
studentengezelschap voor dc veertien
de maal zijn boekenweek. De meeste
festiviteiten vinden plaats in de socië
teit „Askcr" aan het Haringvliet 94 c»
zUn voor iedereen toegankelijk.
Het programma luidt: 4 maart: auia
NEH - 14.30: opening van de RSG-
boekenweek door ir. A. Vondeling:
Lantaren - 20.00: toneelvoorstelling
„Guerrilla" van Holierhoek; Asker -
23.00: vertoning van korte films. 5
maart: Asker - 2000: cabaret „In den
twijfelaar". 6 maart: NEH - 12.15:
buitenopnamen van Farce Majeure;
Asker - 21.00: politiek forum „De
NSR bankroet, wat nu?", een politieke
poppenkast door Remi Poppe. 7
maart: Asker - 20.00: literaire avond
met Bert Schierbeek, Hans Vlek, Rie-
kus Waskowsky, Hans Melchior Wap
e.a. 8 maart: boekenbal tn de foyer
van theater Odeon van 20.30-03.00
uur. Medewerking verlenen: „Super
Sister" (experimentele popgroep), een
lichtshow door Provadya Haga, pop-
dichter Hans Wesseling, sacrale mani
festaties en de Green River Jazzband.
Entreeprijs: 3,50 per persoon-
De kaarten zijn verkrijgbaar bij dc
RSG-stand op de NEH en in de socië
teit „Asker".
Het Huys ten
Donck zoals het
er nu uitziet,
De douairière mevrouw M. A.
Groeninx van Zoelen-van Weldar-
ren barones Rongers.
De vrouw werkt In het huishouden, de
man op een scheepswerf. Als de
huisknecht vrij is, springt hij in.
De slee is een geschenk van konin
gin Wilhelmina. Een oud-tante van de
jonkheer was grootmeesteres bij de
koningin. Zij ontving de slee als dank
voor de hulp, die ze verleende bij de
doop van koningin Juliana.
Hat klinkt een buitenstaander af en
toe wat vreemd in de oren als de
jonkheer en zijn moeder tijdens het
vertellen van de geschiedenis van huis
en bewoners het plotseling hebben
over de tantes, die beneden hangen, of
Catharina die tegenover de deur
hangt,
Tijdens de rondleiding door het huls
wordt het wel duidelijk. Het betreft
de familieleden van wie de schilderijen
door het hele huis zijn opgehangen.
Als het gastenboek van burgemees
ter Comelis Groeninx van Zoelen en
zijn echtgenote Elisabeth Cornets de
Groot ter sprake komt, vertellen de
douairière en haar zoon, dat het een
plezier is dat door te bladeren. De
burgemeestersvrouw moet een
schoonheid zijn geweest, getuige de
prachtige verzen in het boek, die
vooral de Franse gasten aan haar op
droegen.
Zij en haar man hangen in een klei
ne salon naast de zogenaamde Grote
Zaal. Daar ha-ngt ook o.a, een schilde
rij van mijn vriendelijke gastvrouw.
De gasten wier namen In het boek
staan hebben allemaal toen ze voor
het eerst.in Het Huys ten Donck aan
tafel gingen een heildronk op de bè-
woners uitgebracht. Dit gebeurde met
speciale glazen, waarin de heilwens
stond vermeld. Deze gewoonte is
voortgezet. Nog brengen de gasten
met dezelfde glazen een heildronk uit.
Ook: een gastenboek wordt nog ge
bruikt. Niet meer het oude, want dat
ls reeds lang vol.
Ter gelegenheid van het feit, dat hij
de ambachtsheerlijkheid Riederkerk
kocht, liet Cornells Groeninx óók een
glas vervaardigen. Jonkheer Groeninx
van Zoelen haalt de glazen uit een
zorgvuldig afgesloten kast en laat mij
de opschriften lezen. Ze zijn hoog en
stevig, Duidelijk lees ik in de ene de
datum 2 juni 1721 en in de andere de
heilwens.
het in 1S24 kocht, helemaal heeft la
ten opknappen'. Het was bouwvallig.
Het is toen op waterleiding, elektrici
teit en gas aangesloten.
Jonkheer W. G. Groeninx van Zoe
len, die in 1ÖÖ3 overleed, was dé etcsle
die het huls het hele Jaar door be
woonde. De Vroegere bewoners ge?-
bruikten het huis alleen in de zomer.
Het huis is één brok historie. Overal
zijn verhalen van te verlelLen, zoals
bijvoorbeeld van de kanonnetjes bij
de entree, die geschonken werden
door de Verenigde Oostindische Com
pagnie als er een nieuw, sehip te water
gelaten werd, en van de schilderijen
van het geslaéht, die door het hele
buis verspreid hangen. Oclt hij dc
verzameling familiewapens op de' trap
valt heel wat te vertellen.
Een vluchtige voorbijganger zal niet
vermoeden wat voor schallen liet
Huys ten Donck binnen verbergt, he'.
Huys met hel woeste bos erachter,
waar menige echte natuurliefhebber
graag een kijkje zou willen nemen en
waar jonkheer Groeninx van Zoelen,
voorzien van een paar- grote laarzen,
na mijn vertrek met een andere be
zoeker duiven gaat schieten.
S1ENY ENGELSMAN
Jonkheer F. W. E.JGroeninx van
Zóejen*
TAE Hiliegersbergse orkestvereniging
„Euphonia", destijds geleid door
Johan van Gooi, hebben we gister
avond in de Goede Herderkerk aan het
Kastanjeplein in Schiebroek weer na
jaren'kunnen horen, thans onder di
rectie van de organist dézer kerk,
Addie de Jong, die wellicht als vast
dirigent van dit kleine .amateurorkest
zal worden aangesteld.
Veel ervaring heeft hij met dit en
semble nog niet kunnen Opdoen, want
het repeteerde na Van Gooi nog ge
ruime tijd onder leiding van een mu
sicus met wie Euphonia echter geen
vaste verbintenis aanging, en aan het
concert van gisteravond weliswaar
in een summier programma gingen
pnder De Jong slechts drie of vier re
petities vooraf. Hopelijk slaagt de
nieuwe dirigent erin wat ervarener en
ook wat jongere krachten aan ta trek
ken, want dat is bij Euphonia wel
broodnodig, bleek ons tijdens de ver
klanking van Stafnitz' Syïnphonie In
G. De valse samenklanken en onder
linge ongelijkheden waren nl. jammer
genoeg niet van de lucht, euvelen die
men de dirigent niet kan verwijten.
Van de begeleiding in HMndels Zesde
orgelconcert in Bes wist Euphonia gé
lukkig veel meer te maken, dank zij
natuurlijk ook De Jong die een uit
stekende ritmische samenwerking be
reikte met zijn sollërende collega van
de Prinsekerk. A ad vah der Hoeven.
Zowel in dit werk als in de daarna
gespeelde Fantasie en fuga in' c van
Bach leverde liij opmerkelijk muzikaal
en technisch uiterst verzorgd werk.
Vcor de nauze maakten we kennis
met hot Westlands Kamertrio, een
naam die eezien de bezetting (fluit,
hobo, orgel) nogal vreemd, aandoet;
het ensemble zal meestentijds Immers
in kerken moeten concerteren. Ge
drieën speelden de musici, Wfm van
der Wel (fluit). Leen Racké (hobo) en
Acidic cle Jong aan het orgel 'boven
dien slechts één werk, nl. Loeillets
Senate in d, zeer aannemelijk vertolkt
overigen", evenals Höndels Sonate in
F voor fluit en orgel enMarcello's
Concerto in c voor hobo en orgel. Adr
die de Jong verschafte ongetwijfeld de
vereiste stimulansen voor het spel der-
blazers, wier toonprodukUe men soe
peler zou wensen, bij de fluittist max*-
kanter en bij de hoboïst minder pene
trant, Fraaie orgelsoli door De Jong
lh stukken van Torelll (bewerkt door
WaUheren Böhm completeerden het
programma.
S. NIEBOER
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM, vrijdag. Op ruim
51-jarige leeftijd fs ris. M. ten
Brugycnkate, precTkant van de her
vormde gemeente Rotterdam-zuid, hi
het ïkftzla-z'ekenJmfR overleden. Na
een reu—d'enst 'n dc Yredcskerk aan
dc Lscöe zal hy maandagmiddag 3
jhanrt op de hervormde begraafplaats
in Rotterdam-Chariots voi'deq begra
ven.'
Ds. ten Bruggenkate, geboren in
Den Haag, kwam twintig jaar geleden
naar Rotterdam, Behalve zijn werk
voor de hervormde gemeente heeft de
predikant godsdienstonderwijs gedo
ceerd aan het Johannes Calvijn-ly-
ceum in Rotterdam-zuid. Kort geleden
heeft hij nog een benoeming aangeno
men tot geestelijk vex-zorger in het
Ikaziaziekenhuis.
/ADVERTENTIE»
TREVIRA
HERENCOSTUUM
in diverse moderne streep-
dessina
Nu bijna voor
halve prijs-
AL VIER jaar is men "bezig met de
restauratie van het huls. Momen
teel krijgt de Grote Zaal een beurt. Te
zijner tijd wil de eigenaar deze zaal
gebruiken voor hel houden van mu
ziekavonden.
„De akoestiek moet erg goed zijn",
zegt hij terwijl hij me door de lege
ruimte m$t het prachtig gebeeldhouw
de plafond leidt. Nu klinkt alles alle
maal erg hol.
De Grote Zaal en de daaronder lig
gende eetzaal vormen het middelpunt
van het huis, waaromheen de andere
kamers zijn gegroepeerd. In de eetzaal
bevinden zich nog de oude luchters,
waarvan sommige nu voorzien zijn
van elektrische lampen, andere bevat
ten nog kaareen. "Vier schilderijen la
ten hier zien hoe het buiten er voor de
verbouwing in 1746 en vlak erna uit
zag. Op de schoorsteen een in 'frissé
kleuren geschilderde afbeelding van
de eerste baron als jongen met twee
zusjes.
Jonkheer Groeninx van Zoelen ver
telt, dat zijn vader het buiten, toen hij
¥Het Zeekadettenkorps Rot
terdam bestaat tien jaar.
Het jubileum ïs niet ge
vierd. Dat wil echter allerminst
zeggen, dat men bjj het korps
geen gevoel heeft voor tradities.
Het tegendeel is waar. Na ander
half uur praten met commandant
H. C. Bras (33), mag worden
vastgesteld, dat het Zeekadetten
korps de meest op tradities inge
stelde jeugdvereniging van Ne
derland is.
Het doel van het korps staat om
schreven .als:
„De jongens tussen dertien en acht
tien jaar voorbereiden op de
door hen gekozen levenstaak t>b
de Koninklijke Marine, de Nederland
se Koopvaardij de binnenvaart, de
kustvaart, de vwserlj of de sleepdienst,
waarbij deze keuze voorwaarde is om
tot het korps ctls kadet te kunnen toe
treden, waarbij echter iedere zeekadet
vrij is in zijn uiteindelijke keuze en
nimmer door eenzijdige propaganda
e.d. in een bepaalde richting gedron
gen wordt".
Het Zeekadettenkorps is een lande
lijke vereniging met tien korpsen.
Waterstaat, redersvereniging en mari
ne geven subsidie. Er is een hoofdbe
stuur, dat richtlijnen geeft aan de
plaatselijke besturen, die hun leden
hebben in de plaatselijke scheepvaart-
autoriteiten. Een dergelijke organisa
tie, horend bil een op hiërarchie stoe
lende vereniging.
Toch is het allemaal hobby, öok
voor de mensen die de leiding hebben,
de officieren. Bras: „In Engeland is
het anders, daar ïs de leiding in actie
ve dienst. In Nederland is het liefde
werk. Dal kan ik heel veel buiten
staanders niet wijs maken. Als zé aan
boord komen en ze zien al die unlfor-"'
men, groetpllcht, exercitie. Als. een
kadet de longroom binnen wil, moet
hij kloppen en zich melden. Daar
staan buitenstaanders van te kijken.
„Die discipline is^geen systeem, het
hoort er wei bjj. Het korps is nu een
maal op marine-wijze opgebouwd.
Met die discipline valt het overigens
in de praktijk allemaal best mee. We
hebben eens een tv-ploeg aait boord
gehad. Ze namen alles op waarbij de
jongens in de houding moesten staan.
Zo kun je de zaken natuurlijk makke
lijk uit z'n verband rukken. A ls of er
niets anders wordt gedaan dan exer
ceren".
Zomers staan op het programma
zeilen, roeien, varen, het houden van
wedstrijden tijdens speciale weekends
o» 't Brialse meer en de Biesbosch. 's
Winters wordt vooral aandacht be
steed aan de theoretische vakken.
Is het zeekadettenkorps dan een
soort zeeverkennerij?
Bras: „Zeeverkenners spelen, wij
proberen de werkelijkheid te benade
ren, bij ons ia de discipline veel ster
ker en de oefeningen hebben meer
werkelijkheidsgehalte. Er zitten hier
trouwens diverse oud-zeeverkenners".
Het Rotterdamse korps telt thans
een zestig zeekadetten en is daarmee
één van de grootste korpsen in Neder
land, Op 13-jarige leeftijd kunnen de
jongens toetreden. Organiek moeten
ze op hun achttiende korporaal zijn,
maar iemand die dan nog kadet eerste
klas is wordt beslist niet weggestuurd.
Een nieuw lid wordt aspirant-zee-
kadet. Na drie maanden wordt een
examen gehouden en als de resultaten
goed zijn volgt installatie tot zeekadet
derde klas. Tweede klassers halen hun
brevet sloepsgast en kunnen dan kie
zen uit vier vakken: technische dienst,
verbindingsdienst, nautische dienst
en huishoudelijke dienst. In deze dien
sten kunnen ze diverse brevetten ha
len. Tot de officiersrangen weten
slechts enkele door te dringen. Op het
ogenblik zijn er twee, ze zijn destijds
als aspirant-zeekadet begonnen.
De heer Bras, Rotterdammer van
oorsprong is kadet geweest, bij het
Schledamse korps, 2ijn dienstplicht
vervulde hij bij de marine. Een man
die alleen hierom al geknipt is voor
commandant van het Zeekadetten
korps. Een functie die hij al weer ze
ven jaar bekleedt.
Met enige trots vertelt hij over de
vloot van het korps korpsschip de
„Hydrograaf", vier zeilvletten, een
Jt V - -
H. C, Bras (33) commandant van
het Zeekadettenkorps Rotterdam.
motorsloep en een grote aluminium
sloep met buitenboordmotor. Zomers
zijn de kadetten zoveel mogelijk op
het water, de theoretische vakken
blijven dan wat aan de oppervlakte.
Met veel waardering spreekt hij
over de leidinggevende staf van het
korps, die jonge Rotterdammers weg
wijs maakt in wonderen van de nau
tische wereld.
De resultaten zijn niet gering: een
meester-sloepgast bijvoorbeeld kan
zelf navigeren, .met een sextant om
gaan. e.d.
„Het mag allemaal een beetje mili--
tair aandoen, maar het blijft jeugd
werk", licht de heer Bras toe.
Maar dan toch wel jeugdwerk van
een bijzonder karakter. Welke jeugd
organisaties houdt bijvoorbeeld een
ontberingsdag, om vier uur op (ge
wekt door alarm), gewapend met
zwemvest de sloep in, twaalf uur
roeien, zeilen en oefenen en dat alle
maal op een lunchpakket van drie bo
terhammen...
Bras: 's Avonds komen de jongens
afgepeigerd .aan boord, waar. .dan,
warm eten klaar staat. Als ik dan
passagieren geef in Den Brïel zie je ze
allemaal,, helemaal uitgerust weer
weggaan. Wij kunnen dan geèn pap
meer zeggen."
De ;heer Bras wil nog graag even
kwijt, dat om de drie maanden nieu
we leden kunnen worden aangemeld-.
Aanstaande zaterdag en de zaterdag
daarop kunnen aspiranten en hun 'ou
ders kenniskómen maken aan boord
van de hydrograaf tussen 14.00, en
16.00 uur, D.e Hydrograaf ligt aan pier
8 in de'Waalhaven op het terrein van
de Koninklijke Marine.
(ADVERTENTIE)
Hén van onza bijzondere aan
biedingen vindt U op da le eta
ge. Daar verkepen wij prach
tigs gordijnvelours, voor een
prijs die U wel zal aanstaan.
U kent het- wel, die mooie
hoog glanzende Velours gor
dijnstof uit de series van 15.90,
die elke kamer een chique
tintje geeft.
Deze prachtige overgqrdijnstof,
120 cm breed en in 4 mode
kleuren, koopt JU nu, omdat er
piepkleine foutjes in zitten (die
toch In de plooien wegvallen),
voor nog géén acht gulden
per meter.
goi'd,inV u
halve prijs
Vrijdagavond om 6 uur begint
op de Gordijnstoffen-afdeling,
eerste etage, de verkoop van
deze bijzonder mooie hoog-
glarizanda velours, in ,4 mode
kleuren, 120 cm-breed, met
kleine schoonheids
foutjes, per
meter
Ook.maandagmorBW opm
Géén tal. of schrift. Oejt
f\NVERHOLEN bewondering voor
het even magistrale als aristocra
tische spel uan Robert Casadessus, de
nu 70-jarige Franse meester-pimist,
deed gisteravond het R.PH.O-pubfiek
in. dc Grote Doëlenzaal minutenlang
staande, applaudiseren nadat Ravels
magnifieke concert voor dc linkerhand,
op waarlijk ideale wijze had geklon
ken.
Casadessus vertolkt dit oorspronke
lijk voor Paul Wittgenstein (die in de
eerste wereldoorlog zijn rechterarm,
verloor) geschreven stuk al vele jaren
en ook hét Rotterdamse publiek heeft
het vroeger van hem kunnen horen.
Wie ooit dit voorrecht had heeft het
nooit kunnen vergeten, want een zó
krachtig ontwikkelde .llnkerhandtech-
niek, gepaard gaande met een dermate
groot invoelingsvermogen voor dé
sfeer van dit stuk als Casadessus ten
toonspreidde, kon moeilijk worden
overtroffen.
Het verbazingwekkende is nu, dat
met het vorderen der jaren niets van
dit ontzaglijke technische vermogen is
verloren gegaan. Casadessus speelde
gisteren dit linkerhandconcert
waarvan* men vaak terecht opmerkt,
dotde solopartij materiaal genoeg
biedt voor twee banden met dezelf
de fysieke kracht en formidabele tref
zekerheid, als hem enkele decenniën
geleden ten dienste stonden. Het tou
cher heeft bovendien dezelfde intensi
teit behouden.
Kortom: de begenadigde kunstenaar
Robert Casadessus behoort, met figu
ren als Rubinstein, Kempff en vroeger
Backhaus tot de zeer sterken, wier
conditie niet merkbaar lijdt onder het
ouder worden, Voor het publiek houdt
dat in, dat de artistieke belevenis, die
deze coryfeeën steeds schenken, tot in
lengte van jar.en kan worden geconti
nueerd en dus telkens een nieuw audi
torium bereikt en verrukt. Het is een
zegen, dat dit geluk nu weer de Doe
lenbezoekers was beschoren.
Het R,Ph.O dot na een lange periode
van gastdirecties opnieuw onder lei
ding van Edo de Waart stond, heeft de
veeleisende orkestpartij van Ravels
werk verrassend adequaat gestalte ge-
geven, Het orkest was trouwens al
voortreffeli'k op. dreef in een. zeer hel-
der geprofileerde ouverture „Die
Zauberflöte" van Mozart en het gaf
na de pauze een reprise van Brahms'
Eerste Symphonie, die qua vertolking
eveneens op een hoog artistiek peil
stond, hoger dan een maand of drie
geleden, toen het stuk na de composi
tie van Van Vlijmen werd uitgevoerd.
Voor de aristocratische benadering,
die wij eertijds misten, was het kli
maat ditmaal ook wel aanzienlijk
gunstiger,...
ELLY SALOMÉ
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM, vrijdag, De Ha-
venlUn N.VI te Rotterdam heeft dè
Schotse werf Hall, Russell and Com
pany Ltd. te Aberdeen opdracht gege
ven voor de "bouw van een vracht
schip van 10.500 ton als opvolger van
dc Lekhaven.
Hel schip zal gaan varen tussen Eu
ropa en Zuid-Amerika en zal een
snelheid kunnen ontwikkelen van
achttien knopen. Voor de Schotse werf
is dit tevens het grootste schip ooit
daar gebouwd. Het vrachtschip zal
worden ingericht voorhét vervoer
van containers. Een der ruimen is be
stemd voor gekoelde ladingen. Begin
1971 wordt het vaartuig afgeleverd.
