poorter
DIRECTEUR UB
WIL GEBOUW
OPEN HOUDEN
asvaIn \sr
ACHTER EISEN
huis bood
iedereen
te slapen
'WIJ WERKEN MET ERNST
AAN DEMOCRATISERING'
Bezettingsraad krijgt
'technische5 leiding
is»»
r :r:r3
VTZ/
'Als prof. Belinfante politie-ingrijpen
wil moet hij zelf leiding overnemen
Kardinaal J. Beran,
aartsbisschop Praag,
in Rome overleden
Treipvërkéer door
wisselstoring bij
Utrecht vertraagd
COÖRDINATIE GANG VAN ZAKEN
Verklaring van curatoren en senaat Amsterdamse universiteit:
Bestuur van TH
Eindhoven aan
vaardt recht
medebeslissing
Protesten tegen politiebewaking
- \,v: ANJV
pagina 4 - maandag 19 mei 1969
Enkele bezetters van het Maagdenhuis op hun geïmproviseerde slaapplaatsen,
politie binnen
ze erin
DOOR GOSSE WOUDSMA
HET MAAGDENHUIS, zondagmorgen zeven uur.
^NUK is vaït de slapets" een van de eersten die wakker is. Ze is
twee jaar en beleeft met haar ouders (vader studeert) de be
zetting, Zij sjouwt driftig met papieren die in de loop van de lan
ge nacht, na gelezen en vele malen herlezen te zijn, her cn der
door het gebouw verspreid liggen. Haar moeder, gekleed in hip,
zwart leer: „O, die houdt het langer vol dan de meesten hier".
Anuk was de avond tevoren nog aanwezig bij de vertoning van
een met veel effect gebrachte film over de Panjse studentenrevo
lutie, vorig jaar mei.
Op het moment dat het helde
re kinderstemmetje van Anuk
door dei-éentrale hal schalt wor
den over de loopbrug tussen het
Maagdenhuis en de aula alweer
nieuwe voedselvoorraden aan
gevoerd. Voor de rest is het nog
rustig in het gebouw. De meeste
bezetters (zich later noemende
„bevrijders") hebben ergens een
plekje weten te vinden om te
pitten. Al vroeg echter is geble
ken en de.ordedienst atten
deert daarop dat van veel ka
mers de sleutels verdwenen
zijn. Maar inue hal is een stoel
al voldoende om weg te zinken,
na alle discussie en spanning.
Eén student blijft in ieder geval
op. Gehuld in middeleeuwse
monnikskledij drentelt hij door
dé gangen.
HJj valt' niet op. Want alles gaai
z'n gang. De een veegt de vloer of
haalt koffiekopjes op, de ander staat
in de kantine brood te' smeren van
de één meter hoge stapel broden die
óf door de burgerij zijn afgeleverd,
óf gekocht van het geld dat de SJ'op
straat heeft "ingezameld.
Een lid der ordedienst verlaat het
gebouw om zeven uur, als de uni
versiteitsbibliotheek weer opengaat.
Via deze UB en de aula loopt de
.sluipweg" naar het Maagdenhuis
waar men, volgens een mededeling,
beschikt- over een voldoende hoe
veelheid maandverband en anticon
ceptiva. Dit; lid der ordedienst nu
gaat slapen op zijn eigen kamer èn
studeren, want hij zit voor een ten
tamen. Hij is niet de enige die op
deze wijze de aanslag op het uithou
dingsvermogen de baas probeert te
blijven.
Jacob Jutte
Maar hij heeft In één nacht van
waken en draven dan ook al heel
wat meegemaakt, Midden in de
nacht staat er op de loopbrug {„dat
enge ding", voor de meisjes) een
man met hond, die komt vertellen
dat de politie in aantocht is. Hoe hij
dat weet? Hij komt net uit de bajes
cn heeft het op het hoofdbureau ge-
Maagdenhufs-editie van het faculteitsblad De Poorter.
hoordOver dezelfde enge passage
over de Handboogsteeg moet beeld
houwer Jacob Jutte worden afge
voerd. Hij heeft, in rood, ziln Delta
teken op een wand geschilderd. Het
wordt verwijderd.
Weer even later wordt ontdekt dat
beneden in-l.it gebouw de pennetjes
uit de deurknoppen zijn gehaald.
Het werk van „stillen"? De reactie is
„d3t het wel zo zal zijn. Je kunt nu
eenmaal niet vermijden dat hier fi- V
guren rondlopen die tegen ons zijn".
In de kelder is een rioolbuis ge
sprongen, Het gaat er stinken en <Je
toiletten daar worden gesloten. De
liften worden td zwaar'belast, vallen
uit en kunnen niet gemaakt wórden.
Er moet gelucht worden. Het gaat
niet,-want de ramen zijn gebarrica
deerd. Bij de opbouw'van de barri
cades wordt dankbaar gebruik ge-
Een bewakende
politieman wordt;
door 'een dér stu-
denten van een
koele dronk voor
zien. ;-N.A-
maakt van kasten, bureaus èn hout
dat dankzij een aan dé gang zijnde
verbouwing voor het grijpen ligt.
Een ordebewaker, doodop;' „Och, alB
de politie wil binnenkomen kómen
ze erin. Maar de barricades horen'
erbij. Folklore''. Twee tellem later is
bij weg, om de koffieketel', te zoeken
die per ongeluk uit de aula is mee
genomen, maar 's morgens nodig is
om de kerkgangers te laven die iii
de kerk (aula) de dienst komen blj;
wonen.
liet is dan weer écht een kerk,
keurig opgeruimd en ontdaan yan de'
sporen die het gedrang, bü de loop
brug oplevert. Dei politie blijft; zoals
steeds, in de buiirt, maar gaat de
kerk niet binnen.1 Ónderhaar wa
kend oog lopen vier bezetters via de
r,kerkdeur aan het Spui naar buiten,
'met onder de armen een pakket
drukwerk. Drukwerk van het .eigen'
merk en klaargemaakt In de huis
drukkerij op de vierde etage van het
Maagdenhuis. Die -drukkerij heeft'
niet stilgestaan.
Een drukker van beroep behoort
tot. de .bezetters. Hij _lSkt'zijn vingers
af aan het gloednieuwe,of fsetpersje
dat daar boven Int het gebouw staat
en jaagt er in korte tijd twaalfdui
zend „berichten uit het Maagden
huis" uit, wat vaag van kleur wells-
waar. yjv.
Ome Agent
Dé vierde etage is overigens alleen
voor de drukkerij groep toegankelijk.
Met het oog op de kostbaarheid van
de apparatuur. De jongeman, met
een mand vol sinaasappels, mag
erin. Hij brengt de vitaminen die in
deze uren zo hard nodig zijn. Er
wordt.aangekondigd dat er „nu ook
weer soep ls". En koffie natuurlijk.
Vooral koffie. - Ook„Ome Agent"
(algemene term voor Ieder die het
polltie-unlform draagt) deelt erin.
Er staan drie „omes" bij de loop
brug. In een emmertje wordt de kof
fie in hun richting gestuurd. Het
smaakt ze.goed, bij al die kou.
Al sinds zaterdagmiddag is de te
lefoonverbinding van het Maagden-
huis naar buiten toe niet meer' in
tact,; Die ls afgeknepen. Intern kan
er wel gebeld- worden, óók naar de
UB de voorpost van het Maag
denhuis. Daar komt een belangrijk
stuk berichtgeving vandaan. De UB
is voorpost èn. hulppost, voor het af-
geven van de gevraagde matrassen
en - dekens. In het Maagdenhuis is
namelijk zondagnacht al de centrale-
verwarming uitgevallen. En niet
versagende Jutte is ook in de UB.
Hij deelt mosselen uit.'
Over het Spui-klinkt „De stem
van het Maagdenhuis", met twee
minuten onderbreking uit respect
voor de bewoners van het Begijnhof.
Van onze verslaggevers)
AMSTERDAM, maandag. ..Er ïs geen aandrang op mij uit
geoefend de politie in de Universiteitsbibliotheek te balen, maar
ik lieb tegen prof. Belinfante gezegd, dat hij, als hij politie-ingrij-
pen zou willen, hier zelf maar moet komen om de leiding daarbij
over té nemen".
Dit zei vanmorgen prof. dr. S.
van der Woude, directeur van de
Universiteitsbibliotheek, die door
de bezetters van het Maagden
huis wordt gebruikt om dit door
de politie omsingelde gebouw
binnen te komen. De politie, had
tot vanmorgen niets ondernomen
om deze doorbreking van het cor-,
don te voorkomen. Zaterdagmid
dag zijn enkele politiemannen de
UB binnengegaan, maar .op ver
zoek van prof. Van der Woudé
verwijderden zij .zich vrijwel
meteen.
TMdcns de persconferentie van het
universiteitsbestuur gistermiddag ls
meegedeeld dat het presidium en.Io-
lco-burgemeester dr..P. J. Koets had
den besloten de toegang' tot het Maag
denhuis vla de UB open te laten „om
geen escalatie te bevorderen en niet
het risico te lopen dat de UB zou wor-
den bestormd." A -
Kanselier-directeur drs. W, Drech-
sel zei tijdens deze persconferentie'dat
zonder het Maagdenhuis „het.abso
lute administratieve centrum van de
universiteit" het universitaire leven
niet draaiende is te houden. - Als 'ge-
vtdg van de besetting heeft'men, aldus
de, heer Drechsel, het "personeel moe
ten aanzeggen dat er vandaag nlebzou
worden gewerkt. j
Bedroevend
Drs. Drechsel noemde het „zeer lbe-7
droevend en zèer schandalig dal - er
kasten ln het i Maagdenhuis zouden
zijn opengebroken en dat er fotokO-,
pieën zouden zijn gemaakt van „aller
hande documenten, brieven cn mede
delingen, waaronder heel/vwat van
persoonlijke aard."
De bezettersvan het gebouw stellen
hier tegenover dat er slechts „één kast
in het Maagdenhuis is opengebroken.
Van de overige kasten en bureaus, die
zijn doorzocht was steeds de sleutel
makkelijk te vinden. Ze gaan er van
uit dat zij door .het inzien van per
soonlijke documenten' „eindelijk tot
het democratische proces- van openba
re raadpleging" zijn overgegaan.
De belangrijkste documenten zijn in
het Maagdenhuis gefotokopieerd,
waarna de originelen'' op hun plaats
zijn teruggezet en de fotokopieën naar
buiten zijn getransporteerd. Uittrek
sels uit een'aantal van deze stukken
zijn gisteren in oplagen Van vele dui
zenden gestencild en in en buiten het
Maagdenhuis verspreid.
Ook loco.-bürgemeester dr. Koets
noemde ditltijdens de persconferentie
van gisteren, een „zeer schandalige
zaak", zoals de hele-bezetting van hét
Maagdenhuis. „Dat zal", zeUhy.-,ie
dereen die het wél meer.t met de uni
versiteit met mij eens zijn".
Keetor-magnificus prof. mr. A. D
Belinfante voegde daaraan toe. dat
voor het verkrijgen van.'-- discussie
ruimten de bezetting' iyan^het Maag
denhuis beslist niet nodig was. „In de
Oudemanshuispoort is", zei hij, „vol
doende ruimte beschikbaar voor het
voeren van discussies". De reetor-
magnificus had tevoren gezegd dat de
gebeurtenissen hoe schandalig ook,
niet betékenen dat enige afbreuk is
gedaan aan de vaste wil van,, het pre
sidium alle geledingen van de univer
siteit te betrekken bij de besluisvor-
ming, „maar" zei hij, „als onderhan
delen alleen mogelijk is op basis van
de eisen die de studenten stellen, dan
s oinze universiteit ten dode' opge
schreven."
ROME, maandag (KNP), Zater
dagmorgen is volkomen onverwacht in
Rome overleden kardinaal Joseph Be
ran, aartsbisschop van Praag. Hli wa3
81 Jaar, oudi Kardinaal Beran,'die fn
1946 door" paus Phts Xn tot aartsbis
schop van Praag werd benoemd, heeft
dit ambt slechts tot juni 1949 kunnen
vervullen, omdat hli toen door de
Tsjechóslowaakse politie onder huls
arrest werd geplaatst en in 1959 naar
een plaats buiten zUn aartsbisdom
werd overgebracht.
^be- kardinaal, die als.'pastoor van
een'k Praagse ,>parochie jarenlang in
Duitse/concentratiekampen had 'gezé
ten,' hééft nóóit een proces-gehad. In
januari 1365 werd, hij door paus Paii-
lus ;.töt '.kardinaal gecreëerd, - een
maand later reisdehij plotseling na
diplomatiek overleg tussen het/Vati-
kaan en' Praag naar Rome, waar hij
sindsdien heeft gewoond in hét Nepo-
muc college. Vooral sedert der hervof-
rningen in TjSjechoslowak ij e vorig
'jaar, verlangde hij ernaarterug te.ke
rennaarzijn land.: Een petitie in
Tsjechoslowakije leverde daarvoor
tienduizenden' handtekeningen op.
Van de zijde': van de regering kwant
daarop als antwoord, dat de kardinaal
'wel tenig mócht komen, maar dan als
privé persoon eiVnlet-als aartsbisschop
van Praag. DTt bisdom werd sérdert
de gedwongen afwezigheid .van de kar
dinaal bestuurde door een apostolisch
administrator, mgr. Frantlsek Toma-
sek.
■-y (VètTeen onzer.'verslaggevers)
UTRECHT,;maandag. 'Het' trein
verkeer/; .^Utrecht: Amersfoort en
Utrecht-Hilversüm is vanmorgen op
.het spitsuur vrij ernstig vertraagd ge
weest door een. wtsselstorlng'bij het
Centraal Station Utrecht ter hoogte
van de buurtsporen.
(Van een onzer verslaggevers)'
AMSTERDAM, maandag. De
bezettingsraad die de bezetters
van het Maagdenhuis vannacht
hebben gekozen, bestaat uit 23
personen en krijgt tot taak de
praktische gang van zaken te
coördineren en voorstellen te
formuleren voor de plenaire
vergaderingen-
De raad bestRat uit drie leden van het
ASVA-bestuur (onder wie voorzit
ter Johan Middendorp), vertegen
woordigers van de diverse diensten
die door de bezetters zijn Ingesteld,
een vertegenwoordiger van de
„Amsterdamse Werkende Jeugd",
die zich in het gebouw heeft geïn
stalleerd en een aantal leden van de
actiegroep „De Loze Kreet", die het
initiatief tot de bezetting van het
Maagdenhuis nam.
De vergaderingen van de bezettings
raad, zo werd besloten, zouden voor
alle studenten toegankelijk zijn,
maar alleen leden van de raad zou
den het woord mogen voeren en
mogen stemmen.
De taak van de bezettingsraad was de
eerste dagen van de bezetting,
waargenomen door een Informeel
tot stond gekomen groep mensen,
waarbij iedereen in net Maagden
huis aan de discussies en stemmin
gen mocht meedoen.
Volgens de student Joost Kircz
moest de officiële instelling van de
bezettingsraad worden gezien als
„een technisch puntje. De plenaire
vergaderingen verliepen tot nu ioe
moeilijk omdat er steeds iémand
binnenkwam die dan bijvoorbeeld
riep; de UB is bezet, en dan liep ie
dereen weg. Die vergaderingen
duurden dan zeseneenhalf uur cn er
kwam niets uil," aldus Joost Kircz.
De filmer Tjebbe van Tijen verzette
zich tegen deze ziens wij u: „Dit is
geen technische maar een principië
le zaak. Als we niet verder komen
dan een beetje parlementje spelen,
met moties en zo, waarbij we wor
den teruggebracht tot iemand die
alleen rijn hand op mag steken, dan
is deze bezetting niets anders dan
een pressiemiddel in een onderhan
deling, Als je het systeem waarte
gen je strijdt, overneemt, zul je ook
niets bereiken."
Ëen aantal voorstanders van de instel
ling van de bezettingsraad sprak de
mening uit, dat men in een situatie,
waarin door de aanwezigheid van
de politie buiten bet Maagdenhuis
grote druk werd uitgeoefend en
voortdurende spanning bestond,
geen volmaakte democratische
structuur kon' realiseren.
Een student zei hierop; „In Rusland
heeft men ook altijd de aanwezig
heid van contrarevolutionairen ge
bruikt als excuus om een minder
democratische structuur te handha
ven. De contrarevolutionairen zlin
hier de politieagenten, buiten. Dat
wordt nu gebruikt.als een aanlei
ding om bepaalde democratische
principes te verwaarlozen."
De studente Marie-Anne Greidanus,
lid van „De. Loze Kreet", bracht
daar tegenin: „Als de Loze Kreet
vorige week geen geheime vergade
ringen had gehouden, was er hele
maal geen bezetting van het Maag
denhuis geweest."
AMSTERDAM, maandag. (ANP).
Curatoren en senaat
.van de Universiteit van Am
sterdam hebben in een zater
dagavond uitgegeven verkla
ring gesteld dat reeds vorige
week duidelijk tot uitdrukking
is gebracht dat van de zijde
van het universiteitsbestuur
met ernst wordt gewerkt aan
democratisering van de univer
siteit.
Curatoren en presidium hebbeu, aldus
deze verklaring, de vorige week
eenstemmig genomen besluiten van
de werkgroep bestuursstructuur van
de universiteit onderschreven.- Zij
menen dat deze besluiten erkenning
van het medebeslissingsrecht inhou
den.
De werkgroep deelde vorige week het
volgende mee:
1) De werkgroep ig het er over eens
dat zij wenst uit te gaan en steeds
wenste uit te gaan van het beginsel
dat het recht van iedere geleding
wordt erkend om vertegenwoordi
gers én stemrecht te hebben in
ieder bestuur binnen de Universi
teit. dat ook andere dan uitvoerende
beslissingen zal nemen. Verder zal
zij onderzoeken of en in hoeverre dit
beginsel ook moet en kan worden
-toegepast op bestuursorganen met
een uitvoerende taak, waarvan de
verhouding tot de bovenbedoelde
besturen van de. universiteit ui ter-,"
aard duidelijk dient te worden gere
geld. De werkgroep meent geenszins
dat door aanvaarding van he,t bo
venstaande beginsel alle toekomsti
ge bestuursproblemen zijn opgelost
maar zij acht het voor een voor
spoedige gang van zaken, gewenst
deze overeenstemming duidelijk
vast te stellen.
2). De werkgroep streeft ernaar haar
eerste rapport over de gewenste
herziening van de bestuursstructuur
voor eind juli te produceren. De
werkgroep stelt zich voor tegelij
kertijd aan de minister van onder
wijs en wetenschappen te verzoeken
een zodanige wetswijziging te bevor
deren dat de Universiteit;van Am
sterdam de mogelijkheid 'wordt ge
boden om de Ln dit rapport gedane
structuurvoorstellen te verwerkelij
ken met inachtneming van de bin
nen de universitaire groeperingen
levende opvattingen die zowel vóór
als na de totstandkoming van dit
rapport zullen worden gepeild".
PETTEN, maandag. In de bnurt
van de vorige week bij de Hondsboa-
sczecwerlng gestrande kotter „Rinske"
uit Zwartsluis zü& I& bet afgelopen
weekeinde duizenden pukje* sigaret
ten aangespoeld. Do poHtle wil bet
vermoeden, dat het bier smokkelaiga-
retlen betreft, dte op de gestrande
kotter zijn vervoerd, nog niet bevesti
gen, maar deelde mee: „We rijn niet
zo achterlijk om te geloven dat die
pakjes daar ln het water zijn ge
gooid".
EINDHOVEN, maandag (ANP)
Curatoren, en senaat van de Techni
sche Hogeschool Eindhoven hebben dc
beginselen -van medeverantwoorde
lijkheid en medebeslissingsrecht van
alle geledingen en op alle niveaus
aanvaard als uitgangspunt bij de ont
wikkeling van een nieuwe hogeschool-
structuur.
Uit vérklaringen van senaat en cu
ratoren blijkt dat. zij" voorstander zijn
van het'bij eenroepen van een hoge-
schoolraad, voorlopig bestaande uit
gelijke vertegenwoordiging van de
vijf geledingen: senaat, curatoren, we
tenschappelijke staf, techn3sch-admJ-
nistratieve staf én studenten. Twee
vertegenwoordigers van al deze groe
peringen zijn uitgenodigd voor eeri
donderdag a.s. te houden Vergadering.
De senaat stelt zich voor. dat de ont
wikkeling in de richting van verder
gaande democratisering :aan de; TH
Eindhoven wellicht kan leiden tót do
instelling per (onder)afdeüng van
(onder) afdelingsraden, waarin op
analoge wijze als in de hogeschool-
raad alle 'geledingen van de(on
der) afdelingen zijn vertegenwoordigd.
(Van onzè,verslaggevers) - v.
AMSTERDAM, maandag Het bëstuur van de Algemene Stu
denten Vereniging Amsterdam (ASVA) heeft zich solidair ver
klaard met de bezetters van; het Maagdenhuis. Iïeteis van mening r
dat hun eisen gerechtvaardigd zijn. .Voorts protesteert hét ASVA-
bestuur tegen de politiebewaking van de bezetfe gebouwen. Het
zegt de actie te zullen doorzetten tot de eisen dér. eluderiteh zijn in-
gewilligd. x
..Het dagelijks bestuur van dé'
Nederlandse Studenten- Raad
(NSR) heeft in een, verklaring
aan het ANP als zijn mening uit-";
gesproken dat de bezetting Van
het Maagdenhuis „een 'volstrekt
noodzakelijk; en juist middel, is
om deeisen van de studenten
kracht bij te zetten. Immers, door
dë bezetting van heb-Maagden
huis worden de universitaire au
toriteiten" gevoelig getroffen. Dit
is noodzakelijk omdat de Amster
damse situatie wordt gekenmerkt
door de weigering van deze auto
riteiten op de eisen vani de stu
denten in te gaan",, aldus de
NSR
De studentenraad eist onmiddellijke
terugtrekking van de politie en herstel
,van de telefoonverbindingen tussen
Maagdenhuisen buitenwereld. „Door
het inwilligen -van deze eisen," aldus
de NSR, „ontstaat een normale situa
tie, waarin het conflict; is terugge
bracht tot de kern: een confrontatie
tussen universitaire machthebbers en
studenten".
Het hoofdbestuur van hel Algemeen
Nederlands Jeugd Verbond' (ANJV)
heeft in een protestbrief aan. burge
meester Samkelden de/wethouders eo
de Amsterdamse raad" geprotesteerd
tegen het feit dat de politie een cor
don hééft gelegd rond het Maagden
huis. Het ANJV deelt mee solidair te
zijn met de studenten en eist van dé
burgemeester dat hij het politiecordon
opheft en politie verbiedt „wie dan
ook met wat dan ook de weg naar hét
Maagdenhuls té versperren". -
Het ANJV heeft de bevoBdhg van
Amsterdam gevraagd om voedsel voor
dë. bezetters en houdt rich ook' daad-
werkelijk bezig met inzameling van le
vensmiddelen en geld om deze te ko
pen.
De afdeling Amsterdam van de PSP
heeft zich opgesteld achter de els van
de studenten voor medebeslissings
recht. De afdeling ziet de bezetting
'van universiteitsgebouwen als een
„geëigend, middel om deze eis kracht
bij te zetten en juicht het gezhmenlijk
optreden van studenten étf werkende
jongeren daarbij toe". De PSP-afde-
ling, veroordeelt het tehulp roepen
van de politie. Een in grote LUnen ge-
lijkluxdende- verklaring is afgelegd
door de CPN-fractie in. de Amsterdam
se gemeenteraad.
