Zaken van DP- sympa th isanten in brand gestoken D'66-motie wil ander statuut voor koninkrijk Demonstratie met vechtpartij 1 Aanvullend detachement van 300 mariniers naar Curasao Handhaving orde in West volgens congres geen taak voor Nederlandse troef en PROTEST IN DEN HAAG TEGEN ZENDEN MARINIERS Vader van Dubcek na ziekte overleden GEEN INCIDENTEN BIJ VERTREK EN AANKOMST Duitsers gewond bij poging om met speedboot stuw-in de Maas te nemen Staking bij grafisch personeel in Italië Hotelier zou f 74000 in verkeerde brievenbus hebben gedaan Studentenpastor dr. Kamphuis neemt ontslag Dit jaar begin voortzetting rijksweg 15 Rotterdam- Roergebied Huisarrest Soekarao werd verscherpt pagina 4 -"maandag 2 juni 1969 Onze redacteur Ard Hor- vers, die dit artikel schreef, is op Curasao geboren. Hy heeft de afgelopen zes jaar tot oktober 1968 als re dacteur gewerkt b(j de Ami- goe di Curasao, het enige dagblad in de Nederlandse Antillen, dat geen binding heeft met een Antilliaanse politieke partij. TYE brandstichters en plunderaars op Curasao zijn niet wille keurig te werk gegaan zo is uit dc lijst van door brand en plunderingen getroffen zaken op te maken. Of cr gesproken mag worden van tevoren beraamde plannen, daarvoor is het nu nog te vroeg. Maar wel mag eruit geconcludeerd worden, dat de woede over de sociale wantoestanden gekoeld is op die zakenlieden, die nauw verwant zijn met de aan het bewind zijnde politieke partij of van wie verondersteld werd, dat die zakenlied en in hoge mate (financieel) tot het eilcces van de Democratische Partij hebben hijgedragen. Deze conclusie houdt niet: in, dat panden van zakenlieden, die „aan de goede kant" stonden, niet getroffen zijn door brand. Maar bij veel van die gevallen, zo blijkt uit de lijst, kan het vuur zijn. overgeslagen van het ene pand naar het andere. Do optocht van de stakers begon b|J een van de uitgangen van dc raf finaderij van Shell Curacao N.V. De route was gepland over de Rykseen- heid Boulevard, langs Salinja, -via Berg Altena en het Jnllanaplefa, langs het Waaigat (waar een monu ment Ui opgericht voor de slachtof fer* van de laatste wereldoorlog) naar hel Fort Amsterdam. weg naar Fort Amsterdam V werd Henderson Rio Canario geplunderd. Henderson (zeven su permarkets op Curasao) is een En gels concern, dat zijn grote bloei te danken heeft aan leveringen voor de bemanningen van de olietankers die de haven van Willemstad aandeden. De laatste jaren kwam in dit bedrijf de grote ontevredenheid onder het personeel tot Uiting, onderméèr In een staking. Henderson gold voor de Antilliaan als het bedrijf bij uitstek, waar het personeel werd uitgebuit. Voor de Curagaóenaar was er geen twijfel mogelijk. Henderson was eert van de steunpilaren van de Democratische Partij. Nobrcga Toko en Restaurant wa ren het twoode doelwit van de sta kers. Dc eigenaar is een Portugees, Dc man had zijn welvaart te danken ean de DP; dat stond voor de Curagaoennar vast. Want was het niet zo dat de DP-bronzcn elke zon dag in die zaak een festijn aanrich ten? Het publiek meende tc weten, dat Nobrega levensmiddelen-leve rancier was van premier C. D. Kroon. Opvallend Is dat in het winkelcen trum Salfcnja juist de autohandel Irausquln v Son het moest ontgel den. Ér bestaat een familieband tus sen de Irausquins en de Jonckhe^rs. Op het Brionplein ging Botlca Brion in vlammen op. Eigenaar: Irausquih, Op hetzelfde plein werd hotel Ame ricano een prooi der vlammen. Etge- naar: Jonekheer. Prospero Baiz te Punda en te Santa Maria werden platgebrand. Het filiaal te Santa Maria ligt tien kilometer buiten het centrum van Willemstad. Voor dc Antilliaanse ar beiders stond het vast, dat er nauwe banden bestaan tussen Prospero Baiz en do DP. Wellicht was dat ook de reden, dat het filiaal van Edward's Henrlques Bank in de Heerenstraat gedeeltelijk afbrandde, Edward's Henrlques Bank en Prospero Baiz hebben dezelfde aandeelhouders. XPNKELË voorbeelden, maar op deze wijze kau de hele lijst „ge brandmerkt" worden. In de kleine Curacaose gemeenschap weet ieder een alle» van Iedereen. Grote veront waardiging bestond er onder de An- tllllancn toen <le zakenman Tauber een koninklijke onderscheiding ont ving. De reden hiervoor was, zo hoorde men op hot hele eiland, dat Tauber de campagne van dc DP fi nancierde voor een groot deel al thans. Bij de eerste meldingen over de onlusten op Curasao stond het nieuwste pand van Tauber in brand. Later werd ook het pand te Otra- banda afgebrand. In 1907, vóór dc laatste verkiezingen op Curacao, wa-, ren er al ernstige relletjes In Wil lemstad. Leider was de jonge onder wijzer Stanley C. Brown (28). In toespraken, die op het Dr. da Costa Gomezplein werden aanhoord door menigten, van soms 1500 man in Pnnda, noemde Brown toen namen van zaken, die nu afgebrand en ge plunderd zUn. By de relletjes was toen reeds gebleken, dat de politie niet in staat was de orde te handha ven. Dat het broeide op Curacao wist iedereen. Dat het menes was, bleek reeds in 1D87 twee jaar geleden toen het St. Elisabeth's Gasthuis bestormd werd door een woedende menigte, omdat Brown was gearres teerd en omdat de politie toen Brown klaagde over ernstige pijnen,, aanvankelijk geweigerd had een dokter bij Brown toe te laten. TJOE was Curasao? "Was, want Curasao zal nooit meer hetzelfde zijn. Curagao: 15.000 werklozen, 10.000 krotten, geen radio- of TV- zendtijd voor politieke partijen, slechts die vakbonden die de goed keuring wegdragen van de DP mochten af en toe hun zegje doen voor radio of TV, Voor degene, die de afgelopen zes jaar op Curasao heeft gewoond en geleefd en naar de grieven van de arbeiders en de pas uit Nederland teruggekeerde Intellectuelen heeft geluisterd, wa» de uitbarsting geen verrassing. Wel was het een verras sing, dat er slechts vier doden zijn gevallen en slech's voor ongeveer 200 miljoen gulden schade werd aangericht. (Van onze Haagse redactie) DEN HAAG, maandag, D166 vindt dat Nederlandse miK- tairen geen rol behoren te spelen hij het handhaven van de orde in de rijksdelen in de West. Het nieuws over de onlusten op Curagao en liet inschakelen van Nederlandse mariniers hij de beteugeling daarvan leidde gisteren in Den Haag, waar D'66 een landelijk programmacongres hield tot aanvaarding van een motie waarin gezegd wordt „dat Nederland se troepen geen taak behoren te hebben ter handhaving van de orde op de Nederlandse Antillen en in Suriname". Een beeld van de onlusten van vrijdag in Willemstad. Plunderaars halen goederen weg uit een winkeletalage waarvan de ruit gebroken is. De Tweede-Kamerfractie van D'66 kreeg in deze motie die met 84 procent van de stem men vóór werd aangenomen het verzoek „met kracht te streven naar een zodanige wij ziging van het statuut voor het koninkrijk, dat bet inzetten van militaire: eenbedön zoals thans gebeurt in de toekomst onmogelijk zal zijn". Fractieleider mr. Hans van Mlerlo wa» het van harte met de motie eens omdat* naar h(j zei* hei statuut Nederland ln een steeds krankzinni ger situatie brengt doordat het een onaanvaardbare verantwoordelijk- héld te dragen kr|fgt voor verhou dingen en Btrnoturen In d« landen overzee. Hét bestuur van de Politieke Partij Radlkalen heeft naar aanleiding van de ongeregeldheden op Curagao als zijn oordeel uitgesproken dat het dringend noodzakelijk is het ko ninkrijksstatuut grondig te herzien, „teneinde Nederland los te maken van de verplichtingen die het thans op grond van dit statuut draagt en die ln de zogenaamde rijksdelen overzee heereen". De voorzitter van dé AR-fractle Ln de Tweede Kamer, mr. B. W. Blesheu vel, heeft do hoop uitgesproken dat „het gebeuren op Curagao een ern stige waarschuwing mag zijn voor de Antilliaanse regering". Vooral de bestuursstructuur en de tegenstel ling tussen rijk en arm zouden Vol gens de heer Biesheuvel meer aan dacht moeten krljgeb. In oen telegram aan premier De Jóng heeft de Tweede-Kamerfractie van de CPN. geprotesteerd tegen militair optreden óp Curasao en tegen troe penzending. In een Verklaring spreekt het bestuur van dó KVB-jöfigerengróepén rijn verontwaardiging uit over „ae sléchte sociale toestanden en de cor ruptie, die, naar uit diverse bronnen blijkt, het loven op Curagao voor velen tot eert ondraaglijke last ma ken en die de onderliggende oor zaak zijn van de recente ongere geldheden". Het keurt deze ongere geldheden filet goed, möar kan wel DEN HAAG, maandag (ANP). Ongeveer zevenhonderd men- sen hebhen gistermiddag in Den Haag deel gcriomon aan ccn pro testdemonstratie tegen liet inzetten van Nederlandse mariniers op Cucaguo. De demonstratie, georganiseerd door „Amiyns ïibcr", liep uit op een vechtpartij met do politic, toen deelnemers het An- Uilenhuis, waar het kabinet va» gevolmachtigd minister dr. E. Jonekheer is gevestigd, met stenen begonnen tc bekogelen. Zeventien jongelui werden gearresteerd. Een agent werd ge wond toén hij een steen tegen zijn borst kreeg, een andere werd door zijn eigen hond gebeten en een inspecteur werd door een Amsterdamse architect met een stok een buil op het hoofd gesla gen, Aan de demonstratie namen nnaat leden van AiltlyaS liber ook groepen Antilliaanse arbeiders en jeden van dè PRAAG, maandag (DPA). Na eed korte* ernstige ziekte lfl gisteren Stefan Dubcfek, de vader Van de afge zette Tsjeohtul o waakse party leider Alexander Dubcek, op 7Ï-Jarlge leef tijd overleden in een sanatorium in Bratislava. Stefan Dubcek kwam in de periode van dé „libêraHflartie" enkelo malen in het nleUWs dóórdat hij ridh in inter views zeer betrokken toonde bij de door zijn zóöfi gelelde ontwikkelingen. S.J. deel. Volgeng do politie *oü het aart het optreden vati de Socialistische Jeugd te wijten zijn, dat de als waar dig bedttelde demonstratie uit de hand is gelopen. De gevechten begonnen toén bekend werd dat dr. Jonekheer niet uit het Antitkenhuisi waar hij een delegatie van vier man te woord had gestaan, wilde komen om de demonstranten zijn visie op de gebeurtenissen te ge ven. Daarop werd een aantal stenen door de ramen van het AfifcUlénhuls geworpen ert begon de pölltie de de monstranten uiteen te jagërï. ini een telegraph van Antiyas liber aan burgemeester Mftrljnên" van Den Haag wordt het optreden van de poli tie „menóonterehd, agressief en provo cerend" genoemd. Het politieoptreden wordt te meer veroordeeld daar er van merkbare kwade opzet gesproken kart worden, daar het optreden vaak een racistisch karakter had en daar er van bruto mishandeling duidelijk sprake was". De Surinaamse Studentenhuis en Surinaamse Studentenvereniging in Wflgenifigen hebben Verklaringen uit gegeven. Waarin ö.m. Wórdt gezegd: „,De Surinaamse studenten in Ne derland zijd Vol afschuw over de op zettelijke provocatiea en terreur Van de Haag/# pölltie legen de Antilliaan se, Surinaamse én Nederlandse beto gers. DEN HAAG, WILLEM STAD, maandag (ANP). In dö loop van het weekeinde is den extra detachement van 300 mariniers mét twee KLM-toe- s tel Ion van Schiphol overge bracht naar Curasao. Noch bij hét vertték Vttn. een onder politiebewaking gesteld deel van de luchthaven - noch bij aankomst óp hfet eiland deden asich Incidenten voor. Het besluit fnéór mariniers té sturen wérd genomen in de verga dering van de ministerraad van het koninkrijk, zaterdagmorgen, na een verzoek van de Antilliaanse rege ring. Het detachement voorna melijk manschappen gelegérd te Doorn ter sterkte van een com pagnie, ultgébrëid met verken- ningseenheden en vefblhdlngstrde.'- pen Werd uitgetelde gedaan doof de bevelhebber der zeestrijdkrach- tètt, Vléè^adtniradl J. B. J. M. Maas eb de commandant vari het kofps mariniers, generóal-majoor A. M. Liiljk. De viCe-odmiffiöl gaf dé vertrek kende troepen éen overzicht vöfi wat bun toflk óp Curagao zal zljni zij zullen de bewaking»- en bevei- llglngstflken vati de al 6p het ei land aanWözige mariniers g 8ön verlichten, onder béVel VAti de Cü- ragaose polltlecommandant Oppositieleider drs. J. M. dén De eerste groep mariniers stapt ir* het vliegtuig naar Curasao. Op de voorgrond de commandant van het detachement, majóof J. Martens. Uyl, op WièrtB verzoek de regering morgen et.r verklaring oVèr de ge beurtenissen üól afleggen, heeft het besluit het detachement Neder landse militairen op hét eiland to Versterken „Voorshands Onbegrij pelijk" genoemd. „Het zèhderi Van deZe ektra troepen kan V/ërkép öli olie op het vuurt', atóus- de heer Den Uyl. Berichten ven dè persbureau* AF en AFP uit San JUah Op Pörtö Rico maken molding Van een Ver hoogde activiteit van de Ameri kaanse marine in de Caribische Watoren. Twee Amerikaanse oor logsschepen, de torpedoboot jager Berry eh de llcïlto kruiser Spring field, zijn gistermorgen uit St. Thomafi op de Maagdetiell&hden naSr hét zeegebied rond Cur&gfio Vertrokken, Een woordvoerder van de Amerikaanse regering lh Wa shington heeft gezegd dat de sche pen eventueel gebruikt zullen wor den bij ëvfioüatie van rond ïlöü op het eiland verblijvende Ameri kaanse burgers. Hiervoor bestaan thans nog geen concrete plannen, aldus deze woordvoerder. begrip opbrengen voor de verbitte ring die eraan ten grondslag ligt. Studenten De Antilliaanse studerenden üt Utrecht hebben zich beraden over de toestond op Curagao. Z|j zeggen „op grond van berichten die zft nlf betrouwbare bronnen hebben ver kregen, te vrezen dat, gezien het feit dat er bulten de regering geen contact met Curasao mogelijk is en van officiële z|]de onvoldoende In formaties worden verstrekt* de toe stand veeï ernstiger Is dan wordt voorgespiegeld". De Antilliaanse stu denten in Leiden hebben naar aan leiding van de recente ontwikkeling op Curagao bet sociaal-economisch beleid van de huidige Antilliaanse regering „ten strengste" afgekeurd. In een zaterdag uitgegeven verkla ring roept de democratisch socialis tische studentenvereniging ,Foll- tefa" te Utrecht de Nederlandse be volking op om massaal te proteste ren tegen wat genoemd wordt „het gewelddadige optreden van Neder landse mariniers tegen de anfl-rkoro- nlale opstand ln Willemstad op Cu racao". Namens 15D lp Nijmegen wonende Aptiliianen is een verklaring uitge geven, waarin scherp gepro leste er d wordt „tegen de poging tol directe militaire injnepgidg van Ameri kaanse mariniers in Antilliaanse aangelegenheden". „Hef ter beschikking stellen van Ne derlandse strijdkrachten SH CMFF having van de orde op Curagao als antwoord op de daar optredende onrust brengt ons in de positie van (mede)onderdrukker van bestaands sociale bewegingen", zo stellen „Kerk. en Vrede de doopsgezinde vredesgroep en de ShaloómgrOép, die in een werkgroep bijeen zijn ln „Kerk en Wereld" In Driebergen ter voorbereiding van de Vredesweek 1969. De Humanistlese Jeugdbeweging Ne derland heeft „met walging kennis genomen ven het '^rute geweld waarmee de Nederlandse en Antil liaanse regering de stakingen in Willemstad meenden te moeten neerslaan''. De beweging beschul digt de Nederlandse en Antilliaanse regering ervan dat ze verantwoor delijk zijn voor de sociale wantoe standen. De landelijke vereniging „Ons Surina me" veroordeelt in een telegram aan de Nederlandse regering hat „bruut optreden Nederlandse bezet tingstroepen tegen Curagaogo volk". De vereniging bestempelt de Neder landse politionele acties als typisch kolonialistisch. Kranten Hot Curscaosche dagblad Beurs Nieuwsberichten schrift, dat <j de geböüriettlssen van vrüdag klok van vooruitgang op Curagao een reeks van Jaren Ia teruggezet. „Er zullên maatregelen moeten worden genomen, dat dé arbeid»- vrede wordt verzekerd en dat zon der nsWerkende sentimenten van wrok de opbouw van wat ntt zinloos Is afgebroken zo sue! mogelijk ter band wordt genomen", aldas deze krant. Het Curagèose dagblad „Amigo dl Cu ragao" schrijft ln zijn commentaar Op de gebéilrtecissen van vrijdag onder meer dat men kan spreken van een Antilliaanse ramp, die ean nationaal optreden Vergt met opz|j- zetting van partijpolitiek. „DU'dellJk gesteld moet worden", aldus deze krant, „dat de regering in deze kri tieke situatiè Volkomen ln gebréke is gebleven." (Vatt otize Correspondent) ROERMOND, maandag. De 24- Jstrige Duitse koopman Lothar Stef- fêna uit jUitah en z|)n 22-jarige passa gier Hermann \fehrt eveneens uit JbUdh M)n gisteren by Roermond met eeö speedboot een stuw afgevaren. Z|j wilden bet ruim 3 meter tellende al- veftuvërscbu in zweefvlucht nemen. De. poging slaagde niet, De'speed boot werd bij de val op hèt water fir naai versplinterd èn de 40 pk. bülteh- bóordmotor zonk naar de Maasbbdem. Dè belde Duitsers werden doof de schipper versuft uit het Water opge pikt. In het ziekenhuis van Roermond constateerde men een liöhte hersen schudding bij hét tweetal. RÖME, maandag (HéUteh). Het typografisch personeel Van de dagbla den in Italië u zaterdagmiddag ln sta- Beloning uitgeloofd voor terugbezorgen (Fan een. onzer versUffgevtrs) ROTTERDAM, maandag, M een overspannen- toestond non een hotelhouder uit de Snellindcstraat enige tijd gereder* fa de omgeving van de Slavenburg® Bank aan de Nieuwe Bfanen we ar bij Iemand 74 bankbiljetten- van duizend gulden en een bypottieekakte fa de brie- De man, die de bedoeling had gehad het geld in de nachtkluis van de Slavenburg* Bank te de poneren, kan ziek niet meer her- «neten bi} wie hfj het- geld ln de bus heeft gestopt. Via een advertentie tn een dag blad heeft h|j nu 7500 gulden be loning uitgeloofd voor degene die hem hel geld en de hypothcekak- te terugbezorgd. Tot n&g toe heeft zich niemmd ge me IJ. De hotelhouder vertelde van morgen: „Ik was een beetje over mijn toeren toen Ik dat geld 's nachts wilde wegbrengen. Het enige dat fk m|j kan herinneren Is, dal ik de detzr ben. uitgegaan en het geld ergens in de omge ving van de 's-Gravcndlik-wal en de Malhcnesscrlaan ln 'n brieven bus heb gedaan. De volgende morgen realiseerde lit mij, dat Ik het In een verticale brievenbus had gedeponeerd, terwijl mffn bank een borhontale bu« heeft Ik heb natuurlijk- de politie Inge schakeld en ook een privé-detee^ live, maar dat heeft nog g*»n re sultaat gehad. In de buurt waar het geld ergens moet zijn, bevin den zich 21 verticale brievenbus sen en fa een daaT van moet ft het geld gedaan hebben, maar zoek nu maar eens uit waar". In z|jn advertqnüe vraagt de hotelhouder nu om inlichtingen, die tot het terugkrijgen van het geld kunnen lelden. Hij verzekert de informant geheimhouding. klhg óm kracht by te zétten aan Zijn èl» Voor garanties légen dé ontolageri, die voortvloeien Uit de toe nemende automatisering ln deze be drijven. De avond- en de zondagböhtondbla- den zijn hierdoor niet verschenen. UTRECHT, maandag <KNT). De eerat verantwoordelijke, pastor van de Utrechtse studentenparochie, dr. J. H. Kamphuis, heeft zjjn ontslag aangebo den. Pastor Kamphuis, die een be langrijke rol speelde in het recente conflict met kardinaal Alfrink over de oecumenische eucharistievieringen ln de stadcnlonparocble, maakte dit gis teren t|jdcns de diensten in de au'a van de universiteit bckcr.d. Het ont slag, dat op 17 mei la Ingediend, 1» hem met Ingang van 1 juni verleend. Dr. Kamphuis verklaarde niet zijn ambt te hebben neergelegd, omdat fIhU nfet weet, wat en wie dat te moe ten teruggeven of waar het te moeten neerleggen". Ook heeft hij zijn ontslag niet gevraagd vanwege bet conflict om de aulaaienslen. Hij legde er de nadruk c? dat h|) te voren in beginsel de, beslissing al genomen had. Over zijn toekomst zei hij, dat by nu tióg jong genoeg was om zich ln de maatschappij een hem passend be staan op te bouwen. Een vrouw spoelt geen rol ln het besluit: „Ik hob geen uitdrukkelijke relaties, mnar zal ln J toekómst misschien wel tot een huwe lijk: willen komen", zo vertelde hy. Dr, Kamphuis heeft een zeer uit voerige motivering van zijn ontslag gegeven, die naar hij zelf verklaarde voor velen misschien niet overtuigend is. Hij somde verschillende redenen op;.rij hebben vooral te maken met onbehagen over de Inneriyke kerk- atructuut en de wereldgerichtheid van de kerk. Andere redenen betreffen zijn ervaringen als pastor in deze stu dentenkerk. ARNHEM, maandag (ANP). Nog dit Jaar wil men beginnen met de aanleg van het wegVak tabberich Doelinchem van Rijksweg 15 die Rot terdam een snellere verbinding geeft met het Roergebied e« tevens oahelttlt op de Twcnteroute. Dit blijkt Utt het voofstel van GS aan de Provinciale Stalen van Gelderland om het beno digde krediet beschikbaar te stollen. In totaal is voor de uitvoering: Van dit wegvak een bedrag van ruim 34 wlU Joert gulden nOdlg, rtilm 7 mil joert gril den meer dan was geraamd en dit al# gevölg Vftn hét krillslttgsvrij uitvoeren van de weg. DJAKARTA, maandag (Reriter). Het Indonesische Ie get tteeft het huis arrest vah óud-presldeflt Soekafho verscherpt. Een familielid vertelde zondag - dat Zijn vijf kitiderieii hem voorlopig niet meer mogen bezoeken. Volgens welingelichte kringen geldt het Verbod ook voor Soekfiriio's twee de Vhouw Hartinl. Er is geen reden coor de maatregel opgegeven. De Voórmalige president wordt vrijdag 68 jaar.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1969 | | pagina 1