'Het hele
land loopt
naar de
specialist'
Johan Verhey en
zijn knappe techniek
ROTTERDAMS DAGBOEK
Moet speech bij huwelijks
voltrekking wat speelser?
SSTESSïï
,>!?,-^emeeS^er van ^-Gravendeel riep Rotterdamse hulp in
ROTTERDAM RIJNMOND
Thomassen ziet
in motie-Lems
maar een punt
met praktische
betekenis voor
het havenbeleid
Frans Bouwmeester
waarschijnlijk hij
DFC onder contract
Moerdijk
Veldloop in
Kralingse Bos
Beeldende kunst in Rijnmond
sttee4s 2anger wordt
Pol Mara
&STi.bwS^nIlilc die is'dlc ™°rkoml
Delta
C'70-KASBA PAVILJOENS GAAN
4 MILJOEN KOSTEN
Sjeik Fibbe: communicatie, communicatie..,!
KoStet BOQcl-win bi> het P"b>i<*
naar.Chri'
Mr. Klaasesz
reikte culturele
prijs uit
pSSbSSJSSSKPdia,Mt en
Jf, J??4 - ater*« 13 december 1969
a^i8■'^^t^«»^>P,del4teSJnfe5ieC,apï^rtuan 08 P°ldW eroot Koninkriik
verkoopbureau." apparatuur en we hebben ook geen
ROTTERDAM, zaterdag
Burgemeester W. Thomassen ziet
in de door de gemeenteraad tij-
'dens de begrotingsdebatten aan-,
vaarde motie Lems c,s. maar één
punt dat van praktische beteke-
ais IS voor zijn beleid als wethou-l
der voor de haven.
In de motie wordt gezegd dat E en
J,tst toestemming aan de
*j f moeten vragen alvorens
™.»2! Ilu,lp gaan verlenen
aan andere gemeenten.
het daar van harte mee
eens. Dat is een gewone democratische.
ivSogd'in Br^^me05,er 0ns desEe-
Voorderestvan de anderhalf folio
vel bestrijkende motie maakte hij on
derscheid m begrijpelijke delen en
onbegrijpelijke delen. „Voor zover de
motie begrijpelijk is, wijkt hij niet af
van wat b. en \v, hebben geschreven in
hun nota over de haven- en industrië-
omwikkeling van de noordelijke
Delta. Over de onbegrijpelijke delen
hoeven we niet te praten", zei hij.
Op de vraag welke die onbegrijpe-
(Van onze sportredactie)
DORDRECHT, zaterdag. Oud-in-
ternationaal Frans Bouwmeester zal
bii?In Ro V,°T DFC Saan voet
ballen. Bestuursleden van de Dordtse
eerste cfivisieclub gaan morgen naar
Brussel om met Racing White over
een transfer te onderhandelen. De
vraagsom van dc Belgen was aanvan
kelijk 50.000, maar zij schijnen be- I
rcid te zijn deze iets te laten zakken.
Bouwmeester, die slechts een wed
strijd voor Racing White heeft ge-|
speeld en daarna geblesseerd raakte,
traint al enkele weken bij DFC
Ijjko delen zijn, ging hij niet in. Don
derdag had hij erop gewezen, dat de
motie voorbijgaat aan de gebleken
agglomerende werking van de reeds
m Rotterdam gevestigde industrieën.
Het vragen van toestemming aan de
raad voor Rotterdamse hulp aan een
andere gemeente komt binnenkort aan
de orde, omdat er een verzoek van de
gemeenteraad van 's-Gravendeel (inl
het noordoosten van de Hoekse Waard
aan de Oude Maas gelegen) is binnen-
gekomen de helpende hand te bieden
bij het tot ontwikkeling brengen van
een 125 hectare groot industrieterrein.
„ïk ben bereid technische hulp te
verlenen, waaronder begrepen dient te
worden het eventueel doorspelen naar
's-Gravendeel van gegadigden voor
industrievestiging," 'aldus de heer
Thomassen in Breda.
RINUS ISRAEL
ffinus Israel heeft zijn leiderspositie in ons
voetoallersklassement op waardige wijze ver-
aedigd. Voor zijn spel in de uitwedstrijd tegen
FC Twente kreeg hij een acht en dat was een
■punt meer dan zijn naaste belagersclubgenoot
Wim van Hanegem en doelman Jan van Beue
ren van Sparta, „verdienden'.' Evenals Israel
kreeg ook Piet van de Burg van Hermes DVS
een acht. De Schiedamse verdediger werkte
zich daarmee naar een met Coen Moulijn
gedeelde negende plaats op.
Het klassement ziet er nu als volgt uit:
ris %ptC/iteTm} ?'t? (m Uit 15); 2' Van Beveren ff parte)
i 1/ Van Uanegem (Feijenoord 7,36 (103 uit li)-
I*25 (m uit 16>; 5' Jansen (Feijenoord)
0 (107 uit IS); 6. Van Nierop (Hermes DVS) 7,15 (93 uit 13)-
70713); S' ^ibregts (Excelsior)
7,07 (106uit 15), 9/10. Moulijn Feijenoorden v. d, Burq (Her-
TmuIuiT? (l05 Uim15A' 11Van KaoterL (Hermes DVS) 6,93
rZi ll v' n .Bos™^ (Sparta) 6,SS (110 uit 16); 13. t/m 15.
iïf- tb Z"n Bmven}°de en Wen(allen Feijenoord) 6,37 (103 uit
rï T7, Horst (Sparta) 6,75 (10S uit 16); 17/13. Laseroms
(Feijenoord) en Bassant (Excelsior) 6,73 (101 uit 15); 19. Baksteen
mnT/n? t IZ&KlSl' 20/21- Eijkenbroek (Sparta) en Robbe-
mond (Fortune) 6,62 (106 uit 16).
Het komt hierop neer. Terwijl in de
gemeenteraad van Rotterdam de poli
tieke messen getrokken werden en
burgemeester Thomassen van de
raadsfractie van de Partij van de Ar
beid en van de meerderheid van zijn
raad te horen kreeg, dat Rotterdam
zich niet had te bemoeien met indu
strie-uitbreiding in de Hoekse Waard,
boog in 's-Gravendeel (6.000 inwo
ners) de gemeenteraad zich ook over
de begroting en werd voor de veer-
tie,nde J?eer geconfronteerd met de
polder Groot Koninkrijk, waar op een
gebied van 100 hectare nog steeds in
dustrie zou moeten komen.
„Waarom," zo vroegen de *s-Gra-
vendeelse raadsleden zich af, vragen
we «niet aan Rotterdam of zij het ter
rein met willen opspuiten en mis
schien kan Rotterdam ons ook nog
aan klanten helpen. Burgemeester
Verplanke, nu fijntjes: „Ik heb dat
wel aangemoedigd, want u voelde wel
dat het psychologisch beter zou zijn,
wanneer wij Rotterdam benaderen.
Wat heb jk er aan om de moeilijkhe
den van de heer Thomassen nog te
vergroten.'
Het telefoontje mot de Rotterdamse
havenbaas was snel gepleegd en het
idee van de Hoekse Waarders viel na
tuurlijk precies in het „timmerman-
opzichter-uitvoerder" pulletje van
Thomassen. Een term die hij"—"nu
zijn immer uitbreidende havenstad
wat nauw in het pak komt te zitten
voor gebieden builen de gemeente-
grenzen graag hanteert.
Hierbij staat dr. Verplante (en bur-
gemeester Thomassen) een regeling
voor ogen zoals die tussen Rotterdam
en een. drietal Brabantse gemeenten is
getroffen over de aanleg van een in
dustrieterrein aan de Moerdijk.
Dr. Verplanke: „Als kleine gemeen
te is het financieel al moeilijk om aan
zoiets te beginnen. We missen de tech
nische apparatuur en we hebben ook
geen verkoopbureau." Overigens heeft
deze zaak niets te maken met even
tuele uitbreidingen van Rotterdam
naar de Hoekse Waard. Dat staat er
helemaal los van. 's-Gravendeol heeft
daar ook weinig mee te maken, omdat
deze uitbreidingen veel westelijker in
de Hoekse Waard zouden plaatsvin
den.
De polder Groot Koninkrijk ligt op
de kruising van de Dorditsa Kil en de
Oude Maas. Wanneer de nieuwe mon
ding van de Kil is gebaggerd, zelfs
{Van onze sportredactie)
Rotterdam, zaterdag. rje
schaatsvereniging Rotterdam, met on
eer haar leden onder andere Cees
m Jarr'ittiin S**861*' Rudi Uebre^ts
*!La IZLtK*Jorritsnia, organiseert op
Mndagmiddag K december aanstaan-
tli h Kralingse Bos een 7 kilome
ter veldloop voor iedereen.
De start vildt plaats om 12.00 uur
"w i Van£<?Pad (ingang strandbad).
J Sr.T aan de stai"tp!aats van-
öLm mor«enS- Het inschrijf
geld bedraagt een rijksdaalder. leder-
HjJf'ILn* v.!ldIo°P binnen vijftig mi
nuten voltooit kan aan de finish reke
nen op een vaantje.
/De opbrengst van de cross zal de
vereniging, die dit jaar het eerste lu-
strum viert, gebruiken bij de financie-
dubh™ W Van hct "ia"®0
door Gecrt-Jan Laan
„Ze kunnen in Rotterdam niet hoesten of het hele land loopt naar
dc specialist. Ik Jiegrijp er niets meer van. De sfeer in Rotterdam
is zo gespannen geworden en dan de wijze waarop gereageerd
wordt op alles wat Rotterdam doet.**
In zijn knusse secretarie in 's-
Gravendeel legt burgemeester dr,
C. J. Verplanke «it, waarom nu
wel juist zijn ia de Hoekse
Waard gelegen gemeente de hulp
van Rotterdam gaat inroepen om
een sedert 14 jaar braak liggend Werkgelegenheid
industrieterrein van 100 hectare
in te richten. De reacties daarop
ook uit de Rotterdamse ge
meenteraad hebben hem wat
verwonderd het hoofd doen
schudden.
precies op die kruising. „Een bijzon
der gunstige plaats," zo oordeelt dr.
Verplanke, „dat zagen we 14 jaar ge
leden ai. Maar ja ik heb wel wat con
tacten gehad met exploits tiemaat-
schappijen, maar daar is eigenlijk nog
niets uitgekomen."
s-Gravendeel staat ook niet zo af
wijzend tegenover industrialisatie als
de meer agrarische westelijk in de
Hoekse Waard gelegen gemeenten,"
aldus dr. Verplanke.
„Daar komt bij dat het terrein ei-
J001" industrievestiging was be
stemd. s-Gravendeel heeft vroeger
veel vlasindustrie gehad. Dat is nu
helemaal verdwenen en de 's-Gra ven
delers werken nu ,aan de overkant', in
de industrieën in de Dordtse agglome
ratie. „Het spreekt vanzelf, dat we
m-u+n. u pl€er Werkgelegenheid
dichter bij huis zien," zegt dr. Ver-
planke. „Het moet dan ook wel een
arbeidsintensieve industrie zijn en
geen opslagterrem of zoiets." Dr. Ver-
planke voorziet onafwendbaar een in-
bïed ontwikkeIinS van zijn ge- 1
„Wanneer Shell aan de Moerdijk
gaat beginnen en het kanaal door de
uitgesteld, zal er toch wel een indu-
triele onriviklceling langs de Doi-dtse
Kil komen. Dat is toch ook zo langs de
Noord gebeurd.
We zulien Thomassen maar eens
vragen wat hij er van denkt,» zegt
s-Gra vend eels burgemeester hoopvol,
„we zullen vragen of hij hier in ja
nuari eens wil komen praten. Ik denk
dat de mensen dat wel op prijs zullen
Sen' h!t ,andere deel van de
Hoekse Waard niet. Toen ik eens op
perde of het niet aardig zou zijn dat
i homassen voor -de - gemeentebestuur-
./.1's ,van de Hoekse Waard eens een
inleiding zou houden, zei Iemand ver
ontwaardigd: „We gaan hier toch geen
man heen halen, die ons helemaal wil
afgraven.'.'
Pol Mara: „Let's built it up"
De Rotterdamse Kunststichting heeft beslo
ten de expositie van Johan Verhey in kunst
zaal „Zuid" tot en met zondag 4 januari te ver
lengen. Een besluit om toe te juichen. Een re
den ook, om nog eens op de2e expositie terug
te komen. Verhey's werk is namelijk zowel
een ontdekking als een verrassing.
vertelde u al, dat het hier min of meer om een
debuut gaat: afgezien van een exposietje jaren gele-
mr 'iP® ^p, had Verhey nog nooit geëxposeerd.
kn?it»iVeric^aam leven hield hem te lang, zoals nu
blijkt af van vrij werken.
igeworden en beschikkend over meer tijd
irnm!L iineens* n e€n adeJnbenemend tempo
komen de beelden nu onder Verhey's handen van-
U?k innt?hi,Vfi te stuiten drift om nog zoveel moge-
holen. Om die hele rijke voorraad aan
waarnemingen om te zetten in beelden,
Want als een ding duidelijk blijkt uit deze exposi-
tie is het, dat eVrhey kijken kan en dank zü z'n knap-
pe techniek, waarvan hij zelf zegt: „Ach, je slaat en je
buigt en je zet het aan elkaar". Alsof het zo simpel
t€Chmek dus. In staat is het geziene in
rake beelden om te zetten.
,..Xooral..!,i3 ILet «enscn gaat, als er ook een ka-
lakter uit te beelden is, is hij op dreef. Beste bliik
hiervan is het vjer meter lange werkstuk „Wieken,
ners dat de diverse gemoedstoestanden van de ver
moeide renners, de winnaar zowel als hij die weer te
Kort komt, schitterend weergeeft. De rake uitbeelding
gaat zelfs zover, dat je dc bijbehorende geur van
smeerolie en patat meent te ruiken.
Raak is ook, zoals hij een „koolteerder" of een Pa-
Siï* agent weet neer te zetten. Zijn dierfiguren ten-
slotte bewijzen, dat hij niet alleen goed, maar ook
liefdevol waarneemt. Een man dus waarmee u, via
ma1wfr^ via de foto's die Peter Martens van hem
januari no? kennis ffiaken- Het kan. Tot 4
i,! hleurendruk
laat de Hotteidamse Kunstknng (niet te verwarren
Jd de tetwn genoemde kunststichting) weten
5=L.d,8 aScke s<!hil<i<!r Po1 Mara tot 12 januan hl'
haar tot verdwijnen gedoemde zaal exposeert.
enkele maanden en het voor velen zo ver-
pan5 aaa d.e Witte de Withstraat 35 gaat
STSn- jam is de laatste dag,
j /en daverend feest afscheid genomen. Een
gestalte krijgt in een serie afsluiten-
de exposities, die er stuk voor stuk zijn mogen.
De expositie van Pol Mara is daar één van. Als ie
S^erk terugziet, besef je dat het al weer té lang
zien was^5' Z1Jn Werk 2n "De Doelen" (in '66)" te
Met dit werk nog in het geheugen kun je constate
ren, dat Mara zichzelf en de richting waSnhti
lr0UW 1S Sebleven, met dit verschil, dat zijn
techniek nog meer vervolmaakt is. 3
tnoot11 met böt vroegere werk is, dat hij nu
ma^k! van de screentechniek, door
middel waarvan hij foto's van vooral vrouwen
meestal jonge, sexy meisjes die hun schoons niet ver
hullen, op het linnen overbrengt.
Trouwens, dat laatste, „op het linnen" is ook maar
gedeeltelijk waar. Ook wat betreft hot materiaal en
de vorm ven het matenaal is Mara aan het experi
menteren geslagen.
Zo presenteert hij nu bij de Kunstkring schilde
rijen. die geschilderd (of gespoten?) zijn op een
transparant plastic waardoor de voorstelling zowel
aan voor- als achterkrant zichtbaar is. Consequentie
hiervan is, dat het schilderij niet meer ean de wand
hangt, maar gevat is in een in de ruimte staande alu-
miniumstructuur. Het schilderij heeft óók de ruimte
veroverd.
WfT andere „schilderijen" zijn gespoten op ge-
golfd koper of kunststofplaat, waardoor een aanvan
kelijk bekende vooretelling op een merkwaardige
wjjze vervreemd wordt.
Er blijft echter genoeg te herkennen over, want
^dS..geldend materiaal is vooral en altijd weer
b?iaaald vrouw, de sexpoes, de covergirl, gccom-
u Te olem£ntea die regelrecht uit de koele ab-
tbSS=e™'Si c lierliallag zclt H trouwens eon
mflf n opbouw van een compositie te ko-
aSi Is een onSolooflijk fijn en subtiel
kleurgebi-uik, dat de onaantastbare schoonheid van
^zeJL?LSi>?s n°2 eens onderstreept. Want, als er al
een bedoeling achter dit werk zit, is het er geloof ik
maar een: een lange, kleurige, onverbloemde hulde
het fenomeen vrouw, een verschijnsel, waarvan
Mai a met genoeg kan knjgen. En terecht!
n/f «ets over de Inrichting. Deze keer
Waar galerie „Delta" blijven moet, als de kunst-
wil?,? SIIt?elipaIldi.we.str?kt 13 (mii althans) niet bo-
kend. Rotterdam zit al met zo dik in zijn galeries en
S* beslist niet missen. Waar andere bijJJor-
bff.f1 zou Je daa Kees van Bohemen moeten zien,
zoals nu weer het geval is.
uï£enl*-ers en autoraces "heeft Van Bohemen
hnïn H'fl ontdekt/' Paai'den, olifanten en
honden. Hij bouwt er voorstellingen mee, waarin zii
i'/f herkenbaar zijn, maar feitelijk wijken moe-
JfP voor het geweld van zijn schilderen. Met name
SjJ?^fdenjen Zijn daar van de beste voor
beelden, kolossen die kolossale schilderijen oplever-
wat die doeJï denken aaP het beste
wat van Bohemen hiervoor al maakte. Een schilder
pur-sang, of zoals Jaap Harten zegt, eSi medicfinman
in zijn oerwoud van kleuren en vormen.
va n% niomenteel goed af. Met twee
I T^i interessantste kunstenaars kunnen ze
momenteel kennismaken. Jan van Munster exnoseert
m galerie Orez aan de Javastraat en kS sSSn
het Haags Gemeentemuseum. Van Munster exposeert
no^ bet mekkTdci NedS
landse kunt. Amsterdams Stedelijk, waar u toch moet
zijn om de grote Max Ernst te gaan zien
CEES Va'n DER GEER.
J f MOET eens, bij gelegenheid, naar ferm «ft rf» i.„r
7 J MOET eens, bij gelegenheid, naar
W het raadhuis gaan en goed een
toespraak van een trouwambtenaar in
w opnemen. Ik ben benieuwd in hoe
verre u het dan eevs kunt syn met de
manier waarop hij (dag-in dag-uit)
meent te moeten acteren.
Gisteren heb tfc zelf, gedurende een
met onannzienlyk deel van de dag,
mijn bwak opgeslagen in onze frouiu-
tempcl enkel en alleen om wat al
gemene indrukken op te doen. Na
beëindiging van mijn missie ben ik
met een tas vol op- en aanmerkingen
naar de krant teruggestapt.
In feite is het een kwalijke zaak om
tn december met een beschouwing als
deze aan te komen. De reden ligt va or
de hand. Er worden in deze maand in
Rotterdam naar schatting duizend hu-
weUjken voltrokkenwaardoor het
huwelijkshoofdstuk van het Burgerlijk
Wetboek compleet het keelgat van de
ambtenaar uitkomt.
Ik pas er daarom ook voor om in
deze tijd aanmerkingen te maken over
de dagelijkse inhaalmanoeuvres. Met
andere woordenik neem het geen
ambtenaar kwalijk dat hij het ene
bruidspaar een speech geeft van 15
minuten en de ander van 20. Ook al
betalen belde daarvoor dezelfde prijs.
Als jc zonodig in december wilt trou
wen vanwege het financiële voor
deeltje, dat moet je dit maar op de
koop toe nemen.
En evenmin durf ik de organisatie
er kwaad op aan te kijken, dat het ge
krijs uit de hal doordringt in de
trouwkamers. Je kunt moeilijk een
bode als oppasser middenin de tempel
zetten en hem opdragen om de twee
minuten stiltete schreeuwen. Trou-
y.®njjr «f51 dergelijke maatregel heeft
öy Hollanders in feeststemming tóch
geen enkel nut.
Is er dan nog wél iets, waarover ik
opmerkingen heb? Ja. Over de spee
ches. Ze zijn vrijwel alle tè droog en
te serieus.
Sorry maar er zijn jnaar weinig
bruidsparen die op zo'n dag eniger
mate behoefte hebben aan een bloem
lezing van artikelen of aan uitspraken
van onbekende grootheden. Tenzij
ten-ti deze grappig zijn.
ik ben realist genoeg om te begrij
pen dat een ambtenaar niet om de 20
minuten met een andere inswinger en
een andere uitsmijter zijn Manten kan
bezig houden. Maar ik vind wèl, dat de
t Jj? dQ vt>ordracht wat ludieker ge
bracht mogen worden. Een tikje smeuïg
ais voorproefje voor de festivitei
ten van s avonds.
Neem van mij aan dat „dat echtpa
ren elkaar hulp en bijstand verschul
digd zijn ook gezegd kan worden in
een luchtige trant, zonder dat het on
gein behoefte ie worden.
Net is bepaald geen fantasie wan
neer ik zeg, dat de mensen in de zaal
soms proesten van het lachen. Giste
ren nog zag een dame naast me zich
genoodzaakt zich om te draaien, toen
tiaar kind tot txoeemaal toe een gesprek
met haar begon. Tweemaal moest de
urnbteiiaar ook onderbreken
En hoewel er vqot een acteur inder
daad niets storender is dan gepraat of
gefluisterhad de betrokken ambte
naar mijns i?izieR3 toch anders moeten
reageren dan hy deed. Nu zei hij
nors: „Bij een volgende keer, me-
vrouw, verzoek ik u met het kind
naar de gang te gaan."
Dc:e opmerking had losser, vriende-
lijker geventileerd kunnen worden.
Als was het alleen maar om de span
ning oy het bruidspaar wat wea te
Nu mogen we bij dit alles niet uit
nee oog verliezen, dat de positie van
een ambtenaar erg kwetsbaar wordt
wanneer lm voorgoed overgaat tot dé
luchtige filosofie. Niet iedereen is hier
namelijk van gediend. Wat niet weg-
neemt, dat er welzeker een compromis
gevonden kan worden. Het lijkt me
bijvoorbeeld helemaal niet ondenk
baar, dat het bruidspaar zelf bif de
eerste afspraak of bij de ondertrouw
zyn mensen, terzake van de toespraak
te kennen geeftWaarom niet? De lei-
van zijn dienstverlenende taak. Ik denk
maar aan de uitgifte van een paspoort
7 xed°chterondemeniing Bevol-
king Of aan de snelheid waarmee u
tegenwoordig geholpen wordt aan het
loket voor een geboortebewijs. Vroe
ger moest u uren in de rij zitten en
ziet het allemaal nog praareasle.
trnl.w3" i*" H'2 8te[de *'ch een
trouw-ambtenaar In het jaar 2000
voor mot een feestelijk hoedje en
een carnavaleske uitdrukking op
het gezicht. Alleen de kleder
dracht moost dezelfde blijven.
dan nog een andere dag terug komen.
m,PJLalles overiyegen<le lijkt mij het
maken van een keuze tussen een se-
In^i u? luchti?e toespraak helemaal
zo slecht nog met. Of zie ik het ver
keerd
DA GBROEKSCHRIJ VER
(Van een onzer verslaggevers)
1IEINENOORB, zaterdag. In do
gereformeerde kerk te Heinenoord is
gisteren de prijs van de Culturele
Zuid-Holland uitgereikt aan
Streekmuseum Hoeksche
Waard te Heinenoord. Het was do
Aa„'„deze w«s. een geld-
SlK S 0 wcra uitgereikt. Dc
ES?™ ta£,;steJ<i a°or bet Provincial.!
«es.uur en kan worden toegekend aan
iL"%Z°T' erganisa-
j0r V.la leidinggevende en
L activiteit op zeer bijzon-
m van de bevol-
vorderd Urecl °P2lcht hebben be-
ovïï ^PraFort wordt «esproken
Sriw. „bijzondere erkenning voor de
hSf streekmuseum de
betrokken/' 2'Jn activite"™ heeft
beS ®'re,e,5nlufonm Hoeksche Waard
watersnoodramp met het
verzamelen van voorwerpen uit het
waa?deïnVSienIim
tev^ word een Achting in
S..1I« S en werd het voor-
2^llg£ herenhuis 't Hof van Assen-
gerestaureS^0^1?1 pand is iT™jddels
veS artltïÈif n™s=™ kent di-
ée prijs graag zelf uitreikt J