111 till O g0V I licllt 2221
voor stinkende gifwolk
HOGE ZEEDIJK WAS NIET
HOOG
GENOEG
WrÈË
ROTTERDAMS DAGBOEK
2
'ALS DIE GASWOLK BOVEN DE SHELL
GAAT KOMEN, ONTPLOFT HET'
Gaan we afrekenen
met alweer een taboe
Spmthuis
Centrum
ROTTERDAM RIJNMO
Delta-eisen
brachten veel
problemen mee
WÊm,èitaffhf... PIÊm
li
Straten
Minister ziet geen
noodzaak stennzender
voor Krimpenerwaard
Voorbeeld van 1963
Brief aan dagboek
Notities
licnt ii al
vvi het
nieuwe
ïêpslmesm (Pl
Deens smaldeel
in Rotterdam
Stipendia voor
zes schrijvers
§7
pagina 4 - dinsdag 14 april 1970
Het ENCK-complex im Viaarti'Mgen. Links de loods met brandende kunstmest
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM. Toen na de stormramp van 1953 besloten
werd de dijken te verhogen verkeerde Rotterdam in de gelukkige
omstandigheid, dat reeds een hrede Maasboulevard was aangelegd,
die al aan de Delta-eisen voldeed. Hiermee werd voorkomen zo
als beneden de stormvloedkering van Capelle aan de IJsseï nood
zakelijk was de vrijwel onafgebroken lintbebouwing langs de
dijk te slopen,
Het oude en het nieuwe tracé van
de zeewering in Rotterdam.
SCHIEDAM
MAASSLUIS
VLAARQINGEN
ROZENBURG
HOOGVLIET
RHOON
SPIJKENISSE
2WARTEWAAL
heenvlietO ~Q
v 1
HET PQITOtDAMS PARgTTj
Een situatieschets van het gebied
Brandweerlied-en met gasmaskers
Het jongste nummer van Delta
werken bevat een opsomming van
de werkzaamheden, die noodzake
lijk waren om Schielands Hoge
Zeedijk op peil te brengen. Dat
men daarbij ook in Rotterdam
toch nog op enige problemen
stuitte zal duidelijk zijn.
De eerder genoemde Maasboulevard
zal overigens c-erst als primaire hoog
waterkering gaan fungeren, wanneer
dc geprojecteerde Willems- en spoor
wegtunnel onder de Nieuwe Maas ge
reed zal zyn. De boulevard kruist nu
nog de Maasbruggen en bij de brug
gen zijn voorzieningen getroffen om
de „gaten" bij hoge vloeden te voor
komen. Aan het oostelijk einde van de
Maasboulevard is een spoelsluis ge
bouwd. Deze «luis is van een zodanige
constructie, dat de erdoor trekkende
eb- en vloedbewegingen de achterlig
gende havens op natuurlijke wijze on
diepte houden. In de praktijk blijkt
deze sluis geheel aan de verwachtin
gen te voldoen.
Onmiddellijk ten westen van de
Leuvehaven kruist de waterkering de
metro. Via de mond van de Leuveha
ven kon het bestaande tracé west
waarts van de dijk worden gevolgd,
Verbreding van het dijklichaam was
mogelijk door het afbreken van de be
lendende bebouwing, waaronder
Schielands oude Gemeenlandshuis. De
Parksluizen onmiddellijk ten westen
van de Maastunnel leverden meer
problemen op. De sluishoofden en be
weegbare keeiiTiiddelen van deze uit
1928 daterende sluis konden tot het
gewenst peil worden verhoogd. Het
bleek echter moeilijk buiten- en bin
nenboord langs de oostzijde van het
sluisgebouw zodanig op een gewenste
hoogte bijeen te voegen, dat ze water-
kerend zouden zijn. Ruim veertig jaar
na de bouw van de Parksluizen verto
nen de kolkmuren duidelijk de nei
ging naar elkaar toe te komen, omdat
de sluis op een met gekoppelde funde
ring was gebouwd. Het bleek echter
mogelijk door een systeem van verti
cale drainage zoveel druk van de
kolkmuur weg te nemen, dat de ooste
lijke begrenzing weer kon worden op
getrokken tot de waterkerende hoogte.
Aan de westzijde van het sluisgebouw
moest het buitentalud van de dijk
worden vervangen door een stalen
damwand
Westwaarts volgt de nieuwe d|jk
liet tracé van de oude dijk vrijwel tot
aan de Kapelstraat. Vanaf dat punt
werd de bestaande hoogwaterkerlng
gevormd door een aantal stadsstraten
zoals de Kapelstraat, Fieter de Hoüch-
straat. Helman Dullacrtpleln, de Ha
venstraat, de Aelbrcchtskolk en de
Mathencsserdlik tot aan het Marconi-
plein.
Ook hier echter weer problemen.
Van een normale verhoging van dc
Westzeedijk kon geen sprake zijn om
dat de goederenloodsen van Van Gond
en Loos onbruikbaar zouden worden.
In feite is toen besloten het tracé van
de dijk door de loodsen van Van Gend
Loos te laten lopen. De vloeren van
de loodsen liggen namelijk iets hoger
dan de vereiste dijkhoogte ter plaatse
en onder de vloeren ligt een doorlo
pend zandlichaam. Over de volle leng
te is nog een waterker end damwand-
scherm aangebracht tot een diepte
van N.A.P. plus 1 meter.
De volgende hindernis bleek de
oude Ruigeplaatsluis te zijn. De beste
oplossing was de sluis op te ruimen en
te vervangen door een dam. De bin
nenhavens, dc Middenkous, de Voor
haven en de Achterhavcn zouden ech
ter van open water worden afgesne
den en moesten dus een nieuwe toe
gang krijgen tot open water. Er werd
dus een nieuwe keersluis gebouwd in
het bestaande tracé van Schielands
Hoge Zeedijk, Een speciale construc
tie, waarbij gebruik gemaakt wordt
van het verschil in waterdruk aan
weerszijden van de deur, zorgt hier
voor een waterdichte afsluiting. Het
nieuwe tracé sluit bij het westelijk
einde van de Hudsonstraat weer aan
op het oude tracé en op de gemeente
grens met Schiedam.
DEN HAAG. dinsdag (ANP)
Naar de mening van drs J. A. Bakker,
minister van verkeer en waterstaat,
bestaat er geen aanleiding tot aanleg
van een steunzender voor het gebied
van de Krimpenerwaard, Hij heeft di'
de Tweede Kamer meegedeeld in ant
woord op schriftelijke vragen. Daarin
wordt onder meer gesteld, dat het in
de Krimpenerwaard in het algemeen
zeer wel mogelijk is met normaal goe
de antennevoorzieningen, zoals die
ook elders voor een goede televisie
ontvangst worden toegepast, en even
zeer met gemeenschappelijke anten
ne-inrichtingen, een uitstekende ont
vangst van de tv-zender Lopik te ver
krijgen.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM, dinsdag En
kele tientallen inwoners van. de
oude wijken van Hoogvliet, West
punt, Nieuw Engeland en Oude
land, zyn gisteravond in hun au
to's weggereden nadat de ge
luidswagens van de politie
hadden gewaarschuwd tegen de
wolk nitreuze en chloorgassen
die bij de ENCK-brand in Vlaar-
dingen was vrijgekomen. „Veel
mensen waren toch echt wel even
bang", aldus een 42-jarige in
woonster van Oudeland.
De waarschuwing van de poliic
ramen en deuren le sluiten en geijsers
en waakvlammen van .gaskachels uit
te zetten, kwam echter voor volo an
deren met als een verrassing.
Een inwoner van Oudeland: „Om
streeks half twaalf de poKttie had
toen nl gewaarschuwd stonk het
enorm. Naar chloor en een vreemde
■lucht, zoiets aüs van smeulende auto
banden. Er gingen ook allerlei ge
ruchten, Iemand zei: als die wolk
boven de Shall kotnit ontploft het. Een
aantal mensen koo3 het zekere voor
het onzekere en reed met de auto's
weg naar Rotterdam."
Een andere Inwoonster van Oude
land: „Mijn buurman haalde zijn kin
deren uit bed en raed naar familie in
Den Haag."
Veel inwoners van Hoogvliet
konden hun nieuwsglerlghe'd niet be
dwingen en trachtten op de westpunt
en in de omgeving van de Vonde-
lingemveg een glimp van de gaswolk
op te vangen. De politie hield u'"t
voorzorg alle belangrijke kruispunten
vrij, zodat het verkeer moest worden
omgeleid.
Een bewoner van Hoogvliet be
schermt zich met een zakdoek tegen
de niitreuze dampen.
VLAARDINGEN, dinsdag Een
soortgelijke ramp als gisteren heeft
zich ook op dinsdag 5 november voor
gedaan t»U DeJta-Chemie in Vlaar-
düigen. Ook toen ontstond er brand in
een loods met mengmest, waarbij door
de onstabiele stof ammonium» lira at
de gevaarlijke nitreuze dampen
werden afgegeven. Ook toen heeft een
gunstige wind het Waterweggebied
voor een Tamp bewaard. En toen
reeds is voorspeld, dat het ééns wel
goed raak zou z|jn!
werden door de zuid-oostelijke wind
over hel westelijke deel van Vlaar-
dlngcn en Maasland in dc lichting
van het Wcstland gedreven. Op de
Zuidbuurtscweg was het zicht één
motor! Toen zijn in allerijl scholen ont
ruimd en menen geëvacueerd. Tien
tallen bewoners moesten zich onder
medische behandeling stellen, waar
onder ook drie brandweerlieden. Om
elf uur 's morgens draalde de wind
naar het zuiden en een half uur later
was de ramp-dreiging voorbij.
In 1963 ontstond de brand ln de Uit dit voorbeeld van 1903 heeft
vroege morgenuren in 5000 ton men blijkbaar onvoldoende lering ge-
mengmest en de dichte dampen trokken.
TA ENT u de Engelse huisarts
dr. Timothy Richards? Ut
met. Maar ik beu wet bewo
gen door zijn voorstel om on
gehuwde vrouwen uia kunst-
matige inseminatie van een
kindje te voorzien.
U ook?
Ik heb liet voorstel zelfs een
poosje op me moeten laten in
werken, zó nieuw klonk hel.
Kunstmatige inseminatie voor
ongehuwde vrouwen.
Een van mijn collega's vond
het provocerend. Zo provoce
rend zelfs dat liet hem ui het
geheel niet verbaasde dat een
en ander in Engeland een
storm u«i? verontwaardigde
reacties heeft teweeg ge
bracht. Zeker in de ondoor
grondelijke kringen der psy
chiaters.
fk ben het niet met mijn
collega eens. Ik vind het voor
stel, door Richards gedaan in
een Brits damesblad en via het
RVV tot me gekomen, wel
nieuw, zelfs overrompelend
nieuw, «mar met slecht, Want
waarom is die huisarts op het
idee gekomen? Gewoon uit
naastenliefde. En zoiets kan ik
prijzen.
Hij zou i» het interview ge
zegd hebben: „Er zijn duizen
den on ge huwde vrouwen. dte
ontstellend naar het moeder
schap verlangen en die er ook
héél erg geschikt voor zouden
zijn».
Dr Timothy Richards ziet
het ongehuwd-zijn voor die
categorie als een strafmaar
de kinderloosheid als een dub
bele straf. En daar zit wal in.
Ik geloof dat toe uitblinken
doot egoïsme wanneer we te
gen deze (komende) vernieu
wing by voorbaat al gaan age
ren. Want laten wc wel toezen:
je weet toch nooit welke om
standigheden ertoe hebben bij
gedragen dat die vrouwen on
gehuwd zijn gebleven
NU komen u>e natuurlijk
vanzelf bij het punt, waar
vele Engelse psychiaters en
gynaecologen alreeds bij zul
len hebben stilgestaan; is het
voor het kind pedagogisch
verantwoord?
Dan zeg ik ja. Goed, ik ben
totaal leek. maar je kunt op je
vingers natellen, dot een al
leenstaande vrouw best een
kind kan grootbrengen, mits
er natuurlijk een bekoorlijk
wooncomfort is en mits zij het
ook financieel kaopbrengen,
En voor dit laatste zou ook al
weer een oplossing gevonden
kunnen worden in de vorm
van méér crèches o_f andere op
vangcentra voor opgroeiende
kinderen.
Wie nu denkt dat ik op de
een of andere manier de va
derrol aan het devalueren ben,
heeft het mis. Ik devalueer
mets.
Ik pas me alleen snaar aan
bij wat Timothy Richard a
hi erover heeft gezegdt)Eên
liefhebbende ouder is beter
dan twee ouders, dte niet lief
hebben.»
Wie er anders over denkt,
steekt zijn vinger op, maar ik
denk dat er weinig omhoog
gaan. Richards heeft gewoon
gelijk.
;K vind ook met dat kunst
matige inseminatie voor
ongehuwde vrouwen een ver
rukkelijk onderwerp behoeft
te zijn voor buurpraatjes. Weg
met die vervloekte taboesAls
je met deze allernieuwste ver
nieuwing een bijna verwoest
leven kan reddensnoet je het
doen.
Als een vrouw en nu ci
teer ik Richards een werke
luk onwettig kind zou baren,
dan is de kans aanwezig dat ze
dit emotioneel niet zou kunnen
verwerken, maar nu ligt het
anders. Kunstmatige insemi
natie voor ongehuwde vrou
wen moet. men heel anders
zie» dan een natuurlijke. En
dat doe ik ook, net als dr Ti
mothy Richards.
Alleen de arts moet bepalen
vanaf welke leeftijd.
DAGBOEKSCHRIJ VER
GEACHTE DAGBOEK- schoots voldoende om ronder
SCHRIJVER, hulp van vreemde bodem onze
gedachten en bedoelingen in
zuiver Nederlands tot uitdruk
king te brengen
IK moest trouwens wel weg
uit Holland. Wat zijn hier
de ontplooiingskannen voor
Iemand die creatief ia?
Daarom zitten de goede
Hollanders In het buiten'
land. Uitzonderingen heb Je
natuurlijk altijd, maar als
Je met Hollandse ogen van-
uit het buitenland naar het
oude vaderland kijkt, zie Je
een land vol kneusjes,
JAN CREMER
geciteerd uit
Panorama
LATEN we maar gewoon
doorgaan, schrijft w naar
aanleiding van een poging van
de jeugd om onze Nederlandse
taal nog verder te verminken
dan s'j reeds is.
Mei wat u er tegen hebt.
ben ifc het volkomen eens. We
zitten al met een erfenis uit
een grijs verledennl. veel
Franse woorden en daaraan
zijn uit een niet zo ver verle
den nog wat ivoorden blijven
hangen van Germaanse oor
sprong. Voegen we daaraan
nog toe de Engelse „Invoer" en
de woorden die ontleend zijn
aan andere talen (die natuur
lijk heerlijk interessant klin
ken, maar ook bedoeld zijn om
bij de toehoorder een ui druk
van geleerdheid te wekken!)
wel, dan zijn we toe aan een
Babylonische spraakverwar
ringwant maar zeer weinigen
durven erkennen dat zij ee«
vreemd woord niet, of ver
keerd begrijpen.
Wij en daarmee bedoel ifc
de eenvoudtgen van geest, wij
kunnen bijna geen krant, blad
of boek lezen zonder er een
„Van Dale" bij te hanteren.
Het lijkt op een algemene
vervlakking van onze eigen
taal. Hetzelfde, zij het op een
ander terrein, zie ik bij het
geven van voornamen aan
kinderen. Alles moet wijken
Van het gewone, geen Jannen
of Pieten, geen Trui of Marie,
dat is ouderwets.
Wat ifc bedoel ts. onze eigen
taal zo zuiver mogelijk te hou
den. Met wat wij op de lagere
school geleerd hebben is ruim-
Hoogachtevd.
Picter Simpel (65+)
Botterdam
(adres mij bekend)
TÏ7IM G. VAN BUUREN, de
eerste Nederlander die
een harttransplantatie onder
ging, schijnt met sprongen
vooruit te gaan. We hebben
een vriendelijk briefje ontvan
gen \'an een naar de States
geëmigreerde Nederlandse
journaliste, waarin mededeling
wordt gedaan van zfjn onver
woestbare energie en zijn ver
langen om nog eens een keer
Rotterdam terug te zien.
Van Buurcn's doktoren ïn
het Stanford Universiteitszie
kenhuis achtten het met
be'rekking tot het laatste
zéér goed mogelijk dat ItU om
streeks juli van dit jaar een
dergelijke rela kan onderne
men, terwijl de sociaal werk
ster, die aan het hartteam Is
verbonden, zo'n uitstapje zelfs
zou toejuichen.
Erg eenvoudig schijnt het
voornemen niet uit te voeren
te zUh. Het gezin Van Buuren
moet namelijk woekeren met
een zeer klein Budget. Er
komt hiel meer binnen dan een
ongeschiktheidsultkering en 'n
werkloosheidsuitkering, met
welk geld het vijf leden tellen
de gezin maar net ken rond
komen.
Wie weet heeft deze notitie
ergens toe bijgedragen.
(ADVERTENTIE)
hoek van Oldenbarneveidfstraat
ROTTERDAM, dinsdag, Een
Deens smaldeel zal van 23 tot 26 april
een informeel bezoek brengen aan
Rotterdam. Aanleiding voor dit be
zoek is de inwijding van de Deense
zeemanskerk op 24 april.
Het fregat „Herluf Trolle" cn dc
mijnenleggcr „Sjaclland" zullen lig
plaats kiezen aan do Parkkade. Op sa
terdag 25 april staan zij open voor be
zoek, tussen 13.00 en 15.00 uur.
Brits vlootbezoek wordt verwacht
van 24 tot 27 april. Het vlicgdekschip
„Ark Royol" zal afmeren tor hoogte
van de Schiemond en is te bezichtigen
per spidoboot, zaterdag 25 april tussen
14.00 en 16.00 uur. De vloottanker
„Tidesurge" zal ligplaats kiezen in de
petroleumhaven.
ROTTERDAM, dinsdag De Rot
terdamse kunststichting heeft een
aantal stipendia toegekend. Dc au
teurs Jacobus P. Bos, Bob den Uyl cn
Leyn Lejnsc ontvangen elk 2000,-.
Drie andere schrijvers, Hans Melchior
Wap, H. G. Schncewciss en Riokus
Wagkowsky krijgen elk 1000.-.
(ADVERTENTIE)
Aan nieuwe gordijnen toe?
dan moet U toch eens een
kijkj'e komen nemen op onze
Ie etage, waar wij eer» keur van
overgordijnstoffen verkopen en
waar U ook regelmatig een
voordelige aanbieding vindt.
Morgen koopt U een leuke
overgordijnstof ln roufeaudruk
voor een heel aantrekkelijke
prijs.
Deze stof, in een fraai des
sin en twee prachtige kleur
stellingen, is 120 cm breed en
kost nu per meter nog géén
driegulden.
rouleaudruk
overgardiinstol
120 cm breed
EfcJWSv
Morgenvroeg om 9 uur verko
pen wij op de la etage deze
leu1*" rouleaudruk ovorgordijrv
z fraai dessin en twee
.tellingen,
120 cm breed,
per meter
Ook maandagmorgen open
Géén ttlof schrift, bost
