Van Mouten verlaat
zijn contdïnervloot
ROTTERDAMS DAGBOEK
FEIJENOORD WIL
ROTTERDAM EEN
MILJOEN SCHENKEN
Rust voor manager
Krebbers en
Flipse gaven
Doelenconcert
smm
Notities
ROTTERDAM RIJNMOND
Bezoeker gaf:
Feijenoorcl in
café briefje
van duizend
Tien maanden
voor zeeman
die rivaal met
mes neerstak
Nauw
ere
samenwerking tussen
SHV en Unitcentre
EXPOSITIES
ECHTPAAR
VERONGELUKT
L'A I
Receptie van
Feijenoorcl
Demonstratie van
kabouters tegen
golfbaan in
Staelduinse Bos
i&mmm row„.
zihssivr„ep%^ngdgwoT,den-H*,s 8riKeiig te ™grSchd^„n
paginp. 4 - woensdag 13 mei 1970
door GEERT-JAN LAAN
,TU moet niet vergeten, dat
wij van reders algemene ver
voerders zijn geworden. En
waarom zouden wij dan een
container alleen maar over
land en over zee vervoeren.
Men heeft mij eens gevraagd
hoe komen de volgende gene
ratie containerschepen van de
ACL er uit te zien? Ik heb
toen geantwoord, misschien
komen er straks grote vliegtui
gen met de naam ACL-HAL.
Waarom niet!"
Pieter Cornelis van Houten
(62), deze week voor het laatst
lid van. de raad van bestuur van
de Holland-Amerika Lijn en
medeoprichter (en nog voorzit
ter) van de Atlantic 'Container
Line is niet bang voor nieuwe
ideeën.
Dat is met name de afgelopen
v«f jaar gebleken toen hij met
de Zweedse reder Wallenius de
eerste stap zette tot een bunde
ling van* Europese krachten
voor het op handen zijnde trans
atlantische containervervoer.
Binnen de Atlantic Container
Line werken 'nu zes rederijen
van vier nationaliteiten samen.
Het tiende schip de „Atlantic
Cognac" komt binnenkort in de
vaart en daarmee is de rij-op-
rij-af containervloot voorlopig
voltooid.
Nieuwe ideeën vallen ook uit de
mond van de 130 kilo ronde reder op
te tekenen wanneer de toekomst van
de passagiersvaart, die zich bij de
Holland-Amerikalijn steeds meer op
de vakantiecruise concentreert, ter
sprake komt Zoals bekend heeft de
Holland-Amerika Ldjn in haar jong
ste jaarverslag aangekondigd voorlo
pig af te zien van een nieuwe passa
giersschip. Van Houten; „De room is
v«m de cruïsevaart weer grotendeels
af
Dat komt hoofdzakelijk door de
nieuwe werkelassificatie en
loonsverhogingen waardoor de
loonkosten met ongeveer twintig
procent zijn gestegen. Om in een
loonmtensief bedrijf als passagiers
vaart te blijven zou het wel eens no
dig kunnen zijn onder buitenlandse
vlag te gaan varen".
Hoewel het volume van de we
reldhandel in dc afgelopen tien jaar
sterk is gestegen, is het aandeel van
dc Nederlandse reders in het trans
port van deze goederen aanmerkelijk
teruggelopen.
Van Houten; „De oorzaken zijn
deze. De ontwikkelingslanden, die in
toenemende mate aan de scheep
vaart gingen deelnemen en de steun,
die in andere landen van rijkswege
aan de scheepvaart werd gegeven.
Pieter Cornelis van Houten
Daarbij komt: de Nederlandse reders
zijn altijd typisch lij n vaar tred eis ge
weest en hebben daarmee de buik
vaart en de tankervaart verwaar
loosd. Misschien is de Nederlandse
scheepvaart ais geheel wat lang be
houdend gebleven. Tien jaar geleden
werd nog nauwelijks een nieuw
schip op krediet besteld. Aan de an
dere kant, het heeft zeker ook zijn
voordelen. U moet niet vergeten,
wanneer de Suez-crisis niet was ge
komen, in Noorwegen verschillende
tankerrederijen in grote moeilijkhe
den zouden zijn gekomen. Deze zijn
om vijf voor twaalf door de Suez-
crisis gered".
Bovendien is er nu toch wel bewe
ging, gekomcu. De grote fusie van de
lijnen, op het Verre Oosten heeft in
negen maanden tijd zijn beslag ge
kregen. De Holland-Amerika Lijn
begon met een samenwerking in in
ternationaal verband. „Nee ik heb
toch niet de indruk, dat de Neder
landers hebben zitten slapen".
De Atlantic Container Line, moet
mede door het grote aantal .verte
genwoordigde nationaliteiten - een
,vrjj groot aantal havens aandoen.
Sommige Amerikaanse maatschap
pijen (Sealand) concentreren het
vervoer op een of twee grote havens
aan beide kanten van de Atlantische
Oceaan. Werkt dit op de lange duur
niet in het nadeel van de Europese
combinatie?
Van Houten: „Ik ben ervan over
tuigd, dat de vijf Amerikaanse rede
rijen die zich op het ogenblik met de
trans-atlantische contalnervaart be
zighouden. binnen tw.ee jaar tot ra
tionalisaties moeten komen. Er
wordt veel gesproken over overca
paciteit op deze route. Dat is waar
voer de Amerikaanse „cake" van het
te vervoeren pakket. Voor het Euro
pese aandeel Is er echter geen over
capaciteit (fel). Het. is natuurlijk
dwaasheid wanneer de Amerikanen
beweren, dat zij maar 6 procent van
de totale lading van Amerika zelf
vervoeren. Ze rekenen daar het
massa ver voer bij. Van het lijn vaart-
bedrijf hebben de Amerikanen 42
procent van het ladingspakket in
handen. En dat is meer dan ons aan
deel in bijvoorbeeld hot Nederlandse
lad.agpakket. Bovendien vergeten dc
Amerikanen dat bijzonder veel sche
pen juist door Amerikaanse rederij
en onder goedkope vlaggen zijn ge
bracht. En dat geldt met name voor
het massa ver voer. Wanneer de Ame
rikanen beweren, dat om strategi
sche redenen meer Amerikaanse
schepen moeten worden gebouwd
hoef ik er alleen maar op te wijzen
dat iedere Amerikaanse maatschap
pij, die zijn schepen onder een goed
kope vlag brengt, een verklar ng
moot tekenen, waarin hij z ch bindt
om in geval van oorlog of oorlogs
dreiging zijn schepen ten behoeve
van de Verenigde Staten in te zet
ten."
„Er komt natuurlijk een tendens
naar minder havens. Maar de Atlan
tic Conta.ner Line heeft dan ook
drie aparte diensten, die elk niet
veel havens aandoen. De Europea
nen hebben ziqh in drie verschillen
de groepen verenigd; in Amerika
vechten ongosubsid.eerde rederijen
nog tegen gesubsidieerde rederijen
om het ladingspakket."
De Holland-Amerika Lijn beschikt
ook over twee slmvadoorsbedrijven.
Wat vindt de heer Van Houten van
de tendens van het afgelopen jaar
bij enkele grote concerns om hun
minder winstgevende stuwadoorsbe-
drijven af te stoten.
Van Houten: „Ik vind dat een on
begrijpelijke zaak. wanneer je zegt
het stuwadoorsbedrijf loopt niet, ik
schei er maar uit. Wij zijn tevreden
over onze stuwadoors bedrijven. Juist
met de concentratie in de haven ver
dwijnen kleinere bedrijven, die de
tarieven drukten. Wanneer iets tij
delijk met gaat, betekent dit met dal
het nooit wat wordt."
Pieter Cornelis van Houten gaal
na zijn carrière In het vervoersbe
drijf (12 jaar Java-China Pakket
vaart, directeur Van Gend en Loos,
1948 chef-vrachtzaken HAL, 1957
d.reeteur HAL en sedert vijf jaar
president van de Atlantic Container
Line) zeker niet stilzitten.
„Na mijn afscheid een korte va
kantie en dan vertrek ik voor m.jn
nieuwe baas naar het Verre Oosten."
De nieuwe baas is Soclété Généra
le de Surveillance S.A. te Genève
waar de heer'Van Houten tot advi
seur is benoemd. „Het is een bijzon
der aantrekkelijk bedrijf met 190
kantoren over dc gehele wereld. Een
controle-maatschappij, die in op
dracht goederen ontvangt, schepen
in aanbouw onder supervisie houdt
en, nu via een dochteronderneming
..International Shipp'ng Trustees"
dienstverlening op het containerge-
bied ter hand .neemt 1 ;?J.
'X;_
Van Houten geboren^'op
Sumatra, maar vrijwel vanaf
zijn eerste jaar een hartstochte
lijk Haarlemmer zat al niet
stil. Ere-voorzitter van de ko
ninklijke HFC, mede-oprichter
van de Nederlandse Sport Fede
ratie, bondsridder van de
K.NVB, bestuurlijke functies op-
muziekgebied en last but not
least, van organisaties op zake
lijk gebied. Dan nu ook de ge
meenteraad van Haarlem, want
hij staat op een verkiesbare
plaats voor de VVD. „Dat is
geen politiek, dat doen ze in
Den Haag".
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM, woensdag
Na afloop van de persconferentie
over de actie van Feijenoord voor
de oude stadswijken,'dronk voor
zitter A. A. Couwenberg gister
middag in Mont-Blonc aan het
Boodezand een biertje. En pas
sant liet h(j aan wie maar even.
belangstelling toonde het pers
communiqué over de Feijen-
oord-actie lezen. Iedereen was
enthousiast over dit gebaar. Een
bezoeker zelfs zo erg, dat hij zijn
portefeuille trok en Couwenberg
een briefje van duizend overhan
digde. Couwenberg: „Daar ben ik
natuurlijk erg blfj mee. Logisch.
Net had ik er een die zegde me
twintigduizend gulden toe. Ik
denk dat we een miljoen halen..."
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM, woensdag, De
Rotterdamse rechtbank heeft gisteren
de 20-Jarige zeeman Franklin I. uit
Curacao veroordeeld tot een gevange
nisstraf van twaalf maanden, waarvan
twee voorwaardelijk, met aflrek van
het voorarrest wegens zware mishan
deling.
De officier van justitie had op 1 mei
een gevangenisstraf geeist van ander
half jaar met aftrek van het voorar
rest. Op de avond van 2 maart had I.
bij de Rotterdammer B. thuis met
doze ruzie om een vrouw gekregen.
De onenigheid liep zo hoog dat de zee
man. een knipmes greep en op B. af
kwam. De Rotterdammer vluchtte
hierop het huis uit. Op de burg. Mei-
naszlaan haalde I. de Rotterdammer
in en stak hem in de borststrcek. Snel
ingrijpen van een medische student
redde B. het leven.
(Van eep pnzerNyèrélaggeyersj -
R.OTT ERDA3tf;. Vydênsdètf tNiDe^'tu-
wadoorsmaatschapplj Rijplaat NV.
oen dochteronderneming 'van de
Steenkolen Handels Vereniging, gaal
niet samenwerken met Furness' scheep
vaart- en agentuurmaatschappij NV
op het gebied van het conventionele
stukgoed. SHV en Furness hebben
hierover de laatste maanden bespre-
k.ngen gevoerd.
In een communiqué, déelt de SHV-
mee dat jn de toekomst wel in toene
mende mate zal worden samenge
werkt met Unitcentre.Demogelijkheid
hiertoe is ontst2&n door de snelle
o:Vw kkel ng van het containerver
voer en het toenemend gebru'k van
scnopen d e zowel containers als unit-
loads als conventioneel stukgoed ver
voeren. De totale werkgelegenheid in
de stukgoedsector van de SHV blijft
door deze ontwikkeling verzekerd. De
ondernemingsraad en de vakorganisa
ties zijn hierover ingelicht.
(Van een onzer verslaggevers)
-ROTTERDAM, woensdag. Feijenoord wil minimaal één miljoen
gulden bij elkaar zien te krijgen voor vérbetering van het leefkli
maat, vooral voor de jeugd, in oude woonwijken. Dit geschenk,
waaraan bevolking en bedrijfsleven kunnen bijdragen, wil de nieu
we Etiropa-Cuphouder de stad aanbieden uit dank voor „Het en
thousiasme en de wilskracht van de werkers uit het oude Rotter
dam, uit de delen van de stad die thans achterblijven in leefbaar
heid."
Feijenoord, aldus voorzitter A. A.
Couwenberg, voelt zich van
harte verbonden met de men
sen in de oude wijken. Uit die
mensen is Feijenoord geboren.
Feijenoords succes is hun suc
ces, aldus de heer Couwenberg
gistermiddag.
Op welke wijze het geld wordt be^
steed, Is nog niet bekend gemaakt.
Voorzitter Couwenberg zei gister
middag alleen dat de gedachten uit
gaan naar „speelwerktuigen en kin
dercrèches en dergelijke".
Dc bedoeling is dat een commissie be
staande uit ver tegen woord iigers van
Feijenoord, dc st.chtliw Communi
catie '70 en het gemeentebestuur en
onder voorz'ttersehap van dc voor
zitter van dc Kamer van Koophan
del mr W. H. Fockcma Andreae
vóór november bekend maakil welke
bestemming-het geld krijgt.
Ongeveer vijftigduizend gulden is al
binnen. Het is gegeven door de
C 7O-organisatie en door nachtclub
eigenaar Gerard Hulscher. Feijen
oord zelf stort ook een groot bedrag
naar verluidt honderdduizend gul
den.
De Europacup, die deze actie op gang
bracht, wordl vanaf vrijdag ten
toongesteld in een C'70-pavIljoen
over Fe.jenoord d3t wordt ingericht
op hot Stadhuispie'n. Gelden voor
het fonds kunnen hier worden af
gedragen. De mogelijkheid wordt
geboden zich naast de trofee te la
ten fotograferen voor minimaal een
r.jksdaatder. De opbrengst van deze
actie gaat naar het fonds. Ook de
winst van de vet koop van souve
nirs in het paviljoen wordt ge
bruikt om oude wijken een betjr
leefklimaat tc geven.
Andere mogelijkheden veld te storten
z'jn: op de reken ng Fe jenoord-Eu-
ropacup '70 b j allo banken in Rot
terdam en op gironummer 131544
van Fe'je noord.
De Europese voetbalkampioen heeft
laten wo'.en vrijdag, tijdens een re
ceptie in Rolterdam-Hillon geen
bloemen of geschenken aan te ne
men, Wie iels wil aanbieden, moet
een fiepcftenk onder couvert voor
het fonds meenemen.
(Van onze kunstredactie)
ROTTERDAM, wr^ensdag. In het
pand van de Rotterdamse Kunstkring
aan de Witte de Withstraat 35a wor
den van24 mei tot en met 14 juni
werken van leden van de Stichting Fe
deratie van Amateur Beeldende-kun-
stenaa rsvereni gi ngen in Nederland
tentoongesteld. Het betreft hier inzen
dingen van de Teken- en Schilderclub
„Rotterdam", „Cream" te Schiedam en
..Tediro" te Rotterdam. De expositie is
dagelijks te bezichtigen van 10.00
17.O0 uur; zondags van 11.00—16.00
uur.
Het kunstcentrum 't Venster aan de
Goovernestraat van 16 mei tot 5 juni
voor het werk van Sjoerd Buisman.
Met onnavolgbare distinctie en die
pe muzikaliteit speelden gisteravond
in de goed gevulde kleine Doelenzaal
de violist Herman Krebbers en dc
pianist Marinus Flipse voor de abon
nementhouders der solistenconcerten,
aan wie de Rotterdamse Kunststich
ting een extra concert van deze belde
prominemen aanbood, na het zevental
avonden, waarop veelbelovende debu
tanten zich presenteerden. Krebbers
en Flipse hebben vooral in het ver
leden maar ook nu nog wel, veel
samengespeeld en hun combinatie
droeg daarvan ook gisteren duidelijk
de sporen. Het samenspel getuigde
van artistieke eensgezindheid en be
rustte zowel op welbegrepen af
spraken als op een goed aanvoelen
van elkaar. Krebbers had voor dit
concert een gemêleerd programma ge
kozen, dat vooral voor de pauze
boeiend van samenstelling was. Pij
pers ingetogen eerste sonate en Mes-
siaens ernstige Thème et Variations
(vermoedelijk uit zijn nog tamelijk
vroege tijd) flankeerden de eerste so
nate van Beethoven. Met het Pocme
van Chausson, de Habanera van Ravel
en drie stukken (Souvenir d'un Ueu
cber) van Tschaikowsky werd het ge
bied van de dankbare virtuozenlltera-
luur betreden, dat in do toegiften on
vermoeibaar werd voortgezet. Extra's
konden na het frenetieke applaus na
tuurlijk niet uitblijven, want men liet
de kunstenaars slechts node gaan.
Krebbers' vioolspel is dan ook wel zo
uitzonderlijk gaaf en stralend, zo aris
tocratisch ook in zijn technische supe
rioriteit en artistieke rijpheid, dat het
luisteren er naar als een rustgevende
geestelijke verkwikking kan worden
ondergaan. Dat Krebbers getuige
o.a, het voor Flipse bijna verwarrend
vlugge tempo van Tschaikowsky's
scherzo ondanks de hoge vlucht,
die ztjn kunstenaarschap heeft ge
nomen, iets van zijn jeugdige over
moed heeft behouden, verdient slechts
bewondering temeer. Het tekent hem
als de rasmuzikant, de „speelman",
die de vreugde in zijn vak ten volle
heeft behouden en, bij alle ernst, ook
uitbundig wil zijn. Hij kan het zich
permftteren, Het klankbeeld blijft al
tijd volkomen helder en doorzichtig.
En zó gespeeld worden zelfs stukken,
die zwemen naar de salonmuziek, ju
weeltjes.
ELLY SA LOMÉ
(Van onze sportredactie)
ROTTERDAM, woensdag Ter
gelegenheid van het winnen van de
Europa Cup houdt Feijenoord vrijdag
avond van 19 tot 20.30 uur in het Hil-
ton-hotel een receptie.
Het echtpaar J. W. Hagendijk (66) en A. Hagendijk-Schouten (56). uit,.
Rotterdam is gisteravond om het leven gekomen toen' het in een auto
de met knipperlichten beveiligde spoorwegovergang Charloise Lagedijk/
Langenhorst opreed, toen een trein dicht genaderd was. De bestuurder
van de goederentrein, die 55 km per uur reed, kon een botsing niet
voorkomen. De auto van beide slachtoffers werd duizend meter mee
gesleurd en werd volkomen vernield.
I
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM, woensdag
Het actiecomité „De Vrije Pad
destoel", dat het Staeldüinse Bos
voor iedereen wil behouden, had
gistermiddag in „Oid Dutch" aan
de Rochussen&traat een gesprek
met baron de Vos van Steen wijk,
die het niet-mllitaire gedeelte
van het bos gekocht heeft om er
een golfbaan op aan te leggen
Rotterdamse kabouters, die hun ge-
zich.en wii gemaakt hadden met boek
weit en zonder bos z(Jn w» bleek,
bos is beter', riepen, hielden dc baron
na het gesprek aan en vertelden hem
wat er zou gaan gebeuren als lib zijn
plan doorzette. Z« zullen op het ter
rein mollen loslaten cn voor kabouters
uit het hele land spitwedstrijden orga
niseren, De baron zei zeer onder de
indruk tc zyn van de demonstratie.
Jan Knippenberg, lid van het actie
comité over het gesprek: „We zaten
gewoon op een andere golflengte tc
praten. De baron vindt dat hij het
tegendeel van een natuurvernieler is,
en dat iijj in plaats van een recreatie
terrein afbreekt, er juist een aanlegt.
j oon op de proppen komen met
de 500 gulden lidmaatschap, zegt hij
dat in principe iedereen lid kan
worden. Wij hoorden ook van de ba
ron dat iemand die boven de 26 is en
;lid wil worden, dit alleen kan als hij
medeaandeelhouder van het golfter
rein wordt, een aandeel kost ƒ2000."
Aanstaande vrijdag gaat de actie
groep samen met „Leefbare Delta"
een estafetteloop naar minister Schut
houden, om hem duidelijk te maken
dat hel Staelduinse Bos, het enige
niet-aangelegde bos in de Rijnmond,
voor iedereen moet blijven en niet
voor Amerikaanse zakenlui, Lions- en
Rotaryleden.
TN/E stoeltjeslift is uitermate ge
schikt voor dynamische Rotter-
damvmrs die lijden aan managerziek
te. Wiebelend a«?i een kabel ziet Rot
terdam er beslist heel anders uit. Cap
tains of industry breekt er eens even
uit en maak een gondelvaart door
Rotterdam.
IJ zult tot onthullende ontdekkingen
komen, U kunt bijvoorbeeld uio coüe-
ga-managers, misschien wel uto con
currenten, bezig zien achter hun sta-
tusbureaus, htm telefoons, hun inter
coms, u kunt zien hoe belachelijk
druk ze zich vlaken, energiek telefo
nerendrommelend in dossiers.
Terug in uw directieverblijf ziet de
wereld er anders uit. U mag C 70 wel
dankbaar zijn.
j^JENSEN die niet juichen over de
stoeltjeslift zijn de bewoners van
de flats nan, de Karei Doormams traat.
Deze stadsbewoners houden hun zon-
wering hermetisch gesloten en lekker
op het bale on zitten is er ook niet
meer bij, steeds gondelt er iemand
voorbij. Je kunt ook te veel communi
catie hebben.
fTEr leven is vol tragiek. Zó sta je
op het da ikon nan hel stadhuis,
toegejuicht door tienduizenden mensen
en zo hoor je enkele dagen later, dat
je twee weken achter slot en grendel
gaat, dat je gewoon ordinair moet
„zitten". Je wint de Europacup, je
staat op het hoogtepunt van je loop
baan, maar de rechterlijke molen
draait- gewoon door. Als een nummer,
ais een van de vele dronken automo
bilisten is Ernst Happel de weg van de
Noordsingel gegaan: „ja, edelachtbare,
nee edelachtbare".
En het komt allemaal in de krant,
twwt als de „groten" dronken achter
het stuur zitten is dat nieuws. Sroat-
lenbroefc, Mellema, Joop Doderer, de
burgemeester van Alkmaar Vfytema,
de Haarlemse rechter Rambonnet, Ka
rei Prior en wie volgt. Ze hebben al
lemaal de krant gehaald, met naam en
toenaamwant de gebruikelijke be
scherming die verdachten genieten
doordat alleen htm initiale» worden
genoemd, geldt niet voor beroemdhe
den.
Een journalist die schrijft over de
Oostenrijkse voetbaltrainer Ernst H.
van de Rotterdamse sportclub F,
maakt zijn bericht alleen maar pi
kant. Hij geejt de lezer de illusie een
raadseltje ie hebben opgelost.
C^OAthlIGE gemeenteambtenaren
k hebben een scherp ontwikkeld ge
voel voor symboliek. Ze komen op het
idee om op 14 mei (dat is morgen)
een dagprogramma van de Stichting
Havenbelangen te organiseren, een
programma waaraan o/jicierett van de
Nederlandse en Duitse krijgsschool
deelnemen. Uitgerekend op de dag
dat het precies dertig jaar geleden is,
dat afgestudeerden van de Duitse
krijgsschool Rotterdam in puin gooi
den.
*938 saBïrashaa
TTET echtpaar PIETER SA
LESMAN (77) cn AN SA-
LEMAN-GIESEL (67) wonend
aan de Pieter Postlaan 99 a is
vandaag vijftig jaar getrouwd,
Met felicitaties va» het Rot
terdams Dagboek.
^7EROLiMES bulpsteven op
het Churchlllplein staat In
de menie. Zou men er bij C 70
achter ziju gekomen, dat een
bonk roest midden in de stad
geen gezicht is?
JN het Bouwcentrum is op
het ogenblik ontzettend
veel tc doen. Het barst er van
de tentoonstellingen; tijdelijke
cn permanente exposiiies over
maatschappij, bouwen en wo
nen, films, aktieSj experinjeu-
ten, Ingerichte woningen, boek
winkel. informatiecentra,
café, restaurant, enz. De ope
ningstijden zijn van maandag
tot en met zaterdag van 9,00
tol 17.00 uur en op zondag van
12.00 tot 17.00 uur. Toegangs
prijzen S 1,60, setudenten en
scholleren lf-, groepen 1,-.
is een tijd geweest, dat
de nieuwe wijken sterk In
het nieuws waren. Dat is hele
maal veranderd. Het zijn nu
juist de oude wijken die kun
nen rekenen op vele pagina's
in de kranten. Over het ge
beuren in de wijken Feijen-
oord cn Oude Westen is een
l en toonstelling samengesteld
(o. a. foto's, knipsels cn plan
nen). in gebouw De Heuvel,
van 9.00 tot 17.3KJ uur.