Nederland niet achterlijk
op gebied Kankerresearch
ROTTERDAMS DAG BOEK
DAGBOEK BLIK
OP MAN VOL
ONZEKERHEID
Klaarovers weer
in discussie
Nieuwe poëzieprijs
voor Jan G. Elburg
König Transport N.Y.
bestaat 175 jaar
LAAD- EN LOSBORD
ROTTERDAM RIJNMOND
PROF. MUNTENDAM RIJ OPENING VAN UITBREIDING
DR DANIEL DEN HOED-KLINIEK
V astgoedveiling
BEGONNEN MET SLEPERSWAGENS
SCHIEDAMMER
WINT PRIJSVRAAG
JUBILEREND
BOUWBEDRIJF
J. M. Franken
nieuwe
voorzitter
wijkraad
Pendrecht
Promotie
B. E. A. Glaser
Nieuwe voorwaarden
huunnachtiging
inwonende echtparen
Zilveren jubilarissen
gehuldigd bij RET
Notities
Centraal punt
Tweede fout
INFORMEEL
BRITS
VLOOTBEZOEK
pagina 4 - donderdag 3 december itffu
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM, donderdag „Het Koningin Wilhelminafonds zal
geen onwetenschappelijke behandelingsmethoden voor kankerpatiën
ten bevorderen. Ik verwacht dat het voorbeeld van de BBC, die ze
belangrijk genoeg acht er een avond aan te besteden, bü ons geen
navolging vindt."
Dit verklaarde prof. P. Mun
tendam, voorzitter van het Ko
ningin Wilhelminafonds tijdens
de officiële ingebruikneming van
een uitbreiding van de dr. Daniel
den Hoedkliniek in Rotterdam,
het grootste behandelingsinsti-
fuut voor kankerpatiënten in ons
land.
Prol. Muntendam verklaarde dat
het KWF alleen die research en het
toleden van. mogohlkheden tot behan
deling steunt die op grond van weten
schappelijk onderzoek als verant
woord mogen worden beschouwd.
Kritiek als zou Nederland achterlijk
zijn op het gebied van kankerresearch
en therapie verwierp prof. Munten
dam. „Beweringen als onlangs in een
dagblad gedaan als zou niets gedaan
worden aan research op het gebied
van virologie en immunologie, noch
aan hormoontherapie en dat stralen-
ther-apie, chirurgische therapie en
chemotherapie, waarover onze 'geld
verslindende ziekenhuizen' be
schikken, niet het antwoord op de
kankerbestrijding vormen", noemde
prof. Muntendam „onwaarachtig".
„De beproefde therapieën, waaraan
het KWF zijn gelden besteedt, zijn
niet ouderwets, maar verbeteren
steeds op basis van research", aldus
de voorzitter van het Koningin Wil-
helmina Fonds.
IJitbreidingeu
in het .gebouw, die bijna twee ton
hebben gekost. Voorts staat hier een
tweede lineaire versneller opgesteld,
zodat de Daniel den Hoed-Kliniek
thans het enige behandelingscentrum
in Nederland is, waar men over twee
van deze kostbare apparaten beschikt.
Voor de bestralingen wordt verder
nog gebruik gemaakt van een in 1968
in gebruik genomen kobaltstraler. De
totale kosten, een miljoen gulden,
werden gefinancierd door een lening
waarvoor het KWF een garantie ver
strekte.
Het' bestuur van de Daniel den
Hoed-kliniek hoopt in de tweede helft
van volgend jaar te kunnen beginnen
met de tweede fase van de noodzake
lijk geachte uitbreiding. Deze omvat
de bouw van een grote betonnen bun
ker onder de bestaande opritten naar
de ingangen van de twee polikli
nieken. Deze bunker biedt plaats aan
een derde lineaire versneller en een
neutronengenerator, indien althans de
uitkomsten van de research de aan
schaffing van dit laatste kostbare .ap
paraat verantwoord maken. Als dat
niet het geval is, dan kan een vierde
lineaire versneller worden geplaatst.
In deze bunker komen voorts alle bij
behorende diensten- en patiënten*
ruimten. Deze uitbreiding zsü minstens
twee jaar in beslag nemen en een uit
gave van in totaal 7 miljoen gulden
vergen.
EEN OVERZICHT van de geplande uitbreidingen van de Daniel den
Hoedkliniek. Fase 2 omvat de bouw van een betonnen bunker onder de
huidige opritten naar de poliklinieken. Fase 3 is de bouw van een zeven
lagen tellend gebouw naast de eigenlijke kliniek.
De eerste fase van de uitbreiding
van de kliniek in Botterdam-Zuid is
tot stand gekomen door -verbouwingen
Openbare verkoping van onroeren
de goederen'door de N.V. Notarishals
op 2 december 1970 in zaal V van de
koopmansbeurs te Botterdam.
Definitieve inzet en afslag:
kandidaat-notaris W. A. J. Stouthart
en not H. A. Sprengers en J, G. Ste(jm
1. pand en erf Bmgleystraat 54 a-b
12.600,- 12.600,-
2. pand en erf Pr. Hendrikkade 85a-
b-c 19.400,- 19.400,-
3. pand en erf Pr. Hendrikkade 88a-
en b-
Leliestraat 22a-b 11.600,- 11.600,-
4. pand en erf Leliestraat 20a-b-c
10,600,- 10.600,-
5. pand en erf leliestraat 19a-b
8.800,- 6.800,-
Vooriopige afslag:
Not, Th, E. Mertcns te Voorburg en
not, J. H, Elsink en H. Jansen:
6. pand en erf Schermlaan 34,
/14.6Q0,-, 7. pand en erf Schermlaan
32 15.600,-8. Pand en erf Scherm
laan 30 28.000,-, 9. pand en erf .Tan
van Vuchtstraat 3 1 11.800,-, 10. pand
en erf Jan van Vuchtstraat 5 11.200,-.
17 miljoen gulden
De derde fase van de uitbreiding,
die daarna zal moeten volgen, omvat
de bouw vai} een gebouw van zeven
bouwlagen, waarin de afdelingen
röntgendiagnostiek, nucleaire genees
kunde en biochemie hun plaats
moeten krijgen. De bouw hiervan zal,
exclusiel apparatuur, zeventien mil
joen gulden vragen.
Het bestuur van het Rotterdamsch
Radio-Therapeutisch Instituut tracht
op het ogenblik een bedrag van enke
le tonnen bijeen te krijgen, nodig op
dat het rijk de lening van 7 miljoen,
(voor fase 2) zal garanderen.
Deze uitbreidingen zijn o.a. nodig
om de verwachte behoefte aan mega-
volt-bestralingen op te kunnen
vangen. De huidige capaciteit be
draagt ruim 35000 bestralingen per
jaar. Rekening houdend met de ver
oudering van de bevolking en de be
volkingsgroei in de regio van het in
stituut (groot-Rotterdam, Zuidoost-
Zuid-Holland, Zeeland en West-Bra
bant) luidt de prognose voor 1972
40.000 en voor 197B 60.000 megavolt-
bestralingen per jaar. Voorzitter D. A.
Kramer van de Stichting Rotter
damsch Radio-Therapeutisch Instituut
concludeerde dan ook: „Onze huidige
capaciteit is ten enenmale onvoldoen
de. In het belang van de patiënten
moet zo snel mogelijk een derde li
neaire versneller worden geïnstal
leerd."
(Van onze kunstredactie)
ROTTERDAM, donderdag. De dichter «Jan G. Elburg is als eer
ste onderscheiden met de Feniks-prijs, een nieuwe poëzieprijs van de
Rotterdamse Kunststichting, waarvoor de fondsen worden verstrekt
door een anonieme schenker.
Op vrijdag 18 december zal tijdens
een bijeenkomst in het kunstcentrum
Lijnbaan de prijs (groot ƒ5000) aan
Jan Elburg worden uitgereikt.
Jan Gommert Elburg, geboren op
30 november 1919 ïn Wemeldinge, de
buteerde met het klandestien versche
nen bundeltje „Serenade voor Lena",
(1942). Met Gerard Diels en Koos
Schuur was hij redacteur van het
neosymbolische tijdschrift „Het
Woord" en met Lucebert en Gerrit
Kouwen aar behoorde hij tot de dicfo-
tersfractie van de Nederlandse Cobra
groep, Van zangerige liefdespoëzie
evolueerde Elburg naar een links ge
richte avantgarde poëzie in de jaren
vijftig. Daarna kwam er allengs eon
verkoeling in zijn. toon door een fre
quenter gebruik van ironie. Behalve
als dichter is Elburg werkzaam als
.docent „ruimtelijke compositie" aan
de Rietveld Academie te Amsterdam
en als free-lance schrijver van recla
meteksten. Tot de bundels die hjj pu
bliceerde behoren .Klein T(er)reur-
spel" (1947, Jan Campert-prys)
„Laag Tibet" (1952), „Hebben en
zijn" (J958, poëzieprijs Amsterdam),
en „Elf gedichten". De bundel „De
Quark en de Grootsmurf" ls in voor
bereiding.
ROTTERDAM, donderdag. De N.Y. Maatschappij van algemeen
vervoer vh. H. W. König, sinds kort gewijzigd in KÖnig transport'
N.V., viert 4 december a.s. haar 175-jarig bestaan.
De geschiedenis gaat terug tot de
cember 1705, toen een der voorouders
met een paard en een slee vervoer
ging verrichten tussen Terbregge en
Rotterdam.
ROTTERDAM, donderdag
De architect H. B. O. J. v. d.
Zalm te Schiedam is door de jury
de eerste prijs toegekend voor
zijn ontwerp onder motto „An
dante" naar aanleiding van de
prijsvraag, die is uitgeschreven
door het bouwbedrijf J. Th. van
Mierlo N.V. te Delft ter gelegen
heid van. haar 100-jarig jubileum.
De prijsvraag had betrekking pp de
sanering van het gebied rond de
Stadsdoelen te DëÜt. De eerste prijs
omvat een bedrag van 4000 gulden.
De tweods prijs van 2000,- ds toege
kend aan het ontwerp onder motto
„99", ingezonden door ir A. Eronatv te
Delft en de derde prijs van ƒ1000,-
aan het ontwerp onder motto „Baslli-
ka" van A. G, L. Tuns, architect
HJ3.0. te Rotterdam.
Van 9 tot en met 19 december ia een
tentoonstelling ingericht van de inge
zonden ontwerpen in de aula van de
TJï, te Delft, waar op 16 december
om 11.00 uur de officiële uitreiking
van de prijzen «al plaatsvinden.
In 1914, bij het uitbreken van de
Eerste Wereldoorlog telde het bedryf
300 paarden, waardoor het bedrijf
voor die tijd een bijzonder grote on
derneming was. In de jaren na de
oorlog schakelde men over op auto's.
Veelal van Duitse makelij. Het ge
bruik van dit nieuwe vervoermidde
bevond zich nog in een experimenteel
stadium en de firma König exploiteer
de met succes de eerste lang-ijzerwa-
gen, die in Nederland noodzakelijk
was voor de bouwindustrie,
Ook speciale wagens voor zwaar
vervoer deden hun intrede. In de zo
mer van 192S werd het eerste interna
tionale transport ondernomen naar
Duitsland. Tijdens de Tweede Wereld
oorlog, juist toen het bedrijf in volle
bloei was en een uitgebreid wagen
park exploiteerde, werd het geheel
leeggeroofd. In 1945 begon könig on
der leiding van de heer H, J. W.
König opnieuw met de opbouw.
Juli 1963 was voor Kéni* een be-
langrijke mijlpaal, toen het bedrijf
aan de Albert Plcsmanweg te Rotter
dam de nieuwe bedrijfsruimten in ge
bruik kon nemen. Het huidige bedrijf
bestaat uit drie onderdelen: KÖnig
transport N.V., die zich bezighoudt
met Internationale transporten binnen
en bulten Europa, speciaal transport
cn transport van complete fabrleksln-
stallaties Inclusief montage en demon
tage.
De tweede loot is Europa ferry trai
lers. Zeven k acht jaar geleden begon
het bedrijf met ferry-vervoer en ver
zorgt nu alle transporten van droge
lading van en naar Engeland met huif-
opleggers, flats en containers, De
derde loot aan de König-stam is Tank
Ferry trailers. Deze afdeling is gespe
cialiseerd in het vervoer van vloeibare
lading, eveneens van en naar Enge
land. Voor deze transporten worden
speciaal voor het ferry-vervoer uitge
ruste tankopleggers ingezet met capa
citeiten variërend van 20.000 tot
26.000 liter. Ook deze branche heeft
een stormachtige groei meegemaakt
van drie opleggers in 1068 naar onge
veer 50 tankopleggers eind 1970.
ROTTERDAM, donderdag Tij
dens de openbare vergadering van de
wijkraad voor Pendreobt in het
buurthuis aan de Sohuddebeursstraat
ls woensdagavond in plaats van de
heer M. van Gent tot voorzitter ge
kozen de heer J. M. Franken (PvdA).
Ie secretaris, tevens 2e penningmees
ter werd de heer B. van de Rhee
(PvdA). Tweede voorzitter bleef de
heer G. J. de Jong (AR) en le pen
ningmeester tevens 2e secretaris werd
het nieuwe lid de heer G. J. Hogewejj
(P'66).
Bii de commissies, waarvoor leden
werden benoemd, behoort nu ook de
interwijkcommissie die is samenge
steld uit leden van de wijkraden voor
Charlols en Pendrecht en het wijkop-
bouworgaan Zuidwijk. Deze commis
sie wordt van groot belang geacht in
verband met het overleg wat betreft
de veelbesproken nota van wethouder
G, Z. de Vos.
In de wijkraad hebben als nieuwe
leden zitting resp. drie vertegenwoor
digers van de PvdA, een van de Pro
testant Christelijke groepering, een
van do KVP, een van de CPN en een
van D'66. Zeven leden die ook in de
vroegere wijkraad zaten nemen thans
weer aan het wijkraadswerk deel. Er
zijn nog drie vacatures en wel voor de
KVP, D'66 en de WD.
ROTTERDAM, donderdag. Giste
ren is de heer B. E, A. Glaser aan de
Medische Faculteit Rotterdam gepro
moveerd tot doctor in de geneeskunde
op een proefschrift getiteld: „Onder
zoekingen omtrent het transferrine-
(jzer systeem". Promotor was prof. dr
B. Leijnse, gewoon hoogleraar in de
chemische pathologie aan de Medische
Faculteit Rotterdam.
Dr Glaser, geboren in 1942 le Ban
doeng, is wetenschappelijk medewer
ker aan de Medische Faculteit Rotter
dam.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM, donderdag
De dienst Volkshuisvesting heeft
bekend gemaakt dat inwonende
echtparen ïn Botterdam die in
1968 of eerder zijn getrouwd en
een belastbaar inkomen van
13.500 gulden of minder per jaar
hebben, in aanmerking komen'
voor een huunnachtiging.
Tot nu toe werden huurmachti
gingen uitgereikt aan echtparen die in
1967 of eerder waren getrouwd en een
inkomen van minder dan f 12.000
hadden.
In -verband hiermee zijn de
huurgrenzen van woningen waarvoor
een huunnachtiging is vereist, even
eens gewijzigd. Deze waren vastge
steld op 70 en 160 per maand (in
clusief centrale verwarming 180 per
maand). Dit wordt thans 70 en
170 per maand (inclusief centrale
verwarming 190 per maand).
BOTTERDAM domdejdag. Drie
zilveren RET-jubilarissen zijn gister
middag door hun directeur, drs. C. G.
van Leeuwen, gehuldigd en toegespro
ken. Het waren de heren G. J. Smit,
oprichter bij de afdeling elektrisch
materiaal, L. Bon man, automonteur
bij de storingsdienst van de afdeling
automaten eel en A. van Schouwen,
medewerker bij de werkvoorbereiding
van de afdeling weg en werken.
PROF. TER HOEVEN
SPREEKT OVER DE
HAVENSTAKING
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM, donderdag. Prof.
dr. P. J. A, ter Hoeven, hoogleraar in
de sociologie aan de NEH. spreekt on
8 december in de sociëteit van de stu
dentenvereniging SSRL (Hogewoerd
108) do Lelden over de havenstaking'
De bijeenkpmst, die om 20 uur begint,
is voor iedereen toegankelijk.
DE verkeer&brlgadlertjcs
zijn in discussie. De hoof
den van negen scholen in de
omgeving van de Schiedamse-
toeg vinden het niet langer
verantwoord jonge kinderen
(tien en elf jaarverkeersbri-
gadiertjes te laten zijn. Na de
kerstvakantie moet het afgelo
pen zijnschrijven se aan de
ouders. Dan moeten de moe
ders toezicht gaan houden bij
het oversteken.
De schoolhoofden spreken
van een tijdelijke maatregel.
Uiteindelijke bedoeling is, dat
de verkeersbrigadiertjes wor
den vervangen door zogeheten
moeder-brigades. Lomardijen
heeft al twee jaar zo'n moe
derbrigade f« hef WestSU
moet ook zo'n moederbrigade
tot stand kunnen komen, me
nen de schoolhoofden.
De brief van de schoolhoof
den ls gevolgd door een schrij
ven van de heer J. van der
Meer, ondcrwijzeT aan de St.
iVicoiaasschooi aan de Schie-
damseweg. De heer Van der
Meer is begeleider van de
klaaroverq op zijn school. Hij
noemt zijn bijdrage aan de
discussie over da klaarovers
„losse flodders", die wellicht
toch vruchtbaar kunnen zijn.
De heer Van der Meer
meent: „het is /owecl een
taak der ouders en niet van de
scholen de klaarovers van de
zebra's weg te sturen. Dit
kunnen zij doen door de aan
hun kind verleende schriftelij
ke toestemming ft» te trek
ken."
Vit deze „stshmg" blijkt al
vast één ding; de heer Van der
Meer Iqat geen ruimte open
voor de vraag of verkeersbri-
gadiertjes wel zoveel gevaar
lopen. Daarouer valt namelijk
nog wel te discussiereti.
Twee jaar geleden veronge
lukte in Lombardijen een jon
gen op eet: zebrapad waar
verkeersbrigadiertjes dienst
deden. Er ontstond (niet voor
het eerst) een felle discussie
over het instituut verkeersbri-
gadiertjes. ïk herinner mfj, dat
een vertegenwoordiger van de
verkeerspolitie de zaak toen
niet zo somber inzag. Hfj uiees
erop, dat er gedurende de tien
jaar dat er verkeersbrlgadler-
tjes waren slechts één klaar-
over was verongelukt. Na
tuurlijk dat is één te veel,
maar blijkt hier nu uit dat
verkeersbrigadiertjes grote ge-
Merkivaardig is, dat de ne
gen school'»oo/den en de heer
Fan der Meer niet spreken
over de gevaren die kinderen
lopen op zebrapaden waar het
oversteken ntet wordt geregeld
door verfceersörigadiertjes. Op
tientallen plaatsen in de stad
steken dagelijks honderden
kinderen over, zonder dat er
agenten of verkeersbrigadier-
tjes bij, zijn,
Er zit iets onlogisch in de
redenering van de briefscfirij-
vers. Er staat bijvoorbeeld:
„Juist op tijden dat deze kin
deren dienst doen is het ver
keer zeer druk, veie volwnsse-
nen die zeijstandig oversteken,
storen rich niet aan het ver
zoek van deze brigadiertjes om
medewerking. Vele auto's rij
den in volle vaart door bij het
naderen va» een zebra, in
plaats van af te remmen. V
kunt dit dagelijks zien."
Een mij onmiddellijk opko
mende vraag is dan: maar hoe
erg moet het dan wel zijn op
„gewone" zebrapaden?
Afs een fcfnd op een zebra
pad wordt aangereden wordt
de oürrfitin. yc^uv'ui bij de au
tomobilist die niet uitkeek of
roekeloos reed oj bij het kind,
dat piotseling <le weg overstak-
Zodra er een ongeluk gebeurt
waarbij 'n vericeersbrigadterÉjp
is betrokken, wordt het ganse
instituut der kltmr-overa ter
dlacum M gesteld. Hier klopt
iets niet.'
lp EN geliefd mikpunt ?an
baldadige jongens is het
tramhuisje aan de Kleiweg.
DE RET heefi, zo is door ie
mand. die daar vlak bij woont
geconstateerd het huisje al zes
keer vernieuwd. Men heeft er
de laatste keer plastic ruiten
in gezet, maar ook deze zijn
vernield. Dat gebeurt vooral
zondags, als voetballende jon
gens van de velden terugko
men.
T\E poetbestellers voeren een
modejarffe, Een van de
regels luidt; doe geen bestel
ling met de eigen auto! Het
maximale maandsalaris vap
een postbeBteJler bedraagt
ƒ922,— bruto. Kan iemand
mij vertellen hoe je daar van
kan autorijden?
In de loop van het volgend jaar wordt bij alle openbare laad- en I
heden in Rotterdam het bord geplaatst waarvan hier de tekening is afgedrukt.
Het aanwijsbord is ontworpen door de Delfise architect ir. A. P. J. V. A. Maas
kant, die bekend geworden is door een nota waarin hij kritiek heeft op het
Nederlandse systeem van verkeersaanwijzingen.
Het is de bedoeling dat zijn laad- er» losbord landelijk wordt gebruikt.
In Nederland bestaat bij mijn
weten geen publikatie die in
zijn openhartigheid, uitvoerig
heid en niet te vergeten: scherp
te, vergeleken kan worden met
het Dagboek van Sehermerhorn
19461947, Voor de geschiede
nis van het Nederlands-Indone
sisch conflict in die jaren, is des
ondanks de Indirecte betekenis
groter dan de directe.
Wie wil weten wat cr toen iri de
onderhandelingen tussen Nederland
en Indonesië gebeurd is, moet zeker
heel wat meer, en vooral andersoorti-
fe bronnen gebruiken dan het Dag-
oek alleen. Maar er is geen beter
middel om Sehermerhorn persoonlijk
te leren kennen dan dit boek. En
aangezien hy toevallig, voorzitter
van de onderhanrfelmgsdelegatie
was, kom je via zijn persoonlijkheid
toch heel wat te weten over de sfeer
bij de onderhandelingen, zogezegd
„achter de schermen van de Neder
landse delegatie." Bijvoorbeeld
waarom die onderhandelingen bij do
parafering op 15 november 1946 ge
staagd leken, en toch mislukten, en
waarom veel van Schermerhorns'
ministeriële partijgenoten tenslotte
in zo ernstig conflict met hem raak
ten dat het nu, 24 jaar later dus, nóg
niet allemaal botertje tot den boom
is tussen die reeds lang vergrijsde
coryfeeën, (Publikatie van dit Dag
boek waarin de ruzies van toen nog
eens geëtaleerd worden, maakt het
er natuurlijk met beter op.)
Schermerhorns glanstljd ligt in de
maanden september, oktober en no
vember 1046. In die verrassend korte
tijd werd het akkoord van Lingga-
djati bei-eikt en geparafeerd. De opzet
van do Verenigde Staten van Indo
nesië, verbonden met Nederland,
was van Van Mook, de gedachte aan
een Uniestatuut van Sehermerhorn
zelf, zo blijkt uit het Dagboek- De
persoonlijke verstandhouding tussen
Sehermerhorn en Sjahrir was het
geheim van de snelle overeenstem
ming. Maar ook van de mislukking,
wam noch In Nederland, noch in In
donesië was een meerderheid „rijp"
voor het akkoord dat dit kleine
groepje mannen In Linggadjati en
Batavia praktisch in afzondering
had bekokstoofd. Zelfs de regering
ip Den Haag wist nauwelijks wat er
geparafeerd werd.
Toen ras duidelijk werd hoe wei
nigen er in feite achter Linggadjati
stonden en dat er aan weerskanten
een groot verlangen naar een mili
taire krachtmeting was (dat er ook
in de republiek Indonesië een sterke
aandrang naar oorlog bestond, wordt
en werd in Nederland weinig be
seft), kon Sohermerhorn zijn draai
niet meer vinden. Hy was eigenlijk
uitgespeeld. Hij werd onzeker, kon m
Nederland, Djokja en Batavia geen
aansluiting meer krijgen, wist niet of
hij oorlog wilde of vrede, Djokja be
zetten of juist niet. Zijn onzekerheid
uittë zich zoals meestal, ook in de
felheid waarmoe hij zich tegen ande
ren keerde, vooral in zijn Dagboek.
Als er mede op zijn advies tot
militaire actie wordt besloten, zegt
hij achteraf er eigenlijk tegen te zijn
en dit wordt hel centrale punt in al
zUn overwegingen en overpeinzingen
-*■ zoal niet van ?ün hele verdere
(politieke) Jeveji. Tegen het einde
van zijn Dagboek, als de commis-
B|e-generaal m pen Haag terug is en
nrsHt'.sch vtitgssshsjfcld noteert lui
va npiïcr wegen het Ver wijt van on
duidelijkheid en een teveel rekening
houden met Nederlandse politieke
belangen. De dreiging van een kabi
netscrisis heeft hem ervan weerhou
den, stelt hij, zich al te scherp tegen
do militaire actie op te stellen of
daarna uit protest af te treden. Koos
Vorrink, voorzitter van de PvdA,
krijgt min of meer de schuld, omdat
die hem in telefoongesprekken had
bezworen met de positie van de
PvdA rekening te nouden. In dit
licht is Schermerhorns houding later
ook meestal gezien.
Lezing van dit dagboek heeft mij
tot een andere overtuiging gebracht.
Schermerhorns onzekerheid op de
beslissende momenten had in eerste
aanleg niets te maken met Neder
landse politieke verhoudingen. Het
was de onzekerheid van de man die
tegenover de harde feiten van na 15
november 1940 inderdaad niet wist
wat hu wilde. Anderen, als de secre
taris van de commissie-generaal mr
P. Sanders, Frans Goedhart, Van
Heuven Goedhart, wisten 't wel en
verklaarden zich onvoorwaardelijk
tegen de militaire weg die zoals zou
blijken de oplossing inderdaad niet
zou brengen. (De militaire acties
waren misschien wel „nodig" om
Nederland te bewijzen dot het mili
tair niet kon winnen wat het politiek
al verloren had.) Anderen, zoals
Drees, Jonkman, van Mook. beslist
geen reactionairen, achtten de mili
taire actie onvermijdelijk, onder de
drogreden dat alleen langs die weg
„Linggadjati uitgevoerd kon wor
den."
Sehermerhorn wist het niet. Ach
teraf zocht hij de verklaring daar
voor bij zijn" te grote betrokkenheid
bij de Nederlandse politiek. Ten on
rechte, Het was niet de PvdA die via
de telefoonlijn haar regerlngaverlan
gen aan hem opdrong; het wa6 eer
der Sehermerhorn die de PvdA met
zijn onzekerheid injecteerde. Tot
schade van Nederland, want toen het
verkeerde besluit van de militaire
actie eenmaal gevallen was, volgde
de nog veel ernstiger fout van de
tweede militaire actie, Bhderhalf
jaar later, als het ware vanzelf.
Schermerhorns Worsteling met
Zichzelf (en anderen) zo zou dit
Dagboek, kunnen heten. Van weinig
politieke figuren^ bezitten we zo'n
openhartig exposé, met zoveel fasci
nerende „binnenopnamen" in diver
se betekenissen. Maar de voor
naamste conclusies moeten toch ook
bier van achter de regels worden
opgediept,
PAUL V. 'T VEER
Het dagboek van Sehermerhorn.
Uitg. Wolters-Noordhoff voor het
Ned. Hist. Genootschap. Geanno-
r teerd door mr dr C. Smit, Gronin
gen, 1970. Prijs 65,- (twee delen.
veel ill.)
ROTTERDAM, donderdag. Van 4
tot en met 0 december zullen da Brit
se fregatten HMS Yarmouth en HMS
Whitby een informeel bezoek brenger»
aan Rotterdam. HMS Yarmouth staat
onder commando van commander C.
G, Nickoï, Royal Navy, terwijl HMS
Whitby onder bevel stant van com
mander L. Middle ton, Royal Navy.
De schepen zullen op 4 december
om ongeveer 9.30 uur afmeren aan de
Parkkade, waar ze op 5 en 8 decem
ber opengesteld zijn voor bezoeker-s
vap 14.00 tol 16,00 uur.