Verwan lend beeld
van de 17de eeuw
O
r
Nederlandse schilderijen uit Frankrijk bijeen in het Rijksmuseum
Geen Vermeer
Panelen uit 15e eeuw
gestolen in Florence
PROGRAMMA'S
w»g- 2 - saterdag 13 maart 1971
door FANNY KELK
De tentoonstelling van Nederlandse kunst uit de Gouden eeuw,
die tot 23 mei in het Rijksmuseum wordt gehouden heeft maar nau
welijks een derde van de omvang van de expositie die onder dezelfde
titel in het Petit-Palais in Parijs te zien was. Ondanks die beperkte
keuze is het voor de Nederlandse bezoeker, voor wie de grote namen
van Rembrandt, Steen, De Hoogh, Ruysdael. enz,, enz. toeh al vast
staande begrippen zijn, een zeer verhelderende en instructieve ten
toonstelling. Wij zien zelden zoveel stukken van eerste kwaliteit van
de tweede-plans-namen bijeen. Met dien verstande dat wat wij van
daag onder tweede plan verstaan door de steeds wisselende mode
en smaak best weer kan verschuiven naar het eerste.
Daarnaast is het een verhelderen
de tentoonstelling over de Franse
smaak uit de tijd toen de werken
door meest adellijke verzamelaars
bijeengebracht -werden, geschonken
aan koningen, geveild of, weer later,
toen musea ontstonden, gelegateerd
aan de openbare instellingen,
Rembrandt en Dou, die men lange
tijd op een lijn stelde, -werden zeer
hoog aangeslagen en lagen hoog ge
noteerd op de markt. Wat Dou be
treft is dat later versehoven, Rem
brandt is nooit van het hoge voet
stuk afgedaald. Schilderijen tekenin
gen en grafiek van hem bleven be
geerlijke verzamelobjecten, moeilijk
te krijgen en duur. En hoewel men
later Rubens nog hoger aansloeg
werd Rembrandt juist door zijn
Franse collega's zeer bewonderd. (Er
zijn op de expositie zes Rembrandts
en géén enkele Dou).
De Hollandse schilders stonden
overigens in de XVII de eeuw lager
genoteerd dan de Italiaanse of de
Franse, ze warep gemakkelijker te
krijgen en goedkoper, zodat do klei
nere en minder vermogende verza
melaars zich erin specialiseerden.
Daarbij legden ze een voorkeur aan
de dag voor de ltalianisanten, dc
schilders die het landschap onder in
vloed van de Italiaanse school van
de tijd verbeeldden, en dat dikwijls
in een lengte-formaat deden, zoals
dat in Italië gebruikelijk was. Goede
voorbeelden ervan zijn hier te zien,
Karei Dujardin, een juweeltje van
van Poelenburgh, Jan Weenix,
Breenberg, Uyttenbroeck. Matthias
Stomer verraadt weer duidelijk de
invloed van Carravagio in zijn Aan
bidding der koningen.
Daarnaast zijn er ook weer voor
beelden van die typische heldere
zuiver Noordtiederlandse interieurs,
zoals dat van Pieter de Hoogh met
figuren, van Ëlinga, het kerkinte
rieur van Em. de Witte en „De slof
jes", vroeger aan Pieter de Hoogh
toegeschreven, nu alleen vermeld als
„Delftse School".
Een prachtig ding vol symboliek;
de sleutels in de geopende deur, die
uitzicht verschaft op het interieur
met lege stoel, een tafel met een
kwijnende kaars, de uitgetrapte
muiltjes voor de ingang. Er hangt
een erotische sfeer vol geheimzin
nigheid, doorkruist door de koele
lichtval, een Vermeer-sfeer.
Vermeer is trouwens in het geheel
niet op de tentoonstelling vertegen
woordigd, en in Frankrijk zeldzaam:
men kende hem niet, hij bestond
eenvoudigweg niet, evenmin als
Hobbema, Saenredam of Seghers en
Philips Koninck. Typisch schilders
die de Fransen niet interesseerden
en die ze pas veel later, toen de tijd
er rijp voor was geworden ontdek
ten. Ook zeegezichten lagen niet in
de belangstelling, en het is gelukkig
dat er tenminste dat ene, schitteren
de gezicht op Amsterdam van Ludolf
van Backhuyzen is, dat de burge-
meesteren van Amsterdam aan een
Franse diplomaat als geschenk zon
den.
Een volkomen apart staand schil
derij is het gezicht op Rome van
Frederik do Moueheron, dat eruit ziet
als een negentiende-eeuws land
schap, een Corot of zo, een helder
gezicht op het Lateraan met de Sa-
bij nse bergen op de achtergrond, uit
Straatsburg afkomstig. Ook Frans
Post, een reportageschilder die met
Maurits de Braziliaan mee op reis is
geweestis hier zo'n eenling. Hij
hoeft slechts een klein gedeelte van
zijn oeuvre in Brazilië geschilderd
ook het stuk dat hier te zien is de
rest naar tekeningen, aangevuld
door zijn herinnering op zijn Haar
lemse atelier. Het stuk stelt een
breed landschap voor met enkele
vrij primitief uitgewerkte figuren;
het werd door Johan Maurits aan
Dode wijk XIV geschonken.
Dc verscheidenheid van de Hol
landse onderwerpen is groot. Naast
het genoemde zijn er enkele portret
ten, zoals de aanzienlijke burgerij ze
7.0 graag Het maken in de staatsie
kledij, van Thomas de Keyser, Ger-
brand van den Eeckhout, een Frans
Hals e.a. Enkele prachtige stillevens
van pieter Claesz, Heda, Kalf. De
Hollandse huizen waren klein, de
schilder.en dikwijls ook. Merkwaar
dig is het te zien dat Jan Davidsz dc
Heem, die naar Antwerpen trok,
meteen een veel breder en weelderi
ger stilleven opzet, beïnvloed door
een groter gevoel voor overdaad bij
dc Vlamingen, en dat dan ook de
kleur direct veel heller is geworden
dan bij dc ingetogen Noorderlingen
het geval was.
Het genrestuk, Jan Steen. Gabriel
Motsu e.a., was kennelijk bij de Fran
sen minder in aanzien. De Metsu
stelt een groentemarkt voor en ts
behalve van een schitterende kwali
teit, ook groter dan men hier van
hem gewend is.
Zo zijn er over de Franse smaak
nog heel wat conclusies te trekken
en geeft de tentoonstelling als geheel
pen verwarmend beeld van dc
XVIÏ-do eeuw. zonder dat cr met
te veel paradepaarden gedraafd is;
Gok is hot een openbaring dat er
veel Nederlandse kunst in vooral dc
provinciale Franse musea te vinden
is. Veel van het werk is in dc eigen
tijd verzameld, veel is ook in de tijd
van dc Franse bezetting hier het
land uitgeraakt.
DE ZWEMPARTIJ (doek, 72 x 91 cm) van een anoniem schilder, vermoedelijk uit de Dor-
drechtse school, die bloeide van 1650 tot ca 1675, toen de Rembrandtleerlingen Nicolaes
Maes en Samuel van Hoogstraten er de toon aangaven. Het is door het Parijse Mltsée du
Louvre afgestaan voor de expositie in het Rijksmuseum.
VROUWENPORTRET uit 1831 (naneel, 137 x 100-cm) van Thomas de Keyser, uit het bezit van
het Musée Massey in Tarbes, thans te zien in het Rijksmuseum. Thomas de Keyser (1586-1887)
was een zoon en leerling van de Amsterdamse architect-beeldhouwer Hendrik de Keyser.
BROMMY EN TOMMY
DOOR J. D. VAN EXTER
12-40 t
12-40 „Waarom moest ik nou juist opgezadeld wor
den met zó'n bandiet van een zoon," kreunde de veld
wachter. „En alsof dat nog niet genoeg is, is het nog
een tweeling ook! Dubbel-op! Wie zal me veroordelen
als ik dóar niet tegenop kan?" „Mogen we, papsie?" vroeg
Tommy. „Geeft u ons een kans om ons ook te harden?"
„JaaaaüH" riep pappa. „En ga nou koffie zetten, voor
ik me aan je vergrijp!!'' Brommy en Tommy trokken zich
ijlings in de keuken terug.
OF HEEFT 1£MRdD
AHIJS^WÏÏRUGEZÖoO
Het u JvT mBlSMERiG STRfMD
WTCkIIDECT
Vcvtemo
FtSIEcMRUI
,Pc
MRRri,,
KRAAIENHOVE
DOOR WILLY LOHMANN
15.00
15.02
f z-jGMT
LMTHAVZ
MqW HAM DIT"?
/•WA IS IM TIEH
MINUTEH HOHCeRO
GEWORDEN
CETOM HEEFT &E2.IT HWDCCK
VAN HMR GENQ MfcN,
z-> isaenÉKST,'
HOU VOORAL
AliE BEZËMb
BP HAA.R UIT
DE BUURT
VANDAAG
NEDERLAND I
18.45 (K) De Fabeltjeskrant.
18.55 (K) Journaal.
19.05 (K> Arnie, TV-serlc.
19.30 {K) Koning Klant,
20.00 (K) Journaal.
20.20 Een van de Acht, feestelijk
qui zprogr tmm a
23.10 iK) Aan het eind van de we
reld, TV-film naar een verhaal
van W, Somerset Maugham.
23.00 Achter het nieuws.
23.25-23.30 <K) Journaal.
NEDERLAND ït
18.43 Uv) Dc Fabeltjeskrant.
18.55 (K> Journaal.
19,05 Memorandum van een dokter,
TV-feuillcton.
20.00 (K) Journaal.
20.30 (K) Cosl fan tultc, opera van
Mozart, uitgevoerd door TVeens
Filharmonisch orkest en solis
ten.
23.50 Koorzang: Geestelijke liederen,
23.05-23.35 Paardensport: reportage
van het CHIO tc Den Bosch.
DUITSLAND I 20.00 (K) Jour
naal en weerbericht, 20.15 (K) De
Rudi Carrell Show. 21.15 (K) Das
Brett, tv-f.lm. 22.00 (K) Trekking van
de lottogetallen. Aansl.: (K) Nieuws
en weerbericht. Aansl.: (K) Hoi
woord voor de zondag. 22.20 Ehekrieg,
speelfilm. 24.00 (K) Nieuws.
ZONDAG
NEDERLAND I
11,0012.00 Eucharistieviering.
TELEAC Studeren - afl. 8,
Journaal.
Weekjournaal - met titels voor
slechthorenden.
Verkeersinformatie.
(K) Walt Disney's wonderlijke
wcre'd, TV-serie voor dc jeugd.
(K) Openbaar Kunstbezit.
Reportage van het CHIO te Den
Boech,
i-17,00 Toto-uitslagen.
1-18.50 TELEAC: EHBO - les 7.
<K> De Fabeltjeskrant.
I BI jb el verte Hing voor de kinde
ren.
Zingend geloven.
West Side in Studie: fragmenten
uit de musical West Side Story,
dot>r leerlingen van de opera-
klas van het Kon. Conservato
rium te Den Haag met het Pro
menade Orkest.
5 Hier Parijs - Hier Jan Brusse.
FRIDAY FOSTER
door .Torgen Loogaron
kfeL&kteSiv£ t
Ptó MRUovrr^
CHLOEWll^N
GOED.'EEGoJ Eé£Pl1LL&J
moeT \K
OA*E,.M2\T\\<m
«gaj ^fWlhi'TH'PnkWEa^LOE1.
3/EfI hlaRR BO
wlÉÉ,...P>Bu'£»SHOW
is vbDf?EO Eu wm
HnFRFRVüFT/ï
MoeT'K. MU
20.35 (K) De .politie. TV-spel van
slawomir Mrozek.
21.40 Een oog in de hand: programma
over mensen en kunst.
23,05 Extra Sportpanorama; AVRO-
Crosc.
22.25 Bond Zonder Naam: Elkaar
zwart maken is milieu-vervui
ling!
22-35—22.40 (K) Journaal.
NEDERLAND II
18.55 (K) De Fabeltjeskrant.
19-00 (Ki Journaal,
19.05 (K) Dc Vrijbuiten, TV-serlc
voor de jeugd,
19.50 Studio Snort I.
20.20 (K) Fanoraroiek: achtergrond
informatie over gebeurtenissen
in binnen- en buitenland. Van
avond aandacht voor het pro
bleem van de woonwagenbewo
ners.
20.45 Dubbeldekkers, TV-serie-
21.10 Studio Sport II.
21.35 (K) Kort Geding; discussie in
de vorm van een rechtsgeding
over de vraag: „Zijn de denk
beelden van DS '70 t-a.v. het fi
nanciële beleid in het belang
van de Nederlandse samen
leving?",
DUITSLAND I. 9.30 (K) N.euws.
9 3510.20 (K) Sport. 10.30 (K> Pro-
grammaoverzieht. 11.00 (K) Kinder
programma. 11.30 (K) Informatief
programma. 12.00 Der Internationale
Frübschoppen. 12.45 (K) Weekjour
naal. 13.15 (K) Regionaal weekjour
naal. 14.30 (K) Kinderprogramma.
15,00 <K) Lancer Murdoch auf
Rsiscn, TV-film. 15.45 (K) Filmrepor-
tage. 16.30 (K) Das Vetter Basilio,
TV-spel. 18.25 (K) Verkiezingspro
gramma waarin sport en buitenlandse
reportages. 2Ö.Ö0 (K) Journaal en
weerbericht. 20.15 (K> Ende einer
Dienstfahrt, TV-film. 21.45 (K) Ver-
kiez ngsprogramma. 22.00 (K) Film-
portret. 22.45 (K) Nieuws en weerbe
richt.
MAANDAG
NEDERLAND I
10.45-12.00 Schooltelevisie.
DUITSLAND I. 10,00 (X)
Nieuws. 10.05 (K) Reportages. 10.35
f KA mus emeu tsprogra m m a11.30
rilmreportages. 11.55 Literair pro
gramma. 12.40 (K) Internationaal
persoverzicht. 12.50—13.20 (K) We
re' dspiegcl. 16.15 (K) Nieuws. 16.20
(K) Kinderprogramma. 16.45 (K)
Skippy, das K5nguruh, TV-serie voor
de jeugd. 17.10 Muzikac.1 programma.
17.55—18.00 (K) Nieuws.
FLORENCE, zaterdag (Reuter)
Uit het stadhuis van Florence zijn
twee kostbare schilderijen (panelen)
van Masaccio (1401-ca 1421) en
Hans Memlinc (ca 1432 —1494) gesto
len. Dit heeft de politie gisteren mee
gedeeld.
De diefstal in het stadhuis, dat ts
gehuisvest In het veertiende-eeuwso
Palazzo della Signoria, is ontdekt bij
een routineonderrcek. De waarde van
bcids werken werd niet meegedeeld.
'"'e ontvreemde panelen zijn het 18
bij 22 centimeter grote „Madonna
met kind" van Masaccio het even
eens op hout geschilderde „Portret
van een beer" van Memlino,
VANDAAG
HILVERSUM I. - 18 30 Nieuws
18.4.1 Actualiteiten. 19.00 Een stroom
van levend water: godsdienstige uit
zending. 19.30 (S) In de volksmond;
volksmuziek. 20 00 In antwoord op uw
schrijven.verzoekplatenprogram-
ma. 22.00 Grimlach: studentencabaret
uit UVecht. 22.25 Avondgebed. 22 30
Nieuws, 22.40 (S) Goal-.-! muzikaal
sportprogramma met commentaren,
reportages en gekruide nieuwtjes.
23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM n. 13.00 Nieuws.
18.11 Actualiteiten. 18.20 Uitzending
van de Volkspartij voor Vrijheid en
Dcmokratle. 18.30 Lmve Tante Truusj
levensproblemen van luisteraars. 19.05
Nou, en.satirisch programma. 19.30
Nieuws. 19.35 De Scala 1918-1926:
operamuziek (gr) 20.05 (S) Tango-
rumba orkest me, zangsolisien. 20.30
Herinneringen van de heer W. Sand-
berg. 21.00 (S) Serenade: klassieke
kamermuziek (opn.). 22 30 Nieuws.
22.40 Mededelingen. 22 45 Driesier:
actueel programma. 23.15 (S) Hoe la
ter op de avond.licht muziekpro
gramma. 23.40 (S) Gitaar en zang: ro
mantische muziek. 23.55-24.00 Nieuws
ZONDAG
HILVERSUM I: KRO: 8.00 Nieuws.
8.10 Het levende woord. 8.15 (S) Ba-
dinerie: klassieke muziek (gr.). 9.00
Nieuws en waterstanden. 9.15 (S)
Laudate: oude gewijde muziek (gr).
10.00 Eucharistieviering. 11,00 Nieuws.
11.02 (S) Promenade-orkest en solist:
PromenadeConcert. 11.54 Bericht Vas-
tenaktle- 11.55 Mededelingen, NCRV:
12.00 Kerkorgelconcert: klassieke mu
ziek (opn.). 12.40 Tussenbeide: actuele
kroniek. 13.00 Nieuws. 13.10 (S) Psal
men, nieuwe berijmingen oude zet
tingen: gewijde muziek met toelich
ting. 13.25 (S) NCRV-Vocaal ensem
ble: geestelijke liederen, 13.55 Poëzie
met lange adem: hoogtepunten uit de
hedendaagse epische poëzie. NOS:
14.15 (S) Concertgebouworkest en so
list: klassieke- en moderne muziek
(opn.) (In de pauze: 15.0015.25
Adempauze: kuituur, wat kunst wat
kitsch en sport), 16.15 De psychiatri
sche mens, gastcollege. CVK: 17.00
Christelijk-Gereformeerde kerkdienst.
18.00 Anders dan alle andere nachten
(IV). programma over de paasnacht
viering. IKOTt: 18.30 Zingt het voor
bedachte lied. 38.50 Kerk vcrar en
dichtbij. 18.58 Wilde Ganzen. NCRV:
19.00 Nieuws. 19.07 (S) Musica Sacra:
gewijde muziek (gr). 19.45 De maal
tijd des Heren, lezing. 20.00 (S) Oude
muziek (gr.) 20.35 Zondagawondzang:
samenzang van geestelijke liederen.
KRO: 21.00 (S) Muziek a Go Go: licht
muziekprogramma (opn.) 22.00 Kruis-,
punt: magazine met ach tergrond infor
matie over kerk en samenleving. 22.25
Overweging. 22.30 Nieuws. 22.40 De
zingende kerk: muziek in de liturgie.
23.00 Audio: muzikale informa'ie voor
kenners en liefhebbers. 23.5524.00
Nieuws.
HILVERSUM Ui VARA: 8.00
Nieuws. 8.10 Actualiteiten. 8.18 Voor
het platteland. 8.25 Weer of geen
weer, gevarieerd programma. (9.00
Sportmededelingen.) 9.45 Humanis
tisch Verbond. IKOR: 10.00 Hervorm
de talnd er dienst, 10.30 Doopsgezinde
kerkdienst. 11.25 Wilde Ganzen. 11.30
Vraag en antwoord. 11.40 De Open
Deur: veertiendaagse rubriek. AVRO:
12,00 (S) Muzikaal onthaal: bonte
muzikale show. 13.00 Nieuws. 13.10 De
toestand in de wereld. 13,19 Radio
journaal. 13.35 Delta: informatieve
show. NOS: 14.30 Programma voor de
buitenlandse arbeiders .VARA: 17.00
(S) Licht orkest met zangsoliste. 17.59
Nieuws. NOS: 18.05 Mededelingen.
18 10 (S) Metro's Concei't Music; Mc-
tropolo Orkest. VARA: 1330 Klater
goud: muzikaal feuilleton over de
wondere wereld van de ipot, 10 00 Zm
en tegenzin: discussie over een actueel
onderwerp. VPRO: 19.30 Nieuws.
19.35 Omroep orkest met solist (opn.):
moderne muziek. 20.00 Komen dc kor
poraals. klankbeeld. VARA: 20.30 (S)
In de kaart gespeeld: verzoekplaten-
programma, 22 30 Nieuws. 22.40 Me
dedelingen. 22.45 Radiojournaal. 22.55
(S) Voor de nacht uit...: licht pla-
tenprogramma. 23.5524.00 Nieuws
HILVERSUM III: AVRO: 9 00
Nieuws. 9,02 Drrrujt: platenprogram-
ma. 10.00 Nieuws. 10.02 Juist op zon-
aag. 11.00 Nieuws. 11.02 Muziek Mo
zaïek. VARA: 12.00 Nieuws. 12.02 De
Europese indoor atletiekkampioen-
schappen in Sofia (NOS), 12.07 Met
vriend eli jke gro etenverzoekpl a ten
programma. 13.00 Nieuws. 13.02 NAR:
Nederlandse Artiesten Revuo. NOS:
14.00 Nieuws. 14.0218.00 Langs de
lijn: snort en muziek (15.00. 16.00 en
17 00 Nieuws.)
MAANDAG
HILVERSUM I: KRO: 7.00 Nieuws.
7.11 Het levende woord. 7.16 (S) Ba-
dinerle: klassieke- en seimiklassiekc
muziek (gr). (7.30 Nieuws: 7.32—7.40
Actualiteiten; 8,00—8.10 Nieuws). 8.25
Overweging, 8-30 Nieuws. 8.32 Voor
de huisvrouw. (9,909.10 Gymnastiek
voor de huisvrouw). 10.00 (S) Lon-
dens Symfonie-orkest: moderne mu
ziek (gr.) NOS: 10.15 Dc komende
week in het Nederlandse muziekleven.
KRO: II 00 Nieuws. 11.03 Voor de zie
ken. 11.30 Bejaardenprogramma, 11.54
Bericht vastenaktie, 11.55 Mededelin
gen. NCRV: 12.00 Los-Vast: geva-
rieenri programma, (12.21 Voor boer
en tuinder; 12.36 Mededelingen t.b.v.
land- en tuinbouw: 12-30 Nieuws;
12.41 Hier en Nu: actualiteiten; 12,58
Rebus). 14.05 Schoolradio. 14.30 (S)
Klavecimbel-recital: klassieke muziek
(opn.) 15.00 Hervormde middagchenst.
NOS: 15.30 Zoeklicht op Nederland;
reportages en commentaren uit alle
delen van het land en veel muziek.
(16.00—18,02 Nieuws). Overheids
voorlichting: 17.20 Surinaamse lucht
post. Tjark Petzoldt is in gesprek met
minister Essed over de openlegging
van West Suriname.
HILVERSUM 11: VARA: 7 00
Nieuws. 7.11 Ochtendgymnastiek.' 7.20
Spitsuur Amsterdam: Lichte gr animo-
foorunuziek en reportages, (7.33—7,38
Van dc voorpagina). VPRO: 7.54 Deze
dag. VARA: 8.00 Nieuws, 8.11 Actuali
teiten. 8,22 Spitsuur Amsterdam (ver
volg). 9.10 Terwijl de was draait: ver
zoek platen programma voor de huis
vrouw. (8.35—9,40 Waterstanden.)
NOS: U.00^ Nieuws. 11.03 Reperto
rium: klassieke en moderne muziek
(opn. gedeeltelijk stereo). KRO:
12.00 VPRO-Maandag: klassieke en
moderne muziek met tussen 12.00 en
14.30 ANP-nteuws on informatie over
muziek. 14.30 Schoolradio. NOS: 14.50
Tobben met tape: een wedstrijd tus
sen Belgische en Nederlandse teams
van geluidsjagers. 15.20 (S) Eurojazz
- Prix Italia 1989. 16.00 Nieuws.
AVRO: 16.03 Brazilianslichte Zuid-
amenka&nse muziek. 16.30 Mikadoo:
programma voor de kinderen. 17.30
Brabant Journaal. 17.55 Mededelin
gen.
HILVERSUM 113: NCRV: 9.00
Nieuws. 0,03 Popstation. (10-00
Nieuws.) TROS: 11.00 Nieuws. 11.03
Suzie Cream Cheese, 12.00 Nieuws.
12.03 Jam-on-radio: poptoppers. KRO:
13.00 Nieuws. 13.03—18.00 KRO-op-
Drie: pop-mixture. (14.00, 15.00, 16.00
en 17.00 Nieuws-)-
