in
Nieuwe groep Sater: met 'instant-teater' reageren op actualiteit
GOVENT GARDEN LAAT PUBLIEK
KWART
EEUW U;
TERUG
KIJKEN
NA 45 JAAR
HONDERDEN
AAN GRAF VAN
VALENTINO
•®1S8S
GOED BAT m POLITIE IS..?
week/weekend
weg weien
Weer 24-uiu-expositic
Ex-tv-dokter
-
mm
W0:SS0t0i0wiUi
iMiêi0iÈêÊ00MK!É
Verschillen
Zoeken
BBK wil actie tegen falend kultuurbeleid'
Famous Artists
heft Europese
afdeling op
Onderscheiding
in VS voor
Lucas Vis
Jeugdfestival
in Maastricht
Tilburgs accordeon-
concours trekt ruim
2000 deelnemers
Overal
toneel,
door ADA VAN BENTHEM JUTTING
Er komt dit najaar een nieuw kunstprodukt op de markt: het „in-
stantteater". Het wordt vervaardigd door de toneelgroep „Sater",
die zich tot taak stelt zowat overal toneel te spelen behalve in
theaters, en het publiek te overvallen met actuele zaken.
RUDOLF VALENTINO in dè ti
telrol van de stomme film "De
sjeik", die hem miljoenen aan
bidsters bezorgde.
HOLLYWOOD, dinsdas {Reu
TER) De dood van de in de
twintiger laren aanbeden film
ster Rudolf Valentino (op,23 au
gustus 1926) werd gisteren op de
begraafplaats in Hollywood op
grootsere wijze herdacht dan
sinds de tweede wereldoorlog
het geval was geweest. Vele
honderden verzamelden zich om
Valentino's graf en bedolven net
onder de bloomen en tranen.
Rudolf Valentino stierf 45 jaar
geleden op 31-jarige leeftijd.
Tientallen vrouwen en meisjes
pleegden om hem zelfmoord en
zijn graf werd ieder jaar op zHn
sterfdag door tallozen bezocht.
Na fle Tweede "Wereldoorlog be
gon deze verering af te nemen.
Een geheimzinnige gesluierde
vrouw in liet zwart, die tiental
len jaren achtereen zwijgend het
graf bezocht, ontbrak gisteren.
Wel was er o.a. een man met een
wit geschminkt gezicht in gezel
schap van een vrouw die een
mantilla cn satijnen hot pants
droeg. De man vertegenwoordig
de de „Stichting voor het bewa
ren van de herinnering aan Va
lentino". De vrouw voor het be
waren van de herinnering aan
Ienttno". De vrouw zei dat zU
het verdwijnen van de roman
tiek op het witte doek symboli
seerde. Mary McLaren, ook een
bekende sier uit de tijd van de
stomme film, sprak aan het graf,
maar barstte halverwege in tra
nen uit
Sater, een duidelijke verwijzing
naar ihet woord satire, is op 1 au
gustus officieel opgericht. Het is een
coöperatieve vereniging, naar het
voorbeeld wan Shireen Strookers
Werktheater. De bedoeling is lande
lijk te opereren. Salter hoopt dan
ook op een rijkssubsidie voor sala
ris, huur en sociale lasten. De pro
ductiekosten. moeten betaald wor
den door dogenen voor wie wordt
opgetreden. Er kunnen zowel van ie
voren geonganiseerde als onvoor-
(Van onze kunstredactie)
AiMSTERDAM, dinsdag. Galerie
Binnenkant 48 stelt zijn deuren het
aanstaande weekeinde weer 24 uur
achter elkaar open. Van zaterdag
middag drie uur tot zondagmiddag
drie uur exposeren er acht kunste
naars. Gordon Pheal uit New Vork
komt met metaalplastieken, Peter
Schwandt uit Berlijn toont grafieK.
De andere exposanten zijn Nederian-
ders: Peter van der Meer toont bron
zen, Herman van Valen komt met et-
sen. For Hakkaart toont schilderijen
en tekeningen, Lucie Leene laat haar
edelsmeedwerk zien, Wilms Mantje-
Bakker komt met keramische plastie-
.ken en Miekc Stork met tegels.
zlene voorstellingen worden gege
ven, op Straat, of ergens in een, ge
bouw, in een supermarkt of ln een
congrescentrum. De leden van Sater
zijn desnoods bereid met de pet
rond te gaan.
De 'groep, die voorlopig uit vijf
tien mensen* bestaat, van wie negen
acteurs en actrices, fis een paar we
ken geleden met van particulieren
geleend geld van start gegaan in
een vroeger pakhuis aan de-Oude*-'
zitfds Achterburgwal in. Amsterdam.
Onder leiding van de Amerikaanse
regisseur Peter Feldman 'en bege
leid door schrijver Michiel Beried
zijn dc acteurs en actrices aan het
werk. Op de spelerslijst staan:.; Jenn
Ben Yakov, Marcelle Meuleman,
Stijn van Nes, Yvonne Petit, Anke
Taverne. Bracm van der Vlugt, Mar
den van den Ouwelant, Rein Ed
zard en Ruben van Bronckhorst.
Bram van der Vlugt (onder meer
bekend als de vroegere tv-dokter
Finlay) is een van de mensen van
het eerste uur. In november van het
voriig jaar was hij al met een groep
je aan ihet praten., Van der Vlugt:
„We konden knezen tussen een
stichting, met een bestuur van een
soort regenten, of iets waarbij je je
eigen bestuur benit. Dat kan -alleen
als je een vereniging bent. In gewone
verenigingen mogen de leden geen
salaris ontivaragen. De enige manier
om zakelijk voordeel eruit te halen
js een coöperatie te vormen. De le
denvergadering heeft beslissings
bevoegdheid. Daaruit wordit öcfe ihet
bestuur gekozen. Er hoeren dus geen
buitenstaanders te worden aange
trokken."
Op 1 januari, ontstond het plan
dat we dit zouden gaan doen. Toen
hebben we ons al twee avonden in
de week (georiënteerd. Het echte
trainen en voorbereiden voor het
soort werk wat we willen gaan doen
is pas een paar weken aan de gang."
Sater hoopt in oktober cd novem
ber in de openbaarheid te kunnen
treden, in principe daar, waar men
sen er niet op verdacht zijn. De leden
-,van de groep zijn het nog niet eens
over de artistieke vorm die hun pro-
d-ukties moeten krijgen.
tv.,-y
Rein Edzard: „We proberen for
mules te zoeken. Wc -denken bijvoor
beeld aan het project „Ganzebor-
den" bij Studio destijds, of aan
Commedia dell'arte, of het wordt een
heel simpel verhaaltje waarin we
de actualiteiten invullen van dag tot
dag. In ieder geval wordt het een
samenstel van korte eenheden.
Minstens, éen middag in de week
wordt gediscussieerd over een
•groepsvisie op bepaalde dingen.
Van der Vlugt: Ik ben ontzettend
bang dat we allemaal hetzelfde wil
len. Een groep kan ontzettend gauw
te homogeen zijn. Het goeie is dat
er verschillen ln ideeën zijn in deze
club. Dan moet je mekaar er warm
voor zien te krijgen. Het gevecht
met elkaar ls een onderdeel van het
werk."
Regisseur Peter Feldman, artis
tiek leider van de groep, is afkom
stig van,het Open Theatre uit New
York. „Ik heb me veel met impro
visatie-werk beziggehouden, maar
ik heb nooit straattheater gedaan,
Daarom wilde ik dit zo graag. Zo
direct te werken met het laatste
nieuws, is een ontzettende uitdaging.
In een theater speel je altijd weer
voor dezelfde mensen. Het interes
sante is dat je nu andoren bereikt.
Edzard: „Belangrijk is dat we van
Peter bepaalde aanknopingspunten,
ezelsbruggetjes leren om associaties
zo snel mogelijk vorm te gaven. Be
langrijk is ook dat we zó op elkaar
ingespeeld raken, dat we kunnen
werken.
Van der Vlugt: „In twee weken
zijn we al veel leniger geworden, ook
geestelijk. Spieren en spirit zou jc
kunnen zeggen,"
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM, dinsdag. De Be-
roepavereniging van Beeldende Kun
stenaars (BBK) roept via een open
brief aan het bestuur van de Neder
landse Federatie van Beroepsvereni
gingen van Kunstenaars op tot „soli
daire Strijd, het vormen van één fe
deratief front".
Het gaat tegen „de uitvloeisela van
het falend kultuurbeleid" van de re
gering en voor „socialisering van de
kunst?'. Waaronder de BBK verstaat
het dienstbaar^ maken van „onze
kreatieve kapaeiteit aan het welzijn
van de gehele gemeenschap".
Een werkbijeenkomst van de toneelgroep Sater. Op de voorgrond (1) Ruben van Bronckhorst en Martien van.den Ouwelant, liggend Rflin Edzard. Op de
achtergrond (v.l.n.r.) Bram van der Vlugt, Peter Feldman Bn Michiel Berkel. Foto: Bert Sprenkeling
Waaruit die precies bestaan weten
we nog niet. Het kan ook zijn dat
Michiel wat sdhrijft en dat we daar
op gaan ..improviseren."
„Het bestaat niet in onze omge
ving, dit soort theaier. Je weet niet
wat je moet doen met het publiek.
Of je het mee moet laten spelen, of
dat je voorstellingen moet geven die
discussies tengevolge hebben."
•Van der Vlugt: ,;We trainen iedere
dag heel lang. Het ds wel,belangrijk
als Instanttheater snel' 'te.'; kunnen
reageren. Om vlug wat dramatisch
te doen op een bepaald thema: daar
voor heb je grote vaardigheid nodig.
Je moet'leren lichamelijk en gees
telijk te associëren. Weten waarmee
je bozig bont, wat er in je omgeving
en in de wereld omgaat en waar jo
jc bij betrokken moet voelen om er
een vorm aan te geven. Vooral. dc;
eerste paar weken moet je je con
centreren om dc vorm te maken. Je
kan nóg zo leuk en aardig een idee
hebben, of een sketch of een -liedje,
maar hot staat of valt tenslotte met
de vertoning,"
Li het Victoria and Albert
Museum Ln Londen is zojuist een
expositie geopend over „Vijfen
twintig jaar opera en ballet in
Covent Garden". Die vijfentwin
tig jaar beginnen op 20 februari
1946 toen het beroemde Covent
Garden voot liet eerst weer bal
let liet zien, na een oorlog waar
in het als revue-theater dienst
had gedaan.
Gestart werd met een produk-
tie van „The sleeping beauty",
met in de titelrol een meisje ge
naamd Margoth Fonteyn. Op de
expositie in 't Victoria and Albert
Museum staat haar kleedkamer
zoals hij er die 20ste februari
1946 uitzag, vol kakkerlakken en
spinnewebben: er was geen tUd
geweest, of geen energie meer
om de kamer schoon tc maken,
Margot Fonteyn domineert
trouwens dezo hele, uit 23
„hoofdstukken" bestaande expo
sitie, al staan daar niet minder
klinkende namen tegenover:
Kalp Vaughan Williams, Boris
Christoff, Benjamin Britten,
Kathleen Ferrier, Joan Suther
land, Otto Klemperer, Franco
Zcfirelli ais decorontwerper, Eli
sabeth Schwarzkopf, Luchino
Visonti. Er xtin toneelrekwisieten
en kostuums van de verschillen
de produktles aanwezig, mo
dellen van decorontwerpen en
kostuumtekeningen. De konink
lijke loge staat er, helemaal op
getuigd voor een galavoorstel
ling.
In een hoek ligt de dronken
Falstaff te slapen op een kroeg
tafel. Rudolf Nurejew en dame
Margot Fonteyn dansen het lief
desduet uit „Marguerite en Ar-
mano" in een kleine, met spie
gels behangen ruimte, zodat dc
filmbeelden steeds gereflecteerd
en herhaald aan alle kanten te
zien z\jn. Daarnaast zingen Ma
ria Callas en Tito Gobbi „Tosca"
op film, en zo brengt iedere stap
door de expositie een nieuwe
verrassing, een nieuwe „ster".
PETROESJKA, de tragische marionet uit het gelijknamige ballet van
Fokine-Strawinsky hangt levensgroot op de expositie
(Van onze econ. redactie)
AMSTERDAM, dinsdag Famous
Artists School, ccn schriftelijke kunst
academie, gaat haar Europese afde
ling en dus ook die in Amsterdam
eind 1974 opheffen. De ingeschre
ven cursisten kunnen hun studie af
maken. De academie neemt overigens
op dit ogenblik nog steeds cursisten
aan.
Do opheffingsmaatregel werd door
het hoofdbestuur in dc Verenigde
Stalen genomen. Famous Artists
School lijdt verliezen, die volgens bet
hoofdbestuur te wijlen zijn aan de
vestigingen buiten Amerika.
Famous Artists School probeert dc
moeilijkheden nu op te lossen door
samenwerking met andere organisa
ties. Daarbij wordt gedacht aan een
f ranch ising-overeenkomst, een rege
ling waarbij een andere onderneming
het recht de naam van Famous Ar
tists School te gebruiken, koopt.
Volgens plaatsvervangend direc-
teu H. J. Simons staan er bij de Ne
derlandse afdeling ongeveer 17.C00
cursisten uit Zweden, Nederland en
België ingeschreven. De Nederlandse
afdeling ieed vorig jaar geen verlies.
Voor dit jaar wordt op een klein ver
lies gerekend.
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM, dinsdag.De jon-
fe Nederlandse componist en dirigent
ucas Vis heeft tijdens een verblijf
in de Amerikaanse stad Tanglewood
voor zijn octet „Essay No. 1' de
Koussevitsky-prijs voor compositie
gewonnen. Lucas Vis was In Tangle
wood met een stipendium van het
ministerie van CRM om de Italiaanse
dirigent en componist Bruno Mader-
na daar tijdens diens cursus voor
compositie en orkesldlrectie te assis
teren.
Lucas Vis, die in 1947 werd gebo
ren, studeerde aan het Conservato
rium van het muziektyceum in Am
sterdam cello bij Remer Bresser cn
directie bij Jaap Spaanderman. In
1967 volgde hij in Salzburg de direc
tiecursus o.l.v. Bruno Maderna en
LUCAS VIS
prijs in Tanglewood
kreeg daar de eerste prijs als diri
gent. Daarna heeft hij verscheidene
concerten in Nederland gedirigeerd
o.m. van het Kunstmaand Orkest en
het Noordhollands Philharmonisch
Orkest. Zijn debuut als dirigent werd
zeer gunstig ontvangen.
Ook is*hij als gastdirigent opgetre
den met het Nederlands Kamerorkest
en het Amsterdams Philharmonisch
Orkest. Bij de opening yan het Hol
land Festival 1069 dirigeerde hij het
Residentie Orkest. In datzelfde jaar
assisteerde hij Bruno Maderna met
de leiding van de dirigentencursus in
Salzburg. De afgelopen jaren heeft
Lucas Vis dankzij de steun van het
ministerie van CRM compositie ge
studeerd bij Jan van Vlijmen en
Reinbert de Leeuw.
(Van onze kunstredactie)
MAASTRICHT, dinsdag Onder
de naam „Grensgeval" zal zich van
22 t/m 24 oktober in Maastricht het
vijfde jeugdfestival afspelen, bestemd
voor jonge mensen uit Nederland en
België.
Aan dit lustrum-festival wordt ook
deelgenomen door de Werkgroep
Jongeren Centra uit Sittard, waarin
samenwerken de jongerencentra van
Heerlen-Zuid, Sittard, Maastricht,
Schlnnen en Geleen. De avondpro-
framma's van het festival zullen zich
an ook tegelijkertijd in de zes cen
tra afspelen. Op het programma
staat onder meer theater Fun-
bouse van Rob van Houten en Elly
en Rikkert Zuiderveld. Overdag kan
men in Maastricht in werkgroepen,
aan „blok-programma's" deelnemen,
waarbij toneel (met mensen van Pro
loog), muziek en allerlei doe-het-
zelf-toestanden aan de orde zijn.
Wat logies betreft is ..volledige
verzorging" mogelijk in Kasteel
Rijekholt.
(ADVERTENTIE)
Ik zat me óp te vreten: een
dik half uur in een file! Er staat
zeker weer zo'n klungel het
verkeer te „regelen", dacht Sir.
Maar op mn kantoor wist
iemand me te vertellen, dat
een verkeersagent een veron
gelukte chauffeur mond-op-
mond-beademing had gege
ven, tot de GGD kwam. Dat
leren die jongens blijkbaar
óók.
Daar had ik voor staan
wachten
(Van onze kunstredactie)
TILBURG, dinsdag. Ruim twee
duizend accordeonisten nemen deel
aan het Tiende Europese Accordeon
Concours, dat op 10, 11 en 12 septem
ber wordt gehouden in Tilburg. Een
groot aantal van de ingeschrevenen
komt uit in een solistenconcours, de
overige in het concours voor orkes
ten, Onder de vele ensembles die er
zullen optreden, zijn accordeonorkes
ten met een bezetting van zeventig
man. De deelnemers komen uit Bel
gië, Duitsland, Engeland, Frankrijk,
Italië, Luxemburg, Nederland, Spanje
en Tsjechoslowakije.
i
tADVERTENTIE
Kies TEXEL voor een
Tussen 1/9/71 en 15/5/"72 voordelige
HOTEL - ARRANGEMENTEN
3 dgn v/e 48.-: S dgnv/e f 80.-;
8 dgn v/a 126,-; verlanging mogelijk
BUNGALOW - ARRANGEMENTEN
per weekend (vrijdag-zondag):
v/a voor 2 pers. f 50.- p.p. tot
6 pers. f20,- p.p.
per week v/a voor 2 pers f72.- p.p.
tot 6 pers. f 30,- p.p.
VVV-TEXEL
DEN BURG-TEXEL
Groeneplaats 72,
Tel. 02220-2844
w