Bedelaarsopera theaterlol ouderwetse f b Superieur Bach-spel van violist Theo Olof Testament van de hond: speels satirisch toneel BAROK BIJ DE BORREL Adèle en Leen in te zwak 'Kijktaarna' 'Postzegel'! bij GLT: 'geflipt'/i toneelstuk Guarneri-Trio: gloedvol spel op hoogste peil; Programma kunst-1 O-daagse Amsterdam Oostduits cabaret naar Nederland GILBERT BECAUD Nederlanders winnen beiaardconcours Erna Spoorenberg bij aanrijding ernstig gewond pp Gfzelicliap: NJeuw Rotterdams Toneel; stuk: De Bertelsarsopera, spel met zang en dans van John Gay; regie: Adrian Brine; vertaling: Ernst van Altena; decor en kostuums; Frank Raven; muzikale leiding: Henk- Lagcndaal; choreografie; Lynn Wolsely; plaats: De Rotterdamse Schouwburg. Het begint 20: op het toneel staat een podiumpje waarop een aan tal actrices en acteurs'duidelijk theater staan te spelen (in de slechte zin van het woord, er, is hier duidelijk sprake van een parodie), gade geslagen door als ,vo}&' vermomde collegae. Dan schuift het naraaak- schouwburgje naar vojren, waardoor het publiek als het ware de taak van de toeschouwende spelers-meute overneemt. Even later schuift het achterdoek dan open en blijkt de kermis-wagen een onderdeel van het dekor, 't ,'echte' publiek waant zich op deze manier op de planken. Het eerder gesignaleerde parodistische gedoe wordt zodoende vol strekt acceptabel als reëel amusement; toeschouwers, spelers en speel ster zijn op onnavolgbare wijze aan elkaar gekoppeld. Een magistrale truc. pagina 4 - maandag 20 september 1971 Het heeft iets weg van een giganti sche elose-up die daarom alleen al een uitvoerige beschrijving waard is omdat regisseur Adrian Brine met deze theatrale ingreep ons veel wij zer maakt over de functie van het to neel anno '71. Laten we ons niet van de domme houden: toneel is wel de gelijk in wezen potsenmakerij, ker- mis-achtig, poppenkast. Naast de me- ..De sonates en partita's vctn Bach, uitgevoerd door de violist Theo Olof, vormden een van de successen van de Kunstmaand Amsterdam. Zij bleven vorig jaar terecht gehandhaafd irt de hoofdstedelijke Kunst 10~daagse, waarin ook ditmaal weer een plaats ervoor is ingeruimd. Zaterdag vond in de volle Kleine Zaal dè eerste avond plaats en wederom raakte men diep onder de indruk van de-1 directe benadering door Oloj die in ,de loop der jaren met dere_ thqcüüJc te rea liseren meerstemmigheid voor één' viool hecht vergroeid is. Ditmaal kwamen de eerste partita en de sonates nrs. 1 en 3 aan bod. Dat leverde eigenlijk, twee'verschalende werelden op, want tegenover de ge varieerde dansvormen waaruit de dnc partita's bestaan (dus ook de eerste), doen de drie sonates zich als strenger geformuleerde stukken ken nen die in formidabele fuga's hun bekroning vindon. Met name de be paald gigantische fuga in de» derde sonate vereist onalledaagse capacitei ten van de uitvoerder. Olof bleek alles superieur fe be heersen, ging zonder uiterlijke brille maar veeleer introvert, zich zonder franje op de muzikale kern richtend, te werk. De resultaten waren bewon derenswaardig: een helder lijnenspel, in kernachtige fraseringen, steunend op een niet aflatende concentratie en een sterke innerlijke gloed, De rest de partita's 2 en 3 en de tweede sonate brengt hij 22 september ten gehoren. LEX VAN DELbEN. dia film en televisie (die eelit „acte ren"' absoluut niet kunnen verdra gen) is het theater als het ware in- geschrompeld tot een wat achterlijk amusement, berucht vanwege de „onechtheid", steeds meer onbemind omdat de vaudeville met meer in trek is bij de grote massa die liever thuis blijft om onder het eten met een half oogje naar de Piste op de buis te kijken. Het gesubsidieerde to neel heeft zich bij deze toestand steeds minder kunnen aanpassen; nu, dit seizoen, lijkt het erop dat de gro te gezelschappen doelbewust weer te rug gaan naar het theater-als-circus, de plaats waar kunstje; en kunsten vertoond werden, met alle knip-ogige terzijde-toestandjes van dien. (Zo bracht de Haagse Comedie een „ou derwetse" Driekoningenavond, straks komen de Twee Wezen bij Globe en nu dan deze Bedelaarsopera.) The Beggar's Opera (première 1728, voor beeld voor Brecnt's Dreigroscheno- per), heeft alles in huiö voor, thea traal oer-vermaak: een doorzichtige intrige, zang en boertige luim, En zoals Brine het ons presenteert met het NRT is dat alles best te pruimen. Het wel en wee in de Londense on derwereld van de 18e eeuw komt na de schitterende inzet traag en log op gang maar bliksemt tegen de pauze prima op. Regie-vondst na regie vondst, uitstekend epel, goede (hoe wel wat iele) muzikale begeleiding, foed aangepaste ehoreografietjes van >yrtn Wolsely. Het befaamde duo Annet Nieuwen- huyzen-Eric Schneider (Polly en Mack) schittert wederom; spel en zang op hoog niveau, misschien iets te ijdel (Schneider) en te koel (An net N.) maar vaktechnisch uitste kend. Steye van Brandenberg in een mooi-domme cipiersrol. En dan Pie- ter Lutz: een volledige theater-per soonlijkheid, bescheiden in de opzet van zijn rol, maar werkelijk over rompelend van menselijke echtheid, gedompeld in de saus van theatrale irrealiteit, waardoor zijn rol van Verraaium zeldzaam mooi clownesk uit de verf kwam. Marijke Merckens ging er pittig tegenaan: leuk cabaret. Van Altena heeft weer eens fijn met woordjes mogen spelen het, decor van Frank Raven zou in zijn jargon zonder enige twijfel „Ravissant" ge noemd worden. Tegen de achter grond van puik getypeerde bijrolle tjes Johan Ooms, bijvoorbeeld, om 111 te pakken en mee naar huis te ne men) werd het een avond lekker ou derwetse theater-lol. ISCHA MEIJER ERIC SCHNEIDER als Maak tusssn de hoertjes in De Bedelaarsopera bij Nieuw Rotterdams Toneel. - Vandaag:: CARRÉ 8.15 Am sterdams Philhannonisch Or kest; CONCERTGEBOUW Klei ne Zaal 8.15 Janine Dacosta pia norecital; STEDELIJK MU SEUM 8.00 Korte films; STEDE LIJK MUSEUM 9.15 recital Chaim Levano en Huub Mattliij- sen; STADSSCHOUWBURG 8.15 Een vijand van het volk; KLEI NE KOMEDIE 8.15 Vlinders zijn vrij: BRAKKE GROND 8.30 De Fysici. Morgen; CONCERTGEBOUW Grote zaal 8.15 Nederlands Ka merorkest; CONCERTGEBOUW Kleine Zaal 8.15 Nederlands Ka merkoor STEDELIJK MU SEUM 8.00 Korte Films; STEDE LIJK MUSEUM 9.15 Slagwerk- troep Amsterdam; STADS-. CHOUWBURG 8.15 Nederlands. Dans Theater; KLEINE KOME DIE 8.15 Vlinders zijn vrij;, BRAKKE GROND 8,30 De Fy sici; SHAFFY CENTRUM (Fe lix Arteritis) Koepelzaal 8.30 ca baret Neerlands Hoop in Pana-^ ma; SHAFFY CENTRUM, Zui lenzaal 8.30 Workshop Toneel groep Studio. (Van onze kunstredactie) AMSTERDAM, maandag Een Oostduils cabaretgezelschap komt eind september voor een tournee vdn 8 dagen naar Nederland. Het bestaat uit de Nederlandse actrice Cox Hab- bema, haar echtgenoot, de Duitse ac teur Eberhard Esche, en diens collega Hilmar Thate. Onder de titel „Kom- mune und Kirschenzeit" brengen zi) teksten van Brecht, Tucholsky en KSstner en Spaanse liederen uit de burgeroorlog. Na afloop willen zij met hun publiek in debat gaan. Zij treden op in Maastricht, Enirnen, Haarlem, Eindhoven (van 24 t.e.m. 27 september) en Oegstgee3t, Rotter dam, Enschede en Arnhem (2 Leun. 0 oktober). Gezelschap: Theater; voorstelling; „Het testament van de hond" van Arlano Suassuna; regie; Ellse ïloomaw; decor en kostuums: Hep van Delft: muziek: Cees Sec; vertaling: Dolf Verspoor; plaats: Stads schouwburg, Nijmegen. Toneelgroep Theater heeft weer eens een voorstelling weten uit te brengen, waarvan met recht betreurd mag worden dat zij niet of nauwelijks in het westen van het land te zien zal zijn. Het leek aanvankelijk een hachelij ke onderneming: een groep Neder landse acteurs gaat een Braziliaans (ADVERTENTIE) Fe ONGRESCENTRUm"r™. - AMSTERDApHI - ZATERDAG 25 SEPTEMBER - AANVANG 20.15 UUR CHARLES AERTS'THEATERPRODUKTIES I presenteert MR. 100.000 VOLT PJ en zijn ensemble BKaartveik. v a woensd. 22 Boptembor. dtrl v. 10-15 u <i <1 kas,sa v h |f' Congrescentrum, tel. v.a 11 u. 79.64 41of Muzlckh Lcldbcstr 50. g en zijn ensemble Kaartveik. v a woensd. 22soptembor. djrl v. 10-15 u <i <1 kassa v h Congrescentrum, tel. v.a 11 u. 79.64 41 of Nwe. Muzlekh LoKkestr 50. tel. 23.73 21. EntreopiDien van f 10 - t/m f 25 rechten inbegrepen. ZELFDE CONCERT: 26 SEPTEMBER, DOELEN, ROTTERDAM J| volksstuk spelen en zich daartoe van top tot teen in verschillende nuances bruin verven om op het toneel ont spannen volks en vrolijk te doen. Net volwassenen die op hun hurken kin dertaal uitslaan om-leuk met de klei nen. om te gaan. Maar in de praktijk bleek het ge lukkig allemaal ontwapenend te wer ken, omdat er in de lichtvoetige regie TON KOOPMAN KU EB BINGE (Van onze muziekredacteur) AMSTERDAM, maandag Het kort geleden geopende Amster dams Literair Café aan de Kloveniersburgwal krijgt binnenkort (eens in de twee weken op zondagmiddagen) borrclconeerten van. barokmu ziek. Het vierkoppige ensemble Musica da Camera start er op 3 ok tober, waarna 17 en 31 oktober wederom wordt gemusiceerd. „Als duidelijk blijkt dat er belangstelling voor is, gaan wij in november gewoon verder", zegt Ton Koopman, cembalist en artistiek leider van het gezelschap. „Wij wilden allang zo iets doen, een informeel soort optreden voor mensen die gewoon zitten te .drinken. Daar moest toch een publiek voor zijn in Amsterdam, nietwaar? Bas Lubberhuizen, zoon van de directeur van de Bezige Bij is zo'n beetje de leider van dat Literair Café. En het toeval wilde dat hij óók op iets der gelijks uit was: dichters die uit eigen werk voorlezen en zo. Wij kwamen met elkaar in contact en de zaak was meteen rond", zegt Koopman. „Er wordt geen toegang geheven, men betaalt dus alleen voor zyn drankje, do prijzen worden zelfs met verhoogd", verlelt Ku Ebbmge, zake lijk leider van Musica da Camera waarin, hij barokhobo en blokfluit speelt. ,.Wjj starten om half vijf en spelen dan een half uur. Dan volgt een half uurtje kletsen met een drankje en dat wordt drie keer her haald. Om ongeveer half acht houden we op, maas* op die tijd pinnen we ons niet vast. Het moet vooral ont spannen van sfeer bly ven". „Er worden geen programma's ge drukt", voegt Koopman er aan toe. „Ik kondig alles zelf aan en houd er een praatje bij. Wij zullen niet schrikken als toevallig eens een dronken vent komt binnenvallen of ergens in de zaal een lachsalvo klinkt. Wij hebben vroeger wel eens een enkel hotel met dit idee bena derd maar steevast kregen we te hO' ren dat hel niet aan de algemene smaak beantwoordde. Van die zoge naamde algemene smaak wil Lubberhuizen nu juist af. Dus geen jukebox of ander lawaai. Wel heeft hij een oude pianola gekocht die nu in orde wordt gemaakt." „De ruimte is akoestisch heel bruikbaar", denkt Ku Ebbinge. „Er kunnen zeker honderd mensen in, dan is het nét gezellig. Wij hopen op die manier een vast punt voor barokmu ziek te creeren, zodat de mensen op den duur zelf om bepaalde stukken zullen gaan vragen". De andere leden van het ensemble zijn Lucy van Dael (barokviool) en Jaap te Linden (ba- rokcello en gamba). van Elise Hoomans zo uitstekend. speeld werd en omdat het^&tuk uit zonderlijke kwaliteiten toonde. Aria- no Suassuno heeft in zijn „Testament van de hond" zelf al de nodige dis tantie geschapen tot de volksverha len, waarop hij zich geïnspireerd heeft. En zo ontstaat een stuk satire op de Braziliaanse maatschappij, op een Brechtiaanse manier van een af stand bekeken, zodat het komische, maar primitieve vertelsel over cor rupte gezagsdragers en slimme dag loners (waaronder een soort Uilen spiegel van over de oceaan) duidelijk als toneel wordt aangeboden. De uitvoerige kleed- en schmink- partij wordt dan tot middel om de kritische boodschap waar het eigen lijk om gaat, beter te doen uitkomen. Inmiddels blijft het spel op alle ni veaus byzonder onderhoudend: de bewerkte verhalen zitten ingenieus en veirassond in elkaar met prachti ge lyrisch-fantastissehe intermezzo's. De dramatische verwerking van die stof door Suassuno is slim en 2eer steekhoudend en de Theater-opvoe ring is geraffineerd speels en van een verrukkelijke lichtheid, in een ko misch bijgepunte vertaling van Dolf Verspoor en van een jofel Zuidame rikaans ritme voorzien door Cees See. Lekker soepel in de heupen treedt een grote schare spelers aan, die zon der uitzondering de onzwaarwichtige trant van de regie weten vast te hou den. Tegen oen prachtig achterdoek <a la de douanier Rosseau, een overeenkomstig mengsel van raffine ment en primitiviteit) van Hep van Delft, was er een onverbeterlijke, kwiks'aartachtige hoofdrol van Carol L'mssen als de verschoppeling Grilo, die iedereen, zelfs de hemelse mach ten, de baas is. Ook Peter van der Linden, Arthur Boni, Albert Abspoel en Burny Every voelden zich in deze sfeer kennelijk als vissen in het wa ter. H. VAN DEN BERGH CAROL L1NSEN (I.) en Arthur Boni in Het Testament van de hond. Met welk gevoel verorbert men in een bekend restaurant waar het aardige personeel opgewekt ronddraaft en zijn uiterste en bekwame best doet de gasten te bedienen, een maaltijd waar wol een paar lek kere hapjes in zitten maar die als geheel toch teleurstelt? "Wie zijn antwoord niet probeert te formuleren weet dat precies en heeft daarmee mijn oordeel over het programma „Kijktaarna", dat Adèle Bloemendaal en Leen Jongewaard gisteravond aanvoerden op de planken vai. oe Haarlemse Stadsschouwburg. TILBURG, maandag (ANP) Het internationale bekardconcours te Til burg tussen, voornamelijk Nederland se en Belgische beiaardiers, is op alle punten door Nederlanders gewonne. In de a-klasse (gediplomeerden of daarmee gelijk gestelden) werden J. Maassen uit Utrecht en B, Winsemius uit Utrecht, respectievelijk eerste en tweede. De laatste won tevens de im- proviaatiewedstrljd. In de b-categorie (amateurs en leerlingen) gingen de beide eerste prijzen naar S. Taminga uit Amsterdam en G. Docter uit En schede. Leen was Leen en. Adèle was bij vlagen volop Adèle, terwijl bun jonge secondanten Kika Mol en Rob Mee berg onbevangen en heel verdienste lijk meededen. Regisseur Rob Touber heeft flmk, soms zelfs overdadig uiterlijk aan de levendige presen tatie getrokken en over de muziek uit de bak die geleid en gearrangeerd werd door pianist Harry van Hoof geen klachten. Maar het programma viel zowel door de opbouw als qua inhoud tegen. In het eevste deel kwamen onder de Ironisch bedoelde noemer „Gezel ligheid, gezelligheid!", liedjes van Jaap van de Merwe aan bod. Er za ten wel een paar goede onder zoals (nog) „Dertig jaar" over de luchtver- 'Uiling waarmee Adèle Bloemendaal vuil uitstekend raad wist, Drees, Drees, Drees'" „Aalmoes en waarin Leen Jongewaard het profijtbeginsel op de hak nam en de niet onbekende „Bal lade van het fijne gesticht" over het wegstoppen van bejaarden (Jonge waard en Meeberg), maar verder hieid Van de Merwe het ditmaal te gezellig. Het tweede bedrijf van dit caba ret-spektakel is „Kijktaarna", ge schreven door Eli Asser, Dat bleek, op de malle kansen waarmee Adèle Bloemendaal en Leen Jongewaard niet overrompelend rond kwamen geschreven, drie stuiverstoneel, waarbij het vooral moest komen van de liedjes. .Dat lukte wel maar wat daar tussenin zat stond vaak nogal stil. Na de pauze was het de beurt van auteur Guus Vleugel met „Koppels", overwegend liedjes over ,de laatste tijdsverschijnselen en één sketch, waann Adele Bloemendaal en Leen Jongewaard de ijdelheden van geves tigde toneelprominenten op een nogal geijkte tekst moesten persifleren. Vleugel heeft ztjn tijd altijd vaak aangestipt in zijn cabaretteksten. Ditmaal buigt hij in „Sex is uit", „Attenter" en „De mode der zeventi ger jaren" (Vodden) te zwak-gek- schcrend mee met de regressie, waar voor een bekend ochtendblad al ja renlang zo 'n intensieve propagamda maakt. Los van die mentaliteit wel aardige teksten, maar echt op dreef bleek hij alleen in „Volmaakt te- vree", waarvan het navrante goed overkwam dank zij Leen Jongewaard en „Het moet groeien", over de slin kende commune-trend, waaruit Adè le en Leen een van hun beste beur ten van deze avond peürden. Of men gehoor moet geven aan de dringende aanbeveling „kijk daar naar!' hangt bij dit programma sterk af van de vraag hoe graag u Adèle Bloemendaal en Leen Jongewaard ziet. Maar m.l. krijgt het publiek ze ker niet het volle pond van hun mo gelijkheden. C. B. DOOLAARD -.7 Gexolichap: Groot Llmburgi Xo-"V neel; voor«tclllnii;:. „Bon poiUïiu'u van 13 cent»" van Kees Simhoffer;. regie: Cai Baas; decor; Jan RHk" sen; plaats: 8Udi«chouwburr1'A Maastricht. Het eerste voldragen toneelstuk van de Maastrichtenaar Kees"; Simhoffer „Een postzegel van 15.", cents" heeft tot ondertitel: „het; geleidelijk verval en de onher-* roepelijke ondergang van de sjle- - miel in tijden van economische opbloei en het daarmee verton- den eties boerenbedrog". Daar-A mee zijn wel zo ongeveer de goe-' - de bedoelingen verwoord, die^ achter een in grote lijn „geflipt11,-- stuk schuilgaan. Simhoffer is er op uit geweest zyn ergernis over de moderne, gladde consumptiemaatschappij onder te brengen in een verhaal over een buurt vol hoertjes en gesjochte jon gens die naar het leven gestaan wor- den door de steriele vooruitgang. Over een dergelijke sanering van' oude buurten moet een goed drama' tc schrijven z\jn, waarin de mense-' lijkheid het dan b.v. aflegt tegen de! technocratie, maar in de „Postzegel"'" van Kees, is alles blijven steken in"1 troebele poëzie, gebrek aan actie en; structuur en warhoofdigheid van be-'- doeling. Als men de levensvatbaarheid van zo'n buurt wil propageren, doet men" er trouwens minder Juist aan de* mensen en hun omgeving zo voddig, achterlijk en onaantrekkelijk moge lijk voor te stellen. In die omstandig heden moet immers iedere vorm van hei-stel door de zaal als een bevrijd ding ervaren worden. Het is wel dui- delijk dat het sdir ij verscollectief, on der leiding van Otto Dijk, dat twee( jaar van deze tekst zwanger is ge- gaan, niet heeft kunnen kiezen tussen de heldere vorm, waar Dijk op aan stuurde cn de woordrijke vaagheid- die Simhoffer had aangedragen. De laatste heeft ten detrimente van. de voorstelling gewonnen. Weerzin wekkende muziek (Leo Cuypera), schamele beweginkjes en amateuris tisch spel completeerden de meer dan zwakke opzet. Regisseur Cas Baas had kennelijk alleen vat gekregen op de oude blinde bedelaar (Bert André), die zo ongeveer de magische natuurreligie van deze verschoppe lingen vertegenwoordigt en op Gas-/ ton van Erven die wel kordaat de overigens mallotige afgezant'van'de' moderne maatschappij neerzette., Thera Verheugen, Eady Brugman en Raoul de Vree zijn altijd wel het aanzien waard, maar kregen in deze langdradige chaos nauwelijks redelij-, ke kansen. H. VAN DEN BERGH f Wat het Guarneri-Trio gisteravond' in de alweer volle Kleine Zaal aan* dc Amsterdamse Kunst 20-daagjé bijdroeg, werd gekenmerkt door en-' semblespel op het hoogste niveau en bovenal door een onbeperkt lijkend variëren op het thema gloed. Want van dat laatste ingrediënt hebben Herman Krebbers (viool), Jean De- croos (cello) en Danièle Dechenne (piano) ontelbare, schakeringen' voorraad die zij in dit programma met trio's van Hendrik Andriessen, Duorak cn Schubert met niet ija te vertellen Intensiteit uitdroegen Schuberts eerste trio, het tederste stuk van de avond, is een meester werk dat in een aparte categorie thuis hoort. Voor een vergelijking neem ik dan ook liever de trio's van Andriessen en Dvorak (diens "derde in f). Daaruit vooral trad immers te voorschijn hoe raak het Guarneri- Trïo karakteristieke essenties weet te markeren. In beide gevallen was gloed het resultaat, maar dan zo dat Andriessens gulle warmbloedigheid een ingetogen bezieling meekreeg en Dvoraks wat wijdlopige romantische zangerigheid mei een nevige uitstra ling vol zinderend vuur voelbaar werd gemaakt. Daar lag een muzikanteske harts tocht aan ten grondslag die dank zu le loop der jaren tot een yol- ensemblccultuur uitgegroeide we ten Ov vai Sat E het le kra ded êen DV me h drfi dcf de vüi het in maakte i technische meesterschap van begin tot eind tot meeleven dwong. Gróóts, LEX VAN BELDEN (Van onze muziekredacteur) AMSTERDAM, - maandag De zangeres Erna Spoorenberg heeft al haar concerten moeten afzeggen, om-*, dat zij vorige week bij een aanrijding zo ernstig werd gewond dat zij in bet Academisch Ziekenhuis der Vrije Universiteit te Amsterdam moest worden opgenomen. Zij zal drie maan den rust moeten houden. Na het verlaten van het Amster dams Conservatorium, waar zü sinas kort hoofdlerares voor zang is, raakte haar auto in botsing met een andere wagen. De inzittenden daarvan een Italiaans echtpaar weraeh licht gewond. Erna Spoorenberg hep een hersenschudding op en brak en kele wervels,

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1971 | | pagina 1