Solidariteit
eiland
Redding onmogelijk
m
U
Binnen enkele seconden VOORTREFFELIJK WERK
VAN AMERIKAANSE GENIE
Reeds 1M
Giro-nummers
957'
412739/M
m
KUSTVAARD01
SPOORLOOS
millioen
;ËlMÖgljMÉIiijS^
Wm
m
Mi
K.LM. overstelpt met
aanbiedingen
Credietregeling voor de getroffen
middenstandsbedrijven
Spijkenisserbrug
gesloten
rampenfqnd|^
Bijna twaalf
NOTA OVER I - Ei»
WATERS? fefe
mmÉÊi
VRIJDAG 6 FEBRUARI 1953
Weerbericht
Nat. Rampenfonds^
„Trouw
iM
m
iïjjÈM
PUINHOPEN ENIGE
HERINNERING
Bergingsdienst
Ziekten
Prins Bernhard heden op
nieuw naar de ramp-
gebieden Vfe.fefe'fes
fe;:
A''
''SrWÊ'
CV'
Pp
JmMp*--■ -i l
7\
fj&mm
sum
Voor slachtofférg
de watersrioqd)';S0^j
fel;
SM.
T ANGZAAM, tergend langzaam, komt er thans teke
ning in een drama, zoals zich wellicht nimmer te
voren in ons land heeft voltrokken. De gebeurtenissen,
die gisteren plaats vonden, verdwijnen in het niet tegen
over het verhaal van het uitgestorven dodendorp Sta-
veriisse op Tholen, nu in huiveringwekkende taferelen
verteld. Het dorp is geheel verlaten en hermetisch van
dc buitenwereld afgesloten.
"Afgesloten door een cordon van marechaussees.
Een detachement van 125 militairen is gisteren, samen met 25
burger-vrijwilligers begonnen met dc berging van dc bijna 300 doden,
die Zondagmorgen om vijf minuten over zes binnen enkele minuten
verdronken, toen een zes metef hoge muur van zéewater met dave
rend geweld het land verpletterde..
Er zijn, eigenlijk geen ivoorden te 'vinden voor liet verhaal van
Staveni.sse. De dorpsivijk rond het havenhoofd is geheel van de
aardbodem weggevaagd. Slechts hopen puin en ronddrijvend tvrak-
hnut geven dé plaats aan van de huizen blokken. En achter de hoge
dijk. ivaarop hel gemeentehuis en enkele woningen de overweldiging
door dè springvloed óyerleè}den', is de verwoesting so mogelijk jiög
verschrikkelijker. jS
Er»!
■ÊmÊ
msm
mmmg
Een paar kwartier voor het ge-,
weid. over Stavenisse losbarstte,
luidde de klok iri de toren van de
thans ingestorte Hervormde kérk
Niets; vermoedend, spoedden de
bewoners zich in nachtkleding
naar. het gemeentehuis en daar
vertelde de politie -dat' er hoog
water dreigde en iedereen de hui
zen uit moest. V7-S'
Verzameld in het hoog gelegen
raadhuis, zou men de springvloed
afwachten. i iy.-:rr-v
Huiverend in de orkaan, keerde
men terug naar -het huis. met de
vrouwen en kinderen en zocht
Haastig haar wat onmisbare spul
len om mee te nemen.
Toen moet het gebeurd zijn!
Inlichtingen geëvacueerde», fe
bij Rode Kruis
Aanbod vaak niet te verwerken
mêtcM
.'•.'•Het,
slachtoffers- bedraagt thansfeï^55
Na- Donderdagmidda?fel£gtm*
kvyamenuit dë .vó lgendeVplaatsÓtt.
meldingen van slachtoffers^mtiem
Middelharnis ler NieuweAdhgei^.
Wij publiceren elders in-, onsfe'
blad de eerste -lijsten fean .defe
verliezeii, uitgégev'eht^dopr.fe
bet IS'ederlandse Rode Kruisl^fe
ÉSiapsS
Wé
ygAi'r.-. fe'-V, S. -'-'ferv-'-'-ó 7 - 'Sv-, -
mÊm
V
PSSïSrs
f *fe '-
Rotterdam: Wittede Withstraat 30 Telef. 29215 (3. U
Postbus 1112 Postgiro Ho. 42*519
:gi Klachtendienst abonnementen -33.30—19.30 nr
Zaterdags 17—18 uur: Telefoon 20216
'«-Gravenhage: Huygensplein 1 Postgiro 424367
Redactie: Tel111802 Advertentie-afd-: Tel. 114402
- Abonnementen én Expeditie: Telefoon 115486
-®<r$i.e<la™:LangeKerkstraat 24b TeL 67382
Abonnementsprijs 49 cent per Week, /2.13 per maand.
*-35 per kwartaal Losse nummers 13 cent
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT.
II ET laat zich aanzien d op het
Ax ogenblik, de mensen ■■die in di
rect •levensgevaar - verkeerden zijn
gered. Inmiddels is het. gelalder do
den' hoog opgelopen" en zijn er ook
nog vele vermisten, zodat- er mee
gerekend moet worden, dat dit getal
achteraf groter1'zal blijken, dan wij
thans weten.
Er* is dat is "uit alles wat men
heeft kunnen horen en lezen hard
gewerkt door militairen en burgers.
Het 'moet bij "allé ontzettende leed,
dat de redders aanschouwden een
grote voldoening voor hen zijn, zo ve
len die- in angstige spanning- de dood
in; het gezicht zagen te hebben kun
nen bevrijden.
Toen wij eergisteren de stormweer
zagen opsteken bekroop ons een
banggevoel,> dat. nieuwe onheilen te
wachten stonden. Vloed en Westelij-
ke wind in combinatie betekenen het
grootste gevaar voor verdere ram
pen.
Het is duidelijk; dat door de.storm
van Zondag niet slechts honderden
gaten in de dijken zijn geslagen,
maar dat het hele dijkenstelsel is
verzwakt.
Met man en macht wordt er thans
aan gewelkt dé gaten te dichten en
de gevaarlijkste punten te versterken.
Wé mogen wel zeggen, dat een in
ternationaal..leger zich in- deze strijd
heeft geworpen. Nederlandse, Fran
se, Belgische, Amerikaanse troepen
vechten hier gezamenlijk om het be
houd van wat over bleef en om de
terugwinning, van het land dat ver
loren ging. -
"Wij willen hier gaarne uiting ge
ven aan ons gevoel van dankbaar
heid voor deze bewijzen van interna
tionale solidariteit. Een solidariteit,
waar ook de Britten, die zelf door
overstromingsrampen geteisterd wer
dén,': uiting aan hebben gegeven door
het zenden, van reddingsmateriaal; v
".".Trouwens, het is- opvallend, hoe de-
ze. ramp over heel de wereld de har
ten deed open gaan.' Tot zelfs bij on
ze tegenvoeters in Nieuw-Zeeland en
Australië, -werden hulp-acties georga
niseerd."
Geldig van Vrijdagavond tot 'Zaterdagavond.^:gJ@
VORST. - - -- SLS-g;
Wisselende bewolking -met enxele sn^uwbulen.^
Zwakke tot matige Noord-Oostelijke' wind. ;LxchtejiWït^|
-matige; vorst, - SS'-'S
O O Uitgave: N.V. Dagblad ^TtouwS
EIND
Een Itichtopname van het xtvaar ge-
teisterde- Slavenisse, "dat .voor. een. ge-:
deelte door dc vloedgolf van de bodem
werd weggevaagd.
.,,,'^uÊSgi
R OVENAL is het verblijdend, dat
;:Jrfe:in heteigen land de hulpactie
bestaande in het. verkrijgen van - geld
;v.én'góederen met zoveel énthousias-
me' is' aangepakt.'
vDe^vorm,- waarin dit geschiedt
draagt het karakter van spontaneïteit
en waardigheid., - 1
:-. 'Het is -echter duidelijk, dat er zo
veel, nodig Is, dat wij ,er,-aüeen met
spontaneïteit niet komen.. ,Er .zullen
':':.dah:, ook., methoden - moeten -worden
•ybedaclit waardoor het bijeenbrengen
Sy^tfah-Vgelden "wordt: opgevoerd.'. -
ï|feHet --gevaar bestaat' dan. .dat- de
waardigheid 1 'in' het gedrang komt.
3 Maar ai-te - vaak verneemt men- van
liefdadigheidsmethoden, die.) vanwan
smaak getuigen. -
fei-.Eehvoorbeeld van een goede me-
;-thode is de opzet:, van :de „Vereni
jging tot Bevordering van de Belan-
gen .-'des Bockhandels"; Deze.vereni-
ging vwaarin alle erkende uitgevers
§eri boekhandelaren zijn verenigd gaat
leen boekwerk uitgeven getiteld ,,De
Ramp".- Dit boek wordt de enige na-
tionale -.uitgave, waarih- de -.-■ ramp
wordt - beschreven." Hare Majesteit - de
Koningin zal een woord vooraf'schrij-
'ven; Dit bock "wordt; 'gelijk reeds in
dé pers gemeld wérd, geheel gratis
vervaardigd en belangeloos verkocht.
'Hierdoor is het mogelijk,- dat de
gehelc opbrengPt - bestemd kan wor-
den voor het Nationaal Rampenfonds.'
;- - ln tussen moeted wij er ons wel be-
wust van zyn, dat alles wat op deze.
•wijze bijeenkomt in wezen maar een
druppel op :cen gloeiende plaat is.
Het is .dan ook van hét grootste' be
lang, dat; ons volk in al zijn geledin
gen een "ware offerzin blijft tonen.
Dat betekent,dat men op een gege-
.ven moment dingen of geld gaat weg
geven waarvan mén het gevoel heeft,
dat imen* jze eigenlijk: niet kan mis-
5 sen. Alleen als dat gebeurt, zalhet
j werkelijk ..-nodige kunnen geschieden
jen',zal ér uit :onze"gezamenlijke, be-
treKKetijke welvaart ,'eén. 'stuk wor
den uitgebroken, dat aan onze van
alles beroofde landgenoten ten goe
de komt.
f.. Wij hopen, dat de uiteindelijke' in-
';-komsten,:van',.het Nationaal Rampen-
fonds -zullen aantonen dat: dit werke-
lijk is: geschied.. Dan zullen de slacht-
offers. nog op .geen stukken na ge-
holpen zjjn.De Staat- zal en de
v. regering" heeft dit reeds aangekon
digd moeten bijspringen; Zij zal
dat "doen ongeveer als de -oorlogs
schade is geregeld Maar dat: maakt
de-zeltstandige activiteitvan ons
volk niet overbodig.Integendeel. En
misschien'-.is dit nog wel het belang-
,- rijkste; ;"dat ;dezé 'actie, niet slech's
-voor,;.deaslachtoffers .goed is, maai.
v.o.oral-. voor ;cns wolk als geheel voor
de gevers zelf.
mensen
(Van onze speciale verslaggever)
t .-A_ a
'MvT!
gm
al boven de vijfhonderd
Binnen enkele seconden brak de
zee door de zware dijk over een
lengte van anderhalve - kilometer
en een watermuur van zes meter
hoogtei daverde met een' snelheid
van een trein over het: niets', ver
moedende dorp. Doorhet - gegier
van de wind moeten de mensen er
niets van gehoord;hebben: Zij.wer
den midden in hun gehaaste bezig
heden overvallen.;.:
Plotseling werden deuren en
vensters .naar binnen gedrukt en
op datzelfde moment waren de
eerste vijftig woningen rond het
havenhoofd in de golven verzwol
gen.
De puinhopen zijn de enige herinne
ring, aan het menselijk leven dat hier
enkele seconden tevoren nog was.
En de zee stroomde voort. Op andere
plaatsen in het dorp zagen overlevenden
hoe huizen werden opgenomen en 300
meter verder werdén neergesmakt.
Op de Kerkweg in de polder zag een
vrouw: die wij in de legerplaats,'Ossen-
drecht spraken, hoe haar neef, waar zij
iltilMggggr
Generaal Ridgway
middenI gebied en voerde - besprekingen met
jhezhchlgisterenRederland. Hijmaaktc I regering enJègèrauióriteilen.Gisteren U
eïn vlucht, boven'het geteisterde j hij toeer. war. Parijs vertrokken.
innig van houdt, over de weg voorthol
de en in doodsnood gilde om hulp. Een
watermassa van drie mëtér hoog en hon
derden meters breed,zat hem op de hie
len, haalde hem in en sleurde dé jongen
'mee.e
V De binnendijken begaven het. het wa
ter stroomde en raaaie voorwaarts en
toen het tót staan kwam zagen de over
levenden-vanaf de daken van.ide huizen
hoe de aarde rondom woest en ledig
was geworden. Zij hoorden het smarte
lijk gehuil, van het verdrinkende vee,
zij zagen hoe er huizen boven t op elkaar
waren gesmeten door ongekende krach
ten,. ~r;'.iX"
Gehele straten waren met: hun bewo
ners onder het water verdwenen. Vol
tallige gezinnen, 'gehele, families, die
van geslacht op geslacht het eiland Tho-,
len bewoonden, waren omgekomen in
het." gore water, dat grauw kolkte en
gromde.
Thans is: het water In Stavenisse ge
zakt,. Enige gedeelten liggen weer droog
doch op de meeste plaatsen staat het nog
anderhalve meter hoog.
Midden in dit dodendorp, op de hoog
ste verdieping van het hotel, hebben
thans dc mannen van dc bergingsdienst
hun, kwartier opgeslagen. Zij kennen
thans het gehele verhaal van Stavenis
se, Doch zU willen er nooit over spreken.
Het is te verschrikkelijk, om ook maar
enige indruk achter te laten, die door
mensen beseft kan worden.
Er zijn geharde militairen onder en
medische studenten. Zü kwamen walgend
en ziek terug; van hun eerste verken
ningstocht door de uitgestorven straten.
Op de droge gedeelten, zoals voor de
toren van de kerk, liggen de kadavers
van verdronken vee meters hoog. De
ondergelopen stukken zijn -onbevaarbaar
door de ronddrijvende meubelstukken
en lichamen van koeien, paarden en var
kens. Te midden van die taferelen, waar
het woord „ontstellend" vee! en veel te
zwak is, doen zij het werk. dat gedaan
moet worden. Zü bergen de ontzielde
lichamen van die honderden dorpelingen
terwül er een stilte van de dood over-de
woesteny hangt.
Hoge laarzen dragen z(j en rubber-
handschoenen. Zjj wassen zich voortdu
rend met ontsmettende 'stof, omdat het
gevaar voor: besmettelijke ziekten niet
denkbeeldig is.
Zie verder pagina 3
Informaiiot overgeëvaeueerden moe-
ton uitsluitend - worden ingewonnen - bij
hot Nederlandse Rode Kruis, Prinsosso-
gracht 27. 's-Gravenhnge.;
Het dodencijfer van Gocreé-Overflakkee stijgt onrustbarend: Oude Tonge
362, Stellendam 106, Nieuwe Tónge S7, Middelharnis16. In sommige plaatsen
is 80 tot 90 procent van het vee omgekomen. Overal staat het water aan
weerszijden tegen de dijken en alleen de Noordpunt van het eiland bij Ouddorp
en het Goereesche Hoofd staat nog droog,
Het is niet te zeggen, wanneer de enorme schade zal zijn hersteld. De
eilandbewoners rekenen er "niet op, dat er voor de zomer maar een kans op
herstel ls, doch de Rijkswaterstaat is niet zo pessimistisch. y :i
Het ontbreekt déGoereeërs nog
steeds aan "zwaar materiaal, waarmee
zij de zee binnen hun dijken "te lijf
kunnen. Alles is' nog' provisorisch.
Ongetwijfeld is het aantal dijkbreu
ken langs de Öosterschelde het grootst.
Er staat hier ook een sterke stroming,
zodat .deze dijk wel het' moeilijkst te
repareren zal zijn.- /:<iO;.srx:f f.
De burgemeester van Middelharnis
heeft gisteravond- in zijn dagelijkse
persconferentie medegedeeld, dat er
reeds verschillendë personen' gearres
teerd zijn wegens plundering Dit hééft
tot gevolg, dat er geen vreemdelingen
op Flakkee meer 'zullen worden toe
gelaten.
De mannen en vrouwen van net
eiland zijn al voor een belangrijk deel
geëvacueerd. De bedoeling is.1.dat al
leen dé jonge mannen zullen' achter
blijven om aan het herstel van dé
dijken té werken'. Alle vrouwen en kin
deren sn ook allé ouden van- dagen
zullen worden geëvacueerd.
Z.K.H. Prins Bernhard is heden op
nieuw naar de rampgebieden ver
trokken.- Hij zou per- hefschroefvlieg-
tuig die plaatsen bezoeken, welke niet
op andere wijze te bereiken zijn.
Ook gisteren heeft 'de Prins op deze
wijze contact gehad met énige; geheel
afgesneden dorpen en huh burgemees
ters.. -• 1 -
Laat in de namiddag zou' de- prins
weereen vergadering-van Het rampen
fonds presideren.;
Het ligt in de bedoeling;-deze dag
indeling' de i eerstkomende ,:dagën,met
uitzondering van aj. •Zondag, te hand
haven.' -i .'d'Ó;'.oiV-r-s-'
De afvoer van cadavers is. in voilé
gang," terwjjl op Melissant - én andere
droog gebleven plaatsen reeds slacht
offers van de ramp begraven zijn.
De Amerikaanse genie, die tér plaatse
aanwezig is, werkt met groot materiaal
aan het herstel van de dijken bij .Mid
delharnis én. Stellendam. Zij heeft' ook
voorgesteld de cadavers ter plaatse te
vernietigen met vlammenwerpers. Over
dit aanbod is nog geen beslissing ge-
nomen. -v^fe'li:
Gistermiddag heeft Prins Bernhard
per helicopter Middelharnis bezocht.
Hij maakte een vlucht over het'ver
dronken land en haalde o.m enkele
geïsoleerde personen uit Nieuwe Tonge.
Toen bekend werd, dat dc K.L.M. gra
tis vervoersruimte'- beschikbaar zou stel.
len over haar gehele luchtnet voor het
vervoer van goederen naar ons land,
bestemd voorde noodgebicdcn. werden
dc K.L.M.-yertegenwoordigcrs .over de
gehele wereld overstelptmet aanbtedin -
gen om van deze, gelegenheid gebruik Ie
maken.
In enkele steden, onder meer te New
York. Curasao en Londen, is het aanbod
niet té verwerken, omdat de vervoersca
paciteit zulks niet mogeiyk -maakt.
Langs het gehele luchtnet van de
K.ij.M heerst een enorme 'activiteit en
vliegtuigen onder meer uit: Curasao,
Frankfort,' Kopenhagen, Londen, Miami;
New. York, Milaan, Montreal, Rome, Sin
gapore, Stockholm, Wenen, Zürich en
Paramaribo - hebben alle beschikbare
ruimte benut en brengen goederen vuor
dc eéivuffon- gebieden me" n»ai: óns lanct
De vertegenwoordigers van de lucht-
vaartmaatschappij hebben inlichtingen
«intvan^en é'elkr "oedcren prioriteit heb
ben. De lading van de vliegtuigen be-
staat voornamelijk: uit verlichtingsappa-
ratuur rubberboten, jute zandzakken,
lakens en dekens.
In samenwerking met het Nationale
Rampenfonds is een regeling getroffen
om middenstanders, die door de waters
nood materiële" schade hebben geleden
en financiële moeilijkheden ondervin
den, te helpen om hun bedrijven aan
stonds voort te zetten. Voor deze hulp
verlening gelden de volgende regelen:
1. De regeling geldt voor winkelbe
drijven, ambachtsbedryven, grossiersbe-
drüven, dienstverleningsbedryven e. d„
die door de ramp 'zün getroffen.
2. De slachtoffers kunnen, indien zy
als gevolg van de ramp financiële moei
lijkheden ondervinden, by de directe
voortzetting of hervatting van hun be-
drijf, renteloze voorschotten ontvangen
voor de aanvulling van voorraden, her
stel van machines,- bedrijfsinrichting e.d.
Ons werd gemeld, dat alle verkeer
over de Spijkenisserbrug over-de Oude
Maas is verboden wegens de werk
zaamheden aan de dijken en de' slechte
.toestand ,van dijken en - wégen; -
3. Het aan aanvragers" te verstrekken
crediet zal in het algemeen maximaal
4000 gulden bedragen.
4. Eventuele latere uitkeringen voor
geleden schade zullen worden aan-ge
wend tot aflossing van de opgenomen
credieten.
5. De credietaanvragen zulleii worden
behandeld door deNederlandse Midden-
standsbank. Aanvragers kunnen zich van
Zaterdag 7 Februari af wenden tot'het
dichtstbijzijnde kantoor van die bank bü
hun plaats van inwoning; De bank
heeft o.a. bijkantoren In Vlaardingen,
Rotterdam. Dordrecht, Breda, Goes, Mid
delburg, Terneuzen en Gouda;
Van onze correspondent." ~-t
Van het te Delfzijl thuis behorende
motorschip ..Salland" (300 ton) -.zijn, twee
sloepen op het- strand bij Katwljk aan-
gespoeld. Hetschip met zeven man 'aan
boord, was met' kiei'onderweg'van Enge
land naar- Zweden. "Hét ergste": wordt
gevreesd.:-. - v.«
i
r.~M
'ii'
2.K.H. Prins Bornhard 'ïhéeöjigliitèr--^^
avond via de radio raedegedeèIdi!MatjhëtT
Nationaal Ramponfonds lot:j dat tijdstip;
toe.een bedrag-.van:ruim j llAOO.OQOheeft^
geboekt. Hierbijzijnalle: bedzagenéinA|i
begrepen. De toegezegde bedragen^sijnf.^
in dit cijfer - nog .met; lv«wAad^^^Ém|
Het blijkt, dat in Friésl,-- .-' 'woór^re
beeldige wijze isgeofferd.'In.'deze^pró-sl
vincie is tot nog toe meer' danyeen-milA®
Hoen gulden: voor hét Rarnpenfonds jbi'
ecngebracht. InOoststellingwegf'?(1750._
inwoners) werd 86.000 ingezameldiïDë&
5000 inwoners van HémelumerjOIdëphaértri
en Noordwolde-' gaven ..samenï;J-:c33.500;?t
Een van de armste gemeenten van.-Fnés^
land, Opsterland (20.000inwoners)';,bracht;;
35.000 bijeen.
Westérbork :,in Drente gaf 41252|'<iafi
is ongeveer dertig".- gulden per^gëzini;ÏDei(K
collecte, by ,de"Fordfabriekéri"ttavAiiistëé^^
dam bracht 37.000 .op, >aarvan./; 13^00)?
of 20 gulden per. persoon"'.—Svan Xri
personeel en 23,500 van de idirectleiy^SL
Gedep. Staten van Gelóèrlahdji-hëbben-S
het Nationaal Rampenfonds;:langs-'.fele-fe
grafische weg laten weten, dat'dteStatenS|«
van dïl gewest het fondsveuïbëdfagivan'ëM
250.000 in uitzicht ,8feltetiï''Aii^|sAstdSpjj
'mm 2:
Be' niinister-presidenthëeftfeMnféel
voorzitter der Tweede Kameri mèaègét'l
deeld, rdat: hjj Vooraemêiw.jtaïSeMi^notai
met-betrekkingtotde.watershobdlaanlï
de Kamer-te doen toekomen.'-Deze:'nota-::li
zal - Maandag, S Februarl,; a^; aan - déilê^Wn
iden-1worden.:toeg'ezonden,,:!\:yaS®®!^^®|
"•'-Dec voorzitterzalin'-'dc'.",vêrgadenn^^
van aaA Dingdag vóorsttllénSdeï'èirnSUra
onmiddeliyk aan de orde ie stellëiü^tgPÉi
......S&ö-SSS?®