öra et labora
BAGGERVLOOT NIET NAAR BRAZILIË
ONS LAND KAN
KARWEI AAN
Afslniting der zeegaten?
Dodental
1372
li
Zwaar g^trofieif Oude Tonge
begroef éerstó doden
1
Giro-nummers
m
sar
m
IN ENKELE MAANDEN DROOG
DAG EN NACHT
9575
412739
wmmÊ
Kerkhof is niet meer te vinden
Toestand in Nieuwendijk verbetert,
water zakt
zaam
Bijna lZ millioeh
voor Rampenfonds!
m
'':"1|liÖi®éiÉ^^fei^*E^
ZATERDAG 7 FEBRUARI 1953
ELFDE JAARGANG No. 2384
Weerbericht
M,
Treinverkeer tussen
Rotterdam en Dordt
Nat. Rampenfonds
„Trouw"
In Krimpen a.d. IJssel
vier doden
Eisenhower benoemt
hnlpcommissie
433 Slachtoffers.op
Goeree-Ovérflalskeé
mm
Nationale gedenk
^Sbs
èlSS
mm
week
Op onze tocht door het zwaarbeproefde eiland ontmoetten, wij de'
directeur van het bedrijf, die ons.-zeide, van mening te zy'n, dat
Flakkeè; in enkele :maandemdi'i^;:k&!^i£^
van Zuid-Holland jhe«^ het^gehelè -'plarure gerei e he*.
Kiwriberl^rit'*
kunnen wordenaangepakt,
(Voor slachtoffers van
de watersnood)
Voor getroffen gebieden
Sgpf
"i
rMS
Maar gat in Kildijk is nog
lang niet dicht
Dorp des doods
Veel helpers
SMëppiri
-•"Bq het Nationaal Bampeirfqnils:
was tot gisteravond/-een/ybeï^lfjii;
van I 16.900.000 getelcfö
9
Rotterdam: Witte de Withstraat 30 Telef. 29215 CS li
Postbus 1112 Postgiro No. 424519
Klachtendienst abonnementen 18.30—1930 «sr
Zaterdags 17—18 uur: Telefoon 29216
's-Graveahage: _Huygensplein 1 Postgiro 424867
Redactie: Tel. 111892 Advertentie-afd.: Tel. 114401
Abonnementen en Expeditie: Telefoon Hó-(SS
Schiedam; Lange Kerkstraat 24b Tel. 67382
Abonnementsprijs 49 cent per week, ƒ2.13 per maand.
6.35 per kwartaal Losse nummers 13 cent
Hoofdredacteur: Dr. J. A. B. J. S. BRUINS SLOT.
Geldig van Zaterdagavond të't Zondagavond (opgemr'
te 10 üiIrV^H H' •Jv': ir-' - v<v
AANHOUDEND'VORST
Opklaringen, maar ook enkele plaafetlpe. .attgeüw- y
buien en hier en daar tijdelijk mist. Weinig wlna,^In^..
de kuststreken lichte tot matige vorst, elders,
land matige tot strenge vorst.
va 'iiwSaRj
f4
BK
O Uitgave: N.V, Dagblad;'
TB7ANNEER wij aan de watersnood
denken dan hebben wij de neiging
om te denken alleen maar aan dood
en ellende.
Dan denken wij aan mensen, die in
bomen en op zolders verkommeren.
Aan mensen, die berooid zijn van
alies. Aan verkleumden, aan -mgeluk-
kigen én aan mensen die niet meer
weten waar zij het moeten zoeken.
Dan denken wij verder aan redding
en aan hulp. Aan soldaten en aan bur
gers, die in vliegtuigen en in boten
redden wat er te redden yalt, aan col-
lecten en aan inzameling van goede
ren en,ook aan de hulp die de over
heid biedt.
Dat alles is goed en prachtig.
Een tocht door een gedeelte van
het ondergelopen land heelt ons ech
ter ook iets anders doen zien.
En'dat andere, dat is de energie
en het organisatietalent van de bur
gers van de ondergelopen gebieden.
Een' energie en organisatievermogen,
dié geleid worden door de besturen
der getroffen gemeenten en der wa
terschappen, gecoördineerd door de
Provinciale en de Rijkswaterstaat.
TT/IJ zün in deze en in gene gemeente
geweest. En wat ons daarbij trof
is de flinkheid en de kordaatheid van
de getroffen mensen zelf.
O zeker, men is nog als men er
over spreekt onthutst over de
ramp. Men is stil wider de grote ver
liezen aan doden die in talloze ge-
meenten geleden zijn.
Maar men is mei bij de pakken neer
gaan zitten. Menis weer aan het
werk. Wij spraken een burgemeester
een man die wy reeds kenden van
uit het verzet, —iemand die dus wist
van het nemen van verliezen en van
dan toch blijven doorvechten. Die maar
van één ding zeker was, namelijk zjjn
gemeente weer boven water helpen.
Éndie daarmede "dan ook weer aan
de gang was.
fRj probeerde alles te doen wat
nodig was om ziekte en ellende te
vodrkomen.
y Hy probeerde zoveel mogelijk met
eigèn krachten, uit de eigen gemeente,
de gaten te dichten en het water te
•doen: afvloeien.
Hjj probeerde niet te speculeren op
het medelyden van' de* landgenoten,
hij zaaide geen paniek coder de eigen
inwoners.
Een avondklok was in zijn gemeente
niet" nodig en' iedereen was aan het
werk ,en iedereen werkte als een
;;Zo is Nederland op zyn best,: 'isjsijr
bóe Nederland onder' de :'rampspoed
zich goed gedraagt.'
En in.hot bjjzowdèr geldt'die vréug
de ten aanzien van hen die door de
ramp' getroffen, zijn. Eb de kracht
weten op te brengen om niet bij de
pakken néér te zitten, maar die nu
op de djjken staan om de gaten te
dichten.
Wij weten wel dat zü het niet alleen
af kunnen. Dat weten zij ook wel;
Maar het is een' geweldig iets dat zij
niet murw geslagen iijn, dat de kem
van debevolking der getroffen ge
bieden onder'hun bestuurlijke leiders
in de strijd om het herstel voorop
9taat
Hulde aan doe mensen t
lUTORGEN is het Zondag. Er. dan zit-
iTJ- ten wij met het leed en de zorg
van ons volk bi de kerk. En dan bren
gen wy dat leed en die zorg aan de
voeten van Hem,; Die het al regeert
en zonder Wiens wil geen haar van
ons hoofd wordt gekrenkt.
Wij kunnen dat alleen - als wij aan
het „Ora et Labora" getrouw, aan
het bidden ook het werken paren.
Dat geldt voor ons volk als geheel
als wij bidden en offeren.
.Dat geldt wel zeer in het bijzonder
voor de- bevolking der getroffen ge
bieden. Zy heeft het evenals wij beide
nodig.
;Er is een,nauwe relatie tussen het
bidden eri het werken. Laten wij het
noch uitsluitend in het ene, noch uit
sluitend in-het andere zoeken. Laat
er een goede verhouding tussen beide
zyn. Dan komt deze ramp terecht.
Definitief herstel van de dijken
Woensdag op Noord-Flakkee
xmMm
Van een onzer verslaggevers)
Op liet geteisterde Goeree-Overflakkee zal volgende
Woensdag met het definitieve herstel van de dijken begonnen
worden. Een grote vloot, bestaande uit baggermolen, zand'
zuigers, zgE. zeilvarende bakken, sleepboten, graafmachines en
bulldozers alsmede woonarken om bet personeel in onder te
brengen, zal bij het kritieke punt Den' Bommel op Noord-
Flakkee worden gestationneerd, waar mi als een waterval eb
en vloed nog doorheen spuiten. v*,/
Al dit materieel van het internationale aannemersbedrijf
Boltje en Zn te Zwolle lag klaar om naar Brazilië; te worden
overgebracht, waar door dit bedrijf een millioenenproject wordt
uitgevoerd. Het zal nu onmiddellijk in Nederland- worden ingezet;
In totaal zullen bij Den Bommel driehonderd man geschoold per
soneel gaan werken.
Er zal dag- en nacht, ook 's Zondags,
worden gewerkt. Het zand zal worden
gebaggerd alt het Haringvliet en de
dijken zullen hoger worden dan voor
heen. De heer Boltjè gaf ons ten slotte
als zijn mening te kennen, dat bet zg.
Drie-eilandenplan een grote zee
dijk voor de Zaidhollandse en Zeeuwse
eilanden bij deze gelegenheid dient
te worden aangepakt, opdat een ramp
als deze week geschiedde in de toe
komst vermeden kan worden.
Ingaande Zaterdag 7 Februari zullen
de treinen op het baanvak Dordrecht-
Rotterdam weer volgens de normale
dienstregeling rijden. Evenwel moet
een achttal treinon tot nader order uit
vallen. De stations kunnen hierover in
lichtingen verstrekken.
Het treinverkeer tussen Roosendaal en
Zevenbergen zal op Zaterdag 7 Fe
bruari om 13 uur over dubbel spoor
normaal worden hervat.
mmmm
Gistermiddag werdenop hét-Paleisaan
het Lange Voorhout te Den Haag de
Amerikaanse minister van Buitenlandse
Zaken, Foster -Dulles, - en de .directeur
van "de Amerikaanse hulpverlening.aan
het buitenland, Stassen, door HM. de
Koningin ontvangen. V.l.n.r. Seldcn
Chapin,ambassadeur van .Amerika,
Foster Dulles, HrM. de Koningin en
Stessen, -
In tegenstelling tot andersluidende
berichten, deelt de burgemeester van
Krimpen aan. de IJssel mede,- dat het
aantal slachtoffers in Krimpen aan de
IJssel vier -bedraagt. -
President Eisenhower heeft oen ka-
binelscommiiiie ingesteld, die plannen
sal maken voor hulp aan de dooi de
overstroming getroffen gebieden in
West-Europa (met inbegrip van Grool-
Britannië).
In een verklaring van het Witte Huis
wordt gezegd, dat het kabinet eenparig
van oordeel is, dat het Amerikaanse
volk de getroffen 'gebieden wenst te
helpen.
voorzitter van de commissie is John
Foster Dulles, de minister van Buiten
landse Zaken. Leden zy'n Charles Wil
son, minister van Defensie, Ezra Benson,
minister van Landbouw sn Harold Stas
sen, directeur van bet bureau voor de
wederzijdse beveiliging.
De commissie- heeft opdracht de fei
ten na te gaan en aanbevelingen te
doen omtrent de wijze, waarop de
slachtoffers geholpen' zullen worden-
Na een vermoeiende en koude .tocht,.7'
over hettester arriveert 'een aantal-};
Zeeuwse vrouwen in hetevactiattego;
hied. Bijgestaan door hulpvaardige - j
tairen, klimmen zij langs een.- ladder/ -
r van de duck naarbenedcnt\jAS'
Het totaal aantal genoteerde.
slachtoffers bedraagt thans i'1372|;
Uit de volgende^laatóën®bOTaii
men nog: aanvullingen'f bhhi'éh:
Krimpen aan de /IJssel,:'4;yDó*^:
drecht 1; Kerkwerve ..3;:?|5t.".:Pi|ii^&§S
lipsland 3; :Zuidland 1. ':^7c.héél;
..'Uit\de;ons'i,thansi /terybeschiWtlnfe^
slaande gegevens blijkt, c n' >ie'
meeste slachtoffers gevalleny znrtfe||
op het eiland Goeree en'pyeafli&|pf4
kéè hl 433. J „t|W
-■"VV 7.V":.:i V'"
Over d# andere eilandcn"en"g8bSed«tf.j./
rijn-.-'de;cijfer», attó.yélstt
Tholen304?.Brabant: 187}.Hoëlc»ewaaid,;;^'
144;Schouwen-Dolveland llS;.',,Nod*d'*,§»,
Beveland-élj - Voorne-Putien/rWU-Zuiat^®
Beveland 26; Zuid-HoUiuid>'18;/>>.Oo»t-;j/5
Zeeuw»ch-Vlaander9nr".12;ijTJ*»elinbnde;?'(i
10; St.PhilipsUnd9;"; Noord-HoUaiuIg,BrS
Walchexen-S: Alblaxserwaard:r4;ï»EMÏd:p||
■vanHeusden f en' Alfena 3:'Tlangeiiië^
fen 2:; Beijerland 2; Aange»j>b«IdfeTan|
De omroeper van Oude Tonge" ging Vrijdag door het dorp "met een droeve
boodschap: Om 4 uur zouden de' eerste slachtoffers van de overstroming
begraven! worden. Dertig van de," volgens schatting van de burgemeester
A. D. van Dijk, twee a driehonderd, die een hoge tol aan het watergeweld
hier hébben moeten betalen. Van het achterland waren doodkisten naar het
zwaargetroffen plaatsje gebracht en op een eenvoudige schottekar werden
daarin de doden naar de Spnidfjk gebracht, waar ze hun laatste rustplaats
hebben gevonden. Op de dijk, die voor vele honderden deredding heeft
betekend, maar die toch niet heeft kunnen verhinderen,dat Oude Tonge
waarschijnlijk het zwaarstgetroffen plaatsje in deze' nationale ramp is
geworden.
Het kerkhof is in het \yate'r niet meer
terug te vinden: daarom stonden Vrij
dagmiddag de 126 inwoners, die nog
achtergebleven zijn; met gebogen hoofd
in de gure wind op deze dijk, waar-nie
mand eigenlijk de moed had iets te zeg
gen.' Burgemeester Van Dijk bracht het
tot enkele sobere woorden. Hij zal deze
nog vele malen moeten herhalen, als
straks de andere doden geborgen zijn.
Boven het plaatsje zweefde een heli
copter, toen pastoor Hofstede het Onze
Vader las. Het waterklotste tegen de
dijk en wiegde op zijn golven honderden
De toestand te Nieuwendijk is iets ver
beterd. Het water is aanmerkelijk ge
zakt, het staat in de buizen nog onge
veer 60 cm. hoog. De materiële schade
is op geen tonnen te schatten. Door een
diep gat in de Kildijk gaat de vloed- en
ebstroom heen en weer. De dijkwerkers
zijn weliswaar bezig röswerken te
vlechten en zinkstokken te maken, maar
niemand kan nog bjj benadering zeggen
wanneer het gat dicht zal zjjn.
De Buitenkade is het zwaarst geha
vend. De stormvloed heeft hier een gat
van 40 m. geslagen. Verder zijn er tal
loze kritieke plaatsen in deze dijk. Ver
schillende huizen hier zijn volkomen
verwoest of onbewoonbaar geworden.
Ook hier zijn de arbeiders echter aan
het herstel begonnen. Een onafgebroken
stroom, zware trucks brengen zandzak
ken en zand naar deze dijk.
Met dit materiaal dicht men de kleine
gaten en weggeslagen delen. Daarna
kunnen;de stenen en het rijswerk wor
den aangevoerd om het grote gat-te dich
ten. AUe-lof komt de Stoottroepen toé,
die hier goed werk verrichten.
De voedselvoorziening is alleszins be
vredigend. Door de snelle hulp is er geen
gebrek geweest. De watervoorziening
was weer spoedig intact, maar de eiectri-
sche stroom is volkomen afgesneden.' Met
nchtaggregaten draait men stroom.
j De Rode Kriiis-post weert zich prach
tig. Een korps ult Heusden-heeft dag et
nacht gewerkt om in de nood van de be
volking te voorzien.' De grote mildheid
uit Boxmeer en andere plaa/tsen maak
ten het mogelijk dat er zoveel kleren,
beddegoed en ledikanten konden worden
verdeeld.
Een afdeling van de verbindingstroe-
pea zit dag en zacht by het ontvang- en
zendapparaat.
Oók deNat. Reserve verricht uitste
kend werk. Sergeant Majoor Verhoeven
patrouilleert 's nachts met zijn mannen
te land en te water. Hij heeft zijn groep
aangevuld met een groep reservisten en
oud-militairen. Er is een avondklok in
gesteld om de controle te vereenvoudi
gen. Gelukkig vergreep niemand zich,
tot nu toe, aan de eigendommen van een
ander.
De bevolking gedraagt zich waardig.'
Velen zijn alles kwijt. De onbaatzuchtige
houding van het overige deel der be
volking doet weldadig aan. Rustig en
energiek gaan de mensen hun gang,
hoewel ze weten dat de moeilijkheden
nogvele zijn. De gastvrijheid is groot
Tenslotte gaat de dank der bevolking
uit'naar de winkeliers. Velen van hen
zijn ook- gedupeerd, maartoch hebben
ze-voor duizenden guldens op crediet
Na de Bondsdag hééft thans ook
de Bondsraad het Nederlands-Westduitse
verdrag goedgekeurd, waarbij wordt
toegestaan,-dat vanuit Nederland kolen
velden. in West-Duitsland worden, ge
ëxploiteerd. -
cadavers. Een grijsgrauwe meeuw, kwam
uit het. niets aanvliegen-en wierp 'een
schorre kreet in het gebed. -
Vlootpredikant Kwakkelstein stond er
in plaats van ds. Wolters, die-zijn.gezin-
was wegbrengen. De predikant las Open
baringen 7:917 en de Apostolische
Geloofsbelijdenis. De woorden dreven
weg in de wind over het wijde water,
dat dreigend het graf omringde.
Woordenloos trok de stoet van mannen'
terug naar het dorp, waar een schot
weerklonk. Een hond. stortte neer, een
van de velen, die in Oude Tonge worden
doodgeschoten, omdat de dieren aan de
cadavers knagen, en daardoor een. ge
vaar vormen, dat misschien nog'sluipen
der en kwaadaardiger is dan; het water.
Over de 7 km lange dijk, die begint
bij Sluishaven, hebben wij Oude Tonge
bereikt. Een kilometer voorhet. dorp
is hij bezaaid met cadavers, beddegoed,
meubels en stro, dat daar neergesmeten,
is door golven en storm. Een barricade,
die de weg ateiuit als een waarschu
wing om dit dorp "des doods* niet te be
treden. Oude Tonge is het ergste, dat
wij tot dusverre in het watersnoodge-
bied gezien hebben. Onder het stro op
het water moeten nog tientallen lijken
liggen. Men heeft ze ook gevonden in
hun bedden, op de boerderijen en bij de
koeien in de stal. Boerderijen en huizen
staan op instorten en slechts.een aantal
gebouwen, in de dorpskern rond het
haventje is gespaard gebleven, al heeft
daar het water, ook meters hoog- gestaan.
De marine is bezig de cadavers te
verbranden, die op hopen bU elkaar
gelegd zijn. Een verstikkende walm
hangt nog over de dijk. De geest van
de dood waart nog over dit land, waar
ihans helicopters landen en waar sche
pen voedsel en materiaal binnenbren
gen. Het eerste contact, dat het dorp'na
de rampzalige nacht met de.wereld-
kreeg, was Zondagavond vla een Belgi
sche helicopter. De piloot vertrok snel
weer om de droeve mare door. te geven
en zo snel mogelijk hulp te'zenden.
"Leidse studenten waren onder de
eersten die hieraan land, kwamen en
die thans afgelost worden om hun
plaatsvoor militairen in te ruimen.
Thans? zijn er. zoveel helpers,', dat. eg
eigenlijk te véel zijn. Zij -kwam'en voor
Oude Tonge te. laat, dochzij doen wat
zij kunnen om de gesel te verjagen en
de bewoners weer een gevoel van vei
ligheid te geven, 's: Nachts slapen zij
met tientallen ergens op een houten
vloer of aan boord- van- de schepen.' die
met hoog water het haventje kunnen;
bereiken. Een' schip zat Vrijdagmiddag
vast in 'de 'havenmond en-'belette een
detachement militairen te vertrekken.
Dergelijke tegenslagen worden echter
in Oude Tonge. niet', meer geteld. Ge
dwee gingen de soldaten de loopplank
weer af in het.vooruitzicht van nog
een nacht in hét 'dorp/ Nóg 126 van de
3000 bewoners van .Oude Tonge wonen
thans nog -óp ditstukje Nederland,
waarieder met eenbang- hart de weer
berichten." beluistert,ën vurig 'hoopt op
eenr-.lange periode met- weinig wind.
bndfse Rode Kruis ""vVw
I - f-."- - '^'5?
Naar het A.N.P. bij inforrr
de rsgeringsvoorhehtingsdienst
neemt zal de -regering geen - instructie//^
geven om op de,.;nationale, gedenkdag, A-A
Zondag a.s, de/vlag op dé .regeringsge-;*::
bouwen halfstok; te/doen'-warimrl^" -ï
Op p een verlaten dijk hij-, .Oitde:Tong$
'jhaal§-^„
Luchtopname ANE^fóto
wordend«T-jnéruén^pérf:6o«i/ë^ëgW^a®
i ;v. - esp&cSMm «RnMCBPSarfMÊa