Mossadeq Ondanks van tien uur HONDERDEN WINKELS IN President Eisenhower over de dagvaarding van Truman FELLE DEBATTEN MET DE RECHTERS Eis2 mud. voorwaardelijk plus f 100 boete, subs. 20 d. hechtenis Marnix- Gymnasium at Kernenergie eerst voor gebruik in 'centrales Voorstel inzake ontwapening Zaak-F onteijn voor Haagse Hof Tweede assistent voor Eden MINISTER DONKER HEEFT EEN UITGEBREID PROGRAMMA ï'M ■r. m n Minister Zijlstra verklaart Tijdstip van toepassing nog onzeker Zal de N.E.S.B. worden verboden? DONDERDAG 12 NOVEMBER 1953 ELFDE JAARGANG No. 2619 Weerbericht Koningin in - Delft m Schietpartij in Teheran Ondenkbaar Wreedheden in Korea in de V. N. President Quirino verslagen Aftreden Ben Goerion definitief. J ii! 1ÉS B. RAM WETHOUDER VAN AMSTERDAM .f;Prins Bernhard op reis >i - - Koningin Juliana bij lezing bestijging Mount Everest Aardbeving in Sowjet-Unie? Zitting A Zie verder pagina 7 ÜJ SM m Rotterdam: Witte de Withstraat 30 Telef, 29215 C8 L) virf!'Postbus 1112Postgiro No. 424519 'v. Klachtendienst abonnementen 18.3019.30 uur - Zaterdags 1718 uur: Telefoon 29216 's-Gravenhage: Huygensplein 1 Postgiro 424867 - Redactie: Tel, 111892 Administratie: Tel. 114402115486 Schiedam: Lange Kerkstraat 24b, Tel. 67882 Abonnementsprijs 49 cent per week, 2.13 per maand, g,35 per kwartaal Losse nummers 13 cent - Verschijnt dagelijks. Directie: C. A. KEUNING en Mr K. VAN HOTJTEN Geldig: van Donderdagavond tot Vrijdagavond. VEEL WIND. Ovenvegend zwaar bewolkt. ïn de Noordelijke helft van het land morgen plaatselijk enige regen. Matige tot krachtige en aan de kilst tijdelijk hardu Zuid- Westelijke wind. Weinig verandering in temperatuur. o Hoofdredacteur: Dr J. A. H. J. S. BRUINS SLOT o vinden en we veronderstellen viv dat onze lezers dat ook vinden tl- 'die Mossadeq.een boeiende figuur. ï*Hij heeft de slag verloren. Zijn te genstanders hebben hem voor de techtbank gesleurd, maar hij heeft 'geen ogenblik krimp gegeven. Hij waggelt en snikt en. huilt als of hij nog minister-president was. Hij "Vindt trouwens dat hij dit nog -altijd ^Hij spreekt over de Sjah, die hij iet land uitgejaagd had, als over een „buitengewoon vriendelijke jonge ling", waarvan hij hoopt dat hij meer-'dan "120. jaar zal worden. Hij denkt „er niet over om bij deze vrien delijke jongeman gratie te vragen, zelfs niet als hij ter dood veroordeeld wordt, en dreigt zelfmoord-te plegen als hü uit het gevang komt. Wat moet je dan als rechter? Hij eet en drinkt prettig in de ge vangenis. Dat heeft hij zo georgani seerd, want de gevangeniskost beviel hem niet. Als hij de gerechtszaal bmnenstrom- peit, is hij' te zwak om te lopen. Men moet hem ondersteunen. Hij valt llauw en moet met vlugzout bijge bracht worden. Hij vergaat van de kou en krijgt o ironie van deze geschiedenis en o symbool van deze hele tragi-comedie die om de olie draait een petroleu m-kachel- tje bij zich om een beetje warm te worden. Inmiddels houdt hij een kilometers lange'verdedigingsrede, waarvan al le rechters dood- en doodmoe worden, maar Mossadeq heeft nergens last ran. En dat-alles doet hij in pyjama, de pyjama die' hem spectaculair maakt, de reclamestunt waarbij de sigaar nu Churchill maar kinderspel is. TS het waar dat hij zo zwak is? A Moet hjj echt huilen of is het maar aanstellerij? Waarschijnlijk is het al lemaal echt, maar hij weet het uit ie buiten voor' zijn zaak. En dan kent hij geen vermoeidheid. •i-Want deze man,verdedigt een zaak. l;'Die; zaak is een v r ij Perzië. Een Ferzië vrij van-de Brit, vrij van de Britse olie-souvereiniteit. Mossadeq heeft de grote sprong ge waagd.! om- zelf .bij die olie-souverei niteitte kómen. Maar ach, zijn pols stok was te kort. Hij kon de Brit wel het 'land uitjagen. Maar hij kon de overwinning niet Omzetten in winst. De reeds lege schatkist werd nog leger. Het land raakte in steeds die- .pervervaL De staat was 'feitelijk baplöroeG.i-En, Mossadeq, ervoer, dat "een vrije* staat,- dj.e;r bankróëtT.ïs en „dat vrijheid zonder, de. mogelijkheid om die vrijheid te gebruiken, niets waard zijn. 4paar kunnen zelfs een Arabisch na tionalisme en een Mohammedaans fa natisme niets aan verhelpen. En dan kwam daar nog bij dat Mossadeq met zijn politiek onvermij delijk Rusland in de kaart speelde. En daarmee kwam hij in -het grote internationale vaarwater met zijn lekke schip van staat. !*r Waarschijnlijk- heeft 'hij' dat als een grote troef beschouwd. Hij heeft ge dacht .dat de -grote Westerse mogend heden nooit het-risico zouden willen lopen, dat Perzië naar de Russische zijde zou overhellen. Die speculatie is mislukt. Toen Mossadeq, zijn groot ste slag sloeg, door de .jvriendelijke jongeman" het land uit te jagen, kreeg hij 'een nog grotere terug. En nu zit Mossadeq in het gevan genhuis. Maar uit de-procesgang krijgt men bepaald niet het idee dat Mossadeq een verloren man is en voor een ver loren zaak vecht. .-.Misschien is het proces even on echt als de proeessen achter het IJze ren Gordijn, maar er zit leven in. jHet is het leven van de strijd. De rtryd tussen sigaar .en pyjama. Hedenochtend heeft de Koningin een bezoek gebracht aan het Water loopkundig Laboratorium te Delft, waar H.M. wérd rondgeleid door de' hoogleraar ir. J. Th. Thijsse en ir. P, P.. Jansen. In gezelschap van de directeur van het Kabinet van de Koningin, mej. mr. M. A. Teilegen betrad Hare Majesteit tegen half elf het laboratorium, waar Zij werd ontvangen door 'dë directeur prof. ir. J. Th, Thijsse. Nadat zij vorige week persoonlijk het dichten van het laatste dijkgat bij Ouwerkerk had bügewoond, ging nu uiteraard haar belangstelling uit naar de voorbereidingen voor dit werk, welke met behulp van een ma quette van het stroomgebied in het labo ratorium waren getroffen. Prof. Thijsse en ir. P. P. Jansen dienden de Koningin van voorlichting. Om half twaalf ver trok de Koningin weer. (Van een onzer redacteuren.) De gemeenteraad van Amsterdam heeft gistermiddag de heer B. Ram (Arb.) tot wethouder gekozen. Hij zal de porte feuille van wijlen wethouder Franke beheren. De heer Ram kreeg 23 stem men. Op de heer Le Cavelier (V.V.D.) werden 5 stemmen uitgebracht, op mevr. Teeboom-van West (Comm.) 7. Er wa ren vjjf blanco-stemmen. .-. Honderden kooplieden in de Perzische hoofdstad hebben.' vandaag uit sympathie voor Mossadeq hun winkels gesloten. Deze demonstratie heeft de oud-premier echter niet geholpen. Op vijftien km afstand van.de hoofd stad! hoorde hij vanmorgen door de militaire- aanklager de-^doodstraf tegen zich eisen. Gisteren had Mossadeq in-ëen re'dê van meer dan tien uur de bevoegdheden van liet hof betwist. Hij ontkende het recht,;'van de Sjah. öni hem te ontslaan zo lang de majlis geen beslissing had genomen. Terwijl hij de vinger waarschuwend ophief," verklaarde: bij: „Ik werd verondersteld de Perzische wetten te hervormen. Ik ontbond alle militaire gerechtshoven. Ik heb meer dan tweehonderd decretenuitgevaardigd. Als u-er een ter zijde schuift, moet u .ze allemaal negeren",-#-.? Ik word van vele misdrijven be schuldigd, doch ik beging er maar één: Ik weigerde de wensen van vreemde lingen zonder meer in te willigen. Ik maakte, dat zij: hun handen van onze nationale hulpbronnen (de olie) moes ten terugtrekken." Hierop viel generaal Moghbeli, voor zitter van het hof, de oud-premier in de rede met de opmerking:„U haalt dingen aan, die niets met de zaak te maken hebben". Mossadeqs antwoordwas: „Ik zal niet meer voor het Hof verschijnen, en indien u my, met de handboeien aan, zou willen voorgeleiden, zal ik geen woord spreken". Met betrekking tot de: beschuldiging dat hy zich met geweld- van de rege ring had meester gemaakt, consta teerde Mossadeq het volgende: :Prlnr. Bernhard heeft* Donderdagoch tend, ba de nacht te hebben doorge bracht in Athene, de reis naar Addis Abeba (Ethiopië) via Khartoem voort gezet. jPerzieche.-troepen, hebben, te Teheran op demonstranten geschoten, -die be toogden ten gunste van ex-premier Mossadeq. Twee demonstranten zijn hierbij, blijkens een mededeling van militair* zijde, om het leven, ge- Jtomen. Président Eisenhower-: heeft', gisteren op zijn wekelijkse - persconferentie ver klaard, dat hij persoonlijk gekant is legen de dagvaarding van ex-president Txuman voor beantwoording van vragen over „bevordering van een bekende commu nistische spion". Republikeinen betichten Truman er van'tijdens zijn ambtsperiode een spion, de overleden Harry Dexter White, in regeringsdienst te hebben ge houden en diens bevordering le hebben goedgekeurd...? Eisenhower zeide, .dat ,-het ondenkbaar is, dat iemand in Trumans positie willens en wetens de V.S. zou benadelen. Ten aanzien t van de dagvaarding van Truman door de voorzitter van de commissie voor Onamerikaansa activiteit van het Huis van Afgevaardigden een zonder precedent in de Amerikaanse ge schiedenis. zeide de president, dat hij het congres niet wilde critiseren, maar zijn persoonlijke reactie was, dat hij nooit tot een dergelijke dagvaarding zou zijn overgegaan. Hij was het geheel eens met degenen, die zeggen, dat de V.S.. op bun hoede moeten zijn voor de krachten, die het Do Algernons Vergadering ven de Ver enigde Naties heeft Woensdag besloten de Amerikaanse beschuldigingen betref fende door communisten bedreven wreed heden in Korea le behandelen. De ver gadering nam het besluit met S3 tegen vijf stemmen en twee onthoudingen. President Quirino heeft vandaag toe gegeven dat hij bij de presidentsverkie zingen verslagen is geworden door Ra mon Magsaysay, de candidaat van de na- tionaal-democraten. Magsaysay, die een meerderheid van een klein millioen stemmen heeft' gekre gen, was niet aanwezig om op de verkla ring te antwoorden.Hij is per boot uit Manilla vertrokken om een -korte zee tocht met zijn gezin te maken. land willen ondermijnen, maar de V.S. zouden niet tezelfdertijd moeten-vernie tigen wat .ril" trachten te.:verdedigen, vv Eisenhower verklaarde voorts, dat Her- bert Brownell, de minister van Justitie, hem enige dagen geleden had-gemeld, dat bepaalde feiten aangaande Whites bevor dering aan. het licht waren gekomen, welke naar zijn mening bekend behoren te'worden gemaakt. Brownell diende zelf te beslissen/ of hij hiertoe wil overgaan. Ten aanzien van de conferentie op Bermuda zei hij, dat er geen formele agenda zal zijn. De conferentie zou zeer informeel zijn. Drie democratische leden van de com missie: - voor on-Amerikaanse activiteit van het Amerikaanse Huis van Afgevaar digden, hebben medegedeeld, dat, naar hun werd verteld, deze week geen ver horen meer door de commissie zullen worden" afgenomen. Dit zou betekenen, dat Truman deze week nog niet voor de commissie zal verschijnen. Giool-Briitannië, Frankrijk en de Ver. Stalen hebben aangeboden rechtstreeks mei de Sowjet-Unie le onderhandelen over .toezicht op de atoomwapens en ontwapening. De drie landen dienden gezamenlijk een. resolutie, in bij de politieke com missie van dë .Ver. Naties. In die reso lutie werd voorgesteld, dat 'de commissie geheime, besprekingen, zou organiseren. In de resolutie werd er. bij de Grote Vier op aangedrongen „te streven naar een onderlinge en aanvaardbare oplos sing en om rapporten aan de ontwape ningscommissie uit te brengen". Er kwam geen,onmiddellijke Russische reactie. Nieuwe Tonge is reeds sinds enige tijd drooggevallen. Ook daar is men on middellijk begonnen met de opbouw, van hel zeer beschadigde dorp. Aan de rand van het dorp bouwt men lange rijen stenen tooningen, die straks, voor dat de winter invalt, de nog terug kerende êvacuc's een onderdak zullen bieden. 1. De Sjah kan jjjiet op eigen ge zag een minister .afjïanken. Dit.kan slechts gebeuren na" een stemming, in de majlis. 2. Er is geen wet die de Sjah toe staat een minister të verhoren, te cri tiseren of voor het gerecht te voeren. ,3. Geen enkele'minister mag zyn functie neerleggen, .'zelfs als de Sjah hem zou ontslaan, ómdat de ministers verantwoordingschuldig zijn aan de majlis. -4, Wanneer! hy afgetreden was na dat. de Sjah. hem had ontslagen, zou toch nog een" -motie -van afkeuring van de majlis nodig zijn. Ook. een proces zou door .'de majlis voorgeschreven moeten worden, 5. De majlis heeft haar goedkeu ring gehecht aan ëen wet waarbij aan Mossadeq speciale bevoegdheden, wer den toegekend - voor de tijd van een jaar.' Dez'è :wët;is :hog gedurende !drie maanden van kracht. 6. De Sjah zal! nauwelijks kunnen beweren dat de-majiis "ontbonden was ten tijde van hét bewind van Mossa deq, aangezien .'"dezelfde majlis op het ogenblik' weerin functie is. Aan het slót van':de zitting, van Dinsdag heeft Mossadeq zich toch nog met zijn verdediger verzoend. De zit ting gaf éett'hëëM: te";'^en jyan i een verdediger' die^'zlSh óp vertrouwelijke wijze op fluisterende toon inët de beklaagde onderhield. En dat met een beklaagde die hem eerst-had uitge maakt voor alles wat mooi en lelijk was. Inderdaad van beide zijden een meer dan gewone prestatie. De toegangswegen tot het voor naamste plein van Teheran werden vanmorgen streng door politie en militairen bewaakt. Demonstranten, die aan de oproep van de communis ten gehoor hadden gegeven, werden door de politie met gummiknuppels uiteengedreven. De overheidsdiensten functiónnêerden normaal en ook de colleges aan de universiteit van Teheran werden op gewone tijd be gonnen. De oproep tot een 24 uur, durende sympathie-staking had slechts bij enkele, groepen van de bevolking enige invloed gehad. Ongeveer twin tig demonstranten werden gearres teerd. Koningin Juliana heeft het voornemen te kennen gegeven om de lezing by te wonen, die Sir Edmund Hillary over zijn bestijging van de Mount Everest Vrijdagavond a.s. in het Concertgebouw te Amsterdam geeft De seismoloog van de universiteit van Fordham in de Ver. St. heeft medege deeld, dat in de nacht van Dinsdag op Woensdag een tamelijk sterke aardbeving in het Oostelijke deel van de Sowjet- Unie is geregistreerd. Het centrum van de - aardbeving lag volgens de geleerde in het dunbevolkte Kamsjatka, Er wer den twee schokken waargenomen, aldus de seismoloog. Een groep t an 112 personen, onder wie. mannen, vrouwen en kinderen, die gedurende de. guerrilla-oorlog in Grie kenland.naar Triest waren uitgeweken, is dezer dagen in Griekenland terug gekeerd. De mannen kusten uit dank baarheid voor deze terugkeer hun geboortegrond. Woensdag heeft de 54-jarige ex-sergeant-konstabel A. H. F. Fonteijn uit Amsterdam, die nu al bijna 20 jaar lang tevergeefs opponeert tegen het hem In 1935 te Den Helder gegeven ontslag uit de. Kon. Marine,.voor het eerst het wettelijk recht gekregen en gebruikt om in ëen officieel onderzoek in het openbaar beschuldigingen te uiten tegen vele figuren der marine, rechtelijke instanties en regering, die naar hij steeds volhoudt, verantwoordelijk zijn voor het volgens hem geheel onrechtmatige ontslag wegens bronchiale asthma of die dit ontslag later tegen beter weten in met opzet hebben gehandhaafd. Nadat hy tevergeefs de Amsterdam se rechtbank, het Amsterdamse Hof en het Gerechtshof te Den 'Haag in. de talloze zittingen, waarin hy wegens gepleegd smaadschrift terecht heeft nioeten.. staan, verzocht had hem: toe te laten te bewijzen, dat wat hij zei waar is, is het- uiteindelijk de 'hoogste rechterlijke instantie van ons land ge weest, die hem dezé' kans gegeven hèeft. ..- Tien maanden werkte Fonteijn aan de verzameling van zyn bewijsmate riaal. De rechter-commissaris, mr- H. Winkel të Amsterdam, verleende hem daarbij de helpende hand. Tijdens dit vooronderzoek bleek, dat een dossier over Fonteijn, dat al 15 jaar bij dé Centrale Raad van Beroep te Utrecht had gelegen, Het jaar te voren naar Den Haag was opgezonden ter ver nietiging en inderdaad vernietigd was. Verder benoemde de rechter-commis saris een commissie van drie artsen, die 0;a. tat opdracht kreeg Fonteijn opnieuw aan een lichamelijk onder zoek te onderwerpen. In hun .rapport stelden de artsen vast, dat Fonteijn. niet aan asthma lijdt'en dat er geen aanwijzingen zijn te vinden, dat hy het ooit gehad heeft. Overigens, zo zeggen de artsen, sluit het .huidige onderzoek niet uit, dat 20 jaar of meer geleden asthmatische verschijnselen aanwezig zyn geweest. In een grote woning aan de Raarn- weg, met de talloze belangstellenden staande in de serre, die als publieke tribune fungeerde, heeft Fonteijn gis teren voor de derde maal terecht ge staan voor het Haagse Gerechtshof, gepresideerd door jhr. mr. dr. Th. W. C. Calkoen. Met een stapel dossiers en documen ten naast zich stond hij in- de ver- dachtenbank. Hem was ten laste ge legd, dat, hy in 1949 in een pamflet de drie artsen té Den Helder, die hem hebbenafgekeurd, '.beledigd heeft door .hen in; dit pamflet van valsheid in geschriftje beschuldigen. „Al 20 jaar lang wordt er-in mijn zaak een afschuifsysteem toegepast," riep hij Uit. „Juist zoals een dief, die meent, dat er geen bewijs tegen/hem Premier Churchill heeft Lord Reading benoemd al* tweede minister van staat voor Buitenlandse Zaken teneinde de werkzaamheden van minister Eden le verlichten. Tot dusverre was Lord Reading, onderminister in het .Foreign Office". De andere minister van staat. Selwyn Lloyd. leidt op bet ogenblik de Britse, delegatie bij de Verenigde Naties. In zijn memorie van antwoord aan de Tweede. Kamer geeft de. minister van Justitie, mr. L. A. Donker, een overzicht van de onderwerpen, waar omtrent hy zich voorstelt de Indiening van wetsontwerpen in de naaste toe komst te bevorderen. 1. Nieuw Burgerlijk Wetboek, 2. Adoptie. Het voornemen bestaat aan conclusie 48 voor het nieuwe Bur gerlijk Wetboek, luidende: „adoptie in beperkte vorm en met de nodige waar borgen omkleed verdient overweging", door indiening van een afzonderlijk wetsontwerp reeds uitvoering te geven v o o r totstandbrenging van het nieuwe wetboek, 3. Stichtingen. 4. Goedkeuring van toetreding tot het Brusselse cognossemèntsverdrag en wijziging dienovereenkomstig van het Wetboek van Koophandel. 5. Nieuwe Pachtwet. In ambtelijk overlég tussen de ministerie van Justi tie en van Landbouw, Visserij en Voed selvoorziening is een wetsontwerp op gesteld. 6. Wijziging van de Auteurswet. Een wetsontwerp zal eerst kunnen ■worden ingediend nadat een ontwerp zal zyn ontvangen van de advies-com missie voor het auteursrecht. 7. Wijziging in verband met de watersnood van de wet van 2 Jni 3B49, houdende voorzieningen betreffende het opmaken van akten van overlijden van vermisten. 8. Goedkeuring van de resultaten ~n de 7e zitting van de Haagse Con ferentie over Internationaal Privaat recht gehouden in 1951en wet telijke voorzieningen 4taar; aanleiding daarvan. 9. Schrapping van het beletsel-voor vrouwen om arbiter te kunnen zijn. 10. Bewijzen van goed zedelijk gedrag. 11. -Herziening van het materiële en processuele kinderstrafrecht. 12. Dierenbescherming. 13. Wijziging van het tarief .van justi- tiekosten in burgerlijke -zaken, van de tarieven van gerechtskosten in strafza ken. 14. Wijziging van de regelen over. ver beurdverklaring en vernietiging in straf zaken. 16. Administratieve rechtspraak. 17. Nieuwe Beroepswet. Sociale Verze kering. 18. Nieuwe organisatie van - de belas tingrechtspraak. 19. Wijziging van de-wet op het Neder landerschap en het ingezetenschap. Deze wijziging betreft het Nederlanderschap van personen, in het eerste geslacht in Suriname geboren, de gevolgen voor het Nederlanderschap van erkenning en wettiging van kinderen, alsmede ontzet ting uit het Nederlanderschap. 20. Friese kwestie. 21. Politiewet. 22. Nieuwe regeling van de bezoldiging van de rechterlijke macht. 23. Wetsontwerp ter uitvoering van de nota over de rechterlijke macht. 24., Wet bezettingsmaatregelen IV '1954. 25. Nadere regeling, van de vergoeding aan de leden van de afdeling rechtspraak van de Raad voor het Rechtsherstel. HEDEN en morgen viert een der oudste Christelijke gymnasia, het Marnix-Gymnasium te Rotterdam, zijn gouden jubileum. Met het Zettense Gymnasium van ds Van Lingen en het Kamper Gym nasium, het Amsterdamse Gerefor meerde Gymnasium van dr J. Wol- tjer, behoort het Marnix-Gymnasium van dr J. van der Valk tot de eerste scholen van Christelijke richting voor klassieke opleiding uit ons vaderland. Die oude gymnasia kenmerkten zich- door veel wat de oud-leerlingen zich later nog met vreugde herinne ren en waarvan de schamele behui zing en markante leraarstypen wel de uiteenlopendste voorbeelden zijn. Welke oudere leerling van het Marnix-Gymnasium zal zich niet met vreugde de donkere trappen herinne ren van het bovenhuis boven een sla gerswinkel in de Jonker Fransstraat te Rotterdam, waar hij de wijsheid van Cicero en Piató indronk? Wie. herinnert zich niet de deftige concier ge Van Mazijk, altijd in geklede jas en met kalotje. En vooral wie moet niet in grote dankbaarheid terugdenken aan een man als dr Jaap van der^ Valk, de zoon van een kruisdominé, die tot een der meest vooraanstaande cul-! tuurdragers in Calvinistische kring werd. Wij herinneren ons zijn onderwijs in het Nederlands en in de klassie ken met grote dankbaarheid. Deze man, die het scepticisme nóg net onder zijn Christelijke duim'wist te houden en er daarom over triom feerde, heeft op ons door zijn persoon en onderwijs een onuitwisbare in druk: gemaakt. - Onze gelukwensen voor het gouden feest van het Marnix-Gymnasium. Volgens radio Jeruzalem heeft de Is- raëlisch'e premier, David Ben: Goerion, Woensdagmiddagaan- de partijraad van de Mapai zijn. definitief besluitL mede-.- gedeeld om-zijn functie éls premier en als hoofd van de partij neer te leggen. - Het radiostation voegde .er..aan. toe, dat de leiders van de Mapai onmidöelbjk':-," onderhandelingen zullen openen met'; de!;<';V;' Partij 'der Algemene Zionisten, lid van..:';. de tegenwoordige coalitie,# teneinde ;BenM5> Goériori te vervangen_ al^ïprèrhiërjv.aa'^S-.j- als minister 'van *Dëféhsie,i"welkei!'posë-'7J eveneens door -hem 'werd bëzet;\^'';-!:;1--,7:v:( Het partijbestuur, van de Mapai, bgéfti V beslóten het ontslag, van Ben Goeripnvte. aanvaarden, zo is Woensdag -door ge- woonlijk betrouwbare kringen, te .'-Tel !/-i' Aviv verklaard.. De 67-jarige Ben Goerion '?:-,. heeft zijn ontslag: a3s leider van dé.'partij aangeboden „wegens geestelijke ver- moeidheid'M - U'ë-i :!iyJ i~- jgïfjE Van onze Haagse redacteur De belangrijke vorderingen die ge maakt zijn bij het onderzoek op hel gebied van de omzetting van kernenergie in een bruikbare vorm van energie wettigen de verwachting dat het le eniger tijd zal ge lukken op economisch verantwoorde wijze van kernenergie gebruik ie maken bij de energieproductie. Dit zou tot een' verbre ding van de energiebasis van ons land leiden hetgeen in economisch opzicht slechts gunstige gevolgen kan hebben. Vermoedelijk zal kernenergie het eerst worden toegepast in eleclrische centrales, o.m. omdat dit de geschiktste vorm is om de kernenergie dienstbaar le maken aan hel bedrijfsleven en de gezinshuis- houdingen. Het is in het huidige stadium van de ontwikkeling echter nog niet mogelijk een gefundeerde uitspraak t- doen omtrent het tijdstip waarop met repassing van kernenergie op grote schaal dus met name ten behoeve van de electri.citeitsproduc- tie, zal kunnen worden aangevangen. Inzjjn memorie van antwoord aan de Tweede Kamer deelt minister Don ker mede, dat het nemen van verdere maatregelen tegen het heo-hazisme zal afhangen van het uiteindelijk resul taat van de tegen enkele leiders van de 'National Europese SocialeBewe ging ingestelde strafvervolging. Indien de. rechterlijke beslissing, volgens welke op deze beweging het besluit ontbinding landverraderlij ke organisaties van toepassingis 'en zij dus als een verboden vereniging zal worden 'aangemerkt, in hoogste in stantie zal worden bevestigd, zal aan de hand van genoemd besluit uiter aard - strafrechterlijk worden opgetre den tegen hen, die niettemin zouden voortgaan met deelneming aan deze of soortgelijke organisaties. Zou daarentegen het' resultaat van de ingestelde strafvervolging tenslotte negatief zijn, dan zal de .minister, niet nalaten de totstandkoming van nodige wijziging c.q. aanvulling van de be staande wettelijke voorschriften te bevorderen, teneinde te voorkomen, dat dergelijke organisaties zich onge stoord zouden kunnen ontwikkelen. Hel enkele bestaan van fascistische organisaties, hoe klein ook, moet na het tijdens de bezetting van nationaal- socialistische zijde aan het Nederland se volk toegebrachte leed als een on duldbare uitdaging worden beschouwd- Deze mededelingen doet -de minister van Economische Zaken prof. dr J. Zylstra in'zijn Memorie van Antwoord op de Gasnota. - De minister bestrijdt de-opvatting; dat het beperkte verbruik van energie, dat mede veroorzaakt zou zijn: door-.de hoge kosten, remmend zou werken óp de pro ductiviteit, de productiekosten verhoogt en moeilijkheden bij de export veroor zaakt. De energiekosten zijn in Neder land niet hoger dan inandere vergelijk-' bare landen. Minister Zylstra handhaaft:zijn stand punt, dat-het tot de verantwoordelijkheid behoort van de gemeentebesturen r en eventueel van de besturen der provin cies om' binnen het kader van de door de; Overheid te geven prijsvoorschriften, de tarieven van de door hen geëxploiteer de gas- of electriciteitsbedrijven-vast te stellen. :v-r--S Het transportnet voor het aardgas in de Noordoostelijke provincies had op 15 October jl. reeds een lengte bereikt van 398'km. Verwacht wordt dat het net op heteinde van dit jaar gereed zal komen met een totale lengte van 461 km. De winning van myngas bedroeg in de eerste 9-maanden van dit- jaar reeds ongeveer 1,2 millioen kubieke'meter. De verwachting bestaat dat deze winning in de komende drie a vier jaren zal stijgen tot ongeveer het vier a vijfvoudige van de huidige productie. - De aanleg van koppelleidingen acht de minister in het algemeen niet verant- woord als deze leidingen niet tevëns een belangrijke transportfunctie vervullen. Voor de centralisatie van de •gasvoor- ziening vertrouwt minister Zylstra voor alsnog op de vrijwillige medewerking van de lagere publiekrechtelijke organen. Een gaswet acht hij daarom niet noodzakélyk om het gewenste doel te "bereiken; Ook een wettelijke regeling voor de instelling van regionale distributiebedrijvenacht hij vooralsnog overbodig. "'f De minister is evenmin voornemens enigerlei dwang op de gemeenten uit te oefenen om tot het betrekken van af- standsgas over te gaan. - De gemeenten! kunnen daarover in volle vrijheid beslis sen en daarom ziet minister Zijlstra geen aanleiding tot het geven van een schade loosstelling indien deze overgang nadelig is. Wat hetgebruik van aardgas betreft is de minister van mening dat het noch nationaal-economisch noch uit een oog punt van brandstoffen-economie verant woord is dit gas te gebruiken voor doel- einden waarby het geen grotere nuttige waarde oplevert dan primaire- energie. Van deze regel kan slechts worden af geweken wanneer de- technisch noodza kelijke aardgasproductie groter is dan door de normale gasverbredkers kan wor den afgenomen. Dit- was o.m. het geval toen besloten werd voor twee jaar aardgas ie leveren aan de Kon, Ned. Zoutindustrie voor het stoken onder stoomketels. - De vrees dat de Ned. Aardoliemaat schappij onvoldoende activiteit -zal beto nen op het gebied van de exploratie 'of dat zij de aardgasproductie zou drukken; deelt de minister niet. êgg

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Trouw / De Rotterdammer | 1953 | | pagina 1