I Nieuw-Guinea
De worsteling om de E.D.G.
Nieuwe voorstellen
van
aan
„GEEN NIEUW ELEMENT",
ZEGT PARIJS
m
RHODOS ONTVING HET
ÉÖRSTELUK GEZELSCHAP
Staten Ned. Antillen
aanvaarden Statnnt
S.E.R. vergadert óver nÖta ft
inzake loonsverhoging
N.
"H
Eigen wapen in Johanniter-stad
Comité tot redding
van de E.D.G.
Eindelijk zomers
Rapport zal gepubliceerd worden
VRIJDAG 27 AUGUSTUS 1954
TWAALFDE JAARGANG No. 2859
Weerbericht
Nieuwe spelling 14 Sept.
in gebruik
„KLEINE NAVO"
ALTERNATIEF VAN
MENDÈS-FRANCE.
Assemblee Franse Unie
verwerpt E.D.G.
Arbenz gestorven
"~N
De Belgische minister van Buitenlandse Zaken, Paul Henri
Spaak, heeft nieuwe voorstellen doen toekomen aan premier
Mendès-France om het Frankrijk gemakkelijker te maken de E.D.G.
te bekrachtigen, aldus werd gisteren uit een Belgische règeringsbron
vernomen.
De voorstellen werden Woensdag door de Belgische ambassadeur
baron Guillaume overhandigd.
Het Belgische kabinet besprak gisteren de inhoud van de
voorstellen, die nog geheim worden gehouden.
Uit gezaghebbende bron te Parijs wordt verklaard, dat de
nieuwe voorstellen van Spaak geen eigenlijk nieuw element bevatten.
---Gi8tér.en,vcrer;hét-:Griekse luxe-
passagiersschip „Agamemnori
met zijn vorstelijk gezelschap de
haven van Rhodos binnen.
Op Rhodos, dat het meest Oos
telijke punt is,' dat de „Agamem
non" op haar kruistocht zal aan
doen, en dat de reputatie geniet
het- mildste klimaat van alle
Griekse eilanden te hebben, von
den de vorstelijke gasten het weer
rondweg „warm!
Belgische critiek
Geen Brits alternatief
Afroming
A Botterdam: Witte de Withstraat 30 Telef. 115700 C4 10
Postbus 1112 Postgiro No. 424519
Klachtendienst abonnementen 18.3019.30 uur
i Zaterdags 17—18 uur: Teieioon 115700
'«-Gravenhage: Eïuygenspiein 1 Postgiro 424867
- Redactie: Tel. 111892
Administratie: Tel. 114402115486 B.g.g. 395286
Schiedam: Lange .Kerkstraat 24b. Telefoon 67882
Abonnementsprijs 52 cent per week. 2.26 per maand,
6.75 per kwartaal Losse nummers 13 cent.
Verschijnt dagelijks.
Directie: O. A, KEUNESG en Mr. K. VAN HOUTEN
Weersverwachting, geldig tot Zaterdagavond.
TIJDELIJK MEER BEWOLKING
Vannacht op vele plaatsen vorming van mist.
Morgen tijdelijk meer bewolking met een kans op
een bui. Zwakke tot matige veranderlijke wind.
Lagere middagtemperaturen.
O
Hoofdredacteur: Dr. J, A. H. J. S. BRUINS SLOT
(Van onze militaire medewerker)
DE Republiek Indonesia heeft haar
aanspraken op het Nederlandse
deel van Nieuw-Guinea voor de Al
gemene Vergadering van de Verenigde
Naties gebracht. De toelichting, welke
z(j daarbij heeft gegeven, is een zo
danige verdraaiing der feiten, een zo.
'danige lasterlijks aantijging, dat daar
tegenover geen parlementaire taal
meer past. Het doet daarom deugd
dat de- eerste reaclie van de Neder
landse regering deze parlementaire
taal. overboord heeft gezet en man en
paard ongezouten heeft durven noe
men.
Daarbij kan het echter niet blijven.
Wij zullen eenzelfde duidelijk stand,
punt naar buiten moeten uitdragen om
straks niet door deze Indonesische leu-
genoasMpagne in het zelfde internatio
nale en speciaal Amerikaanse
kwade daglicht te komen te staan als
waarin wij tijdens de strijd om Indo
nesië door een niet minder leugenach
tige en lasterlijke, doch handige pro
paganda van de toenmalige Republiek
"Djocja waren gemanoeuvreerd. Het is
bij onze tegencampagne echter goed
'een-aantal feiten te laten uitkomen,
die tot nu toe, zolang men mocht aan-
nemen met een bona fide tegenstander
te maken te hebben, verzwegen zijn.
Thans is het tijd opening van zaken
.te geven en daartoe terug te grijpen
naar de totstandkoming van het ver
drag tot overdracht der souvereiniteit,
d.i. tot de gebeurtenissen rondom de
Ronde-Tafelconferentie in 1948.
Z' O ALS men zich herinneren ®#1,
kwamen ter RTC de delegaties
van de Republiek Djocja, van het Fe.
deraal Overleg (BFO) en van Neder
land bijeen. Toen de status van het
Westelijk deel van Nieuw-Guinea ter
tafel kwam is in het bijzonder door de
Republiek Djocja al het mogelijke ge
daan om aan te tonen, dat.. Nieuw.
Guinea één geheel met de reet vso de
Indische Archipel vormde. Eerst
trachtte zij daartoe argumenten van
ëthnologlsche, ethnografische, taalkun
dige en geografische aard aan te voe
ren. Doch toen deze op wetenschap
pelijk onweerlegbare wijze -werden
/ontzenuwd trachtte zij de onmisbaar
heid van Nieuw-Guinea voor 'de de
fensie van Indonesiëal* 'motief aan te
voeren. Zij "riép daartoe zélf militair
al te ondeskundig om daarvoor een
meatoiwnétam.^men'toestellen*—'Be
hulp hi van de militair weer deskun
dige delegatie van de BFO. Deze ging
bij-eigen én andere deskundige.mili
taire'adviseurs te raderen het resultaat
was precies het'omgekeerde van het
geen de Republiek Djocja gehoopt
'had.-' -
Wei verre van onmisbaar ,te zijn
voor de defensie van Indonesië zou bij
de beperkte middelen 'waaróver Indo
nesië zou komen te beschikken, Nieuw-
Guinea juist een blok aan het been
zijn waarvoor elke defensie-inspanning
ten Jooste zou gaan van de defensie in
de werkelijke gevaarsrichting, die
dreigde uit de richting van' het Azia
tische - vasteland. Om die reden zou
Indonesië dus eerder dankbaar, moe
ten zijn vani de zorg voor de defensie
van dit gebiedsdeel te zijn verlost.
Toen de delegatie van de Republiek
inzage kreeg van dit memorandum
heeft zü zich gehaast dit argument te
laten vellen.. Het-is ook opmerkelijk,
dat de Republiek daarna en tot op de
huidige dag wel telkens weer op eth-
nologiscbgeografische en politieke
gronden haar aanspraken herbaalt,
doch het defensie-aspect zorgvuldig
buiten de discussie houdt en dit op
dit ogenblik des te meer nu bij het
opbouwen van een Z.O.-Aziatische de
fensief Pact de al dan niet deelneming
van het strategisch belangrijke Nieuw-
Guinea actueel aan de orde is..
'TOEN ter R.T.C. aldus alle argu-
menten uit de handen van de
delegatie der Republiek Djocja waren
geslagen heeft zü nochtans haar aan
spraken niet opgegeven, doch deze
naar een later tijdstip verschoven. Met
welk doel? Met geen ander en dat
is onverbloemd tussen de'delegatie
leden onderling uitgesproken dan
om de kwestie-Nieuw-Guinea voor de
toekomst als een hefboom te kunnen
gebruiken om op Nederland op ander
terrein druk te kunnen blijven uit
oefenen en om omgekeerd door. drei
gementen op deze andere terreinen
(Ünlevérbreking, sociaal-economische
afspraken)Nederland tot. toegeven- in
aake Nieuw-Guinea té dwingen.
„Als souvereine staat hebben, wü
Meer macht tot intimidatie",-aldus de
gedaehtengarig van de républiek,
Kwade trouw was dus het1 bewuste
uitgangspunt voor de toekomstige poli
tiek van de" republiek-
De geschiedenis heeft bewezen, dat de
republiek precies de weg heeft gevolgd
welke zij zich bij de RTC had gedacht.
Het tempo is zelfs aan de langzame
kant geweest. We weten uit toet proces
van sultan Hamid, de voorzitter van de
BFO ter RTC, die zijn verzet tegen de
onmiddellijke schending Van de RTC
in April 1950 met langdurige gevan
genisstraf moest bekopen, dat hij de
opzegging van de Nederlands-Indone
sische Unie reeds een jaar na de sou-
vereiniteitsoyerdracht verwachtte,
Deze unie, de sociaal-èoonomiscbe
overeenkomsten en ten slotte Nieuw-
Z -Guinea zouden voorts de zondenbokken
tijn waaraan het te verwachten: falen
./ten de republiek op; binnenlands, terrein
v teu kunnen worden geweten. Zjj- zou-
v.-flen, zoals de woordvoerder van Buiten-
(Van onze Haagse redacteur)
De - voorschriften voor de nieuwe
spelling, die opgenomen zijn in de
Woensdag j.i. gepubliceerde leidraad
en woordenlijst zijn niet, zoals aan
vankelijk door het ministerie van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
is medegedeeld, op de datum van
publicatie van kracht geworden. Aan
gezien in de algemene maatregel van
bestuur geen datum van ingang Is ge
noemd zal deze, zoals gebruikelijk is,
twintig dagen na de datum van af
kondiging.' dus op 14 September a.s.
in werking treden.'
De ministerraad zal voor die datum
nog aanwijzingen geven aan alle
Rijksinstellingen, terwijl de minister
van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen de onderwijsinstellingen op
de hoogte zal brengen van de nieuwe
regeling.
Aangezien de door de Belgisch
Nederlandse commissie samengestelde
jeidraad een vrij ingewikkelde geheel
is geworden, dat voor dagelijks ge
bruik moeilijk hanteerbaar is, wordt
overwogen, een beknopte en over
zichtelijke handleiding voor de nieuwe
spelling het licht te doen zien.
In regeringskringen te Brussel meent
men, dat de nieuwe voorstellen
„het schema-Spaak" Frankrijk en
de ledensla ten van de E.D.G. een
zeker recht van beroep zouden geven
tegen beslissingen van het bovenna
tionale lichaam, indien vitale belangen
van het betroffen land op spel staan.
Dit- was een van de grootste strui
kelblokken voor het bereiken van een
overeenkomst op de conferentie te
Brussel.
Te Parijs werd bevestigd, dat het'
plan-Spaak uit naam van de vijf an
dere E.D.G.-landen is gedaan.
"Bronnen uit de omgeving van de
Franse premier zeggen, dat de nieuwe
voorstellen, die gisteren reeds door het
Franse kabinet zijn besproken, dc
„toestand feitelijk onveranderd laten."
De koning van Yemen (rechts) heeft i Saoed van Saoedi-Arabië. Gevolgd
dezer dagen bezoek gehad van. koning door een lijftcacht te paard reden de
vorsten door Yemens hoofdstad Sanaa.
Kort; na ie. aankomst begaf men zich
aan wal'om een-bad te nemen in de
warme bronnen van Kallithea, waar de
roemruchte voorouders-van .verschei
dene leden van dit doorluchte, 20ste-
eeuwse gezelschap een 6700 jaar ge
leden zich het stof van de kruistoch
ten afwiesen.
Tegen twaalf uur keerde men terug
aan boord- van de „Agamemnon" om
daar de lunch te gebruiken.
Na de lunch begaf het gezelschap
zich opnieuw aan wal om onder lei
ding van koning Paul in bussen een
rit te maken over dit historische
eiland: eerst naar dé „Straat der rid
ders", genoemd naar de ridders va»
Rhodos, die deel uitmaakten van de
religieuze ridderorde der Johanniters.
Deze ridders van Rhodos hebben in
'1309 op voorstel van de paus.ee» ware
vesting van Rhodos gemaakt, dat zo
doende een geduchte macht vormde
tegen de Turken.
Koning Paul leidde zijn gasten naar
verscheidene oude deuren, waarboven
zich schilden bevonden met de heral
dieke Wapens van voorvaderen van
vorstelijke gasten, die hier nu rond
geleid werden.
De imposante muren, die de ridders
vele honderden jaren geleden bouw
den, beschermde nu deze ongewone
groep toeristen tegen de al te warme
middagzon.
Daarna ging het naar het zwaar ver
sterkte kasteel van de grootmeesters
van de ridderorde van Rhodos, van
waaruit men een schitterend uitzicht
op. de omringende heuvels had, waar
op in de Middeleeuwen uitkijkposten
waren geplaatst, die moesten waar
schuwen tegen naderende Turkse
schepen.
Later bracht men nog een bezoek
aan de plaats, waar eens- de kolossos
landse Zaken terecht opmerkte, moeten
dienen om de aandacht van-de bevol
king van de binnenlandse, moeilijkheden
af te leidfen. Daar deze er voorshands als
onoplosbaar uitzien en zelfs in ernst
toenemen, heeft Soekarnc Nieuw-Gui
nea nodig als uitlaatklep zonder welke
anders wellicht de binnenlandse stoom
machine uit elkaar zou spatten. Telken
male als het vuurtje van opzettelijk-ge-
kweekte afleiding dreigt uit te doven
zal het opnieuw worden aangewakkerd.
We zullen er daarom rekening mede
moeten houden, dat wanneer Soekarno
bij de Verenigde Naties bot vangt, een
nieuwe weg zal worden ingeslagen b.v.
pogingen om door infiltratie en onrust
stoken opstandige en z.g. vrijheidsbewe
gingen op Nieuw-Guinea te provoceren
ten einde nieuwe argumenten tot inter
ventie van de Republiek Indonesia te
rechtvaardigen. Deze interne, provoce
rende acties kunnen dan gepaard gaan
met gewelddadige infiltratiepogingen in
de geest als het vorige jaar is geschied.
Het'is daarom zaak op onze tellen te
passen. De torpedobootjager „Piet Hein"
is thans naar Nieuw-Guinea gezonden
en daarmede bezitten wij in dit gebied
het sterkste oorlogsschip, dat geweld
dadige, openlijke - - interventie-pogingen
kan beletten.
vah^Rhbdós^gestaan» moef-hèbbén. Wij i
ontlenen nog ons woord kolossaal aan
dit enorme koperen beeld van 40 ra
hoogte, - dat de Griekse zonnegod
Helios afbeeldde. Het werd in 278 voor
Chr. door de beeldhouwer Chares bij
de ingang van de haven van Rhodos
gebouwd. Toen .in 222 v. Chr. een,
hevige aardbeving de eilanden In de
Aegeïsche Zee teisterde,, stortte ook
dit trotse beeld ineen. Het was een
der. zeven wereldwonderen. Aan dit
eiland ontlenen'wij ook de naam rho
dodendron:
Twee Belgische bladen hebben cri-,
tiek geleverd op dezekoninklijke
pieziervaart. Een van deze bladen be
weende, dat de kosten ten dele gedra
gen worden door de schuldeisers van
de Griekse regering in België.
„La Nation Beige" schreef: „Grie
kenland blijft een land, waar het leven
moeilijk is voor de gehele bevolking
en het vertoon van de ijdele luxe op
de .ASaroemnoh" kan schokkend zijn.
Dit land, dat overigens zeer sympa
thiek is, is grote bedragen schuldig
aan andere landen. Het wordt ge
dwongen een Spartaans leven te leiden
ter wille van het noodzakelijke her
stel. Is er niet een gemis aan syn-
chronlsme tussen de werkelijkheid en
de Agamemnon"?"
Koningin Frederika poseert met de
kroonprinsen, die deelnemen aan de
tocht met de Agamemnonin Olym
pic Griekenlandwelke hert door
Koningin Frederika en Koning George
wordt aangeboden. Rechts staan Kroon
prins Constantine van Griekenland en
Prinses Beatrix; in het midden Don
Jnan, de prins der Asturias en geheel
links de Kroonprins van Baden met
naast hem Vittorio-Emahuele van
Italië.
Zij zijn dan ook ter zijde gelegd. Reeds
zon te Brussel over deze suggesties ge
sproken zijn, maar door de Franse pre
mier onaantrekkelijk bevonden.
Naar verluidt zou Spaak Mendès-
Franse telefonisch verzocht hebben de
E.D.G. niet een zekere dood te laten
sterven door Frankrijk niet aan de
voorgestelde defensiegemeenschap te
laten deelnemen.
Britse functionarissen hebben giste,
ren gezegd, dat er geen waarheid
school in geruchten, die de ronde heb
ben gedaan, als -'zou* Engeland voor
steilen voor een alternatief voor de
EJD.G. met de Franse regering be
sproken hebben. -
Volgens deze functionarissen zouden
premier Sir. Winston Churchill en mi
nister Eden Mendès-France niet ia het
ongewisse hebben gelaten over het
standpunt van de Britse regering, dat
de E.D.G. de aannemelïjkste ópldssing
vormt voor de Europese defensie.
De bestuurscommissie van de Franse
Socialistische Partij heeft gisteren spe-
ciaal op de 59" socialistische afgevaar-
digdeii ^dé^Aimi&lée/rdiê'lyérklaar d
hebben de E.D.G. niet te zullen steu
nen, een beroep gedaan bun stem ten
gunste van het verdrag uit te brengen.
Zij wees er met nadruk op, dat de
Westelijke solidariteit gevaar 1 zou lo
pen en de oprichting van een onafhan
kelijk Duits leger mogelijk zou wor
den, wanneer de5 E.D.G. niet bekrach
tigd werd.
Hfrt door Jules Moch, de socialisti
sche rapporteur van de commissie voor
Buitenlandse Zaken van de Assem
blee, uitgebrachte rapport tegen de
E.D.G., werd bestempeld als een „op
standige daad".
De commissie waarschuwde Moch,
dat hijfc wellicht uit de partij zou wor
den gestoten, als hij zich niet van het
rapport distancieerde.
Veertien vooraanstaande Fransen,
onder wie oud-president Edouard
Herriot en generaal Weygand, hebben
gisteren een nieuwe oproep tegen de
ratificatie van de E.D.G. gericht.
Zij verklaarden, „dat een aantal an
dere oplossingen de laatste jaren voor
gesteld zijn, waardoor Duitsland poli
tiek en' militair in de Westelijke ge
meenschap kon worden opgenomen en
welke niet voor Frankrijk de vrede
en de vrijheid de ontoelaatbare geva.
ren zouden bieden, van de E.D.G."
De Washingtonse correspondent van
Reuter, Paul Scott Rankine schrijft,
dat de Frans—Amerikaanse betrek
kingen haar dieptepunt sedert de oor
log bereikt schijnen te hebben. Onder
grote koppen, zoals „V.S. "door Frank
rijk onheus bejegend", publiceren de
kranten te Washington berichten over
de afwijzing door premier Mendès-
France van de Amerikaanse pogingen
om hem te overreden zijn toekomst
op het spel te zetten bij de stemming
over de ratificatie van het verdrag in
zake de Europese verdedigingsgemeen
schap.
In een vergadering van twee
uur hebben de staten der Neder
landse Antillen Donderdagavond
het statuut voor de nieuwe rechts
regeling binnen het Koninkrijk
met algemene stemmen aanvaard.
Een talrijk publiek, vete auto
riteiten en de volledige regerings
raad woonden de vergadering
bij, waarvan het verloop door
beide Curacaose radio-omroepen
is uitgezonden.
De algehele indruk is. dat dit corn-
promisstatuut „koninkrijk nieuwe stijl
met vreugde wordt begroet, al blijven er
nog enkele wénsen, waarvan o.a, de heer
Jonokheer (Democratische Oppositie)
gewaagde.
Met dit Statenbesluit is tevens defi
nitief een einde gekomen aan.de lokale
politieke verwikkelingen rond - het sta
tuut die de behandeling vertraagd heb-
Irén.' "J""," A V
Zonder uitzondering noemden de zeven
sprekers, - fractieleiders of enkelingen
28 Augustus 1954 een historische da
tum.
Ook de voorzitter van de regerings
raad hield een korte toespraak, waarin
hij het statuut „een stuk levend prac
tised! recht-van hoge-orde" noemde. -
Premier Mendès-France heeft volgens
een „Un. Press"-berichl aan de ..Weste
lijke bondgenoten duidelijk gemaakt,
dat hij, zo de E.D.G. het onderspit zal
moeten delven, geen lijd zal verliezen
om te zoeken naar een nieuwe formule,
welke herbewapening van Duitsland roo>
gelijk 'zou maken.
Een dergelijke formule zal volgens
bronnen uit de naaste omgeving van de
premier neerkomen op een „kleine Na-
yo", bestaande uit de zes E.D.G.-landen
plus Grcoi-Bzillannië.
Dit plan zou een gemeenschappelijk
commando omvatten, doch verre blijven
van enige vorm van „boven-nationali-
teit".
De Assemblee van de Franse Unie,
een raadgevend lichaam, heeft zich van
ochtend met 100 tegen 65 stemmen uit
gesproken tegen bekrachtiging van het
Europese Legerverdrag. Er waren geen
onthoudingen.
De stemming ging over twee rappor
ten van de commissies van defensie en
van buitenlandse zaken, die hadden
aanbevolen het verdrag te verwerpen.
Het debat over deze rapporten was
Donderdagmiddag om 15 uur begonnen
en eindigde tegen zeven uur vanoch
tend met bovengenoemd resultaat.
Vier Franse oud-premiers, de conser
vatief Pinay, de gematigde Reynaud, 'de
radicaal Mayer cn de Rooms-katholiek
Bidault hebben een comité gevormd tot
„redding van de E.D.G.".
Zij hopen een uitstel- van de stem
ming over het verdrag-te kunnen, be-1
werkstelligen en ook nieuwe onderhan-!
delingen met de vijf' andere E.D.G.-j
landen over concessies aan Frankrijk.
DE nieuwe woordenlijst van de Ne
derlandse taal heeft ons wat
er overigens van zü een nederlaag,
berokkend.
De antirevolutionnaire partij schrijft
baar naam in navolging van dr. A
Kuy-pér met één n.
Trouw deed dat in navolging van
Groen van Prinsterermet twee n's.
Volgens de nieuwe woordenlijst moet
het nu voortaan met één n.
Dat is natuurlijk fout, maar wij zul
ten ons daarvan, dolerend, zij hét ook
geveinsdelijk, onderwerpen.
(Van onze weerkundige mede-
werker)
In de weerstoestand boven onze
omgeving is thans een belang
rijke verbetering ingetreden.
Vandaag en morgen zal het weer
droog en zonnig zijn met een
langzame stijging van tempera-
tuur. Reeds vandaag zal het kwik
op vele plaatsen oplopen tot om
streeks 25 gr. Deze weersver-
betering is eengevolg van 'de
verplaatsing van het hoge druk- -
gebied bij de Azoren naar de
Britse eilanden. Daarmee samen-
hangend is da buiigheid'nu oh-'tj.
derdrukt en het bleef gisteren
overdag voor het eerst sinds lange
tijd overal in het land droog.
Boven Noord-Italië - is thans:
een depressie aangekomen die.
enige dagen geleden' het bijzon
dere koude en regenachtige weer.,
in ans land veroorzaakte.De
depressie geeft nu aanleiding
tot regenen onweersbuien in:
het Middellandsezee gebied.' In
de Alpen en tn. Zuid-Duitsland
en Oost-Frankrijk. Het hogedruk.
'gebied boven tEngelandbreidt
zich. inmiddels verder uit over
onze omgeving: Daarmede wordt
.de baan van. nieuwe storingen
in de richting van onsland
voorlopig geblokkeerd.' Op de
Oceaan is' de depressieactiviteit'
vrij i gróótmaar deze 'storingen
koersen nu in Noord-Oostelijke
'richting Maar de Noordelijke
IJszee. Of het betere weer; lan-i
ger dan een paar dagen zal
aanhouden is op het ogenblik-
nog onzeker.
Sfc.,
(Van onze Haagse redacteur)
De Sociaal Economische Raad is vanmiddag in openbare vergadering
de bespreking begonnenvan" het óntwerp-advies, dat door een sub-,
commissie van de commissie van Ionen, en prijzen is opgesteld in zake de
mogelijkheid en de wenselijkheid van een loonsverhoging. In het. ontwerp-
advies, dat indien de Sociaal Economische Raad het aanvaardt als eennota/
en niet als een ongevraagd advies aan de "regering zal worden gezonden;
wordt als conclusie gesteld, dat de huidige economische situatie de regering
geen aanleiding behoeft té geven, zich te verzetten tegen. indien zulte'
door" het georganiseerde bedrijfsleven wenselijk zou worden geacht een -
loonsverhoging die zich zou bewegen binnen het kader dat-in het advies^
is aangeduid.
niet te wachten op de invoering van. de
huurverhoging, die niet binnen enkele;,
maanden zal kunnen plaats vinden.-De
gevolgen' van een huurverhoging .dienen:
zoveel mogelijk gecompenseerd te wor
den door belastingverlaging, eventueel
aan te vullen met een additionele loons-
verhoging. r;""/
Het zou aanbeveling verdienen indien/
ook bijzondere aandacht geschonken zou?',
worden aan de niet meer-in het arbeids
proces ingeschakelden, zoals weduwen»
gepensionneerden "en kleine .renteniers./
Al het mogelijke dient gedaan te worden/
om het reële inkomen van „vergeten"
groepen niet te doen dalen. Het belang y
van deze groepen brengt'ook'mee da l
compensatie van de huurverhoging zoveel?;
mogelijk gevonden wordt in .belasting
maatregelen. >i
in de vergadering van de S. E. R. werd i
allereerst gesproken door prof.' Veraart,
die er op wees dat in een aantal bedrijfs
takken gèen, in andere wel en in som-/
mige. zelfs een belangrijke loonsverhoging
mogelijk is. Hij zeide aan de nota zoals -
die thans luidt geen behoefte' te hebben.
De' enige methode om te bepalen vrat h
de arbeiders meer moeten hebben staat,
er naar zijn mening niet iri. De nota
verschaft slechts algemeenheden. j/
Prof. De Roos stelde aan de voorzitter -
van-de commissie de vraag waarom de.;
mogelijkheid om het aandeel van dp
Als argument voor een loonsverho
ging wordt aangevoerd, dat de ont
wikkeling van de inkomenspositie van
de handarbeiders achtergebleven is bij
die van het nationale inkomen en
voorts dat, thans de tendentie aanwezig
Is hogere lonen te betalen dan volgens
dc huidige vastgestelde loonrichtlljnen
mogelijk is en dat de uit een loonsver
hoging voortvloeiende vermindering van
het ondernemersinkomen, wanneer deze
binnen redelijke grijzen blijft, geen
nadelige economische gevolgen zal heb
ben. Een afwenteling op de prijzen
wordt minder waarschijnlijk geacht naar
mate er een objectieve marge aanwezig
is. De invloed van een loonsverhoging
op korte, maar ook' op langere termijn,
op de werkgelegenheid wordt van be
trekkelijk geringe betekenis geacht.
Gegeven de gunstige economische
situatie van ons land zou het niet tot
stand komen van een loonsverhoging het
handhaven van de arbeidsvrede ibe-
moeilijken. Tussen de ontwikkeling van
•de inkomenspositie der landarbeiders
en die van het nationale inkomen per
hoofd van de bevolking is een divergen
tie geconstateerd, die 2 14 pet. bedraagt
wanneer men 1949 op 100 stelt. Gaat men
uit van 1951 r= 100 dan bedraagt deze
divergentie 1 a 3 pet.
Er zijn in het stuk ook enkele argu
menten tegen een eventuele loonsver
hoging aangevoerd en wel het feit dat
aan het gebruikte cijfermateriaal slechts
een beperkte betekenis kan worden toe
gekend. dat een zekere voorzichtigheid
is geboden bij het leggen van additionele
lasten op de export en dat de econo
mische situatie in sommige bedrijfstak
ken in ongunstige! zin afwijkt van het
algemene beeld van het bedrijfsleven.
Er wordt geen definitieve uitspraak
gedaan over de vraag -of de loonsver
hoging in de vorm vaneen „vergun
ning" dan- wel- van een „verplichting"
moet worden gegeven. Bij de beant
woording van deze vraag kunnen ver
schillende factoren een' rol spelen, o.m.
de omvang van de toe te passen loons
verhoging.
Het wordt gewenst geacht dat met
een eventuele loonsverhoging tegelij
kertijd of op korte termijn verande
ringen van de kunstmatigheden, welke
nog altijd bij de inkomensvorming be
staan, onder het oog worden gezien,
waarbij met name gewezen wordt op
het huurpeil. Tegelijkertijd met het
eventueel overgaan tot een loonsverho
ging dient een. beginselbesluit genomen
te-worden ten aanzien van een nieu-
huurverhoging die van zodanige om
vang moet zijn, dat hiermee een be
langrijke stap. op de weg naar eèn
economisch .verantwoord huurpeil
wordt gezet. Een deel van- de Raad Is
van oordeel dateen dergelijke huur
verhoging gepaard moet gaan met een
afroming.
Een eventuele loonsverhoging? behoeft
loontrekkenden in het nationale inko
men te verhogen, beperkt: is tot verho
ging van het loon in geld. j
Ook door een herwaardering van de
gulden in'opwaartse zin zou deze moge-
lijkheid verwezenlijkt kunnen worden./
Prof De Roos wilde hierover geen voor-
keur uitspreken maar vroeg het oordeel
van de voorzitter van de commissie, prof.
Tinbergen. - -"j
De heer Middelhuis (KAB) vond een
van de belangrijkste kanten van dé no
ta dat zij aantoont, dat het streven' naar
sociale zekerheid niet een soort kaarten-
huis geworden is, zoals wel beweerd
wordt. -
De nota versterkt de mening dat het
mogelijk moet zijn de welvaart van de
arbeiders te verhogen, maar toont te
vens aan dat een zekere voorzichtig-.'
taeid in eisen en wensen nodig Is.-.
De heer Vermeulen (N.V.V.) onder
schreef deze mening. Hij pleitte vooral
voor de „vergeten" groepen en achtte';,
het de taak van de S.E.R. een duidelijke
uitspraak te doen dat-deze groepen niet
nog meer achterop komen. De ver--
tegenwoordigers van het N.V.V. in de-
SJE.R. hebben daartoe een amendement
op: het óntwerp-advies ingediend.
Radio San Salvador heeft melding
gemaakt van geruchten, volgens welke,
oud-president' Arbenz van Guatemala
Donderdag op de Mexicaanseambas-
sade te Guatemala-stad, waar' hij een.
toevlucht had gezocht, overleden', zbuW§
zij».