Ingrijpen tegen
broodoorlogen
Regeringen beslissen
over atoomwapens
ne le hulp bepleit voor
Indische lederlanders
K.V.P.-motie ov afschaffen
minimumprijs ingetrokken
Voltooide Evolutie
inister Zijlstra kondigt aan:
Engeland is bereid deel te nemen
aan Saar-besprekingen
De belangstelling
langs de route
STAFCHEFS NAVO:
•ragisch ongeval
in Leiden
A.R. minister
Verplichte inenting
voor militairen
PONDERDAG 16 DECEMBER 1954
J
TWAALFDE JAARGANG No. 2954
Weerbericht
Onderzoek „Triton" wordt
22 December verdaagd
SITUATIE IN 1954 VERSLECHTERD
Nationaal monument gereed
voor Mei 1956
DINER IN PALEIS
OP DE DAM
Socialisten tegen
Trouw in Londen wegens
moord opgehangen
«as
99
VOORBESPREKING
(Van onze parlementaire redacteur).
t N de avondvergadering van de Tweede Kamer heeft ds. Fokkema
J (A.R.) Woensdag bij de behandeling van de begroting van Maat
schappelijk Werk aan minister Van Thiel gevraagd hoeveel tijd de
Indische Nederlanders nog hebben om het aan de rand van de
afgrond staande Indonesië te verlaten. Deze mensen worden uit hun
posities gedreven en overgeleverd aan willekeur. De A.R.-woordvoer-
der drong bij de minister aan op snel optreden.
De heer Ritmeester (V.V.D.) vroeg of de regering geen schepen kon
charteren om deze mensen zo spoedig mogelijk naar Nederland over
te brengen. Alle goed bedoelde pogingen om deze mensen vanuit
Nederland te helpen baten toch niet.
Ji*
J*» 1 1 irrr" "n"X
tjntterdam: Witte de Wtthstraat 30 Teüet 115700 (4 1.)
*Hott Postbus 112 - Postgiro No. 424519
Klachtendienst abonnementen 18 30-19.30 u.
Zaterdags 17—18 uur: Telefoon 115700
w Rravenbage: Huygenspleïn 1 Postgiro 424867
*-wav Redactie: Tel. 111892 - Adrn. Tel. 114402
Klachtendienst abonnementen: Tel. 362569
Schiedam: Lange Kerkstraat 24b Telefoon 67882
Abonnementsprijs 52 cent per week, 2,26 per maand,
76.75 Per kwartaal Losse nummers 13 cent
Verschijnt dagelijks
Directie: C. A. KEÜNEVG en Air. H. VAN HOUTEN
1 11 1111 1
Geldig tot Vrijdagavond.
MISTIG EN KOUD
Aanhoudende mist, maar morgenmiddag ver
spreide opklaringen mogelijk. Meest zwakke wind
uit Zuidelijke richtingen. Weinig verandering in
temperatuur.
x
O Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J, S. BRlilNS SLOT
vi£N stralende Decemberdag heeft
t gisteren extra fleur toegebracht
aan het plechtige schouwspel van de
Koningin in de gouden koets rijdende
Baar ie Ridderzaal, waar het Konink
rijk der Nederlanden nieuwe stijl is
geïnaugureerd. Het woord „geboren"
wil ons hier niet uit de pen, want een
geheel nieuw Koninkrijk is het niet,
let is het oude Koninkrijk, herwrocht
naar de behoeften van deze tijd, naar
de behoeften van vanouds koloniale
gebiedsdelen, die nu zelfstandig en ge
ldwaardig aan het moederland ten
dele hun eigen weg gaan bewandelen,
jen dele vrijwillig samengaan met het
oude moederland.
E nieuwe rechtsorde is een novum
P de wereld der staten. Hier is
gezocht naar een vorm die de een
heid en tegelijkertijd de vrije armslag
der verschillende rijksdelen waarborgt.
Anders dan het Britse gemenebest is
hier nog iets meer dan alleen maar
,en politiek samengaan.
gr is een publiekrechtelijke band
die de delen niet slechts politiek, maar
ook rechtens samensnoeit tot een
Koninkrijk.
Het koninkrijk nieuwe etyl heeft
.«igszins federatieve eigenschappen,
immers er zijn de eigen zaken, waarin
drie landen souverein zijn en er zijn
de rijksaangelegenheden, die door het
«oninkrijk worden geregeld en waar-
toe speciale institutionele vormen rijn
geschapen.
BELANGRIJKER dan de rechts
vormen is echter de gezindheid
van hen die ze gebruiken moeten.
De nieuwe rechtsorde is tot stand
gekomen na langdurige onderhande
lingen. Het begin was de bekende
«ven-December-redevoering van ko
ningin Wilhelmina. Het einde de be-
rcstigingsacte van koningin Juliana.
Daartussenin ligt de weg van de
wettige ontwikkeling. De revolutie, die
Indonesië uit het rijk scheurde, had
©p de verhouding tot Suriname en de
Antillen geen vat In beide landen
leeft, naast onafhankeiykheidsbesef,
gevoel voor rijksverbondenheid en voor
traditie. De ministens van Suriname en
de Antillen getuigden gisteren van de
Oranje-liefde, die in hun landen leeft.
Gaarne spreken wij de wens uit dat
het Koninkrijk der Nederlanden en
de samenstellende delen in hun nieuwe
rechtsstatus een getóWkige toekomst
tegemoet gaan..
(Van onze parlementaire redacteur)
Het debat ia de Tweede Kamer over de vraag of de minimumprijs
voor brood al dan niet moet worden opgeheven had gisteren een motie
opgeleverd ngediend door de heer Janssen (KVP). Daarin werd uitge
sproken, dat een vertegenwoordiging van de regering in de Nederlandse
Bakkerij Stichting door middel van waarnemers gewenst is en dat dan
nader beraad tussen de regering en de stichting moet plaats vinden over
de werking van de huidige minimumprijsregeling en haar eventuele wij
ziging dan wel vervanging. In afwachting van de nadere oordeelsvorming
var: de regering zou het besluit om de minimumprijs af te schaffen dai
opgeschort moeten worden. Deze motie is echter hedenmiddag ingetrokken
Noch. bij minister Zijlstra, noch bij de
meerderheid van de Kamer bestond ook
behoefte aan deze motoe. Minister Zijlstra
wilde gaarne het beraad tussen zijn
departement er: het bakkersbedrijf be-
vorderen m verband met de vele vraag
stukken die aan de orde blijven wanneer
de minimumprijs is afgeschaft, maar die
afschaffing moet in elk geval doorgaan.
Vertegenwoordiging van de regering in
de Bakkerijstichting vond hij niet de
aangewezen figuur. Er zou een vermen
ging van een privaatrechtelijk en een
publiekrechtelijk orgaan ontstaan. Dit
bezwaar was ook naar voren gebracht
door de heren Van Sysden (AR.), Cor-
neiissen (V.V.D.). Sehmal (C.H.), Peschar
(P.v.d.A.) en Korthals (V.V.XX), die
allen zeiden aan de motie geen behoefte
te hebben.
De heer Peschar bleef ook na het ant
woord van de minister de opheffing van
de minimumprijs een slag in de Sucht
noemen en hy vroeg om effectieve maat
regelen.
Minister Zijlstra verklaarde, dat hij
met voorzichtigheid verder wil gaan op
het gebied van de prijzen. Het is niet de
'bedoeling ineens alle remmen ios te
gooien. Nu is eerst de opheffing van de
ir rinimumprijsregelingen aan de beurt.
Ernstig bezwaar had minister Zijlstra
tegen het feit, dat bakkers, die tegen een
lagere prijs dan de adviesprijs verkopen,
geboycot worden. Zij ondervinden moei
lijkheden bij het verkrijgen van. grond
stoffen. De minister zeide te overwegen
hiertegen op te treden. In zijn antwoord
in eerste termijn heeft hij ontkend dat
de regering door haar besluit om de
minimumprijs af te schaffen. blijk zou
geven van een onverklaarbaar optimis
me. Een beschouwing van het verleden
geeft geen steun aan de verwachting dat
deze afwachting tot ruïneuze concurren-
Een woordvoerder van li«t Brits- mi
nisterie van Buitenlandse Zaken heeft
verklaard, dat Groot-Brlttannië bereid is
sanbesprekingen over de 23 October j.l.
aan besprekingen «ver de 23 October j.l.
nemen, indien het hierom door Frankrijk
en West-D uitstand wordt verzocht.
"„Waar het bij een regeling van het
Saar-vraagstuk om gaat is, dat een op
lossing voor Frankrijk en West-Duits-
Jand aanvaardbaar is.
Brits-Frans-Amerikaans-Westdufee be
sprekingen van dit vraagstuk of behan
deling er van op een bijeenkomst van
vertegenwoodigers der Westerse landen
zouden beperkt moeten blijven tot ophel
dering en aanvulling der overeenkomst",
nidus de woordvoerder.
Nadat de zitting van de Bondsdag kor-
te tijd was onderbroken, was het woord j
aan Erich Oilenhauer, leider van de so
cialistische oppositie» die tegen West-
duitse herbewapening is gekant.
Olienhauer eiste een nieuwe poging j
met de Soivjets in onderhandeling te tre-
den vóór bekrachtiging van de Farijse j
accoorden. Hij stelde voor, dat de rege
ring te Bonn onmiddellijk besprekingen?
zou openen met de Westelijke Grote Drie J'
opdat een nieuwe cesiferentie met dej
Sowjet-Unie voorbereid zou kunnen wor-
den.
Olienhauer verzekerde de Bondsdag j
Jat „de grote meerderheid" van dg Duit-!
5® jeugd niets voelt voor de militaire
dienst. f
Verder betoogde hij, dat de Westelijke s
geallieerden van plan zijn van West
Duitsland ie eisen, dat het jaarlijks 15
milliard mark aan de herbewapening za!
besteden in plaats van de S milliard,
die volgens een verklaring van de West-1
duitse regering het maximum zijn. dat
bet land voor de herbewapening kan op-
Van onze Haagse redacteur'
- I belangstelling langs de route wel-
5*5® Koninklijke stoet gistermiddag
1^,4 e? Haag volgde, was belangrijk";
v-'i °P Prinsjesdag. Op verschil- J
mü» P*aats®n stond het publiek niet
j™cr dan twee of drie rijen dik. Rond- i
J?, Pal®is aan het Lange Voorhout J
Pv„l de. Koningin en Z. K. H.1
te„ B®mhard in de gouden koets stap-
ljr!aI'areJ1 ec'hter bonderden belangstel-
raaen, die het fleurige schouwspel ga-
i°efen; D® ere-wacht bij het pa-
fc^ondu.t het garde-regiment Ja-
«hLt e Huchtmachtkapel. De man-
0ieef^enue'aren eed 'n "net ceremo-
ith!LVi!' over Half drie gaf de opper-
aaivrtJnni1 net sei" dat bet vertrek
vo^r was en biema reden eea
Vol? „1, de rijtuigen waarin het ge-
Jf. p]aE^ nam voor. Precies om kwart
van A!e weerklonk het hoefgetrappel
e»5n„Lpaar en le v'Ofr de gouden koets
waren en nadat deze "koels
stairi ,f. 'nga"i «et paleis tot stil-
gta en a gekomen kwamen de Konin-
helmJl ^-f^s,naar buiten- Het Wil-
i hit ,cri ;ladat koningin
ment ie«re»taKn5 .va? garde-regi-
had stapte zij in. Bij bet
B "pnyatrl^nk €en tètitih
Ollenfaauer kondigde aan, dat de so
cialisten tegen alle Parijse, accoorden
zullen stemmen, het Frans-Duitse Saar-
accoord incluis. Dit laatste accoord noem
de iiij het meest ongewone document dat
ooit arm een parlement van een demo
cratisch land was voorgelegd.
tiep zal leiden» omdat de toestanden in de
twintiger en in de dertiger jaren geheel
verschillend waren van de huidige. Dat
er na de opheffing van de maximum
prijs geen concurrentie is ontstaan in de
marge tussen de zgn. adviesprijs en de
minimumprijs schreef de minister toe
aan het feit dat de adviesprijs steunt op
het gezag en het inzicht van. de bedrijfs-
genoten, aan het bestaan van. een zg.
vechtfonds, waaruil bakkers die de dupe
worden van drastische prijsverlaging
door hun concurrenten gesteund -kunnen
worden en doordat de bakker die be
neden de adviesprijs verkoopt het risico
loopt dat hij geen grondstoffen meer
kan krijgen.
Nu door het opheffen van de maxi
mumprijs een vrije uitloop naai boven
is ontstaan moet er evenwicht gebracht
worden door de mogelijkheid van een
vrije uitloop naar beneden.
Minister Zijlstra verklaarde nadruk
kelijk dat hij op grond van het kartel-
besluit snel en effectief zal ingrijpen
wanneer er plaatselijke broodoorlogen
dreigen.
Op het onderzoek van gisteren naar
de oorzaken van de ramp van de .Tri
ton" is de vraag ter sprake gekomen,
in hoeverre er .verband 'bestaat tussen
•het functioimeren van een enkele eleetri-
sche peer en de veiligheid van het vlieg
tuig.
De voorzitter van het Ge rechtshof,
Teevan, heeft gisteravond bekend ge
maakt, dat 'het onderzoek ap 22 Decem
ber zal worden verdaagd tot 4 Januari.
Mevrouw Styllou Christofi, een 53-
jarige vrouw afkomstig van. Cyprus, is
Woensdagochtend te Londen opgehan
gen, nadat zij op 23 October schuldig
was bevonden aan moord, op haar 36-
jarige Duitse schoondochter Hella. Par
lementsleden hadden nog bij de mi
nister van Binnenlandse: Zaken stap
pen gedaan om haar terechtstelling te
voorkomen.
Mevrouw Christofi is de dertiende
vrouw, die deze eeuw in Groot-Brittaix-
nië is opgehangen.
s;'" MMtW
Tussen de rijen van de erctcaciu door begeven HM. koningin Juliana en 7..KM.
prins Bernhard xich voor het pa/eis Lange Voorhout naar de gouden koets voor
de tocht naar de Ridderzaal, waar gisteren het Statuut met de IVest werd bevestigd.
T\E STAFCHEFS VAN de landen van
het Noordatlantischc Verdrag heb
ben gisteren besloten hun regeringen
een beslissing te laten nemen over "de
vraag wanneer en hoe atoomwapens ge
bruikt zullen worden voor de verdedi
ging van het Westen tegen een aanval.
Generaal August in Gnillaume, staf
chef van. Frankrijks landsverdediging
verklaarde tijdens een persconferentie
als woordvoerder voor de stafchefs van
de Navolanden, dat de regeringen dat
besluit moeten nemen en dat de kwes
tie niet tot onze verantwoordelijkheid
behoort.
Franse woordvoerders hebben inmid
dels verklaard, dat prêpnier Pierre Men-
dès-France zal voordellen een nieuwe
permanente commissie, waarin de Ver
enigde Staten, Groot-Brittannië ei
Frankrijk vertegenwoordigd zijn. de vol
macht te verlenen daartoe in noodgeval
len te besluiten. Deze commissie, die in
Parijs al zetelen, zal op politiek niveau
de gelijke zijn van de uit drie leden be
staande permanente militaire commissie,
die van Washington uit leiding geeft aan
de strategie van de Navo.
Tijdens deze persconferentie heeft
lord Ismay, de secretaris-generaal van
de Navo, in antwoord op een vraag ge
zegd nog nooit van dat plan gehoord te
hebben. "Dat. zei hij, zois Mendès-France
echter niet behoeven te beletten het
voorstel ter tafel te brengen, wanneer
de Navoraaa van de ministers van bui
tenlandse zaken, defensie en financiën
Vrijdag te Parijs in plenaire zitting bij
eenkomt.
Guillaume sprak na een gezamenlijke
vergadering van de militaire commissie
der Navo met de veertien permanente
vertegenwoordigers van de Navo rege
ringen. Met algemene stemmen werd
volgens Guillaume besloten het „new
look" defensieplan van de Navo, hetwelk
op het gebruik van atoom- en andere
„wonderwapens" gebaseerd is, goed te
keuren,
De Britse, Franse ent Amerikaanse
ministers van Buitenlandse Zaken, Eden,
Mendès-France (tevens premier) en
Foster Dulles zonden voor de aanvang
der besprekingen te Parijs vaii de
Navo-raad, morgen, onderling beraad
slagen, waarbö, naar verwachting, over
het Midden-Gosteir— en— ïndo-China zal
worden gesproken. Deze besprekingen
zouden waarschijnlijk vandaag worden
gehouden.
President Eisenhower heeft gisteren
in. Washington op zijn persconferentie
gezegd, dat de Ver. Staten vasthouden
aan hun recht om zelf besluiten te nemen
in zake het gebruik van atoomwapens
door hun eigen strijdkrachten, maar dat
ten lanzian van beslissingen over het
verdere gébruik reeds onderhandelingen
meit de bondgenoten gevoerd werden
over de punten, waarover geen eensterr
mige mening bestaat. Eisenhower zei
verder dat de V. S. tevens defensieve
plannen op lange termijn moesten opstel
len en dat men hiermee wellicht 5G jaar
zou moeten voortgaan gezien de inter
nationale toestand.
Dat kleine oorzaken grote gevolgen
kunnen hebben, is gistermorgen opnieuw
bewezen door een helaas dodelijk onge
val te Leiden. De 34-jarige melkhande
laar D. Verboom, wonende in de Toma-
tenstraat, liep gistermorgen om zes uur
uit de achteruitgang van zijn zaak de
straat op, om melk van een tankauto in
ontvangst te nemen. Hij struikelde over
de nog niet vastgemaakte veters van zijn
schoenen. Hierdoor kwam hij terecht on
der de nog niet geheel tot stilstand ge
komen tankwagen. Hij was op slag dood.
qRQF. GERBRANDY presideerde
I Dinsdagavond d" Tweede Kamer.
Nadat minister Algera zijn wets
ontwerp tot aankoop van een Ameri
kaans schip had verdedigd kwam de
minimum broodprijs aan de orde, waar
minister Zijlstra bij moest zijn.
De minister had enige minuten ver
traging en prof. Gerbrandy riep:
„Waar blijft die tweede anti-revoiu-
tionnaire minister?"
Het verhaal gaat dat prof. Zijlstra
bij zijn komst in de Kamer, dit horen
de, zou gezegd hebben: „Zo, gelooft h|)
het eindelijk ook?"
Ds. Fokkenaa wees er op dat de toe
stand voor de Indische Nederlanders in
het afgelopen jaar ook aaar het oor
deel van de minister is verslechterd.
De A.R.-spreker vond het ontstellend
dat de liewindsmau de vakopleiding
en omscholing van de Indische Neder
landers niet heeft ter leutó genomen»
terwijl ds. Fokkema vorig jaar hierop
zo had aangedrongen.
Het Nederlandse apparaat, dat als
gevolg van de motie-De Graaf vorig
jaar is ingesteld en nagaat welke men
sen in aanmerking komen voor een
overtocht naar Nederland, heeft 174
verzoeken beoordeeld. Daarvan wer
den er 103 ingewilligd. Hoe adt tiet met
de afgewezen aanvragen? De minister
kan het daarbij toch niet laten. Bij
deze erbarmelijke toestand kan men
niet zeggen: Maar we Ihebben een mooi
apparaat. Er moeten thans snelle en
afdoende maatregelen worden •getrof
fen. aldus ds Fokkema,
De A.R.-spreker Ihad grote lof voor de
commissaris van Am'bonezenzorg en
De Staatscourant van Woensdag bevat
een besluit van de minister var. porlog
en van Marine, waarbij aan militairen
van de Koninklijke Landmacht en de
Koninklijke Luchtmacht de verplichting
wordt opgelegd, zich te onderwerpen aan
inenting en herinenting tegen cholera,
typhus, paratyphus A en B, diphtherie en
tetanus. Irt sen tweede besluit wordt
deze verplichting opgelegd ten aanzien
van primo- en revaccmatie tegen pokken.
Het nieuwe nationale monument op de
I Dam te Amsterdam zal voor 5 Mei 1956
(zijn voltooid. Met de bouw wordt kort
na de vijfde Mei van het volgend jaar
I begonnen.
f Deze mededeling verstrekte tijdens de
Dinsdagavond gehouden vergadering van
f de Amsterdamse gemeenteraad de wet-
houder voor Publieke Werken, air. G. van
't Huil,
zijn staf. Hij wees er op, dat in de
woonoorden een sfeer van wederzijds
vertrouwen en van vruchtbare samen
werking is geschapen. Het 'beleid ten
aanzien yan de Ambonezen moet ge-
rieht blijven op hun terugkeer naar
Ambon, maar wij moeten er rekening
mee houden, dat dit de eerste jaren
nog niet gebeurt, aldus ds..Fokkema.
Mevrouw HeromaMeilink P.v.d.A..)
en mej. KJompé (K.V.P.) hielden uit
voerige principiële beschouwingen over
het maatschappelijk werk De heeï
Groen (K.V.P.) en ds. Fokkema maak
ten er 'bezwaar tegen dat in gebieden
met «en religieuze plattelandsbevol
king neutrale buurthuizen worden opge
richt.
Aan het diner, dat de Koningin en
prins Bernhard Woensdagavond hebben
aangeboden, aan de drie delegaties der
bij het tot stand komen van het Statuut
betrokken landen, namen 63 genodigden
deel. In de troonzaal in het paleis op de
Dam was een bloemversiering aange
bracht van geplozen, chrysanten. De mu
ziek werd verzorgd door een strijkje van
de marinierskapel onder leiding: van. ka
pitein Nieuwland,
Behalve de ieden der drie delegaties
zaten o.a. aan het diner aan de ministers
Drees, Beel. Luns, Donker en Kernkamp
en de staatssecretaris van Marine.