Eden onthult steun van F.S. voor:
Geweld
blijft nog steeds
mogelijk
NASSER GEWAARSCHUWD
vrij
laat de loodsen
vertrekken
Caïro zegt
Neen
PRINSES BEATRIX TOT DE JEUGD: s
gewoon en help mee in)
de strijd tegen polio
m
m
15 doden
m.
De Geleerde
Dief stond vooraan
op de foto
Weer overzicht
Informateur gaat voort
Ook Tilanus Jr.
heeft geweigerd
Beschermvrouwe van
nationaal fonds
DONDERDAG 13 SEPTEMBER 1956
VEERTIENDE JAARGANG No. 348$
Weerbericht
"N
m
Moeten bestedingen
worden beperkt?
fajfjïJlh eme
POLITIEBUREAU OPGEBLAZEN
m
vj
55
55
V
Eden waarschuwde Egypte dat elk ingrijpen in het werk van het
orgaan of weigering om samen te werken opnieuw een schending
zou. betekenen van de Suezconventie van 1888.
Voor een overvolle zitting van het Lagerhuis verklaarde hij,
dat zo'n schending door president Nasser de betrokken landen het
recht zal geven hun rechten te verzekeren, „hetzij door middel van
de. Ver. Naties of met andere middelen". Dit was een duidelijke toe
speling op. het mogelijke gebruik van geweld.
De aankondiging van Eden werd door zijn conservatieve aan
hangers toegejuicht, maar van de banken van de socialisten klonk
het: „aftreden" en „wat een vredestichter".
II
WmMsmmm
T\E Egyptische Suezkanaal-
maatschappij heeft gisteren
meegedeeld, dat buitenlandse
loodsen en employés, die hun
werk willen neerleggen, vrij zijn
dit te doen.
6 Zie verder pagina 3
9 Zie verder pagina 3
Muur stortte in
DE KVP kandidaat-ministers, de heren Van Campen (Financiën)
en ir. Witte (Wederopbouw en Volkshuisvesting) hebben de
informateur prof. De Gaay Fortman laten weten, dat zij zich be
schikbaar stellen voor de aangeboden portefeuilles. Prof. v. d.
Grinten (KVP) verklaarde zich reeds eerder bereidzitting te ne
men in een door prof. De Gaay Fortman te vormen kabinet. Hij
zou optreden als vice-premier.
S.E.R.-advies gevraagd
Advertentie
WfcBiagr
- - v.gelderen
("Van onze Haagse redacteur)
PRINSES Beatrix heeft woens
dagmiddag in de Haagse Rid
derzaal met een korte toespraak
het beschermvrouwschap over
het „Nationaal fonds ter bestrij
ding van de kinderverlamming"
aanvaard.
„Zo gemakkelijk kunnen wij,
gezonden", aldus de Prinses,
„door ongepaste nieuwsgierig
heid, door ongevoelige onver
schilligheid of door overdre
ven betoon van medelijden pijn
doen. Daarom de goede raad: doe
gewoon en verleen vanzelfspre
kend, zonder omhaal en vertoon,
de hulp die nodig is."
Jeugdorganisaties
Zie verder pag. 3, :te kol.)
Belgrado verleent ere-
doctoraat aan Soefcarno t
Rotterdam: Witte de Withstraat 30 Telef. 115700 (4 1.)
Postbus 1112 Postgiro No. 424519
Klachtendienst abonnementen 18.30-19.30 u.
Zaterdags 17—18 uur: Telefoon 115700
•g.Gravenhage: Huygensplein 1 Postgiro 424867
Redactie: Tel. 111892 Adm. TeL 114402
Klachtendienst 18.30—19.30 u.: Tel. 362569
Schiedam: Lange Kerkstraat 24b Telefoon 67882
Abonnementsprijs 52 cent per week. 2.26 per maand,
6.75 per kwartaal Losse nummers 13 cent
Verschijnt dagelijks
Weersverwachting, geldig tot vrijdagavond.
ZACHT WEER.
Vanavond en vannacht plaatselijk wat regen of
motregen. Morgen overdag overwegend droog weer
met enkele verspreide opklaringen. Overwegend matige
westelijke tot zuidwestelijke wind. Zacht weer.
ZON EN MAAN
14 sept.: ron op 6.15. onder 18.59: maan op
16.14, onder 0.16.
Directeur: H. DE RUIG
O o Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J, S. BRUINS SLOT
PROFESSOR Kranenburg is het h»
„Het Vrije Volk" voor dr. Drees
op komen nemen.
Dat is zijn goed recht, want daar
mede geeft hij uitdrukking aan zijn
politieke opvattingen en hij vindt dat
Drees minister-president moet zijn en
dat er een kabinet moet komen met
een program dat de socialisten zint.
jjaar prof. Kranenburg begint nu
deze politieke opvatting te argumen
teren met staatsrechtelijke argumen
ten. Argumenten is eigenlijk het woord
niet. Het is een soort staatsrechtelijke
bangmakerij als iemand iets zou on
dernemen wat daar tegenin druist.
Voor prof. De Gaay Fortman heeft
de heer Kranenburg niet veel goede
woorden over.
By hem „raakte de kat pas goed in
het garen.", zégt hij. Lieftinck had het
voor hem ook al misgedaan, verne
men wij uit deze socialistische mond,
omdat hij Drees en Mansholt had laten
schieten kennelijk.
Maar De Gaay Fortman xnaaktt
„dilettantische noodsprongen". Het is
vreselijk.
Maar wat is de grief van prof. Kra
nenburg eigenlijk?
Als de opzet van prof. Fortman
slaagt „wordt het parlementair sys
teem in zijn wezen aangetast", zegt
prof. Kranenburg.
„De slepende kabinetsformatie wordt
dan een'slepende constitutionele cri
sis".
Dat klinkt nogal erg. Maar het is
meer bangmakerij dan argument. Want
waarom, zo zouden wij willen vragen,
is het in strijd met ons constitutionele
stelsel, ale 60 procent van "de Kamer
niet wil wat 40 procent van de Kamer
wenst, dat dan die 40 procent het on
derspit delft?
Waarom wordt ons parlementaire
stelsel in zijn wezen aangetast als die
60 procent niet willen dansen naar het
pijpen van dé 40 procent?
De NJI.C. noemt dit betoog van prof.
Kranenburg „scherpe en ernstige taal
die tot bezinning dwingt".
De 3TJR.C. is van mening" dat in dit
artikel „minder het partijlid dan "de
geleerde spreekt".
WIJ moeten eerlijk bekennen en
"dat is heimaal geen schande voor
proL Kranenburg dat wij precies
hét omgekeeröe'hebben gedacht en wel
©p\dé-hierboven ontwikkelde, grond.
Maar dat de N.R.C, die andere ma-
ning js toegedaan is volkomen begrij-
'jpÖtfk aangezien dii blad in. het so
cialistische kielzog een reconstruc
tie van liet demissionaire kabinet be
pleit. En wanneer mén dat als
libéraal blad bepleit, is het na
tuurlijk prettig om daar geen
„socialistische", maar x.g. „weten-,
argumenten voor te'
Nieuw orgaan voor het
Suezkai aal
sdhapaeltike"
hébben.
ENGELAND en Frankrijk zijn het met Amerika eens geworden
over de instelling van een nieuw orgaan van gebruikers van
het Suezkanaal. Het (voorlopig) orgaan zal loodsen i» dienst
nemen in het hijzonder de loodsen die vrijdagnacht het werk hij
de oude Suezkanaalmaatschappij neerleggen en verder het ver
keer op het kanaal regelen, de tarieven vaststellen, de gelden innen
en de inkomsten delen met Egypte,
Egypte is gewaarschuwd zich hiertegen niet te verzetten. Maar
in Kairo kon men gisteravond onofficieel reeds vernemen, dat
geweld nodig zal zijn om het plan uit te voeren.
Premier Eden heeft het plan in het Britse Lagerhuis onthuld in
een rede,, die vermoedelijk de kritiekste uit zijn loopbaan was. Zijn
verklaring werd bevestigd door een toespraak van de Franse premier
Guy Mollet voor radio en televisie en een mededeling van het Ameri
kaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Het plan was, naar ver
luidt, afkomstig van de Amerikaanse minister Dulles, doch Mollet
sprak dit later tegen.
Met stemverheffing verklaarde Eden,
dat bij zich -nooit zou lenen voor de
soort politiek, die, naar hij zei, de .hou
ding yan Engeland tegenover de dictators
ih 'de^dertiger jaren had .gekarakteri
seerd.
Hij draaide zich om naar zijn politieke
leermeester, Sir Winston Churchill, die
op een paar «meter van hem af zat, en
zei: „We moeten er niet toe bijdragen
om stap voor stap de geschiedenis van
de dertiger jaren te herhalen.
Indien de pogingen mislukken om met
vreedzame middelen een regeling, te
vinden, dan moet de regering vrij zijn
om maatregelen van welke aard ook te
nemen om de situatie te herstellen. Het
is voor dit regeringsbeleid dat ik de
goedkeuring van dit huis vraag".
/XXvJX
Op Prinsjesdag zal het rtieutve carillon van de Haagse Sint-Jacobstoren in gebruik
wórden genomen. Momenteel wordt de laatste hand aan het klokkenspel gelegd.
Da Egyptische autoriteiten zullen
Sua vertrek geen moeilijkheden in de
*•9 leggen. Wij zijn bereid bun alle
faculteiten te verlenen, met inbegrip
uitreisvisa, zei een woordvoerder.
Het paspoortenbureau zal 24 uur
K»r etmaal open zijn. om het ver-
pen van uitreisvisa te vergemakke
lijken en de regering zal zo nodig in
grijpen opdat voor de vertrekkende
loodsen en employés passage door de
lucht 'of per schip verkrijgbaar is.
De directeur van de Egyptische
Suezkanaalmaatsehapppij heeft ver
klaard, dat Egypte het kanaal zal
openhouden ongeacht hoeveel buiten
landse loodsen en employees het.werk
neerleggen.
Tevoren was meegedeeld dat de
Britse, Franse, Nederlandse, Noorse
en Italiaanse loodsen en employés het
werk in de nacht van vrijdag op za
terdag a.s. willen neerleggen.
Sedert de tweede wereldoorlog was
het Lagerhuis niet meer so vol geweest.
Vele leden moesten het zónder zitplaats
stellen. Sommige Van ben waren pér
vliégtui g'tdt Amerika-of bet Verre Oosten
overgekomen om utjwe zitting btf te
wonen. I V
Sir Winston Churchill zat op «Un ge
bruikelijke plaats op de voorste rij.
Oplettend boog bij naar voren om niets te
missen van de belangrijkste redevoering
die tot dusverre, gehouden ia door de
man die hij zelf voor het premierschap
heeft voorbereid.
's Morgens had Eden achter de scher
men de mededeling laten verspreiden,
dat Churchill geheel achter de regering
staat.
Een zei dat de actie van Nasser niet
juist wordt weergegeven met het woord
„nationalisatie". Hij meende dat het
woord „beslaglegging beter op zijn
plaats was.
Wat Nasser gedaan heeft is het kanaal
de-internationaliseren, zei Eden. Het is
een feit, dat geen enkel plan om gebruik
•van het Suezkanaal te vermijden, zonder
meer in praktijk kan wordën gebracht.
De weg om de Kaap duurt te lang en
wij hebben niet genoeg tankboten, om
deze route te blijven bevaren,
De Amsterdammer H. L.
Lumount (29 jaar) was deze
week blij, dat een jonge
Italiaan hem aanbood hem
in Genua rond te leiden. De
Amsterdammer fotografeerde
veel. Hij beklom een muur om
een close-up te nemen van het
gedenkteken van Columbus.
Toen hij daarmee klaar was,
waren zijn gids en zijn koffer
verdwenen-
De Amsterdammer wist raad.
Hij ontwikkelde zijn film en
stapte met een plaatje van de
haven van Genua met de dief
op de voorgrond naar de politie.
De man werd geïdentificeerd en
prompt gearresteerd. De Amster
dammer kreeg zijn spullen terug.
Aan de Jan Steenstraat te Den Haag
stortte gistermiddag een muur, over een
lengte van 17 meter in. De stukken steen
vielen op trottoir en rijbaan, maar er
kwamen geen persoonlijke ongevallen
voor. De dienst van bouw- en woning
toezicht stelt thans een onderzoek in naar
de mogelijke oorzaak.
DE directeur van de Egyp
tische voorlichtingsdienst,
Hatim, heeft woensdag
avond voor radio-Cairo verklaard,
dat „de schepping van een nieuw
comité van gebruikers van het
Suezkanaal" een uitdaging is, be
doeld om tot oorlog te leiden.
„Egypte is bereid aan alle ge
bruikers van het kanaal-alle faci
liteiten te verlenen om overeen
komstig de conventie van Con-
stantinopel de vrije vaart te ver
zekeren, maar het zal nooit be
perkingvan zijn rechten en soeve
reiniteit aanvaarden", zo zei hij.
„Het Suezkanaal is een integre
rend onderdeel van Egypte en de
instelling van een „comité van
gebruikers van het Kanaal", zoals
woensdag bekendgemaakt, be
tekent, dat bepaalde landen samen
zweren tegen de rechten van
Egypte en zijn soevereiniteit, zich
mengend in het bestuur van het
kanaal, hetgeen ernstige versto
ring van de vrije vaart met zich
mee kan* brengen", zo verklaarde
Hatim.
De verklaring vormde klaarblijke
lijk een weerspiegeling van een
ernstige studie, welke de Egyptische
regering woensdag gemaakt heeft van
het voorstel-Eden.
„Egypte wijst een vreedzame rege
ling van het kanaalprobleem niet van
de hand, maar weigert zich een
systeem te laten afdwingen, waardoor
het kanaal van.Egypte afgenomen
zou worden tèh voordele van-het een
of ander land." - -1
Dé woordvoerder maakte deze op
merking in antwoord op de waar
schuwing van Eden; dat een ernstige
toestand zou ontstaan als Egypte een
vreedzame regeling zou weigeren,.
„Egypte streeft slechts naar vrede
en heeft sinds da nationalisatie van
de kanaalmaatschappij op 26 juli her
haaldelijk verklaard, dathet bereid
is alle maatregelen te. nemen, welke
via onderhandelingen tot een vreed
zame regeling kunnen leiden De.
laatste poging in dit. opzicht was de
nota, waarin de vorming voorgesteld
werd van een onderhefndelingscom-
missie van alle kanaalgebruikers, die
dan een oplossing zouden dienen te
vinden", aldus de woordvoerder.
w
Tijdens de Lagerhuiszitting hadden de
monstraties plaats van socialisten tegen
het gebruik maken van get veld met
tvapeneri naar aanleiding van Nassers
halsstarrige politiek met betrekking tol
het Suezkanaal.
Wil KYP Strikt
zakenkabinet
De informateur, prof. De Gaay Fort
man, heeft vanmorgen de mededeling
van de heer A. W. B. Tilanus ontvangen,
dat hij de portefeuille van Maatschappe
lijk Werk niet ia! kunnen aanvaarden.
Dat is na ir. Stat de tweede C.H.-kandi-
daatminister, die het aanbod van de in
formateur afslaat. Wanneer de informa
teur èr niet in. «daagt om C.H.-ers voor
rijn kabinet aan te~~ trekken lijkt het
waarschijnlijk, dat zijn informatieop
dracht in gevaar komt.
Vanmiddag heeft de informateur een
gesprek gehad met de staatssecretaris
van marine, vice-admiraal Moorman.
Het ligt in het voornemen van prof.
De Gaay Fortman om hedenmiddag bij
het vertrek van de gouverneur van Su
riname, de heer Van Tilburg, op Schip
hol aanwezig te zijn.
Gistermorgen vergaderde cfe KVP-
kamerfractie. De fractie nam met in
stemming kennis van het. standpunt
van haar voorzitter, dat er zijnerzijds
generlei plaats of aanleiding is voor
enig afraden ol aanraden aan geest-
Verwanten betreffende een al dan niet
deelneming aan een kabinet van zuiver
extra-parlementair karakter, en dus
zonder binding aan de fracties, als
waarnaar de informateur, prof. De
Gaay Fortman, van het begin van de
uitvoering van zijn informatie-opdracht
af streeft.
Uit -het communiqué, dat na de ver
gadering werd uitgegeven, kan men
concluderen dat de KVP van mening
is dat het te vormen kabinet geen
figuren mag bevatten, die een uitge
sproken partij-politiek karakter ver
tonen. Eigenlijk wil mengeen parle
mentariërs of vooraanstaande politieke
figuren, zodat het karakter van het
kabinet in. het oog van.de KVP een
zakenkabinet moet zijn.
Het valt echter te betwijfelen of
prof. De Gaay Fortman inderdaad de
vorming van.zulk een kabinet op het
oog, heeftf: gezien hét feitJdat hij "de.
kamerleden Andriessen (KVF>,Kort
hals (VVD) en Zijlstra (AR) heeft uit
genodigd.
Er valt hier tegenstelling-te consta
teren waarvan nog moet blijken of
deze kan worden overbrugd
Uit het feit, dat de demisssionaire
(Van een onzer verslaggevers)
De regering heeft aan de Sociaal-
Economische Raad verzocht advies uit
te brengen over de vraag of de bestedin
gen in de Nederlandse volkshuishouding,
gezien de beschikbare middelen, niet te
hoog liggen en zo ja hoe men de beste
dingen kan beperken.
Tevens heeft de regering aan de S.E.B.
gevraagd of met het oog op de econo
mische situatie moet worden afgezien
van de volledige compensatie voor-de
premie van de nieuwe ouderdomswet.
De regering heeft de hoop uitgèspro-
ken, dat de S.E.R. zijn advies zo tijdig
uitbrengt, dat het nog bij de algeméne
financiële beschouwingen in de Tweede
Kamer uitgebracht kan worden.
De KLM-vliegtuigen zullen Cairo-nor
maal blijven aandoen, zo deelde de KLM
ons desgevraagd mede. Zoals bekend,
heeft de Air France haar diensten op
de Egyptische hoofdstad beperkt.
.zelfs met een
jeugdig budget.
planhen en
installeren wij
Uw. "woning.-..
ook voor verlichting en 'kunst-
RIJNSTRAAT 5-6,. ARNHEM
GROTE MARKT '28: DEN HAAG
bereid-zijn zitting te nemen in het kabi
net van prof. De Gaay Fortman blijkt,
dat de K.V.P. daarin >vel dégelijk; verte
genwoordigd zal zijn door vporaanstaan
J Yr «IT "O r:-..J_4. il.3-.Jl'j-
de K.V.P.-figuren, zodat hiertaede de in
druk is weggenomen, dat dé K.V.P. top
bet standpunt staat, dat hét kabinet moet
zyn samengesteld uit politiek „vlakke'
K.V.P.-ministers, de heren Witte en Luns 1 neemt»
figuren. Er. is evenmin sprake van, zo
als de socialistische pers beweert, dat ér
ruzie zou bestaan tussen de K.V:P. en djë
A.R. over het feit, dat de A.R.-fractiei
leider, prof. Zijlstra als uitgesproken pcfe
litieke figuur in het kabinet deel?
DE BILT, donderdag 10 uur:
In de afgelopen 'nacht bereikte een
kleine storing, die gisteren ten Westen
van Schotland was ontstaan, ons land.
Met deze storing drong minder koude
en zeer vochtige lucht ons land bin
nen, waardoor er vrijwel overal regen
en motregen viel uit een laaghangend
wolkendek. De kleine storing heeft
zich losgemaakt van een depressie, die
ten zuiden van IJsland ligt. Deze be
weegt zich naar het zeegebied ten
Noorden van Schotland". Het koufront
van deze depressie wordt voorafge
gaan door een zwakke rug van hoge-
druk, die morgen voor enkele opkla
ringen kan zorgen. Later op de dag
nemen de regenkansen echter weer
toe vanwege de nadering van het kou
front. Ons land zal zich morgen nog
vrijwel de gehele dag in zachte en
vocht ge lueh4 bevinden.
H. K. H. PRINSES BEATRIX
voor de microfoon
Na de plechtigheid nam de Prinses
plaats op het bordes van de Ridder
zaal. Op het Binnenhof stonden jon
gens en meisjes met vlaggen, de Haag
se politiemuziek speelde het Wilhel
mus. Toen traden vertegenwoordigers
van het Haagse actiecomité en van het
Nea. comité voor kinderpostzegels
naar voren om de eerste giften te
overhandigen. Het Haagse comité
schonk 65.000 en het comité' kinder
postzegels overhandigde 100.000.
Allen, die de bijeenkomstin de
Ridderzaal hadden bijgewoond, kre
gen hierna gelegenheid in daarvoor
bestemde bussen een gift te depone
ren, Vriendelijk lachend sloeg prin
ses Beatrix dit offerende défilé
gade.
In de Ridderzaal-was een groot aan
tal jeugdorganisaties uit het gehele
land vertegenwoordigd. De 14-jarige
Betsie van Husken uit Schimveld in
Limburg bood de Prinses bij aankomst
een boeket bloemen aan.
De voorzitter van het „Nationaal
fonds voor de bestrijding van de kin
derverlamming", mr. J. Klaassesz,
opende de plechtigheid en zei onder
meer dat men deze dag een prinsesse-
dag zou kunnen noemen.
Kinderverlamming is een spectacu
laire ziekte, door de schrille tegen
stellingen welke er door worden op
gewekt. De wetenschap, die inter
nationaal aan het poliovraagstuk reeds
veel aandacht besteedt, zal ook in
Nederland, meer nog dan tot dusver,
financieel ln staat moeten worden ge
steld de op dit terrein noodzakelijke
onderzoekingen te verrichten. Het
fonds verwacht nu in heel ons land
activiteiten en initiatieven. Het meent
op een jaarlijks budget van f2 miljoen
to moeten rekenen.
H.KJH. prinses Beatrix deponeert een
pas ontvangen gift in een door bloemen
omgeven bus.
Israëlische -troepen zijn -rond'.midder
nacht de Jordaanse grens overgetrok
ken voor een vergeldingsaanval, waar
bij, naar verluidt, op zijn minst 15 Jor
daanse politiemannen en nationale gar
disten om het leven zijn gekomen».
Jordanië heeft de bestandscommissie
der Ver, Naties meegedeeld, dat: een
sterke Israëlische strijdmacht het poli
tiebureau in het,dorp El Bahwa'opge
blazen had en zich daarna onderhét
vuur van aangesnelde Jordaanse ver
sterkingen had teruggetrokken, rDe
plaats van de aanval ligt ongeveer, vijf
km van de plek waar maandag zes
Israëlische militairen gedood - zouden
zijn. Een woordvoerder der V.N. heeft
verklaard, dat de stoffelijke resten van
tien mensen geborgen zijn uit de puin
hopen van het politiebureau. Dit getal
had niet betrekking op de Jordaniërs,
die gesneuveld zijn bij het treffen tus
sen de - Israëliërs en de verdedigende
Jordaniërs in het dorp El Rahwa.
Ter herinnering. Prinses Marga
ret krijgt bij haar bezoek aan Afrika
een broche, waarin 250 diamanten ge
vat zijn, ten geschenke van een der
rijkste vrijgezellen ter wereld, John
Richardson. John vervaardigt het sie
raad zelf. de diamanten komen uit
zijn mijnen in Tanganyika.
De universiteit van Belgrado heeft
president Soekamo het eredoctoraat ih
de rechtswetenschappen verleend. Dé
promotieplechtigheid geschiedde in de
