Notenkraker
herleefd!
Uitgangspunt voor vast te stellen beleid
Begrotingstekort van
G
468 miljoen
Ontwerp-begroting 195
Zitting Staten-Generaal door
Koningin Juliana geopend
Prinses Beatrix voor eerste
maal hij plechtigheid
Dulles ontkent plan
voor boycot Suez
Brata f e
Eelde
overval in
mislukt
IferS
NOG BIJKOMENDE UITGAVEN
Weeroverzicht
Prinsjesdag feestelijk als vanouds
Negerkinderen niet
toegelaten tot
school in Clay
De troonrede
Geruchten over de
Willem Ruys
DINSDAG 18 SEPTEMBER 1956
VEERTIENDE JAARGANG No. 3489
Weerbericht
i
Toegejuicht door
duizenden
2
3
V.
(Van een onzer redacteuren)
EBASEERD op voortzetting van het tot nu toe gevoerde be
leid ten aanzien van uitgaven en middelen is hedenmiddag
de Tweede Kamer een ontwerp-begroting voor 1957 aange
boden, opgesteld door het demissionaire kabinet. De wijze waarop
de voorbereiding van deze miljoenennota moest geschieden, heeft
tot gevolg gehad, dat vrijwel geheel moest worden afgezien van het
weergeven van de algemene lijnen voor het komende jaar, zoals
anders gebruikelijk is.
Niettemin meent de demissionaire minister van Financiën, dat
deze ontwerp-begroting een uitgangspunt kan vormen voor het m
overleg met de Staten-Generaal vast te stellen beleid.
IN de miljoenennota 1957 wordt het totaal der uitgaven voor de
gehele dienst geraamd op 7.368 miljoen. Er is een tekort van
468 miljoen. Dit nadelig saldo steekt tegen dat van de ontwerp
begroting der laatste jaren niet ongunstig af, hoewel ook uit deze
miljoenennota weinig geneigdheid tot bezuinigingen blijkt. Boven
dien zijn nog een aantal bijkomende uitgaven te verwachten,
waardoor uiteindelijk op een tekort van 786 miljoen gerekend moet
worden, In de miljoenennota van vorig jaar bedroeg het ongedekt
begrotingstekort 580 miljoen.
Bij bet opstellen van de nieuwe begroting is ervan uitgegaan
dat de huidige hoogconjunctuur zal voortduren. Deze verwachting
drukt haar stempel op de belastingramingen; ten opzichte van het
reeds aanzienlijk verhoogde niveau voor 1956 is een verdere stijging
voorzien.
De ontwerpbegroting voor het komende jaar, zoals deze in
de verschillende ontwerpen van wet is vervat, biedt (in mil
joenen guldens) het volgende samenvattende beeld. Hierbij
is tevens een vergelijking gemaakt met de vermoedelijke uit
komsten der begroting 1956.
Gewone Dienst
Uitgaven
Middelen
Saldo
Buitengewone Dienst I
Uitgaven
Middelen
Saldo -
Lan dbouw-Egalis atiefonds
Saldo
Gewone Dienst, Buitengewone
Dienst I en Landbouw-Egali-
satiefonds
Saldo
Buitengewone Dienst II
Uitgaven
Middelen
Saldo
Gehele Dienst
Uitgaven (inclusief nadelig saldo
Landbouw-Egalisatiefonds)-
Middelen
Saldo -»-■
Vermoedelijke
uitkomsten
begroting 1956
Ontwerp
begroting
1957
5.917
6.322
5.702
6.427
-f 405
725
461
134
212
81
327
131
198
159
120
435
1.134
394
1.295
392
740
903
7.710
6.850
7.368
6.900
860
468
Advertentie
AMERIKA en Engeland zullen woensdag op de nieuwe Londense
Suezconferentie een onmiddellijke proefvaart van de op te
richten organisatie van kanaalgebruikers voorstellen. Dit wordt in
Londen vernomen. Engeland wil de proef houden met een volledig
konvooi met westerse loodsen, maar Amerika gelooft dat een enkel
schip voldoendt is om na te gaan of Nasser dit zal laten passeren.
Alle 18 landen die voor de conferentie zijn uitgenodigd, heb
ben nu de uitnodiging aanvaard of meedegedeeld dat zij vermoedelijk
zullen komen.
(Van onze Haagse redacteur)
MET historische praal en onder massale publieke belangstelling
is vanmiddag om één uur de nieuwe zitting der Staten-Gene
raal geopend. Prinsjesdag, voornaamste traditie van Den Haag,
kreeg een nog grotere gevoelswaarde omdat het er tot voor enkele
dagen naar uitzag, dat het feestelijk vertoon geen doorgang zou
vinden in verband met de kabinetscrisis. Bovendien verleende het
feit, dat de achttienjarige troonopvolgster Prinses Beatrix voor de
eerste maal aan de plechtigheid deelnam bijzondere luister aan de
spectaculaire doortocht van de met acht paarden bespannen Gouden
Koets. Koningin Juliana, Prins Bernhard en de Prinses werden door
de vele duizenden hartelijk toegejuicht. De politieke hemel moge
betrokken zijn, Prinsjesdag was feestelijk als vanouds en verschafte
de mensenbaaierd weer onvergetelijke ogenblikken.
Zie verder pagina 9
Zie verder pagina 7
Zie verder pagina 7
Groot militair eerbetoon
«s'ïSk- 'i'
Rotterdam: Wille de Wilhstraat 30 Telef. 115700 4 1)
Postbus 1112 Postgiro No 424519
Klachtendienst abonnementen 18 30-19 30 u
Zaterdags 17—18 uur: Telefoon 115700
'S-Gravenhage; Huygensplem l Postgiro 424867
Redactie: Tel. 111892 - Aam Tel. 114402
Klachtendienst 18 30—19.30 u.: Tel. 362569
Schiedam: Lange Kerkstraat 24b Telefoon 67882
Abonnementsprijs 52 cent per week, 2,26 per maand"
6.75 per kwartaal Losse nummers 13 cent
Verschijnt dagelijks
Directeur: H. DE RUIG
0m
Weersverwachting geldig tot woensdagavond.
KOUDERE NACHT
Vannacht en morgenochtend kouder. Morgen over
dag droog weer met weinig bewolking en ongeveer
dezelfde temperaturen als vandaag* Zwakke of matige
wind uit oostelijke richtingen.
ZON EN MAAN
19 sept.: zon op 6.23, onder 18.43; maan op
33.06. onder 5.42.
O o Hoofdredacteur Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
N de journalistiek van „Het Vrije
Volk" worden wij in toenemende
mate getroffen door een soort dubbele
journalistieke ethiek.
Als een ander blad, in dit geval het
onze, van de socialistische oud-hoog
leraar Kranenburg zegt, dat deze in
een bepaald politiek artikel meer als
partijman dan als geleerde gesproken
heeft, terwijl de NRC het omgekeerde
betoogde en wij zetten dan boven dat
artikel „De geleerde" dan noemt „Het
Vrije Volk" dat een schande van
„Trouw".
Men moet wel bijzonder kittelorig
en precieus in zijn ethiek zijn om dat
een schande te vinden.
Want wij hebben aan de verdiensten
van de heer Kranenburg als geleerde
hoegenaamd niet getornd. We hebben
alleen met argumenten betoogd dat de
NRC ten onrechte de geleerde Kranen
burg naar voren schoof, waar de par
tij-politicus Kranenburg aan het
woord was.
Goed, we zouden er niet op terugge
komen zijn als dit geval niet nodig was
om die dubbele journalistieke ethiek
?an „Het Vrije Volk" te demonstreren.
WANT In hetzelfde nummer van
„Het Vrije Volk" gaat dit blac
op een onnavolgbare en onnavolgens-
jvaardige wijze te keer tegen prof. De
Saay Fortman. Zijn werkzaamheden
worden door het blad gekenschetst als
„gemodder": „Hij leurt met ministers
plaatsen alsof het kaartjes voor een
voetbalwedstrijd waren", „Hij liep vast
op het gezond verstand". En al dat
fraais cumuleerde in de slotzin: „In
ieder geval kan de groenteboer van de
Informateur vandaag weer komen ho
ren, zonder bang te worden dat hem
de portefeuille voor Landbouw wordt
aangeboden"
Prof. De Gaay Fortman heeft er niet
om gevraagd informateur - te worden.
Hij kwam erin toen de P.v.d.A. tot
tweemaal toe en de KVP eenmaal tot
het resultaat waren gekomen, dat
mannen uit hun gelederen het niet
voor elkaar konden krijgen. Prof. De
Gaay Fortman heeft ten overvloede
nog eens weer geprobeerd om de bre
de basis te redden.
Maar hij kreeg van de P.v.d.A. een
oplossing gedicteerd: Zo moet het pre
cies en,anders niet. Daar heeft prof.
De Gaay Fortman terecht stichtelijk
voor bedankt, ook al meent „Het Vrije
Volk" nu dat dit een vastlopen is op
het gezond verstand. Wij kennen uit
onze staatkundige geschiedenis die nei
ging om het „gezond verstand" voor
de linkerzijde te monopoliseren. Als
we daaraan toekomen is het verstan
dig om zo duidelijk mogelijk „neen"
te zeggen, als men zichzelf niet voor
de wolven wil werpen.
En toen is de informateur andere
wegen gaan bewandelen. Toen heeft
hij, terecht, een oplossing gezocht zon
der socialisten. En daarin is hij niet
geslaagd, omdat hij geen medewer
king van christelijk-historische zijde
kon krijgen.
„Het Vrije Volk" is, wanneer het uit
het aanbieden van ministerzetels aan
de heren Staf, Tilanus Jr., Van Mas-
trigt en prof. Horrlng afleidt, dat nu
ook de groenteboer van de hoogleraar
gevaar liep een portefeuille aangebo
den te krijgen, tegenover deze heren
bepaald niet complimenteus.
Maar het hele artikel is tegenover
prof. De Gaay Fortman van het al
looi van „De Notenkraker" in zijn
ergste tijd.
Dat is wel bijzonder bevorderlijk
voor de brede basis!
En nu moet u eens vergelijken, hoe
geheel verschillend „Het Vrije Volk"
oordeelt over wat jegens prof. Kra
nenburg ea over wat jegens prof. De
Gaay Fortman geoorloofd Is.
DE klap op de vuurpijl is echter
dat „Het Vrije Volk" in de han
delwijze van prof. De Gaay Fortman
«een ernstige aantasting van het ge
zag van de regering" ziet. En dat
oog wel door een anti-revolutionair!
Wij hebben over aantasting van het
regeringsgezag een andere opvatting.
Die zien wij niet in moeizame pogin
gen om een kabinet voor te bereiden,
die door anderen telkens tot misluk
king worden gedoemd.
Aantasting van het regeringsgezag,
grondig bederf van het regeringsge-
zag is het gedrag van een partij een
ninderheidspartij om de rest van
bet volk haar wil, en haar wil alleen,
°P te leggen.
Dat is de enig werkelijke reden,
waarom er nu geen kabinet is.
MILJOENENNOTA VOORZIET NOG
NIET IN
BEZUINIGING
Voorts bronst dit uitgangspunt mede, dat onder meer voor eventuele werk-
verruimende maatregelen een geringere "plaats i* toebedacht, In afwijking van
de In het verleden gevolgde gedragslijn is bij de middelenramfe» reeds reke
ning gehouden met de gevolgen van te verwachten loonsverhogingen in ver
band met de Invoering van de Algemene Ouderdomswet en met een huurver
hoging hoewel onder meer omtrent de exacte hoogte der looncompensaties
nog geen beslissing is genome».
OMSCHRIJVING
ONJEPERKTE GARANÏI6
VERIN
hazetfabrieken ie zevenbergen
De begroting voor 1957 is onder
meer gebaseerd op de volgende ver
onderstellingen, waarbij aangete
kend moet worden, dat tijdens het
dienstjaar, waarop deze begroting
betrekking heeft, een beleid mogelijk
is, dat hiervan in min of meer be
langrijke mate zal afwijken:
De Algemene Ouderdomswet
- treedt op 1 januari 1957 in wer
king. In verband hiermede is een
liquiditeitsvoorschot van 230 mil
joen aan het Ouderdomsfonds op
genomen. Hiertegenover vervallen
de uitgaven ingevolge de nood-
jv
voorziening ouden van dagen en
afgezien van navloeiende opbreng
sten de middelen uit hoofde van
de vereveningsheffing.
Een huurverhoging in 1957.
Ten aanzien van de lonen en sa
larissen van het rijkspersoneel en
het onderwijzend personeel zal in
1957, in verband met de compen
satie voor de algemene ouder-
domspremie en een mogelijke
huurverhoging zomede als gevolg
van de salarisverhoging per 1 sep
tember 1956, met een aanmerke
lijke verzwaring van lasten reke
ning moeten worden gehouden. Uit
dezen hoofde is- in het hoofdstuk
Onvoorziene Uitgaven e$n bedrag
van 200 miljoen opgenomen.
Bij de subsidies aan infstellingen
-en de sociale uitkeringen wordt
geen rekening gehouden met de
invloed van de onder punt 3 ge
noemde maatregelen.
Het defensieplafond zal 1.450 mil
joen bedragen.
De vrijstelling van omzetbelasting
voor suiker en textiel vervalt op
1 januari 1957; voor het overige
is ten aanzien van de belastingea
uitgegaan van de bestaande ta
rieven.
DE BILT, dinsdag 10 uur. Door
druksJeigingen boven Scandir.avië werd
het hogedrukgebied bij Schotland aan
zijn Nocrdoostflank versterkt. Later
ontwikkelde zich achter de Noorse
bergen een afzonderlijk gebied met
hoge barometerstanden, ^at zich ta
melijk knel in Zuidelijke richting naar
Duitsland en Polen verplaatst.
Het wolkendek, waarachter de zon
maandag vrijwel de gehele dag schuil
ging, wordt nu langzaam naar het
Westen gedreven en dinsdagmorgen
begon de bewolking dan ook in de
provincie Groningen te breken. Mor
gen komt het weer in ons land geheel
onder invloed te staan van het con
tinentale hogedrukgebied en zal met
een iets in kracht toenemende wind
uit Oostelijke richtingen zeer droge
lucht uit Duitsland wordTen aange
voerd, waarin vrijwel geen bewolking
meer voorkomt.
De pogingen om negerleerlingen de la
gere school te Clay in de Amerikaanse
staat Kentucky te laten bezoeken, hebben
schipbreuk geleden door een beslissing
van de onderwijsraad van Webster Coun
ty. waardoor kleurlingen verbannen wor
den van voor blanken bestemde scholen.
Vier negerkinderen die vergezeld wa
ren van hun moeders, zijn gisteren door
mevrouw Irene Powell, hoofd van de
school, teruggestuurd nadat het school
hoofd de tekst van het vrijdag jl. geno
men besluit aan hen had voorgelezen,
'n Groep van ongeveer 50 tot 60 men
sen, die achter de afzetting van de natio
nale garde van Kentucky naar haar
woorden had geluisterd, juichte en ap
plaudisseerde.
ER is geen aanleiding om over de
troonrede veel te zeggen. Het feit.
lat er nog steeds geen kabinet is ge-
/ormd maakte het onmogelijk om de
troonrede te doen beantwoorden aan
haar eigenlijke doel, namelijk de ont
wikkeling van een program voor de
toekomst.
Zo kan deze troonrede weinig an
ders zijn dan een document dat enkele
voorname punten aanstipt, die aan de
orde zijn.
De slechte verhouding met Indone-
;ië, de crisis in het Midden-Oosten, de
log -deeds voortdurende tegenstelling
tussen de vrije wereld en die achter"
het IJzeren Gordijn vormen de hoofd
problemen van de internationale poli
tiek.
Het m werking treden van de inter
parlementaire Benelux-raad kan als
een stap vooruit worden gekenmerkt.
Onze slechte ervaringen inzake een
tuchtvaartregeling met Amerika zijn
tog steeds een debetpost in onze bui
tenlandse politiek.
Voor de binnenlandse politiek kan
men veilig zeggen, dat de in toene
mende mate zich ongunstig ontwikke
lende betalingsbalans naast het pro
bleem van de woningnood ds
grootste zorgen biedt. Dat wordt, naar
het zich laat aanzien, om te beginnen
ons politieke hoofdprobleem. Want
daaraan het hoofd bieden, zal ons tot
zekere beperkingen in onze levenswijs
moeten nopeD.
De Koningin herinnerde' met genoe
gen aan de reis van Mar en de Prins
naar Suriname en de Antillen. De be
windsregeling voor Nieuw-Guinea
komt op de helling.
Ondanks de" uitwendig vrolijke
schijn van Prinsjesdag werd deze over
schaduwd door >de onmacht onzer par
lementaire democratie om tot een ver
antwoord kabinet te komen.
Een wezenlijk lichtpunt was de ver
schijning van onze achttienjarige
Kroonprinses aan de zijde van haar
ouders in de Ridderzaal.
Twee jonge Amerikanen, die nog maar
net onder en boven de lange broek
uitsteken, hebben een vliegtocht van
ruim een uur gemaakt boven hun woon
plaats in een geleendvliegtuigje
dat onbewaakt met de contactsleutel
in het slot op het vliegveld stond.
De techniek van het vliegen leverde
hen geen moeilijkheden op: ze hadden
die van te voren in een boekje terdege
bestudeerd Hier zien we „piloot"
Eddie C ates en zijn „tweede piloot"
Roy Alkan Brosseati in de cockpit ian
het toestel, waarmee zij de „joy-j lying"
pleegden. Laten we hopen, dat de ra
ketten in Amerika beter b et vaak l
icorden
generaal-vlieger der Koninklijke Lucht
macht en prinses Beatrix droeg een robe
van lichtblauwe boubion-satin en een
hoed van mouseline soie in dezelfde
kleur.
De Koningin tijdens het uitspreken
van de Troonrede in de Ridderzaal.
Dulles, u i Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken, beeft gisteren ont
kend, dat er enig Amerikaans plan
bestaat voor het bekostigen van maat
regelen die gericht zijn op een boycot
van het Suezkanaal.
De minister verklaarde tegenover
verslaggevers, dat de Verenigde Staten
wel bereid zijn, vergrote uitvoer van
Amerikaanse olie naar de Westelijke
landen door middel van de Export*
Import,bank te helpen bekostigen, als de
vaart door het Suezkanaal „onuitvoer
baar of zeer verminderd" zou zijn. „Wij
zijn in onze plannen niet verder gegaan
en geloven niet, dat wij dit zullen
moeten doen", zei hij.
Op een vraag of geen financiële hulp
verstrekt zal worden aan andere landen
om hen te helpen bij het vervoer van
olie om de Kaap de Goede Hoop ant
woordde Dulles, dat Eisenhower en hij
alleen de financiering van de Ameri
kaanse olie-export als mogelijkheid be
zien hebben.
Dulles deed deze mededeling aan de
pers nadat hij enkele uren voor zijn
vertrek naar Londen op het Witte
Huis overleg had gepleegd met president
Eisenhower.
De regering van de Ver. Staten heeft
inmiddels de medewerking van een aan
tal Amerikaanse staten die olie produ
ceren, ingeroepen, om, indien dit
wegens de Suez-crisis noodzakelijk
wordt, de olieproductie van de Ver.
Staten belangrijk op te voeren.
Volgens United Press publiceerde het
te Cairo verschijnende Egyptische dag
blad „Al Akhbar", waarvan de hoofd
redacteur tevens perschef van president
Nasser is, een bericht, dat de „Willem
Ruys", varende om de Kaap, aan de
westkust van Zuid-Afrika aan de grond
gelopen is. De passagiers zouden met
helikopters van boord gehaald zijn.
Bij de Kon. Rotterdamse Lloyd was
hedenmiddag echter nog steeds niets be
kend over het aan de grond lopen van
de Willem Ruys.
Vanmorgen om 5.16 Greenw.t. heeft het
Engelse kuststation Portishead nog nor
maal contact gehad met het schip, waar
bij niets bijzonders werd gemeld.
EEN met een stengun gewapende man heeft maandagmiddag omstreeks
halfdrie een opzienbarende overval gepleegd op de Coöperatieve Boeren
leenbank in Eelde, een tiental kilometers ten zuiden van Groningen.
Toen de kassier, de heer A. R. Hartlief, en zijn assistente, mej. Willy Boerma,
aan het werk waren, zagen zij ploteseling een roodharige man van middel
bare leeftijd, gekleed in een stofjas en met een donkere bril op, voor het
loket verschijnen.
„Geef hier die geldtas", klonk het
kort en bondig. „Dat doe ik nooit", zei
4e kassier kordaat en hij greep de tas
met geld die op een bureau lag. „Geef
direct die geidtas, anders schiet ik",
klonk het opnieuw. Toen de heer Hart
lief zag dat de man een groot wapen
onder zijn stofjas vandaan haalde, nam
hij een sprong en dook met de geldtas
weg achter de kluis.
Een aarzelende septemberzon scheur
de in de morgenuren de wolken. Gunstig
voorteken voor het komend parlemen
taire jaar?..
Reeds vroeg in de morgen verried de
atmosfeer in de residentie, dat grootse
dingen op komst waren. Hier en daar
werd de laatste hand gelegd aan ver
sieringen. Tribunes maandag in haast op
gebouwd, werden gecontroleerd en langs
de route, welke de koninklijke stoet zou
nemen werden de laatste voorbereidin
gen getroffen. Velen hadden zich reeds
in de vroege uurtjes van een plaatsje
verzekerd en naarmate het tijdstip na
derde, vormden de duizenden toeschou
wers schier ondoordringbare „afzettin
gen". Heel het politie-korps van Den
Haag was op de been. Met treinen en
bussen werden toeschouwers aangevoerd,
die de moeite van het zoeken naar een
geschikt plekje er best voor over had
den om het unieke schouwspel niet te
missen.
Traditiegetrouw ging de opening van
de Staten-Generaal gepaard met groot
militair eerbetoon. Voor het paleis Lan
ge Voorhout stonden honderd man van
het garderegiment jagers opgesteld. Hier
bij waren ingedeeld het vaandel van
dit garderegiment met vaandelwacht als
mede de kapel van de Koninklijke Lucht
macht.
De erewacht voor de Ridderzaal werd
ditmaal weer gevormd door zeventig
man van het Korps Mariniers van de
Konintdijke Marine met vaandel. Hierbij
stond ook opgesteld de Marmierskapel
met tamboers en pijpers.
Op het Binnenhof werd er ere-afzettmg
geleverd door honderd man van het gar
deregiment fuseliers prinses Irene, ter
wijl langs de route detachementen van
infanterie, luchtvaarttroepen, marine,
pontonniers enz. de afzetting vormden.
Ook de meisjes van de Marva, Milva
en Luva ontbraken met op dit historisch
„appèl".
Militaire muziekkorpsen en de gala-
umformen accentueerden het feestelijk
cachet van deze traditionele dag. Een
batterij veldartillerie, opgesteld op het
Malieveld, vuurde minuutschoten af van
af het ogenblik dat onze vorstin zich
met haar gemaal en dochter naar de
Ridderzaal begaf.
H. M. de Koningin was gekleed in een
zachtgroene robe met een saffierkleurig
kanten overkleed en bijpassende hoed
met veren in dezelfde kleur. Prins Bern-
hatd droeg het ceremonieel tenue van
<iS«* A
