Drang, geen
dwang
Tijdelijk zelfs verhoging
Rolschaats met
hulpmotor
met 30 mogelijk
Ver. Naties veroordelen
de Sow jet-Unie
Arrestaties in
Hongarije
Stakers werpen barricaden op
Stad bezet door
MASSADEPORTATIES VAN
JODEN UIT OEKRAÏNE
Spreekkoren en spandoeken in Den Haag
Massale protestbijeenkomst
van o
Wensverhoging salarissen
overleg
zers
v
en
eit
- parlement
N.AM. VRAAGT NIEUWE CONCESSIES
Zes boringen bij
Wassenaar
Poolse beul pleegde
zelfmoord
W eeroverzicht
R
„Statendam" maakt
proeftochten
Ook economische
samenwerking
Geen proef meer met
waterstofbom?
DONDERDAG!. ECEMBER1956
VEERTIENDE JAARGANG No. 3562
Weerbericht
- 4
Stakende Oostenrijkse
journalisten kregen
tien procent
Hulp aan Hongaren
7 miljoen overschreden
li
Nauivere politieke banden
Rusland beklaagt zich
Nota
poging, het toenemende verzet van
de stakers te breken
Hongareii, die" zich door niets
heten afschrikken, bestookten bij
verbitterde straatgevechten Rus
sische tanks en de politie met
handgranaten. Radio-Moskou hééft
gisteravond -in een nieuwsuitzen
ding toegegeven dat er in Boeda
pest straatgevechten woeden.
Kanonvuur
0 Zie, verder pagina 3
(Van- onze Haagse redacteur)
ELE onderwijzers en onderwijzeressen hebben gistermiddag,
gevolg gevend aan een oproep van de Algemene Ned. Onder
wijzers Federatie, in Den Haag uiting' gegeven aan hun on
tevredenheid over 'de houding van de regering bij het overleg over
de salarissen. Als een grote „opmars" trokken de leerkrachten uit
alle- delen van het land naar de residentie.
De stroom in Den Haag werd omstreeks vijf uur zo groot dat al
spoedig „aftakkingen" nodig waren: behalve in het gebouw voor
Kunsten en Wetenschappen werden demonstratieve samenkomsten
gehouden, o.a. in de Dierentuin
Resolutie
Gebiedende eis
ENGELAND heeft gisteren bij
de Navo wiav.
een plan ingediend
dat de vernieuwing van de Navo
beoogt tot een hechte organisatie
van landen die met militaire,
politieke en economische banden
verbonden zijn en een gezamenlijk
parlement bezitten. Het Britse
voorstel gaat aanzienlijk verder
dan het rapport van „de drie
wijzen van de Navo".
0 Zie verder pagina 5
Rotterdam: Witte de Withstraat 30 Telef. 115700 (4 1
Postbus 1112 Postgiro No. 424519
Klachtendienst abonnementen 18.30—19.30 u.
Zaterdags 17—18 uur: Telefoon 115700
•g-Gravenhage: Huygensplein 1 Postgiro 424867
Redactie: Tel. 111892 Adm. Tel 114402
Klachtendienst 18.30—19.30 u.: Tel. 362569
Schiedam: Lange Kerkstraat 24b Telefoon 67882
Abonnementsprijs 57 cent per week, 2.48 per maand
7.40 per kwartaal. Losse nummers 15 cent.'
Verschijnt dagelijks
Directeur: H. DE RUIG
Weersverwachting, geldig tot vrijdagavond:
ONBESTENDIG
Aanvankelijk opklaringen, later opnieuw regen.
Overwegend krachtige zuidwestelijke wind. Weinig
verandering In temperatuur.
14 dec. zon op 8.43, onder 16.30; maan op
1410, onc'er 4,38.
O o Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
OP welke wijze kan bevorderd wor
den dat de bezitloze over enige
eigendom gaat beschikken?
Het antwoord daarop kan slechts
luiden: door hard werken en te sparen.
Zo hebben onze voorouders het gedaan
en die proefondervindelijke stelling
heeft tot op de dag van vandaag nog
niets van haar waarde ingeboet.
Maar wie tot sparen wil geraken,
tal ook de mogelijkheid daartoe moe
ten hebben. In het inkomen zal enige
speling moeten zitten, wil men regel
matig iets overhouden. En voor velen
is die speling er niet of slechts in be
perkte mate.
Hoe kan men dan toch geraken tot
het stimuleren van bezitsvorming?
In den regel hoort men, wanneer deze
vraag in discussie komt, spreken
over twee methoden, nl. de invoering
van winstdelingsregelingen door het
bedrijfsleven en het in het leven roe
pen van z.g. gepremieerde spaarrege
lingen.
Van overheidswege zou men dan de
laatste methode moeten aanmoedigen
door bepaalde belastingfaciliteiten te
verstrekken.
HET is duidelijk, dat zowel de
winstdeling als de gepremieerde
spaarregeling mogelijkheden biedt,
welke passen binnen het raam van de
uitspraak van het Convent van Chr.
Sociale Organisaties.
Het Convent zag immers een pri
maire taak voor het bedrijfsleven, en
een secundaire aanvullende voor de
overheid.
Overigens zal men er goed aan doen
wat betreft de waarde van de winst-
delingsmethode voor de bevordering
van de bezitsvorming enige reserve in
acht te nemen.
Prof. De Gaay Fortman zegt in zijn
boekje „De arbeider in de nieuwe sa
menleving", dat de directie van de
„Plaatwelierij" berekende, dat bij een
geschatte winst van 1 miljoen 20 pet,
van de overwinst (het aandeel voor
de werknemers) zou neerkomen op
40 50 per arbeider.
Ook een bedrijfstaksgewijze stelsel
van winstdeling, zoals enkele jaren ge
leden voorgesteld door de heren.Rom-
nse en v. d. Brink alle overwinst
in een bedrijfstaksgewijze pot en hier
uit alle arbeiders in de bedrijfstak ge
lijkelijk mee te laten delen biedt,
nog afgezien van zekere -,-,collectivis-
L-che" bezwaren, geen afdoende op
lossing.
Wij zijn dan ook met het CNV ge
neigd tot de opvatting weergegeven
in het verslag 1952-'53 dat de uit
breiding van het aantal winstcïelings-
stelseis niet direct en in belangrijke
mate zal leiden tot bezitsvorming.
BETER lijkt dan ook de weg van
de gepremieerde spaarregelingen.
Waar deze ingevoerd zijn, hebben zij
steeds een gunstige werking gehad. Er
zijn bedrijven waar het sparen door de
werknemers niet meer „als een last"
maar „als een lust" wordt gevoeld.
Tót. de beste spaarregelingen be
hoort die van de N.N. Staalwerken „De
Maas"- te Maastricht, waar verschil
lende vormen van spaarregelingen
■worden toegepast.
Dit bedrijf kent b.v. het kinderspa
ren. Bij de geboorte van een kind
stort het bedrijf 50.-. Wanneer de
vader daar 50 cent per week voor de
baby spaart, legt het bedrijf er 50
cent per week bij. Bij meerderjarig
heid heeft het kind 1836.-.
Bij iedere vrijwillig gespaarde
gulden legt het bedrijf er 4.-bij.
En wanneer men voor een eigen huis
wil sparen, krijgt elk personeelslid dat
500 per jaar terzijde legt er 1020
per jaar bij.
Dit soort regelingen stimuleert, zoals
te begrijpen valt, de spaarzin buiten
gewoon.. Lang niet overal zal zulk een
gunstige regeling getroffen kunnen
worden, maar dat hier mogelijkheden
liggen, zal niemand tegenspreken. En
nu springt ook dadelijk in het oog van
hoeveel belang het is dat de overheid
door belastingfaciliteiten het ontstaan
van zulke regelingen stimuleert.
Oliewinning uit eigen
bodem 15 Jo omhoog
TAE Nederlandse Aardolie Maatschappij heeft aan minister Zjjlstra
een gewijzigd produktieprogramma toegezonden, dat spoedig
zal kunnen leiden tot een verhoging der olieproduktie in ons land
'met vijftien procent. De maatschappij wil nl. haar maximum boor-
capaciteit aanwenden om in het produktieve gebied van westelijk
Nederland in de kortst mogelijke tijd nieuwe putten te slaan, vooral
in het gebied op de grens van Den Haag en Wassenaar bij Marlot.
Na het eerste kwartaal van 1957 hoopt de maatschappij haar dag-
produktie tijdelijk zelfs tot ruim dertig procent boven de produktie
van de tijd vóór het uitbreken der Suezcrisis te kunnen verhogen-
Benzinebesparing bracht Bemie
Schmidt uit Detroit op het idee
zijn rolschaatsen van 'n verbran
dingsmotor te voorzien. De één-!
cilindermotor op zijn rug is ge
bouwd als een buitenboordmotor.
De overbrenging naar zijn rech-
terrolschaats gebeurt door mid
del van een buigzame trans
missie-as. Hij kan het mechanis
me met zijn hand,,rccelc».
Schmidt heeft Het benzinever
bruik van zijn motor nog niet
precies uitgerekend, maar be
weert, dat men in landen waar
de benzine op de bon is, heel
wat kilometers op het toegewe
zen rantsoen kan afleggen,
In het gebied bij Den HaagWasse
naar beschikt men reeds over een pro
duktieve put. Met twee nieuwe borin
gen werd begonnen. Terwijl een verdere
boring spoedig gaat beginnen. Tot eind
1957 staan voor Wassenaar nog zes bo
ringen op -het programmat;
In het eerste kwartaal van 1957
wordt een verhoging van de dag-
produktie verwacht tot 4000 kubie
ke meter tegen 3400 kubieke meter
voor de Suezcrisis. Momenteel be
draagt de produktie der maatschap
pij 3900 kubieke meter per etmaal,
waarvan 700 kubieke meter in West-
Nederland.
Als de aangevraagde concessie
voor Zuid-Holland wordt verleend
hoopt de maatschappij na het eerste
kwartaal van 1957 gedurende be
perkte tijd de produktie zelfs tot
4500 kubieke meter per etmaal te
kunnen verhogen.
Het boorprogramma der maatschap
pij voorziet voorts boringen in Rid
derkerk, Uselmcmde, De Lier, Fijnac-
ker, Zoetermeer en Rijswijk.
De maatschappij ;is, dank zij de in dè
afgelopen jaren in ons land verrichte
omvangrijke exploratlewerkzaamhcden,
thans in staat snel over te schakelen
op een meer uitgebreide exploitatie. Als
men echter ten volle de vruchten van
deze werkzaamheden wil plukken zou
de maatschappij het echter toejuichen
als uiterlijk binnen twee maanden gun-
ft
B IJ de gepremieerde spaarregeling
moet echter op een paar punten
waakzaamheid worden betracht.
Het zou onjuist zijn, wanneer men
van boven af druk ging uitoefenen op
de werknemer om te gaan sparen. Van
een spaardwang mag geen sprake
zijn.
Voorts mag nooit een zekere dwang
geoefend worden met betrekking tot
het doel, waarvoor de werknemer gaat
sparfen.
Nimmer zal de drang tot sparen de
vorm mogen aannemen van bestedings-
dwang. Elke werknemer zal vrij moe
ten zijn en blijven in de keuze van het
object, waarvoor hij wil gaan sparen.
Het aankweken van verantwoorde
lijkheidsgevoel moet op de voorgrond
blijven staan. Want waar zouden we
geraken wanneer anderen dan de
spaarder zélf gaan uitmaken, wat het
spaardoel zal zijn?
Bij maatregelen die spreiding van
de eigendom beogen, zal nooit de vrij
heid van de enkeling in het gedrang
mogen raken.
*i v.iifji artikelen stonden in „TïOUW"
v»n 22, 24 en 30 november JU
De veiligheidsraad heeft woensdag
met algemene stemming Japans aan
vraag om toelating tot de Ver. Naties
goedgekeurd.
Mei 55 tegen 8 stemmen en 13 ont
houdingen heeft de Algemene Verga
dering van de Ver. Naties de Sowjet-
Unie veroordeeld voor het vernietigen
van "de Hongaarse onafhankelijkheid
en geëist, dat Moskou onmiddellijk zijn
troepen "uit Hongarije zal terugtrek
ken.
De stemming veroorzaakte een split
sing in het blok der Aziatisch-Afri-
kaanse landen. India onthield zich van
stemming, doch Birma, Ceylon, Iran,
de Libanon, Libië, Nepal, Pakistan, de
Pliilüppijnen, Thailand, 'Tunis- en
Yemen stemden voor de resolutie.
De resolutie wérd door de Russen
op boze toon van .de hand gewezen. De
beslissing van de Alg. Vergadering
betekent het derde beroep op de Sow-
jet-unie-om Hongarije te verlaten.
Seer.-generaal Dag Hkmmarskjoeld
ontving het verzoek van de Alg. Ver
gadering „ieder initiatief te nemen
dat hij in verband met het Hongaarse
probleem nuttig acht". Hierdoor kreeg
Hammerskjoeld de vrijheid zelf te be
slissen wat hij wenst te doen.
De Sowjet-unie heeft zich gisteren
formeel in de Algemene Vergadering
der V.N. beklaagd over Amerikaanse
„subversieve actie" in de Oosteuro-
pese satellietlanden.
De klacht werd aan de orde gesteld,
nadat Spanje, Turkije en Colombia
zich geschaard hadden achter een reso
lutie, welke Rusland veroordeelt we
gens de inmenging in Hongarije.
Voor deze resolutie hebben zich nu
in totaal 20 landen uitgesproken.
Na verdaging van de vergadering
tot dinsdag is een nota van de Hon
gaarse regering aan Hammarskjoeld
gepubliceerd, waarin wordt gezegd,
De gevreesde Poolse procureur-gene
raal Henrik Podlaski, die verantwoorde
lijk was voor de terechtstelling en arres
tatie van honderden mensen tijdens het
stalinistische tijdperk, heeft zelfmoord
gepleegd, meldt de Poolse pers.
In een afscheidsbrief schreef Podlaski,
die onlangs door de regering-Gomulka
afgezet werd, dat hij niet langer de mon
delinge aanvallen op zijn persoon kon
verdragen.
Een vliegtuig van de maatschappij
United Fruit" is woensdag kort nadat het
van het vliegveld Ilopago (El Salvador)
was opgestegen, neergestort Vier inzitten
den werden gedood en zes gewond.
dat de regering te Boedapest bereid is
op een later tijdstip door middel van
haar vertegenwoordigers te New Yórb
een voorstel te doen tot het hereiken
van oveeenstemming over een bezoek
van de secretaris-generaal aan Hon
garije.
In de nota, die tijdens het debat door
een koerier was gebracht, wordt ge
zegd, dat het de Hongaarse regering
niet schikt, dat de secretaris-generaal
reeds op 16 december naar Hongarije
komt.
Waarnemers hebben opgemerkt, dat
dit de eerste officiële mededeling -van
de Hongaarse regering aan Hammars
kjoeld is, waarin wordt gezegd, dat de
door de secretaris-generaal voorgestel
de datum voor de regering niet aan
vaardbaar is. Vorige week had radio-
Boedapest reeds gemeld, dat Hammers-
kjoelds voorstel van de hand is1? ge
wezen.
stig op haar concessie-aanvrage voor
Zuid-Holland zou worden beschikt.
In augustus hebben, zoals wij des
tijds meldden, de BPM en de Standard
Oil New Yersey meegedeeld dat het
huidige normale verbruik van olie, dat
bijna vier en half miljoen fon per jaar
bedraagt (produktie in ons land 1,02
miljoen ton per jaar) voor 25 pet. uit de
eigen produktie kan worden gedekt ge
durende minstens 25 jaar. De oliewin
ning in Schoonebeek loopt langzamer
hand terug: over 70 jaar zal de win
ning in Drente ten einde zijn. Deze ach
teruitgang wordt echter in toenemende
mate gecompenseerd door grotere pro
duktie in het westen des lands.
Radlo-Boedapest heeft hek end ge
maakt, dat Sandor Racz, de voorzitter
van de centrale arbeidersraad van Boe
dapest, en Sandor Bali, een lid van de
raad, gearresteerd zijn.
Hun wordt ten laste gelegd, erop aan
gedrongen te hebben de regering-Kadar
omver te werpen.
Tegelijkertijd heeft president Dobi in
een decreet, dat in de plaats komt van
zijn proclamatie van het standrecht van
zondag, "de doodstraf vastgesteld, als
straf voor alle./p&tsonenj' die veroor
deeld worden wegens misdaden, waar
voor het standrecht geldt.
Racz en Bali schijnen geen van de
.misdaden ten laste gelegd te worden,
die in dat decreet vermeld staan.
In de afgelopen drie dagen zijn ver
der in Hongarije 3.000 mensen, voorna
melijk intellectuelen en leden van ar
beidersraden, gearresteerd, aldus be
richten die woensdag in Belgrado ont
vangen werden.
De Canadese generaal Burns (links),
bevelhebber van de politiemacht der
Ver. Naties in Egypte, heeft een inspectie
tocht gemaakt in het gebied van Sinaï.
Met een roeiboot stak de generaal bij
voorgrond).
El Kantara het Suezkanaal over. Hij
uierd vergezeld door kolonel Rodocovic
rechts), commandant van het Joego
slavische contingent der VJV.-troepen,
en de Noorse kolonel Moe (op de
DE BILT, donderdag 10 uur.
Een buitengewoon actieve depressie,
die woensdag in noordoostelijke richting
tussen Schotland en IJsland doortrok,
bereikte in de avond haar grootste ont
wikkeling. De druk in de kern bedroeg
toen iets minder dan 940 mb, aan de
Schotse noordwestkust heeft een orkaan
gewoed, op de Noordzee was het storm-
veld wat minder intensief. Vanmorgen
begon de depressie langzaam op te vullen.
Inmiddels was er een randstoring van de
zuidpunt van Groenland met een snel
heid van ongeveer 100 km per uur de
Oceaan overgestoken om op de Britse
eilanden hagel- en onweersbuiten te
veroorzaken.
De met deze randstoring meestromende
Arctische lucht is tot op grote hoogten
zeer koud en zal ook in ons land haar
onsta biliteit tonen- Voor het weer van
vrijdag moet rekening worden gehouden
met een ook al zeer actieve depressie.
Deze is afkomstig, uit Amerika en is de
Oceaan al opgetrokken. Vanmorgen lag
ze ongeveer ten zuiden van Groenland.
In het komende etmaal zullen de bij
behorende fronten de Britse eilanden
passeren en mogelijk ook al ons land
bereiken. Het weer blijft dus onbestendig.
De Oostenrijks© journalisten heb
ben gisteren gestaakt om kracht bij
te zetten aan hun eis tot' salarisverho
ging. De staking werd 's middags om
drie uur beëindigd, nadat do vereni
ging van krantendirecleuren had toe
gestemd in een verhoging van 10 pro
cent met terugwerkende kracht tot
1 december jl. De journalisten hadden
1214 procent geëisi wegens de gestegen
kosten van levensonderhoud-
Fooltje. „Een fooitje voor u", zei een
man tegen de eigenares van een koffiehuis
in San Dlego, waar de vtouw hem elke dag
eeen kopje koffie serveert. Het waren 1090
dollar.
Ten aanzien van het s.s. „Statendam"
vernemen wij nog. dat volgend op de
kleine machineproeftocht van 15 en 16
december e.k. de technische proefvaart
van 5 tot 8 januari a.s. zal worden
gehouden. Verder is inmiddels vastge
steld, dat de „Statendam" volgens of
ficiële meting 24.300 bruto registerton-
nen meet.
USSISCHÈ tanks en infanterie
hebben gistermiddag' Boeda
pest opnieuw geheel bezet. De
eerste tanks rolden de gehavende
hoofdstad binnen nadat de Hon
gaarse politie had gefaald in haar
De twee grote acties voor hulp aan
de .Hongaren hebben, te zamen nu een
bedrag van meer dan 7 miljoen- gulden
opgebracht. De stand- van de giroreke
ningen was vanochtend:
777: ƒ3,729.115.19.
999: J 3.271.545.59.
De Russen deporteren op het ogen
blik duizenden joden uil de Oekraïne
en de Ballische landen naar Siberië,
verneemt United Press in diplomatie
ke kringen te Wenen.
De deportaties zijn een maand ge
leden begonnen. Diplomatieke verte
genwoordigingen in Warschau hebben
berichten ontvangen dat alleen al in
de Oekraïne 4.000 joden zijn gearres
teerd en, gedeporteerd.
Joodse arbeiders in -de fabrieken
van.Minsk enKiev/ kregen de mede
deling dat zij zouden worden overge
plaatst naar fabrieken in Siberië. Een
voorlopige verklaring voor de depor
taties zou kunnen zijn, dat de Russen
weer een groot aantal goedkope werk
krachten nodig hebben.
De Hongaarse arbeiders begonnen
vanmorgen na de staking van 48 uur.
naar hun werk terug te keren. Volgens
waarnemers is het echter onzeker, of het
werk algemeen hervat zal worden, nu de
centrale arbeidersraad van Boedapest
ontbonden'is.
Volgens vluchtelingen^, die het eer
ste -stadium'vaa^deri-'RuaSisfië bezet
ting van Boedapest bijwoonden, .is; er
geen sprake'van een algemene opstand.
Maar zij voegden eraan toe, dat de
gespannen toestand gemakkelijk- tot
een grote uitbarsting kan leiden.
Uit hét stadsdeel Boeda klonk bét
gedonder van tankkanonnen, dié vèr-
zetshaarden vernietigden. Eerder bp de
dag probeerden Hongaarse politieman
nen met automatische wapens een bres
te slaan in de partisanengelederen. De
vrijheidsstrijders hebben zich opnieuw
ingegraven.
Na de vergaderingen vormden vele
onderwijzers in de binnenstad spreek
koren. Ook werden spandoeken mee
gedragen.
In een met daverend applaus be
antwoorde resolutie hebben de leer
krachten hun grote bezorgdheid uit
gesproken over de toekomst van het
Nederlandse onderwijs. Zij verwachten
„van de regering begrip voor de klem
mende ernst van de situatie en eisen
daarom van de regering de onvoor
waardelijke bereidheid om een alles
zins aanvaardbare aalarisregeling voo;
de onderwijzers tot stand te brengen,
opdat ook in de toekomst het Neder
landse onderwijs kan beschikken over
een korps van toegewijde en voor hun
zware en verantwoordelijke taak be
rekende personen".
In het gebouw voor K» en W. opende
de voorzitter van de ANOF, de heer
Jac. Lootsma, de massale bijeenkomst.
Hy was nog maar net aan het woord
of minister Cals nam in een van de
loges zijn plaats in. Op bet sportieve
gebaar van de bewindsman om op de
ze vergadering te verschijnen rea
geerde de voorzitter met waarderende
woorden,
„U bent hier in het hol van de
leeuw," zei de voorzitter, „maar u
moet ook bedenken dat het geen
tamme leeuwen zijn". Voor de
„woestheid" vroeg spr. begrip van
de minister. Dat de minister aanwe
zig was, werd blijkens het applaus
zeer op prijs gesteld.
De heer Lootsma zei. dat de onder
wijzers door deze demonstratie het Ne
derlandse volk. de volksvertegenwoor
diging en daardoor ook de regering
duidelijk willen maken dat lyerziening
van de onderwijzerssalaarissen een ge
biedende eis is.
0 Zie verder pagina 3
m
De onderwijzers hebben gisteravond in
Den Hang een protestvergadering geor.
ganiseerd. Builen' op straat voor het
gebouw van Kunsten en Wetenschappen
werd na afloop nog druk op straat ge
confereerd en met spandoeken gezwaaid.
Het plan werd op de Navobiieen-
kornst In Parijs Ingediend door de Brit
se minister van Buitenlandse. Zaken,
Selwyn Lloyd.
„Dit is het grote ontwerp voor Euro
pa", zei Lloyd, en hij sprak van „een
communiteit" in .plaats van „een fede
ratie". Al in de eerste bespreking werd
duidelijk gemaakt dat het Engelse plan
zou eisen dat de deelnemers een deel
van hun soevereiniteit afstaan.
De New York Post meldt, dat de
Amen-aanse regering besloten heeft
voorlopig geen proeven met waterstof-
Vo^men te nemen- in elk geval niet in
iyi>i
Dit zou worden gedaan „uit h«t oog
punt yan de openbare veiligheid en uit
de behoefte aan een, of andere drama
tische stap ter vermindering van de
internationale spanningen."
