Olie-belangen
IN SCHEVENINGEN:
Jamboree met ruim 34.000
padvinders geopend
Maamdai
A-GRIEP IN
AMBONEZEN-
WOONOORD
en Pinea
zijn het eens
VEELBELOVEND BEGIN VAN AUGUSTUS
'i
m
Twee voortvluchtige
Duitsers in de
duinen?
Duitse ambassade
laat duizenden
brieven zien
Salarisoverleg KLM
wordt hervat
ZONNIG WEER;
MORGEN IETS
WARMER
Molotow heeft eenr
zenuwinstorting
Blankbrood wordt
fop 19 augustus)
1 cent goedkoper
Maar vandaag nog
geen voorstel
Vanmiddag gesprek
tandartsen-fondsen
GROOTSTE IN DE GESCHIEDENIS
ONTWAPENINGSGESPREK IN LONDEN
ill
VRIJDAG 2 AUGUSTUS 1955
VIJFTIENDE JAARGANG No. 3754'
Repatriëringskwestie
Gepakt
m
m
mmm
Nog twee weken
Botterdam: Witte de Wlthstraat 30Telet. 115700 <4 L)
Postbus 1112 Postgiro No. 424519
Klachtendienst abonnementen 18.3019.30 u.
Zaterdags 1718 uur Telefoon U5700
's-Gravenhage: Huygensplein 1 Telef. 183467 (3 1
Postbus 1091 Postgiro No. 424867
- Klachtendienst 18.30—19.30 u. Telef. 362569
Schiedam: Lange Kerkstraat 24 b Telefoon 67882
Abonnementsprijs 61 cent per week. 2.65 per maand,
f 7.90 per kwartaal. Losse nummers 15 cent.
Verschijnt dagelijks
J
Directeur: H. DE
RUIG
(Geldig tot morgenavond)
ZONNIG
Oroog en zonnig weer met Iets hogere middagtempe-
raturen. Matige tot zwakke wind uit uiteenlopende richt
tingen
Morgen: Zon op: 5.06 Maan op: 14.45
onder: 20.29 onder: 23.46
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
p. E Engelse regering probeert na
U het Suez-conflict zoete broodjes te
bakken tegenover de Arabieren. Zij
jneent de oüebelangen van Engeland
en West-Europa daarmee te dienen
Op zichzelf is het begrijpelijk en ook
wenselijk dat de Engelsen trachten
op betere voet te komen met de Ara
bieren.
Veel succes hebbeD ze echter daar
mee tot dusver niet. Met name de
Egyptische dictator Nasser en de
Saoeólsch-Arabische koning Saoed blij
ven Engeland op allerlei manieren
de voet dwars zetten. Dat blijkt duide
lijk uit de van buiten gevoede op
stand in Oman aan de Perzische golf,
een 'sultanaat dat sinds 1820 onder En
gelse bescherming staat.
Nasser en Saoed mogen onderling
ernstige verschillen hebben, beide
heersers zullen niet rusten, totdat ze
de macht van Engeland In het Mid
den-Oosten hebben gebroken, evenals
trouwens de macht van het gehele
Westen.
Engelandis de sultan van Oman
militair te hulp. gekomen bij het dem
pen van de opstand van enkele stam
men die onder leiding staan van de
Iman, een geestelijke leider die tevens
de oude rivaal is van de sultan. Daar
mee voldoet Engeland aan oude ver
dragsverplichtingen maar Engelands
actie is tevens koren op de molen van
Nasser en Saoed. Ze gebruiken deze
militaire actie 001 de Arabische landen
opnieuw tegen Engeland op te zetten.
(Van onze Haagse redacteur)
/GISTERMIDDAG om tien over drie zyn vijf gevangenen uit de
^-r Scheveningse gevangenis ontsnapt, jjiamelyk twee Duitsers,
die in november 1956 in Apeldoorn gearresteerd werden wegens
inbraak in vereniging, en drie Nederlanders. De drie Nederlanders
zijn weer gegrepen, maar de Duitsers zijn nog voortvluchtig.
De gevangenen waren gistermiddag werkzaam op een zolder van
Gevangenis I aan de Porapstationweg. De beide Duitsers, de 23-ja-
rige E. I. Frese en de 21-jarige W. J. Wilke, beiden uit Borghorst
in Duitsland, hebben op deze werkzolder, die zich onder een punt
dak bevindt, het slot losgeschroefd van een getralied raam en zijn
daarna ontvlucht. De drie Nederlanders ontdekten de ontvluchting
en volgden hen.
fOOR de Amerikanen is de be
,V scherming die Engeland aan de
sultanaten en vorstendommen aan de
olierijke Arabische kust langs de Per
zische Golf biedt een doorn in het oog.
Dat doorkruist de Amerikaanse poli
tiek die gebaseerd is op de Eisenho-
werdoctrine: het apaiseren van de Ara
bieren met geld en economische steun
opdat ze niet de kant van Sowjet-Rus-
land zullen kiezen. Machtsvertoon
wordt door de Amerikanen voor zover
het" de Europese bondgenoten betreft
uit den boze geacht.
De Engels-Amerikaanse politieke te
genstelling ten aanzien van het Mid
den-Oosten'springt hier in het oog. Bo
vendien zijn Engeland en de Verenigde
'"Stóten '.economischerivalen. - ---
- Achter' koning Saoed staat de Ara-
bisch-Amerikaanse oliemaatschappij,
de Aramco en langs de kuststreek met
haar sultanaten en koninkrijkjes ope
reert de Iraakse Petroleummaatschap-
pij, waarin Europese belangen nl. En
gelse, Nederlandse en Franse dom Ine
ren. In hèt verleden is gebleken dat de
Amerikaanse oliebélangen in Saoedi-
Arabië eerder een stimulans dan een
rem vormen voor de ambities van ko
nlng Saoed. Deze Arabische vorst
streeft ernaar zijn macht uit te brei
den langs de Perzische Golf.
e klap die Engeland deze week in
O Oman, uitdeelde maakte aan ko
ning Saoed duidelijk dat Groot-Brittan-
nië niet van pian is zijn biezen te pak
kan en zijn oliebelangen op te geven.
In dit opzicht levert Engeland op het
Arabische schiereiland evfipeens slag
voor Nederlandse belangen.
Aan Nederlandse kant bestaat dan
ook alle begrip voor de moeilijke posi
tie waarin Engeland verkeert. Maar
het verdient naar onze mening afkeu
ring dat van Engelse kant wordt ge
poogd om de aandacht van de Arabie
ren voor het optreden in Oman af te
leiden ten koste van de staat Israël.
Sinds het uitbreken van de oorlog tus
sen Israël en de Arabische landen in
1948 werd door deze landen elke leve
rabtie van olie aan Israël stopgezet. De
Amerikaanse oliemaatschappijen, die
in de Arabische landen opereren sloten
zich sindsdien bij deze boycot aan. De
Britse maatschappijen en ook de Shell
zorgden er echter voor dat de olieraffi
naderij van Haifa tot nu toe kon blij
ven draaien. Maar de vorige week be
sloot de Palestijnse Petroleum Maat
schappij waarvan de British Petroleum
Company en de Koninklijke Shellgroep
elk de helft van de aandelen bezitten,
alle olieleveranties aan Israël te beëin
digen en zich eveneens aan te sluiten
bij de Arabische boycot.
p. E Palestijnse Petroleum Mij.
L) bleek zich in het algemeen te
richten naar de aanwijzingen van het
Foreign Office in Londen de meer
derheid van de aandelen van British
Petroleum is nl. in het bezit van de
Engelse regering met de Koninklij
ke Shell ligt het anders. Dit is een par
ticuliere Nederlandse maatschappij.
Daarom is de invloed van de Nederr
landse regering op het beleid van deze
maatschappij gering.
De verantwoordelijkheid voor het te
rugtrekken van de Palestijnse Petro
leum Mij uit Israël ligt dan ook in
hoofdzaak m Londen, maar net valt
toch te betreuren dat de Nederlandse
regering deze week afwijzend heeft ge
reageerd op het verzoek van de nieu
we Israëlische gezant in ons land, de
heer Cidor, om de Koninklijke Shell
groep er toe te brengen op haar be-
siuit terug te keren. Ook heeft de Ne
derlandse regering niet willen bemid^
delen in Londen. Het argument dat van
Nederlandse kant is aangevoerd, nl.
De ontsnapte gevangenen hebben
zich in een dakgoot laten zakken en
sprongen daarna op een platje, enkele
meters lager. Een van de Nederlan
ders, de 27-jarige H. P. uit Velseroord,
die de laatste ontsnapte was, kwam b(i
die sprong slecht terecht. HO kneusde
zOn schouder. De bewakers, die inmid
dels waren gealarmeerd, konden hem
ter plaatse vastgrijpen.
Vanaf het platje op de eerste
etage slaagden de andere vier erin
een binnenplaats te bereiken. Op die
binnenplaats liggen namelOk steen
kolen opgestapeld tegen de muren
van de nieuwbouw van de gevange
nis. Van deze steenkolenhoop maak
te indertijd ook de Zwarte Ralter
gebrjiIJt„ojn,.tegen deze',nieuwbouw
op te klimmen.
Ook de gevangenen, die gistermid
dag ontsnapten, volgden deze weg. Ze
kwamen in de tuintjes van de wonin
gen van het gevangenispersoneel te
recht.
De Westduitse ambassadeur in Mos
kou, dr. "Wilhelm Haas, heeft donder
dagavond in de Russische hoofdstad
aan westerse journalisten ongeveer
80.000 brieven getoond van in de Sow-
jet-Unie verblijvende Duitsers, die
naar Duitsland willen terugkeren.
De Russische regering erkent het
Duitse staatsburgerschap van deze
mensen niet en houdt vol. dat zij Sow-
jetburgers zün.
Deze dramatische demonstratie
vond plaats in de keider- en archief
ruimten van de Westduitse ambassade
om de bewering van de Russische mi
nister van Buitenlandse" Zaken. Gro-
miko. dat er in de Sowjet-Unie geen
Duitse burgers meer te repatriëren
zijn, te -weerleggen.
Zij vond plaats minder dan 24 uur
nadat de leider van de Westduitse de
legatie die in Moskou onderhandelin
gen voerde. Lahr, de Russische-Duitse
onderhandelingen had afgebroken en
naar Bonn was teruggevlogen voor na
der overleg met zün regering. Men
neemt aan dat Lahr volgende week
naar Moskou zal terugkeren.
De bewakers van de gevangenis zet
ten de gevangenen achterna en slaag
den erin de twee Nederlanders in het
Boetveld, op de weg naar de water
toren, aan te houden. Het waren de
26-jarige W. K. uit Venlo en de 25-
arige H. K. uit Eindhoven.
Men vermoedde, dat de beide Duit
sers dezelfde weg gekozen hadden en
daarom heeft de politie gisteravond tot
halfacht het gehele terrein naar zee
en de wegen naar Wassenaar en De
Ruige Hoek afgezet en met vier speur
honden afgezocht, echter zonder resul
taat. Het spoor liep dood op de plaats
waar de twee. Nederlanders reeds
eerder gepakt waren.
De politie- beschikt over het signale
ment van de beide gevluchte Duitsers.
Zü kreeg de foto's uit Apeldoorn toe
gezonden. Frese is 1.91 m lang. heeft
blond haar en blauwe ogen- Wilke is
Zie verder pag. 3, 7e kol.)
Bij K.B. is aan W. J. Zweers, op
zijn verzoek, met ingang van 31 juli
1957, eervol ontslag verleend als bur
gemeester der gemeente Batenburg.
Gistermiddag is onder leiding van
prof. Levenbach een bespreking gehou
den van het college van rijksbemid
delaars met enkele directieleden van
de K.L.M. en vertegenwoordigers van
de verenigingen van bij deze maat
schappij in dienst zijnde vliegers. Het
resultaat van deze bespreking is, dat
het overleg over de salarispositie van
de vliegers zal worden hervat.
dat het hier handelsbelangen betreft
van particuliere ondernemingen, waar
mee een regering zich niet heeft te
bemoeien lijkt in dit geval niet erg
steekhoudend.
IT standpunt moge in net algemeen
J3 gesproken juist zijn, maar wij zien
niet in waarom Den Haag de Petro
leum Maatschappijen en de Engelse
regering niet kan wijzen op het feit dat
deze aansluiting aan de boycotactie der
Arabieren volkomen in strijd is met de
politiek van warme vriendschap, die
ons land steeds ten opzichte van de
nieuwe staat Israël heeft gevoerd.
Wij begrijpen evenmin waarom de
Nederlandse regering de Kon. Shell
groep er niet op zou kunnen wijzen, dat
het door haar genomen besluit de po
sitie van de petroleummaatschappijen
slechts kan verzwakken en de spannin
gen tussen Israël en de Arabische lan
den niet anders kan dan vergroten.
De Arabieren zullen na dit succes
aangemoedigd worden en de oliemaat
schappijen zullen steeds grotere con
cessies moeten doen terwijl ze tevens
tot een steeds krachtiger anti-Israë
lisch beleid zullen worden gedwongen.
Wie eenmaal aan afpersing toegeeft,
begeeft zich op een hellend vlak.
Met een kanonschot is gisteren in de
tentenstad in Sutton Coldfield in Enge
land de grootste wereldjamboree in de
geschiedenis van dé internationale pad
vindersbeweging geopend.
Ruim 34.000 padvinders uit 82 landen
stonden in het grote park van Sutton
in „de houding" toen de hertog van
Gloucester de jamboree voor geopend
verklaarde.
Terwijl het schot weergalmde, ver
anderde het toneel ineen werveling
van kleuren, doordat de deelnemers
met hun hoeden wuifden, en-deze in de
lucht gooiden.
Er waren inaar schatting' 30.000 be
zoekers, onder wie diplomatieke verte
genwoordïgers.
De openingsplechtigheid begon met
een vlaggenpairade èh duurde ongeveer
tien minuten. Lord Rowallan en de her
tog van Gloucester hielden toespraken.
Tientallen padvinders vielen ten ge
volge van de warmte flauw.
De vorige wereldjamboree werd
twee jaar geleden in Niagara Falls
gehouden. Normaal is er slechts om de,
vier jaar een jamboree. Dit jaar is er
een extra, omdat het vijftig jaar gele
den is dat de padvindersbeweging werd
gesticht door lord Robert Baden-Po
well, die een eeuw geleden werd gebo
ren.
NOG steeds staat liet -weer in West- en
centraal Europa onder invloed van
een omvangrijk hosedrukgebled. Het cen
trum la; vanmorgen nabij Schotland. Bo-
ven ,de_ Noprdzee^waiiit daardoor een noord
westelijke tot noordelijke wind,- waarmee
wat koelere lucht naar ons land wordt ge
voerd. Af en toe drijven ook wat wolken
banken het land binnen, die afkomstig
xljn van storingen, welke van de omge
ving van IJsland in de richting van Scan
dinavië koersen. Een van deze storingen
veroorzaakte nogal wat regen ln Noorwe
gen en Zweden. Ten zuiden van het hoge-
drukgebied is het weer warm tot zeer
warm. In Midden- en Zuid-Frankrijk stijgt
de temperatuur tot 3034 graden.
In het Alpengebied en Zuld-Duitsland
werden temperaturen gemeten van 25 tot
30 graden. De 1 hoogste temperaturen in
Europa werden uit Spanje gemeld, waar
het kwik op sommige stations tot 41 gra
den steeg. Boven de oceaan daalt de lucht
druk nu langzaam, terwijl in onze stre
ken de. barometer vanmorgen weer iets
opliep. Daarmede samenhangend verplaatst
het centrum van het hogedrukgebied zich
in de richting van ons land.
Het weer blijft daardoor overwegend
zonnig en aangezien de aanvoer van koe
lere Noordzee-lucht afneemt, zullen de
temperaturen morgen overdag weer iets
hoger worden.
pp!!®»
In het woonoord Lunetten te Vught-is
sinds enkele dagen een vrij gróót
aantal Ambonezen aangetast door de
Aziatische griep. Hoewel de ziekte
een goedaardig karakter en een'snel
verloop heeft, heeft zij zich in enkele
dagen snel verbreid.
Naar men ons van bevoegde medische
zijde meedeelde, is deze snelle uit
breiding te wijten aan de beperkte
ruimte, waarin duizenden Ambone
zen in dit woonoord leven en ook wel
aan een zekere zorgeloosheid, waar-r
mee zü de adviezen van de doktoren
in de wind slaan. Verwacht wórdt
daarom, dat binnen enkele weken de
besmetting zich over het hele kamp
zal hebben uitgebreid.
In de omliggende plaatsen, zoals
's-Hertogenbosch en Vught. Is van
een besmetting met Aziatische griep
nog geen sprake, hoewel hier, even^
als vrjiwel overal elders, vrij veel
eevallen van influenza voorkomen.-'"
Het Britse blad Daily Express schrijft
dat de vroegere Sowjetleider Molotow
aan een zenuwinstorting lijdt sedert hij
ruim een maand geleden alt het partij
presidium werd gestoten.
Volgens het blad bevinden zich twee
schildwachten voor het'huis van* de
vroegere Russische minister: Hét Krem
lin ontkent dat Molotow huisarrest;
heeft.'
't'EN recente opname van
,H.K.H. prinses Irene,
die maandag "a.s. haar acht
tiende verjaardag zal vieren.
(foto Meyboom)
De Nederlandse Bakkerijstichting zal
adviseren de prös van het blank-brood
met ingang van 19 augustus a.s. met
één cent per brood van 800 gram te
verlagen.
Over deze prijsverlaging heeft over
leg plaatsgevonden met minister Zijl-
stra. Aanvankelijk meende de Bakkerij-
stichting dat het advies tot prijsverla
ging eerst over twee maanden zou
kunnen worden gegeven. De minister
achtte de verlaging gerechtvaardigd
in verband met de daling van de bloem-
prijs.
De KLM zal met ingang van 5
augustus vyfmaal per week van Am
sterdam naar Warschau vliegen in
plaats van driemaal per week. Deze
frequentieverhoging, die een tijdelijk
karakter zal hebben, houdt verband
met de gestegen vraag naar vervoer.
A MERIKA, Engeland, Frankryk en Canada zijn het -gisteren in
grote lynen eens geworden over een nieuw plejn voor ontwape
ning. Maar het plan. zou nog niet op de voor vandaag uitgeschre
ven bijeenkomst van de ontwapeningscommissie worden ingediend,
zoals aanvankelijk in de bedoeling lag. Dit is bekendgemaakt door
de Franse minister van Buitenlandse Zeken, Christian Pineau, voor
dat deze gisteravond terugkeerde naar Parijs.
Pineau verklaarde op het Londense vliegveld tegenover verslag-."
gevers niet te kunnen uitweiden over de aard van de Westerse in-
spectievoorstellen, daar deze eerst ter kennis van de Sowjet-Unie
moeten worden gebracht.
Het westelijke plan is afgerond, tij
dens een bijeenkomst die Dulles giste
ren in Londen met de westelijke afge
vaardigden heeft gehouden.
56
Naar verluidt, zün de meningsver
schillen tussen de westelijken over de
inspectiezones - uit de wég geruimd.
Maar er is nog verschil van mening
óver de grenzen van de sier ste" derf
'Franse strijdkrachten ln de latere sta—
dia van de ontwapening. Ook Is men
het nog niet eens over de grens tassen
militaire troepen en: politietroepen.
De meningsverschillen zouden worden
voorgelegd aan de Navoraad, die van
ochtend in Parijs bijeen zou komen.
Het zal waarschijnlijk twee weken
duren, voordat het gehele westelyke
standpunt in de subcommissie in
Londen is uiteengezet.
De ministers Dulles (V.S.) Pineau
(Frankrijk) en Selwyn Lloyd (Enge
land) hebben gisteren een langdurige
bespreking gehad, de eerste tussen dit
drietal sinds de Suezcrisis.
Pineau heeft meegedeeld, met Dal
les te. hebben afgesproken dat hü tegen
7 september naar Washington zal rei
zen.
Minister Dulles, van - de Ver- Staten
keert vandaag terug naar Amerika. De
Amerikaanse gedelegeerde, Stassen zat
daarom naar men aanneemt het Wes
terse plan ontvouwen. Dulles zou van
daag nogmaals bijeenkomen met zijn
Westelijke collega's.
Betogers trokken donderdagavond
door de Londense straten, om op deze
wyze adhesie te betuigen aan de ver
togen van de „Britse nationale raad
voor het stop zetten der proefnemin
gen met kernwaoens" en om.te nmies-
+eren tegen het traee verlooó der T on-
Jense ontwapeningsbesorekingen.
(Van onze'Haagse redacteur)
Vanmiddag zou op het bureau van
de maatschappij ter bevordering van
de Tandheelkunde een bcsoreking ge
houden worden met vertegenwoordi
gers van de ziekenfondsorgarisaties ten
einde een oplossing te vinden voor het
tandartsenconflict, dat nu reeds vier
maanden duurt.
Augustus, een van de druk
ste vakantiemaanden, is
goed ingezet: het fraaie zo
merweer lokte gisteren tal
lozen naar de mooie plekjes
n ons land. Zandvoort kreeg
">k zyn deel, zoals deze
luchtfoto leat zien.
m—
V ijf gevangenen
ontsnapt -
spoedig gepakt
m
i' y -