Adenauer en Spaak:
Eenheid is nodig om onze
beschaving te redden
mm
Raket van kunstmaan nog
steeds niet yerbrand
Met lievelingsdier op reis
m
Gaillard lijdt nederlaag
in eigen parti
Alarmoefening
voor
landmacht
NIET WACHTEN MET
ECONOMISCHE UNIE
KOPSTUKKEN BIJEEN IN AMSTERDAM
Koningin en Prins
op congres
Stichting krijgt
400 leden
V.S.-projectielen
met radio
op zonne-energie
Overwinning voor Mendès-France
Congres aanvaardt
bemiddeling
in Algerije
Interparlementaire Beneluxraad:
Koning Mohammed Y
naar Eisenhower
Super-constellation
Matroos omgekomen
„Thames" sleepte
drijvend eiland
over 7500 mijl
KLM-vliegers gaan:
woensdag verder:
praten v
r
MAANDAG 25 NOVEMBER 1957
VIJFTIENDE JAARGANG No. 385|
mm».- °-TJS„sS
JT^taSS.? «"»•-««*/ uïS"»S
"V
Eenmaking
Samenwerking
w
'imV
NA EEN DAG HERONTDEKT
„CONCENTRATIE OP N.-GUINEA"
imm
VTA HAMBURG
„GEEN GEWELD"
Bij lesvlucht op Schiphol
GESPANNENI
Settardam: 5« WWassriuti SO Telef. 115700 (4 L)
P®8®®* 1112 Postgiro No 424510
Stm^S^1f?*ti2bonn^Pente" 18-30—1030 U.
lK»riVHiliM8. Huygensplein 1 Telef 183467 fS Ll
NP' Po«t8lr° No. 424867 J
Directeur: H. DB RUIG
(Geldig tot. morgenavond).
RUSTIG WEER.
Droog weer met overdrijvende wolkenvelden cn voor-;
namelijk in het zuiden van hef land tijdelijk mist. Weinig
wind en ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag.
Morgen: zon op 8.20 Maan op 11.54
onder 16.38 onder 21.43
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOff
(Van een onzer verslaggevers)
HOE kan, in de schaduw van de atoom- en raketmachten, de Euro
pese cultuur worden gewaarborgd? Met deze vraag heeft zich
in Amsterdam een uitgelezen schare kopstukken van internationaal
formaat bezig gehouden onder leiding van prins Bernhard, president
van de Europese Cultuurstichting, welke stichting in de hoofdstad
haar eerste congres hield. Niet alleen kopstukken uit de wereld van
de cultuur hielden zich met het vraagstuk bezig, maar, omdat de
cultuur nauw verweven is met politiek en economie, ook een keur-
greep uit de wereld van politiek, financieel en industrieel vernuft.
Amsterdam was hierdoor een paar dagen lang een trefpunt van
vermaardheden: van staal-, olie-enkolenkoningen en andere indus
triële grootmachten uit Roergebied, Italië, Engeland en Amerika,
via cultuurprijswinnaars en hoogleraren aan kunstacademies tot
en met de promotors van het nieuwe Europa: Spaak, Adenauer,
Schuman en Mayer.
Het congres wilde meer bereiken,
den dat Europa zich bewust wordt
van de noodzaak, zich ideëel weer
baar temaken om zijn cultuur veilig
le stelten. Het wilde tevens de grond
slag leggen voor, een materiële weer
baarheid: de Europese Cultuur-Stich
ting (Fondstion Européenne de la Cul
turej, die, zoals tijdens het congrer
bekend werd baar zetel heeft ver-;
plaatst van Genéve naar Amsterdam
wil komen tot een miljoenen»
fonds dat, gesteund door han
del en Industrie, de cultuur en de
wetenschap van Europa moet gaan
stimuleren, o.a. door het op ruime
schaad beschikbaar stellen van stu
die beurzen aan Europese jongeren.
De twee belangrijkste redevoerin
gen van het congres waren ongetwij
feld die van de politici Adenauer en
Spaak, die zaterdagmiddag, ingeleid
door prins Bernhard, spraken in een
bijeenkomst .in het Concertgebouw,
waar ook koningin Juliana aanwezig
was. Het belangrijkst, omdat deze
politici duidelijk maakten, dat de
Europese cultuur slecbts te redden is
wanneer Europa geheel één wordt ge
maakt.
„Eenheid is kracht, maar werke
lijke eenheid kan slechts ten volle
worden bereikt wanneer Europa ook
in Intellectueel en cultureel opzicht
één wordt", en deze uitspraak werd
door de heren Adenauer en Spaak
krachtig onderstreept.
„Dè levensvatbaarheid van ons con
tinent hangt", aldus dr. Adenauer,
„in de eerste plaats af van de vraag,
of wij In staat zullen zijn uit de
droeve ondervindingen van het ver
leden de juist gevolgtrekkingen voor
een betere toekomst te maken".
„Wij staan", zo vervolgde de bonos
kanselier, „ten slotte niet alleen. Als
de emancipatie van volkeren uit an
dere werelddelen eenmaal een ver
schuiving ln de machtsverhoudingen
tot stand heeft gebracht, zal een wel
overwogen, verstandige politiek van
de vrije wereld tegenover de zich op
richtende volkeren van Azië en
Afrika de mogelijkheid schenken, dat
Prins Bernhard heeft tijdens
het congres van de Europese Cul
tuurstichting te Amsterdam het
slotwoord gesproken. HU zei dat
de stichting een voorlopig bedrag
nodig heeft voor een periode die
voldoende is om de organisatie
tot ontwikkeling te brengen, om
enig kapitaal op te- bouwen en
om ieder jaar een congres te
houden. De Prins wilde voor dit
doel drie jaar stellen. HU stelde
voor een minimumcontributie
van f5000 per jaar vast te stel
len voor bedrüven of andere in
stellingen. die de stichting willen
stehnen. Ook besprak bU deiBO-
gelijkheld van een Individueel
lidmaatschap van de stichting.
Prins Bernhard zei, dat men
daartoe 400 vooraanstaande Euro
peanen zal uitnodigen. Deze leden
zouden zoveel mogelUk moeten
medewerken aan het doel van de
stichting en ook de congressen
moeten bijwonen. De Prins stelde
voor de kosten van het lidmaat-
schap te stellen op f 100. Dr. Paul
RUkens zal voorlopig als Pen
ningmeester optreden. Er zal ge
poogd worden he* voorlopig be
stuur. dat thans een twintigtal
leden heeft, nog uit 1» breiden,
os. met meer vertegenwoordi
gers van vakbonden.
hetgeen Europese, Aziatische'en Afri
kaanse volkeren gezamenlijk tot stand
hebben gebracht, ook in de toekomst
aan de gehele wereld en de Europese
economie ten goede zal komen".
Dr. Adenauer wees hierna op de
noodzaak van hechte samenwerking.
„Ik ben uitermate verheugd over de
goede verstandhouding met onze
bondgenoten in Noord-Amerika, die
steeds beter geworden is. Van de
kracht en de sterkte van de banden
tussen de Europese landen en de Ver
enigde Staten bangt tenslotte het suc
cesvolle zelfbehoud van Europa af",
aldus dr, Adenauer, die tevoren, spre
kend over de afgenomen betekenis
van Europa, al opgemerkt had, dat
„het vrije Europa al lang een prooi
van de machten in het Oosten zou zijn
geweest".
Voor een versteviging van de Euro
pese samenwerking moeten echter, al'
dus dr. Adenauer, niet alleen de zes
landen van „Klein-Europa" zich in
spannen, maar ook de andere vrije
staten van ons werelddeel. „Daarom
Zie verder pag. 5, le kol.)
Tijdens het congres van de Europese
Cultuur-stichting In het Concertgebouw
te Amsterdam onderhield H.M.de Ko
ningin zich geruime tijd met bonds
kanselier Adenauer, die naut de
Koningin bet concert bijwoonde, dat
ter gelegenheid van dit congres door
het Concertgebouworkest werd
gegeven.
IfeÉfev.
De raket van de* eerste Russische
kunstmaan komt voortdurend dichter
bij de aarde, maar zal nog wel enkele
dagen „in leven" blijven.
Nadat een hele dag tevergeefs naar
de raket was gespeurd, hebben Britse
geleerden haar zaterdagavond ln Jod-
rell Bank met de grootste radio-tele
scoop ter wereld opnieuw waargeno
men. Men had reeds aangenomen dat
de raket ln de dichtere luchtlagen van
de aarde was afgezakt en verbrand.
Dr. Hans Ziegler, een Duitse geleer
de die voor het Amerikaanse leger
werkt, heeft verklaard dat de V.S. vo
rige maand reeds een kunstmaan had
den kunnen lanceren, als president
Eisenhower daarvoor zijn toestemming
had gegeven. Ziegler ontkende dat de
Russen op raketgebied een voorsprong
van vijf jaar hebben.
De volgende maand zullen in de V.»,
endge proef-projectielen worden ge
lanceerd die een radio meevoeren
waarvoor de energie door de zon wordt
geleverd. Deze bolvormige projectielen
kunnen eventueel een-baan om de aar
de, gaan beschrijven, hoewel het hier
niet in de eerste plaats omgaat zei
Zieker.
Radio-Moskou heeft gezegd, dat de
Russen binnen vijf oftien jaar een
rijdend laboratoriumnaar de maan
zullen schieten met bèbulp van onbe
mande raketten.
Dit laboratorium zou op- een rups-
baan geplaatst worden en op een klei
ne tank lijken. Het zou televisie-op
namen van het maanlandschap maken,
die miljoenen televisiekijkers in hun
huiskamers zouden kunnen- zien.
De jonge Franse premier, Féiix
Gaillard, heeft zaterdag in
Straatsburg op het congres van
zijn eigen radicaal-socialistische
partij een nederlaag geleden. Oud-
premier Mendès-France behaalde
daarentegen een overwinning.
Het ging over Algerije. Het congres
ging akkoord met een resolutie waar-
In geëist werd dat de Franse .regering
Met een gezicht alsoj er geen
gezelliger reisgenoot dan zijn
leeuw denkbaaris, kwam, Bob
Dietch uit Fairlawn New Jer
sey) dezer dagen per stationcar
in New York aan. De leeuwdie
Elvis heet en anderhalf jaar oud
is, nam deel aan hetfestival
van Lievelingsdieren".
De chef van de generaal staf, lui
tenant-generaal GJ. Je Fèvre de Mon-
tlgny, heeft hedenmorgen om 10 nur
het bevel gegeven voor een groot
scheepse alarmoefening, waarbij vrij
wel" de gehele landmacht"betrokken Is,
Deze oefening heeft ten doel de pa
raatheid van de troepen op de proef
te stellen en zal enige' dagen duren.
Sinds korte tijd was reeds de alarm-
toestar verhoogde paraatheid
afgekoiwJgd. De oefening zal zlch voor
al afspelen op de Veluwe, ln Over-
0nl.tsn.ife A5£terhoel& Men moet tiaar
Tflarr oélr reKehhig houden'- met "jfrotére'
drukte op de wegen, vooral des nachts;
(Van onze parlementaire redacteur)
De raadgevende interparlementaire
Beneluxraad heeft zaterdag ln Brussel
met 41 stemmen voor en 2 stemmen
tegen het door de commissie voor bui
tenlandse vraagstukken opgestelde
ontwerp-advies over het verdrag,tot
instelling van de Benelux Economische
Unie goedgekeurd.
In dit advies wordt aan de regerin
gen van België, Nederland en Luxem
burg aanbevolen:
J De goedkeuring van het verdrag zo
spoedig-mogelijk bü de drie parie
menten aanhangig te,maken.
2 Ervoor te zorgen dat.de Unie als eën
stuwend element in de Europese
Economische Gemeenschap naar voren
zal treden, o.a: door tefatfevén naar
een monetaire,, unie van de. Benelux-
,landen.->4.f.>.yi»."ijf -
3'NiëTiI w'acEten mêi dé"verwe®en
IÖMng van de "doeleinden van de.
In geheel Indonesië, is vandaag op
Initiatief van de regering vijf mlnnten
gestaakt om de aandacht van de wereld
tejvestigen op het streven van Indone
sië om westelijk Nieuw-Gninea in
handen te krUgen. In. Djakarta werd
om klokslag 12 uur alle activiteit on
derbroken om zich vijf 'minuten lang
te „concentreren op de Indonesische
aanspraken." Woordvoerders van de
regering' verklaarden echter dat ook.
elders ln het land bet stakingsparool
werd opgevolgd.
In Djakarta waren alle straten
verlaten. De arbeiders ia de fabrie
ken en de ambtenaren, in de rege
ringskantoren onderbraken hun
werk, toen precies op het middag
uur sirenes begonnen te loeien,
kerkklokken luidden en de trommen
van de moskeeën hun gedreun over
de stad lieten horen. De gedachte
Op een veiling te Brussel werd za
terdag voor een aantal exemplaren
van het eerste Europese „dagblad"
„Ty dingen", dat omstreeks 1620 ln
België voor het .eerst verscheen, B.
Fr. 34.000geboden. Eigenaar van
déze kostbare kranten werd de Am
sterdammer Menno Hertzberger.
Koning Mohammed V van Marokko
zal vandaag in gezelschap van zijn mi
nister van Buitenlandse Zaken, Balaf-
rej, in Washington aankomen voor be
sprekingen met president Elsenhower
over de oorlog in Algerije.
Waarschijnlijk zal koning Moham
med Amerikaanse steun trachten te
verkrijgen voor het Marokkaans-
Tunesische bemiddelingsaanbod van
vorige week.
Het is de eerste officiële buiten
landse reis van koning Mohammed,
sinds Marokko vorig jaar onafhanke
lijk werd. De vorst wordt op 14 decem
ber 4n;Babat terug verwacht
föiiiïnmtrUi
aan deze staking was geopperd door
oud-vice-president Hatta.
Inmiddelsheeft het Indonesische
kabinet een commissie-ad boe*inge
steld, die by de regering voorstellen
in zal moeten dienen-voor de uitvoe
ring van de opzegging der RTC-over-
eenkbmsten met Nederland.
De Indon,minister van Handel,
prof. Soenardj o, noemde het „natuur
lijk", dat «de Europese handel in* de
Indonesische exportprodukten naar
West-Duitsland (Hamburg) zal worden
verlegd, in het geval-Indonesië de han
delsbetrekkingen met Nederland zon
verbreken. De vraag is,.zei de minis
ter, of de Duitse zakenlieden bereid
zijn de Indonesische produktennaar
andere landen te distribueren, zoals:
Nederland de laatste jaren heeft -ge
daan.
MinisterSoenardjo is kortgeleden
van een reis naar West-Duitsland in
Djakarta teruggekeerd. .Hij ?ei niet, of
Indonesië over deze kwestie overeen
stemming met de Westduitse regering
heeft bereikt.
Tijdens een- interview voor de tele
visie heeft de Indon. ambassadeur in
Australië, dr. A. Y. Helmi, verklaard,
dat Indonesië nlèt voornemens Is ge
weld te gebruiken in het geschil, over
westelijk Nieuw-Guinea, tenzij uit
zelfverdediging. Hij zei niet te gelo
ven, dat de berichtenover geweld
pleging tegen Europeanen in Indonesië
juist zijn.
Tijdens een lesvlucht is vanmorgen
een Super-Constellation van de K.LJV1.
bij het starten op Schiphol aan het eind
van de baan van het "verharde gedeelte
geraakt, waardoor het toestel lichte
schade opliep en waarbij o.a. de pro
pellers werden verbogen. Een en ander
was het gevolg van een, aan het eind
van de baan, noodgedwongen onder
broken start.
Instructeur van de PH-LKF (Phoe
nix) was de heer R. T. Esser. Geen van
de bemanningsleden liep enig. letsel op.
Zondagmorgen bij het binnenkomen
in IJmuiden van het vrachtschip' „Vlie-
stroom" is de 22-jarige matroos J. G.
uit Amsterdam bij het binnenhalen van
de loglijn door een draaiende winch
gegrepen en tegen het dek gesmakt.
Hij brak zijn nek-en-waa «utdddtiHik
dood.
Unie totdat de termijnen, die in de
overgangsovereenkomst worden ge
noemd zijn verstreken, maar dit zo
spoedig mogelijk te doen; de uitwer
king van het gemeenschappelijk land
bouwbeleid dient uiterlijk binnen vijf
jaar te geschieden.
Aan de economische en sociale raact
van advies advies te vragen, voor
dat door de drie regeringen de be
schermende maatregelen, worden ge
nomen waartoe het -verdrag de moge
lijkheid biedt, wanneer de levensbe
langen van- een der -landen ln gevaar,
zijn. Is het niet-mogelijk dit advies te
vragen vanwege de spoed; die diept te
worden betracht, dan'zullen' de "rege
ringenaanstonds verslag moeten, uit
brengen aait" de raadgevendeïnterpar-
lemëótai^gjèB^^ ëconoï
bevolen wéïdY.öe telen'"vanliet yèr-
drag dienovereenkomstig aan té-.Vhl!e&
en deze aanvulling aokabetirekklng te
doen hébben op hef landbouwbeleid.
Zie verier pag^A, 6e kol.)
(Van een onzer verslaggevers).
De Ned. sleepboot „Thames" heeft
zaterdag de drijvende boorinstallatie
„Adma Enterprise" te Das Island. In de
Perzische Golf, afgeleverd na een
sleepreis over een afstand van 7500
mül.
Het transport vertrek op 23 augustus
uit Audorf (Noord-Duitsland), waar de
>.Adma Enterprise" werd gebouwd De
boorinstallatie, eigendom van de Abu
Dhabi Marine-areas dochteronder
neming van The British Petroleum Co.
en de Compagnie Francaise des Petro-
les lijkt het meest op een drijvend
eiland. Het is, met inbegrip van een
helikopter-landingsdek, 68 meter lang
en 32,5 meter breed.' Op deze ponton
staan vier pilaren, waarop het eiland
rust Deze pilaren haddentijdens de
sleepreis een hoogte van 32 meter, doch
op de plaats van bestemming worden
deze verlengd tót 50 meter.
Het transport is verschillende malen
bemoeilijkt door slechte weersomstan
digheden. Voor kapitein Engels van de
„Thames" betekent déze zware reis een
waardige afsluiting van zijn zeemans
loopbaan. Na terugkeer in Nederland
zal hu wegens het bereiken van de pen
sioengerechtigde leeftijd de sleepvaart
vaarwel zeggen.
BU gevechten tussen Spaanse grens
troepen en leden van het Marokkaanse
bevrijdingsleger aan de grens van de
Spaanse enclave in Züfd-Marokfco, If-
nl, zouden ongeveer v«ftig Spaanse
soldaten gedood of gewond zijn, aldus
onbevestigde berichten die in Rabat de
ronde doen.
In officiële kringen In Madrid *Un
deze berichten tegengesproken.
het aanbod van Tunesië en Marokko;
tot bemiddeling in de Algerijnse,
kwestie aanvaardt. De regering-Gaü-
lard had dit aanbod officieus afgewe
zen. Oud-premier Mendès-Frahcé 'hau
voor aanvaarding gepleit.
De motie van de aanhangers; van
Mendès-France werd aangenomen - met
648 stemmen. De tegenmotie van Gail-;
lard's aanhangers verwierf 472 stem-l
men.
Mendès-France deed in een rede opi^
het congres een felle aanval op de re-
gëringspolitlek in Algerije. Hij drong
erop aan, onderhandelingen meY'Ttï-j
nesië en Marokko te beginnen tenein»
de enerzijds te komen tot een 'bè»
eindiging van de oorlog in Algerijé ^a
anderzijds een federaal stelsel .te yo'r-t
men, waarin Frankrük ende landen^
van Noord-Afrika tot wederzijds vdöf§S
deel kunnen samenwerken.
„WU lopen het gevaar dat het vraag-fi
stuk-Algërije wordt geïnternationali-f
seerd", meende hij. De Britse- en Amei;|
rikaanse. wapenzendingeh wezen - .vol-1
geus-hem al in deze richting. „Aikiwijff
niet handelen zijn het morgen de NavoS
of de V.N. dié tussenbeide komeh'^ÏIS;
In een scherp antwoord, waarop -,dé^.
afgevaardigden zowel met gejuich-/ais.
met afkeurend gefluit reageerden,;dëédi
premier Gaillard een persoonlijke aan-|
val op Mendès-France. „Ik; feant^metf
zUn stelselmatige kritiek als Ik ^ie#
zo mag uitdrukken, dit^ Intellectuele^
masochisme niet akkoord gun*.,;'!
Volgens Gaillard kostte de strijd ;ia
Algerije niet 700 miljard frank 'peri
jaar, maar 350 miljard frank, waarvan'
men bovendien nog 150 mUjard kont
aftrekken als zijnde hét bedragi fdatt2
Frankrijk als lid van de Navo feiteiykg
moet uitgeven fHet voorstel Yanvde;ré-v
gering voor hervormingen In AlgtHryeF
noemde de premier-het middel-tot'eén:
„liberale oplossing". - ïp
Hoewel het aanbod Van TuneajëVênf*
Marokko' voor goede-diensten nogïniët1
in de ministerraad was besproken,writè?
de Gaillard al vast enige' öpmerkijigen:
erover maken. 2o bad bij er bezwaar;
tegen, dat detweestaatshoofdënfzicft
ln de desbetreffende; verkJaring;'tiieï
tot de Franse regeri^';ri^tënT;én^aA
Algerye, betreft aUeeh hét^gérilé:
voorgestelde ondérhandc sn-awUi
betrekken.
(Vau een .onzer versIaggëvêrsj'lfS
De ontevreden KLM-vliegers rallen!
rifn QwHaav°nd w*er
rijn _vrUdagavond bU .elkaar- gewëës#
De .deuren bleven potdicht voor hal-3
tensiaanders en aan de aanweéigW'p!-^
loten werd een spreekverbod ,opg«5|
jegd. Toch Is uitgelekt dat die bUeeri-i
tS te" welJn'e gelukkig verloop!
heeft gehad en dat de vliegers hët :Iangfj
aiet allemaal met elkaar eens
Op de vergadering van vrydagavöhdf
zou de toestand besproken wordénitdiéi
ontstaan is na het onderhoud dat rVer^l
tegenwoordigers van de Vereniging!
en de KLM ïntër-|
national Pilots Association met minis-ï
ter Suurhoff gehad hebben. Men :-:isv-
daar echter niet mee klaar gekómenl
en woensdagavond zullen de vliegers
verder praten welke houding zë ;nul
moeten aannemen. De gécombinèêrdël
werkcommissie der beide vliegersor-i
gamsaties is dit weekeinde enige>ke-'
ren byeen geweest.
Op Schiphol,blöft de toestand 'gM
scannen. Men krygt de indruk aat del
vliegers een minder soepele houdingf
aannemen dan de KLM wel wenselijk^
het constateren van geringë!
afwijkingen weigeren de vliegers Am$
lucht in te gaan. De afgelopen week is?
dan ook een Viscount,met anderhalf'
uur vertraging vertrokken. De vliegers?
hielden zich zeer strikt aan de voor-
"cnriften. v-..;
Don Juan de Spaanse tfoonpreten-
dent, is zondagmiddag per' trein in Dén
Haag aangekomen voor een partlcu-
her bezoek van vüf dagen aan dë ko-
mnkluke familie. Op uitnodiging van
prins Bernhard zal Don Juan deelne*
zwSnena een 3"achtpartij op^azantëh en'
rutis
Naam:
Straat:
tVoonpiaats;
Wenst zich ingaande heden te abonneren op het dagblad
Trouw en ontvangt gedurende 14 dagen de krant gratis.
Betaling zal geschieden per week (61 cent) /per kwartaal
7.90).
Doorhalen wat niet gewenst wordt.
U wordt verzocht, deze bon toe te zenden aan
Administratit ^Trouw", WïtU da Withsbraat 30, Rotterdam,
y-raun.n'h 17~18 OUT Telefoon 115700
Stichting wil Europese
cultuur vei lig stellen
vf ;T"fw**mm
