GEBEURTENISSEN IN INDONESIË BESPROKEN
Ook beroep op de
Ver. Naties?
D'
Regeringen gaan
zaak onderzoeken
moei
en in
Soebandrio: „Onware berichten'
„.Alleen werklozen
Waarschuwing
tegen roof en
plundering
20 KPiVbsehepen
in Singapore
Al
arrest ontkomen
s vers
8fü!
1
Blij weerzien op
Schiphol
Voor „Elektron" iverd NIETS gedaan
zegt gezagvoerder
Zelfs Hollands
sprak men niét
OP BEDRIJVEN
IN INDONESIË
NEEMT TOE
Meer overnemingengemeld
Run op banken
in Djakarta
Ook andere Ned;
schepen worden
vastgehouden V
KPM-employé in
arrest gesteld
Engelse studenten
in onderaardse
grot opgesloten
Geen overname van
Ned. belangen"
Kustvaarder zonk;
bemanning gered
mÈBmMmssS§ÊÊ
r
r
95
IN DJAKARTA: t
swllli
Niet alleen van R.P.M.
jflAAlVDAG 9 DECEMBER 1957
VIJFTIENDE JAARGANG No. 9864
Rotterdam. W itte de Wirnstraat 30 TWef i1*5700 un
Postbus 11,2 - PoMglrT No 424518 (4 W
Klacntcmdienst abonnementen 18.3019.30 n.
r, u Zaterdags 1718 uur Telefoon li5700
a-Gravenhage: Huygensptein 1 Te lef 183467 ,3 li
Postbus 109, Postgiro No 424867 U
Klachtendiens, 18.30~T9.30 u. Telef. 3B25R0
Schiedam: Lange Kerkstraat 24 b Telefoon 6788?
fmorSsl1 Cer Tek- f 2-65^DmaInd
7.90 per kwartaal.^- awnmen 15
Directeur: H. L)E HUlü
(Geidig tot morgenavond!
vannacht lichte vorst.
O
Vannacht lichte vorst. Morgen overdag kond weer mei
regen, plaatselijk voorafgegaan door sneeuw. Aanvan*
keüjk weinig wind. later tot kraehtig of hard toene
mende wind tussen zuidoost en zuidwest.
Morgen: zon op: 8.39 maan op: 20.29
onder: 16 31 onder: 10.46
V
Hoofdredacteur: L)r J. A H J b bKUINS SUT
>E permanente raad van de Noordatlantische Verdragsorganisatic
is zaterdagmorgen op verzoek van de Nederlandse regering in
Sjwcdzitting bijeengeweest ter bespreking van de ernstige gebeurte
nissen in Indonesië. Hoewel na afloop van de zitting geen officieel
commentaar verstrekt .werd, wordt in Den Haag aangenomen dat het
Nederlandse beroep op de solidariteit van de NAVO-bondgenoten
goede weerklank gevonden heeft. Het bleek dat de andere landen
sympathiek staan tegenover de moeilijkheden, die Nederland in
Indonesië ondervindt.
Officieel is meegedeeld dat het vraagstuk Indonesië nu onderzocht
2al worden door de regeringen van de vijftien landen, die deel uit
maken van het bondgenootschap. De Nederlandse permanente ge
delegeerde bij de Navo-raad, mr. Van Kleffens, verklaarde na de
zitting dat de Nederlandse regering nog overweegt of zij de gebeurte
nissen in Indonesië zal voorleggen aan de Verenigde Naties. Zonodig
zal Nederland de kwestie ook ter sprake brengen op de top-confe-
rentie van de NAVO, die volgende week in Parijs gehouden zal
worden. Op vragen of de NAVO effectieve maatregelen zou kunnen
nemen antwoordde mr. Van Kleffens „Als dit niet het geval was
zou Nederland de zaak" niet in de NAVO brengen".
daan, nl. dat de Noordatlantische
Raad op de hoogte gesteld worat
van elke gebeurtenis, die ernstige
gevolgen zou kunnen hebben voor
de alliantie. Op grond van deze door
de Atlantische Raad goedgekeurde
aanbeveling is In dit jaar reeds her
haalde malen overleg gepleegd.
Ook de behandeling van de Indone
sische zaak is geschied in de sfeer van
deze politieke consultaties.
De Nederlandse regering kon zich,
op grond variv'de besluiten van de
Noordatlantische Raad.verplicht ach
ten de bondgenoten kennis te geven
van de ontwikkeling van de toestand.
Aangenomen wordt dat mr. Van
Kleffens met nadruk heeft gewezen op
de opvatting, dat in deze zaak thans
de menselijke rechten in het geding
zijn gebracht, daar de maatregelen zich
niet tegen de Tied, regeling, doch veël-
Mr. Van Kleffens heeft de NAVO-
raad ingelicht op basis van de rege
ringsverklaring, die vrUdag In Den
Haag It afgelegd. Daarbij gold het be
ginsel dat de Atlantische solidariteit
olet aUeen moet gelden voor het gebied,
waarop hef "yérdtag van 'toepassing - Is.
doch ook daarbuiten. Officieel werd
meegedeeld dat .,de raad zich ernstig
heeft beraden,"
In pólitieke kringen in Den Haag
wordt er op gewezen dat de bespre
king van de gebeurtenissen in In
donesië geheel In overeenstemming
is met de aanbevelingen, die vorige
jaar door de „drie wijzen" zijn ge-
eer tegen de vijftigduizend Nederlan
ders in Indonesië keren.,
Het wordt niet onmogelijk geacht
dat de permanente raad weer over de
Indonesische aangelegenheden zal
spreken als de regeringen hun stand
punten hebben bepaald. Mr. Van Klef
fens verklaarde dat het vraagstuk de
voortdurende aandacht van de per-:
manente raad zal hebben.
India
In Den Haag zijn berichten dat Ne
derland India om „goede diensten" ge
vraagd had, officieel tegengesproken
Wel heeft de Nederlandse ambassadeur
In New Delhi, mr. H. A. Helb, een be
zoek gebracht aan de secretaris-gene
raal van Buitenlandse Zaken van India,
doch dit bezoek moet, aldus Den Haag.
gezien worden in het licht van de re
geringsverklaring van vrijdag, waarin
medegedeeld werd, dat ook buiten het
kader van de NAVO een beroep is ge
daan op verscheidene buitenlandse re
geringen.
Wel meldt Reuter dat India zich
ernstige zorgen maakt over de situatie
in Indonesië. Het land staat in de
kwestie Nw. Guinea aan de kant van
Indonesië doch tegelijkertijd maakt
het zich bezorgd over het overnemen
van de Nederlandse belangen waarvan
het een nadelige invloed vreest op de
buitenlandse investeringen in Azië.
De pers-officier van het militaire
commando van Djakarta heeft mede
gedeeld, dat een employé van 'de KPM
is gearresteerd omdat hü fondsen van
de maatschappij uit de hoofdstad heeft
weggesmokk'eid. De naam is niet be
kend gemaakt.
Voor afgegaan door gezagvoerder
Krouwel verlaat de bemanning
van de „Elektron",^nu veilig op
Schiphol terug, het toestel.
Vier Jongemannen en twee meisjes,
leden van een unhrersttalre clTfb voor
grot-onderzoek,, zitten sinds zaterdag
middag .opgestoten In een dieb onder-
eronds netwerk van grotten bli Kettle-
well in hét Vneelse graatschat» York
shire. on 100 meter onder de grond.
Ken steenstorting en een stijging van
de onderaardse waterstand hébben de
leugdige speleologen van de buiten
wereld afgesneden.
Zaterdagmiddag begaf het gezelschap,
dat geleiét, wordt "door de 20-Jarlge
Peter Blackburn, zich in d<e grotten.
Toen zii zaterdagavond nog niet waren
teruggekeerd, alarmeerden htm ouders
d» noliHe. die. ééholnen door een v'if-
speleologen, een onderzoek in-
Mannen in kikvorsoakken zijn door
d» ondprgelonen gangen in de grotten
afgedaald en vonden geen spoor van de
zes studenten. Deskundigen gaven hun
vanochtend een ,.50-50"-kanis om er het
leven af te brengen.
DE Indonesische minister van Buitenlandse Zaken, dr. Soebandrio,
heeft verklaard dat de berichten, volgens welke alle Nederlan--
ders uit Indonesië gewezen zullen worden, „onwaar" zijn. „Wij heb
ben besloten alle Nederlanders, die niet werken, te repatriëren",,
verklaarde de minister volgens buitenlandse persbureaus, maar vol
gens Ass, Press voegde de minister daaraan toé „voor zover ik de
situatie begrijp".
Soebandrio legde deze verklaring af in Saigon, waar hij op doorreis
naar Djakarta vertoefde. Hij noemde de berichten uit Indonesië:»,ver
draaid en overdreven."
Volgens Ass. Press zei de minister
ook dat Indonesië niet streeft naar
overneming van de Nederlandse be
langen in Indonesië. „Die zullen be
houden blijven'. Aan de manier, waar
op de Nederlanders zaken in Indone
sië willen drijvcD, zullen geen hinder
palen in de weg gelegd worden", aldus
Soebandrio. V
De Indonesische regering heeft nog
geen maatregelen genomen voor de
evacuatie van de5.000 ftidonesiërs uit
Nederland, maar zii Is op alles voor
bereid, vertelde Soebandrio.
De minister zei verder dat de huidige
gebèurtenissen niet door eei, buiten
landse ideologie uitgelokt zijn, „Het
is een daad van het Indonesische na
tionalisme De communistische "party
maakt zekér vorderingen in Indonesië,
maar nationalistische bewegingen, zijn
krachtig. De regering bestrijdt het
communisme door de levensstandaard
van hef volk te verhogen".
Zie verder pag. 3, 7e kol.
De militaire commandant van Dja
karta. luitenant-kolonel Endang Dach-f.'
jar. heeft bekendgemaakt. dat allé i
woonhuizen.die binnenkort do6rSdé>;
Nederlandse bewoners zullen, worden!
verlaten, met ingang van vandaag on-
der militair beheer zullen worden ge
steld. „Het is onbevoegde instellingen; i
organisaties of individuele personen
verboden deze woonhuizen te betrek
ken", aldus de bekendmaking..
Dacbjar verklaarde, dat deze maat-»;:
regel is genomen, nadat zich „onge-f
wenste aanwijzingen" hadden voorge-ii
daan met betrekkingtot Nederlandss?
huizen en bezittingen - Hij waarsehu.wVi;
de dat tégen overtreders van dlt'wer-,;.
bod drastische maatregelen zullen wor
den genomen overeenkomstig de '.staatf
van oorlog en beleg.
Volgens de manager van de KPM
In Singapore bevinden zich op het
ogenblik 29 KPM-schepen In deze ha
venstad. 30 schepen liggen, volgens hem
in Javaanse havens en 35 bevinden
zich op zee of in havens op Sumatra.
Zaterdag kwam hét twintigste KPM -
schïp in Singapore aan met aan boord
100 Indonesische soldaten en hun fa
milies. Toen de inbeslagneming van
de KPM bekend werd, veranderde het
schip van koers.
t De -341 ton metende Nederlandse
kustvaarder „Patria" die zondagoch
tend in de baal van Sheep Havèn ln het
noorden van Ierland aan de grond was
gelopen» Is hoog op de kust geworpen.
Het schip is lek en ligt ln ecu gevaar
lijke positie, De bemanning is gered.
Een aantal bemanningsleden moest
zwemmer, om de wal te kunnen be
reiken.
Het 575 bri, metende tankschip
„Marcella" van de N.V. Verenigde
Tankkustvaart te Rotterdam is zater
dag in dichte mist gestrand W) «iet
Deense eiland Baagoe, tussen Jutland
en Funen. Het schip was onderweg naar
Holding aan de oostkust van Jutland,
met een lading melasse.
De 464 brL metende „Matthew" van
dezelfde rederij, die eveneens onder
weg was naar Kolding, zou trachten dc
„Marcella" vlot te slepen.
Het vrachtschip „Bernisse" (758 t.)
van de firma P. A. van Es uit Rotter
dam, heeft zondagavond machinemoei
lijkheden gemeld. Het schip bevond
zich op 30 mijl van het eiland. Saint,
dat voor de kust van Bretagne ligt
Een sleepboot van de Franse marine is
uitgevaren om hulp te bieden.
Vanmorgen deelde de kapitein mede,
dat zijn schip niet meer in direct ge
vaar verkeerde.
De 500 ton metende Ned. kustvaar
der ..Tubo" uit Delfzijl Is gisteravond
in moeilijkheden gekomen in het mid
den van het Kanaal van Bristol.
het schip seinde gisteravond laat:
Het weer wordt steeds slechter. Wg
zijn bang dat de lading (graan) begim
te werken.
De gehele nacht zijn schepen, waar
onder het Britseonderzeebootredding-
schip „Reclaim", op weg geweest naar
de „Tubo". In het zwaarst van de storm
meldde kapitein J. Bos, dat de ladmg
graan van de „Tubo" werkte.
Vanmorgen begeleidden de „Re-
claim" en andere te hulp gesnelde sche
pen de „Tubo" naar een ankerplaats
i bij het eiland Lunay. waarheen de
„Tubo" zeer langzaam' heen stoomde.
Het rpdio-noodverkeer is vanmorgen
geëindigd.
«■•'•<«81
IVÜR
is -"<11
- m
tl
SÉ
mmmm
(Van een onzer verslaggevers)
„Ik ga nu eerst vakantie houden. De
druk van de laatste maanden was ont
zettend."
Deze woorden (zij kwamen uit de
grond van zijn hart) sprak gistermid
dag de 39-jarige heer L. M. Veen op
SchiphoL Hij was juist uit het KLM-
toestel gestapt dat hem uit Singapore
naar Nederland had gebracht. Zijn
vrouw en zoontje omhelsden hem heel
lang. Ze hadden niet durven hopen
papa zo gauw weer terug te zien.
De heer Veen heeft zes jaar in In
donesië gewerkt als procuratiehouder
bjj de Indonesische Haven Maatschap-
py Nicas. de National Indonesian Com
pany of Agency én Stewardoring. zyo
vrouw en kindje had hy al eerder naar
Nederland gestuurd,, „want we zagen
dit al zo'n beetje aankomen."
Zelf is de heer Veen als versteke
ling aan boord van de Oranje uit Dja
karta naar Singapore gevlucht. „Ik heb
voor mijn werk een pas, waardoor ik
op vertrekkende schepen mag komen.
Ik wilde kennissengedag zeggen. De
stemming onder ons was al zeer be
drukt: liever vandaag gaan dan nog
een dag langer hier big ven. Plotseling
kwam een Indonesische employé van
onze maatschappij naar mij toe en zei:
ze gaan u. arresteren. Dat was genoeg
voor mjj en ik verschool mg aan boord
van de Oranje. In. Singapore werd ik
door de immigratieautoriteiten gear
resteerd."
De kapitein van de Oranje protes
teerde tegen de handelwijze van de
heer Veen, wat nu eenmaal formeel
moet gebeuren en de arrestatie in Sin
gapore, zo maakten we uit zgn woor
den op, viel nogal mee. Hy mocht vry
in een auto rondryden en heeft veel
medewerking ondervonden. Hy was
big dat hg uit Indonesië weg was maar
van een spontane actie was naar zgn
mening geen sprake. En tot op de dag
van zgn vertrek had hy van de Indo
nesiërs zelf weinig last ondervonden,
(Van een onzer verslaggevers)
„Het was een akelig vertrek, voi
van nare dreiging. We hadden
uren lang in het restaurant op Ke-
majoran gezeten en geen druppel
te drinken gekregen. De Neder
landers werden niet geholpen en
eerst mochten we zelfs helemaal
niet bij onze „Elektron" komen
Er kwam een machine van de
Australische maatschappij Quan-
tas binnen en een toestel van de
Franse TA1 en die werden volko
men normaal afgehandeld. Alleen
voor ons werd niets maar dan ook
niets gedaan
De KLM gezagvoerder, Pieter Johan
Krouwel uit Haarlem (39 jaar oud)
deed gistermiddag dit verhaal op
Schiphol. Maandag vertrok hy mét de
superconstellation „Elektron" van het
vliegveld Kemajoran. Het was de laat
ste KLM machine, die Djakarta had
aangedaan.
Na vier uur marchanderen en over
en weer praten kwam eindelijk een ho
ge officier naar mjj .toe. Hg was heel
correct én deelde mede dat hy ons
eindeiyk toestemming kon geven om
te vertrekken.
Nee, Nederlands sprak hy niet meer,
Hy deed die mededeling in het En"
gels. Ik miste daarin echter het woord
passagiers. En hoe zit het met de pas
sagiers? vroeg ik. Want er stonden 31
mensen, ook al dood-op, te wachten. Zy
waren al gefouilleerd en de emigratie-
dienst gepasseerd. De officier, d'e nogal
veel goud op zijn schouders droeg,
glimlauhte zeer vriendeUjk en zei: sor-
ry, no passengers.
Stenguns
Geen passagiersr .lk was-stóm'ver
baasd. Onze KLM vertegenwoordiger
in Djakarta, dé beer Duyf, had zwart
op wit dat er wel passagiers méé moch
ten met deze laatste machine. .Maar. ja,-
die officier had menser, mél stenguns
bij zich. Dus had hy gelijk. En;daardie
man maar stond te glim'?"Óen Vér-
trouwde ik het niet helemaal meer?!
Het leek wel of hy nog iets;mèerr
achter de hand had.' Daaróm, zei i^jte-r...
gén de heer Duyf: „laat lk, dan mahEy
ieeg vertrekken, verondersteldat;;! de?
„Elektron" ook nog hier moeLbiyven.'N
Die vond dat bok'nog het'béste.' J-
De leden van onze grohdstaf, dié h«f--
lemaal in de put waren;'moesteil:
2000 Engelse ponden aaDbagageVeE'?
Zie verder pag. 3, 5e kol;
Alle In Djakarta en Soerabaja gé-
meerde Nederlandse schepen hébben
opdracht gekregen in de havens tè blij
ven.'
De militaire bevelhebber van Soé-
rabaja heeft vrgdag negen Nederlandse
schepen aangehouden, waaronder ze.s
van de K.P.M. De drie andere zUn de
Tjipondok (7646 ton) van de Kon,
Java China Paketvaartiynen, de Mar.
ne, een nieuw schip van de Rotter»
damsche Lloyd (12.00b ton) en een tan
ker van de Shell.
De schepen van de KPM die in Soé-
rabaja zyn vastgehouden zijn: dé
Camphuys (4975 ton). Barentz (4646),
Van der LUn (2464). Van Riemsdyck
(4489), Sambas (1874) en Batoebara.'
Nog geen twaalf uur nadat het
Indonesische kabinet verklaarde
eigenmachtige 'acties te betreu
ren, hebben zich nieuwe gevallen
van „overneming" van Neder-
andse bedrijven door het Indo
nesische personeel voorgedaan.
Hiertoe behoren de drie grootste
STederlandse banken in Djakarta:
de Nationale Handelsbank, de Es-
comptobank en de factorij der
•Jed. Handel-Maatschappjj.
Naar Ass. Press bericht zijn ook
drie Nederlandse scheepvaart
maatschappijen door het perso-
Zie vertier pag. 3, le koi.)
14 dagen gratis
Naam:
Straat:
Woonplaats:
Wenst zicb ingaande heden te abonneren op het dagblad
Trouw en ontvangt gedurende 14 dagen de krant gratia.
Betaling zal geschieden per week (61 cent) /per kwartaal
7.90). t
Doorhalen wat niet gewenst wordt.
U wordt verzocht deze bon toe te zenden aan
Administratie „Trouw", Witte de. Withstraat 30, -Rotterüaim
Nederland vindt begrip bi
bondgenoten in de NAVO
sfeTde.
95
KV
j - -
„Vertrekvol" dreiging*'