Nerveus
Conclusie na persconferentie:
Generaal wenst
men geweld
Gematigde verklaring
brengt opluchting
lomité Algerije
verheugd
Gasfles ontplofte:
4 brandwachts
gewond
Staking op basis
voor raketten
in Florida
Murphy: „Amerika sag
staatsl reep aankomen
l/eebfosi
Werkgelegenheid voor
140.000 Nederlanders
Burgermobilisatie
in Indonesië
Indonesië speurt
naar vreemde
duikboten
„Hulp van Jordanië
en Irak voor
Libanon
Conservatieven uit
kabinet-Pflimlin
Niet geïnspireerd
door communisten
Ned, vrouw vermoord
in iuyana
Kwijtschelding voor
Algerijnse rebellen
D
01NSDAG 20 MEI 1958
ZESTIENDE JAARGANG No. 3995
r
Bereid
Onderminister van V.S. over ..Algerije"
Hf
yomiwi/i
Kuikkerloods
Stalen „sigaren*5
r
Plan-Zijlstra voor de industrie:
J
Directeur: H. DE RUIG
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
Over het algemeen heeft men in Parijs de indruk,
dat de kansen van de Gaulle om de regering over
te nemen, met goedkeuring van het parlement, dooi
zijn verklaring van gisteren zijn gestegen. Tal van
afgevaardigden toonden zich opgelucht door de ver
klaring van de generaal, slechts op constitutionele
wijze aan het bewind te willen komen.
De Gaulle zei gisteren, dat het huidige partijstel
sel had gefaald en de enorme vraagstukken, waar
voor Frankrijk staat, in het bijzonder de Algerijn
se kwestie, niet kan oplossen.
(Van een onzer verslaggevers)
GISTERAVOND stond weer eens een roze gloed boven het Realen-
eiland, het stadsdeel van fabrieken en werfjes op de Westelijke
Eilanden van Amsterdam. Een brand in een der werkplaatsen van
de N.V. Veilig-glas, gelegen tussen de nauwe Vierwindenstraat en
de Realengracht, vergde van de brandweer een moedige strijd aan
twee fronten, alvorens het sein „brand meester" kon worden ge-
,.Geen compromis
uur.
DotteroaiB. witte a* Wiuurtraat au l'eiet. >15700 (4 L>
Po« Postgiro Nc 424519.
Ktactatendieiut abonnementen 18301930
Zaterdags 17—18 uur. Telefoon 115700.
■S-GraTenbage- Huygenspleln 1 Telci. 183467 tf, Unen).
Postbus 1091 Postgiro NO. 42488?
Klachtendienst: 18.30—19.30 u. Telel. 362569,
Dordrecht! Schefferspleln 3 Postgiro No 124206 feleloon 4570
Kjachtendienst 1» 17130 uur '7314
Schiedam: Lange Kerkstraat 34 b Teleïtion 67882.
Abonnementsprijs 81 cent per week t 2.85 per maand, tl AO per
kwartaaL Losse rurmmen is cent
Verschijnt dagelijks.
(Geldig tot morgenavond)
OPKLARINGEN.
Nu en dan opklaringen, maar ook enkele verspreid
voorkomende buien. Aanvankelijk zwakke tot matige,
later matige tot krachtige wind uit westelijke richtingen.
In het oosten van het land iets lagere temperaturen.
Morgen: Zon op: 4.39 Maan op: 6.5e
Onder: 29.35 Onder: 23.55
-\
VELE jaren lang heeft de tactiek
van de P.v.dA. jegens de chris
telijke partijen hierin bestaan dat zij
deze partijen poogde voor te stellen
als tegen zichzelf verdeelde hulzen
waar conservatieven en progressieven
elkaar bekampten en zo hun partijen
tot onmacht doemden.
Daartegenover stond dan de P.v.d.A
als een eensgezinde progressieve
macht.
DE laatste tijd is echter hoe lan
ge! hoe meer aan het licht ge
komen dat het met die eensgezind'
heid in de P.v.d-A. niet zo best ge
steld is.
Dat is nu laatstelijk weer gebleken
in de Eerste Kamer waar de P.v.d.A.-
fractie zich duidelijk tegenover het
Kabinetsbeleid op het gebied van bui
tenlandse zaken plaatste en ook de
Nieuw-Guinea-politiek van de rege
ring afwees. Daarmee stelde de socia
listische fractie tn de Eerste Kamer
zich tegenover de socialistische minis
ters en tegenover de socialistische
fractie in de Tweede Kamer.
Met name ten aanzien van de de
fensie heerst er in de P.v.dA. ver
deeldheid. De gedachtenwereld die
voor de oorlog geleid heeft tot het
„gebroken geweertje" en die de
S.D.AP. tot de politiek der eenzijdige
ontwapening heeft gebracht, die vlak
na de oorlog nagenoeg geheel verdwe
nen scheen, neemt weer sterk in om
vang toe. Een verschijnsel als de Pa
cifistisch Socialistische Partij is daar
van het bewijs. En de P.v.dA. kan
het zich niet veroorloven radicaal met
die gedachtenwereld, die in haar
eigen gelederen groeit, te breken.
Vandaar dat de socialistische Eerste
Kamerfractie anders spreekt dan de
Tweede Kamerfractie. Vandaar dat
mannen als dr. Buskes, in de P.v.dA.
volledig geaccepteerd blijven.
Maar de P.v.dA. blijft zo op bepaal
de punten van overheidsbeleid, die
van vitaal belang zijn, een tegen zich
zelf verdeeld huis.
DAAR komt bij dat er in het alge
meen bij vele aanhangers der
P.v.dA een onbehagen jegens die
partij is gaan groeien.
Dat uit zich vooral in de nerveuze
wijze waarop sommige politieke lei
ders der P.v.dA zich in deze periode
tussen Staten- en Raadsverkiezingen
gedragen.
Wij denken aan de onbeheerste re
de van de heer Burger in Amsterdam
waarvoor ook al zo vreemd de
heer Hofstra naar Amsterdam geko
men was om daarbij te „Interrumpe
ren" over de woningbouwpolitiek.
Wij denken aan de uitlating van de
heer Vondeling over inflatoire finan
ciering, die twijfel wekte of de P.v.dA.
wel bereid zou blijven een anti-infla-
tiepolitiek te voeren.
Wij denken aan een opmerking
van de heer Vermeer op een land
dag van „De Nieuwe Koers", waar
hij volgens het verslag in „Het Pa
rool" „de Nieuwe Koersers op het
hart drukte radicaler te zijn en geen
eerbied te hebben voor al degenen,
die u op gezapige wijze vertellen hoe
het moet".
Mysterieuze woorden. Wie zijn die
mensen in de P.v.dA. die op gezapige
wijze vertellen hoe het moet en voor
wie men geen eerbied moet hebben?
Is dat b.v., om maar eens een naam
te noemen, dr. Drees? Is die niet ra
dicaal genoeg? Als men de socialis
tische Eerste Kamerfractie hoort,
krijgt men de indruk dat deze de so
cialistische ministers niet radicaal
genoeg vindt.
En de heer Drees mist het vuur van
de heer Vermeer alsmede het vuur
werk van de heer Burger. Vergeleken
met hun betoogtrant zou men die van
dr. Drees „gezapig" kunnen noemen.
e
AL deze dingen zijn uitingen van
een nervositeit die aanduidt dat
er in de P.v.dA. sterke gevoelens
van onbehagen leven, dat daar span
ningen zijn, onzekerheid over de te
volgen weg.
De ontdogmatisering va» het socia
lisme, die in de P.v.dA. haar beslag
kreeg heeft tot gevolg gehad dat de
P.v.dA veel conjunctuurgevoeliger is
dan de vroegere S.DAP.
De krampachtige wijze waarop Ie
P.v.dA voortdurend Colijn en de Co-
lijnperiode in haar huidige propagan
da te pas brengt de heer Vermeer
deed het verleden zaterdag nog weer
in Rotterdam wijst er op dat men
vreest zijn vat op de kiezers steeds
meer te verliezen. Colijn is onder de
hand vijfentwintig jaar geleden. Men
zou zich moderner propagandamate
riaal kunnen voorstellen. Maar ie
P.v.dA. heeft dat op het ogenblik niet.
Daaruit blijkt haar politieke armoe
de. En dat beginnen de mensen door
te krijgen.
KANSEN VOOR DE GAULLE
ZIJN IETS GESTEGEN
H'
"ET is vandaag een beslissende dag voor de
Franse regering. Vanmorgen is onder
voorzitterschap van president Coty de
Franse ministerraad bijeengekomen om
de crisis in Algerye te bespreken in het licht van
generaal de Gaulle's nieuwe aanbod, de regering
over te nemen. In de loop van vandaag zal de Na
tionale Vergadering stemmen over verlenging van
de noodbevoegdheden van de regering-Pflimlin.
Hierbij zal ook de algemene situatie in Algerije on
der de loep worden genomen.
HET „comité voor openbare veilig
heid" in Algerije heeft de verkla
ring van generaal de Gaulle met „gro
te vreugde" ontvangen. „Het was een
bevestiging van onze overtuiging, dat
onze actie juist was", aldus een woord
voerder van het comité in Algiers.
De uitgeweken Franse radicaal
Dronne zei in Algiers, dat de politici
van de Franse regering deze unieke
gelegenheid om een eind te maken aan
het Algerijnse probleem moesten aan
grijpen
Ook Jacques Soustelle heeft in een
rede tot een menigte van ongeveer
vijftigduizend personen in Algiers zijn
vreugde over de verklaring van de
Gaulle uitgesproken.
Elf hoogleraren in de rechtsweten
schap en de staathuishoudkunde van
de universiteit van Parijs hebben een
verklaring uitgegeven, waarin zij zeg
gen dat naar hun overtuiging alleen
generaal de Gaulle in staat is de band
tussen de Fransen in het moederland
en in Algerije te herstellen. De gewone
instellingen, zeggen zij, functioneren
niet goed meer door de rivaliteit tus
sen mensen en partijen.
De Verenigde Staten en Canada heb
ben een gemeenschappelijk opperbe
vel voor de luchtverdediging ge
vormd om doelmatiger te kunnen
optreden bij een eventuele bedrei
ging met atoomprojectielen en super
sonische bommenwerper».
Vijf gascilinders en een acetyleen-
fles vormden hoogst gevaarlijke voor
werpen In en nabij de vuurhaard. Kort
nadat de blussers het fabrieksterrein
waren binnen edrongen, ontplofte en
cilinder, waardoor vier brandwachten
lichte verwondingen opltepe» en een
ruïne ontstond, die het toch al chaoti
sche beeld sterk vergrootte.
CHARLES DE' GATJLLE
...geen geweld...
In Indonesië Is de algemene mobili
satie voor mannen van achttien tov
veertig jaar afgekondigd ter voorbe
reiding van de Indonesische burger-
verdediging met bet oog op de hui
dige politieke toestand.
Vijfhonderd arbeiders op het proef-
terrein voor raketten te Cape Canave
ral in de Amerikaanse staat Florida
zijn maandag in staking gegaan om te
protesteren tegen tewerkstelling van
vijftien elektriciens, die in dienst zijn
van de regering.
"De stakers behoren tot het personeel
van de Martinfabriek, die werkt aan
de bouw van de Titan, een intercon
tinentaal projectiel.
De vakbond van de stakers heeft
zich tegen de actie uitgesproken.
Indonesië zal trachten de Identiteit
vast te stellen van de bulten! ndse
schepen en duikboten, die dikwijls in
de Indonesische wateren worden ge
signaleerd.
Vice-admiraaï Soesijakto. stafchef
van de marine, deelde mede, dat het
optreden van ie buitenlandse sche
pen ten doel heeft Indonesië te In
timideren en de rebellen te steunen.
De Indonesische chef staf. generaal
Nasoetion, heeft verklaard dat troe
pen van Djakarta op Celebes en Hal-
maheira een offensief zijn begonnen
tegen dit laatste bolwerk van de op
standelingen.
Het Egyptische persbureau voor het
Midden-Oosten heeft gemeld dat Iraak-
se en Jordaanse troepen naar Libanon
waren gezonden om de Libanese re
gering behulpzaam te zijn bij het be
dwingen van de onlusten. Vrijdag zou
den vier Iraakse legervliegtuigen ait
Amman in Beiroet aangekomen zün
met niet-geün'fnrmeerde troepen aan
boord.
In Tripoli, waar elf dagen geleden
de onlusten tegen de Libanese rege
ring van president Chamoun begonnen,
is het maandag vrij rustig geweest.
Zaterdag en zondag waren in Tri
poli volgens onofficiële berichten ze
ker tachtig mensen gedood bij gevech
ten. De slag eindigde in massale over
gave van circa 700 rebellen.
De Libanese premier Sami Solh
beeft verklaard, dat de regering van
Libanon onder geen voorwaarde bereid
is tot een compromis met de oppositie
Hy zei dat degenen, die de opstand
hebben te weeg gebracht, zich voor
de rechter zullen moeben verantwootr-
Naar verluidt zoude» verscheidene
afgevaardigden uit de Nationale Ver
gadering bereid zijn de formering van
een nieuwe regering te overwegen, die
door de Gaulle zou worden geleld. In
dien hij tenminste als scheidsrechter
tussen de regering in Frankrijk en de
autoriteiten in Algerije zou willen op
treden.
Intussen onderhandelt premier
Fïlimnn nog steeas om ^yu icgcuiii
te versterken, maar Pinay, de voor
naamste conservatieve leider, zou
onwillig zijn om in het kabinet zit
ting te nemen en de conservatieve
ministers zouden overwegen zich uit
de regering terug te trekken. Indien
dit zou geschieden, zou Pflimlin ge-
dwonegn kunnen worden af te treden
en de weg vrij te laten voor de Gaulle.
Vanmorgen werd in de Franse hoofd
stad verwacht, dat Pflimlin het aanbod
van de Gaulle met kracht zou afwijzen.
Men vermoedde, dat de Franse premier
zou trachten een compromis te sluiten
met generaal Salan in Algerije, die
blijkens de meest recente officiële ver
klaringen toch nog steeds de vertrou
weling van de Franse regering is.
De Gaulle verklaarde «dcli gister
middag opnieuw bereid het bewind In
Frankrijk over te nemen „indien het
volk dat wenst". Hij voegde er echter
aan toe: „Ik zal niet pogen de instel
lingen van de republiek te schenden."
De generaal maakte duidelijk, dat
hij de regeringsmacht slechts zou kun
nen aanvaarden, indien die hem door
de Nationale Vergadering zou worden
overgedragen. Hij steunde overigens
het optreden van het Franse leger in
Zie verder pag. 7, le kol.)
fROTE groepen gewapende po-
vJ litiemannen stonden gistermiddag
in de me de Lille in de nabijheid
van het hotel „Palais d'Orsay" ge
reed, toen generaal de Gaulle daar
zijn persconferentie hield. Op de
achtergrond rechts overvalwagens
van de Porijse politie. De agenten
hadden gisteren in de Franse hoofd
stad, waar de spanning duidelijk
merkbaar was, echter een betrek
kelijk rustige dag.
De Amerikaanse vice-onderministcr
van Buitenlandse Zaken, Murphy,
heeft verklaard, dat Amerika reeds
lang tevoren ervan op de hoogte was
dat de Franse kolonisten ln Algerije
wel eens de macht in eigen handen
zouden kunnen nemen wanneer zb
vermoedden dat de Franse regering
haar Algerijnse politiek zon veran
deren.
Volgens Murphy is er geen aanwij
zing dat de gebeurtenissen in Algerije
enig verband houden met andere on
lusten in de wereld. Ook leek het er
niet op, dat de Algerijnse ontwikelin-
gen direct door de communisten ge
ïnspireerd zijn-
Volgens Murphy waren de betogers
van dinsdag jongstleden in Algiers
door extremistische elementen aange
zet en waren de betogingen de over
heid uit de hand gelopen. Op dat ogen
blik waren de militairen ten tonele
verschenen en hadden zij de macht
overgenomen.
Murphy liet duidelijk de mogelijk
heid open, dat „de staatsgreep goed
was voorbereid en niet het plotselinge
gevolg van een spontane volksbewe
ging" was. „Indien dat zo is, ging het
plan van Franse kolonisten en bepaal
de Franse militaire elementen uit, die
by mijn weten niet met de communis
ten sympathiseren" Ondanks het Vus-
sische streven om Amerika te brand
merken als verdringer van Frankrijk
in Noord-Afnka was er geen bijzon
dere toeneming van anti-Amerikaanse
propaganda in verband met de Alge
rijnse gebeurtenissen opgemerkt, aldus
Een waanzinnige neger heeft gister,
ochtend ln dc beroemde tuinen van
Georgetown (Brits Guyana) de 25-ja-
rige mevrouw Henriëtte Ritfeld, de
Nederlandse echtgenote van de Suri
naamse dr. Seveanus Ritfeld, met een
mes doodgestoken. Mevr. Ritfeld wan
delde in de tuinen, toen zij wprd aan.
gevallen.
De heer en mevrouw Ritfeld waren
pas zes weken getrouwd. Zy waren
met het Nederlandse s.s. Willemstad
op weg naar Paramaribo.
f Adoertentie)
BINNENVER1NGBED
hei beste bed
r, ooil gemaaid
Hazet-Fabrieken
Zevenbergen
SCHUIMRUBBERBED
mei exira versterkle
middenseclor
Murphy, die zoals bekend met de Brit
Beeley als bemiddelaar is opgetreden
in het Frans-Tunesische geschil, enkele
maanden geleden.
Generaal Salan, de Franse opperbe
velhebber ln Algerije, heeft maandag
avond de Algerijnse rebellen die zich
willen overgeven een algriiele amnestie
aangeboden.
Niet zonder gevaar ms het verwijderen
van de gascilinder» alt de brandende
knlkkerloods van de glasfabriek^
Brandmeester J. 'ran. Meek eren en
de spuitgasten W. Biesheuvel, P. Boek.
hof en F. van Waayen werden terstond
met een wagen van de G.G. en G.D.
naar het W.G. overgebracht Hun ver
wondingen. bleken echter niet van ern
stige aard te zün.
jE brand, die tegen halfelf werd
ontdekt, woedde in de zogenaam
de knikkerloods. waar onder
meer glazen stuiters worden vervaar
digd. Aanvankelijk dacht men dat een
van beide gasovenswas - geëxplodeerd,
doch bij nader inzien bleek, dat eer
gascilinder waë ontploft. De vuurhaard
die niet moeilijk te bereiken was, kon
met liefst elf stralen worden aangetast.
Boven dit oude stadsdeel, op de top
van een hoog opgerichte ladder, liet
een brandwacht het bluswater als een
waterval op de brandende loods neer
dalen.
ELDERS was een waterkanon opge
steld. Tijdens het blussingswerk
heeft de brandweer luid sissende
cilinders, zes in getal, naar buiten ge
dragen.^ waarna de stalen „sigaren" on
schadelijk werden gemaakt Tegen het
middernachtelijk uur was de brand
volledig bedwongen. Het vuur had
mede gretig voedsel gevonden ln be
trekkelijk grote hoeveelheden hout
werk en in brandstof, die aanwezig
waren.
Bij het inspecteren van de ruina
trof men nog twee gascilinders ;n
de puinhopen aan. Hel bedrijf is te
gen brand verzekerd. Er werd bij de
N.V. Veilig Glas continu gewerkt,
bis het uitbreken van de brand wa
ren twee employés aanwezig. Com
mandeur A. A. Stekelenburg, dia
zelf bi de explosie van de cilinder
aanwezig was en een lichte schram
aar de wang had opgelopen, ver
klaarde na afloop, dat gevaar voor
uitbreiding van de brand in deze
letterlijk licht ontvlambare omge
ving met heeft bestaan.
Omringende bedrijven liepen over
wegend waterschade op.
Op de hoeken van de nauwe straat
jes. Taanstraat en Vierwindendwars
straat. verdrongen zich vele kijklusti-
gen. Op het aangrenzende Prinsen,
eiland en op het Realeneiland buur
ten, die hoognodig en grotendeels ge
saneerd dienen te worden is vooral
de laatste jaren de komst van de
brandweer geen zeldzaamheid.
IN de heden verschenen zesde industrialisatienota heeft de
minister vaii Economische Zaken, prof. dr. J. Zylstra, de
industrie voor de opgave geplaatst in de komende vijf ja
ren voor 140.000 Nederlanders nieuwe werkgelegenheid
te creëren. Dit zal een bedrag van 7 miljard aan investerin
gen vragen Voorts zal in de komende vijf jaren 3,8 miljard
moeten worden geïnvesteerd voor modernisering en vervan
ging van het produktie-apparaat. Zoals reeds bekend, zal de
investeringsaftrek worden hersteld.
De ƒ11 miljard, die geïnvesteerd moeten worden, zullen vier
procent van het nationale inkomen betekenen.
De produktie zal in de komende periode met 21 procent
moeten stygen.
Voor een uitvoerige inhoud van de zesde industrialisatie
nota verwijzen wy naar pag. 3.