Brokken
Motie van de K.Y.P.
verwacht
Djakarta herovert
eiland Morotai
BOTER aan de
Leidse galg?
„Vredesoffensief
van Pflimlin
Naar compromis
met Algerije?
Fotograaf barstte uit jas
Vroeg B
tussenkomst
de Gaulie?
Geheimzinnig plan voor
fantastische vliegboot
v
Rode topleiders
in Moskou
bijeen
SCHERPE WOORDEN IN EERSTE KAMER
Motie van KVP
gevraagd
Bekentenis in zaak
overval bankloper
DE Franse premier Pflimlin zal
Eisenhowerleer ook
van belang voor
Libanon
Door stroom gedood
Wisselvallig weer
Vier militairen van
basis in Twente
in arrest
r
SCHADEPOST VOOR
NEDERLAND
r
KONINGIN JULIANA TIEN
JAAR OP DE TROON
WOENSDAG 21 MEI 1958
ZESTIENDE JAARGANG No. 3996
Lijst 7; ernst of luim?
Pacifisme
55
Tegengesproken
Sympathie
A
Pirecteur: H. DE RUIG
A
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLUT
De liberale afgevaardigde, de heer Van Riel, meencte dat beide be
windslieden wegens de gang van zaken bij het Directoraat Matenaai
Landmacht hun ontslag behoren in te dienen. De KVP-afgevaar-
digde, de heer De Gouw, eiste in een scherp betoog het aftreden van
de staatssecretaris. De C.H. senator, de heer Vixseboxse, wilde de
staatssecretaris nog een kans geven het over te doen.
De heer Algra (A.R.) liet in het midden of de minister of de staats
secretaris of beiden dienen af te treden'. Hij wilde het onderzoek van
de commissie uit de Tweede Kamer afwachten. Wel daagde hij de
KVP-afgevaardigde de heer De Gouw uit, het niet te laten bij scher
pe redevoeringen, doch in tweede termijn een uitspraak van de
kamer te vragen. Vandaag komt de minister aan het woord
Geen Franse toeristen
Zie verder pag. 4, 6e kol.)
vandaag, nadat de Nationale
Vergadering gisteren met, grote
meerderheid zijn verzoek-- om ver
lenging van de noodvolmachten
voor Algerije heeft ingewilligd,
nieuwe stappen doen om de kloof
tussen zijn regering en Algiers
te dichten.
.4 U.
V.
rtuucraani rtillt ae «V iUu,ti „u, jt t 115,IM1
Postbus U12 Postgiro No «4519.
cnJendienst abonnementen. 18-1018 -10 uur
Zaterdags 17ig uur Telefoon 115700
•s-(*ravenbage Huygensplein i Telel 1834G7 ïg lünen).
Postbus 1091 Postgiro No «4867.
Klachtendienat. 18.3019.30 u. Telel. 362568.
^hefferspem 3 - Postgiro No 424208 Telefoon 4570
K-achiendlenst na 17.30 uur 7314.
scWeöata: Lange Kerkstraat 24 b Telefoon 67882
^-Jl(;lrentsprlis 81 cem <*T 2.GS per maand. «7,80 per
kwartaal. rosse nirnimen 15 oent
verschijnt dageUiks
Dordrecht
(Geldig; lot morgenavond)
WEINIG VERANDERING
Wisselende bewolking met hier en daar een bul. Krach
tige tot matige wind uit westelijke richtingen. Over het
algemeen weinig verandering in temperatuur.
Morgen: Zon op: 4.37 Maan op: 7.54
onderi 20.36 onder: 23.35
DE Fransen zitten met de brok
ken. Dat is als men alles over
weegt wat er de laatste tijd in Alge
ria en in Parijs is geschied, wel de
overheersende gedachte.
Te midden van die brokken ls een
drietal concentratiepunten waar te ne
men: Het kabinet-Pflimlln, de opstan
dige officieren in Algiers en de Gaul
le.
Er schijnt een soort evenwichtstoe
stand te zijn tussen die drie punten.
Niemand schijnt door te tasten. Waar
schijniijk gebeurt dat met omdat nie
mand het aandurft de brokken nog
groter te maken. En die vrees berust
dan waarschijnlijk op het feit dat m
de huidige verhoudingen, noch Pfliih-
lm, noch de Gaulle, noch de opstan
dige officieren in staat zijn om de za
ken in Frankrijk naar hun hand te
zetten.
Pflimlin heeft te maken met een
overheidsapparaat dat voor hem niet
betrouwbaar ts. De geslaagde vlucht
van Soustelle bewijst dat Die vlucht
was ondenkbaar als de politie volle
dig betrouwbaar was geweest. Dat
bewijzen ook de Franse militaire
vliegtuigen die in de lucht voor de
Gaulie demonstreren.
De Gaulle heeft te maken met een
sterke parlementaire tegenstand. Dat
is begrijpelijk want de Gaulle is dui
delijk anti-parlementair, al heeft het
Franse parlement het daar ook naar
gemaakt. Bovendien is er in Frank
rijk in het volk een zeer sterke weer
stand tegen een militair regime. De
these van de Gauile dat hij wil ko
men als Frankrijk hem roept wordt
door de feiten nog niet gehonoreerd.
Want het is nog slechts een deel van
Frankrijk dat om hem roept
Ook het leger kan bet om dezelfde
reden niet aan. Men ziet dan ook een
zekere matiging bij de opstandige of
ficieren. Men snijdt de band met „Pa
rijs" niet volledig door. En „Parijs"
doet het niet met hen. En de Gaulle
snijdt ook niets door.
Aftreden minister Staf en
mr. Kranenburg geëist
DE strijdkrachten van de Cen- aan land gegaan. Gorontalo ligt
trale regering hebben Goron-j circa 200 km ten zuidwesten van
talo op Noord-Celebes
vliegveld op het eiland
heroverd
Op 14 mei zijn de strijdkrach
ten van Djakarta nabij Gorontalo
Zr, nunneu dus, naar het schijnt,
niets. Maar als de lezer dit onder
ogen krijgt kan het wel anders zijn
want dit is de vreemdste Franse re
volutie der historie.
Maar wat willen ze?
Wat dat betreft zijn de opstandige
officieren liet duideÜ)kst.~Zij willen
meer troepen, 200.000 man meer om
de Arabische opstand In Algiers te
liquideren.
Wat Pflimlin wil Is minder duide
lijk. Waarschijnlijk wil hij een tussen
oplossing in Algiers. Maar het Is vol
komen onduidelijk hoe zulk een tussen
oplossing kans van slagen zou heb
ben.
Verder wil hij een democratisch be
wind in Frankrijk handhaven en red
den. En wat de Gaulle wil is aan de
regering komen en zonder parlement
regeren. Maar over zijn politiek be
waart hij een volledig stilzwijgen.
Heeft de Gaulle nog een politiek? En
past die in de omstandigheden van
deze tijd? Wij kunnen er slechts naar
gissen.
Als wij op het verleden van de
Gaulle letten dan moet gevreesd wor
den dat zijn politiek sterk anti-Ameri
kaans zal zijn. Dat was al zo tijdens
de oorlog.
Verder heeft de Gaulle de neiging
om in de Europese samenwerking iso
lationist te zijn.
De Gaulle wil voor alles Frankrijk.
Daar heeft hij in zoverre gelijk aan,
omdat de Franse democratie Frank
rijk te veel vergeten heeft. Maar de
Gaulie loopt het gevaar dat hij de
idee Frankrijk overspant.
Want het nationalisme van middel
grote staten als Frankrijk kan het in
de wereld met meer aiieen redden
J)e functie van dat nationalisme, zo
als de Gaulle het ziet, is negentiende-
eeuws en niet twintigste-eeuws.
Of men het betreurt of niet.
De grote vraag is of er uit deze te
genstrijdigheden een symbiose gebo
ren kan worden.
(Van onze correspondent)
De Leidenaren vragen zich op het
ogenblik af of zij lijst 1 voor de ko
mende gemeenteraadsverkiezingen
serieus moeten nemen of dat ze bij
de neus worden' genomen.
De lijst is ingediend door studenten
en hun lijstaanvoerder is een zekere
Boter.
Nu prijken overal in Leiden affiches
met het opschrift: „Lijst 7. Uw stem
is Boter". Het merkwaardige is, dat
over het onderste deel van de biljet
ten rode planken zijn getimmerd.
Nieuwsgierige Leidenaren hebben
hier en daar wat aan die planken
gepeuterd en daaronder de woorden
„aan de galg" ontdekt.
Men vraagt zich af of de planken kort
voor de verkiezingen verwijderd
zullen worden.
(Van onze parleinentsredacteur)
ÏAE positie van minister Staf cn staatssecretaris Kranenburg is
gisteren opnieuw in het geding geweest, toen de Eerste Kamer
de begroting van Oorlog en Marine behandelde.
llil!illlhl!li!li!ll!llll[|||l!ll!l!llllliil!llilil!llll!ili!lliillliillil!l)
(Van onze Haagse redacteur)
De beperkende maatregelen die de
Franse regering heeft genomen ten
aanzien van reizen naar het buitenland,
zullen zeker ook voor ons land nadelig
zijn. Mocnten deze lang van. kracht
blijven, dan betekent dit voor Neder
land een verlies van miljoenen aan
deviezen.
In het buitenlands bezoek aan ons
land stonden de Franse toeristen op
de vierde plaats. Het AKW heeft enige
tijd geleden nog veel propaganda ge
maakt' in Noord-Frankrijk ten einde
het bezoek van Fransen aan ons land
te stimuleren.
Inzonderheid het dag- en weekeind-
bezoek van toeristen was de laatste
tud sterk toegenomen.
De heer De Dreu (Arb.) was van
oordeel dat de regering er naar moet
streven in internationaal verband te
komen tot een overeenkomst tot stop
zetting van de proeven met kernwa
pens. Alles op alles moet worden gezet
om tot een vermindering van de span
ningen in de wereld te komen, nu er
nog een evenwicht van krachten is
Wat de militaire verplichtingen van
Nederland betreft, twijfelde de heer
De Dreu eraan of Nederland het fi
nancieel kan volhouden twee parate
divisies op te bouwen. Voor de periode
na I960 heeft minister Staf nog geen
financiële prognose opgesteld omdat
afgewacht moefwofden waV'de gevol
gen. zullen zijn vdor-dé Invoering-van
de atoomwapens gn welke financiële
bijdrage de bondgenoten- aan Neder
land zullen leveren.
De heer De Rijk (Arb.) sprak uit
voerig over de verschillende soorten
pacifisme, die de jaaiste tüd opdoe
men. Het pacifisme dient in neergaan
de conjuncturen vaak als kapstok om
allerlei financiële en economische be
zwaren aan op te hangen. Dit conjunc
tuur gehouden pacifisme verdient vol.
gens hem bestreden te worden door
een goede controle op de uitgaven, een
goed moreel van de strijdkrachten en
een goede verzorging van de soldaten.
Sprekende over het atoompacifisme
meende de heer De Rijk dat deze be
weging wel serieus moet worden ge
nomen. Het laatste woord van theolo
gische en wijsgerige zijde is hierover
nog niet gezegd. Er zal hierover nog
meer moeten worden nagedacht. Ten
aanzien van de wederopneming van
kapitein L., die vorig jaar vanuit het
Sennelager in een psychiatrische in
richting werd opgenomen en die thans
opnieuw in een soortgelijke Inrichting
is opgenomen, vroeg de heer De Rijk
of er objectieve zekerheid bestaat dat
deze kapitein hierin niet ten onrechte
is opgenomen. Is de minister bereid
deze zekerheid te verschaffen buiten
de militaire hiërarchie om?, vroeg de
heer De Rijk.
(Van onze correspondent)
Naar wij vernemen heeft de tweeae
arrestant in de zaak van de mislukte
overval op de 6I-jarige bankloper D.
van der Vries van de Rotterdamsche
Bank te Groningen een bekentenis af
gelegd. Het is de 36-jarige Amster
dammer C. J. B., die op zondag 11 mei
in de woning van zijn ouders aao de
Goutumerdijk te Leeuwarden werd
gearresteerd. De politie wil nog met
meedelen, wat volgens deze bekente
nis het aandeel van B. m de specta
culaire roofoverval is geweest. De
man. die enkele uren na de «verrel
werd gearresteerd, een 3o-jange
werkman zonder vaste woon- of ver
blijfplaats, bevindt zich ook nog in
arrest. Deze ontkent nog steeds iets
met de geldroof te maken te hebben
geDed'overval werd gepleegd op zater
dagmorgen 3 mei in het hartje van de
stad Groningen. Een man gooide de
heer Van der Vries een handvol fijne
tabaksstof in de ogen en entnam hem
een geldtas met f 60.000. Dankzn een
door twee scholieren ingezette achter
volging moest de overvaller «yn buit
on de vlucht achtergelaten. Hij gooide
de tas met geld onder een vrachtauto,
waar ze later door een wandelend
echtpaar werd gevonden. Het onder
zoek wordt voordgezet.
Dr H G. von Stockert, hoogleraar m
de psychologie aan de universiteit
van Rostock is wegens het versprei
den van anti—communistische propa
ganda tot cen jaar gevangenisstraf
veroordeeld. Von Stockert kwam
drie jaar geleden uit West-Duitsland
naar QcwtXMttritrt*
Voordat dc Nationale Vergadering
met 473 tegen 93 stemmen Pflimlin's
verzoek had ingewilligd, had de pre
mier plechtig beloofd, dat zün rege
ring nieuwe maatregelen zal nemen om
de toestand in Algerije binnen enkele
dagen te normaliseren.
Waarnemers in de Franse hoofdstad
zijn van mening, dat in de stemming
de hoop van de afgevaardigden weer
spiegeld werd, dat Pflimlin in staat zal
zijn de geschillen tussen het „comité
voor openbaar welzijn" in Algerije,
dat generaal de Gaulie aan de macht
wii hebben, en zijn regering te be
slechten.
In gezaghebbende kringen in Algiers
verwacht men, dat de generaals, die de
vorige week het heft in eigen harrd na
men, een meer verzoenende houding
tegenover de regering in Parijs zullen
aannemen. De generaals zouden teleur
gesteld zijn over hetgeen de Gaulle
maandag op zyn persconferentie in
Parjjs heeft verklaard, namelijk, dat
hU de macht op zich zou nemen, „in
dien de republiek dit van hem zou vra
gen". De generaals hadden een krach
tiger verklaring van de Gaulie ver
wacht, zo wordt gezegd. Zelfs Jacques
Soustelle, de rechterhand van de Gaul
ie, blijkt thans te adviseren tegen wel
ke actie ook, die de kloof tussen Al
giers en Parijs breder zou kunnen ma
ken.
Premier Pflimlin zei gisteren te ge
loven, dat het land achter hem staat
en de toestand i» Algerije aan te kunr
nen zonder dat géneraal de Gaulië ei"-
aan te pas moet komen. Hij zei ook dat
generaal Salan, de Franse opperbe
velhebber in Algerije, wiens gedrag
mysterieus is, als loyaal moest worden
beschouwd. Maar deze verklaring werd
nauwelijks een uur later door Salan
zelf via ladio-Algiers tegengesproken.
Hü deed opnieuw een beroep op de
Gaulie als bemiddelaar op te treden.
„Generaal de Gaulle heeft de nood van
het Algerijnse volk begrepen", aldus
Salan. De naam Pflimlin kwam geen
enkele keer over zijn lippen.
Hoewel de Nationale Vergadering
vandaag weer vergadert, staan er geen
bijzondere zaken op de agenda. Alge-
Zie verder pag. 3, le kol.)
en hetfMenado, de huidige zetel van de
Morotai! tegenregering. Wanneer Goron
talo precies gevallen zou zijn werd
evenwel niet bekend gemaakt-
Dinsdagochtend in alel vroegte werd
het eiland Morotai ten noorden van.
Halmaheira door luchtlandingstroepen
die gevolgd werden door landingsvaar
tuigen met mariniers en soldaten, snel
bezet.
Gorontalo kan door de regerings
troepen gebruikt worden als basis voor
een aanval over zee op Menado. Een
rechtstreekse aanval te land is niet
mogelijk daar beide plaatsen door on
begaanbare jungle van elkaar worden
gescheiden.
Ter gelegenheid van de „dag van bet
nationaal ontwaken" heeft generaal-
majoor Nasoetion, stafchef van het In
donesische leger, gisteren een dagor
der uitgevaardigd, waarin hö volk en
leger oproept waakzaam te zijn tegen
buitenlandse interventie,
In deze dagorder verklaarde Nasoe
tion dat er „politici, militairen en han
delaren" zün in uniform tegen wier
samenzweringen volk en leger een
drachtig moeten waken.
Nasoetion waarschuwde met klem
tegen deinterventie van „buitenlandse
machten die ons staatshoofd, onze mi
nisters en zelfs de leiding van de
strijdkrachten willen vervangen door
mannen die uitgebuit kunnen worden
en die terug willen naar een tijdperk
van koloniale overheersing voor ge
heel Indonesië". De bevelhebber van
het district Oost-Java heeft dinsdag
verzekerd, dat nationalistische Chine
zen in de binnenlandse aangelegenhe
den van Indonesië tussenbeide komen
en hij deelde verder mee, dat „enkele
Chinezen om die reden waren ge
arresteerd.
De Amerikaanse minister Dulles
heeft op zijn persconferentie verklaard,
dat de Indonesiërs hun problemen zelf
moeten oplossen zonder Inmenging van
bulten. t
Hij zei, dat de Verenigde Staten, die
zelf een burgeroorlog hebben meege
maakt, sympathie hebben voor leder
land dat zoiets meemaakt. Hieraan
voegde hij toe, dat de Amerikaanse
regering gelooft, dat de Indonesiërs
hun problemen kunnen oplossen.
ZOALS bekend zijn Amerikaan
se aeleerden er deze week in
geslaagd een neuskegel van een
Jupiter-raket van buiten de
dampkring op aarde te laten
terugkeren.
Deze foto laat zien hoe de
Jupiter-raket, waarop de neus
kegel is gemonteerdte midden
van onheilspellende vlammen
omhoogschiet van de bekende
Amerikaanse raketbasis te Cape
Canaveral
Minister Foster Dulles heeft dinsdag
op zijn persconferentie in Washington
verklaard, dat onder de huidige om
standigheden geen gewapende aanval
op Libanon wordt verwacht door een
land, dat geacht kan worden onder
controle van het internationale com
munisme te staan.
Dat wilde echter niet zeggen, dat
men niets zou kunnen doen. In de
Eisenhowerleer voor het Midden-Oos
ten wordt gezegd, dat de onafhanke
lijkheid van de landen in dat gebied
var vitaal belang is voor de Ver. Sta
ten. Dat geeft volgens Dulles dar Ver
Staten een mandaat, als vrede en vei
ligheid van welke zijde ook in gevaar
worden gebracht.
Volgens het Franse rechtse weekblad
Carrefour heeft Bidault een week ge
leden aan generaal de Gaulie gevraagd
in de Franse politieke crisis tussen
beide te komen. Bidaulfs brief aan de
generaal, gedateerd op 14 mei, zou
vandaag In het nieuwe nummer van
het weekblad worden afgedrukt.
Bidault verzocht de Gaulie „onmid
dellijk en op de wüze zoals het u het
beste voorkomt het gewicht van uw
naam en woord voor de veiligheid van
ons in gevaar verkerende volk in te
zetten".
r
Een fotograaf die ophèi stadhuis
in Zandvoort een huwelijksre-
portage moest maken en zich
voor deze gelegenheid in een
rokkostuum had gestoken, barst
te tijdens zijn werk onder grote
hilariteit van de omstanders uit
zijn jas. De reportage ging door
(Van onze correspondent)
Bü het verrichten van werkzaamhe
den op de boerderjj van de heer Wis-
selink in de buurtschap Heelweg onder
Varsseveld (Gelderland) is de 24-jari-
ge ongehuwde elektricien D. W. Jan
sen met de elektrische stroom in aan
raking gekomen en op slag gedood.
tigen van een strikt geheim project I geleerde is, wiens naam geheim ge
M #4 A V* A11 m ,l 4 An.1, l4 r 1 - a 3
OLGENS de Daily Mail zou de onderzoek inzake de bouw van
Britse regering de studie bekos- j vliegboot, waarvan de uitvinder
voor de bouw van vliegbotcn tot 15.000
ton die duizend passagiers zouden kun
nen vervoeren.
De Engelse regering zou oen con
tract gesloten hebben met een vheg-
tuigbedrijf voor het voorbereidende
de
eerr
houden wordt door het ministerie van
Bevoorrading".
De idee van de uitvinder stelt vol
gens de Daily Mail een „vliegende
schotel" in het vooruitzicht, een toe
stel, dat zo zwaar kan z(jn als een
vracntschip en toch zo snel kan vlie
gen als een modern passagiersvlieg
tuig zonder straalaandrijving.
Het vooronderzoek zou worden ver
richt door SaundersRoe te Cowes op
het eiiand Wight.
In het bericht van de Daily Mail
wordt nog gezegd, dat naar men meent
te weten de vliegboot uitgerust zal
worden met naar beneden gerichte
straal püpen. Zij zou op geringe hoogte
over zee vliegen en zich voortbewegen
op een kussen van lucht onder hoge
druk tussen de vlakke onderkant en
het zeeoppervlak. Theoretisch zou het
mogelijk zijn, dat het toestel ook over
land vliegt, maar heuvels en hoge ob
stakels zouden een beletsel hiervoor
zijn.
BIJ Schotland bevindt zich een opvul
lende depressie, waaromheen koele mari
tieme lucht stroomt. Enkele randstoringen
vergezeld van buien, bewegen zich over
ds Britse eilanden naar de Noordzee. Een
krachtig hogedrukgebied ten noorden van
de Azoren verplaatst zich naar de Golf
van Bfscaye, maar een nieuwe tot ontwik
keling komende depressie ten oosten van
New Foundland wordt ln de nestcircula
tie opgenomen en zal ln de richting van
het Kanaal gaan koersen. Het weer blijft
daardoor whselvalllg bij temperaturen die
ongeveer normaal xijn voar de tijd van
het jaar.
In Moskou is sinds dinsdag een grote
conferentie van zo ongeveer alle lei
dende figuren uit Rusland seif en de
satellaetlanden aan de gang.
Acht landen, onder welke Hongarije,
Oost-Duitsland, Polen en Tsjechoslo-
wakije zijn door hun opperste leiders
vertegenwoordigd. Joegoslavië is niet
aanwezig. Zowel Janos Kadar uit
Hongarije, als Ulbricht en Grotewohl
uit Oost-Duitsland. Gomoelka *nt Po
len en Novotny uit Tsjechoslowakue
wonen deze topconferentie bü.
Russische kopstukken, als C.iroest-
sjew Mikojan en Kozlow, treden als
gastheren en waarschijnlük als leiders
op.
Het doel van de büeenkomst noch
een agenda zün bekendgemaakt'. Maar
dat hier in hoofdzaak over ecmonu-
sche vraagstukken zal worden gespro
ken. lijkt wel zeker.
Het is de eerste büeenkomst van
deze aard sinds Chroestsjew premier
geworden is.
Men verwacht dat de büeenkomst
tot zaterdag zal duren. Op die dag zal
de veigadering van de landen van het
Warschaupact beginnen, met in feite
dezelfde vertegenwoordigers van de
landen als deelnemers.
De koninklijke marechaussee heeft
vier militairen van de luchtdoelartil
lerie op de vliegbasis Twenthe gear»
resteerd. De militairen worden ver
dacht van diefstal van 13.000 kg stalen
rijplaten, waarvan landingsbanen wor
den gemaakt. ZU zouden deze rijplaten
ais schroot hebben verkocht aan een
opkoper in Almelo.
De militairen een beroepswacht
meester. een korporaal en twee solda
ten zijn in verzekerde bewaring
gesteld. Zii zullen te ziiner tijd terecht
moeten staan voor de krijgsraad te
velde Oost.
(Van een onzer verslaggevers)
Koningin Juliana besteeg tien jaar
geleden de troon; in September 1948.
Zij heeft als haar wens te kennen ge
geven dat aan dit jubileum geen aan
dacht wordt geschonken. De Koningin
is van mening dat een tienjarige re
geringsperiode geen büzondere feest
viering motiveert
De stichting Bloemencorso Aalsmeer
wilde in september een groot histo
risch corso houden ter gelegenheid
van dit jubileum. Men heeft nu da
opzet van het corso in overeenstem
ming gebracht met de wens t-*7
Koningin.
