Ons perspectief
pdracht om kabinet te vormen aanvaard
OOK STEUN VAN
SOCIALISTEN?
tpUBlKS
tmm
Vijf personen
zwaar eewoncl
Frankrijk houdt
adem in
Ernstig e waarschuwing
van president
Johan Bodegraven start
radio-puzzelreis
Ik had niet de hand
in de rehe ie
Alleen wettige
middelen
Trouw-mars
De 7000
overschreden
V|VE
1
Zl^fNNIG?
Geen betrekkingen
met Nederland
TUNESIË brengt
ranse agressie
voor V-raad
MORRIS
Prof. clr. K. Dijk
in ziekenhuis
Weinig verandering
in temperatuur
j
A 06 GAUllE
DE GAULLE SCHRIJFT AURIOL:
VRIJDAG 30 WEI 1938
ZESTIENWE JAARGANG IVo. 4003
Brand in studio werd
tijdig ontdekt
Elfjarig meisje aangereden
;-lSrv
Dijken bezwijken
VJ
Directeur: HL UE KUiG
I KNEKAAL DE (jALLEE heeft gi-toratond een erzoek van pre
sident Colv om een nieuwe Fran-e re|èrins: te vormen aan
vaard. Hij maak! een «roede kan» de meerderheid van hel parlement
achter zich te krijgen. Het overleg zal vandaag beginnen en waar
schijnlijk enige dagen duren.
De toe.-tand in Klankrijk hccii zich gi.-teien aks volgt o Hwikkeld:
1. President L'oty deelde gistermiddag het parlement mee, dat
generaal de Gaulle de aangewezen man is om een regering te
vormen. De president zei tc zullen altraden, wanneer de Gaulle in
zijn pogingen om op wettige weg een egenng te vormen wordt
gedwarsboomd.
2. De kannen voor de Gaulle om een meerdeiheul m het parlement
te vinden, stegen met het uur. vooral nadat oen brief van hem aan
Auriol was gepubliceerd, waarin hi) zei met verantwoordelijk te
zijn voor de rebellie in Algerije en de macht slechts van het volk
of zijn vort ogen woord igei s te willen ontvangen. De socialisten, de
radicalen en dc kleinere partijen tot dan toe felle tegenstanders
van de Gaulle begonnen na de bekendmaking van deze brief hij
te draaien.
In Algerije werd meegedeeld, dat het Frame leger in Xoord-
Afnka gereedstaat om zo nodig lot actie over tc gaan. wanneer de
Gaulle wordt tegengewerkt.
BOTSING BIJ D1EMEN
O
Grole spanning
Zie verder pag. 3. de kol.)
O vergen om cn on cleruern In gen
in Indonesië
HET aantal deelnemers
voor de Amsterdamse
TROU W-mars zaterdag
a.s. heeft de zevenduizend
overschreden. Nog een klei
ne ruk en de tienduizend
het aantal da.t wij ons ge
steld hebben is bereikt.
Wandelgroepen uit Amster
dam cn omgeving kunnen
zich zaterdagmorgen tot 11
uur nog aanmelden bjj ons
wandeisecretariaaf, geves
tigd in ons hoofdkantoor aan
de Nieuwe Zjjds Voorburg
wal.
Kottarsam. witte aa »v»ui*tr**i imJt tis/ou lÏ
Poattm» 1112 Postgiro No. <2451a
Klachtendiearl abonnementen, iöw'o—isao uur
Zaterdag* 1718 uur. Teletoon lI 57 00
-*-Gr*Tenkaie: Huygensplein 1 Telet, 163467 i iyneoi
Postbus 1091 postgiro No. 424867
Klachten dienst: 18JSb~-19.« u Telei .;6ü6il
Dordrecht- „cheftersplem 3 Postgiro No 424208 IV.ofoon 4570
K-sehtendtenst na 17.30 uur 7314
ScturOïm. lange Kerteatraat *4 b telefoon 67882.
91 **T wee* r 2 »5 P«r maand, t7.30 per
«wartaal. Losse nummers 16 oent
Veraehiint «MeHik»
- »N
(Geldig tot morgenavond)
ZONNIGE PERIODEN
Aanvankelijk enkele verspreid voorkomende buien.
."Morgen zonnige perioden. Zwakke tot matige zuidelijke
wind. Dezelfde temperaturen als vandaag of iets lagere.
Morgen: Zon op: 4.27 Maan op: 19.10
onder: 20.48 ondc^: 3.38
l i.miiirHirtf'Ptjr L)i J A H HHUlNb ~>uO*I
DE uitslagen van de raadsverkn
zingen zijn niet alle tot onze bt
schikking. We kunnen ze dus niet br
hoorlijk analyseren.
Wat de beide prot.-chr. partijen br
treft is dus ook met precies te zeggei
hoe het daarmee staat.
Het verlies in de grote steden i
spectaculair en ontmoedigend voor wit
daar hard voor gcploctcid hebben
Maar naar alle waarschijnlijkheid za'
het totaalbeeld in vergelijking zowel
met 1953 als 395G als de maartverkic-
zingen van 1958 toch niet tegenvallen
Maar met deze opmerking zijn wc
er met. want het trieste van dc zaak
u. dat wij met omhooggaan.
Het trieste van de zaak is dat tn 195b
de socialisten met de winst gingen
strijken toen wij verloren en dat in
1958 de liberalen met de winst gingen
strijken, die wij niet terugkregen.
ER zijn verscheidene mensen die nu
zeggen: De A.-R Partij moet
zich herzien. Het is haar eigen schuld
dat het zo ligt. Dat zegt prof. Oud aan
de overzijde en dat zegt een man aU
dr. Hommes aan deze zijde.
Moet het a.-r. beleid worden herzien?
Wij hebben aan de totstandkoming
van dit beleid meegewerkt. En wij heb
ben dat met elkaar als voer dat beleid
verantwoordelijke mensen niet onbe
zonnen gedaan We hebben zorgvuldig
onderzocht wat in de situatie van deze
tijd, naar ons beste weten, de eis van
ons beginsel was. We hebben steeds in
die situatie met kracht zowel de afglij
ding naar het socialisme meehelpen
trachten tc voorkomen ais de verlei
ding van het liberalisme afgewezen.
De a.-r. ministers hebben hard ge
werkt. Onze kamerleden hebben hard
gewerkt. Het ontbrak hun niet aan het
oor van de kamer.
Dat beleid onzerzijds krijgt op dit
ogenblik van het Nederlandse volk en
met name van een gedeelte van het
Nederlandse volk waar wij op hadden
mogen rekenen, niet de waardering
waarop het o.i. recht heeft.
De leuzen nu eens van het socialis
me, dan weer van het liberalisme spre
ken sommigen meer aan. Dat de te
neur naar staatsalmacht bij het socia
lisme en dat de vrijheidskreet en het
anti-dirigiame der liberalen valse teu
ten zijn. wordt niet onderkend.
Wij 2ullen dat voor het ogenblik als
feit moeten aanvaarden. Maar wij zijn
niet van plan daar nerveus van te wor
den. Wij gaan met een beleid, dat wij
na zorgvuldig beraad hebben gekozen
en dat naar onze mening goed is en
christelijk verantwoord rustig door.
NIET dat de ontwikkeling der din
gen ons nic-t raakt. Het raakt ons
diep. De politiek is ook hier een harde
zaak.
Maar het gaat'er in de politiek niet
om het iedereen naar de zin te ma
ken. Wie dat probeert is op de ver
keerde weg. Wij hebben ons eigen be
leid in die zin kritisch te beschouwen
dat wij ons steeds de vraag stellen of
dat beleid voor God en mensen verant
woord is. Of wij er met onze Bijbel
bij vertrouwd zijn.
Zo zien wij deze zaak. Wij menen
dat het gevoerde beleid in die zin ver
antwoord is geweest. Ondanks alle fei
len die het natuurlijk ook gehad heeft
en die wij erkennen en die ons ook wel
steeds behoorlijk onder de neus gewre
ven worden.
En daarom kunnen wij verder wer
ken en hopen wij dat ook te 'loen.
Daarom zijn wij over de zaak die wij
dienen in de diepe grond ook niet on
gerust.
Bij de statenverkiezingen heelt de
heer Oud één waar woord gesproken
dat wij graag van hem overnemen: n
de politiek moet men geduld hebben.
Wij hopen voortwerkende dat geduld
op te brengen. En wij wekken onze
vrienden op met ons voort tc werken,
geduld te hebben, te hopen en te bid-
den.
(Van c.ize correspondent)
Gisteravond is een begin van brand
ontstaan m de KRO-studio aan de Em-
mastraat te Hilversum. Dank zij het
doortastend optreden van een der tech
nici, de heer W. Keesoom, kon het ge
vaar in de kiem worden bezworen. In
het nieuwe gedeelte van de studio
bleek een versterker door zgn. lang
zame kortsluiting roodgloeiend te
staan. De smeulende apparatuur, die
n een kast met een houter achterwand
stond opgesteld, verspreidde en ver
stikkende rook. Toen de heer KLeesoom
die hier enige werkzaamheden moest
verrichten, het gevaar ontdekte, rukte
bij de smeulende apparatuur met zijn
blote handen uit de kast. waarin de
temperatuur reeds gevaarlijk hoog was
opgelopen. De heer Keesoom liep lichte
brandwonden op.
De Gaulle heeft goede kans op
meerderheid in parlement
Op de provinciale weg in Woubrugge
if gisteravond het elfjarige meisje
Jleija van den Dool door een motor
rijder aangereden. Het meisje overleed
op weg naar het ziekenhuis. De motor
rijder liep een zware hersenschud
ding op.
.5, r - A-w
(Advertentie)
Eerst wordt
het warm,
dan wordt het smóór,
behalve achter
bat goedkoopste goede zongordijn mot de sleufjes
(Van een onzer verslaggevers)
Op de Rijksweg nr. 1 is vanmorgen
omstreeks lialfacht onder Dicmén een
ernstig autoongeluk gebeurd waarbij
vijf personen zwaar en twee licht wer
den gewond. Voor het leven van twee
van hen wordt gevreesd.
Een militaire combi-wagen is bij net
inhalen op de ter plaatse 12 meter
brede weg op een tegeniigger non
personenauto" met drie inzittenden
gebotst. De gevolgen ware vreselijk.
Vier inzittenden van de militaire auto
werden uit de wagen geslingerd, ter
wijl de chauffeur, de beer J. W. Veld
huizen, zeer zwaar gewond naar een
ziekenhuis in Amsterdam werd over
gebracht. De chauffeur van de perso
nenauto. de heer Wessel uit Amster
dam, werd eveneens met ernsfig letsei
uit de wrakstukken gehaald.
De personenauto, die uit de richting
Muiden kwam, passeerde juist voor de
aanrijding een volkswagenbusje, waar
in de heren J. Poppes uit Den Dolder
en M. A. C. Surksem uit Amersfoort
zaten. Zij liepen lichte verwondingen
op loen de wagen bij de uitwijkma
noeuvre in de berm terecht kwam.
De militairen, die uit de wagen wer
den geslingerd waren de soldaten Kla
ver, Tijhuis en Schut.
In diepe stilte hebben dc Nationale
Vergadering en de .Senaat de bood
schap van president Coly. die voorge
lezen werd door voorzitter le Troquer
aangehoord. Toen dr voorlezing was
beëindigd, zongen communisten, socia
listen en linkse radicalen de Marseil
laise.
Ook de poujadisten trachtten het
volkslied te zingen, maar zij werden
steeds gehinderd door communisten,
die riepen: „Er zal geen fascisme
komen". Vervolgens zongen socialis
ten en communisten nog eer revo
lutionair lied, „Lc chant du depart",
waarin wordt opgeroepen tot ver
dediging van het in gevaar verke
rende vaderland.
DE Franse ochtendbladen kondigden
vanmorgen alle aan, dat vandaag
de grote beslissing zal allen. Heel
Frankrijk houdt de adem in.
De afgevaardigden in de Nationale
Vergadering zijn vrijwel de gehele
nacht onafgebroken en onder hoge
spanning aan het overleggen geweest,
of zij generaal Charles de Gaulle zul
len steunen als premier met „vol!°dige
bevoegdheden".
Volgens politieke waarnemers zal het
niet lang kunnen duren voor de par
tijen hun standpunten bekend zuilen
maken. Dit is waarschijnlijk een kwes
tie van uren,
President Coty heeft in zijn drama
tische boodschap aan de Nationale
vergadering gewaarschuwd voor
een „broederstrijd".
De president schreef o.m.: ,,\Vij staan
nu aan dc rand van een burger
oorlog.
Zullen Fransen, na meei dan veertig
jaar tegen de vijand te hebben ge
streden, morgen tegen Fransen strij
den? Aan alle zijden zijn mannen
er diep van overtuigd het vaderland
tc dienen, dat door allen is verde
digd ten koste van zulke zware of
fers.
Zowel aan de ene als aan de andere
kant schijnt men zich voor te berei
den voor een broederstrijd. Zijn wij
een volk, dat macht voor recht telt?
Wie voorlopig ook mag winnen, wat
zou er over blijven na een niet te
verontschuldigen strijd? Wat zal er
van ons Frankrijk overblijven?
Nu het vaderland en dc republiek in
gevaar zijn, wend ik mij tot de vcr-
maardste onder de Fransen, tot hem
die in de donkerste jaren van onze
geschiedenis onze leider was voor
de herovering van de vrijheid en
die, na rondom hem bet gehele volk
verenigd te hebben, dc dictatuur
heeft geweigerd om de republiek te
herstellen.
Indien de mislukking van de poging
die ik beb gedaan, aantoont, dat ik
mij op een dermate kritiek ogen
blik heb vergist, zal ik niet nalaten
dadelijk de onontkoombare conse
quenties te trekken.
Van dat ogenblik af zal ik slechts on
middellijk het geheel van mijn be
voegdheden kunnen overdragen aan
de voorzitter van de Algemene Ver
gadcring in overeenstemming met
artikel 41 van de Grondwet, omdat
ik dan niet meer het morele gezag
kan houden van hem die gewoon
bik io hoogste scheidsrechter wordt
genoemd.
Mynheer de voorzitter, dames en
heren leden van het parlemeat, laat
mijn laatste woord een woord van
vertrouwen zijn, vertrouwen ln dat
bewonderenswaardige volk. dat na
de lijdensweg van de pijnlijkste be
proevingen uit zijn geschiedenis
Frankrijk het vooruitzicht biedt op
oen schitterende vernieuwing."
Van gezaghebbende zijde te Dja
karta werd vernomen, dat de Neder
landse eultuurondcrnemingen die
sedert december jongstleden, toen de
anti-Nederlandse campagne begon,
onder Indonesische directies staan, met
langer contact mogen onderhouden
met de directies in Nederland.
In de eerste dagen van dc anti-
Nedcrlanrtse campagne werden onge-
ver 500 Nederlandse cultuurbedrijven
door de Indonesische regering over
genomen. en onder toezicht van een
daartoe ingestelde instantie geplaatst.
h. een brief aan deze instantie, d.d
10 mei, deelde de minister van Land
bouw, Sadjarwo, mede, dat het „van
zelfsprekend" met toelaatbaar is, dat
,,de vroegere betrekkingen met de
oude directies in Nederland worden
gehanctiiaalcl
Uitzonderingen op deze regel kunnen
alleen worden toegestaan door het cen
trale lichaam voor het beheer over dei
„overgenomen" Nederlandse onderne
mingen. aldus deze brief.
DE terugkeer van generaal de
Gaulle in het politieke leren
rnn Frankrijk is zeker. Woens
dag betoogde een grote mensen-
menigte nog in de straten van
Parijs tegen de Gaulle's ..ren
tree". Op a'e Boulevard Valtav-e
waar deze foto iverd genomen,
schatte men het aantal demon
stranten op 200.000.
Tunesië heeft donderdagavond mee
gedeeld, dat de delegatie bij de Ver.
Naties opdracht heeft gekregen een
anmlddelIUkc bijeenkomst van de Vei
ligheidsraad te verzoeken ter behan
deling van Tunesië's klacht aangaande
„Franse agressie".
De Tunesische klacht inzake de aan
val van de Fransen op het dorp Sakiet
had men indertijd laten rusten in af
wachting van de resultaten der goede
diensten van Engeland en de V.S.
De Franse delegatie bij de V.N. heeft
na het Tunesische verzoek een tegen-
klacht ingediend.
Dc Franse vaste V.N.-vcrtegenwoor-
diger, Picot, verzocht in een brief aan
de voorzitter van de Veiligheidsraad
om de klacht op de eerstvolgende ver
gadering (morgen of maandag) te be
spreken. Hij beschuldigde Tunesië er
van de modus vivendi voor de sta
tionering van Franse troepen in Tu
nesië gebroken te hebben en herhaalde
Frankrijks klacht van 14 februari over
Tunesische hulp aan Algerijnse op
standelingen.
Gisteravond is op de Poppenallee te
Dalfsen dc 21-jarige ongehuwde land
bouwersknecht H. Ganseij, toen hij
achter een melkwagen vandaan ko
mend de weg overstak, door een pas
serende auto gegrepen en op slag ge
dood
(ADVERTENTIE)
Antilope Suèdc Dames-
en Herenjasjes I 149.50
Falcon Tweed- en poplin regenkleding
8ig Ben Plastic Regenjassen
Sturka Jacks-Shorts cn s%-pantalons
Tweka Strand- en Badkleding.
Ferd. Bolstraat 48 A'dam. Tel. 717162.
Barteljorisstr. 20. Haarlem. Tel. 13439
i.|stcr*t\ oud iiaritc «Johan iJoiloj;ra\n
niet technicus Henk Tccuw bij dc MltV-
studio in Hilversum voor oen fcrote Europee
pu/zrlrit, die dc NCRV de/e zomer \oor de
radioluisteraars organiseert, steeds op don
derdagavond '/at men in Hilversum Korte
reportages kunnen horen uit dc plaatsen
vra ar Bodegraven was en de luisteraar»
mot ten dit gelmdsMiuor solden en de route
an dc reu» aststellen. Hike sveck wordt
ecu Ualie-rcJs als prijs beschikbaai gesteld.
I!el uonlt een e>lnfetle-repn«*tage. want
verslaggever .Jan de A isser neemt over drie
weken dc microfoon o\er san Johan Rode
gras rn en Goos Kamnhuis /al op zijn beurt
Jan de Visser weer ops olgen.
(Van een onzer verslaggevers)
Dc emeritus-hoogleraar van de Theo
logische Hogeschool der Gereformeer
de Kerken tc Kampen, prof. dr. K.
Dijk. is naar wij vernemen, eind vo
rige week voor observatie opgenomen
in de Lutherse Diakonessen Inrichting
te Amsterdam.
w O
HT cislcrm bo\pn Duitsland aanwc/igc
hoce-drukRebird is naar hel noord-
•i -Gil setrokken en noc in betekenis toe
genomen. Vanmorgen lajr het centrum met
een barometerstand van 1026 millibar boven
de Oost/ce tussen Zweden cn <le Jialtische
staten.
Een op het noordelijke deel \an de oceaan
aauue/ijje depressie is naar het zuidoosten
paan brwepen, waardoor nu in de Golf van
BJsea>e de barometer snel daalt. Ten gevolg*»
van tle/e ontwikkeling /al zich bo\ru
Nederland een ovrrwegend zuidelijke stro
ming handhascn.
In het tempcratuun erloop wo**den daarom
peen belangrijke veranderingen serwachl.
Het is mogelijk, dat kleine storingen plaatse
lijk enkel* buien kunnen veroorzaken. I
Generaal de Gaullc heeft in een brief
aan oud-president Vincent Auriol ver
klaard dat hij niets met de opstand in
Algerije uitstaande heeft. De Gaulle
herhaalde voorts dat hy alleen op een
wettige manier aan dc macht wil ko
men.
De brief, die gisteren is bekendge
maakt, was een antwoord op een
schrijven van Auriol van 26 mei. Oud'
president Auriol had in zyn brief een
beroep op de Gaulle gedaan, onmid
dellijk de orde in Frankrijk tc herstel
len en in het bijzonder een beroep te
doen op het leger in Algerije en Cor
sica om zyn plicht na te komen. Zo
dra dat gebeurd zal zijn, verklaarde
Auriol. zal het mogelijk zijn snel tot
overeenstemming te komen over de
vorming van een regering met volle
dige bevoegdheden voor een korte
spanne tijds.
De Gaulie antwoordt in zijn brief
van 29 mei dat de gebeurtenissen in
Algerije zijn uitgelokt door de chro
nische onmacht van de openbare
macht, die hij op alle manieren ge
probeerd heeft te genezen. Zijn
naam is bij die gebeurtenissen ge
noemd zonder dat hij er zich in ge
mengd had.
Toen de zaken zo stonden, had hij
voorgesteld langs wettelijke weg een
regering te vormen, die volgens hem
de eenheid en de discipline zou kun
nen herstellen en de aanvaarding door
het land van een vernieuwde grond
wet bevorderen. „Ik stuitte echter op
vastbesloten tegenstand van de zijde
de" nationale vertegenwoordiging",
al« us de Gaulle.
„Aan de andere kant ucct ik, dat
in Algerije cn in het leger, wat ik ook
ooit heb gezegd of wat ik vandaag
mocht zeggen, de toestand der geesten
zodanig Is dat deze afwijzing van mijn
voorstel dreigt de dijken te doen bre
ken en zelfs het bevel te doen onder
gaan."
„Aangezien ik er niet mee in zou
kunnen stemmen macht te ontvangen
van een andere bron dan het volk of
ilthans zijn vertegenwoordigers (zoals
ik in 1944 en 1945 deed), vrees ik dat
wij op weg zijn naar anarchie en bur
geroorlog."
In dit geval, aldus de Gauiie, zullen
zij die, door een onbegrijpelijk secreta-
risme gedreven, mij verhinderd zullen
hebben de republiek nogmaals uit de
moeilijkheden te halen toen het nog
tijd was. een zware verantwoordelijk
heid te dragen hebben. Wat mij be-
trelt. ik zou niet anders dan tot mijn
dood toe kunnen treuren."
Journalisten die uit Algerije terug
keren. bevestigen, dat de generaal
nooit dc hand gehad heeft in de op
stand in Algerije. Toen de bal echter
na zes weken voorbereidingen in Al
gerije aan het rollen ging, legde dc
Gaulle zijn verklaring af, dat hjtf be
reid was de regering in handen te ne
men.
De grondslag voor deze voorberei
dingen schijnt gelegd te zjjn door de
guallist Léon Delbèque.
De vierjarige Hans Dieter Heinz uit
Hoorn in Noord-Holland, die sedert
zaterdagmorgen halfnegen verdwenen
was, is vanmorgen om acht uur in het
water bij de sluis tussen de Binnen-
en Buitenhaven aldaar, aangetroffen.
Het stoffelijk overschot is naar het ge
meentelijk ziekenhuis overgebracht.
Daarna sluiten wu de inschrij
ving by Trouw cn kan men te
recht bij het startbureau, dat
wordt ingericht in de Chr.
HBS A aan het Adama van
Scheltemaplein in Zuid. Het
startbureau opent oni precies
halftwee. Het is begrypelyk, dat
de weersgesteldheid van zater
dag van grote invloed is op ver
dere inschrijving. Nogmaals dit
advies: wacht niet tot het laat
ste ogenblik. Schrijf tijdig in, ge
bevordert daarmede een vlot
verloop van deze massale rnars(
waarvoor hedenavond de laatste
toebereidselen worden getroffen.
Trouw en de afdeling Amster
dam van de NCWB zijn paraat
om de duizenden wandelvrien
den en wandelvriendinnen te
ontvangen.
Onze verwachtingen zyn hoog
gespannen! Moge deze achtste
Trouw-mars een record-deelne
ming opleveren. Voor de laatste
maal jongeren en ouderen: strekt
de benen eens in het Amster-
iamse Bos.
Amsterdam zaterdag: wandel-
stad!
