Mat
Langlopende leningen5 geen belastingverhoging
Leemte in se hat kist
1318miljoen
ntwerp-begroting 1' >59 j
Kleurrijke cavalcade
trok door Den Haag
Vijf hoofdpunten van
te voeren be eid
Televisie gaat
voor de raad
Algerijn kreeg opdracht
Soustelle te doden
WFmè
Verantwoord bi de
huidige conjunctuur
Begrotingen over
twee aar
l/Bei/bff
Tienduizenden langs de route
AANKOMST IN
DE REGEN
Zware straffen in
Britse rassenrel
DINSDAG 16 SEPTEMBER 1958
ZESTIENDE JAARGANG No. 4096
Weerbericht
TREINRAMP IN AMERIKA:
VEERTIG DODEN
Hogere uitgaven in 1958
1597 miljoen
(/oor/uw/
r
Prinsjesdag: dag vol
schone tradities
Studiereis naar
Amerika en Canada
/-
an een onzer reilaelenren
I1 'le hedenmiddag bij de Staten-Generaal ingediende
miljoenennota blijkt dat de ontwerp-begroting sluit
met een tekort van 1338 miljoen. Het vorige jaar
werd liet nadelig saldo geraamd op 440 miljoen.
Dit betekent dal het geraanule tekort dus bijna driemaal zo
groot is als dat van de vorige Miljoenennota.
Hierbij dient opgemerkt "te worden dat boven het tekort van de
ontwerpbegroting 3958 ad 440 miljoen, Tokening gehouden moest
worden met enige additionele uitgaven- en raiddelenposten, waar
door hot geraamde tekort tenslotte 015 miljoen beliep. Naar de in
zichten van dit ogenblik kan het tekort op de dienst 1058 echter
worden becijferd op 1140 miljoen. Waarschijnlijk zal voor het afge
lopen jaar het tekort dus 525 miljoen hoger zyn dan voorzien was.
Voor aanvulling van de schatkist in 1959 denkt de minister van
Financiën niet aan belastingverhoging, aangezien hij het in de
huidige conjunctuur verantwoord acht het tekort aan te vullen door
het opnemen van langlopende leningen.
Dr nutwerp-hegi oting roar het komende jnur biedt (in jnil-
joeneit guldens) het volgende samenvattende beeld. Hierbij 1.4
Factoren
een vergelijking gemaukt met de
vermoedelijke
uitkomsten
der begroting 1958.
Vermoedelijke
Ontwerp
Omschrijving
uitkomsten
begroting
GEWONE DIENST
Uitgaven
7.314
7.136
7.152
7.1S6
102
BUITENGEWONE DIENST
1 238
1 612
260
244
Saldo
978
1.368
GEHELE DIENST
8.552
8.74S
7.412
7.430
Saldo ontwerp-begroting - T|
1.140
1.318
Advertentie
"N
J
3
(Van onze Haagse redacteur)
A MGEVEN door de traditionele
luister en na een Lejnbeling
door een duizendkoppige menigte
heeft Koningin Juliana vanmid
dag om een uur de zitting der
Staten-Generaal plechtig geopend."
Prinsjesdag in Den Haag wil zeg
gen, dag vol schone tradities, dag
van de glimlach en de dag waar
op in het hart van Den Haag re
gering en volk elkaar op zeer bij
zondere wijze ontmoeten.
Ze waren er weer, de tiendui
zenden. langs de officiële route
van paleis Voorhout naar Binnen
hof. Vijf jaar geleden werd deze
route voor de eerste maal geno-
Daarvoor vertrok de ko-
Voor aanleg van metro
in Rotterdam
men.
I ninklijke stoet immers steecis van
af het paleis Noordeinde. In het
I middernachtelijk uur zaten dan
de eerste belangstellenden op de
ronde witte hank tegenover de
hoofdinging en naarmate het
uur van vertrek naderde telden
de wachtenden dc minuten op de
grote ronde klok.
Uit liet gehele land
Vervolg op pagina 5
J
Zie
voor troonrede
pagina 3 en voor mil
joenennota pag. 4 en 5,
˻lll
Botterdam: Witte de Wuhstraat 30 Telef. 115700 t4 1
Postbtifs 3112 Postfjiro No. 42451.9
Klaehtendien<;i abonnementen 18.30—19 30 b
Zaterdags 17—18 uur Telefoon 115700
'K-Gra-verthage: Huygensplem 1 Telef. 182467 <3 1
Postbus 1091 Postgiro No 424867
Klachtendienst 18 30—19 30 u Tel 362568
Sotnedaan: Lange Kerkstraat 24b Telefoon 67382
Abonnementsprijs fit een' oor week, 2 65 p"r maand
7,90 per kwartaal - L<y-se nummers 15 cr»t
Versctsjnt dagelijks
-
Directeur: H. DE RUIG
RUSTIG WEER
Rustig weer met op tic meeste plaatsen af en toe
zon, Kans op regen wordt geleidelijk kleiner.
Morgen: zon op: 6.15
onder: 18.52
Maan op: 11.28
onder: 20.58
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H, J. S. BRUINS SLOT
ER is meestal 5 rel kritiek op Troon
redes. Niet alleen op wat er met
en wat er wel in staat, maar ook op de
methoden, die bij het opstellen van
de Troonrede worden gebruikt.
Het vorige jaar heeft de regering
zich die laatste kritiek aangetrokken
en heeft zij van de Trooiuede een om
éen of twee centrale gedeelten gegroe
peerd staatsstuk gemaakt. Daarmede
werd een einde gemaakt aan het sys
teem van de „wnsliist", waarbij ach
tereen volgens de verschillende depar
tementen een perieoop toegewezen kre
gen waarin z.ij hun plannen konden
bekend maken.
De regering is ook thans met terug
gekomen van de methode van het vo
rig jaar. Wij vinden tn de Troonrede
ruet de aankondiging van enig wets
ontwerp. Geen der departementen van
algemeen bestuur komt er af/onder
lijk in aan het woord
We vinden er we! een aantal belang
rijke politieke problemen in aange
roerd. Het sociaal-economische pro
bleem. de woningnood, de werkloos
heid. de maatregelen van Indonesië
tegen de Nederlanders aldaar, de toe
komst van Nieuw-Gumea en de ver
houding tot Australië in dit verband,
de internationale situatie en de ïntor-
nationale samenwerking.
A
j ET is duidelijk dat het financiële
ji «n het economische aspect kt de
Troonrede het meest de aandacht vra
gen. De Troonrede is wat de econo
mische situatie betreft gematigd opti
mistisch. De recessie - geen depres
sie geworden. De bestedingsbeperking
ia geslaagd. De benedenwaarts* curve
loopt weer omhoog. De werkloosheid
neemt af. Zeker ais men de toene
ming van de bevolking door geboorte
overschot en migratie uit Indonesië
daarbij betrekt, al ontveinst men zich
niet dat er gebieden zijn waar specia
le zorg vereist wordt. Over de woning
bouw wordt in optimistische zin ge
sproken.
De budgettaire positie is echter zorg
wekkend. De subsidieposten (huur
subsidies cn zuivelsubsidics) drukken
zwaar op de begroting. De regering
wil dit vraagstuk onder het oog zien.
Er is een aanzienlijk tekort op de be
groting. Men heelt het door bezuini
gingen trachten te verkleinen. Maar
het is toch een hoge begroting geble
ven. Een ber ,p op de kapitaalmarkt
acht de regering thans, anders dan
het vorig jaar, toen die markt voor de
lagere overheidsorganen en het be
drijfsleven gereserveerd werd, wel
verantwoord.
Indien dat juist is, indien de kapi
taalmarkt dus de nodige ruimte heeft,
achten wij dat goed. Wij hebben de
laatste jaren zeer veel staatsschuld
afgelost en er wordt in de begroting
veel gefinancierd dal men ais kapi
taalsuitgaven aan kan merken.
TOCH kunnen wij niet zeggen dat
de Troonrede een politiek inspi
rerend stuk is. De grote politieke pro
blemen van onze tijd komen er niet
in tot hun recht. Vele ervan worden
er zelfs niet in genoemd.
D« Troonrede is naar ons gevoelen
te veel een soort registratie van pro
blemen waar een administrateur voor
staat.
Te weinig spreekt hier de politieke
leiding van een staat. Waar moet het
met onze maatschappij naar toe? Wat
komt er van onze democratie terecht?
Wat is ons antwoord op de commu
nistische uitdaging? Hoe vindt het Wes
ten zijn plaats en taak in de wereld'
De Troonrede is politiek een weerspie
geling van de matheid, die heel o:iz<
westerse samenleving kenmerkt. Poli
tiek zonder geestelijke achtergronc
waaruit men bewust leeft, vervalt on
herroepelijk tot technisch administre
ren.
Maar zulk een politiek Inspireert
niet. Is dat te veel gevraagd, die vraag
om bezieling?
Wij zullen in Nederland en in hei
hele Westen die bezielde politiek toch
weer moeten hebben. Zo alleen komen
wij uit de sfeer van melancholie en
pessimisme, van verlamming, die ons
als een vale sluier bedekt. Ondanks al
le welvaart en comfort en risicodek
king.
Een bezielde politiek echter leeft al
leen uit geestelijke idealen en beginse
len.
Overal in de wereld bruist en gist
het. In die maalstroom heeft het Wes
ten, heeft ook Nederland zijn taak.
Die taak springt er in deze Troon
rede niet uit.
Men volgt de gebeurtenissen, para
fraseert ze en cast er zich voor onze
mterne lokale behoeften bij aan. j
Maar men biedt geen politiek per-
spectief. I
1
Naar schatting veertig mensen ver
loren gistermiddag het leven bij Bayon-
ne in de Amerikaanse staat New Yer-
sey, toen de trein, waarin zij zaten,
door een open ophaalbrug reed en in
&et met olie bedekte water van de
Newark baai stortte. Twee locomotie
ven en twee rijtuigen kwamen in het
17 meter diepe water terecht, een bleef
aan de brug hangen en de overige twee
wagens bleven op de baan staan.
TEKORT DRIEMAAL GROTER DAN
OP BEGROTING 1958
u
mee gemoerde bedrag worden voor
zien.
De regering meent, gezien de grootte
van het tekort, dat door verlenging van
de in 1959 vervallende tijdelijke belas
tingverhogingen aanvullende middelen
moeten worden gevonden. De daarvoor
nodige wetsontwerpen zullen spoedig
worden ingediend.
Over 1958 zal de opbrcugst van de
beluatingen vermoedelijk 201 miljoen
ten achter blijven bR de oorspronke
lijke raming. De raming 1959 is 90
miljoen lager dan de raming 1958, De
oorzaak hiervan Ls dat de verwachte
expansie van de volkshuishouding is
uitgebleven.
O O
Belangrijke oorzaken van de stijging
der uitgaven in 1958 waren;
I Toeneming Tan bet nadelig saldo
van het LsisdbouW-Egalisatiefonds
met 263 miljoen door
a d» ongunstige ontwikkeling van
de zulvelm&rkt;
b de herziening van de garantie
prijzen;
e het terugkomen op het bealuit
een deel van de garanüeto*#!;
op melk vertraagd uR te be
talen.
O Uitgaven ter bestrijding van de
werkloosheid: 123 miljoen galden.
Vergelijking van de financieel-eco-
riomische toestand, zoals deze zich thans
voordoet, nret die ten tijde van de op
stelling van. de begroting voor 1S58,
loidt naar de mening van de regering
tot de conclusie, dat voor de begroting
1959 een groter tekort toelaatbaar is
dan voor de begroting 1958. De rege
ring is derhalve van oordeel, dat de
extra-lasten niet ten volle uit belas
tingmiddelen c.q. door verlaging van
uitgaven behoeven te worden bestreden,
doch dat financiering ran een vrij groot
tekort op de rijksbegroting door mid
del van langlopende leningen bij de
huidige conjunctuur verantwoord is.
Behalve de Instorting van da inter
nationale xuivelmarkt en de maatrege
len ter bestrijding van de werkloosheid
die ook het komende jaar de problemen
zullen vergroten, kunnen we als fac
toren, waardoor de begroting 1959 sterk
wordt beïnvloed, noemen:
1. verdere verzaking van zijn finan
ciële verplichtingen door Indonesië;
2. grote toevloed van leerlingen en
studenten «aar het voortgezet en ho
ger onderwijs:
3. belangrijk: toenemende «koop
sommen Ingevolge de Hnancieringsre-
gelingen 1947—1948 voor de partScu
lie*e nieuwbouw en andere huarsub
sidles;
4. Bet ri»k neemt ook in 195t de
volledige financiering van de woning-
wetbouw voor zijn rekening. Voor dit
doel i* een bedrag van 670 miljoen
in de begroting opgenomen, tegen 540
miljoen in de oorspronkelijke begro
ting voor 1958.
Het totaal der uitgaven is in de be
groting 1959 geraamd op 8748 mil
joen en de beschikbare middelen op
-430 miljoen; de ontwerp-begroting
sluit dus met een tekort van 1318
miljoen. Door additionele lastenver
zwanngen zullen de viitgaven evenwe
nog stijgen. De regering verwacht dat
het tekort op zal lopen tot 1597
miljoen.
Hierbij is nog geen rekening ge
houden niet de wens van de regering
de consumcnlensubsidie op meltt,
waarvoor 110 miljoen in de raming
van de uitgaven is verwerkt, af te
schaffen. Zij zal hierover na inge
wonnen advies van de S.E.R. nader
beslissen. Mocht de regering ten
slotte tot gehele of gedeeltelijke
voortzetting van de subsidiering be
sluiten. dan zal op nader te bepalen
wijze in de dekking van het daar-
1953
1959
Yoorts zijn voor 1959 nog te verwach
ten de volgende additionele lasten
verzwaringen op de Gewone Dienst;
Defensie-uitgaven uit hoofde van In
vorige jaren niet opgenomen gelden:
Civiele uitgaven alt hoofde van Sn
vorige jaren niet opgenomen gelden
Lasten, welke zullen voortvloeien uit
wettelijke regelingen, die op het
tijdstip van indienen der begroting
nog niet tot stand zijn gekomen
Sanering Algemeen Burgerlijk Pen
sioenfonds en Spoorwegpensioen
fonds
Nadelig salè®
Voor te stellen maatregelen tot ver-
tbtbidering; van bet nadelig saldo:
Verlenging van de tijdelijke belasting
verhogingen
Begrotingstekort, voor 1951 rekening
houdende met de voor te stellen
maatregel
Voordelig verschil tussen ka» be drag en
begrotingsbedrag van de bovenge
noemde verboging van inkomsten..
Budgettair kastekort
De indiening van tweejarige begro
tingen. ren mogelijkheid waarin de
Grondwet voorziet, is door de regering
In ernstige overweging genomen. De
minister van Financiën heeft de com
missie tot voorbei eiding van een her
ziening van de comptabiliteitswet ver
zocht een interim-rapport daarover uit
te brengen. Dit rapport kan op korte
termijn worden verwacht. T.z.t. zullen
hierover nadere mededelingen aan de
Staten-Generaal worden gedaan.
De grondwet zegt hierover:
De ontwerpen der algemene be
grotingswetten worden door de Ko
ning bij de Tweede Kamer ingediend
dadelijk na het openenen der gewone
zitting van de Staten-Generaal, vóór
de aanvang van het tijdperk, waar
voor de begrotingen moeten dienen.
Dat tijdperk mag niet langer zijn
dan twee jaar.
binnenveringbed
hel beste bed
"A, ooit gerneekt
Zevenbergen
B «el-Fabrieken
cxlra versterkte
31
50
398
1.140
279
1.597
110
1.487
65
1.422
egvepen een
riiknUtgawm en «sa bedrag van f 15 min. wagons nmindnltv van de ten bate
v«n het rijfe komende ibetastangmiddelon in verband met compensatie voor de
gemeenten en provincies via het Gemeentefonds en het Provinciefonds.
De hoofdpunten van bet beleid,
dat de regering zich voorstelt in
1959 te voeren, zijn:
Er voor waken dat het in
terne en externe monetaire
evenwicht opnieuw wordt ver
stoord.
Bijzondere aandacht besteden
aan de hoogte der nationale be
sparingen.
Het verschaffen van voldoende
werkgelegenheid met als mid
delen daartoe: Vergroting vaa
de uitvoer en, ter verruiming
van de werkgelegenheid op kor
te termijn, het nemen van ge
richte maatregelen, zoals de uit
voering van aanvullende wer
ken. De noodzaak tot handha
ving van het monetaire even
wicht stelt evenwel grenzen aan
de omvang van de maatregelen
tot bestrijding van de werkloos
heid.
Snelle inhaal van het woning
tekort. Teneinde de financiering
van de woningwetbouw te ver
zekeren is in de begroting 1959
een bedrag van 670 min. opge
nomen voor woningwetvoor
schotten. Daarnaast blijft de be
groting belast met subsidies in
de vorm van exploitatiebijdra
gen voer woningwetwoningen
en met premies a fonds perdu
tec behoeve van de woningbouw
door particulieren.
B; De grote last welke ten gevolge
van de prijssubsidies op het
budget van de staat drukt, ver
mindert de ruimte, die voor an
dere onderwerpen van staats
zorg beschikbaar is en maakt
handhaving van hoge belasting
tarieven onvermijdelijk. De re
gering beraadt zich op de mid
delen om het tekort van het
Landbouw-Egalisatiefonds terug
te brengen. Het standpunt van a^.
regering ten aanzien van de
consumentensubsidies blijft dat
algemeen gebruikte goederen
en diensten normaliter uit het
inkomen moeten worden bekos
tigd en dat zij niet uit belasting
gelden moeten worden gesub
sidieerd. Het is wenselijk de
consumentensubsidie op melk
te beëindigen.
Het ligt in het voornemen
het gehele complex van vraag
stukken met betrekking tot de
prijssubsidies (waaronder het
probleem van de huren) nader
te bezien. Wat in dit verband
de consumentensubsidie op melk
betreft, zal de regering vóór 1
januari 1959 haar standpunt be
palen. na het advies van de
S.E.R. te hebben ingewonnen.
Een groep deskundigen onder leiding
van is. Th. Brouwer van de Dienst van
Stadsontwikkeling te Rotterdam zal naar
Amerika en Canada reizen voor bestude
ring van de ondergrondse transportsyste
men Op deze reis hoopt men waarde
volle gegevens te Verzamelen voor de
eventuele bouw van een metro in Rot
terdam. Een van de steden die zal wor
den bezocht is Toronto. Hier kruist de
ondergrondse ook de rivier hetgeen voor
Rotterdam van grote betekenis is. Ook
/.al Philadelphia worden bezocht.
Tot de studiegroep zullen verder be
horen: ir. G. Plantema en ir. J. van Herk
van Gemeentewerken, ir. S. S. Koldijk en
L. A. van Reede van de R E T.
j Het industrieschap De Plaspoelpol-
der gevormd dool de gemeente Den
Haag en Rijswijk, zal binnenkort vijf
j jaar bestaan. Tei gelegenheid van dit
eerste lustrum wordt een openbare ver-
gaderir.g van de raad van bestuur ge-
houden op vrijdagmiddag 24 oktober in
j hot Rnswijkse raadhuis. De eerste ver-
j gadering van dn raad van bestuur werd
gehouden op 26 oktober 1953.
Mag dan het een en ander veranderd
zijn. ook m de route, gebleven zijn het
enthousiasme var liet volk en het ver
langen om de schitterende gala-stoet te
zien.
Ook nu nadden reeds vroeg nieuwsgie
rigen een plaatsje gezocht. Spoedig kre
gen zij gezelschap en m de loop van de
morgen waren alle tribunes, alle trottoirs
en alie vensters van de langs de route
staande gebouwen en woningen dicht be
zet. Dat was weer het vertrouwde beeld
van prinsjesdag.
Vlaggen, mensen, muziek, gedrang,
„naar de lucht kijkers" (of het droog zcu
blijven) en af ets aan marcherende mili
tairen in groote tenue.
De belangstellenden kwamen uit alle
delen van het land met trein en bus.
Tegen negen uur vanmorgen heerste
er op de stations al een ongewone
drukte en „tussen de buitjes door"
stroomde het publiek naar de Haagse
binnenstad.
Er werden strikjes en stoeltjes ver
kocht, de kramen met versnaperingen
en feestartikelen werden druk bezocht
en toen het eenmaal twaalf uur was ge
weest konden de mensen in de om
geving van het Binnenhof getuige zijn
van de aankomst der genodigden.
Steeds een feestelijk schouwspel van-
(Van onze correspondent)
De leden van de Naardense ge
meenteraad zullen voortaan 's avonds
om halfnegen gaan raadsvergaderen.
Tot nu toe was dit acht uur, maar
na een bespreking met burgemeester
N. J. C. Cramer is men het er over
eens gewordendat de raadsvergade
ringen van Naarden om haifnegen
zullen worden geopend. Een deel van
de raadsleden wilde namelijk per se
de nieuwsberichten van acht uur
horen of het TV-journaal zien
Een overzicht van de Ridderzaal
bij de opening van de Staten-
Generaal. waar voor de eerste
maal behalve H.M. Koningin Ju
liana en Z.K.HPrins Bernhard
ook de beide prinsessen Beatrix
en Irene aanwezig waren.
De aankomst van de koninklijke stoet
op het Binnenhof kreeg een wat verhaast
karakter vanwege de plotseling neerval
lende regen. Het pubhek applaudiseerde
toen a'e Prins ais eerste uit de Gouden
Koets stapte en de hand reikte aan prin
ses Irene, gekleed, in een schattig zee
groen toilet en gevolgd door prinses Bea
trix. in een crème kleurige japon en een
gejuich steeg op uit de menigte als ook
geroep van ,Ach, ach omdat het zo re
gende toen Koningin Juliana de Gouden
Koets verliet. Hare Majesteit was ge
kleed in een modieuze donkerblauwe
robe.
Negen Engelse jongens tussen 17 en
20 jaar zijn gistere In de rechtszaal
(van de Londense Old Bailey tot vier
jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens
Ken van de Algerijnen. die maandag znn levolver geketst In het ocwuste sta- hun andcel in het brute optreden (egen
na de aanslag op de Franse minister van i nou werd ook een machinepistool gevon- d«s kleurlingen die in de Londensc wijk
Nottiiig Hifi wonen.
De negen jongens trokken ap 24 augus
tus door Notting Hill, gewapend met
ijzeren staven, stokken en een dolkmes.
Zij vielen alle kleurlingen aan, die zij
tegenkwamen. Dit was het begin van de
onlusten in Londen, die zoveel stof iel
ben doen opwaaien.
Voorlichting Jaqucs Soustelle gearres- den
teerd werd. heeft volgens de politie be- Soustelle /.etde. dat htj ztjn actie voor
kend, dat hij van het Algerijnse Nationale Algerije zou voortzetten, ongeacht het
Bcvrijdingsfront opdracht had gekregen
Soustelle te doden.
De Algerijn. die in de metro werd aan
gehouden, verklaarde dat hy zaterdag in
een café van een lid van het Algerijnse
„Nationale Bevrijdingsfront" opdracht
l»ad gekregen de volgende avond met als
kenteken een bepaald Tarijs avondblad
onder de arm ir. een metrostation
komen.
een de Algerijnse verzetsbeweging zou
doen. Volgens hen: vormen de moorde
naars van dc F.N.L, slechts een fana
tieke minderheid, welke niet verward
moet worden met de massa van de Alge
rijnse werkende bevolking.
Volgens de Parijse politie zijn tien per.
sonen aangehouden, die er van worden
te 1 verdacht bij de aanslag op Soustelle be-
trokken te zijn geweest
Daar had hi een chm onbekende Alge
rijn ontmoet, die hem bevel gaf maan- j De aanslag op Soustelle vormde een
dagochtend naar de Avenue Fnedland te j Climax van een reeks gewelddaden ie
gaan en te vuren op de auto van Soustel- i Frankrijk in dc afgelopen twee dagen,
lc De arrestant ontkende geschoten te die aan een Franse soldaat en een off:-,
hebben op de man die werd gedood en eter het leven kostten, terwijl twee null-1
de drie mensen m het metrostation, die j tairen cn drie politiemannen werden ge
verwondingen opliepen. Naar hü zei, hao'l wono'.
