Anti-climax FELLE REACTIES OP PLAN VAN MOSKOU: Amerika waarschuwt Sowjet-Unie Ruim f2000 voor de Sint CALS BOOS OP, LERAREN ,Ga niet te ver Dr. latteel zendt hoge ambtenaar terug Fries op elk lesrooster, pleiten Friese waarschuwt minister Auto stort van steiger; vier mensen verdronken Hulp van voor Soedan wel aanvaardbaar Chroeslsjevv: geen ultimatum Geen laster en leugencampagne Italianen vervalsten gouden tientjes Man gedood door val uit rijdende, taxi Arthur Rodzinski overleden Vreselijk ongeluk in Den Helder VRIJDAG 28 NOVEMBER 1958 ZESTIENDE JAARGANG No. 4158 Somber Eigen schuld Geen ultimatum SCHOOI,CONFLICT OP NIEUW-GUINEA icrhnlf i r- s«n, trceg Bejaarde man omgekomen door gasverstikkins Geen verandering VERGISSING IN DICHTE MIST Nieuw-Guinea foutief gerangschikt in ,N.-rapporten J Directeur: tl. DE HUIG S,J Hoofdredacteur: Dv. J. A. H. J. S. BKU1NS J f.\ cle Westelijke hoofdsteden hebben zowel pers als regerings functionarissen het Russische plan om West-Berlijn tot een gede militariseerde. vrije stad te maken op oesliste wijze van de hand gewezen. In Washington werd gisteravond een officiële verklaring uitge geven waarin het Russische voorstel weliswaar niet officieel wordt verworpen, maar waarin toch onbewimpeld wordt gezegd dat „Amerika nooit zal toestemmen in enig voorstel van Moskou, waar door dc bevolking van het vrije Wcst-Bcrlijn overgelaten zou worden aan de vijandige overheersing \an de communisten". Verwacht wordt dat de otiieieic verwerping van de Weateli]ke geallieerden zal komen na overleg tussen cie V er. Staten, Engeland. Frankrijk en West- Duitsiand. Zet uw best» beentje voor schuimrubber- matras Botterdam: witte oe mtnxira.it io - xeiei, noiuu ts i.j. Postbus 1112 - Postgiro No. 424519. Klachtendicnst abonnementen. 18 3U19 30 uur Zaterdags 1718 uur. Tcletoon 115700. 's-GravcnbaEe: Huygensplcin 1 - Telet. 183467 (3 lljncn.j Postbus 1091 - Postgiro No 4248G7 KlachtendSensl: 18 30—IflUOu, Telcf 362569. Dordrecht: Schcllersplem 3 - Postgiro No. 424208 Telefoon 437 Klachtendicnst na 17.30 uur 7314 Schiedam: Lange Kerkstraat 24 b - Telefoon G7832 Abonnementsprijs 61 cent per weck 2,65 per maand, 7,90 pe: kwartaal. Losse nummers 15 cent. Verschijnt dageldk» V (Geldie tot morgenavond) IETS KOUDER Overwegend droog en zwaar bewolkt weer, met hier en daar tijdelijk mist, maar ook enkele verspreid voor komende opklaringen. Zwakke tot matige oostelijke wind. Iets lagere temperaturen. Morgen: Zon op: 8.22 Maan op: 19.37 onder: 16.34 onder: 10.30 p, EN dag ot veertien geleden ver- D. klaarde Chroestsjew: „Voor de mogendheden die de overeenkoms van Potsdam hebben ondertekend is klaarblijkelijk het ogenblik gekomen om dc overblijfselen van de bezetting van Berlijn op te ruimen en het op die manier mogelijk te maken een normale sfeer in "e hoofdstad van Oost-Duitsland in hel icven tc roc- pen. Deze verklaring veroorzaakte grote deining. Men zag een nieuwe „slag om Berlijn" in het verschiet. De kou de oorlog om Berlijn was herleefd en algemeen duchtte men dat deze weer evenals voorheen tot op het randje van de hete oorlog zou worden ge bracht. Allerlei diplomatieke activiteiten verhoogden de spanning. Adenauer was bezorgd. De burgemeester van Wcst-Bcrlijn kalmeerde rijn mensen. Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten verklaarden dat West-Berlijn niet zou worden prijsgegeven. Door dat alles heen klonken beurtelings ge ruststellende cn alarmerende stem men van Russische zijde. En daar doorheen kwam nog ten slotte weer een ander geluid van Foster Dulles, waaruit men meende af tc leiden dat hij toch door de knieën zou gaan. TOEN de spanning zo op het hoogst was kwam gistermorgen bet be richt over de Russische nota aan de Verenigde Staten. Dc eerste zes maanden blijft alics bij het oude. De Sovjets willen ondcrnandelcn uver eer plan om van West-Bcrlijn e~n vriie gedemilitariseerde stad tc maken Het is duidelijk "Lm hier s.in ecu enorme anticlimax wrake is Wan' iedereen verwachtte en de Russen hadden daar ook alle reden toe gege ven dat Rusland eenzijdig zou gaan optreden en het verdrag van Pots dam. waarop de huidige status van Berlijn rust. zou opzeggen Dan zouden de Russische uocpen Berlijn verlaten. Oostduitsers zouden hun plaats innemen en dan zouden de westelijke geallieerden te maken heb- -ben mërdle Oostduitse Republiek, die zij niet erkennen en niet willen er kennen. Wat zou er gebeuren als Oost duitse troepen geallieerde konvooien zouden aanhouden? Zou er dan ge schoten worden? En wat zou er op dat eerste schot volgen? /andaar de spanning. West-Berlijn ma vrijstad worden een ZEER tevrrreden, maarrr nog niet voldaan", liet Plet ons namens Sint weten, toen we hem meedeelden, dat de gif ten „Voor 1500 kinderen" th«.ns een bedrag van ruim f 2000.-— vertegenwoordigen. Stuur nog per omgaand eer pakje aan Trouw, Nieuwe Zijds Voorburgwal 225 Amsterdam of grijp naar uw vulpen en gireer nog vandaag op giro 41 27 39 een gift. Maak straks een kind-iti-dc- schaduw blij' Laat ook ditmaal dc grote Trouwadoptie van acht Protes tantse centra van kinderbesche-- ming volledig slagen! MAAR wat verwacht werd gebxirt met. Het probleem Berlijn blijft het probleem Berlijn. En over zes maanden zien we wel weer. De Russen hebben blijkbaar de si tuatie af willen tasten En kennelijk is hot resultaat geweest dat zij voor een eenzijdige daad hunnerzijds de ri sico's te groot hebben geacht. Zij heb ben begrepen dat "e drie westelijke mogendheden hun troepen niet zouden terugtrekken. En zij zijn voor de ge volgen die dat feit eventueel zou kun nen hebben teruggeschrokken. De Russen willen de deur in het ijzeren gordijn die Berlijn is, sluiten. Zij willen de erkenning van Oost- Duitsland door de westelijke staten. Maar zij hebben ingezien dat dit met dit wilde plan niet lukt. Nu wil men onderhandelen. Hoezeer de Russen overigens in hun schulp gekropen zijn blijkt uit het verschil tussen Chroest- sjew's eerste uitlating en die van de laatste nota. In de eerste sprak hij over een „normale sfeer in de hoofdstad van Oost-Duitsland". In de laatste over Berlijn als „een vrije gedemilitari seerde stad". Onderhandelen is inderdaad veili ger dan wilde plannen uitvoeren. Maar het is voor het westen alleen veilig als dat eendrachtig en stand vastig is. De nieuwe premier van Soedan, generaal Abboed. heeft verklaard, dat Amerikaanse hulp in beginsel voor Soedan aanvaardbaar is. ook al zou den volgens hem bü de uitvoering van dc aangeboden hulpovereenkomst eni ge moeilijkheden kunnen rijzen. Abboed verklaarde dit donderdag in Khartoem tegenover een Egyp tische journalist, nadat zijn kabinet de kwestie van de Amerikaanse hulp uitvoerig bestudeerd had. Op Abboeds voorganger als premier, Khaiil, was door de oppositie in ver band met mogelijke Amerikaanse hulp felle kritiek geleverd. Volgens waar nemers kan Abboed's verklaring moge lijk worden beschouwd als ccn aan wijzing voor de internationale richting van zijn recente staatsgreep waarbij hij Khalil afzette. Rusland stelde gisteren voor van West-Berlijn een geheel onafhankelijke stad te maken die mede onder toezicht van de Ver Naties zou kunnen staan. De troepen van het Westen zouden dan uit Berlijn moeten worden terugge trokken. In poh.'ickc kringen tc Bonn is men zeer opgelucht door het communiqué van liet Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken waarin de Russi sche voorttellen worden verworpen. Dc verklaring, dat dc V.S. geen een zijdige opzegging door de Sowjet-Unie van haar verplichtingen in Berlijn kunnen aanvaarden, neemt alle onze kerheid veg welke werd veroorzaakt door uitlatingen van minister Dulles op zijn jongste persconferentie, zo werd gezegd. De Ver. Stalen herinneren in hun verklaring Rusland eraan, dat de Wes telijke geallieerden jarenlang gepro beerd hebben ,.met de Sowjets te on derhandelen over de vrijheid van heel Duitsland, waar Berlijn een deel van is, op basis van vrije verkiezingen on der de Duitsers zelf, zonder dat daar bij enige vooruitgang werd gemaakt". De verklaring wijst er ook op. dat Engeland, Frankrijk en de Ver Sta ten nog altijd wachten op het ant woord van Moskou op hun voorstellen voor de hereniging van Duitsland, die zij op 30 september naar het Kremlin hebben gezonden. De grote Amerikaanse bladen staan zonder uitzondering afwijzend tegen over het plan-Chrocstsjew. De New York T'mes schrijft i j een hoofdarti kel dat het voorstel van de Russen neerkom', op ccn ultimatum. Het enige voordeel van het plan is volgens dit blad dat dc crisis inzake Berlijn voor lopig ccn half jaar is uitgesteld. In zes maanden kan er echter veel gebeu ren, meent het blad. Het komt echter tot de siotsom dat de vooruitzichten somber 'iin en dat het Westen hiervoor onmogelijk dc ogen mag sluiten. Do Westduits,1 pers heeft zich als écn man tegei Moskou's plan gekeerd. De onafhankelijke Morgenpost bracht een tekening waarop een glimlachen de Chroestsjew aai Eisenhower, Mac- roillan en de Gaulle een keurig ver pakt kerstcadeautje overhandigt waar uit het dreigende „tik, tik, tik van een tijdbpm "opstijgt. g De Londense „Times" schrijft dat Chroestsjew's berekeningen geba seerd zijn op de veronderstelling dat zijn voorstellen inzake Berlijn door het Westen verworpen zullen worden. Zijn onmiddellijk doel is straks te kunnen zeggen, dat dc westelijke mogendheden het slechts aan zich zelf te danken hebben als er nieuwe moeilijkheden mochten ontstaan, daar zij oen vriendschappelijke re geling hebben verworpen. Het conservatieve Franse blad „Le Figaro" noemt de Russische nota een Vice-president Nixon van dc verenigde Sta ten heeft tijdens zijn bezoek aan Engeland ook met Sir Winston Churchill gesproken i In diens woning te Londen. Na atloop van de visite nam Churchill bij de voordeur afscheid van zijn Amerikaanse gast. t - uitdaging aan de solidariteit van het Westen. Radio-Moskou heeft verklaard dat een verwerpen van de Russische voor stellen ten aanzien van Berlijn zou betekenen dat de westelijke mogend heden West-Berlijn „willen handha ven als een basis voor spionage en on dermijnende activiteiten". Het Russische voorstel over Berlijn is geen ultimatum aan het Westen, zo heeft premier Chroestsjew gisteren op een persconferentie in het Kremlin verklaard. (Van onze'Haagse redacteur) Dezer dagen zal uit Ned. Nieuw- A't ent ie i O Oe 73-jarige alleenwonende L. van Nieuwpoort te Vianen is door gasver- stikking om het leven gekomen. Zijn broer, J. van N., vond hem 's avonds levenloos in zijn woning. Het slacht offer had het ochtendblad nog in zijn handen. De gasslang bleek van een gas stel te zijn losgesprongen. SETTERSET DEPARTMENT - VEENENDAAL uister Cals te zenden, waarin wordt verzocht «Ie studie van ^e ^"ese t^1* en letterkunde als verplicht leervak op te nemen op dc studieprogramma s van de ULO's, HBS-en en gymnasia In Friesland in alle leergangen. De reden is dat voor hen die «n F iesland leiding moeten geven op ker kelijk, staatkundig en maatschappelijk terrein enige kennis van de «esc taal en cultuur noodzakelijk wordt geacht en dat aan 11 verschatfe 1i van ueze kennis bij het middelbaar onderwijs op het ogenblik naar dc mening van »Natio Frisica" niet voldoende aandacht w.ordt geschonken. Guinea in ons land aankomen de heer L J M. de Wit, directeur Culturele Zake^i en Onderwijs en lid van de raad van diensthoofden aldaar. De heer D Wit is door gouverneur Platteel voor gedragen tot ontslag en in afwachting daarvan met verlof gezonden. Deze maatregel heeft op Nieuw-Guinca nog al opzien gebaard. De achtergrond van het geschil zou zijn dat honderd procent subsidie is verleend voor een rooms-katholieke P.M.S. (Primaire Middelbare School), die op 1 sejjtember in Hollandia is'ge opend. Zoals we reeds meldden, had deze subsidieverlening in kringen van de zending verbazing verwekt, omdat in Hollandia „voedingsscholen" (ver- volgscholen en lagere scholen B) ge heel ontbreken. De verhouding tussen missie en zending is op Nieuw-Guinea reeds jarenlang gespannen, doordat de missie in het noorden van dit land is gaan werken onder protestantse Papoea's. Gebleken is nu dal voor de nieuwe rooms-katholieke P.M.S in Hollandia een subsidiebedrag is uitgekeerd, dat op de begroting 1957 voor Nieuw Guinea was uitgetrokken voor de ves tiging van een dergelijke school te Merauke, aan de zuidkust. Dit besluit, dat op initiatief van de (rooms-katho lieke) heer De Wit is genomen, heeft in zendingskringen grote ontstemming teweeg gebracht Dat gouverneur Platteel de heer De Wit voor ontslag heeft voorgedragen schijnt met rechtstreeks met de over heveling van de subiside verband te houden, maar er wel iets mee te ma ken te hebben. De gouverneur zou me nen, dat hij in de heer De Wit geen vertrouwen meer kan stellen. De eerstkomende uitverkoop periode begint op 15 januari 1959 en duurt tot en met 5 februari. (Van een onzer verslaggevers) Bij twee Rotterdamse bankinstel lingen, de Slavenburg Bank en de Ne- tlcrlandsche Overzee Bank, zyn dezer dagen enige valse gouden tientjes in gewisseld. De douanerecherche heeft in samenwerking met Interpol een on derzoek ingesteld naar deze falsifi caties. Intussen is gebleken, dat de geld stukken in Italië zijn geslagen. De valse gouden tientjes zijn vrijwel niet te onderscheiden van de echte; het goudgehalte blijkt zelfs nog hoger tc zijn. De douanerecherche gelooft niet, dat de goudstukken in groten getale ons land zijn binnengesmokkeld. Volgens inlichtingen van Interpol zouden de valseminters voordeel hebben willen trekken uit het vrij grote verschil tus sen de officiële goudkoers en dc vrije koers in Italië. Iu een redevoering van ruim drie uur, gehouden voor 20.000 gedelegeer den op een coöperatief congres in Cairo, heeft Nasser donderdag een felle aanval op he Westen gedaan. Hij beweerde dat het Westen poogt de Arabische wereld te ontwrichten en dat het zelfs niet voor moorden terug deinst. Prinses Irene heeft een paar (lagen doorge bracht in het «intcrsportcentrum M'efssee in de Oostenrykse Alpen. Ze verbleef daar in het trainingskamp vuor het Oostenrijkse nationale ski-team. Op de foto: I)e Prinses in het kamp aan de lunch met de Oosten fijksc coach Edi Kollcr. (Van een onzer verslaggevers) Gisteravond omstreeks halfeïf is op de Haagweg te Den Haag de 18-jarige J, de Zoete uit Naaldwijk uit een rij dende taxi gevallen. Hü kreeg ernstig letsel aan het hoof den overleed tijdens de overbrenging naar het ziekenhuis aan de Zuidwal, De Naaldwijker was in Den Haag in een taxi gestapt, om zich naar zijn woonplaats te laten rijden. De taxi chauffeur reed met een snelheid van 40 a 45 kilometer over de Haagweg, toen dichtbij Loosduinen op onver klaarbare wijze het rechterachterpor- tier van de taxi openging en de passa gier naar buiten viel. De Naaldwijker heeft vermoedelijk tegen de portier- kruk geleund. Een van de bekendste Amerikaanse dirigenten, Arthur Rodzinski, is don derdagavond op 66-jarige leeftijd in Boston overleden. Hij was voormalig dirigent van de New York Philhar monic en het Chicago Symphony Or chestra; met dit laatste orkest gaf hij onlangs nog een uitvoering van „Tristan en Isolde" van Wagner. Rodzinski werd in Dalmatië geboren. Zijn jeugd bracht hij in Polen door. In 1926 kwam hij op uitnodiging van Leopold Stokowski, die hem in Europa had zien dirigeren, naar de Verenigde Staten. Rodszinski verwierf vooral naam door het „opbouwen" van on bekende orkesten tot opvallend goede ensembles. (Van onze parlementaire verslaggever) IN het kader van het algemeen loon- cn salarisbeleid van de regering ïs nu geen plaats voor verbetering der lerarensalarissen. Dit zei minister Cals gisteravond in de Tweede Kamer. Als er ruim te komt voor een loonsverhoging, ligt de zaak anders, aldus mr. Cals, die zei te spreken namens de regering. Het was een zeer verontwaardigde minister, die inging op de vele op merkingen n.a.v. het lerarensalaris- overleg. Mr. Cals stelde dat men ook m het overleg met de minister moet uitgaan van diens eerlijkheid. De leraren en hun bladen aebben de laatste tijd over mij geschreven met kwalificaties als „vuile laster en laffe leugens". De minister waarschuwde het lerarenkorps niet te ver te gaan en hem het overleg door hun. gedrag niet onmogelijk te maken. De bewindsman toonde aan dat hij m het overleg met de leraren alles had gedaan om tot overeenstemming te komen Hij vroeg de kamervoorzitter bepaalde zaken uit het geheim geor ganiseerd overleg te mogen openbaren. Het is wel gebleken dat er behoefte bestaat aan wat openbaarheid. Reeds in 1953 heeft de regering zich op het standpunt gesteld dat er van een koppeling van. het lerarensalaris an dat van de salarissen der hoofd ingenieurs der Rijkswaterstaat geen sprake kan zijn. De leraren namen daar toen steUing tegen. In de standpunten van beide par ty en is thans geen verandering geko men. Wel hebben wij, aldus de minis ter in 1956 opdracht gegeven tot een onderzoek naar de vergelijkings-moge- Ujkheden en de carrière-mogelijkheden van de leraren en andere academici in rijksdienst.' Dit onderzoek heeft aan getoond dat er van een achterstand geen sprake is. Natuurlijk, aldus de bewindsman, men kan de cijfers verschillend inter preteren en djit wordt dan ook gedaan, maar men'moet mij niet komen vertel den dat de leraren geen gelegenheid hebben gekregen hun mening uit te spreken. Steeds zyn vertegenwoordi gers van de raad van leraren bij de besprekingen van de werkcommissïe, die het rapport samenstelde, aanwe zig geweest, Uit alles blijkt dat de lera- ren zich medewerkers van het rapport hebben gevoeld. Men heeft zelfs dit rapport waardevol genoemd. Niet ik heb na alle moeilijkheden en alle vergaderingen het overleg afgebroken, aldus mr, Cals. maar ae leraren. En ik ben zelfs vandaag nog bereid het overleg te hervatten. Maar maak qgt overleg niet onmogelijk dooi dag in dag uit beledigingen eu verdachtmakingen te uiter Ik heb de leraren op een der laatste vergaderingen duidelijk gezegd dat ze zich geen enkele illusie moesten ma ken en dat ik de mening van de voor zitter van de raad van leraren dat een salarisverhoging nu niet meer kon wor den afgewezen niet kon delen. Er :s hier sprake van kabinetsbeleid, gldus de bewindsman. (Meer over rede va,r* >.ir Cn.s p jML- gifla 5. beschouw ingen v«m Kaïwr- lédcir op pagina S i i T/IER MENSEN kwamen om 1 Jiet leven, toen vannacht om streeks kwe.rt over een een per sonenauto van de vier nieter ho ge kruisersteiger te Den Helder in het tien meter diepe water stortte. Het ongeluk is waar schijnlijk te wijten aan een dich te mist. De se-geant-geschutmaker constabel J. M. C. Steenaert en zijn echtgenote hadden samen met de vrouw van zyn collega Vis en haar nichtje Pia Cos- ter een bezoek gebracht aan een win- kelavond aan boord van Hr. Ms. krui ser De Ruyter, toen zij per auto rraar huis wilden terugkeren. Door het slechte zicht misleid, is de bestuurder bij het vertrek van de steiger in plaats van landwaarts de kant van het wa ter uitgereden. Uit het remspoor, dat de auto dchterhet, kor. worden opge maakt, dat de sergeant zijn vergissing te laat l eeft ontdekt. Vrijwel onmiddellijk nadat de auto over de kop geslagen en in het water gestort was, waren brandweer en dui kers van de Koninklijke Marine ter plaatse, fret duurde echter geruime tijd voor de auto gevonden en vastgemaakt was. Toen de wagen boven water werd ge haald, bleek, dat drie personen waren overleden. Het lichaam van de vierde inzittende werd later uit het water op gehaald. ArtrerinmtiP) Bij monde van de heer Sastroamid- jojo heeft Indonesië donderdag in de beheerschapscommissie der Verenigde Naties geprotesteerd tegen hel feit, dat Westelijk-Nieuw-Gumea in V.N.- rapporten Wordt gerangschikt onder de „met-zelf-regerende" landen. De Indonesiër tekende ook protest aan tegen een „bestuursunie" tussen de Nederlanders en de Australiërs op Nieuw-Guinea, het bestaan waarvan liter in de vergadering zowel door de Nederlandse afgevaardigde prof. dr. J. M, Pieters als door de Australische vertegenwoordigers Kevin Kelly werd ontkend. 4 T

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Trouw / De Rotterdammer | 1958 | | pagina 1