Spiegel
Socialisten zouden ieder compromis
Onaanvaardbaar
verwacht in
de Tweede Kamer
Varende ijsgrot
A
Nauwelijks nog spanning
LAATSTE BERAAD
VAN KABINET
Gaat niet hele
kabinet heen
ECUADOR wil 20.000
Nederlanders toelaten
Bonn: klacht van Brandt
over Adenauer onjuist
PTT bouwde postkantoor
ver buiten dorpskern
Verzoeningspogingen
schijnen mislukt
Kans voor gerepatrieerden?
Grond voor boeren,
werk voor
vaklieden
Franse studenten
blijven weer
thuis
Gesprek onder vier
ogen was niet
urgent
Visser verdronken
in de Merwede
Hogere ijk-tarieven
Geen raketten voor
Nederland!
Geen vreugde in
s-H eer en hoek
r
r
ERIK
ONDERDEKENS
55
DONDERDAG 11 DECEMBER 1958
ZESTIENDE JAARGANG No. 4169
Oirecteur: H. DE RUIG
J
A
V.
J
Hoolriiptlaeteur: Ur J A H J a KMi-'lNü» SIUT
Niet uit de weg;
Niet ringeloren
(Zie verder pag. 3, 7e kol
NEW YORKSE KRANTEN
VERSCHIJNEN NIET
"N
REUMA - ASTMA - BRONCHITIS
HARTPATIËNTEN
ELEKTRISCHE ZWAKSTROOM
LINKER-L1SSE
ÜP DE GROTE Canadese
meren is het al bar koud.
De opvarenden van deze
Amerikaanse tanker waan
den zich tenminste in een. ijs
grot, toen ze na een oversteek
»ran 120 kilometer de ijspegels
als grillige draperieën van
bun schip zagen afhangen.
Met behulp van schoppen
zijn hier twee man bezig de
brosse ijspegels in stukken te
slaan.
ECUADOR is bereid tot 20.000
Nederlandse boeren en vak
lieden aan grond en werk te hel
pen. De regerine van deze stabiele
Zuidamerikaanse landbouwstaat
is bereid een klimatologisch goed
.Tgipsrpn streek aan te wijzen voor
Nederlandse vestigingen In het
bijzonder wordt eedarht aan ge
repatrieerde cultures-deskundi
gen uit Indonesië.
Bootje kapseisde
Wij sijn dolgelukkig,.,
Meubelfabrieken
in NijkerkE
Botterdam: wiue oe «vttnztraat - xeiei, xxaiuo is i.y
Pottbua 1X12 - Postgiro No. 424519.
Klachtendienst abonnementen: 1BJ501920 urn
Zaterdags 1718 uur Telefoon i 15700.
's-Gravenhage: Huygensplein 1 - Telef. 183487 (3 lijnen.)
Postbus 1031 - Postgiro No. 424867
Klachtendienst: 1820—1920u. Telef. 362569.
Dordrecht: Seheffer*pleln3 - Postgiro No. 424208 Telefoon 457t
Klachtendlenst na 1730 uur 7314.
Schiedam: Lnnge Kerkstraat 24 b - Telefoon 67882
Abonnementsprijs 61 cent per week 1 2,65 per maand, f 7,00 pti
kwartaal. Losse nummers 15 cent. Verschijnt dagetUk*
f
(Geldig tct morgenavond)
TIJDELIJK NEEKSLAG
Vanavond enkele opklaringen en in het oosten van
het land temperaturen om het vriespunt, daarna over
wegend zwaar bewolkt met tijdelijk regen of natte
sneeuw en ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag.
Matige tot krachtige wind uit zuidelijke richtingen.
Morgen:
zon op: 8.38
onder; 16.28
maan op: 9.48
onder: 18.55
DE uitslag van de verkiezingen in
Frankrijk heeft velen doen zeg
gen, dat het nu duidelijk is dat de de
mocratie In Frankrijk gevaar loopt, zo
niet om hals gebracht is.
De verkiezingen en dat was het
gevolg van het nieuwe kiesstelsel
gaven een totaal vertekend parlemen
tair beeld van de electorale werkelijk
heid.
Naast een sterk gouvernement met
grote bevoegdheden, komt een sterke
rechtse meerderheid, zonde- oppositie
van betekenis.
!S dit het falen van de democratie?
Is de ongewenste oolitfeke situa
tie die men ducht te wijten aan het
wegdrukken der democratie, het ge
volg van knoeien met de democratie?
Wij wagen het te betwijfelen.
Frankrij-k leefde tot vóór de Gaulie
onder een ministerieel staatsbestel
Regering en parlementsmeerderheid
waren één. Maar die meerderheid was
zo zwak, zo innerlijk verdeeld dat er
van een sterke regering geen sprake
kon zijn. Het ene kabinet volgde het
andere in de kortst mogelijke termijn
Was dat het falen der democratie?
Ook dat wagen wij te betwijfelen. De
oorzaak van het falen van de vierde
republiek lag niest aan haar democra
tische structuur. Zij lag aan het Fran
se volk dat in de staatkunde niet meer
geestelijk onderscheiden kan of wilde
om vandaar uit tot een politiek stand
punt te komen.
Dat is het probleem waar de Gaulle
mee zat en zit.
4
AT moet de Gaulle als hij het goed
W zou doen, nu eigenlijk tegenover
die mislukte vierde -epubliek geven?
Hij zou het Franse volk een levens
vulling moeten geven. Een geestelijk
beginsel, een zedelijk ideaal, waar het
warm voor loopt en waar het de moeite
waard is voor warm te lopen en dat
de toets der hoogste normen kan door
staan.
Maar gesteld dat de Gaulle d-t
zelf zou hebben dan moet het volk
er naar wezen om zo iets aan te kun
nen. Sinds 1789 heeft het Franse volk
een zwakke geestelij-ke maag gekre
gen. Het alternatief van de vierde re
publiek in geestelijk opzicht is er dus
niet.
Zou de Gaulie het eventueel achter
de hand hebben? Wij weten het niet.
De idealen van de Gaulie liggen in een
nationalistisch vlak. Het alternatief
moet in een religieus vlak liggen. En
de maagd van Orleans is een gevaar
lijke vermenging van nationalisme en
religie.
WAT er nu gebeurd is, is dit dat de
Gaulie het met een dualistisch
stelsel probeert. Een sterk gouverne
ment met daarnaast een kamer, op zo
danige wijze gekozen dat duidelijke
meerderheden mogelijk worden. De
anarchie van het verleden (innerlijk
verdeelde meerderheden) wordt daar
bij overwonnen ten koste van de elec
torale waarheid. Het is goed dat dui
delijk te zien en te erkennen, om er
daarna niet al te veel misbaar over
te maken. Wat vandaag in Frankrijk
gebeurt is in Engeland nooit anders
geweest. Over democratie gesproken!
Bij* de jongste verkiezingen in Frank
rijk won Soustelïe met 4 miljoen kie
zers 188 zetels, de socialisten met 2
miljoen 40 en de communisten met 3
milj-oen 10 zetels.
In 1918 behaalde in Engeland een re
geringscoalitie met 52 pet. van de kie
zers 4/5 der zetels en de tegenpartij
met 48 pet 1/5. In 1922 behaalden de
conservatieven in Engeland met 38
pet. van de stemmen de absolute
meerderheid in het Lagerhuis, terwijl
zij In 1929 met hetzelfde percentage
in d® minderheid bleven. In dat jaar
behaalde Labour met 36 pet. der stem
men 288 zetels en de liberalen met 23
pet 58 zetels.
De Engelsen kiezen voor dit stelsel,
dat de electorale werkelijkheid niet in
het parlement op evenredige wijze tot
haar recht doet kome:omdat zij voor
alles prijs stellen op homogene meer
derheden. Voor dat stelsel koos de
Gaulie.
MAAR Frankrijk en de Gaulie zijn
er daarmee niet.
Want het gaat niet om formele
machtsuitoefening. Het gaat er niet om
dat men iets kan, maar om wat men
wil. Wat wil het volk? Wat wil de re
gering? Wat wil het parlement? Wel
ke geest drijft hen? Welke idealen
hebben zij?
Als dat niet duidelijk wordt, als die
er niet zijn, dan geven kunstmatige
homogene meerderheden niets, want
dan rollen ze op elk aangelegen punt
uit elkaar. En dan keert de anarchie
terug. De democratie geeft geen oplos
sing.
Een oplossing geeft alleen dat wat
achter en onder de democratie moe!
hggen. Een geestelijke overtuiging van
een meerderheid. Als die ontbreekt Is
er geen oplossing tussen het alterna
tief dictatuur - anarchie. Zo is Frank-
«k een spiegel voor ons allen.
KOORTSACHTIG OVERLEG IN DEN HAAG
(Van onze parlementaire redacteur)
HET kabinet heeft zijn langste tyd gehad.
Dat was de indruk, die een nerveuze Tweede Kamer gisteren had
na het nachtelijk debat over de „verlengingswetten" van minister
Hofstra.
De bewindsman zelf heeft zich nog niet uitgesproken over het al
of niet aanvaardbaar zjjn van de amendementen cn de op die amen
dementen geënte motie-Romme.
De bewindslieden van de confessionele partijen (KVP, AR
en CH) zouden eendrachtig stelling hebbfen genomen tegen de
houding van de minister van Financiën en, zijn wij goed ingelicht,
dan zou de bewindsman door het beloog van zijn collega's overtuigd
en gestimuleerd door de altijd tot verzoening bereid zijnde dr. Drecs
geneigd zijn geweest de Kamer de hand toe te steken.
Minister Vondeling en de andere socialistische bewindsman, de
heer Suurhoff, zouden echter van geen compromis hebben willen
weten zonder goedkeuring van de socialistische Tweede-Kamer
fractie.
De gehele dag heeft de minister van
Financiën dan ook besteed aan bespre
kingen met zijn partijgenoten in de
Tweede Kamer.
Wat er binnenskamers besproken is
en of de minister nog een poging heeft
gedaan de fractie te overtuigen van de
noodzaak van een compromis, is niet
bekend, maar gisteravond ging het ge
rucht in de Kamer, dat alle verzoe
ningspogingen op niets waren uitgelo
pen en dat de fractie afwijzend bleef
staan tegenover ieder compromis dat
als een overwinning van de rechtse
partijen zou kunnen worden opgevat.
Vermoedelijk zou minister Hofstra
vanmiddag in de Tweede Kamer een
„onaanvaardbaar" over motie en amen
dementen uitspreken. Het leek vrijwel
zeker, dat de meerderheid van de
Kamer voor dit „onaanvaardbaar" niet
uit de weg zou gaan en dat de betrok
ken motie en de amendementen dus
zouden worden aangenomen.
Minister Hofstra rest dan niets an
ders meer dan zijn ontslag in te dienen.
Het behoeft dan niemand te bevreem
den, dat de andere socialistische mi
nisters uit solidariteit (en ook uit poli
tieke overwegingen') eveneens hun
ontslag zullen aanvragen, hetgeen in
feite betekent, dat het vierde kabir«t-
Drees zal hebben opgehouden te be-
Maar en wij stellen dit „maar"
uitdrukkelijk zo ver is het nog niet
Het is nog steeds mogelijk, dat er een
compromis wordt gevonden. Binnen en
buiten de Kamer wordt een koorts
achtige politieke activiteit ontwikkeld.
Fracties vergaderden gistermiddag of
vanmorgen en ook het kabinet be
raadde zich vanmorgen over de situatie.
Algemeen is men van oordeel, dat de
leden van de PvdA-fractie en niet de
socialistische ministers de hoofdschul
digen zijn in deze politieke tragedie.
Want zo mogen wij deze gang van
zaken toch wel noemen. Om aan een
„verlengingswetje" (term van.de CH-
afgevaardigde Van de Wetering) het
bestaan van het kabinet te binden, is
toch wel een vreemde zaak.
Er is eigenlijk niemand, die een
crisis wil. Maar de rechtse partijen, ge
steund door de VVD, weigeren zich te
laten ringeloren door de PvdA-fractie,
die het nog steeds niet ka.» verkroppen,
dat de socialistische party bij de jong
ste verkiezingen zo'n grote nederlaag
heeft geleden en die nn meent haar
ongenoegen hierover op dc Kamer te
knnnen botvieren.
Het standpunt van pref Romme is
dan ook begrijpelijk en even begrijpe
lijk Is, dat de A-R- en C-H-fracties
zich achter de motie van de KVP-
leider hebben geplaatst.
Intussen houdt de Kamer al rekening
met de gevolgen van een kabinetscrisis
Het is logisch, dat men geen stappen
wenst te doen, waarvan men niet te
voren de consequenties heeft over
wogen.
De KVF-fractie, die gistermiddag ver
gaderde, ziet echter geen ander weg
om uit de onverkwikkelijke politieke
situatie te komen, welke is ontstaan na
De New York Post, een van de negen
grote New Vorkse kranten tegen welke
een staking van expeditiepersoneel aan
de gang is, heeft bekendgemaakt dat zij,
als gevolg van deze staking tot nader
aankondiging niet zal verschijnen. Ook
de Daily News en de Herald Tribune
zullen hun uitgave waarschijnlijk tij
delijk stopzetten.
De staking omvat 4500 man.
In diplomatieke kringen in Moskou
gaat het gerucht, dat de van zijn functie
ontheven politiechef Serow op een be
langrijke post -in het Russische leger
geplaatst zal worden.
(Van onze parlementaire redacteur)
EEN uur vóór de aanvang van de Tweede-Kamervergadering van
vanmiddag was er van spanning in Den Haag nog raaar nauwe
lijks sprake. De partijen, die bezwaar maken tegen de door minister
Hofstra ingediende verlengingswetten, aanvaarden met berusting
de starre socialistische houding ten aanzien van de ingediende amen
dementen en de motie-Romme.
de fractiekamers, de situatie. Ook de
a.-r.-friactieleider dr. Bruins Slot, die
enige dagen ziek is geweest, woonde
de vergadering van zijn fractie bij.
De verklaring, die minister Hofstra
zou afleggen, kon nauwelijks nog
verrassingen in zich bergen: de mi
nister zon, zo werd verwacht, een
„onaanvaardbaar" uitspreken.
Hoe de situatie zich dan verder zal
ontwikkelen is niet bekend. Momen
teel (12 uur vanmiddag) vergadert
de ministerraad. En de oplossing, die
daar zal worden gevonden voor de
eerstkomende dagen, zal waarschijn
lijk van beslissende betekenis zijn
voor het verdere verloop der poli
tieke situatie.
Men is nl. In Den Haag van oordeel dat,
om der wille van de vijf socialistische
ministers, niet het hele kabinet be
hoort heen te gaan. De a.-r., c.-h, en
KVP ministers negen in totaal
zullen de lopende zaken althans
voorlopig kunnen blijven behande
len.
In dit verband is het van belang welke
boodschap dr. Drees, die vermoede
lijk nog deze middag H.M. de Ko
ningin zou inlichten, met zich mee
neemt.
In het kamergebouw zelf heerst be-
tïrekkelyfcè rust, 'niaars deze rüist was
slechts schijn, wans een bijna vol
tallige kamer besprak verdeeld over
(ADVERTENTIE)
1 persoons 2 persoons
90 X 190 130 X 190
LITS-JUMEAUX. 2 MAAL 90 X 190. met
transformator op 5 stander; regelbaar
2 pers an Iits-jtimeaux elke helft Afzon
derlijk te regelen.
HEEREWEG 7 - 02530—3185
AUccnverkoop voor Nederland
Prospectus gratis op aanvraag verkrijgbaar.
Deze mededeling bracht dr. F. J.
Strasser, representant van een groep
belangrijke Nederlandse industrieën in
Zuid-Amerika dezer dagen over. Minis
ter Luns heeft dit in de Tweede Kamer
meegedeeld,
Dr. Strasser kent Zuid-Amerika al
vijfentwintig jaar lang. Ecuador heeft
reeds in 1955 een commissie naar Ne
derland gestuurd om voorbereiding
voor het aantrekken van landbouwers,
voornamelijk uit Friesland, te maken.
Een uitnodiging voor een tegenbezoek
ener Nederlandse commissie, toen toe
gezegd. kan volgens dr. Strasser bin
nenkort tegemoet worden gezien.
Naar aan dr. Strasser ts medege
deeld is de regering van Ecuador be
reid aan Nederlandse immigranten alle
steun te verlenen voor een redelijke
baris voor de toekomst
Binnenkort zal nader contact tussen
Nederlandse emigratie-autoriteiten en
dr. Strasser plaats vinden.
Gisteren is in „De Kroon" tc Amster
dam het toernooi om het persoonlijk
schaakkampioenschap van Nederland
begonnen. De heer A Uljdils verricht
te de openingszet in de party tossen
T D. van Scheltlnga en J. II. Donner
fgjSER dan 80.000 studenten in Parijs
en andere Franse universiteitsste
den zirn oiiteren in staking gegaan om
te protesteren tegen de tjokvolle col
legezalen, het gebrek aan huisvesting,
en de door de regering in het voorui'-
zichi gestelde subsiciieverlaqing. Het Is
de tweede keer in drie weken tnd dat
de Franse studenten massaal in actie
komen
De noodzakelijke uitbreiding van
hun universitaire onderkomens en coi-
legezalen m Parijs wordt tegengehou
den door enkele wiinhandelaren. die
eigenaars rijn van de wijnpakhuize*:
langs de Seine, op de plek waar mer
nieuwe gebouwen van de Sorbonno hr.d
w'licn plaatsen
De collegezalen vooral die var: de
Sorbonne, zijn telkens propvol. Tien
tallen studenten moeten op kozijnen
zitten als zij de colleges willen volgen.
De Wustduitse bondsregering heeft
woensdagavond de klacht van de West-
beriyase socialistische burgemeester
Brandt over het optreden van bonds
kanselier Adenauer tijdens diens be
zoek aan Berlijn afgewezen.
Brandt had zich erover beklaagd,
dat Adenauer zich b|j dat bezoek
meer als een partijpoliticus dan als
(Van onze correspondent)
Ter hoogte van het Lange Veer te
Hardinxveld Is gistermiddag een stalen
vissersschuit met aanhangmotor mid
den op de Merwede gezonken. De 77-
jarige visser Joh. Klop uit Hendrik Ido
Ambacht verdronk; zijn zeventigjarige
neef kon op het nippertje worden ge
red.
De bejaarde mannen, die heel hun
leven op het water gezworven hebben,
waren op weg naar huis, nadat ze in
Werkendam een lading vis hadden af
geleverd. Ter hoogte van Hardinxveld
voer de sleepboot „Fatima" hen met
drie sleepschepen achterop. Zü beslo
ten de sleep te „pikken" en wierpen
een draad over naar de „Edehveisz".
die naast een ander schip achter dc
„Fatima" hing.
Toen de verbinding tot stand was
gekomen, bemerkten de beide vissers
tot hun ontzetting, dat hun scheepje
als het ware werd opgetild, want een
van de strakgetrokken ankerdraden
van de „Edelweisz" was beklemcs ge
raakt tussen zwaard en romp van het
vissersbootje. Ten gevolge* hiervan
kapseisde het vaartuig
De tarieven voor het ykwezen zulten
op 1 januari verhoogd worden met 20
tot 23 procent. Staatssecretaris dr.
Veldkamp heeft dit aangekondigd in
zijn antwoord op schriftelijke vragen
van het Tweede-Kamerlid J. M. Pe
ters.
tn 1959 zou, by voortzetting van de
huidige tarieven, een tekort van onge
veer f400.000.ontstaan. Januari vo
rig jaar was het tarief reeds verhoogd
met ongeveer 30 procent.
een staatsman had gedragen. Met
name gold Brandt's verwijt het feit,
dat Adenauer met hem geen gesprek
onder vier ogen over de Berlfjnse
situatie had gewenst. (Naar verluidt
heeft Adenauer dit, gegeyen het feit
dat de verkiezingen enkele dagen la
ter zouden plaats hebben, ongewenst
geacht.
De perschef van de bondsregering,
Felix von Eckhardt, weerlegde de ver
wijten van Brandt en zei, dat Adenauer
alles gedaan had „om de sohdariteil
van alle Duitsers met de bevolking van
Berlijn tot uitdrukking te brengen"
Een gesprek tussen Adenauer en Brandt
was niet urgent geweest, daar de kwes
tie Berijjn uitvoerig besproken was tus
sen de bondskanselier en de gehele
Westberlijnse Senaat.
Brandt heeft inmiddels in een ver
klaring van de persdienst van het ste
delijk parlement laten weten, dat in het
Westduitse communique de kern van
het meningsverschil niet wordt geraakt.
Bovendien zou het stuk verscheidene
onjuistheden bevatten.
Aan het slot van zijn verklaring zegt
Brandt voor het ogenblik geen aan
leiding te zien om de polemiek in het
openbaar voort te zetten.
Ulfr Amerikaanse regeringskringen
verneemt DPI, dat Nederland, Grie
kenland en Turkije waarschijnlijk niet
met raketten bewapend zullen worden.
Het Amerikaanse plan,voor de bewa
pening van de Europese Navolanden
voorziet in totaal in tien raketeska-
drons, die niet „dunner uitgesmeerd"
zouden kunnen worden dat over twee
landen. Dit zouden dan Italië en En
geland moeten zijn.
Het Zwitserse parlement heeft dr.
Chaudet gekozen als president van
de Zwitserse Statenbond voor bet
jaar 1959. Chaudet volgt dr. Holen-
stein op, die president voor 1958 was.
(Advertentie)
In Tibet is een opstand uitgebroken
die groter van omvang en krachti
ger is dan die welke In Hongarije
heeft gewoed. Dit heeft een lid van
de nationalistisch-Chinese regering
bekendgemaakt. Hij wilde niet zeg
gen wanneer de opstand begonnen
%vas.
dat wij al onze meubelen
gekocht hebben bij
Levering rechtstreeks van de fabriek
Cataiügu» F graii» op aanvraag
(Van onze correspondent)
's-lteerenboek op Zald-Beveland beeft
een nieuw postkantoor en niemand ls
daar blij om. De burgemeester, de heer
K. O. M. Waelput sprak bij de opening
piet de bU dergelijke celeeenheden ge
bruikelijke opgewekte woorden. Hij
daarentegen erg In mineur
Wat Is namelijk bet geval? Het nieuwe
postkantoor van 's-Ueerenhoek staat
een beei eind buiten de kom van het
dorp. onder aan een dUk, achter een
transformatorhulsje. Men kan er slechts
komen via een onverharde weg.
De burgemeester rei In zijn rede dat
's-llecrcnhoek een plaats met 1524
Inwoners tot gisteren toe het klein
ste postkantoor van Nederland heeft
gehad. .Men had echter verwacht dat de
PTT wel royaal voor de dag zou komen,
toen er een nieuw postkantoor moest
komen. Maar helaas
De gemeente had nog aangeboden een
nieuw postkantoor te bouwen, maar dit
aanbod was afgewezen. Nu moet de ge
meente de onverharde weg verbeteren
Dat kost 10.000 gutden.
De wnd. directeur van het postdistrlci
Middelburg, de heer P. Koelewlln kwam
vertellen dat het allemaal wel meeviel,
want rit ver van het dorp staat het
nieuwe postkantoor na ook weer niet,
zei hij. En bovendien: de posterijen
hebben immers In de dorpskern een*
brievenbus geplaatst
